Marian Płachecki
"Wiersze cmentarne. O współczesnej
poezji nagrobnej", Jacek
Kolbuszewski, "Literatura ludowa" nr
2 (1976) : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 19/4 (62), 116
1976
(I) KACZOROWSKI Je rz y : P a ra d o k s niekom unikatyw ności. "T ek sty " 1976 n r 2 s . 133-143.
Autor wysuwa praw dziw ą - choć b rzm iąca p arad o k saln ie - te z ę , iż tylko czasem wypowiedzią k ie ru je c e l poznaw czy. N a jc z ę śc ie j mówimy, aby zaspokoić p o trz e b y psychiczne i podtrzym yw ać w ięzi elem e n ta rn e, W tych sytu acjach komunikowanie je s t p o zo rn e, gdyż inform acja wychodzi od nadaw cy i n a niego w sk azu je, W d zieła ch lite ra c k ic h ró w n ież w ystępują zjaw i ska dem onstrow ania i te a tr a ln o ś c i. Niekom unikatywność je s t celow a, z o r ganizow ana i je s t w pewnym sen sie p a ro d ią kom unikatu; nie chodzi tu więc o spraw ę "szum ów" w kanale inform acyjnym ,
B P /6 2 /7 K. D.
(I) KOLBUSZE WSKI Jacek: W iersze cm en tarn e, O w spó łczesn ej p o e z ji n a g ro b n e j, " L ite r a tu r a Ludowa" 1976 n r 2 s . 3 -1 7 .
A rtykuł p rz y n o si wyniki w stępnych - zorientow anych "sem iotycznie" - badań nad p o lsk ą p o ezją nag ro b n ą jako form ą lite r a tu r y p op ularnej (b a z a m ateria ło w a: ok. 8 ty s , tekstów z ró żn y ch terenó w k r a ju ) . P o d k re ś la a u to r wysoce "kontekstualny" c h a ra k te r po ezji n ag ro b n ej, zarów no w se n sie u z a le ż n ie n ia od konsytuacji grobu i c m en ta rza , jak w znaczeniu ś c i sły ch pow iązań w ie rs z a nagrobnego z danymi biograficznym i o zm arłym , wyjątkowo tylko podawanymi w samym w ie rs z u . W yróżniono c z te ry ro d z a je p o ez ji n a g ro b n e j: l ) utw ory lite ra c k ie (c z e rp a n e zazw yczaj z kanonu klasy k i n a ro d o w e j), 2) p a ra fra z y ty ch że , 3) w ie rsz e stereotypow e w d a nym re g io n ie , 4) utw ory a rty sty c z n e , p rzełam u jące s te re o ty p y , naw iązu jące do tra d y c ji lite ra c k ie j - i pośw ięcane o kreślonem u, temu w łaśnie zm arłem u.
