• Nie Znaleziono Wyników

Odsłonięcie uskoku sudeckiego brzeżnego w Górach Bardzkich

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Odsłonięcie uskoku sudeckiego brzeżnego w Górach Bardzkich"

Copied!
4
0
0

Pełen tekst

(1)

reHe3a 111 npOAOn>Karrncb BKIHOYll1TenbHO AO Hll1>t<Hero Kap-6oHa) Ha 0Kpa111Hax LłewcKoro Macc111sa s caKCOHCKo--Typ111HCKoi:1 30He npo111CXOA111nll1 nepeMe~eHll1.R pa3HblX cpparMeHTOB KOHTll1HeHTanbHOi:1 KOpbl (KaAOMll1AOB) 111 oKea-Hll1YeCKoi:1 Kopbl (Hnp. ocp111on111Ta CneH>t<111). llh oKeaHHYec-Koi:i KOpb1, nop,sepraK>~ei:ic.R cy6p,yKL\111"1 nop, LłewcK1.1i:1 Macrns, OTKononc.R 6onbwoi:1 cpparMeHT (ocp1.1on1.1T CneH->t<l.1). 3TOT TeKTOHl.1YeCKl.1i:1 Kn"1H oq>1.1on1.1Ta BAaBn1.1sanc.R s CTpyKTYPHble HecnnowHoCTl.1 KaAOM"1AOB. Cocy~ecTso­ saH1.1e npol..\eCCOB cy6AYKL\"1"1 "1 o6p,yKL\"1"1 CTano np1.1Y"1HOiii 3aMeAneHl.1.R TeMna HaAB1.1ra 3Toiii YaCTl.1 LłewcKoro Macc1.1sa Ha oKeaHHYecKyK> Kopy. TeMn HaAs1.1ra scero LłewcKoro Macc1.1sa He yMeHbw111nc.R. Bo3H"1KWa.R TaKHM o6pa3oM pa3Hl.11..\a CKOpOCTl.1 nepeMe~eH1.1i:1 CTana np1.1YHHOi:1

OT-Kanb1BaHH.R "1 HaABl.1ra cos111orypcKoi:1 rnb16b1 (K C) Ha HaAB111raK>~111i:1c.R (K l-0) cpparMeHT ocp1-1on1.1Ta CneH>t<H. B pe3ynbTaTe 3Tll1X npol..\eccos ysen111Y111nacb KaK MO~HOCTb TaK 1.1 sec s 3Toi:1 0Kpa1.1HHoi:1 30He LłewcKoro Macc111sa, YTO Bbl3Bano norpy>t<eH1.1e scei/i 3Toi:1 30Hbl (cKopeili s BOCTOYHOi:i YaCTl.1) 111 pa3B"1Tl.1e M111rMaTll1TOB 111 MeCTHO rpaHl.1T0"1AOB BO speM.R TpeTei:i cpa3bl AecpopMal..\l.1i:1 (A3)·

Cos1.1orypcKa.R CTpyKTypa xapaKTep1.13yeTC.R CTpoeHHeM Tll1-na TeKTOHl.1YeCKOi:1 MaKpOCMeC1.1.

o

TaKOM CTpoeHll1111 pe-waK>T Kn"1Hb.R, yewy1.1, 6yA"1Hbl, nll1H3bl cpparMeHTOB ocp1110-n111T0Boro KOMnneKca, HaXOA.R~ll1eC.R B noAOWBeHHOi:i YaCTl.1 cos1.1orypcKoi:1 rnb16b1. 3TH 3neMeHTbl MaKpOCTpyKTYPbl 06pa3osan111cb so speM.R sapHCL\Hi:icKoro oporeHe3a (aKa-Al.1 i:icKa.R cpa3a ?).

JÓZEF OBERC Uniwersytet Wrocławski

ODSŁONIĘCIE

USKOKU SUDECKIEGO

BRZEŻNEGO

W GÓRACH BARDZKICH

PODSTAWOWE INFORMACJE O USKOKU SUDECKIM BRZEŻNYM

Opis jednego odsłonięcia, które jest celem przedkłada­

nego artykułu, nie wymaga znajomości pełnej problema-tyki dyslokacji ciągnącej się na przestrzeni 150 km między

Jesenikiem (CSRS) a Bolesławcem, a wg J. Oberca (12) -jeszcze dalej. Uskok został zauważony w zaraniu badań geologicznych jako uskok geomorfologiczny. Wzdłuż tego uskoku był - a prawdopodobnie jest nadal - wypiętrza­

ny fragment przedgórnomioceńskiej penepleny (13), który potem dzięki erozji i denudacji zamienił się w góry epi-platformowe, jakimi są Sudety. W wyniku tego osadzona na peneplenie (usianej monadnokami) w pobliżu gór

górnomioceńska seria poznańska została w Sudetach zero-dowana, a fragmenty penepleny ekshumowane. Erozja

sięgnęła do poziomu powierzchni bloku przedsudeckiego i już tylko nieco głębiej.

Od czasów badań H. Cloosa (3) utrzymuje się uzasad-niony pogląd, że podczas mezozoiku, a nawet u schyłku

paleozoiku stosunek obszaru obejmującego Sudety do obszaru przedsudeckiego był w sensie geomorfologicznym odwrotny. Obszar (późniejszych) Sudetów był obniżony,

przedsudecki zaś wypiętrzany, a wskutek tego znacznie

głębiej zerodowany. J. Oberc (11) - porównując stan zerodowania starowaryscyjskiej płaszczowiny ramzowskiej na obu obszarach - doszedł do wniosku, że różnica głębokości omawianej erozji na obu obszarach wynosi ok. 2,5 km. Wynikła więc dwukierunkowość pionowa ruchu

każdego z bloków w czasie geologicznym. Blok sudecki pod koniec paleozoiku ulegał obniżaniu, a od schyłku

miocenu podnoszeniu. Blok przedsudecki zachowywał się

przeciwnie. Na wschód od Złotego Stoku ruch ten

od-bywał się początkowo za pośrednictwem skłonu fleksury

brzeżnej Sudetów (1 O), później uległ on rozerwaniu. Amplituda ruchu paleozoiczno-mezozoicznego nie jest znana. Trzecio- i czwartorzędową amplitudę szacował

autor (8) na odcinku Gór Bardzkich na 220 m, a później

(13) - na 140-180 m. Dane te opierały się na różnicach

wzniesienia przedgórnomioceńskiej penepleny w górach i na bloku przedsudeckim, gdzie jest ona kopalna.

Poza wymienionymi autorami należy wspomnieć, że

w sprawie uskoku sudeckiego brzeżnego, jego roli i historii

312

UKD 551.243.1(234.57) :061.3 wypowiadali się: W. Thust (16), E. Bederke (1, 2) oraz liczni geomorfolodzy: F. Zeuner (19), W. Walczak (18), A. Jahn (7), L. Pernarowski (15), B. Dumanowski (4) i in.

GEOLOGIA

NAJBLIŻSZYCH OKOLIC ODSŁONIĘCIA

Zgodnie z sensem tytułu tego artykułu, najbliższa

okolica odsłonięcia jest objęta przez dwie blokowe jed-nostki tektoniczne najwyższego rzędu na Dolnym Śląsku, a to: Sudety i blok przedsudecki; tutejszy odcinek Sudetów to struktura bardzka.

Głównym elementem tektonicznym struktury bardzkiej jest tu antyklina Buczka, której jądro jest zbudowane z

górnodewońskiej formacji łupków mikołajowskich, w

ob-rębie których pojawiają się czarne krzemionkowe łupki

poziomu Morzyszowa. Północno-wschodnie skrzydło tej

Ryc. I. Szkic geologiczny sąsiedztwa uskoku sudeckiego brzeżnego w okolicy Mikołajowa i Brzeźnicy

- gnejsy sowiogórskie, 2 - serpentynity, 3 - gabra, 4 - for-macja łupków mikołajowskich D3, 5 - warstwy z Brzeźnicy D3, 6 - formacja Opolnicy C1 - turnej, 7 - szarowaki - wizen górny, 8 - kenozoik, 9 - odsłonięcie, 10 - uskok sudecki brzeżny Fig. I. Geological sketh of the vicinity of the Sudetic border fault

in the Mikołajów - Brzeźnica area

1 - The Sowie Mts gneisses, 2 - serpentinites, 3 - gabbroes, 4 - The Mikołajów schist formation D3, 5 - The Brzeźnica beds D3, 6 - The Opolnica formation C1 - Tournai, 7 graystones -upper Visean, 8 - Cainozoic, 9 - outcrop, 1 O - the border

(2)

jednostki jest zbudowane z leżącej stratygraficznie nad łupkami mikołajowskimi formacji Opolnicy, należącej do karbonu dolnego. Składa się ona z czarnych łupków ilastych i mułowców, miejscami w różnym stopniu skrze-mieniałych. Występują one w grzbietowych partiach Bucz-ka i na NE jego skłonie. Tutaj pojawia się· złuskowanie o zachodniej wergencji, którego jądro jest zbudowane z łupków krzemionkowych, stanowiących ogniwo łupków mikołajowskich (ogniwo Brzeźnicy).

Na małym odcinku północno-wschodniego zbocza Gór Bardzkich między potokami Stobna i Studew występują serpentynity wciśnięte tektonicznie w obręb skał bardz-kich. Były one znane już L. Finckhowi (5). Będzie o nich mowa w ostatnim rozdziale artykułu.

Sąsiednia część bloku przedsudeckiego zbudowana jest z kadomskich serpentynitów, a podrzędnie z nieco od nich młodszych gabr. Na powierzchnię ziemi wychodzą one w widocznych w rzeźbie terenu wyspowych górach Mnich (492,0 m) i Grochowa (425,0 m). W obniżeniach towarzyszących brzegowi Sudetów, na serpentynitach wy-stępuje cienka pokrywa piasków górnomioceńskiej serii poznańskiej, co zostało stwierdzone wierceniami (6) w okolicy Brzeźnicy.

OPIS ODSŁONIĘCIA

Dolina potoku Stobna w strefie brzegu Sudetów roz-N

.. +

'

()

2o

+

30

Ryc. 2. Sytuacja geologiczna w sąsiedztwie odsłonięcia uskoku 1 - uławicenie w warstwach z Opolnicy, 2 - oś fałdu, 3 - spę­

kania, 4 - złupkowanie, 5 - rysy ślizgowe, 6 - powierzchnie

ślizgowe, 7 - kliważ, 8 - proterozoik- serpentynit, 9 - serpen-tynit pokn1szony, 10 - dolny karbonformacja Opolnicy, 11

-fałdy roezoskopowe (schematycznie), 12 - uskok sudecki brzeżny;

kierunek zrzutu: a -paleozoik górny, mezozoik, b - po środko­

wym miocenie, 13 - orientacja kliważu, 14 - linia przekroju, 15 - zasięg strefy pokruszonego serpentynitu

cina poz10m tzw. tarasu dyluwialnego, wzmes10nego ok. 20 m ponad dno. Krawędzie rozcięcia są odległe od siebie o ok. 40 m. Ściany rozcięcia opadają do dna potoku wąski­ mi żebrami, zbudowanymi ogólnie ze zwietrzelin, a po części z formacji Opolnicy. Około 1,5 - 3 m ponad dnem potoku występuje taras, który można by uznać za odpo-wiednik tarasów zalewowych większych rzek w obrębie Sudetów. Krawędzie tego rozcięcia są od siebie odległe o ok. 15 m. Na zewnętrznych zakolach potoku krawędzie te uległy zniszczeniu przez erozję boczną. Wysokości obu tarasów są znacznie większe niż odnośnych tarasów rzek w głębi gór, co można uznać za efekt ruchów neo-tektonicznych, a nawet współczesnych na brzegu Sude-tów. Teza ta wamaga dalszych badań, prowadzonych pod tym kątem widzenia.

Odsłonięcie, które jest obiektem przedstawionych tu badań, zostało zauważone przez Martę Oberc (14) w jej pracy dyplomowej. Później było ono obiektem badań B. Wajsprycha (17), który występujące tu skały uznał za ele-menty melanżu.

Odsłonięcie uskoku, a właściwie strefy przyuskokowej (powierzchnia uskokowa nie jest bowiem odsłonięta), znajduje się w dnie potoku oraz na ścianach rozciętego tarasu zalewowego, a częściowo i dyluwialnego. Odsło­ nięcie nie jest ciągłe, lecz przerwy między jego częściami są niewielkie. Najważniejsze dane obserwacyjne i pomia-rowe są przedstawione na ryc. 2. W terenie udało się

ze-2 ~

o

o

o

10 m N

+

3 2

oo

Fig. 2. Geology in the vicinity of the fault outcrop stratification in the Opolnica beds, 2 axis of the f old, 3 -joints, 4 - schistosity, 5 - slide striae, 6 - slide surfaces, 7 - cleavage, 8 - Proterozoic - serpentinite, 9 - crushed serpen-tinite, 10 - }ower Carboniferous - the Opolnica formation, 11

-mezoscopic faults, (shematic), 12 - the lateral Sudetic fault, direction of vertical transport, a - upper Paleozoic, Mezozoic, b - after the middle Miocene, 13 - cleavage orientation, 14

-line of section, 15 - range of the crushed serpentinite zone

(3)

A

usb

10 m

Ryc. 3. Przekrój przez strefę uskoku sudeckiego brzeżnego w dolinie potoku Studew

- proterozoik - serpentynit, 2 - górny paleozoik - mezozoik, pokruszony serpentynit, 3 - dolny karbon-formacja Opolnicy, 4 - granica między serpentynitem litym a pokruszonym, 5 -transport tektoniczny wzdłuż uskoku sudeckiego brzeżnego w czasie górny paleozoik-mezozoik (a) i w czasie pliocen -

czwar-torzęd (b), usb - uskok sudecki brzeżny

brać zbyt mało danych, by można było przy zastosowaniu

metod tektoniki pomiarowej wyciągnąć pożądane wnioski,

dotyczące historii uskoku. Odsłonięcie składa się z 4

części:

1) formacja Opolnicy: czarne mułowce i iłowce z

podrzędnymi wkładkami czarnych szarowak cienko- lub

średnioławicowych, drobnoziarnistych, wietrzejących na

kolor rdzawy. Kilka drobnych fałdów, nie zawsze

mierzal-nych;

2) serpentynit drobno zmielony; drobny miał nie

zos-tał dotychczas scementowany. W jego obrębie występują

2 kilkucentymetrowej grubości strefy, składające się z

wyraźnych płytek ustawionych 208/80. Odsłonięcie to

ma wysokość 2,5 m;

3) odsłonięcie o wysokości 10 m w znacznym stopniu

zasypane zwietrzeliną gliniastą - serpentynit silnie

zwie-trzały. Drobne struktury tektonicznego pochodzenia, to:

spękania, powierzchnie ślizgowe, rysy ślizgowe, ustawione

pod małym kątem, złupkowanie (ryc. 2);

4) serpentynit spękany i silnie zwietrzały. Wietrzenie

wkracza w głąb szczelin, co powoduje powstawanie form

kulistych i utrudnia pomiary spękań, które są w dodatku

zasypane w dużym stopniu glinami z tarasu 20 m. Wzdłuż

szczeliny ustawionej 15/90 występuje „warstwa" o grubości

1 O cm luźnego miału serpentynitowego.

WNIOSKI

Tworzenie się uskoku sudeckiego brzeżnego nie

spo-wodowało intensywniejszej tektonizacji skał struktury

bardzkiej. Przyuskokowe odsłonięcie formacji Opolnicy

nie różni się w sposób istotny od innych odsłonięć tej

formacji poza sąsiedztwem uskoku. Natomiast serpentynit

w strefie przyuskokowej szerokości 16 m '(hie mniej niż

10 m) doznał intensywnej, opisanej wyżej tektonizacji.

Zjawisko to nie może być wiązane z ruchami u schyłku

trzeciorzędu i na początku czwartorzędu. Amplituda

usko-ku jest - jak wyżej wspomniano - rzędu zaledwie

140-- 180 m.

Pokruszenie serpentynitu wiąże autor z młodopaleo­

zoicznym i mezozoicznym podnoszeniem bloku

przed-sudeckiego, którego amplituda (por. wyżej) wynosi ok.

2,5 km. Za zrzutowym - w tym czasie charakterem

uskoku przemawia płytowa - miejscami - tektonizacja,

314

B NE

Fig. 3. Section through the border Sudetic fault zone in the Studew brook valley

1 - Proterozoic - serpentinite, 2 - upper Palaeozoic - Mezozoic, crushed serpentinite, 3 - lower Carboniferous - the Opolnica formation, 4 - limit between solid and crushed serpentinites, 5 - tectonic transport along the border Sudetic fault during upper Palaeozoic - Mezozoic (a) and Pliocene-Quaternary (b ),

usb - the border Sudetic fault

której elementy zapadają w stronę Sudetów. Kruszenie

serpentynitu na miał zachodziło, jak z amplitudy ruchu

wynika, na głębokości 2,5 km, która nie była dostateczna,

by mogło dojść do scementowania okruchów substancjami

mineralizującymi i okruszcowania. Brak okruszcowania

przy uskoku wskazuje, że na przyuskokowym odcinku

bloku przedsudeckiego, tam gdzie jest on zbudowany z

serpentynitów, prognozy złożowe mogą dotyczyć jedynie

większych głębokości. Strefa przyuskokowa nie była drożna

dla roztworów pomagmowych u schyłku paleozoiku i w

mezozoiku.

Niezależnie od dwukierunkowego pionowego ruchu

każdego ze skrzydeł uskoku, trwały też ruchy poziome

(przesuwcze) nie znanego wieku, za którymi przemawiają

płasko zapadające rysy ślizgowe.

Uskok sudecki brzeżny przecina strukturę bardzką

i serpentynity, które w górskiej części ją podścielają. Na

podniesionym waryscyjskim, przedsudeckim skrzydle

dys-lokacji struktura bardzka uległa zniszczeniu przez erozję.

Dotychczas nie zostało opisane żadne odsłonięcie

usko-ku sudeckiego brzeżnego, ani nawet jego strefy

przyusko-kowej. Jedynie w okolicach Jesenika (CSRS) na uskoku

jest znana żyła kwarcowa, którą należy raczej wiązać z

epoką waryscyjską, nie zaś ze składową ruchu neogeńską i

czwartorzędową. Autor miał okazję zobaczyć ją w terenie,

gdzie oprowadzał go doc. dr J. Skacel z Jesenika (1961),

za co składa Mu wyrazy podziękowania.

Przyczyną braku odsłonięć uskoku jest gromadzenie

się zwietrzelin u podstawy wypiętrzającej się skarpy

Su-detów. Dlaczego więc w potoku Stobna było możliwe

odsłonięcie skrzydła przedsudeckiego? Zdaniem autora

uskokiem został przecięty kopalny przedgórnomioceński

monadnok na powierzchni penepleny. Potok Stobna przy

wylocie z gór, po usunięciu pokrywy serii poznańskiej,

mógł wciąć się w jego powierzchnię, tworząc krótki i płytki

przełom epigenetyczny.

PORÓWNANIE

Z WYSTĄPIENIEM SERPENTYNITU

W GÓRACH BARDZKICH

MIĘDZY POTOKAMI STOBNA I STUDEW

Wystąpienie to, kartowane w skali 1: 25 OOO, było

(4)

tej skały na sylurskie (jego zdaniem) warstwy ze Zdanowa

(Herzogwalder Schichten). J. Oberc (9) widział tu

nato-miast kontakt tektoniczny między serpentynitem a skałami

struktury bardzkiej. W ich obręb wcisnął się gotowy już

serpentynit. Jest prawdopodobne, że fragment ten jest

odkorzeniony od macierzystej masy na bloku

przedsudec-kim. Nie ma bowiem w tektonice sąsiedztwa dowodów,

by był on wypiętrzony z serpentynitowego podłoża tej

części struktury bardzkiej.

Omawiany serpentynit znajduje się w obrębie południ­

kowych fałdów struktury bardzkiej o wergencji zachodniej

(9), obejmujących obszar między Potworowem, Kłodzkiem,

Gołogłowami i Zdanowem. Przy biernym ruchu

serpenty-nitu wraz z fałdami ku zachodowi, wcześniejsza jego

po-zycja uległa reorientacji wraz z gruzem tektonicznym

serpentynitu, dobrze widocznym w drobnych odsłonię­

ciach na zboczu. Gruz . ten jest podobny do odsłoniętego

w potoku Stobna.

Przedstawiony w artykule materiał dowodzi, że gruz

serpentynitu w potoku Stobna nie jest melanżem osadowym.

Brak w nim,...jakichkolwiek domieszek innego materiału

osadowego. Gruz ma charakter tektoniczny i towarzyszy

dyslokacji waryscyjskiej, na której rozwinął się uskok

sudecki brzeżny.

LITERATURA

1. B e d e r k e E. - Die varistische Tektonik der

mittleren Sudeten. Stratigraphisch- und petrographisch--tektonische Untersuchungen in der Eulengebirgs--gruppe. Fortschr. Geol. Palaont. 1929 H. 23.

2. B e d e r k e E. - Sudetenrand und

Eulengneis-problem. Veroff. Schles. Ges. Erdk. 1934 H. 21.

3. C 1 o os H. - Der Gebirgsbau Schlesiens und die

Stellung seiner Bodenschatze. Berlin 1922.

4. D u m a n o w s k i B. - Krawędź Sudetów na

od-cinku Gór Sowich. Zesz. Nauk. UWr. 1961 Ser. B. nr 7.

5. F i n c k h L. - Erlauterungen zu Blatt

Franken-stein. Lief. 273. Geol. Karte v. Preussen. Preuss. Geol. Landesanst. Berlin 1932.

6. G aj e w s k i Z. - Serpentynity

Grochowej-Braszo-wic i związana z nimi mineralizacja magnetytowa.

Z Geologii Ziem Zachodnich. 1966 t. 2.

7. Ja h n A. - Sudety Zachodnie i ich przedpole.

Przewodnik wycieczkowy IX Ogólnopol. Zjazdu Pol.

Tow. Geogr. Wrocław 1966.

8. Ober c J. - Wpływ budowy geologicznej na

morfo-logię w regionie bardzkim. Czasop. Geogr. 1955 t.

26 z. 4.

9. Ober c J. - Region Gór Bardzkich. Wyd. Geol.

1957.

10. Ober c J. - Fleksura brzeżna Sudetów i stanowisko

tektoniczne Gór Rychlebskich. Casop. Miner. Geol.

Praha 1967 R. 12.

11. Ober c J. - Granica między strukturami

zachodnio-i wschodniosudecką. Rocz. Pol. Tow. Geol. 1968

t. 38, z. 2 - 3.

12. Oberc J. - The Late Alpine Epoch in South-West

Poland. [In:] Geology of Poland. Vol. 4. Tectonics. Wyd. Geol. 1977.

13. Ober c J., Dy j or S. - Uskok sudecki brzeżny.

Biul. Inst. Geol. 1969 nr 236.

14. Ober c M. - Zdjęcia geologiczne okolicy Brzeźnicy

(Góry Bardzkie). Pr. magisterska. Maszynopis UWr.

Zakł. Geol. Fiz. 1978.

15. P e r n a r o w s k i L. - Morfogeneza północnej

kra-wędzi Wzgórz Niemczańskich. Acta Univ.

Wrati-slaviensis, nr 9 Stud. Geogr. 1963 z. 2.

16. Th ust W. - Tektonische Untersuchungen an der

Grenze von Ost und Westsudeten. Diss. Univ. Breslau

1927.

17. W aj spr y c h B. - Serpentinite melange of Stobna

stream valley and its tectonic significance. [In:] W.

Narębski (Ed.) - Ophiolites and initialites of

north-ern border of the · Bohemian Massif. Guide-book

of excursions 1981. Problem C. Comm. IX.

sub-comm. 2 MCA Sci. S. C. 2.

18. W a 1 cz a k W. - Sudety Kłodzkie.i ich przedpole.

Przewodnik wycieczkowy IX Ogólnopolsk. Zjazdu Pol.

Tow. Geogr. Wrocław 1966.

19. Ze une r F. - Diluvialstratigraphie und

Diluvial-tektonik im Gebiet der Glatzer Neisse. Die diluviale Entwicklungsgeschichte der Glatzer Neisse. Leipzig 1928.

SUMMARY

The only geomorphological outcrop of the Sudetian marginal fault is in the Stobna brook Valley on the north east border of the Bardzkie Mountain. Along the short section the Tournai Opolnica formation borders upon serpentinite of the upper Proterozoic belonging to the Fore Sudetian block. Closer to the fault face, that is not exposed, serpentinite is fine crushed into nonconsolidated

braize containing no sedimentary admixture materiał.

Rather significant width of the disintegration zone of the rock does not allow to connect it with a movement during Pliocene and Quaternary. The movement is a resumption of movement on the older dislocation active have in lower Paleozoic and Mezozoic. Then the Fore Sudetian block was uplifted, that was eroded 2,5 km deeper then the Sudety. During thase deformation the movement was directed contnary. Along the Sudety margin serpentinites are covered with the limnic Tertiary and Quaternary deposits rested on the pre uppermiocene (fossile-here) peneplain.

In the Stobena brook the erozion cut a fossils serpentinite monadnock. On other sections along the fault decomposed rocks accumulate.

There is no evidence that the crusted serpentinite was a sedimentary melange stipulated here by B. Wojsprych (1985).

PE3~ME

B CTaTbe om1caHo eAHHCTBeHHoe AO CHX nop o6Ha>KeHHe reoMopcponornyecKoro cy AeTCKoro 6eperosoro c6poca. 0Ho HaXOAHTCff a AOnHHe noToKa CTo6Ha Ha CB 6epery 5apACKHX rop. Ha ManoM yyacTKe rpaHHYaT 3AeCb: TypHeH-cKaff cpopMaUHff OnonbHHUbl H cepneHTHHHT aepxHero naneo3off, npHHaAne>KaL!.!HH K npeAcyAeTCKOMY 6noKy. 5nH>Ke noaepxHoCTH c6poca, KOTopaH He o6Ha>t<eHa, cep-neHTHHHT pacKpoweHHblH Ha MenKHH WTbl6, He COAep->Kall.!HH npHMeCH ocaAOYHoro MaTepHana. AosonbHO 6onb-waff WHpHHa pacKpoweHHOH 30Hbl He no3BOnffeT CBJl3bl-BaTb ee C ABH>KeHHeM BO apeMJI nnHOUeHa H YeTBepTHY-HOrO nepHOAa. 3To ABH>KeHHe ffBnffeTCJI B0306HoBneHHeM

ABH>KeHHff Ha 6onee ApeaHeH AHCnoKaUHH AeHCTBYłOL!.!eH

3AeCb a MnaAweM naneo3oe H Me3o3oe. TorAa 6bin Bbl-ABHHYT npeACYAeTCKHH 6noK, KOTOpblH nOTOM 6bin

3pOAH-poBaH Ha 2,5 KM rny6>t<e YeM CyAeTbl. Bo apeMff 3THX

ABYX AecpopMaUHH HanpaaneHHe ABH>KeHHff 6bln0 npOTH-aonono>KHoe. BAonb 6epera CyAeToa cepneHTHHHTbl

Cytaty

Powiązane dokumenty

16.Bieg w przód- spirala pozioma nad głową, przemach wstążką przodem w dół, bieg w tył, spirala pozioma przed

[r]

[r]

1 tego przepisu wyrażone zosta­ ło prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia sprawy (w zdaniu pierwszym) oraz sform ułowanie, że postępow anie przed sądem

Ta zmiana kursu nie była podyktowana nagłym przypływem sympatii dla Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, lecz wyrachowaniem premiera Macmillana, który chciał

Potwierdzenie - w świetle rachunków remontów Zamku z lat 1526-1531 - obecności na terenie Dworu Wielkiego obok Domu Dużego Domus Magna oraz innych obiektów kuchni, wieży,

influence of hydrogen on ductility and sensitivity to cracking is only temporary, since hydrogen will diffuse, but nitrogen has a permanent effect. Nitrogen and hydrogen appear

cznego oraz dwie kasety magnetofonowe z nagranym materiałem dźwiękowym. Podręcznik przeznaczony jest dla ucznia na lekcje muzyki w klasie pierwszej, dru­ giej i trzeciej co wg