WŁODZIMIERZ MIZERSKI lD&t)'tut Geologll Podstawowej UW
PALEOZOicZNO-MEZOZOICZNY DRYFT AUSTRALII
DotyohczałlOWe ,. ·Poglłldy. na Jed1liOŚć lamły.nentu
Gondwany zakładaJy utn.łenie tego prakońtyneotu jut
w
p6inym prekambn:e lub' vi dolnym paleozoiku. JeQlnak n:iek!t6re lfakty świadczą o tym, że mogło byćf:naczeJ.
Oplet'ając się· na analizie wyników badań-pa-leomagnet~ i analizie ·fauąy·'trylobitowej
kam-bru (14)m.oma
Pl"LYPuszczać, żekont)'łnenty półkuli połud~J nie twonyły. w tym czasie jednego bło-. ku konbnenlta1lllleRfo. . . .Wedlug danyoh paleomagnetycznych dla okresu kambryjskliego, pożycja Ameryki PołudmoweJ (4) ode odpow1.ada ,pozycji A~aHi (13). Fauna kambryjska .Ame!'ykIl Połu&Jd.oWej naleiy do ~ej prowincji fau-nistycznej nd.ż AU&.tralH (2) j nie obserWUje sJ.ę zja-wil'ka mieszania Itauny. co w przypadku istnienia łącz
ności mil.ędzy ~ dwatna kontyaentami ppwinno
za-chodz:lć.
RekOllStrukcje' paleornagnet}'cZDe . (13, 4" 16. 141,
a także · przesłank.i lI1atu~y ' paleobiógeograficznej (2) l paleoklimatYe7Jnej (19) pozwalają wn.i08kować, . te ż . początld,em ery paleozoicznej kontynenty' półkuli
południowej były' ~ne w dWa' bloki.' Jeden
blakll't.alrKllwdła Aust.i'alła z Antal'lktydą .t Dekanem.
twOt"Ulc
aonIciwaoę WfJehodndą.dru8i.
obepnuJący Afrykę l Amerykę PołuIdinlową,to
Gondwana Zacho-dnia {ryc. 1). Jestto
punkt wyjścfa do dalszych 'l'(J!2:-. wstań nad ~ kontynentu aUBkalijsklego.ETAPY RUCHOW
Na podsta)V'i.e wytej 'cytowanydl prac, jak i prac: C. ~loherila (17), D. A. BroWOU l fn. (1), J. C.
Cro-Ryc. -1. Poło.łenł~ ,kontynentów pÓlkułi, f1ołuanfowei
w okresie. kamb71l;skini. Strzałka 1oskaztt.;e kierunek af'1lftu.
Fig. 1. Lącation
of
continents ofthe 'soothemh~i8-phae,e in the Cambrian ttmes. AN'owneaa indiciJtes
a'recUlm 01
.
anit.
.
.
UKD lJl1.~:IIII~.ł1(lH):IIII1.'ilI: ... a3a.atllll9.88 wella, L. A. Frakesa (5) i irmyQh autorów, wyr6żnio no VI <kyfcle Australti w paleozoikll i mezo2lOiku trzy
etapy różnej i.ntensywnołcl ruchów:
etap,
1 ~ przesuwanie się kontynentu w stronębiegiJna połudnI.oweJO,' o . zmiennej szybkości dryftu
w
poszczególnych OIkreeacll geologicznych,, etapU - stabilizacja kontynentu
w
oko-licach bie-·guna 'porud:ndiOlwe@io i pmypadająca w tym czasie epo-ka lodowcowa na kontynentach półkuli południowej,.~ III - przesuwame się AustralU w stronę r6w-nika 1 oddzlieleme się teg.o kontynentu od pozostałej czę6c..i GondwanY .
Etap I można podzielić na dwa podetapy. Pierw-szy Obejmuje okresy od kambru do dewonu i charak-·
teryzuje' .&lę powolnym dryftem: W drUgim, przypa-'
daiacY'lD na okres kal'lbońsk.i d!l'yft był znacznie szyb-szy; W dolnym 'pałeozotJtu lroiltynent aUBtralijsold wraz z. ~arldydą
t
Dekanem przesuwał się w kierunkUbre,łUna połud,n4owego. C?d kambru do ~wonu
~d-",
... .
•••• f';1-"
[\ ... .
, . I I ' ".
~....
,
, ' \
...
···· .. l,.\'J
·
...
J \ •••• Ił .,., •••• \ ""'20' N
1·
·
··.0·
.
, " .. ł- "'" ,. , "
e • • • ,'."
•• ~ ł(..
'..',
". ło '. •••• \,',
'.
....'
,
..
'.'.
..
.
.
....
".
'"
.---
e "
I\
_
.
.
/"łO' H
,
'.
,-~, ~ . '\ ' ,# I ) .o
rra
...•
.
<.
'''' .
.
.
...
....
~..
. ... ' ... , ..
~~'Y~~~.
C"",
\ J
I., "...
"... C7 ....
·20·5
".
...
··~O.·SRyc. Z. Zmiana położenia k.ontyuentu australi;skiego
od kambru ao dewonu. St,załka. w81cazu.;e kte1'Uł&ek
d'1lftu. Pa1eMównoldniki na podstawie E. lnołnga (13) •.
Fi". 2. Chanyes in po~itton '
ot
.
Australia1,om
the Cafnbrian tUl Devonian. ArrOl./.lheG.d inatcates directionkość dryftu była nieWIielka i W'ynariła około: l:cml /lrok. .Australlia znajdowała się cały czas w strefie zwrotnikowej, przeszła jedynie z jednej strony rów-nika Itla drugą (ryc. 2). O takiej pcw;ycj! kontynentu
świakit:zą między innymi grube pstr!i~ osady z prze-waJ"9twieniami do1QJ.nit6w środkowego kambru w geo-.. synkUn'ie Adeladde 01'82 pseudomorfozy pohalicle
i· gipslie znane z cBadów środkowego kambru
zapadli-. ska AmadeuB (I). .
Na przełomiłe·sylU!l"U i dewo.'1u lub w dewonie
mu-siało dojść do połączeIllia się· obu bloków kontynen-talnyoh Gondwany .W&CIhod,niej i GondwćllIlY. Zachod-. niej w jeden _Zachod-. odpoWliadaJllcy Gondwanie w ogól-:-Itlym r.ormmiendu {lry~; 3). :popiero ·w karbemie trasy.
wędr6w1ki biegUlnapoludnd.owego wszystkiC'h
kority-nemów półlkuli potildltltowej pok.rywają się ze sobą,.
natOmiast w stars.zym paleowiku międz.v trasami· wę
dr6wek biegUJnów istnieje duża: l'odlieżność (16). O braku wcześrUejszej łączności InJi.ędzy.Gondwaną
WschloOOdą 1 GoIndwaną Zachodnią może· . również
świadczyć takt, że w Ghanie i w Togo W utworach kambru wyst~ują tyllity (9). Gdyby łąCZlllOŚć ta
is.t-Iliała, w osadach klambru Australii .nJ.e spotykano by
fauny .cJepłolubnej lub osadów świadczących o
kli-m&.cie zwrotmkowym.
Pr6c.z
tego dopiero·orogenyka-ledońslme dl ihtercyńsk4El w Australii. Anłiall"ktydz.ie
i Afryce są do siebie podobne, czego nie można z ca- .
łą peWillO:§ci.ą p~edz!i'eć o strukturach starszych (8).
Natomiast stare prekambryjskie· f«'macje Antarkty-dy, Australii l Dekąnu odpoWliadają sobie bardzo do-brze (3).
Orogeny hercyńsMe i ·częściowo kaledońskie pra-kon.tynentu Gondwanyzajmowały jego strefę brzezną,
zewtnę1Jr!zną li tworzyły formy łukowe. Charakterem
fałdowań i zja.~ami wulkanicznymi przypominają
one podobne zja~a li struktury występujące
obec-~~ ł.
""'"
""
'II, ..
.
::::::
...
,
Ryc.. 3. Poło.tenie ·leontt/nentów półkuli połudnlow.;
'W młod8Z1lm paleozoUcu, gd'll stanowiły one jeden blole. leont1lnentalny.
1 - struktul'y fałdowe p6f.Dego prekambru l starszelo pa-leozoiku, I -struktury fałdowe młodnego paleozoiku, 3 -struktury fałdowe mezokenozolezne. -ł .- przebieg pasm fał dowych. Kropk01Nll7 zar" Dek4nu wskazuje jego
połate-nie w starlIBym paleozoiku.
406
nie .. na: wybrzeiach Oceanu Spokojnego w·str~fach subdukc.ji. Już w dewonie we wsebodniej. części Au-stralii ~a zeuW8Żyć istnienie dw6c;h prOWincji wulkanidnych (11): wewnętrzną, z lawami riodacyto-wo-rfIOlitqwo4>az.altowyrD! i zewnętrzną, z lawami an-dezytowymi.
Ka~bóo jest
okresem
przełomowym w dryfcieGon-. d\y~y .. jakQ całości, r:ucby .stają się bardzo
.intensyw-ne. Cały prakontynent· ulega wielkim przemieszcze-rIdom, WIl'.a:z z
mm
Austa:al1a bardzo szybko przesuwa1I1ę w kierunku połudndowym. ·Pod koniec karbonu kontynent australijskd. przybUża się jU7. do bieguna
PDłudndowel§O (ryc. 4). Tasmania majdowała Się w
tYmcz~
..
na
800 szer .. geogr .. pd: Szybkość .4ry!ftu. byław.
karbonde dużo Wli.ększa niż wewcześniej-. s7wcześniej-.ych OikreBąchi JWYmSiła ok. ·10 Cm/rok. 'l'ak _ybki ruch ,AuatiraW wraz ,z całą Gondwaną .należy chvba
wiązać z ogólną lllIOIbildzacją tektonie.z.ną skorupy
itiem-. lIkiel w CZ8B;ie 0T0g0netzy ·herCyń9k4ej.. .
Etap fi był okresem stabilizacji ~ontynentu
au-stralijskiel§O 'w pobliżu biegu.na południowego.
Roopo-czynił gfę on w górnym kacbonie .i trwa
niept7.erwa-nSe do końca ery paleozoiczne'. W tym też .czasie ·do" chod2Ji do rozległego zlodGwacenia o charakterze· kon-· tynentalnym; którego :ślady spotykamy .l1iQ wsżyst-·
kich kontynentach półkUli pOłudniowej. Maksim1,1m rezwoju pokrywy lodowej na kontynencie australij-skim przypalda na dolny perm. W tym c1.asie około . 3/4 PCl\\'lierzobnli tego kontynentu było zajęte lądolo ~em (ryc. 5). W WYŻ~l części permu pokrywa lodo-wa zan!likła, aczkolwiek Austr.alia zna.jdowała się
w
dalszy.m cią,gu w okolicach bieguna (5). . . Szybkd dryft Australti w.kiel'unku bieguna połud-·
niowegoQ'ie Pozostał bez wpływu
na:
w.ielkie defor-maoje skorupy. ziemsldej w obrębie Gondwany. W permie ukłaą Dekanu, Antarktydy i· Australii bylFig. 3. Location of continents of. the southerrl hemis-.
phae,.e in the Lilte Paleozm.c whe.n. they we,.e forming
a. single cOTltinental błOck. .
1 - Late Precambrian and l!larly Paleozoic fold _łiructures. Z _. Late· Paleoozo.\c ibld lIItructur« i'I -4ftOCenozolc 10ld t!fu\uowres. ł - ĆOIU-rae of .orogeł1d.c belIts. ·llotted buiWne
of Decean pen1natila marks lts position from the older Paleozo1c ł.l.me!l.
,-pr3wdopodobn!ie !fimy U1ż w , dolnym .PaleozQ~ . De;.
k.an;kt6ry p1e~ie znajdował siQ Vf sąsJ.edztwie' Ailtarktydy {3), zajął. położenie
wzdbJ!
,!)becnych pół .n~achodnidb. . Wybrzeży . AustraUL Został· on prawdopodobnie' przemieszcZony taąl 'wzdłużwielldego. rozłamu bieptoące(!lO il"ów:no1egle do WY1lrzeży An-tark.tydy li Australii (ryc. 6).
o
takim wzajemnympo-łoieniu Dekanu ł Australii w permie może ŚWiadczYć zbieżność w wyk$łcem1i l miąższości osad6w z
te-. go okreSlll w północno-z~ehodi1iej części Australii i pO-łudnliowo-wSC'hodniej części Deka.nu· ~12)., Istnienieroz-łamu, ; wzdłuż którego mógł przesuwać stę Dekan jest bardzo prawdopodobne, zwłaszcza !e podobnie wiel-ki .. rozłam ogranl/.cza 'Australię ··od połudIila· (6). Te wle1kde crazłamy' skorupy ziemskiej mogły łiyćpocząt- . kiem !<lq)adu Gon.dwariy. . . .
. We wSOhodniej części konty:nentu australijskiego ruchy tektori1czne Ol'Ogenezy hercyńskiej objęły :wię
kszą częjć Wielkfcb ,Gór Wod~ch. Z rucha-mi . tymi był związany wulkanizm zarówno: bazalto-wy, jak !I. andezytowy oraz lfczne intruzje: Jest' to kontynuacja tych samych ' zjaWlisk, które Ż4chodzIły
w strefie brzeżnej Gondwany :Już w ' dewonie. Okres
stabilności .kontynęntu australijskiego nie trwał
dłu-.
... ;;.,.·'1
'
J"-
U...
;.:..;.:;...
:
,~'
,"
•..
..
\ t
"
~--_" 'ł"
"-rf"'"
,
~,
'
·
"
'.
..· .. ·" ... "0
:/ " ... :... . . , J..;.... i ..
·
···
. '
. '
.,
.
r. ,
. ."'
\.Ił.
"l
.
ł ...
\
.
. '\
,~. ~... ., ... t ...
~...
JV ... " . 'J ... .., , d~rt' •• ( . ...~J""\;
, ..~
...'
)....J
.
'.,
"
'Ir,'
v,.-
\
'\
..
) ,
'
.
v ...
,~·
"'x.
'
, ~,
' .(
V ,
'~-.. :
I""·· ...'
.
. ...
,,--~.;,
....
I\~~.
\.'
~... -
.:
'v'"
.\
\-
,
...;.~
"
lp..
.
.L:J'~'"''
....
,,~~
... : ...
~,~;
.
,I ,Ol..
'..
'..
\.. .. .A..J
.
v"
. ~ • • • 0 0 . o • • • • " " . . . I • wY...
.
.
. .
'...
~
.. .. ,et
~ • ,I .....
Ryc... Zmiana poZo~enia koRttlnen,tu > o,ustralijskiego
w karbonie. Paleor6wnoleintTd na podstawie E. Irwin-. 00Irwin-.·(13)Irwin-. '.
Fig; 4. Chanaes in
poStticin
ol Aust7'alia during thę . Carbonife7'ous. Paleolatitzide afte'/' E: Irwi'IIQ (13):go, . uledwie około 6~70 mln .lat.· Wydaje sIę, te ·' najmłodsza faza orl;lgenezy .hercyńskiej. kończy ten
eta~.. ' . . .' '
EtaD UL Niektóre fakty paleobiogeograficZne, jak
również paleomagnetycnte 'śwJadczą o tym, że praw-dopodobnie już iW triasie mogło oojść d{) powtórne-go odd2liele1lia się Gooc:llwany ,wschOdniej od Good-wany Zachodniej. Położęnie biegwla połUdniowego
w
triasie dla AU&trałii (18) .i AmerY'Im Południowej (18) .jest różne. . .
'. Mimo
że
w i-ekoOBtrukcjachi
Irwmlga .(1.3) kon-tyrient au~tra1ijski leży w ·tri.asiew
dalszym ciąguw
pribłiżu ,bieglllila południowego, to jednak ani fau"na, anicbarakter . osadów nie wskazują, żeby tak .było. Biórącten
fakt pod uwagę, jak również niezgodność oołOt!enia., bleg\!.nfi. południowego dla kontynentów Gondwany 'Wschodillej i GondwanyZachodniejmo-Ryc. 5. Paleogeografia
AuBtraUi
w~ perńtie·dolntlm(so.kma7'). OsadU morskie tw~łll się na ·obsZ4rach
za~ropkowantlch (wg J. C. CroweUa, L.A. F7'akesa
-S). .'
f'i.(}. 5. Paleogeoaraphy
ar.
AusiraUa •'in
the!.Owe'/'Pe1"mtan
(Sakmanan) times. DOtteil area ..:...: marinedeposłtion (after J. C. CrowęU and L. A. F7'akes; S) •
Rtlc. 6.
p,.ze~nięcic
!lekan"tDzdZuż' ~1coiC1'
równo-ległego do . tDJIbrzetll Antar1ctudtl •
Australii
(ob1a-. .mienia IV teklcie),
Fig. q, Shtft 01 Decc4npenłtI8U~ alonritault paraUeJ to
coast'
. .
:of Antarcticaańd A148tro,lła.
'n
(explanations
~na prz~zać; że AwrtraliaWll'az z Antarktydą i Dekanem oddzieliły się od Atryk.i i Ameryki Połud
niowej ł ~ p~sUwać . się w stronę równika.
. Tak więc doszłQ prawciopodołmie do powtór~nia się
sytuacji z dolnego paleo.zuUtu - zamiast Jednego kcmtyneDtu GWldwany istniały .l'.nów dwa bloki
-Gondwana Zaclwdnia li Wschodnia. . .
Szybkość dry~tu Gondwaoy. Wschodniej była
po-CzątkoWlO mewJelka i stała. Mimo dość . powolnego dryftu 2:arów:no GonIdwany Wschodniej jak i .Zachod-niej, pod koniec jury doszło ~dnak do wieUdej akt
y-. wizacji· tektonicznej skorupy memskiej.· Oba blolu kontynentalne .zaczęły się rozpadać na mniejsze ele-menty. Ten okJres aktywizacji tektonicmej możne. ",,'ią zać przy:pIlS'ZCZalnle z młodokimeryjską fazą
orogeni-czną· .
Około 140 mln lat temu od Australii oddzielił się Dc4r.an i zaczął przesuwać się w klier~ północnym. Płyta indyjska przemieszczała się -na północ z szyb-kością średmą ok. 5 cm/a'ok. An.tarktyda była w tym czasie w dalszym ciągu połąC"l.Ona z kontynentem australijskim. Blok Antarktydy J. Australii był ostat-nim blwem, który ze.czął 8'ię !l'ozpadać, I.91lndał bo-wiem aż do eocen.u. DQIPlero około 45 mln lat temu
(l!» . nastą.pliro oddzielenie się Australii od Antarktydy. Australia zaczęła p:rrr.esuwać się w stronę róWR!ka z szybkoścdą nie pnekraczająCll 6 cm/rok.·
AKTYWIZACJA RUCHOW A FAZY OROGENICZNE
W óry~ kontynentu australijskiego, jak również
Lnny.ch kontynentów na kuli zJ.emskiej można wyróż nić pewne OikIresy ak'tywnośoi, w których dryft odby-wał się z większą szybkością niż przec.ię1ln1e. Pierw-szy 9kres aktyWizacji ruchów nastąpił w okresie kar-bOńsikdm., tj. ok. 320-340 mln lat temu. Łatwo tu zau-ważyć .zbieżność w czasie z głównymi fazami oroge. ne-zy hercyńskiej. W tym okresie ws-qstkie kontynenty
wchodzące w skład Gond.wany poruszały aię z duią
. prędkością. Dotyczy
to
zresztą także bloków konty-ńe~ltlych p6łkulli północnej (10). Jest to właściwie
jedyny okres, w ktÓl'ym nastąpiła aktywizacja ru-chów wszy&t.kicll kontynent6w. W \vypadku konty-nentów półkuli połUdniowej szybszy, niż przeciętnie, dryft· mógł być apowodowany1cb pOłączeniem. Dzię
. ki tak dużej masie mogły one znacznie ązybciej
prze-miesczać się niŹ pojedyncze kry kontynentalne.
OklI'eaoWii o dużej szyblrości dryftu można
prze-ciwstawić etap wcześniejszy, w którym dryft był zna-cz.nde WIOln.iejszy, a
w
czasiekt6rego doszło dopołą-. CZen4.a się Gondwany Wschodn.lej i Zachndniej.
Je-dnocześnie można mu przeciwstawić etap późniejszy,
W którym dryft był WJOlnłejS2y i mogło ponownie dojM do podziału Gondwa:ny na częśCi: wschodIlllli
i 2'aęhodnią. . ..
.
Drugi
eta,p a.k.tywd.zac~ ł'uch6w można powiązać z w.ektórymi fazami O1'Qienezy alpejskiej. Ruch ten nie jest jednak tak szybki jak w karbonie i wiąże się jednocześnie z rotąIadem na mniejsze bloki kon-tynentalne. Pierwsza wymna zmiana szybkOŚCidryf-tu kontynentów półkuli południowej następuje na
przełomie jury i kredy - można ją więc łączyć
z lazą mlodokimeryjską. Ik'uga przypada na dolny trzeciorzęd 1 można ją wiązać z fazą lararilijską.
Bada.nia szy.bkoścl dryftu kontynentó\v półkuli po-łud'llliowej w r6źnych okresach geobgicznych
wskazu-ją, że była ona najwiębza w. okresie, . gdy kontynen-ty były ze sQbą połączone i stanowiły jeden blok .. W etapie dl'Uiim nie doszło do tak~bkich ruchów,
ponieważ, oprócz dryftu, Gondwana ulegała rozpndo-.
wi na mniejfr1.e blokJii to mogło &pOwł)dować
mniej-szą gzybloość d.ryftu. Także wieloetapowość rozpadu Gondwany l'IlOgła wpływać na zmniejszenie tego ru-chu.
Na marginesie tyoh J:"OZwuań należy stwierdzić, że histeria dryftu Australii Wlią:!e się z historią Oceanu Indyjs!dego.. RoZi)ad Gondw'any trudno jednak
po-wiązać z 8IIlomaliami magnetycznymi występującymi
na dnie tego oceanu. Dotyczy to nie tylkO przedsta-wionej powyżej koncepcji rozpadu Gondwany, ale także .1 innYM (7). Najsta:rsza anomalia magnetyczna przypada na wiE:k 75 mln lat temu (l 5). Wydaje się,
408
że ;rozpad \vscnodnieJ. CzęścI' Gondwarii był znacznie bal'drdej skcmJpli.kow.any nlź l'Oq)ad Gondwany
Za-·chodniej i .. Starsze .aoomaJie· :ma~ętyczne molłY· ulec zatarciu wskutekpółniejszYC:h·· ruchów kontynentów'. Pand doc. dr ha.b. Evńe $tupnleklej serdecznie ·dzię:"
kuję ~ dyskusję i kq.tyćzne . uwagi. ..
~(TERATURA
1. B r o w n D. A. "ł lal. - Th~ Geological
Evolu-Uon of Australia and New Zeala.nd. PE'rgamon
Press, Oxford-London, 1068. .
2 .. C O w.i e J. W. - ~Wet: Cambrian fauna 1
pro-viniCeS. [In:] Faunal Prov~ in Space and Time.
Liverp:lol, _1971. . . .
3 .. C r a w f o rd A. R. ...:-. Indo-Antaretica, Gondwa.~ naland, and the distortlon ol a granulite bełt.
Tectonopbysies, vol 22, 1974, M. 1-2.·
4. C
t
e
er. M. K. -- Palaeomagnetic data fi'om· the GondW8l.l'ic a:n:i.t1nents. Phllosoph. trans. ol· the . Royal Sac.ar
London, Ser. A, lv~ath. Phys. SdvoL 258, 1965, no. ·1088. .
5. C r
o
we
11 J. C.; F rak es
L. A. - Laie Paleo-zoic Glaciation ?f Australia. J. 'of the Geoi.· Soc.of Australia, vol. 17, 1971, r.o.2.
. 6. D a i l y B. i in. -- Large-seale .horlzontal dlspla-cement witha.n Australo-AntaJrctican in the
Ordo-viclian. Nature PhYs. Scl, vol. 224, 1973, no. 134: 7. ·Dietz R. S., Holden J. C. - The breakupof Pangea. {In:} Continents adrift W. H. Fraeman
& Co. San Francisco, 19'12.·
8. E n g e 1.A. E. .. J. i kl. - Crustal eVl.llutian and
global tectorUcs: a petrogenic view. GeoI. Sac. of Amer. Bull, vel. 85; 1974, 00. 6,.. .
9. G a i 8 i e J. S., W j n t e r J. - Tillite in the Togo formatioo and Ghana. Ge.:lL Mag., vol. 111, 1974,
no. 3. . .
io.
II a IIi i l t o n W. - The Ural1des and tbe motlon of the Russillttl and Siberian Platform. GeoI. SO/!. ol. Amer. Bull., vol. 81, 1970, nO. 9 .11. H i 11 s E. S. - Clluldron sUl:;sidences, gr·anitic
Il'ocks, and crustsd. fracluring in SE Australia.
Geol. Rundsch., voI. 4'1, 1959. .
12. H o l m es A .. - Princlples of pbysical geology.
Nouvelle edition Th. Nels:m, Looores et
Edin-burgh, .. 1965. . . ' "
13. I r w i n g E. - Paleomagnetism. Wiley, New
York, 1964..· .
·14. Je 11 P.. A. - Faunal provinces . and posslble planeta.ry recOlllstruction of the Middle Cambrlan. J .. af Geol., vol 82, 1974 •
15. Kenzie D. P., Sclater J. G. -- Entwicklun,gs-gesClh.ich.te des Indis!:hes Ozeans. Umschau, vol.
. '13, 1973, nr 24~ .
16. McElhi·nny-M. W., Embleton B. J. J. -Australian palęomagnetism and the phao,erozolic plate tectonics
ot
Eastern Gondwanaland. Tecto-nophysics, vol. -22, 1974, no. l.17. T e i c h e r t
c. -
Austl'aUa and· Gondwanaland.-Comis. para la COl't'el, del sistema Karroo, Meltico,
1958. . .
18. V a le n ci o D. - F..stuc!.io Pa leomagnetico de
al-gunaa
bmaciones Triósicas Argentinas. UNESCO-IOGS:-§lympos.ium on Contln. Drift, Montevideo. 1967.
19. V 01 k h e lm er· W .. - Paleoclimatic evo1ution in A;rgen.tiD.a and relati<)Us with other reglońa ot.
Goodwana. [In:] Gondw-.ma stratigraphy. UNESCO -IOGS Symposium, Buenc-s Aires; 1967. .
SUMMARY
The problem at· drift ol Aust:"alia is· discussed on the ~s al recen.t pc.lpers. Up to the present .ft was assumed that GOlldwf_na prctocontinent eltistecl alrea-dy in the Late Precambrian .>r early Paleozoic times. However, there· 18· growing eviden!!e ·which speaks against that hypOthes18. Taking into account p~leoma
gnetlc data and results olonalyses of Cambrian tu'llo-bite faunas (P. A. ~ell, 1974) it may be assumed that the continents af the southt'rn hemisphaere were not
·1inited into a single blóck in thes.:! times~ Aocording
to
paleomagneti.c
data
ror. the Camb1'i~m tbE: position of Soutb America .(M. K. Creer, 1&65) does notC01'res-pond' to that óf Australia (R Irwing, 1964). Cambrian·fauna
ot
South Amerlca bel{)a~ed to dif!erent faUna1 brovinoc'e ·thaw that ol AU&ł:lLalia (J. W. Cowie, 1971) and mlxing· of tbese. :faUnll!:, whIch should have taken plaee if therewas
a""connectlon between these -con-tinents, iB' nGt" founc.. ' . ' .. 'paieomagnetic reconstt.uctions . (1!!.-' lrwing, 1964; M. K. Crell'X', 1963j M. W. Me Elhinny, B. J. J. Emble-ton, 1974, P. A. Jell) as. well as some pałeobiogeogra
phic (J. W: Cowie, '1971) and paleoclimatic .(W. Volk-heimer, 1967) data
motta
it possible to aSsume' that continentsot
the southeril.hemisphaere were grouped in t~ ooiltinent41 blocks I;lt the beg~nningof<' the Paleowic Era: one, eastern Gondwana błocko .compri-sing Australia and ·Antarctica. a~d EJnother, węstea'nGondwana block ooruprising Ah'ica anc! South' Ame-rica (Fig. 1). This is tbe '!tarting point for further analyS';s ol. thedr1ft of Australia. .
PE3IOME.
OCilOBbIBWJCb
Ha
~HHblX Hoseamellf 3apy6e~Oa:JIHTepaTYPbI, aBTOp paCCMaTpHBaeT npo6.ńeMY,llpHctna
KOHTHHeH"i' cyw;eC'rBOBaJI. y:ze B n03,Ii;HeM· ,li;OK;eM6pHM
JVIH B pasHeM. DaJIeo3Oe. O,IVlail:o, .HeJCOTOph;Ie q,aK'l'bI
!1pOTHBOpe'ia'r·· 3TOMy. no ,li;aHHbIM naJIeOMarHHT'HbIX
HCCJIe~BaHHA H· aHSnH3a KeM5pHACKoA TPHno6HTOBOA cpaYHbI' (n. A. lI.1KeJIn, 1974) MOEHO npe,li;nOJIaraTb,ąro
B TO'. BpeMII B! !OlKHOM nonywapIDI. He 6bInO e,li;HHGrO
KOH~eHTaJIbHCd'O 5JIOH;a. no naJIeOMarHmHbIM ,n8H-HbIM . KeM6pHII n03~ IOlKHOA AMepJfiOi (M.. K. KpHp,·1965) He ·COOTBeTCTByeT. n03HI:(Hlł ABCTp8.JIHM (3. HpBHFlr, 1964) •. KeM6pidłCKaB q,ayHa IOlKHOA AMe-i>HKH OTHOeHTM K .lIpyroa cpayHHC'l'H<IeCKOa
npomm-~HH, 'leM· ABCTPaJIH.fI
(lI.M.
·'Y. KOBM, 1971). H· HeT npH3HaKOB CMeIllHB8HM cpaYHhl, KOTOpoe··ppJUKHO 6bIJro npoHC:iCO,II;HTb B ycnOBHSIX. COe,li;HHeHHII 3'l"IDI: ~yxKOH-THHeHTOB. .
naneoMarHKTHble peKOHCTpyKl.'(HH (3. HpBHllr, 1964; M. K. KpHp, 1965; . M. Y.' MaK-3JIHHHH, B. ,D;.
lI..
3M6JIeTOfl, 1974; n. A. lI.JKemI, 1974), a 'l'8Klice naJIe9-6H.01'eOrpacPH'lCCKHe
(lI.JK.
Y. KOBK, 1971) H naJIeO-KJIHMaTH'leCKHenr.
'
<I>oJIbKl'eiłMep, 1967) npe.n:noCblJIKH, n03BOJIJuOT nOJIaraTI:>, 'ł'I'O B . Ha'iaJIe naneo3QiłCKÓa3pbI KOiłTruieHTl.l JOlKHoro nOJIy1UapHII· 06'be,ltHHIIJIHCl> B 'BH,II;e ,li;BYX KOHTłmeliTlłnbHbIX 6JIOKOB. O,li;HH 'H3 HHX 6bJJI' 06pa30B8H ABcTplUIHea, AH'l"8pKTJQtoił H ~eK8HOM
- BoCTOąHaJi I'oH~aHa, BropoA OXBaTbI1'IaJl ACPPHKY H IO:lKHYJO AMepHIty, 06pa3YJl 3ana.l\I~Y!O . rOH,ll;BaHy (<PHI. l). 3TO. nOJIOlKeHHe· JlBJpIeTClI HCxo,II;HoA TO'łKOA
