Ewa Niesiołowska-Średniowska
Osjaków, pow. Wieluń. Stanowisko 3
Informator Archeologiczny : badania 7, 33-34
33 o k r e s tr w a n ia k u ltu r y le n d z i e l s t d e j d a tu je m y 6 g ro b ó w s z k ie le to w y c h / 4 z n ic h w y s tę p u ją w g r u p a c h po d w a / , z o r ie n to w a n e g ło w ą n a p o łu d n ie w p o z y c ji s k u r c z o n e j / p o z y c ja o d c z y ta n a w c z t e r e c h p r z y p a d k a c h /, tw a r z ą ku W lu b E . T r z y g ro b y w y p o s a ż o n e b y ły w n a c z y n ia « dw a w z a b y tk i k r z e m ie n n e w ty m je d e n w s i e k ie r k ę k a m ie n n ą , a W je d n y m p rz y p a d k u n ie s tw ie r d z o n o ż a d n y c h z a b y tk ó w . N a s z c z e g ó ln ą u w a g ę z a s łu g u je o b ie k t k u ltu r y l e n d z i e l s k i e j w k s z t a ł c i e ro w u o s z e r o k o ś c i 40 c m i g łę b o k o ś c i 80 c m , n ie p r z e b a d a n y w c a ł o ś c i , k tó r e g o fu n k c ja ja k d o tąd t r u d n a j e s t do u ś c i ś l e n i a . P o n a d to w ś r ó d n e o lity c z n y c h k u ltu r r e p re z e n to w a n y c h n a s ta n o w is k u p le s z o w - s k im w y r ó ż n ia s i ę sto s u n k o w o d u ż a i lo ś ć o b ie k tó w k u ltu r y p u c h a ró w le jk o w a ty c h o r a z k ilk a o b ie k tó w k u ltu r y c e r a m i k i p r o m i e n i s t e j . O s a d n ic tw o e p o k i b r ą z u r e p r e z e n to w a n e j e s t p r z e z w c z e a n o b rą z o w y g r ó b s z k i e letow y« je d e n o b ie k t k u ltu r y t r z d n i e c k i e j o r a z p r z e z o b ie k ty k u ltu r y łu ż y c k i e j . P o
z a ty p o w y m i o b ie k ta m i o s a d o w y m i k u ltu r y łu ż y c k ie j n a w ię k s z ą u w a g ę z a s łu g u ją dw a g ro b y c ia ło p a ln e , p o p ie ln ic o w e d a to w a n e n a B IV o r a z dw a g ro b y s z k ie le to w e . J e d e n z n ic h / o b ie k t n r 9 0 0 / w y p o s a ż o n y był w t r z y n a c z y n ia , o r i e n t a c j a poch ó w k u g ło w ą ku S , w p o z y c ji s k u r c z o n e j d a to w an y j e s t n a B V , N a to m ia s t w d r u g im p r z y p ad k u z m a r ły p o ło żo n y b y ł w p o z y c ji s k u r c z o n e j , g ło w ą ku SW , tw a r z ą ku S E , w y p o s a ż o n y w t r z y w y ro b y k o ś c ia n e / d łu to , z a w ie s z k a , szy c& o /.
K ilk a o b iek tó w o sa d o w y c h p r z y p a d a n a o k r e s l a t e ń s k i , a w ś ró d n ic h n a j b a r d z ie j r e p re z e n ta ty w n y m j e s t o b ie k t n r 948 / d u ż a w a r s tw a p o p io łu , w ę g la d r z e w n e g o , z w ę g lo n e z ia r n a p r o s a / . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e . NOWY D W O R E K , p o w .Ś w ie b o d z in S ta n o w is k o 7 p a tr z W ykopy u sy tu o w a n o w c z ę ś c i p ó łn o c n e j s ta n o w is k a n a w ią z u ją c do je g o c z ę ś c i p r z e b a d a n e j w 1970 r o r a z w c z ę ś c i p o łu d n io w ej s ta n o w is k a w c e lu d o k o ń c z e n ia e k s p l o r a c ji m a ło w y r a z is te g o z a c ie m n ie n ia o d k ry te g o w r o k u u b ie g ły m ,O b e c n ie z a k o ń c zo n o je g o e k s p l o r a c ję , je d n a k ż e z r a c j i s ła b e g o w y o d rę b n ie n ia s i ę od w a r s twy k u ltu r o w e j, w d a ls z y m c ią g u p o z o s ta je n i e r o z s t r z y g n i ę ta s p r a w a , c z y m o ż n a Cd z a c ie m n ie n ie u z n a ć z a p o z o s ta ło ś ć o b ie k tu m ie s z k a ln e g o ,T u ż z a n im , p o s u w a ją c s i ę d a le j w k ie r u n k u p o łu d n io w y m n a tr a f io n o n a w y r a ź n e z a c ie m n ie n ie k s z ta łtu w p r z y b liż e n iu p ro s to k ą tn e g o o w y m ia r a c h o k o ło 2 x 3 m , w y k o p an e z n a c z n ie p o n iż e j
w c z e s n e ś r e d n io w ie c z e O S JA K Ó W .p o w . W ie lu ń S ta n o w isk o 3 M u z e u m A r c h e o lo g ic z n e i E tn o g r a f ic z n e w Ł o d z i B a d a n ia p r o w a d z iła m g r E w a N ie s io ło w s k a - ś r e d n i o w s k a . F in a n s o w a ł W K Z w Ł o d z i, S z ó s ty s e z o n b a d a ń . O s a d a w ie lo k u ltu ro w a z e p o k : m e z o litu , n e o litu i b r ą z u .
w a r s tw ę k u ltu r o w ą . M ożna j e n ie w ą tp liw ie u z n a ć z a k o le jn y pew ny o b ie k t m ie s z k a ł« n y , k tó r y , p o d o b n ie ja k i p o p r z e d n ie , n a le ż y w ią z a ć z k u ltu r ą c e r a m i k i g rz e b y k o w o - d o łk o w e j.W s to s u n k u do budynków o d k ry ty c h u p r z e d n io z n a jd u je s i ę on n a p r z e c iw le g ły m k r a ń c u o s a t y , o P r z e k o p a n o 108 m u z y s k u ją c o k « 4 ,9 0 0 z ab y tk ó w z c z e g o . 650 fra g m e n tó w c e r a m i k i i p o lep y o r a z o k o ło 4 ,2 5 0 z ab y tk ó w k r z e m ie n n y c h i k a m ie n n y c h , W ś r ó d m a te r ia łó w k r z e m ie n n y c h w y ró ż n io n o o k o ło 210 r d z e n i 1 n a r z ę d z i . Z e s ta w f o r m n a r z ę d z i k rz e m ie n n y c h n ie o d b ie g a w ie le od typów u z y s k a n y c h w la t a c h p o p r z e d n ic h ,
a w ię c n a jlic z n ie j w y s tą p iły s k r o b a c z e r e p r e z e n t u j ą c e s z e r o k i w a c h la r z o d m ia n , z n a c z n ie m n ie j lic z n e t y ły d r a p a c z e , c z ę s to m ik r o l i ty c z n e , d a le j n a le ż y w y m ie n ić p a z u r y o r a z o d łu p k i i w ió ry łu s k a n e i m ik r o ł u s k a n e . L ic z n e t e ż t y ły m ik r o r y l c e , Z d u ż e j s e r i i z b ro jn ik ó w , w k t ó r e j w y s tą p iło s z e r e g ty p ó w , z d e c y d o w a n ie p r z e w a ż a ły t r a p e z y .
Z e z n a le z io n y c h o k o ło 650 u łam k ó w c e r a m i k i - 470 fra g m e n tó w n a le ż a ło do k u ltu r y c e r a m i k i g r z e ty k o w o - d o łk o w e j, z c z e g o l ic z n i e w y s tą p iły f r a g m e n ty o r n a m e n to w a n e , ok o ło 90 s z tu k do k u ltu r y p u c h a ró w le jk o w a ty c h , a o k o ło 60 fra g m e n tó w do in n y c h k u ltu r , s z c z e g ó ln ie do k u ltu r y łu ż y c k ie j z e p o k i b r ą z u , lu b p o z o s ta ło n i e o k r e ś lo n y c h . W o b ec o d k r y c ia no w eg o o b ie k tu m ie s z k a ln e g o , z n a jd u ją c e g o s i ę w p o łu d n io w ej c z ę ś c i o s a d y , n a le ż y z a s ta n o w ić s i ę n a d je g o r e l a c j ą w s to s u n k u do zab u d o w y w p ó łn o c n e j c z ę ś c i o s a t y , o d k r y te j u p r z e d n io , s z c z e g ó ln ie n a d r e l a c j ą c h r o n o lo g ic z n ą , z c z y m w ią ż e s i ę p r o b le m ro z p la n o w a n ia o s a t y o r a z n ie r o z s t r z y g n i ę ty do te j p o ry p r o b le m p o p ra w n e g o w y d z ie le n ia m a te r ia łó w k u ltu r y c e r a m i k i g r z e ty k o w o - d o łk o w e j z e w e n tu a ln y m u w z g lę d n ie n ie m k o le jn y c h fa z z a s ie d la n i a o s a t y o r a z w y d z ie le n ia m a te r ia łó w in n y ch k u l tu r , k tó r y c h p r z e d s t a w i c i e le z a m ie s z k iw a li w c ią g u w ieków s ta n o w is k o .W c e lu u z y s k a n ia d an y c h do r o z s t r z y g n i ę c i a te g o o s ta tn ie g o z a g a d n ie n ia , w ykonano w ykop s o n d a ż o w y w p o p r z e k w y s o k ie j t e r a s y s c h o d z ą c o d j e j k u lin in a c ji a ż do ł ą k z n a jd u ją c y c h s i ę n a d r z e k ą . S p o d z iew a n o s i ę u z y s k a ć e w e n tu a ln ie m a t e r i a ły o r g a n ic z n e w m o ż liw y c h do w y tw o rz e n ia s i ę to r f a c h , u c h w y c e n ia s t r a t y g r a f i i k u ltu ro w e j o r a z w y ja ś n ie n ie budow y g e o lo g ic z n e j t e r a s y , N i e s t e t y ty lk o o s t a tn i p r o b le m u d a ło s i ę r o z s t r z y g n ą ć p o z y ty w n ie ,
W b ie ż ą c y m r o k u przerwano badania n a s ta n o w is k u 3 w O s ja k o w ie w Cftlu o p ra c o w a n ia u z y s k a n y c h d o tą d m a t e r i a łó w . 34 -PL U D W IN Y , p o w . B r z e z in y p a tr z o k r e s w pływ ów r z y m s k ic h Z a k ła d E p o k i M e ta li In s ty tu tu H i s t o r i i K u ltu r y M a t e r i a l n e j PA N w Ig o ło m i B a d a n ia p ro w a d z ił m g r J a c e k R y d z e w s k i, F in a n s o w a ł W KZ w K i e lc a c h , P i e r w s z y s e z o n b a d a ń . O s a d a w ie lo k u ltu r o w a . P O D G A JE , p o w ,K a z im ie r z a W ie lk a S ta n o w isk o 4
