Mieczysław Haftka,Jerzy Żmijewski
Tczew - Stare Miasto, woj. gdańskie.
Sektor C, P-R
Informator Archeologiczny : badania 18, 189-190
199
-Uzyskane z wykopów p rz e d m io ty ruchom e t o : d re w n ia n a k la p k a do z a ty k a n ia otw oru k o n t r o l nego d re w n ia n y c h r u r o r a z fra g m e n ty c e ra m ic z n y c h r u r , wykonanych t g l i n y i e l a z i s t e j w y p alo n ej n a k o l o r c e g l a s t y 1 p o k ry ty c h od w ew nątrz z i e l o n ą g l a z u r ą / t e c h n o l o g i ą n a w ią z u ją c y c h Co c e r a m ik i XVI-XVII w i e c z n e j / , w y stę p o w a n ie ty c h p rzed m io tó w w p rz e m ie sz a n y c h n a w a rstw le n la c h w ska z u je że p o d c z a s p r a c budow lanych p rz y z b io r n ik u n r 2 / w , 1897 г . / z n is z c z o n o s t a r s z e u r z ą d z e n ia wodociągowe*
Rowy d ren ażo w e s z e r o k o ś c i 1 a sz a lo w a n e b y ły d esk am i u k ład an y m i poziomo w zdłuż brzegów 1 w zm acniane ro z p o ra m i c o 2 m.
Spraw & dźanie wody do p a ła c u o p a r t e j e s t t u na a n ty c z n e j 2a s a d z l e g r a w i t a c j i . N a to m ia st i n ż y n i e r y j n e r o z w ią z a n ie p u ła w s k ie g o u j ę c i a wody, p o p rz e z z b i e r a n i e j e j rowami drenażow ym i ze s z c z y t u w y n i e s i e n i a , n i e ma a n a l o g i i w P o l s c e . Znane s ą t y lk o u j ę c i a wody ź r ó d l a n e j , s t u d z ie n n e j i r z e c z n e j* Nasuwa t o p r z y p u s z c z e n ie , że p r o j e k t a n t z a o p a t r z e n i a p u ła w s k ie j s i e d z i b y w wodę z a s to s o w a ł t u n o w a to r s k ie r o z w ią z a n ie , k tó r e g o p ie rw o tn y c h wzorów n a le ż a ło b y s z u k a ć najp raw d o p o d o b n ie j w k rę g a c h k u ltu ro w y c h k ra jó w n iz in n y c h , k o r z y s ta ją c y c h g łó w n ie z wód gru n to w y ch p ozys kiw anych rowami - d re n a m i, a do t a k i c h n ie w ą tp liw ie n a le ż y H o la n d ia , skąd p o c h o d z ił z a tr u d n io ny w P uław ach w l a t a c h 1671-79 a r c h i t e k t Tylman z Gamer e n . Pozw ala to na sfo rm u ło w a n ie w stę p n e j h ip o t e z y r o b o c z e j, d a t u j ą c e j p o w s ta n ie w o d o ciąg u na 2 połow ę x v i l wieku*
PUŁTUSK p a t r z w o j, c ie c h a n o w s k ie p ó źn e ś re d n io w ie c z e Miasto i tamek SIERADZ p a t r z Pl# Ś w ie rc z e w sk ie g o /R y n e k / 2. późne ś re d n io w ie c z e STARA ŁOMŻA p a t r z S ta n o w isk o 2 J w cze sn e ś re d n io w ie c z e Góra św* Wawrzyńca STRABLA K o n se rw a to r Zabytków A rc h e o lo g ie *
-w o j, b i a ł o s t o c k i e nych w B ia ły m sto k u
S ta n o w isk o I K uźnia
B a d a n ia p r o w a d z iła mgr B a rb a ra C z a rn e c k a . F in a n so w a ł wkz w B ia ły m s to k u . P ie rw sz y s e
zon b a d a ń . K uźnia nowożytna*
S ta n o w isk o p o ło ż o n e j e s t w p ó łn o c n e j c z ę ś c i w s i, w o d l e g ł o ś c i o k o ło ISO m na p ó łn o c od d r o g i p ro w a d z ą c e j do p a ł a c u , na p o lu Ja n a M arpechow skiego. U sytuow ane na z a b a g n io n y c h ł ą k a c h , o b e c n ie z m e lio ro w a n y c h , nad r z e c z k ą S Ł ra b e lk ą , b ę d ą c ą dopływem N arw i, P o s ia d a k s z t a ł t r e g u la r n e g o s t o ż k a , o ś r e d n i c y o k o ło 15 a , w y n ie s io n e g o ponad p o d ło ż e o k o ło 2 ,4 0
m-P ra c e r a to w n ic z e m ia ły na c e l u z w e ry fik o w a n ie s i l n i e zdew astow anego w y b ieran iem żw iru o b i e k t u . B adaniam i o b j ę t o t e r e n o p o w ie r z c h n i 0 ,5 a r a . O d k ry to z n a c z n e i l o ś c i ż u ż l a , fragm en t y c e r a m i k i , p rz e d m io ty i fra g m e n ty p rzed m io tó w ż e la z n y c h , a .ta k ż e zachow ane w s t a n i e s z c z ą t kowym dwa p le c o w ls k a , z w ią z a n e : je d e n z o c z y s z c z a n ie m ż u ż l a , d r u g i z p o d g rzew an len u z y sk an eg o ż e l a z a , w c e l u p o d d a n ia go o b ró b c e p r o d u k c y jn e j, w s ą s i e d z t w i e p ie rw sz e g o p ie c o w ls k a o d k ry to s k u p is k o m ia łu ż u ż lo w e g o , obok d r u g ie g o - s k u p is k o wyrobów ż e la z n y c h * Nie n a t r a f i o n o n a to m ia s t n a żad n e ś l a d y u r z ą d z e ń d y m a rs k ic h , c h o ć sp o só b z a l e g a n i a ż u ż la Ś w iad czy , i ż w momencie s k ł a do w an ia z n a jd o w a ł s i ę pod wpływem w y s o k ie j te m p e r a tu r y . P o n a d to w w a rs tw ie z a l e g a ł y b r y ł k i p o le p y , w ę g ie l d rzew n y , fra g m e n ty drew na 1 w s ą s i e d z t w i e s k u p is k a przedm iotów ż e la z n y c h - s z e lą g koro n n y J a n a K a z im ie rz a i d a t ą 1664 r*
U zyskany m a t e r i a ł ruchom y o k r e ś l a c h r o n o lo g ię o b ie k tu na χ ν τ ι - χ ν χ ι χ w ie k . P o n a d to , jak w ynika t p rzek azó w ź ró d ło w y c h , w p o ło w ie XVII w iek u w S t r a b l l wybudowaną z o s t a ł a d re w n ia n a k a p l i c a , z k t ó r e j do n a sz y c h czasów zach o w ały s i ę d re w n ia n e d r z w i. T kw iące tom gw oździe s ą i d e n t y c z n e , j a k z n a l e z i o n e p o d c z a s b ad ań n a o b i e k c i e i s ta n o w ią n a jw ię k s z y p r o c e n t u z y sk an y ch z a b y tk ó w . N ależy zatem p r z y p u s z c z a ć , że b adany o b i e k t , n a jp ra w d o p o d o b n ie j k u ź n ia , produkow ał w yroby m .in , n a p o tr z e b y t a j budow li*
B a d a n ie n i e b ęd ą k o n ty n u o w an e. SYPNIEWO patrz w o j. o s t r o ł ę c k i e w cze sn e ś re d n io w ie c z e SZE5TNO, gm. Mrągowo p a t r z w o j. o l s z t y ń s k i e p ó źn e ś re d n io w ie c z e J S S ir e d n ł o w i e c t e S t a n o w i s k o 4 TC1EK - S t a r e HI a E to Mu" u5 J r e t i e o l o g l c t n e w oj* g d a ń s k ie w G dańsku S e k t o r C, P-R
B a d a n ia p r o w a d z ił mgr M ieczysław H aftk a / a u t o r s p r a w o z d a n ia / i mgr J e r z y Ż m ijew sk i, F in a n so w a ł U rząd M ie js k i w T czew ie. K la s z t o r d o m in ik a ń s k i / k o n i e c X I I I w ./ t ś r e d n io w ie c z n e m ia s to .
i9 Q
-W o b r ą b ie s e k t o r u С / k l a s z t o r d o m in ik a ń s k i/ o p ró c z s e r i i w ie r c e ń wykonano p e łn ą Inw en t a r y z a c j e k o ś c io ła » W s e k to r a c h P-К przep ro w ad zo n o b a d a n ia r a to w n ic z e , w t r a k c i e k tó r y c h wyko nano d o k u m en tację fundam entów c ią g u лиги o b ro n n e g o , m i e j s k i e g o i z w ią z a n e j % nim n a r o ż n e j b a s z - t y o ra z uchwycono fra g m e n t n o w o ży tn ej b a s z t y z n a n e j z p la n u F. G e tk a n ta г 1643 r .
p a d a n ia bodę kontynuow ane.
TOKU* p a t r z
u l . Dorni n i karfikA 1-5 p ó fn e Ś re d n io w ie c z e
ul* K o pernika 11-13 Z eapói S ta r o m ie js k i
WALEWICE, gm. Bielaw y B a d a n ia p r o w a d z iło B iu ro Badań 1
w o i. s k i e r n i e w i c k i e D o k u m en tacji Zabytków
S tan o w isk o 1 w S k ie r n ie w ic a c h
B a d a n ie p r o w a d z ił mgr A n d rz e j K o slo re k / p r z y w s p ó łp ra c y mgr P i o t r a S w ią tk ie w ic z a /* F in a n sow ał WKZ. P ie rw sz y se z o n b a d a ń . K o p iec - z b io ro w a m o g iła / ? / - /p o c z . XIX w. / ? / » O b ie k t znany w l i t e r a t u r z e ja k o *g r o d z is k o sto ż k o w a te " z lo k a liz o w a n y j e s t n a prawym b rz e g u r z e k i W rogi, o k o ło 10D m na z ach ó d od s z o s y B itla w y - S o b o ta . P o s ia d a k s z t a ł t n i e r e g u l a r nego ś c i ę t e g o s to ż k a o ś r e d n i c y u p o d sta w y o k o ło 35 m, na s z c z y c i e o k o ło S mt w ysokość 2 ,5 m.
К zw iązku z planow anym i p ra c a m i n iw e la c y jn y m i s ą s i a d u j ą c e g o z o b ie k te m t e r e n u i c zy n n e j d u ż e j żw irow ni /w p o b l i ż u / B iu ro Badań i D o k u m en tacji Zabytków w S k ie r n ie w ic a c h p rz e p ro w a d z i ł o p ra c « ra to w n ic z o -so n d a ż o w e . l a ło ż o n o 2 wykopy, łą c z n a p o w ie r z c h n ia 16 д , w tym je d e n na " m a jd a n ie " /0 1/ , d r u g i na w schodnim s to k u /02/ ,
К w ykopie 01 z lo k a liz o w a n o 9 pochówków s z k ie le to w y c h , l u d z k ic h u ło ż o n y c h w p o z y c j i wy p ro s to w a n e j z górnym i kończynam i skrzyżow anym i n a p i e r s i a c h , głowami w k ie r u n k u w sc h ó d -z a c h ó d . C zęść pochówków n ie b y ła k o m p letn a· S z k i e l e t y o b s ta w io n e b y ły dużymi k a m ie n ia m i p o ln y m i, k t ó r e tw o rz y ły b r u k i- Ha t e x i a i ruchomy t o fra g m e n ty c e r a m ik i z ró ż n y c h o k re só w i k u l t u r od n e o l i t u p ocząw szy. N ie może on je d n a k s ta n o w ić po d staw y c h r o n o l o g i c z n e j , poniew aż b y ł p rz e m ie s z a n y , w g ó rn y c h w a rstw a c h f r . c e ra m ik i ł u ż y c k i e j , p o n i ż e j c e ra m ik a z XIX/XX w. Zarówno m a t e r i a ł r u c h o r rcy ja k i pochów ki z a n i k a j ą na g łę b o k o ś c i o k o ło 14D cm. P o n iż e j w y s tę p u je je d n o ro d n y i ó ł t y p i a s e k . К w ykopie 02 n i e n a t r a f i o n o na p o ch ó w k i, w y s tą p i ły t u j e d y n ie fra g m e n ty c e r a m i k i
-O k r e ś le n ie c h a r a k t e r u i c h r o n o l o g i i o b i e k t u j e s t d o i ć t r u d n e . P o w s ta łe w ą tp liw o ś c i r o z w ia ć może je d y n ie a n a l i z a a n tr o p o lo g ic z n a sz c z ą tk ó w k o s tn y c h . Ma pewno n i e j e s t t o g r o d z i s k o - Z in f o r m a c j i u zy sk an y ch od pracow ników P aństw ow ej S ta d n in y Koni w W alew iс ach / p a ł a c z X V III w */ i m ieszkańców o k o lic z n y c h w si w y n ik a , że w kopcu pochow ani s ą ż o ł n i e r z e N ap o leo n a I , k t ó r z y z a m a r z li p o d c z a s od w ro tu sp o d Moskwy. P rz y jm u ją c w ięc t ę w e r s ję /d o c z a s u u z y s k a n ia wyników b a dań a n t r o p o lo g ic z n y c h / n a le ż y s t w i e r d z i ć , że k o p ie c j e s t zb io ro w ą m o g iłą ż o ł n i e r z y f r a n c u s k i c h z 1612 r . , a m a t e r i a ł c e ra m ic z n y p o c h o d z i w raz z z ie m ią z o k o lic z n y c h wydm nad B z u rą.
КЗ ŁLCU p a t r z *03· p i l s k i e w cze sn e Ś re d n io w ie c z e Zamek woiłBóftz p a t r z w o j. p io tr k o w s k ie późne Ś re d n io w ie c z e S ta n o w isk o 1 ZAMOŚĆ pp P ra c o w n ie K o n s e rw a c ji Zabytków S t a r e k i a s t o P ra c o w n ie A rc h e o lo g ic z n o -K o n se rw a t o r s k a O d d z ia ł у Z am ościu
B a d a n ia p r o w a d z ili mgr P aw eł D ąbrow ski i mgr P o m arań sk i / a u t o r s p r a w o z d a n ia /. F in a n so w a ła Wojewódzka D y re k c ja I n w e s t y c j i w Z am ościu. Siódmy se z o n b a d a ń . M ia sto now o ży tn e / k o n i e c X V I-x ix w , /
Kontynuowano, i zak o ń cz o n o b a d a n ia a r c h e o l o g i с zn o - a r c h i t e k t o n i c z n e w o b r ą b ie p o t e m у z l o k a liz o w a n e j w K u rty n ie pom iędzy b a s tio n a m i 6 -7 , E ksp lo ro w an o wykopy I I D i I I E o p o w ie rz c h n i 40 »i w c z ę ś c i p ó łn o c n e j k o jc a usy tu o w an eg o w s t r e f i e m okrej fo s y p rz e d p o t e r n ą . O d s ło n i ę to k a n a ł p rz e p u sto w y i mur z e w n ę trz n y - p ó łn o c n y a ta k ż e o d s ł o n i ę t o dnc fo s y m o k re j, w y k o n u jąc doku m e n ta c ję p e łn e g o p r z e k r o ju р г г е г f o s ę na o s i p o te r n y .
Dla p o tr z e b p ro je k to w y c h wykonano p rz y północnym o r y ł o n i e b a s t io n u T p rz e k o p p r o s to p a d ły do k u r ty n y € - 7 . wykop wykonano w ram ach badań do stu d iu m f o s f r o n t u w sc h o d n ie g o f o r t y f i k a c j i b y ł u z u p e łn ie n ie m p o p rz e d n io w ykonanych. Uchwycono p ie r w o tn y poziom t e r e n u , o k r e ś l o n o ro z m ia ry i p r o f i l fo s y
-i
o b sz d rem b ad ań b y ł r e j o n Synku Wodnego g d z ie z a ło ż o n o 3 wykopy badaw cze o p o w ie rz c h n i 70 m . W w yniku p rzep ro w ad zo n y ch p r a c n ajc ie k a w sz y m o d k ry c ie m b y ło u ch w y ce n ie d an eg o p o z io mu rynku w p o s t a c i b ru k u w ykonanego z odpadów c e g ły . Podsypkę w p o s t a c i rum oszu w ap ien n eg o i 5Ó I- t e j g lin y u m iesz czo n o b e z p o ś re d n io na w a rs tw ie humusu p ie r w o tn e g o . W e k s p lo ro w a n y c h wykopach stw ie rd z o n o i s t n i e n i e w arstw s p a l e n i z n y o d u ż e j m ią ż s z o ś c i p o w s ta ły c h po p o ż a ra c h m a ją c y c h m i e j s ce w XVII i XVIII w ,, k t ó r e s ta n o w iły zabudowę d re w n ia n ą w s c h o d n ie j p i e r z e i Rynku Wodnego. Mi tro w c z e ś n ie js z y c h г » ło ż e ń n i e u d a ło s i ę u ch w y cić p e ł n e j w i e l k o ś c i d z i a ł k i b u d o w la n e j c o b y Św iad c z y ło o c h e o ty c z n e j zabudow ie w sc h o d n ie j c z ę ś c i Ryr.ku Wodnego, Uzyskany w d u ż e j i l o ś c i ruchomy
