872 Kronika
X ROCZNICA Z G O N U H E N R Y K A ŚWIDZIŃSKIEGO
29 IV 1969 r. w miejscowości Naucznoje — w pobliżu Symferopolu na Krymie — zmarł podczas podróży służbowej prof. H . Świdziński. W nawiązaniu d o przypadającej w br. 10 ro-cznicy zgonu zorganizowano w M u z e u m Ziemi P A N w Warszawie okolicznościową wystawę, d o k u m e n t u j ą c ą życie i działalność n a u k o w ą wybitnego geologa, profesora Akademii Górni-czo-Hutniczej, a także kierownika Zespołu Pracowni Geologicznych w Krakowie Z a k ł a d u N a u k Geologicznych P A N . Została ona zrealizowana .przez J. G ó r s k ą i niżej podpisanego. N a wystawie p o k a z a n o s k r o m n ą część archiwaliów, które przekazała M u z e u m Ziemi prof. L. Świdzińska. U d o s t ę p n i o n o także publiczności opracowania kartograficzne Świdzińskiego przekazane M u z e u m Ziemi przez prof. E. Riihlego.
H . Świdzińskiego wiązały z M u z e u m liczne więzy. Był on w okresie międzywojennym jednym z członków Towarzystwa M u z e u m Ziemi. W wydawanym przez tę instytucję „Za-bytkach Przyrody Nieożywionej Ziemi Rzeczpospolitej Polskiej" drukował swe opracowania, dotyczące ochrony ciekawszych skałek fliszowych w Beskidach, a w tym słynnych Prządek pod K r o s n e m . Związki te na wystawie zostały u d o k u m e n t o w a n e publikacjami. P o k a z a n o głównie materiały dotyczące biografii wybitnego uczonego (w tym dyplomy h o n o r o w e różnych towarzystw naukowych, pamiątki rodzinne) oraz liczne opracowania rękopiśmien-ne, dotyczące m.in. b a d a ń złóż ropy naftowej i wód mineralnych w K a r p a t a c h . Po-ważną grupę wystawionych materiałów stanowiła dokumentacja zagranicznych podróży badawczych d o Chin, Mongolii, Z S R R , M a r o k a i innych krajów. N i e k t ó r e materiały doty-czyły pracy pedagogicznej Świdzińskiego na Akademii Górniczo-Hutniczej i wyników b a d a ń kartograficznych zwłaszcza we wschodniej części Beskidów.
Wystawiono także większość publikacji Świdzińskiego, wskazując zarazem, że główny jego d o r o b e k n a u k o w y wiązał się z p r a c ą w K a r p a t a c h z ramienia Państwowego Instytutu Geolo-gicznego, w k t ó r y m pracował od 1931 r.
W nawiązaniu d o wystawy w dniu 12 V 1979 r. zorganizowano w M u z e u m posiedzenie naukowe, na k t ó r y m Z. Wójcik nakreślił zarys biografii n a u k o w e j wybitnego geologa. Następnie prof. Rühle scharakteryzował własne k o n t a k t y ze Świdzińskim. M ó w c a nakreślił m.in. tło organizacyjne b a d a ń geologicznych w Polsce okresu międzywojennego, zwracając uwagę na pierwsze posiedzenia Towarzystwa M u z e u m Ziemi, atmosferę pracy w Zakładzie Geologii U W , a wreszcie na prace badawcze w Państwowym Instytucie Geologicznym, w k t ó r y m Świdziński pełnił szereg odpowiedzialnych funkcji (redaktor opracowań kartogra-ficznych, a p o wojnie wicedyrektor oraz pierwszy dyrektor Oddziału P I G w Krakowie).
Wystawa, a zwłaszcza wystąpienie na posiedzeniu n a u k o w y m prof. Rühlego, t o przykłady ogromnego zapotrzebowania społecznego na informacje o dziejach n a u k geologicznych w Polsce. Sytuacja b a d a ń w tym kierunku w ostatnich latach, z różnych względów, uległa znacznemu pogorszeniu. Dział Historii N a u k Geologicznych i Archiwum Muzeum Ziemi przed laty wiodący w skali europejskiej, obecnie ledwie wegetuje. Bezcenne archiwalia wielu wybitnych geologów — z b r a k u możliwości gromadzenia ich w M u z e u m - uległy zniszczeniu bądź rozproszeniu. Polskie Towarzystwo Geologiczne, tak ważne w życiu naukowym k r a j u , historią interesuje się minimalnie. Jest wszakże nadzieja, że akcje na rzecz gromadzenia zbio-rów d o dziejów geologii wspomogą w najbliższym czasie inne organizacje społeczne, a zwłasz-cza tak zasłużone dla popularyzacji geologii Towarzystwo Przyjaciół N a u k o Ziemi.
Zbigniew J. Wójcik (Warszawa)
NOWA N A G R O D A ZA OSIĄGNIĘCIA W D Z I E D Z I N I E HISTORII N A U K I I TECHNIKI
R ó ż n o r o d n e towarzystwa n a u k o w e przyznają w Polsce szereg nagród specjalnych za osią-gnięcia badawcze. T a k np. Polskie Towarzystwo Geologiczne m a nagrody imienia L u d w i k a Zejsznera, H e n r y k a Świdzińskiego i stypendium im. Krzysztofą Berensa. Polskie Towarzystwo
