Irena Stemplowska
"O niektórych polonikach w prasie
wiedeńskiej około połowy XIX
wieku", Olga Dobijanka-Witczakowa,
"Zeszyty Naukowe UJ" DXXVI. Prace
Historycznoliterackie z.37, Kraków
1979 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 23/4 (78), 229
/ I I / DOBIJANKA-WITCZAKÓWA Olga: O n i e k t ó r y c h p o l o n i k a c h w p r a s i e w i e d e ń s k i e j około połowy XIX w iek u . " Z e sz y ty Nauko we UJ" DXXVI. P ra c e H i s t o r y c z n o l i t e r a c k i e z* 37» Kraków 1979, s . 7 -2 2 .
Autorka p r e z e n t u j e s t e r e o t y p P o lak a u k s z ta łto w a n y i l a n s o wany p r z e z p r a s ę w ie d e ń sk ą połowy XIX w iek u . Dominują dwa p r z e ciwstawne modele: p i j a k - o s z u s t i a r y s t o k r a t a - b o g a ty , odważny, r y c e r s k i . W dalszym to k u rozważań omówiono wypowiedzi prasowe K on stan ta Wurzbacha i Tomasza F r a n c i s z k a B r a t r a n k a , p u b l i c y s tów i uczonych, k t ó r z y p ró b o w a li p rz e k o n stru p w a ć owe s t e r e o t y p y o raz spopularyzow ać o s i ą g n i ę c i a l i t e r a t u r y p o l s k i e j .
B P/78/39 I . S .
/ I I / DUBCWIK-BEŁKCWA Ewa: Komizm i g r o te s k a w d ra m a ta c h Sławomira Mrożka. " Z e s z y ty Naukowe WSP Bydgoszcz". S tu d i a F i l o l o g i c z n e z . 5· Bydgoszcz 1979» s · 138-175·
A rty k u ł j e s t . p r ó b ą odpow iedzi na p y t a n i e o typ komizmu w t w ó r c z o ś c i Mrożka. W o p a r c i u o sformułowane w l i t e r a t u r z e p rz e d m io tu t e o r i e komizmu i g r o t e s k i omawia a u t o r k a sposoby o - s i ą g a n i a efektów komicznych w d ra m a ta c h p i s a r z a , n a s t ę p n i e ana l i z u j e fu n k c jo n u ją c e t u elem en ty s a ty r y c z n e i g ro te sk o w e . Ko mizm u Mrożka tworzony j e s t głów nie w o p a r c i u o słowo i s y t u a c je kom iczne; p rz e w a ż a ją dowcipy słowne o mechanizmie ogólnoko- micznym, k tó r y c h i s t o t a p o le g a na p r z e s a d z i e , nagrom adzeniu lub k o n t r a ś c i e . G ro tesk a ew oluuje od p o s t a c i t r a d y c y j n e j , wykorzys t u j ą c e j k o n tra sty w n e z e s ta w ie n ia cech przedm iotów , do form z b l iż o n y c h do ab su rd u i j e s t p r z y tym jednym ze sposobów p r e zentow ania lęków w spółczesnego c z ło w ie k a .
