• Nie Znaleziono Wyników

View of Bolesław Kumor , SS. Cyril and Methodius Parish and the Hartford Polonia 1873-1980

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "View of Bolesław Kumor , SS. Cyril and Methodius Parish and the Hartford Polonia 1873-1980"

Copied!
4
0
0

Pełen tekst

(1)

PRZYPISY X W j ę z y k u p o l s k i m w a ż n i e j s z e d o k u m e n t y z t e j d z i e d z i ­ ny s ą k o l e j n o i w c a ł o ś c i p u b l i k o w a n e w " S t u d i a c h P o l o n i j ­ n y c h " , p o c z ą w s z y od t . 4 / 1 9 8 1 / . B o l e s ł a w K u m o r . S S . C y r i l a n d M e t h o d i u s P a r i s h a n d t h e H a r t f o r d P o l o n i a 1 8 7 3 - 1 9 3 0 . B r i s t o l , C o n n e c t i c u t 19 8 5 s . X I I + 3 1 2 . K s . B o l e s ł a w K u m o r , p r o f e s o r h i s t o r i i K o ś c i o ł a w KUL, j e s t p i e r w s z y m w P o l s c e a u t o r e m m o n o g r a f i i o p r z e b a d a n y c h p r z e z s i e b i e p a r a f i a c h p o l o n i j n y c h w S t a n a c h Z j e d n o c z o n y c h . K s i ą ż k a o p o l o n i i i p a r a f i i SS. C y r y l a i M e t o d e g o w H a r t f o r - d z i e s t a n o w i t r z e c i ą z k o l e i p u b l i k a c j ę z t e j s e r i i . P o p r z e ­ d z i ł y j ą d w i e i n n e p o z y c j e , p i s a n e w j ę z y k u p o l s k i m : D z i e j e P o l s k i e j R z y m s k o - K a t o l i c k i e j P a r a f i i Ś w i ę t e g o K r z y ż a w New B r i t a i n , C o n n . / 1 9 2 7 - 1 9 7 7 / . New B r i t a i n , C o n n . 1 9 7 91 o r a z D z i e j e P a r a f i i P o l s k i e j R z y m s k o - K a t o l i c k i e j św. J ó z e f a w N o r - w i c h , C o n n . / 1 9 0 4 - 1 9 7 9 / . N o r w i c h , C o n n . 1 9 8 0 2 . W p o r ó w n a n i u z o b i e m a p o p r z e d n i m i p o z y c j a m i m o n o g r a f i a o P o l o n i i i p a r a f i i h a r t f o r d z k i e j p r e z e n t u j e s i ę n a j k o r z y s t ­ n i e j . Z p o p r z e d n i c z k a m i ł ą c z y j ą p o d o b n a t e m a t y k a , w s p ó l n y c e l n a u k o w y , _ k t ó r e m u t o v i a r z y s z y n a d t o i n t e n c j a u c z c z e n i a p o ­ n a d 1 0 0- l e t n i e g o i s t n i e n i a p a r a f i i , a t a k ż e a n a l o g i c z n y s p o ­ s ó b u j ę c i a t e m a t y k i . T o , c o j ą w y r ó ż n i a , j e s t p r z e d e w s z y s t ­ k i m w z o r o w a f o r m a w y d a n i a . U k a z a ł a s i ę o n a b o w i e m d r u k i e m n a d o s k o n a ł y m p a p i e r z e , w p i ę k n e j o p r a w i e g r a f i c z n e j / z d j ę ­ c i a i r y c i n y / z 71 t a b e l a m i s t a t y s t y c z n y m i . Na p o c z ą t k u k s i ą ż k i z a m i e s z c z o n o f a k s y m i l i a l i s t ó w g r a t u l a c y j n y c h , n a ­ d e s ł a n y c h p r z e z t r z e c h a r c y b i s k u p ó w i g u b e r n a t o r a s t a n u w z w i ą z k u z u k a z a n i e m s i ę o m a w i a n e j k s i ą ż k i . D o b r z e s i ę s t a ­ ł o , ż e k s i ą ż k a u k a z a ł a s i ę w j ę z y k u a n g i e l s k i m , c o o t w i e r a j e j d r o g ę d o s z e r s z e g o k r ę g u c z y t e l n i k ó w w ś r o d o w i s k u a m e - r y l c a ń s k i m . Z m y ś l ą z a ś o c z y t e l n i k a c h w k r a j u A u t o r z a ł ą c z y ł d o s t u d i u m o b s z e r n e s t r e s z c z e n i e / 2 1 s t r o n / w j ę z y k u p o l ­ s k i m . Oma wi a n a m o n o g r a f i a ma c h a r a k t e r h i s t o r y c z n y . Z o s t a ­ ł a o p a r t a n a m a t e r i a ł a c h ź r ó d ł o w y c h , z a c z e r p n i ę t y c h z a r c h i ­

(2)

wów p a r a f i i , s z k o ł y p a r a f i a l n e j i m i e j s c o w e g o k l a s z t o r u , z A r c h i w u m A r c h i d i e c e z j a l n e g o w H a r t f o r d i A r c h i w u m P r o w i n - c j a l n e g o s i ó s t r f e l i c j a n e k w S n f i e l d , a t a k ż e z k s i ą g p a ­ m i ą t k o w y c h p a r a f i i , p r a s y i k o ś c i e l n e g o p r a w o d a w s t w a a m e r y ­ k a ń s k i e g o . W y k o r z y s t a n o t a m r ó w n i e ż c z ę ś c i o w o l i t e r a t u r ę h i s t o r y c z n ą , d o t y c z ą c ą p r z e d m i o t u . B o g a t y m a t e r i a ł f a k t o g r a f i c z n i e A u t o r u j ą ł w 8 r o z d z i a ­ ł a c h , k t ó r e t r a k t u j ą k o l e j n o : 1. o p o w s t a n i u p a r a f i i i j e j s p r a w a c h m a j ą t k o w y c h ; 2. o l u d n o ś c i , a w s z c z e g ó l n o ś c i o p o ­ c h o d z e n i u p o l s k i c h e m i g r a n t ó w , a s y m i l a c j i i p r o b l e m a c h d e ­ m o g r a f i c z n y c h ; 3. o m i e j s c a c h k u l t u r e l i g i j n e g o / k o ś c i ó ł , s z k o ł a , k l a s z t o r / ; 4. o d u s z p a s t e r z a c h i d u s z p a s t e r s t w i e ; 5. o ż y c i u r e l i g i j n y m w i e r n y c h i f o r m a c h n a d z w y c z a j n y c h d u s z p a s t e r s t w a ; 6. o d u s z p a s t e r s t w i e s t a n o w y m , b r a c t w a c h i t o w a r z y s t w a c h k o ś c i e l n y c h ; 7. o d z i a ł a l n o ś c i k u l t u r a l n e j p a r a f i i / s z k o ł a , p r z e d s z k o l e , c h ó r p a r a f i a l n y , k l u b , k o ł o d r a m a t y c z n e / ; 8. o w i ę z a c h p a r a f i i z n a r o d e m i k u l t u r ą p o l ­ s k ą . Na w s t ę p i e z a m i e s z c z o n o t e ż ż y c i o r y s y S S . C y r y l a i Me­ t o d e g o - p a t r o n ó w p a r a f i i . L e k t u r a u w i d o c z n i a r z e t e l n o ś ć b a d a ń , p o t w i e r d z o n ą d o ­ k u m e n t a c j ą ź r ó d ł o w ą i b o g a c t w e m i n f o r m a c j i h i s t o r y c z n y c h : f a k t ó w , d a t i s t a t y s t y k . D z i ę k i t e m u s t u d i u m u k a z u j e d o ś ć w s z e c h s t r o n n i e P o l o n i ę i p a r a f i ę h a r t f o r d z k ą . L i c z n e t a b e ­ l e s t a t y s t y c z n e , o b e j m u j ą c e d a n e z p o n a d 1 0 0- l e t n i e g o o k r e ­ s u i s t n i e n i a p a r a f i i , p o z w a l a j ą w i a r y g o d n i e ś l e d z i ć e w o l u ­ c j ę ż y c i a p a r a f i i , g ł ó w n i e j e d n a k w a s p e k c i e i l o ś c i o w y m . P r a c a i n f o r m u j e r ó w n i e ż n i e c o o p r o b l e m a c h d e m o g r a ­ f i c z n y c h p a r a f i i , a w s z c z e g ó l n o ś c i o p r z y r o ś c i e i s p a d k u l i c z b y p a r a f i a n , o g e o g r a f i c z n y m ^ p o c h o d z e n i u e m i g r a n t ó w , o w s p ó ł c z e s n e j m i g r a c j i w p a r a f i i , a t a k ż e o p r o c e s a c h i n ­ t e g r a c j i / z w a n e j t a m a s y m i l a c j ą / s p o ł e c z n o - k u l t u r o w e j p o l ­ s k i c h e m i g r a n t ó w . D z i ę k i w i e l u w a l o r o m o m a w i a n a i c s i ą ż k a s t a n o w i c e n n ą p a m i ą t k ę d l a p a r a f i i , k t ó r e j j e s t p o ś w i ę c o n a , a t a k ż e i n ­ t e r e s u j ą c e s t u d i u m m o n o g r a f i c z n e j e d n e j s p o ś r ó d b l i s k o t y ­ s i ą c a p a r a f i i p o l o n i j n y c h w S t a n a c h Z j e d n o c z o n y c h , i s t n i e ­ j ą c y c h t a m w o k r e s i e o d p o ł o w y XIX w. d o n a s z y c h c z a s ó w . T e g o t y p u m o n o g r a f i e , j e ś l i z c z a s e m u k a ż e s i ę i c h w i e l e , b ę d ą w p r z y s z ł o ś c i s ł u ż y ć z a b a z ę p o z n a w c z ą d l a p e ł n i e j ­ s z e j o c e n y w k ł a d u P o l o n i i a m e r y k a ń s k i e j vj r o z w ó j n a r o d u , K o ś c i o ł a i k u l t u r y a m e r y k a ń s k i e j .

(3)

W o b i e k t y w n e j o c e n i e r e c e n z o w a n e j p r a c y n a l e ż y t e ż z g ł o s i ć p a r ę k r y t y c z n y c h z a s t r z e ż e ń i u w a g , k t ó r e mogą s i ę p r z y c z y n i ć , j a k s ą d z ę , d o u d o s k o n a l e n i a m o d e l u p r a c z t e j d z i e d z i n y . P o d s t a w o w y m m i n u s e m o p r a c o w a n i a j e s t m e t o d o l o g i ­ c z n i e s ł a b a s y s t e m a t y k a m a t e r i a ł u n a u k o w e g o . W s p e c y f i c z n y m d l a s i e b i e u k ł a d z i e t r e ś c i A u t o r d o ś ć s w o b o d n i e ł ą c z y e l e ­ m e n t y , n a l e ż ą c e do r ó ż n y c h k a t e g o r i i p o z n a w c z y c h . V/ I r o z ­ d z i a l e / p o w s t a n i e p a r a f i i / mówi o p o c z ą t k a c h p a r a f i i , j e j c h a r a k t e r z e p e r s o n a l n y m i o s p r a w a c h m a j ą t k o w y c h / w s p ó ł c z e s ­ n y c h / . W r o z d z i a l e IV t r a k t u j e o n o p r o b o s z c z a c h i r ó w n o c z e ­ ś n i e o n i e k t ó r y c h f o r m a c h d u s z p a s t e r s t w a . W n a s t ę p n y m z a ś r o z d z i a l e p r z e d s t a w i a ż y c i e r e l i g i j n e w i e r n y c h i i n n e / n a d ­ z w y c z a j n e / f o r m y d u s z p a s t e r s t w a . J a k w i d a ć , b r a k u j e t u j a s ­ n e g o k r y t e r i u m m e t o d o l o g i c z n e g o , w y r ó ż n i a j ą c e g o e l e m e n t y s t r u k t u r a l n e p a r a f i i : l u d n o ś ć , d u s z p a s t e r z e , m i e j s c a k u l t u , d z i e ł a p a r a f i a l n e , m a j ą t e k p a r a f i a l n y o d e l e m e n t ó w f u n k c j o ­ n a l n y c h : d u s z p a s t e r s t w a , d z i a ł a l n o ś c i c h a r y t a t y w n e j i s p o ­ ł e c z n e j , d z i a ł a l n o ś c i k u l t u r a l n e j i t p . We w s p o m n i a n y c h r o z ­ d z i a ł a c h e l e m e n t y o d m i e n n e j n a t u r y i c h a r a k t e r u s ą t u d o ś ć s z t u c z n i e ł ą c z o n e b ą d ź t e ż t e n s a m e l e m e n t / n p . d u s z p a s t e r ­ s t w o / j e s t t u n i e k i e d y o ma wi an y w r ó ż n y c h m i e j s c a c h . P r z y ­ j ę t y w p r a c y p o d z i a ł f o r m d u s z p a s t e r s t w a n a z w y c z a j n e i n a d ­ z w y c z a j n e n i e o d p o w i a d a k r y t e r i u m p r z y j ę t e m u we w s p ó ł c z e s n e j t e o l o g i i p a s t o r a l n e j . F or my u z n a n e t u z a n a d z w y c z a j n e / n o ­ w e n n y , r e k o l e k c j e , m i s j e / s ą w r z e c z y w i s t o ś c i f o r m a m i z wy­ c z a j n y m i d u s z p a s t e r s t w a . I n n y m b r a k i e m o m a w i a n e g o s t u d i u m j e s t j e g o c z ę ś c i o w e o d e r w a n i e o d s z e r s z e g o i w s p ó ł c z e s n e g o k o n t e k s t u s p o ł e c z n e ­ g o . V/ pewnym s t o p n i u w y n i k a t o z h i s t o r y c z n e g o c h a r a k t e r u p r a c y , a l e t e ż s t ą d , ż e r e l a c j e , j a k i e ł ą c z ą p o l o n i j n ą p a ­ r a f i ę w H a r t f o r d z i e z s z e r s z ą s p o ł e c z n o ś c i ą , s ą u k a z a n e n a z b y t j e d n o s t r o n n i e . J e s t z r o z u m i a ł e , ż e A u t o r c h c i a ł p o d ­ k r e ś l i ć s z c z e g ó l n e z w i ą z k i t e j p a r a f i i z n a r o d e m i k u l t u r ą p o l s k ą / s . 206-2 21/ , a l e r ó w n o c z e ś n i e z m i n i m a l i z o w a ł on p r z y t y m ż y w o t n e w i ę z i ł ą c z ą c e t ę p a r a f i ę z e w s p ó ł c z e s n y m ś r o d o ­ w i s k i e m a m e r y k a ń s k i m , z a r ó w n o k o ś c i e l n y m , j a k i ś w i e c k i m . W k o n s e k w e n c j i p r z e d s t a w i o n y w s t u d i u m o b r a z p a r a f i i j e s t n a z b y t w y i d e a l i z o w a n y o d s t r o n y n a r o d o w e j . We d ł u g k s . p r o f . K u mo r a " P a r a f i a S S . C y r y l a i M e t o d e g o b y ł a i j e s t p a ­ r a f i ą p o l s k ą " / s . 1 8 7 , 3 0 3 / . Z w n i o s k i e m t y m t r u d n o s i ę w p e ł n i z g o d z i ć , g d y ż j e s t o n - j a k s i ę w y d a j e - o p a r t y b a r ­

(4)

d z i e j n a ś w i a d e c t w a c h h i s t o r y c z n y c h / ć o l a t p i ę ć d z i e s i ą t y c h / , a n i ż e l i n a p r z e s ł a n k a c h w y n i k a j ą c y c h z a k t u a l n e j s y t u a c j i s p o ł e c z n e j i ś w i a d o m o ś c i o g ó ł u p a r a f i a n . N a l e ż y b o w i e m w z i ą ś ć p o d u w a g ę , ż e w l a t a c h p i ę ć d z i e s i ą t y c h i s z e ś ć d z i e s i ą t y c h w p a r a f i a c h p o l o n i j n y c h S t a n ó w Z j e d n o c z o n y c h d o k o n a ł a s i ę o g r o m n a p r z e m i a n a s p o ł e c z n a i k u l t u r o w a , w w y n i k u k t ó r e j t r a d y c y j n y c h a r a k t e r p o l s k i t y c h p a r a f i i z o s t a ł g w a ł t o w n i e z r e d u k o w a n y , w w i e l u w y p a d k a c h d o m i n i mu m . P o l o n i j n a p a r a f i a w H a r t f o r ć z i e z a c h o w a ł a , j a k t o wy­ n i k a z o m a w i a n e j k s i ą ż k i , w z g l ę d n i e d u ż o e l e m e n t ó w p o l s k i c h , z w ł a s z c z a z w y c z a j ó w s p o ł e c z n y c h i o b r z ę d o w y c h . J e d n a k ż e i w j e j w y p a d k u n i e m o ż n a j u ż d z i ś mó wi ć j a k o o p a r a f i i p o l s k i e j . Z p u n k t u w i d z e n i a t e o l o g i c z n o - k o ś c i e l n e g o i s p o ł e c z n o - k u l t u ­ r a l n e g o n a l e ż y r a c z e j p o w i e d z i e ć , ż e j e s t p o l o n i j n a p a r a f i a a m e r y k a ń s k a . J ó z e f B a k a l a r z T C h r PRZYPISY -1 R e c e n z j ę t e j p r a c y n a p i s a ł a B. L e ś / " P r z e g l ą d P o l o ­ n i j n y " 7 : 1 9 8 1 z . 3 s . 13 2 —1 3 4 / . 2 R e c e n z j ę p r a c y n a p i s a ł a D. P r a s z a ł o w i c - z / " P r z e g l ą d P o l o n i j n y " 3 : 1 9 8 2 z . 4 s . 1 1 3 - 1 1 5 / . D a n u t a LI o s t w i n . T r z e c i a w a r t o ś ć . F o r m o w a n i e s i ę n o ­ wej t o ż s a m o ś c i p o l s k i e g o e m i g r a n t a v; A m e r y c e . L u b l i n 19 8 5 R e d a k c j a Wy d a wn i c t w KUL s s . 133 D z i ę k i s t a r a n i o m I n s t y t u t u B a d a ń n a d P o l o n i ą i D u s z p a ­ s t e r s t w e m P o l o n i j n y m w K a t o l i c k i m U n i w e r s y t e c i e L u b e l s k i m u k a z a ł s i ę z b i ó r e s e j ó w p s y c h o l o g i c z n o - c o c j o l o g i c z n y c h n a t e m a t s y t u a c j i p o l s k i c h e m i g r a n t ó w w USA. A u t o r k ą t e j p o z y ­ c j i k s i ą ż k o w e j j e s t D a n u t a K o s t w i n , k t ó r a r e f l e k s j e n a d p o l ­ s k ą e m i g r a c j ą t r a k t u j e n a s p o s ó b s z k i c o w a n i a a u t o p o r t r e t u o s o b y d z i e l ą c e j l o s o p i s a n y c h p r z e z s i e b i e s e t e k t y s i ę c y P o ­ l a k ó w ż y j ą c y c h n a e m i g r a c j i w S t a n a c h Z j e d n o c z o n y c h n a s k u ­ t e k k a t a k l i z m u I I w o j n y ś w i a t o w e j i p r z e m i a n p o l i t y c z n y c h b ę d ą c y c h j e j n a s t ę p s t w e m . K s i ą ż k ę t ę n a l e ż y p o w i t a ć z z a d o w o l e n i e m , g d y ż z a w i e ­ r a o n a p i e r w s z ą w l i t e r a t u r z e p o l s k i e j p r ó b ę s p o j r z e n i a n a

Cytaty

Powiązane dokumenty

purchased from the Catholic Cemeteries Association Mt St Benedict Cemetery, Bloomfield 860-242-0738 St James Cemetery, Manchester 860-646-3772 Holy Cross Cemetery,

Vigil Mass on Saturday at 4:00 PM (Msza święta Wigilijna) Sunday English Masses at 7:00 AM & 10:00 AM.. Niedzielne Msze święte po polsku: 8:30AM i 11:30 AM Weekday Masses / Msze

Niniejszy artykuł stanowi próbę ukazania roli i funkcji badań śląskoznawczych na kształtowanie się środowiska politologicznego Uniwersytetu Opolskiego.. Śląskoznawstwo

Patronat otwierał możliwość wprowadzania reformacji tam, gdzie chciał tego właściciel danego terytorium (M. Undas, Powstanie i rozwój Kościoła Ewangelickiego.. Poza

The purpose of this paper is to analyze the complex and heterogeneous sound- scapes of Stanisław Lem’s literary works, fi lled with many sounds and many voices: “the absolute

As can be seen in Table 2, in the experiment with noisy meas- urements the positions of the low-permeability barriers in the truth case and the updated model are exactly the same,

Trzykrotne Wydanie tej książki w ciągu czterech lat wzmagającego się terroru hitlerowskiego, świadczy że było na nią duże zapotrzebowanie, a sama publikacja

On the other hand, we have the Extensive Vita of St. Methodius, a panegyric dedicated to the two brothers (for the 6 th of April, the feast day of St. Methodius), and a