O statn ią część om aw ianego tom u stanow i artykuł K arola Tadeusza G iedrojcia SJ D uszpasterstw o po lsk ie w Innsbrucku d zisia j (s. 85-87). Prow adzone jest ono w kręgu polonijnym „S trzechy” od ponad 25 lat. Jest to szczególne św iadectw o życia religij nego Polaków na O bczyźnie, ukazujące także form y pracy środow iskow ej podtrzym u jące i pielęgnujące polskość „przyw iezioną” oraz „urodzoną” wśród Austriaków . D ołączone na nieliczbow anych stronach fotografie dokum entują obrazem narrację nie tylko tego ostatniego artykułu.
W spom nieć na zakończenie trzeba ale to ju ż inform acje spoza treści tomu -0 innej jeszcze obecności Polaków w Innsbrucku: tych utrzym ujących w ieloletnią w spółpracę z katedram i historycznym i i praw niczym i U niw ersytetu Leopolda F ran ciszka, Polaków z analogicznych katedr (zakładów ) U niw ersytetu Jagiellońskiego 1 M arii C urie-Skłodow skiej w L ublinie, czego w yrazem są wspólne sesje naukowe i publikacje ich osiągnięć.
M ieczysław W ieliczko
Z a w a r to ś ć „ S tu d ió w P o lo n ijn y c h ” 1 9 7 6 -2 0 0 0 . P r z e w o d n ik b ib lio g r a fic z n y , o p ra ć . k s. I. K o rz e n io w s k i, L u b lin : „ B a m k a ” S tu d io K o m p u te ro w o -W y d a w n i- c z e 2 0 0 0 , ss. 102 (B ib lio te k a P o lo n ii. S e ria B: M a te ria ły i D o k u m e n ty ; 15).
Istnieje kilka wypróbow anych sposobów zestaw iania bibliografii. Jeśli dotyczy ona pew nej problem atyki lub pola badań naukow ych, jej układ opiera się zazw yczaj na system atycznym podziale zagadnień, uw zględniającym także bardzo w ażną dla nau kow ca kolejność chronologiczną publikacji. K lucz alfabetyczny schodzi wówczas z reguły do tow arzyszących bibliografii indeksów . W przypadku bibliografii zaw ar tości czasopism a strukturę bibliografii dyktuje podział w ew nętrzny periodyku, grupu jący teksty tem atycznie bądź gatunkow o. C hronologia najczęściej ustępuje wtedy m iejsca kolejności alfabetycznej. Stając przed zadaniem bibliograficznego opracow a nia zaw artości 21 tom ów „Studiów P olonijnych”, ks. K orzeniow ski wybrał bardzo trudną drogę pośrednią. Jego P rzew odnik staje bow iem na styku formuł właściwych bibliografiom dziedzin i zagadnień oraz tych, które przyjęto dla bibliografii zaw artoś ci czasopism .
Na treść P rzew odnika składają się dwie części. Pierw sza z nich prezentuje ogólnie pism o, dając w ykaz 21 tom ów w ydanych do roku 2000 w łącznie, szczegółow ą listę w szystkich dotychczasow ych członków redakcji oraz pełny spis całego środowiska autorskiego. Szkoda, że czytelność tego ostatniego osłabiła nieco zasada staw iania nazw iska przed im ieniem , a dodatkow o, w przypadku osób konsekrow anych, im ienia przed skrótem zakonnym . Część druga to zbiór 686 ponum erow anych pozycji biblio graficznych, który w ym aga szerszego om ów ienia. Podzielony je st on na 42 sekcje, z których trzy odnoszą się do w ybranych działów czasopism a, a 39 pozostałych
-do geografii Polonii św iatow ej. Po zastosow aniu tych dwu kluczy podziału m ożliw e było oddzielenie zbioru tekstów redakcyjnych i kronikarskich od prac m erytorycznie związanych z badaniam i nad Polonią. Te ostatnie zaś posegregow ane zostały jeszcze bardziej szczegółow o za pom ocą siatki 33 haseł problem ow ych. W ten sposób Autor uzyskał liczbę aż 244 nagłów ków , gdyż część w spom nianych haseł, np. H istoria czy D uszpasterstw o, pow tarza się w obrębie nieom al każdej z w yróżnionych sekcji geo graficznych. Z kolei szczupłość m ateriałów pośw ięconych niektórym zagadnieniom spowodowała to, że 75 nagłów ków dotyczy pojedynczych pozycji bibliograficznych.
Inny problem stanow ił m onograficzny charakter w ielu artykułów . Przykładem tu m ogą być Polacy we W łoszech I. K orzeniow skiego [SP 21(2000), s. 123-145]. P o ru szane w nim szerokie spektrum zagadnień polonijnych zm usiło A utora do w pisania tegoż artykułu pod w szystkie sześć nagłów ków sekcji P olonia włoska. E fektem takich zabiegów w odniesieniu do w ielu innych pozycji je st łączna liczba 221 pow tórzeń adresów bibliograficznych w całym P rzew odniku, a więc 30% całości zbioru. Jednym z najczęściej pow tarzanych je st artykuł ks. prof. R om ana D zw onkow skiego SAC - Instytucje życia religijnego Polaków w państw ach pow stałych p o rozw iązaniu ZSRR [SP 19(1998), s. 33-51]. W ystępuje on na pozycjach: 228, 284, 388, 393, 402, 405, 482, 492 i 662. Tak liczne pow tórzenia stanow ią niew ątpliw y dow ód konsekw encji A utora w stosow aniu raz przyjętej m etody, m ogą one jednak naw et najbardziej w y trwałemu czytelnikow i uniem ożliw ić poznanie praw dziw ej liczby 466 pozycji, które składają się na zaw artość 21 tomów „Studiów P olonijnych”, a z pew nością uniem oż liw ią sum aryczne spojrzenie na poszczególne działy pism a. D robna nieścisłość poda nej tutaj liczby (przecież 68 6 -2 2 1 = 4 6 5 ) w ynika z faktu, że do P rzew odnika wkradł się błąd polegający na pom inięciu jednego z artykułów . W zestaw ieniu brakuje stu dium Siergieja Fiedorczuka Polacy na południow ym Sachalinie [SP 18(1997), s. 77- 114]. Błędem odm iennej natury, lecz rów nie kłopotliw ym , z uw agi na naukow y charakter pozycji objętej bibliografią, je s t zm iana treści tytułu jednej (czy tylko jednej?) z prac: K. R om aniszyn, W pływ m igracji zagranicznych na fo rm ę organizacji rodziny [SP 21(2000), s. 7-40]. W edług P rzew odnika tytuł ten brzm i: W pływ m igracji zarobkow ej na fo rm ę... itd. (poz. 51, 116, 152, 223).
W zamyśle A utora P rzew odnik m iał służyć przede w szystkim jak o pomoc w szybkim odnajdyw aniu tekstów odnoszących się do szczegółow ych zagadnień. Zważywszy na to, że tem atyka polonijna je st w yjątkow o ściśle zw iązana z geografią świata, w yodrębnienie problem ów polonijnych w kluczu geograficznym porządkuje zasób inform acji naukowej po linii najbardziej naturalnego podziału zagadnień. E li minująca indeks rzeczow y gęsta siatka nagłów ków podaje czytelnikow i niejako „do ręki” gotowe wykazy artykułów na każdy z 33 przew idzianych przez A utora tem a tów. D obrze opracow any indeks osób pozw ala łatw o odnaleźć i zestaw ić dorobek poszczególnych autorów , redaktorów , recenzentów i tłum aczy. To są zalety P rzew od nika, spraw iające, że darem nie by szukać rów nie prostej w obsłudze, a zarazem kom unikatyw nej bibliografii dziedzin i zagadnień. Jednak praca ks. K orzeniow skiego miała też być prezentacją sam ego czasopism a. I w tym nie spraw dza się niecodzienna koncepcja z żelazną konsekw encją zrealizow ana przez A utora. Inform acje na tem at rocznika „Studia Polonijne” kończą się tu bow iem w raz z ostatnim nazw iskiem w wykazach części pierw szej. N astępnej, a przy tym zasadniczej części P rzew odnika
używ ać m ożna, kierując się w yłącznie „pytaniem o dziedzinę” , nie zaś „pytaniem o czasopism o”. Jak długo czytelnik szukać będzie w Z aw artości „Studiów P olonij n y ch ” 1976-2000 w skazów ek co do konkretnych problem ów badaw czych, praca ta służyć m u będzie dobrze - na m iarę tego, co „Studia P olonijne” dotąd w sobie zaw arły. Jeśli jed n ak zechciałby zapoznać się ze zw ykłą, alfabetycznie uporządkow a ną i zindeksow aną listą dotychczas opublikow anych tu studiów , m ateriałów czy recenzji; gdyby chciał ogarnąć, podsum ow ać i o c e n i ć zasób ju ż zreferowanych na łam ach pism a badań, m usi poczekać na „zw ykłą” bibliografię zaw artości „Studiów P o lonijnych” , k tó ra zapew ne w przyszłości pow stanie.
