MATERIAàY, SPRAWOZDANIA, RECENZJE, OMÓWIENIA
234
poetki ukraiĔskiej. Sáowa Kozaka uzupeániá goĞü z Kijowa – àukasz Skupejko, który zauwaĪyá, Īe pomimo iĪ seminarium miaáo doĞü kameralny charakter, to udaáo siĊ zaprezentowaü i naĞwietliü to, co najwaĪniejsze – geniusz àesi Ukrainki.
Seminarium zakoĔczyáa uroczysta kolacja, która byáa doskonaáą okazją do integracji uczestników, jednoczeĞnie pozwoliáa na mniej zobowiązujące wymiany myĞli i sądów.
Marta Kaczmarczyk, Instytut Filologii SáowiaĔskiej KUL
Konferencja: Kultura literacka emigracji rosyjskiej, ukrai
Ĕskiej i
biaáo-ruskiej XX wieku. Konteksty. Recepcja. Estetyka, Lublin, 13-15 pa
Ĩ-dziernika 2011
W dniach 13-15 paĨdziernika 2011 roku w Collegium Norwidianum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawáa II odbyáa siĊ MiĊdzynarodowa konferencja nauko-wa pt. Kultura literacka emigracji rosyjskiej, ukraiĔskiej i biaáoruskiej XX wieku. Konteksty. Recepcja. Estetyka. KonferencjĊ zorganizowaáy Katedra Literatury Rosyjskiej
oraz Katedra Literatury UkraiĔskiej Instytutu Filologii SáowiaĔskiej KUL.
Organizatorzy konferencji zgromadzili na niezwykle interesujących obradach przed-stawicieli oĞrodków naukowych z Polski i z zagranicy. Do Lublina przybyli goĞcie m.in. z Rosji (Petersburg, NiĪny Nowogród) oraz z Ukrainy (Kijów, Czerniowce). Szeroko reprezentowane podczas konferencji byáo polskie Ğrodowisko slawistyczne. Do Lublina przyjechali przedstawiciele najwaĪniejszych oĞrodków slawistycznych w Polsce: Uni-wersytetu Warszawskiego, UniUni-wersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Uniwer-sytetu Opolskiego, UniwerUniwer-sytetu GdaĔskiego, UniwerUniwer-sytetu w Biaáymstoku, PaĔstwowej WyĪszej Szkoáy Zawodowej w OĞwiĊcimiu czy Akademii Podlaskiej w Siedlcach. Swój gáos w dyskusji wokóá zagadnieĔ dotyczących kultury literackiej emigracji rosyjskiej, ukraiĔskiej i biaáoruskiej zabrali m.in. Lucjan Suchanek, Bronisáaw Kodzis, Halina Twaranowicz, Joanna Mianowska, Danuta Szymonik, ElĪbieta Banasiuk, Liliana Kalita i inni.
WĞród uczestników konferencji nie zabrakáo równieĪ badaczy lubelskich, reprezen-tujących Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawáa II (Stefania Andrusiw, Maágorzata Matecka, Anna WoĨniak, Monika Grygiel, Monika Sidor, Agnieszka Lenart, Marta Kacz-marczyk, Mirosáawa Kawecka, Albert Nowacki, Edyta Moskowicz) oraz Uniwersytet Marii Curie-Skáodowskiej (Jan Oráowski, Maria Cymborska-Leboda, Joanna Tarnowska oraz Anna Jawdosiuk).
KonferencjĊ rozpocząá Dziekan Wydziaáu Nauk Humanistycznych prof. Krzysztof Narecki, który wyraziá zadowolenie z faktu organizacji tak ciekawej inicjatywy, jaką jest konferencja, celem której jest pochylenie siĊ nad niezmiernie waĪną – jak siĊ wyraziá –
MATERIAàY, SPRAWOZDANIA, RECENZJE, OMÓWIENIA
235
problematyką emigracji, w danym kontekĞcie kultury emigracji literackiej rosyjskiej, ukraiĔskiej i biaáoruskiej.
Obradom plenarnym przewodniczyá prof. dr hab. Jan Oráowski. Zaprezentowane tu wystąpienia skupione byáy na ukazaniu róĪnych oblicz emigracji. Swoje referaty wy-gáosili: Lucjan Suchanek (Filozofia polityczna Aleksandra SoáĪenicyna), Bronisáaw Kodzis (Ⱦɪɚɦɚɬɭɪɝɢɹ «ɩɟɪɜɨɣ ɜɨɥɧɵ» ɪɭɫɫɤɨɣ ɷɦɢɝɪɚɰɢɢ ɜ ɫɨɜɪɟɦɟɧɧɨɦ ɥɢɬɟɪɚ-ɬɭɪɨɜɟɞɟɧɢɢ), Stefania Andrusiw (Ƚɨɥɨɜɧɿ ɧɚɪɚɬɢɜɢ ɜ ɞɢɫɤɭɪɫɢɜɧɨɦɭ ɥɚɧɞɲɚɮɬɿ ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɨʀ ɟɦɿɝɪɚɰɿɣɧɨʀ ɥɿɬɟɪɚɬɭɪɢ ɏɏ ɫɬɨɥɿɬɬɹ) i Halina Twaranowicz (Ȼɟɥɚɪɭ-ɫɤɚɹ ɷɦiɝɪɚɰɵɣɧɚɹ ɥiɬɚɪɚɬɭɪɚ: ɤɪɵɬɵɱɧɚ-ɥiɬɚɪɚɬɭɪɚɡɧɚɭɱɚɹ ɪɷɰɷɩɰɵɹ).
Po krótkiej przerwie kontynuowano obrady skupione wokóá myĞli religijno-filo-zoficznej oraz kultury muzycznej emigracji. Tej czĊĞci prac przewodniczyáa prof. Wikto-ria Zacharowa. Uczestnicy konferencji mieli okazjĊ zagáĊbiü siĊ w wyĪej wymienioną tematykĊ rozwaĪaĔ m.in. dziĊki wystąpieniom: Marii Cymborskiej-Lebody (Ɉɛ ɨɞɧɨɣ
ɷɦɢɝɪɚɰɢɨɧɧɨɣ ɫɬɚɬɶɟ Ʌɶɜɚ Ʉɚɪɫɚɜɢɧɚ (Ʉ ɭɱɟɧɢɸ ɨ ɥɢɱɧɨɫɬɢ)), Danuty Szymonik
(Ɏɟɞɨɪɚ ɋɬɟɩɭɧɚ «ȼɫɬɪɟɱɢ ɢ ɪɚɡɦɵɲɥɟɧɢɹ»), Joanny Mianowskiej («...ɝɧɟɜɟɧ ɤɚɤ Ƚɪɨɡɧɵɣ, ɪɚɡɭɦɟɧ ɤɚɤ Ƚɚɥɢɰɤɢɣ ɢ ɬɪɚɝɢɱɟɧ ɤɚɤ Ȼɨɪɢɫ». Ɏɟɞɨɪ ɒɚɥɹɩɢɧ ɜ ɜɨɫɩɨɦɢ-ɧɚɧɢɹɯ Ʉɨɧɫɬɚɧɬɢɧɚ Ʉɨɪɨɜɢɧɚ) oraz Maágorzaty Mateckiej (Koncepcja sztuki w emi-gracyjnym pisarstwie Sergiusza Rachmaninowa). Tematyka i problematyka
zaprezento-wanych tu wystąpieĔ byáa niezwykle bogata i róĪnorodna, skoncentrowana wokóá problemów, nazwisk i zjawisk literackich charakteryzujących rosyjską literaturĊ emi-gracyjną.
Obrady popoáudniowe skupione byáy w krĊgu estetyki i recepcji literatury emigra-cyjnej. Tej czĊĞci prac przewodniczyáa prof. dr hab. Maria Cymborska-Leboda. Badacze wysáuchali wystąpieĔ m.in. Jana Oráowskiego (Wadim Andriejew – zapomniany rosyjski
poeta emigracyjny), Wiktorii Zacharowej (Ɉɧɬɨɥɨɝɢɱɟɫɤɢɣ ɫɬɚɬɭɫ ɦɨɬɢɜɚ ɬɢɲɢɧɵ ɜ ɷɦɢɝɪɚɧɬɫɤɨɣ ɩɪɨɡɟ ɂɜɚɧɚ Ȼɭɧɢɧɚ), ElĪbiety Banasiuk (Koleje losu a wybór strategii pisarskich. Trzy drogi – trzy strategie: Nina Bierbierowa, Zinaida Szachowskaja, Irène Némirovsky) oraz Lilianny Kality („Melancholia generosa” w prozie Marka Aádanowa).
TĊ czeĞü prac zakoĔczyáa niezwykle owocna dyskusja podsumowująca i omawiająca wszystkie podjĊte dotychczas rozwaĪania prelegentów.
W drugim dniu konferencji prace podzielono na dwie sekcje zatytuáowane: Emigracja
i problemy identyfikacji. Krytyka i publicystyka literacka oraz Kultura literacka emigracji ukraiĔskiej.
W pierwszej sekcji obrady poprowadzili prof. dr hab. Joanna Mianowska oraz prof. Alieksiej Liubomudrow. Wysáuchano m.in. referatów Anny WoĨniak (Ʉɚɤɚɹ ɤɪɢɬɢɤɚ?
Ʌɢɬɟɪɚɬɭɪɧɵɟ ɪɚɡɦɵɲɥɟɧɢɹ Ɂɢɧɚɢɞɵ Ƚɢɩɩɢɭɫ), Aleksieja Libomudrowa (ɇɚɞɟɠɞɚ Ƚɨɪɨɞɟɰɤɚɹ: ɨɬ ɛɟɥɥɟɬɪɢɫɬɢɤɢ ɤ ɛɨɝɨɫɥɨɜɢɸ), Moniki Grygiel (Nabokov i krytycy – relacje, oceny dawne i wspóáczesne), Moniki Sidor (ɉɪɚɜɞɚ ɢ ɯɭɞɨɠɟɫɬɜɟɧɧɨɫɬɶ. Ɋɚɫɫɭɠɞɟɧɢɹ Ⱥɥɟɤɫɚɧɞɪɚ ɋɨɥɠɟɧɢɰɵɧɚ ɨ ɩɪɨɢɡɜɟɞɟɧɢɹɯ ɪɭɫɫɤɢɯ ɷɦɢɝɪɚɧɬɨɜ),
Aleksego Kucego (ɂɞɟɚɥ ɩɚɫɬɵɪɹ ɜ ɧɪɚɜɫɬɜɟɧɧɨ-ɛɨɝɨɫɥɨɜɫɤɢɯ ɢɡɵɫɤɚɧɢɹɯ ɚɪɯɢɦɚ-ɧɞɪɢɬɚ Ʉɢɩɪɢɚɧɚ(Kepɧɚ)) oraz Agnieszki Lenart (ĝwiat w lustrze. O „PiĞmie Leonar-da” Diny Rubinej).
Pracami sekcji Kultura literacka emigracji ukraiĔskiej kierowaáa prof. dr hab. Stefania
Andrusiw. Gáos zabrali m.in. Natalia Kolesniczenko-BratuĔ (Ɍɢɩɨɥɨɝɿɹ ɚɪɟɚɥɿɜ
MATERIAàY, SPRAWOZDANIA, RECENZJE, OMÓWIENIA
236
ɭɤɪɚʀɧɫɶɤɨɝɨ ɟɦɿɝɪɚɰɿɣɧɨɝɨ ɥɿɬɟɪɚɬɭɪɨɡɧɚɜɫɬɜɚ ɭ ɦɿɠɜɨɽɧɧɢɣ ɩɟɪɿɨɞ”), Marta
Kaczmarczyk (Emigracyjne losy rodu Kosaczów). KaĪdy z wygáoszonych referatów byá na bieĪąco dyskutowany i omawiany. Po krótkiej przerwie kontynuowano prace w krĊgu tej samej tematyki. Wystąpili Mirosáawa Kawecka (Motywy baĞniowe w twórczoĞci Emmy
Andijewskiej), Albert Nowacki (Mykoáa Chwylowy w Ğwietle publicystyki emigracyjnej)
oraz Edyta Moskowicz (Feminizm w amerykaĔsko-ukraiĔskim wydaniu: doĞwiadczenie Marty Bohaczewskiej-Chomjak).
ZwieĔczeniem drugiego dnia obrad byá wspólny wyjazd uczestników konferencji do Kazimierza Dolnego. Spacerując ulicami Kazimierza, uczestnicy konferencji ciągle jeszcze omawiali zasáyszane wystąpienia, dzielili siĊ wraĪeniami, wymieniali poglądy.
Konferencja zakoĔczyáa siĊ nastĊpnego dnia, w sobotĊ. Obrady zatytuáowane: Pismo
„trzeciej fali” emigracji rosyjskiej poprowadziáa i podsumowaáa prof. dr hab. Anna
WoĨ-niak. Zaprezentowane zostaáy referaty m.in.: Joanny Tarnowskiej (Metaforyka podróĪy
i schronienia w utworze „Priliw” Josifa Brodskiego), Anny Jawdosiuk (Natalia Gor-baniewska i „Kontynent” Wáadimira Maksimowa) oraz Katarzyny Babkiewicz (Wasilija Aksionowa refleksje o sztuce). Po wysáuchaniu wszystkich referatów nastąpiáa dyskusja,
w trakcie której uczestnicy zmierzali do podsumowania i oceny caáoĞci rozwaĪaĔ podjĊ-tych w ciągu trzydniowych obrad. Na zakoĔczenie wszyscy obecni udali siĊ na spacer po Lublinie, kierując siĊ w stronĊ Zamku Lubelskiego i znajdującej siĊ na jego terenie Kaplicy ĝwiĊtej Trójcy, której zwiedzanie stanowiáo ostatni punkt przygotowanego przez organizatorów programu konferencji.
Marta Kaczmarczyk, Instytut Filologii SáowiaĔskiej KUL
