Marian Płachecki
"Strukturalizm a pragmatyzm",
Eugeniusz Czaplejewicz, "Miesięcznik
Literacki" nr 8 (1973) : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 17/51, 100
( I ) CZAPLEJ E « IC Z E u g e n i u s z : S t r u k t u r a l izm a p r a g m a t y k a . " K i e s i ę o z n i k L i t e r a c k i " 1973 n r 8 s . 3 8 -5 0 . A u t o r w y r ó ż n i a w t r a d y c j i s t r u k t u r a l i z m u dwie f a z y . W p i e r w s z e j ( f o r m a l i ś o i r o s y j s c y , s z k o ł a p r a s k a '' a b s o l u t y z o w a n o s y n k t a t y o z n y a s p e k t d z i e ł a l i t e r a c k i e g o ; w d r u g i e j ( s z k o ł a f r a n c u s k a , L é v i - S t r a u s s , B a r t h e s i o ś r o d e k t a r t u s k i ) - a s p e k t s e m a n t y c z n y ; w obu w ypadkach d e k l a r a n o w a n o c a ł o ś c i o w o ś ć o b i e r a n y c h p e r s p e k t y w c z ą s t k o w y o h . W p r z e k o n a n i u , że s p r z e c z n o ś ć t a n i e o m in ę ła b y p r z y s z ł e j " p r a g m a t y c z n e j " f a z y s t r u k t u r a l i z mu, a u t o r s k ł o n n y j e s t w i d z i e ć p o s t u l o w a n ą " p o e t y k ę p r a g m a t y c z n ą " p o z a t r a d y c j ą s t r u k t u r a l n ą . A r t y k u ł , zamyka osiem t e z w y jśo io w y o h do t e j p r z y s z ł e j d z i e d z i n y badań l i t e r a c k i o h , w ś r ó d n i c h t e z a , że u t w ó r a r t y s t y c z n y n i e j e s t s t r u k t u r ą o r a z że p o e t y k a p r a g m a t y c z n a p o w ra c a do d z i e d z i c t w a p o e t y k i i r e t o r y k i k l a s y o z n e j . B P / 5 1 / 1 M.P. (1^ EILE S t a n i s ł a w : Ś w i a t o p o g l ą d p o w i e ś c i . Wrocław 1 9 73, O s s . , s s . 2 5 8 , z ł 4 6 . -T y p o l o g i a sposobów w p i s y w a n i a w s t r u k t u r ę p o w i e ś c i z a ł o ż e ń id e o w o - p o z n a w o z y c h a u t o r a ( j a k o p o d m i o tu c a ł o ś c i t e k s t u ) . Pod tym kątem w i d z e n i a r o z w a ż a n a j e s t w k s i ą ż o e p r o b l e m a t y k a r e l a c j i osobowych w p o w i e ś c i ( n a r r a c j a p i e r w s z o o s o b o w a , a u k t o - r i a l n a , p e r s o n a l n a ; w i a r y g o d n o ś ć w y p o w i e d z i ' p o s t a c i w e r y f i k o wana p r z e z w y p o w i e d z i n a r r a t o r a i s t a n o w i s k o " a u t o r a i m p l i k o w a n e g o " ) i ś w i a t o p o g l ą d o w y c h d y r e k t y w o r g a n i z o w a n i a ś w i a t a p r z e d s t a w i o n e g o ( s t o s u n e k t e g o ś w i a t a do n a r r a c j i , a k s j o l o g i a u t a j o n a w d o b o r z e j e g o s k ł a d n i k ó w , ś w i a t o p o g l ą d o w e f u n k c j e chw ytów f a b u l a r n y c h , " s t r a t e g i a u k ł a d u o z a s o w e g o " ) . B P / 5 1 / 2 M.P.
