"Dowcip językowy w twórczości S.Lema", Zofia Bożek, "Zeszyty Naukowe UJ". Prace Językoznawcze z.54, Kraków 1977 : [recenzja]

Dobrosława Świerczyńska

"Dowcip językowy w twórczości

S.Lema", Zofia Bożek, "Zeszyty

Naukowe UJ". Prace Językoznawcze

z.54, Kraków 1977 : [recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 22/2 (72), 206

/II/ BŁAŻEJEWSKI Tadeusz: Polityka i pióro. O Władysławie Ko­ walskim. Łódź 19 7 8, Wyd. Łódzkie, s s . I8 8, zł 1 5

,-K siążk a je s t p o p u la rn ą m onografią tw ó rc z o ś c i W ładysław a ,-Kowal­ sk ieg o (a u to ra p o w ie ś c i "W G r z m ią c e j" ). A utor an a liz u je u tw ory p is a r z a w p e rs p e k ty w ie jego św iato po g lądu i p rz e k o n a ń sp o łe c z n o -p o lity c z n y c h . P is a r s tw u K o w alskiego, sytuow anenm p r z e z krytyków w n u rc ie realizm u s o c ja lis ty c z n e g o , n ie pośw ięcono dotąd cało ścio w eg o i w y czerp u jąceg o o p ra c o w a n ia . Z w ra c a ją c uw agę na id eolog iczn e funkcje te j tw ó rc z o ś c i, pom ijano je j a s p e k t a rty s ty c z n y . A u to r p ró b u je w ypełnić t ę lu k ę.

B P /7 2 /2 5 E .M .

/ I I / BOŻEK Z ofia: Dowcip językowy w tw ó rc z o ś c i S . Lem a. " Z e ­ sz y ty Naukowe UJ", P r a c e Językoznawcze z. 54. K raków 1977, s . 319 -3 35 .

A u tork a - p o słu g u jąc s ię k la sy fik a c ją dow cipu językowego D, B u ttle r - omawia tę problem atykę w p o w ie śc ia c h fa n ta sty czn y ch Lem a. Głównymi sposobam i tw o rzen ia dow cipu językowego p r z e z p is a r z a s ą żarto b liw e mo­ d y fik acje p o s ta c i w yrazów i ż arto b liw e neologizm y sło w o tw ó rczo i f r a z e o ­ lo g ic z n e . Podano lic z n e p rz y k ła d y zmian formy g ra fic z n e j i o rto g ra fii w yrazów ("doku-m ęty"), ko ntam inacji sło w o tw ó rczy ch ( " sy n k re ty n " - k rety n sy n tety czn y ) , ró ż n y c h ro dzajów neologizm ów (p ra c z ło w ie k in i) o ra z ż a r t o ­ bliw ych frazeologizm ów (od nazw urzędów - "M in iste rstw o Instynktów N iż s z y c h " , do tekstów lite r a c k ic h - "Hej p r z e le c ia ł r o b o t, w ydał cichy c h ro b o t, nowe ś ru b k i na nim z a d r ż a ły " ;. Dowcip językowy l.ema je s t m aską p o z w a la ją c ą a u to ro w i na s a ty ry c z n e p o trak to w an ie w sp ó łc z e sn e j c y w iliz a c ji, p rz y w a r i s ła b o s te k lu d z k ic h , a naw et hip o tez i metod naukow ych.