148 SPRAWOZDANIA
AGNIESZKA MORSKA absolwentka KUL TOMASZ WACH
Katedra Pedagogiki Spoecznej i Pedagogiki Opiekun´czej KUL DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rped.2016.8(44).4-16
SEMINARIUM METODYCZNE
„NIEPENOSPRAWNOS´C´ , PENALIZACJA I PENITENCJA – W IZOLACJI WIE ZIENNEJ”
Lublin, 20 czerwca 2016 r.
Dnia 20 czerwca 2016 r. w Instytucie Pedagogiki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawa II odbyo sie seminarium metodyczne pt. „Niepenospraw-nos´c´, penalizacja i penitencja – w izolacji wieziennej”. Uczestniczyli w nim funkcjo-nariusze Suzby Wieziennej w Lublinie oraz pracownicy KUL. Organizatorami byli Katolicki Uniwersytet Lubelski (Instytut Pedagogiki) i Okregowy Dyrektor Suzby Wieziennej w Lublinie przy akceptacji Dyrektora Generalnego SW. Day o sobie znac´ pozytywne dos´wiadczenia zdobyte w roku poprzednim, podczas przeprowadzo-nego przez pracowników naukowych Instytutu Pedagogiki szkolenia dla funkcjonariu-szy SW. Koordynatorami merytorycznymi seminarium byli: dr Tomasz Wach oraz kpt. Mirosaw Radlin´ski.
Seminarium skadao sie z dwóch czes´ci. Obecne sprawozdanie dotyczy pierwszej z nich – metodycznej, realizowanej przez pracowników naukowych Instytutu Pedagogiki. Wprowadzenie wygosi dziekan Wydziau Nauk Spoecznych, ks. dr hab. Stani-saw Fel, prof. KUL, zapoznaj ac obecnych z tematyk a, a takze przedstawiaj ac gos´ci: zastepce Dyrektora Generalnego Suzby Wieziennej, pk. Jerzego Kopcia, oraz dyrek-tora Okregowej Suzby Wieziennej w Lublinie, pk. Wodzimierza Jacka Gucha.
Pierwsze wyst apienie, przygotowane przez ks. prof. dr. hab. Mariana Nowaka, pt. „Progowe zasoby osób ze specjalnymi potrzebami w sytuacji izolacji wieziennej” wygo-si dr Piotr Magier. Ksi adz profesor zwróci w nim szczególn a uwage na zjawisko wy-chowalnos´ci, do którego odnosi sie w swoich rozwazaniach Jan Fryderyk Herbart. Podj a równiez dyskurs dotycz acy teoretycznej struktury rozwoju, która ksztatuje sie od chwili narodzin czowieka poprzez cay proces wychowania. Przedstawi pogl ady Marthy Nus-sbaum i jej koncepcje, ze osoby z niepenosprawnos´ci a maj a takie same mozliwos´ci, jak jednostki penosprawne. Koncepcja ta zawiera jedn a z istotnych idei, a mianowicie idee progu, czyli ustalenie stanu minimum, w którym to dane zycie mozna nazywac´ ludzkim. Wykaza takze etyczn a liste zdolnos´ci ludzkich, które powinny byc´ urzeczywistniane
149 SPRAWOZDANIA
przynajmniej na poziomie progowym. Nussbaum zaliczya do nich zdolnos´c´: zycia, zdro-wia cielesnego, integralnos´ci cielesnej, emocjonaln a, praktycznego rozumowania, kontrolo-wania wasnego s´rodowiska. Ponadto prelegent przedstawi stanowisko Karola Wojtyy, który za potencjalnos´c´ uwaza mozliwos´c´ dokonania aktu. Bazuj ac na tym, wymienia rodzaje tegoz aktu, wyrózniaj ac potencjalnos´c´ bytu osobowego, czyli stawanie sie czo-wiekiem, który dokonuje sie przez czyn.
Druga prelekcja, pt. „Spoeczny model niepenosprawnos´ci a izolacja wiezienna” dr hab. Ewy Domagay-Zys´k, prof. KUL, skadaa sie z trzech czes´ci. Na pocz atku referentka stwierdzia, iz osoby z niepenosprawnos´ci a trafiaj ace do placówek peni-tencjarnych, jednoczes´nie doprowadzaj a do koniecznos´ci wprowadzenia zmian w za-kresie realizowanych oddziaywan´ systemowych. W pierwszej czes´ci, pt. „Niepe-nosprawnos´c´ jako zjawisko biologiczne, edukacyjne i spoeczne”, zwrócia szczególn a uwage na sposób okres´lania osób z niepenosprawnos´ci a, który zarówno w tym, jak i w wielu innych przypadkach nie pozostaje bez znaczenia. Przedstawia trzy pozio-my niepenosprawnos´ci oraz prawno-ekonomiczne pojecia, które s a z nimi zwi azane, kategorie i ich rodzaje. W czes´ci drugiej, pt. „Osadzony z niepenosprawnos´ci a”, prelegentka omówia nastepuj ace rodzaje niepenosprawnos´ci: niepenosprawnos´c´ intelektualna, niepenosprawnos´c´ sensoryczna, autyzm oraz ADHD. Odnos´nie do osób z lekk a niepenosprawnos´ci a intelektualn a to posiadaj a one m.in. brak umiejetnos´ci adekwatnego odbierania rzeczywistos´ci. Ten deficyt rozwojowy moze objawiac´ sie m.in. tym, ze podczas dokonywania czynu zabronionego z osobami trzecimi moze jako jedyna nie zauwazyc´ zblizaj acego sie patrolu policyjnego. Niepenosprawnos´c´ sensoryczn a omówia natomiast na przykadzie uszkodzenia wzroku i suchu, odwo-uj ac sie do ogólnie wystepuj acych przekonan´, ze osoba nosz aca aparat suchowy nie ma juz problemu ze suchem. Nie jest to suszne, gdyz problem stanowi równiez nierozumienie sów. Odnosz ac sie do takich zaburzen´, jak autyzm i ADHS prof. E. Domagaa-Zys´k stwierdzia, ze osoby z ADHD czes´ciej wchodz a w konflikty z prawem, natomiast osoby z autyzmem maj a trudnos´ci m.in. z odczuwaniem empatii czy z nawi azywaniem kontaktów interpersonalnych. W trzeciej czes´ci wyst apienia „Niepenosprawnos´c´ jako sytuacja wychowawcza” prelegentka zwrócia uwage na potrzebe dostrzegania oraz podkres´lania godnos´ci ludzkiej. Na wzgledzie nalezy miec´ sam fakt bycia czowiekiem, nie uwzgledniaj ac posiadanej niepenosprawnos´ci i trak-towac´ kazd a osobe z niepenosprawnos´ci a na równi z innymi.
Dr Tomasz Wach wygosi prelekcje pt. „Postawy osadzonych – od wspópracy do opozycyjnos´ci. Wybrane uwagi metodyczne nt. konstruowania IPR”. Przywoa koncepcje resilience, szczególnie zwi azan a z zasobami odpornos´ciowymi oraz czynni-kami obci azaj acymi. Omówi tez zjawisko podkultury wieziennej. Resocjalizacja to ten rodzaj dziaalnos´ci systemowej, dla którego wazne jest uwspólnienie stanowisk pomiedzy poszczególnymi funkcjonariuszami organu sprawiedliwos´ci. Proces resocja-lizacji winien miec´ na wzgledzie wiele czynników skadaj acych sie na popenienie przestepstwa. Dr Wach podkres´li, ze uzyskiwany efekt korekcyjny zalezy od skali problemu tkwi acego w osadzonym wraz z chwil a umieszczenia go w placówce peni-tencjarnej. Dlatego tez szczególn a wage przypisuje sie prawidowo skonstruowanemu opisowi diagnostycznemu. Merytorycznie poprawna diagnoza etiologiczna daje argu-menty za i przeciw, które dotycz a wystepowania pozytywnych zmian dokonuj acych
150 SPRAWOZDANIA
sie pod wpywem prowadzenia oddziaywan´ penitencjarnych. Prelegent poruszy tez zagadnienie Indywidualnego Planu Resocjalizacji lub w odniesieniu do prowadzenia dziaalnos´ci zakadowej – Indywidualnego Programu Oddziaywan´. Stanowi on swo-isty rodzaj specjalnie utworzonej lswo-isty celów, które maj a dokonac´ przemian w obrebie jednostki, spoeczen´stwa etc. To takze zespó wszelakich norm powszechnie akcepto-wanych w spoeczen´stwie. Indywidualny Program Oddziaywan´ nadaje wyraz podmio-towos´ci osadzonemu. Dzieki niemu dokonywana jest takze operacjonalizacja celów resocjalizacyjno-penitencjarnych. Wi aze sie z tym problematyka dotycz aca uwag technicznych odnosz acych sie do opracowania Indywidualnego Planu Resocjalizacji. Nie powinien on byc´ powielaniem posiadanej juz dokumentacji. Ostatnia kwestia odnosia sie do pozyskiwania przez funkcjonariuszy SW informacji na temat osadzo-nych, np. ich zdrowia psychicznego. Takie dane mog a miec´ znacz acy wpyw na proces resocjalizacji skazanych. Wiedza o wszystkich czynnikach wpywaj acych na zachowanie osadzonych staje sie wówczas odpowiedni a, wieloaspektow a odpowiedzi a na wystepuj ace obci azenia. Posiada takze dziaanie profilaktyczne.
Przedstawione prelekcje dotyczyy waznego obszaru pracy resocjalizacyjnej. Spot-kanie funkcjonariuszy Suzby Wieziennej wraz z pracownikami naukowymi Katolic-kiego Uniwersytetu LubelsKatolic-kiego Jana Pawa II pozwolio na teoretyczno-praktyczn a wymiane dos´wiadczen´. Ustalono zakres dalszej wspópracy.
DOROTA BIS
Katedra Pedagogiki Chrzes´cijan´skiej KUL KATARZYNA BRAUN
Katedra Pedagogiki Chrzes´cijan´skiej KUL Ks. MAREK JEZIORAN´ SKI
Katedra Pedagogiki Ogólnej KUL
DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rped.2016.8(44).4-18
XXX LETNIA SZKOA MODYCH PEDAGOGÓW „PUAPKI BADAN´ NAD EDUKACJ A”
Katowice–Wisa, 12-16 wrzes´nia 2016 r.
Jubileuszowa XXX Letnia Szkoa Modych Pedagogów, zorganizowana przez Komitet Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk, odbya sie w Katowicach i Wis´le w dniach 12-16 wrzes´nia 2016 r. Role tegorocznych gospodarzy peni
