PROGRESS IN PLANT PROTECTION/POSTĘPY W OCHRONIE ROŚLIN 53 (1) 2013
Recenzja książki
Niemirowicz-Szczyt K. 2012. GMO w Świetle Najnowszych Badań.
Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 232 ss. ISBN 978-83-7583-373-7
Wspólnym nakładem Instytutu Problemów
Współ-czesnej Cywilizacji im. M. Dietricha oraz Wydawnictwa Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie ukazała się książka przedstawiająca środowiskowe, żywnościowe, społeczne i polityczne aspekty uprawy odmian roślin genetycznie zmodyfikowanych – GMO. W USA odmiany GMO różnych roślin spożywczych i pastewnych stały się istotnym „kamieniem węgielnym” rolniczej potęgi USA. Amerykańska Akademia Nauk w swym oficjalnym dokumencie urzędowo stwierdziła, że odmiany GMO różnych gatunków roślin uprawnych – a zwłaszcza soi, kukurydzy i ziemniaka – nie stanowią żadnego zagrożenia dla środowiska oraz konsumentów w USA.
Książka przybliża polskiemu czytelnikowi powyższą problematykę w oparciu o materiały Instytutu Problemów Współczesnej Cywilizacji im M. Dietricha w Warszawie oraz wiedzę kadry naukowej Szkoły Głównej Gospodar-stwa Wiejskiego w Warszawie.
W rozdz. 1 „Doskonalenie organizmów na potrzeby człowieka” (s. 9–18) K. Niemirowicz-Szczyt przedstawia informacje o powierzchni uprawy odmian GMO, które obejmują miliony hektarów, zwłaszcza w USA.
W rozdz. 2 „Otrzymywanie organizmów genetycznie zmodyfikowanych” (s. 19–34) G. Bartoszewski w sposób opisowy i graficzny przedstawia metody i techniki uzyskiwania transgenicznych odmian roślin.
W rozdz. 3 „Nowe właściwości genetycznie mody-fikowanych makroorganizmów” (s. 35–67) M. Gniewosz przedstawia bardzo obszerne informacje o produkcji biofarmaceutyków w systemach ekspresyjnych
Esche-richia coli zatwierdzonych w USA i krajach Unii
Europejskiej.
W rozdz. 4 „Odmiany roślin uprawnych modyfi-kowanych genetycznie” (s. 69–86) W. Orczyk charaktery-zuje cechy użytkowe roślin zmodyfikowanych metodami inżynierii genetycznej.
W rozdz. 5 „Nowe właściwości zwierząt modyfiko-wanych genetycznie” (s. 87–122) L. Zwierzchowski przed-stawia metody otrzymywania transgenicznych zwierząt
w hodowli, badaniach biomedycznych oraz produkcji
wełny.
W rozdz. 6 „Regulacje prawne i odbiór społeczny GMO” (s. 123–139) G. Bartoszewski omawia prawo-dawstwo Unii Europejskiej dotyczące stosowania GMO. W rozdz. 7 „GMO w środowisku rolniczym” (s. 141–175) Z.T. Dąbrowski i M. Grabowski bardzo szeroko przedstawiają różne aspekty wpływu uprawy odmian kukurydzy GMO z toksynami owadobójczej bakterii Bacillus thuringiensis dla nieszkodliwych i nie-roślinożernych gatunków owadów, a zwłaszcza dorosłych motyli.
W rozdz. 8 „Wyzwania i problemy analiz GMO – rola laboratoriów referencyjnych” (s. 177–196) A. Linkiewicz, J. Zimny i S. Sowa przedstawiają powody, dla których wykonuje się analizy modyfikacji genetycznych w roś-linach oraz znakuje się takie rośliny i uprawy.
W rozdz. 9 „Kontrowersje wokół żywności zmody-fikowanej genetycznie” (s. 197–215) M. Filipecki omawia i wyjaśnia wiele zagadnień, które budzą żywe dyskusje i obawy konsumentów przed spożywaniem odmian GMO lub ich ewentualne oddziaływanie w środowisku na „niedocelowe gatunki owadów”.
Tę interesującą książkę kończy bardzo użyteczny „Słownik terminów” (s. 217–224) oraz „Skorowidz rze-czowy” (s. 225–232), które bardzo ułatwiają wyszukiwanie potrzebnych tematów.
Książkę tę polecam – zarówno zwolennikom, jak i przeciwnikom odmian GMO – celem rzeczowego zapoz-nania się z racjonalnymi argumentami uprawiania odmian GMO, gdyż pozwalają one znacznie zmniejszyć zakres stosowania chemicznych środków ochrony roślin i ich negatywną presję na środowisko.
Jerzy J. Lipa Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy Władysława Węgorka 20, 60-318 Poznań J.J.Lipa@iorpib.poznan.pl
Institute of Plant Protection – National Research Institute Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 53 (1): 213 Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy ISSN 1427-4337
