Antoni Porzeziński
Derczewo, pow. Myślibórz.
Stanowisko 3
Informator Archeologiczny : badania 7, 172-173
n ie o d k r y to . W w a r s tw ie n a d e a lc o w e j z n a le z io n o n i e l i c z n e f r a g m e n ty n a c z y ń p r a d z ie jo w y c h . S ta n o w isk o 2 S ta n o w is k o to , z n a n e w d o ty c h c z a s o w e j l i t e r a t u r z e ja k o g r o d z is k o , l e ż y n a p r a w ym b r z e g u W ir y n łd , w o d le g ło ś c i 200 m n a z a c h ó d o d n ie j 1 100 m n a p ó łn o c od to ru k o le i P o z n a ń - Z b ą s z y ń . C e le m z w e ry fik o w a n ia c h r o n o lo g ii 1 fu n k c ji o b ie k tu , z a ło ż o n o 5 w ykopów so n d a ż o w y c h o w y m ia r a c h 1 z 2 m w o d s tę p a c h co 10 m n a 0 i i N - S . S tw ie r d z o n o , ż e o b i e k t ‘.j e s t s i l n i e z n is z c z o n y w ie lo le tn ią u p r a w ą z ie m i, W w y k o p ie n r 1 o d k r y to n a g łę b o k o ś c i 32 c m , n a p o z io m ie c a l c a , j a m ę ś r e t e i i c y 1 ,6 0 m i z a c h o w a n e j g łę b o k o ś c i 1S c m . S p ą g j e j w y p e łn ia ła w a r s tw a p r ó c h n ic y z e s p a le n iz n ą i w ę g ie lk a m i d r z ewn y m i . J a m a z a w i e r a ł a u ła m k i n a c z y ń i k o ś c i z w i e r z ę c e . W połuckilow ej c z ę ś c i w y kopu 2 n a g łę b o k o ś c i 38 c m o d s ło n ię to z a r y s y j a m y , m o ż e m i e s z k a l n e j. M ia ła o n a ś r e t e i l c ę 2 m i g łę b o k o ś ć 30 c m ; w y p e łn is k o j e j s ta n o w iła p r ó c h n ic a z e s p a l e n i z n ą . P o z o s t a łą c z ę ś ć te g o w y k o p u , a ta k ż e w ykopy 3 , 4 1 5 w y p e łn ia ła j e d n o lita w a r s tw a p r óch n i c y , z a w i e r a j ą c a n ie w ie lk ą l ic z b ę u ła m k ó w n a c z y ń 1 k o ś c i z w ie r z ę c y c h . W s o n d a ż u z a ło ż o n y m w p u n k c ie k u lm in a c y jn y m o b ie k tu n ie s tw ie r d z o n o ś la d ó w w a łu . J e s t to w ię c a o s a d a , a z a te m o b ie k t te n n a le ż y s k r e ś l i ć z r e j e s t r u g r o d z is k . A n a liz a m a t e r i a ł u c e r a m ic z n e g o p o z w a la d a to w a ć t ę o s a d ę o d p r z e ło m u v m / I X w . do X w ie k u . 172 -D E R C Z E W O , p o w . M y ś lib ó r z M u z e u m N a ro d o w e S ta n o w is k o 3 w S z c z e c in ie B a d a n ia p r o w a d z ił m g r A n to n i P o r z e z i ń a k i , F in a n s o w a ło M u z e u m N a ro d o w e w S z c z e c i n i e . D ru g i s e z o n b a d a ń . O s a d a w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n a z v z • i po ło w y v m w . P o r o c z n e j p r z e r w i e k o n ty nu o wa n o b a d a n ia n a o b s z a r z e o łą c z n e j p o w ie r z c h n i 2 .4 5 0 m 2 . Z lo k a liz o w a n o 12 o b ie k tó w , w ty m 1 ł u ż y c k i .W ś r ó d o d k r y ty c h o b ie k tó w w y ró ż n io n o 1 p ó łz ie m ia n k ę , 3 p a le n is k a o r a z 7 j a m . W y m ie n io n e o b ie k ty g r u p ow a ły s i ę p r z e w a ż n ie w p ó łn o c n e j c z ę ś c i o s a d y , w b e z p o ś r e d n i e j s ty c z n o ś c i z k r a w ę d z ią w z n ie s ie n ia . R u c h o m y m a t e r i a ł z ab y tk o w y s ta n o w i c e r a m i k a , w y k a z u ją c a d o ś ć s p o r ą ró ż n o ro d n o ś ć w z a k r e s i e fo r m y ja k i s a m e j t e c h n ik i. D o f o r m n ie z n a n y c h d o ty c h c z a s w ś r ó d w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j c e r a m i k i , z a lic z y ć n a le ż y c z ę ś c io w o z a c h o w a n e n a c z y n ie r ę c z n ie le p io n e , p o s ia d a ją c e g u z k o w a ty u c h w y t u m o co w an y n a ś c ia n c e tu ż p o n i ż e j s z y j k i. P o n a d to u z y s k a n o s p o r ą R o ś ć f r a g m e n ta r y c z n i e z a c h o w a n y c h n a c z y ń , k tó r y c h ś c ia n k i s ą b o g a to z d o b io n e ró ż n o ro c k ią o r n a m e n ty k ą . Z n a le z io n o irfih* o s e łe k k a m ie n n y c h . S ta n z a c h o w a n ia p o s z c z e g ó ln y c h o b iek tó w / g ó r n e j p a r t i i w y p e łn is k / n a r u s z o n y był w w ię k s z o ś c i p rz y p a d k ó w g łę b o k ą , m e c h a n ic z n ą u p r a w ą r o l i . O b ie k t m ie s z k a ln y / p 6 łz ie m ia n k a / o r o z m i a r a c h 2 ,7 5 x 2 ,0 5 c m s ta n o w ił w y p e łn is k o n ie p r z e k r a c z a j ą c e 38 cm g łę b o k o ś c i.O g ó ln e r o z p la n o w a n ie o s a d y m a p ra w d o p o d o b n ie b e z p o ś r e d n i z w ią z e k z u k s z ta łto w a n ie m p o w ie rz c h n i w z n ie s ie n ia . P o s t r o n i e p ó łn o c n o -w s c h o d n ie j c z ę ś c i o sa d y z lo k a liz o w a n o z a le d w ie 2 o b ie k ty .N a p o z o s ta łe j p o w ie r z c h n i te j
c z ę ś c i o s a d y n ie u jaw n io n o śla d ó w ja k ie jk o lw ie k d z ia ła ln o ś c i o s a d n i c z e j . Ł ą c z n a p o w ie r z c h n ia o s a d y z a m y k a s i ę w g r a n ic a c h 20 a r ó w .
B a d a n ia n a o s a d z ie z a k o ń c z o n o .
M a t e r i a ł c e r a m i c z n y r ę c z n i e le p io n y n a w ią z u je w w ie lu w y p a d k ac h do m a t e r i a łu c e r a m ic z n e g o z o s a d y w D z ie d z ic a c h , u s y t uow a n e j w o d le g ło ś c i 13 k m .
173 -D Ę p C Z Y N O , p o w . B ia ło g a r d S ta n o w is k o 3 1 8 p a t r z o k r e s w pły wów r z y m s k ic h D Ę B IN A , p o w . W ie lu ń M u z e u m A r c h e o lo g ic z n e i E tn o g r a f ic z n e S ta n o w is k o 1 w Ł o d z i B a d a n ia p r o w a d z ili m g r F r a n c i s z e k J . C e m k a i m g r Z b ig n ie w P o k u t a . F in a n s o w a ł W K Z w Ł o d z i. T r z e c i s e z o n b a d a ń . C m e n ta r z y s k o s z k i e l e t o w e / r z ę d o w e / w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e /X I - X n w ie k / .
W ykopy u s y tu o w a n e b y ły w e w s c h o d n ie j i p ó łn o c n e j c z ę ś c i c m e n t a r z y s k a . U chw y co n o w s z y s tk i e g r a n i c e c m e n t a r z y s k a z w y ją tk ie m p ó łn o c n e j.
W 13 w yk op a c h 1 2 ro w a c h so n d a ż o w y c h o ł ą c z n e j p o w ie r z c h n i 330 m 2 o d k r y to 25 g ro b ó w s z k ie le to w y c h u ło ż ony ch r z ę d o w o .
Z m a r ły c h g r z e b a n o w s t o s u n k o w o r e g u la r n y c h , p r o s to k ą tn y c h ja m a c h g ro b o w y c h , o r ie n to w a n y c h w g l i n i i p ó łn o c n y w s c h ó d - p ołw k ilo wy z a c h ó d . Z d e c y d owan a w ię k s z o ś ć z m a r ły c h g r z e b a n a b y ła z gł o w a m i s k ie r o w a n y m i n a p o łu d n io w y - z a c h ó d , j e d y n ie g ro b y o b o g a ty m w y p o s a ż e n iu p o s ia d a ły o d w ró c o n y o k ła d s z k i e l e t u . B a r d z o s ła b o z a c h o w a n e s z k i e l e t y z a le g a ły n a g łę b o k o ś c i o d 40 d o 75 c m . N e p o d s ta w ie w y p o s a ż e n ia g ro b o w e g o wy r ó ż n io n o 10 pochów ków k o b ie c y c h , 8 m ę s k ic h o r a z 7 p o chów ków d z ie c i . W y p o s a ż e n ie z m a r ły c h ty p o w e d la te g o ty p u o b ie k tó w w P o l s c e . N a j c z ę ś c ie j s p o ty k a n y m i p r z e d m io t a m i b y ł y : n o ż y k i ż e la z n e 1 k a b łą r z k i s k r o n io w e / s r e b r n e i w y k o n a n e z b r ą z u / . I n t e r e s u j ą c y j e s t g r ó b z w y p o s a ż e n ie m w o jo w n ik a p i e s z e g o , n a k t ó r e s k ła d a ło s i ę : to p ó r ż e la z n y , g r o t w ł ó c z n i,n ó ż b o jow y / 20 c m / , u c h w y t, o b r ę c z e 1 f r a g m e n ty b la c h y w ia d e r k a , o s e ł k ę , f r a g m e n ty k r z e s i w a i s p r z ą c z k i do p a s a . W g r o b a c h k o b ie c y c h do n a jc ie k a w s z y c h zab y tk ó w z a lic z y ć n a le ż y : p a c i o r k i s r e b r n e , d u ż e żłobkow ane p a c i o r k i s z k l a n e , b e c s u łk o w a ty p a c i o r e k b u rs z ty n o w y o r a z s r e b r n e k a b łą c z k i s k r o n io w e . C a ło ś ć c m e n t a r z y s k a d a to w a n a j e s t m o n e t a m i / o d m o n e ty O tto n a 1 A d e la jd y do m o n e ty B o le s ła w a K rz y w o u s tn e g o - ty p u IV / n a w ie k X I - X II. P r a c e w inny być k o n ty n u o w a n e .
