Perspektywy rozwoju przetwórstwa ziemniaków na skrobię.          

PERSPEKTYWY ROZWOJU

PRZETWÓRSTWA ZIEMNIAKÓW NA SKROBIĘ

Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej ul. Świętokrzyska 20, 00-950 Warszawa

1. Charakterystyka popytu

i kierunków rozwoju sektora

W drugiej połowie lat 90. popyt krajowy na skrobię i produkty jej przerobu był szacowa-ny na 170-180 tys. ton. Na zapotrzebowanie rynku krajowego w 25-30% składało się spo-życie indywidualne konsumentów, a w 70- -75% potrzeby zgłaszane przez przemysł. Obecnie zapotrzebowanie krajowe, oceniane na około 200 tys. ton, w około 15% stanowi spożycie indywidualne w gospodarstwach domowych, a pozostałe 85% to zapotrzebo-wanie ze strony przemysłu. Największym użytkownikiem skrobi i produktów jej przero-bu jest w Polsce przemysł spożywczy. Jego potrzeby szacowane są na 100-110 tys. ton (55%). Dużymi użytkownikami skrobi są też: przemysł papierniczy (15%), farmaceutyczny (10%), włókienniczy (5%). Ich łączne potrze-by szacowane są na 60-65 tys. ton. Skrobia jest obecnie jednym z najwszechstronniej wykorzystywanych surowców. Szacuje się, że w Polsce jest ona wykorzystywana w pro-dukcji około 100 produktów.

Struktura zużycia skrobi w Polsce jest po-dobna jak w innych krajach europejskich. Około 70% skrobi zużywa się na cele spo-żywcze – bądź jako dodatek do żywności produkowanej przemysłowo, bądź do bezpo-średniej konsumpcji w gospodarstwach do-mowych. Dla celów innych kierunków prze-mysłu wykorzystuje się średnio około 30% skrobi. Polska znacznie natomiast odbiega od krajów wysoko rozwiniętych pod wzglę-dem zużycia skrobi w przeliczeniu na jedne-go mieszkańca. Generalnie im wyższy po-ziom rozwoju kraju, tym większe jest zużycie skrobi. Rozwój przemysłu oraz wzrost po-ziomu życia rodzi bowiem zapotrzebowanie na produkty skrobiowe. W krajach wysoko rozwiniętych zużycie skrobi na jednego

mieszkańca waha się od ponad 22 kg w Ja-ponii, ponad 24 kg w „15” UE aż do prawie 58 kg w USA. W Polsce sięga ono zaledwie około 5 kg (Ekonomika.... 2002).

1.2. Tendencje zmian popytu

Polska od wielu lat była liczącym się produ-centem i eksporterem skrobi ziemniaczanej oraz produktów jej przerobu. Produkcja skrobi znacznie przekraczała bowiem zapo-trzebowanie rynku krajowego na te produkty. Wzrost popytu krajowego na skrobię i pro-dukty jej przerobu, jaki wystąpił na początku lat 90., wpłynął pobudzająco na dalszy wzrost produkcji krajowej, ale również na wzrost importu. W połowie lat 90. zapotrze-bowanie krajowego rynku na skrobię i pro-dukty jej przerobu było już szacowane na około 170-180 tys. ton, a Polska z liczącego się na świecie eksportera przekształciła się w tym okresie w dużego importera skrobi i przetworów skrobiowych.

Zapotrzebowanie na skrobię i produkty skrobiowe rosło także w następnych latach, głównie za sprawą rozwijającego się prze-mysłu spożywczego (głównie przeprze-mysłu so-ków i napojów bezalkoholowych, cukierni-czego, koncentratów spożywczych, mięsne-go i mleczarskiemięsne-go), jak również farmaceu-tycznego i papierniczego. Zużycie na rynku krajowym wzrosło tym samym w 1998 r. do prawie 199 tys. ton. W kolejnych latach utrzymywała się tendencja wzrostowa impor-tu skrobi i przetworów skrobiowych, ale jed-nocześnie ponownie zaczął wzrastać ich eksport (za sprawą wprowadzenia w 1999 r. dopłat do eksportu skrobi). W rezultacie po-pyt krajowy cały czas utrzymywał się na wy-sokim poziomie. W 2003 r. zapotrzebowanie rynku krajowego na skrobię i produkty jej przerobu można szacować na około 190-200 tys. ton.

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004* Produkcja 158,0 71,0 155,0 135,0 165,0 178,0 145,0 Import 51,2 63,2 77,9 84,1 92,5 97,2 105,0 Eksport 10,3 57,7 45,7 66,2 84,3 81,5 70,0 Zużycie krajowe 198,9 76,5 187,2 152,9 173,2 193,7 180,0 * prognoza

Źródło: Handel zagraniczny... (1999-2004); Rynek ziemniaka (1999-2004); oprac. własne

1.3. Segmenty produkcji o charakterze rozwojowym i gasnącym

Wraz z rozwojem gospodarczym kraju oraz wzrostem zamożności społeczeństwa zmie-nia się model spożycia konsumentów. Przede wszystkim maleje spożycie produk-tów mało przetworzonych, a rośnie spożycie wysoko przetworzonych. Dotyczy to zarówno żywności, jak i innych produktów znajdują-cych się na rynku. Wyroby wytworzone z użyciem skrobi ziemniaczanej i produktów jej przerobu należą właśnie do wysoko przetwo-rzonych. Stąd segmenty produkcji skrobi pracujące na potrzeby przemysłu uznać można za zdecydowanie rozwojowe. Przede wszystkim należy tu wymienić produkcję środków słodzących (dekstryn, glukozy i syropu skrobiowego), jak również skrobi nie-przetworzonej o przeznaczeniu przemysło-wym. Gałęzie przemysłu wykorzystujące te produkty charakteryzowała w ostatnich la-tach duża dynamika wzrostu. W najbliższych latach spodziewany jest ich dalszy rozwój. Równocześnie wraz ze spadkową tendencją spożycia produktów mało przetworzonych mniejsze znaczenie będzie miał segment produkcji skrobi ziemniaczanej z przezna-czeniem na zaopatrzenie rynku detalicznego i bezpośrednie zużycie w gospodarstwach domowych.

1.4. Kierunki rozwojowe i tendencje eksportu

Polska od lat była uznanym eksporterem skrobi ziemniaczanej i produktów jej przero-bu. Przedmiotem eksportu przy tym była przede wszystkim nieprzetworzona skrobia ziemniaczana, a w mniejszym stopniu także produkty skrobiowe. Na początku lat 90., w związku z zaniechaniem dotowania przez państwo eksportu skrobi i otwarciem tego rynku na produkty dotowane przez UE, eks-port skrobi znacząco się zmniejszył (aż do 10 tys. ton w 1998 r.). I dopiero wprowadze-nie przez ARR w 1999 r. dopłat do eksportu skrobi ziemniaczanej umożliwiło zwiększenie tego eksportu (6-krotne w porównaniu z 1998 r.). W kolejnych latach utrzymywała się tendencja wzrostowa eksportu skrobi i w latach 2002-2003 przekraczał on już 80 tys. ton. W strukturze eksportu nadal dominowa-ła skrobia nieprzetworzona. W 2004 r. niższa będzie produkcja skrobi ziemniaczanej, a co za tym idzie i jej sprzedaż na rynki zagra-niczne może się obniżyć.

Głównym kierunkiem geograficznym eks-portu skrobi i produktów skrobiowych są kra-je WNP (głównie Białoruś, Ukraina i Rosja) i kraje rozwijające się (głównie Meksyk i Taj-wan). Nieco mniejsza jest, chociaż w ostat-nim okresie szybko wzrasta, sprzedaż do „15” Unii Europejskiej (głównie do Niemiec i Austrii). Pozostałą skrobię eksportuje się do nowych krajów członkowskich UE, z których najpoważniejszymi odbiorcami są Czechy i Łotwa.

Tabela 2 Eksport skrobi ziemniaczanej i pozostałych produktów skrobiowych w tys. ton

Wyszczególnienie 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004*

Skrobia ziemniaczana 6,9 38,5 30,3 47,3 51,0 50,5 39,0

Pozostałe produkty skrobiowe 3,4 19,2 15,4 18,9 33,3 31,0 30,0 Razem skrobia i produkty skrobiowe 10,3 57,7 45,7 66,2 84,3 81,5 69,0

* prognoza

Tabela 3 Eksport produktów skrobiowych według kierunków geograficznych (% wartości)

Rok UE - 15 UE - 9 WNP Pozostałe

2002 19,3 10,5 38,6 31,6

2003 29,0 9,7 31,2 30,1

Źródło: Handel zagraniczny...(2003-2004)

2. Charakterystyka podaży

2.1. Podaż krajowa i tendencje jej rozwoju Produkcja skrobi ziemniaczanej skoncentro-wana jest w Europie. Z innych rejonów świa-ta najwięcej produkuje się jej w Japonii (200-300 tys. t). Wielkość produkcji skrobi w UE, objęta wysokimi subsydiami w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, limitowana była w ostatnich latach na poziomie 1,8 mln ton rocznie (wg projektów UE limit ten, w związ-ku z rozszerzeniem UE, zwiększy się praw-dopodobnie do 1,95 mln ton rocznie), co stanowi około 25% ogółu produkcji skrobi. Największymi jej producentami są Niemcy, Holandia, Francja i Dania. Z krajów Europy Środkowowschodniej produkcja skrobi naj-większą rolę odgrywa w Polsce, Czechach i krajach WNP. Polska od lat była i jest nadal czołowym producentem skrobi ziemniacza-nej w Europie. Jeśli chodzi o wielkość rocz-nej produkcji, wyprzedzają nas jedynie Niemcy, Holandia i Francja.

Sektor przetwórstwa skrobiowego ziem-niaków w Polsce stanowią przedsiębiorstwa produkujące skrobię ziemniaczaną i jej po-chodne. Zakłady te mogą przerobić w ciągu kampanii jesiennej 1,1-1,2 mln ton ziemnia-ków skrobiowych, co pozwala uzyskać 200- -220 tys. ton skrobi ziemniaczanej. Przerób 150-200 tys. ton ziemniaków w okresie wio-sennym to dodatkowa możliwość produkcji 30-40 tys. ton skrobi.

Urynkowienie gospodarki wywołało regres w produkcji skrobi ziemniaczanej, która w pierwszej połowie lat 90. zmalała do 40-70 tys. ton (wobec 150-170 tys. w połowie lat 80.). Przyczyną spadku produkcji skrobi

ziemniaczanej było początkowo zmniejsze-nie zużycia krajowego przez znajdujące się w kryzysie gałęzie przemysłu, a później kon-kurencja skrobi zbożowej oraz subsydiowa-nych produktów skrobiowych z UE. Pod ko-niec lat. 90., pod wpływem rosnącego popytu krajowego, większej ochrony rynku krajowe-go i subsydiów eksportowych, produkcja skrobi ziemniaczanej w Polsce ponownie wzrosła – aż do 158 tys. ton w 1998 r. W kolejnych latach, w zależności od koniunktu-ry na koniunktu-rynku krajowym oraz cen ziemniaków, wolumen produkcji ulegał wahaniom, ale generalnie produkcja skrobi utrzymywała się na wysokim poziomie. W 2003 r. sięgnęła prawie 180 tys. ton.

Do wyraźnego wzrostu produkcji skrobi ziemniaczanej w latach 2002-2003 przyczy-niło się istotnie wejście w życie z dniem 1 marca 2001 r. ustawy o regulacji rynku skro-bi ziemniaczanej (Dz. U. 2001 nr 11 poz. 83). Regulacja rynku skrobi w myśl tej usta-wy polegała m.in. na ustalaniu kontyngentów krajowych produkcji skrobi, przyznawaniu limitów produkcyjnych skrobi poszczególnym producentom oraz zawieraniu umów na do-stawę ziemniaków skrobiowych z plantato-rami. Produkcja skrobi oraz jej eksport były wspierane m.in. poprzez stosowanie cen minimalnych przy zakupie ziemniaków, do-płat kompensacyjnych dla producentów skrobi i płatności kompensacyjnych dla plan-tatorów ziemniaków oraz dopłat do eksportu skrobi. Dopłaty dla przedsiębiorców przetwa-rzających skrobię na cele niespożywcze, mimo możliwości, jakie daje ustawa, nie były realizowane.

Produkcja skrobi ziemniaczanej w UE w tys. ton Kraj 1998 1999 2000 2001 2002 2003* Niemcy 627,6 663,2 698,2 619,9 630,2 455 Holandia 431,8 505,2 528,4 443,7 458,8 Francja 271,7 305,6 274,2 217,4 271,6 288 Dania 173,6 177,0 180,2 168,8 166,8 Austria 45,5 44,0 48,1 43,6 40,1 30 Finlandia 44,5 50,6 54,5 51,9 55,8 Szwecja 65,8 59,2 66,1 55,7 61,5 Razem „15” UE 1660,5 1804,8 1849,7 1601,1 1684,8 *szacunek

Źródło: ZMP – Marktbilanz Kartoffeln 2003; Zentrale Markt- und Preisberichtstelle GmbH, Bonn 2003

Tabela 5 Przerób ziemniaków na skrobię i produkcja skrobi ziemniaczanej w tys. ton

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004*

Przerób ziemniaków na skrobię 806 335 815 690 910 979 725

Produkcja skrobi ziemniaczanej 158 71 155 135 165 178 145

* prognoza

Źródło: Rynek ziemniaka (1999-2004)

Wprowadzenie kontyngentów krajowych produkcji skrobi ziemniaczanej stworzyło szansę na zwiększenie i stabilizację jej pro-dukcji w Polsce, tym bardziej że zostały one ustalone na dość wysokim poziomie (w se-zonie 2002/2003 – 200 tys. ton, 2003/2004 – 220 tys. ton). Wielkość tych kontyngentów była o 70-100 tys. ton wyższa od średniej produkcji w minionych trzech latach. Mniej-sze jednak od planowanych ilości skupio-nych ziemniaków spowodowały, że kwoty te w latach 2002-2003 nie zostały w pełni wy-korzystane. Produkcja skrobi ziemniaczanej, chociaż niższa od zakładanej, była jednak znacznie wyższa niż w poprzednich latach.

System regulacji rynku skrobi i poziom je-go wsparcia, obowiązujący w Polsce przed wstąpieniem do UE, w związku z wcześniej-szym wprowadzeniem ustawy skrobiowej wzorowanej na prawie unijnym, nie zmienił się drastycznie po 1 maja 2004 r. Najistot-niejszą różnicą jest zmniejszenie kwoty pro-dukcyjnej skrobi ziemniaczanej do 144 985

ton w sezonie 2004/2005, co oznacza ko-nieczność ograniczenia przerobu ziemnia-ków w bieżącym sezonie i zmniejszenia pro-dukcji skrobi ziemniaczanej do około 145 tys. ton.

2.2. Wielkość i struktura importu

Import skrobi do Polski jest duży. Rozwinął się on w drugiej połowie lat 90., gdy zapo-trzebowanie krajowego rynku na skrobię i produkty jej przerobu szybko wzrastało. W 1998 r. import produktów skrobiowych prze-kroczył 50 tys. ton. Tendencja wzrostowa importu utrzymywała się także w kolejnych latach. W efekcie import produktów skrobio-wych w 2001 roku wyniósł 84 tys. ton, a w 2003 przekroczył 97 tys. ton i był niemal dwukrotnie wyższy w porównaniu z rokiem 1998. W strukturze tego importu dominowały produkty skrobiowe. Import skrobi nieprze-tworzonej był minimalny.

Tabela 6 Import skrobi ziemniaczanej i pozostałych produktów skrobiowych w tys. ton

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004* Skrobia ziemniaczana 0,0 0,0 0,5 0,1 0,7 0,1 2,1

Pozostałe produkty skrobiowe 51,2 63,2 77,4 84,0 91,8 97,1 102,9

Razem skrobia i produkty

skrobiowe 51,2 63,2 77,9 84,1 92,5 97,2 105,0

* prognoza

Źródło: Handel zagraniczny...(1999-2004)

Tabela 7 Import produktów skrobiowych według kierunków geograficznych (% wartości)

Rok UE - 15 UE - 9 WNP Pozostałe

2002 74,8 13,9 4,2 7,1

2003 71,9 18,1 4,2 5,8

Źródło: Handel zagraniczny...(2003-2004)

Tabela 8 Saldo obrotów handlu zagranicznego skrobią i produktami skrobiowymi

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004* Eksport tys. t 10,3 57,7 45,7 66,2 84,3 81,5 70 mln USD 7,9 15,8 12,3 20,6 23,1 24,0 21 Import tys. t 51,2 63,2 77,9 84,1 92,5 97,2 105 mln USD 30,3 46,3 39,9 41,5 42,5 49,9 55 Saldo tys. t -40,9 -5,5 -32,2 -17,9 -8,2 -15,7 -35 mln USD -22,4 -30,5 -27,6 -20,9 -19,4 -25,9 -34 * prognoza

Źródło: Handel zagraniczny...(1999-2004); oprac. własne

Zdecydowana większość importowanych produktów skrobiowych pochodzi z krajów „15” Unii Europejskiej (głównie z Francji, Austrii i Niemiec) oraz z nowych państw członkowskich (głównie z Węgier, Czech i Słowacji). Z tego kierunku import stanowi łącznie około 90%. Mniejsze ilości tych pro-duktów importuje się z krajów WNP (Ukra-ina) i krajów rozwijających się (Brazylia).

Szybko wzrastający w ciągu ostatniej de-kady import przetworów skrobiowych spo-wodował, że mimo odnotowanej ostatnio tendencji wzrostowej eksportu saldo obrotów handlu zagranicznego we wszystkich latach pozostawało ujemne. W 2003 r. nadwyżka przywozu nad wywozem sięgała prawie 16 tys. ton, a saldo handlu zagranicznego skro-bią i produktami jej przerobu wyniosło blisko 26 mln USD. Włączenie Polski do Wspólne-go Rynku EuropejskieWspólne-go może spowodować

niewielkie ograniczenie eksportu i zwiększe-nie importu. Według szacunków w całym 2004 r. eksport spadł do 70 tys. ton, import wzrósł do 105 tys. ton, a ujemne saldo skro-bią i produktami skrobiowymi wzrosło do 34 mln USD. Wobec wysokiego i stale rosnące-go zużycia krajowerosnące-go Polska jest i pozosta-nie importerem netto skrobi i przetworów skrobiowych.

3. Prognozy na przyszłość i wnioski

rozwojowych dla sektora

Polska od wielu lat była i jest nadal ważnym producentem i eksporterem skrobi ziemnia-czanej i produktów jej przerobu. Obserwo-wana w ostatnich latach rosnąca tendencja krajowego popytu na skrobię i produkty

mysłu spożywczego, jak również farmaceu-tycznego i papierniczego, ma cechy trwałe. Wzrost zapotrzebowania rynku krajowego na skrobię wpłynął pobudzająco na wzrost pro-dukcji krajowej, a także na wzrost importu przetworów skrobiowych. I chociaż jedno-cześnie utrzymywała się, za sprawą uru-chomienia dopłat eksportowych, tendencja wzrostowa eksportu skrobi surowej, saldo obrotów handlu zagranicznego pozostawało ujemne. Polska z liczącego się na świecie eksportera skrobi przekształciła się w duże-go importera przetworów skrobiowych.

Rynek skrobi w Polsce już od roku 2001 był regulowany i wspierany zgodnie z syste-mem regulacji i wsparcia rynków skrobi obowiązującym w krajach UE. Przyczyniło się to do jego ustabilizowania oraz do po-prawy ekonomicznych warunków produkcji skrobi w Polsce. Uregulowanie rynku skrobi przygotowało jej producentów do funkcjono-wania na rynku Wspólnoty i uchroniło ich przed drastycznymi zmianami po wejściu Polski do UE. Wprowadzenie wysokich kon-tyngentów krajowych produkcji skrobi ziem-niaczanej w pierwszych dwóch sezonach (2002/2003-2003/2004) i szerokie finansowe wsparcie produkcji i eksportu skrobi stworzy-ło szansę na trwałe zwiększenie i stabilizację jej produkcji. W bieżącym sezonie (2004/2005) nastąpiło ograniczenie kwoty produkcyjnej skrobi ziemniaczanej, ale pol-scy producenci mają nadzieję, że w kolej-nych sezonach zostaną przyznane Polsce wyższe kwoty. Jednocześnie jednak obawy polskich producentów budzi duża zależność sektora skrobiowego od decyzji polityczno- -administracyjnych, określających poziom i kierunki jego wsparcia, oraz zagrożenie w postaci liberalizacji obrotów skrobią, tym bardziej że pojawiają się naciski na ograni-czenie poziomu wsparcia sektora skrobio-wego.

3.2. Prognozy na przyszłość w zakresie potencjalnego zwiększenia chłonności rynku

Dla perspektyw rozwoju przetwórstwa ziem-niaków na skrobię w Polsce decydujące znaczenie będzie mieć z jednej strony tempo rozwoju gospodarczego kraju i wzrostu za-możności społeczeństwa, mające wpływ na poziom spożycia i preferencje konsumentów,

tora rolnego, w szczególności wynikająca z naszej akcesji do Unii Europejskiej. Integra-cja z UE oznacza bowiem włączenie Polski do unijnego obszaru celnego oraz objęcie rynku ziemniaków regulacjami wspólnoto-wymi. Rozwój produkcji ziemniaków skro-biowych w szczególności będzie determino-wany przez ewolucję systemu kwotowania produkcji skrobi ziemniaczanej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej na rynku zbóż oraz wielkości przyznawanych Polsce w kolejnych latach kwot produkcyjnych skrobi.

Kwoty produkcyjne skrobi ziemniaczanej dla każdego kraju członkowskiego określa Komisja Europejska, która administracyjnie wyznacza każdemu krajowi granice gwaran-cji dochodów producentów ziemniaków skrobiowych, możliwości stabilizacji rynku skrobi oraz poziom niezbędnych wydatków budżetowych. Kwoty przydziela się na okre-sy 3-letnie na podstawie rzeczywistej pro-dukcji z okresu referencyjnego. Kontyngent dla Polski na produkcję skrobi ziemniaczanej w sezonie 2004/2005, wyznaczony w drodze negocjacji przedakcesyjnych, wynosi 144,985 tys. ton, a więc jego poziom jest niższy niż produkcja skrobi w ostatnich la-tach.

W praktyce na wielkość przyznanej Pol-sce kwoty powinna mieć wpływ produkcja skrobi ziemniaczanej uzyskana przez przed-siębiorstwa przemysłu ziemniaczanego w okresie funkcjonowania nowej ustawy skro-biowej, jak również powinno być wzięte pod uwagę rosnące zapotrzebowanie rynku kra-jowego na skrobię i produkty jej przerobu. W tych okolicznościach polscy producenci liczą na przyznanie Polsce w kolejnych trzech sezonach (2005/2006-2007/2008) wyższej kwoty produkcyjnej skrobi, około 180 tys. ton, a w przyszłości kwot jeszcze wyższych. Taka prognoza wzrostu produkcji skrobi opiera się na założeniu, że w całym analizo-wanym okresie obowiązywać będzie system wsparcia.

Krajowe zapotrzebowanie na skrobię ziemniaczaną wykazuje tendencję wzrosto-wą i zwiększyło się ze 170-180 tys. ton w połowie lat 90. do 190-200 tys. ton w roku 2003. Można zatem oczekiwać, że zapotrze-bowanie to będzie dalej rosło wraz z rozwo-jem gospodarczym kraju (w tempie około 5% rocznie) oraz zmieniającym się modelem

spożycia coraz zamożniejszych konsumen-tów. Wskazywać na to może choćby kilka-krotnie mniejsze zużycie skrobi na jednego

mieszkańca w Polsce w porównaniu z kra-jami wysoko rozwiniętymi.

Tabela 9 Prognoza krajowego zapotrzebowania

na skrobie ziemniaczaną i produkty skrobiowe (tys. ton)

2003 2004 2005 2006 2007 Produkcja 178 145 170 170 170 Zużycie krajowe w tym: • sprzedaż detaliczna • przemysł spożywczy

• pozostałe gałęzie przemysłu

194 29 107 58 180 25 101 54 198 26 111 61 208 25 119 64 219 24 125 70

Zużycie skrobi w kg/mieszkańca 5,1 4,7 5,2 5,4 5,7

Źródło: prognozy i opracowanie własne

Przewiduje się, że do roku 2007 zużycie krajowe skrobi ziemniaczanej wzrośnie do około 220 tys. ton, tj. w porównaniu z rokiem 2003 o prawie 13%. Wpłynie na to przede wszystkim zwiększenie zużycia skrobi przez przemysł, i to zarówno przemysł spożywczy (o ok. 17%), jak i pozostałe gałęzie (o ok. 20%). Zmaleje natomiast prawdopodobnie o ok. 17% spożycie bezpośrednie skrobi w gospodarstwach domowych. W miarę bo-wiem rozwoju gospodarczego i wzrostu po-ziomu życia społeczeństwa rośnie spożycie produktów wysoko przetworzonych, a do takich należą produkty wytworzone z uży-ciem skrobi ziemniaczanej. Można przewi-dywać, że w roku 2007 udział sprzedaży detalicznej skrobi stanowić będzie tylko oko-ło 11% zapotrzebowania krajowego na skro-bię, podczas gdy jej zużycie przez przemysł spożywczy wzrośnie do 57%, a przez pozo-stałe branże przemysłu do 32%. Wzrost sprzedaży krajowej skrobi zwiększy jej zuży-cie na jednego mieszkańca do prawie 6 kg. Wskaźnik ten w porównaniu z krajami wyso-ko rozwiniętymi będzie jednak nadal dużo niższy.

Literatura

1. Ekonomika i technologia produkcji ziemniaków skrobiowych (red. J. Chotkowski). Wyd. „Wieś Jutra”, Warszawa 2002: 15-33; 2. Handel zagraniczny pro-duktami rolno-spożywczymi. Nr 9-20, IERiGŻ Warsza-wa 1999-2004; 3. Polski przemysł żywnościowy. Raport 2003. (red. R. Urban), Polska Federacja Pro-ducentów Żywności, Warszawa 2003: 28-47; 4. Rynek ziemniaka. Stan i perspektywy. Nr 15-26, IERiGŻ, Warszawa 1999-2004; 5. Szczepaniak I. Analiza sek-tora PKD 15.62.Z pt. „Wytwarzanie skrobi i produktów skrobiowych – dotyczy wyłącznie podmiotów zajmują-cych się działalnością w zakresie przetwórstwa ziem-niaków na skrobię” (dla potrzeb wsparcia działań inwe-stycyjnych na rzecz poprawy przetwórstwa i marketin-gu artykułów rolnych w ramach Sektorowego Progra-mu Operacyjnego „Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego i Rozwój Obszarów Wiej-skich”). Ekspertyza dla MRiRW. Październik 2004: 1- -13; 6. Szczepaniak I. 2002. Przemysł ziemniaczany na tle ustawy o regulacji rynku skrobi ziemniaczanej. – Przem. Spoż. 3: 26-30; 7. Szczepaniak I. 2000. Rynek i przetwórstwo ziemniaków. – Przem. Spoż. 7: 19-32; 8. Ustawa o regulacji rynku skrobi ziemniaczanej z dn. 11 stycznia 2001 r. – Dz. U. 2001 nr 11 poz. 83