Pryzmat : Pismo Informacyjne Politechniki Wrocławskiej. Grudzień 2000, nr 137

Sk³ad redakcji: Maria Kisza (red.nacz.), Adam Kisielnicki, Maria Lewowska, Hanna Waœkowska

Redakcja mieœci siê w bud D-5, pok. 2, 3 i 22 tel.320-22-89 (red.nacz.) i 320-21-17, telefax 320-27-63

e-mail: pryzmat@wtm.ite.pwr.wroc.pl http://www.pwr.wroc.pl/politechnika/pryzmat/ Opr.graf.,red. techniczna, DTP, sk³ad i ³amanie: Adam Kisielnicki Druk: Drukarnia Oficyny Wydawniczej PWr Nak³. 1500 egz. P i s m o I n f o r m a c y j n e

Politechniki Wroc³awskiej

Politechnika Wroc³awska

Wybrze¿e Wyspiañskiego 27 50-370 Wroc³aw

Profesor na medal – Adam Zaleski Szanowni Pañstwo,

Redakcja

Wyst¹pienie

prof. Henryka Hawrylaka

podczas uroczystoœci nadania mu

doktoratu honoris causa

(15 listopada 2000 r.)

Eminencjo, Czcigodny Ksiê¿e Kardyna-le, Panie Ministrze Nauki, Panie Wojewo-do naszej Dolnoœl¹skiej Ziemi, Magnificen-cje, Wysoki Senacie, Szanowni, Drodzy Pañstwo,

Wœród uczuæ, które w tej uroczystej dla mnie chwili doznajê, dominuje uczucie wdziêcznoœci dla:

• Jego Magnificencji,

• Wysokiego Senatu mojej Alma Mater, • Pana Promotora,

• Dziekana i Rady Wydzia³u Mechanicz-nego – mojego Wydzia³u.

Serdeczne podziêkowania kierujê do Pa-nów Recenzentów:

• prof. Adama Moreckiego i Wysokiego Senatu Politechniki Warszawskiej,

• prof. Macieja Zarzyckiego i Wysokie-go Senatu Politechniki Œl¹skiej,

• prof. Zdzis³awa Samsonowicza, kole-gi, wspó³pracownika i przyjaciela od pierw-szych dni na naszej Uczelni.

Te wszystkie serdeczne i zaszczytne s³o-wa wypowiedziane pod moim adresem nie s¹ moj¹ zas³ug¹. To Opatrznoœæ sprawi³a, ¿e mia³em wyj¹tkowe szczêœcie, ¿e los da³

mi sw¹ szansê. W trudnym powojennym okresie tu – nad Odr¹ – znalaz³em siê w ze-spole znakomitych ludzi. Takich, którzy byli gotowi posiadan¹ wiedzê przekazywaæ i tych, którzy pragnêli byæ tej wiedzy odbior-cami. S¹dzê, ¿e sprawdzi³a siê w moim przy-padku maksyma: „Zawsze i wszêdzie szu-kaj ludzi uczonych, ucz¹cych siê, s³uchaj¹-cych i kochaj¹s³uchaj¹-cych wiedzê. Zginiesz, jeœli nie bêdziesz pi¹tym wœród tych czterech”.

Otrzyma³em dzisiaj nie tylko najwy¿sze akademickie wyró¿nienie, ale i nagrodê. Nagrod¹ t¹ jest dar – najbardziej wartoœcio-wy, jaki cz³owiek mo¿e otrzymaæ – dar za-ufania i ludzkiej przyjaŸni.

Proszê, pozwólcie mi Pañstwo na chwi-lê refleksji i wspomnieñ. Czas i miejsce, a mo¿e ju¿ i mój wiek w jakiœ sposób to uza-sadniaj¹.

Obchodzimy Œwiêto Politechniki Wro-c³awskiej, 55. rocznicê pierwszego polskie-go wyk³adu w jej murach. Przed nami me-dal wybity 5 lat temu z okazji pó³wiecza otrzymania studenckiego indeksu. Kole¿an-ki i Koledzy z pamiêtnego 1945 roku dziê-kuj¹ Panu Profesorowi Andrzejowi Wisz-niewskiemu, Rektorowi naszej Uczelni w latach 1990-1996 za ten dowód pamiêci.

W lipcu tego roku, w Roku Milenijnym, odby³ siê Zjazd Absolwentów pierwszego rocznika. Nast¹pi³ akt odnowienia dyplo-mów, co swoim podpisem zaœwiadcza Jego Magnificencja prof. Andrzej Mulak.

To by³a teraŸniejszoœæ, wróæmy do po-cz¹tków. Oto dekret Krajowej Rady Naro-dowej z dnia 24 sierpnia 1945 roku o prze-kszta³ceniu Uniwersytetu Wroc³awskiego i Politechniki Wroc³awskiej na Polskie Pañ-stwowe Szko³y Akademickie. Proszê zwró-ciæ uwagê na s³owo „przekszta³cenie” w ty-tule dekretu i art. 1.

Dokoñczenie na stronie 24

„Wiek X lX gas³, jak gasn¹ gazowe latarnie £odzi” – napisa³ Broniewski, Pozostaje pytanie, jak gaœnie wiek XX. Jak gaœnie nasze tysi¹clecie? Czy jak wyczerpana bateria alkaliczna, jak zresetowany komputer, a mo¿e jak szalona krowa? Not with a bang but a whimper? W ka¿dym razie myœl, ¿e grudniowy „Pryzmat” trafi do niektó-rych z Pañstwa ju¿ w nowym tysi¹cle-ciu, nape³nia nas lêkiem. Czy aby do tego czasu wiadomoœci siê nie zdez-aktualizuj¹?

Bie¿¹cy numer przynosi kilka do-brych wiadomoœci o nagrodach i wy-ró¿nieniach, jakie przypad³y pracow-nikom i absolwentom Politechniki Wro-c³awskiej. Informuje o pierwszych przymiarkach do kolejnego festiwalu nauki, który bêdzie ju¿ mia³ regionalny charakter. Zawiera te¿ nieco materia-³ów zwi¹zanych z minionym Œwiêtem Nauki. Polecamy Pañstwa uwadze sylwetki osób uhonorowanych Meda-lem Politechniki i wyst¹pienie prof. H.Hawrylaka z okazji nadania mu dok-toratu honoris causa.

Od nowego roku zacznie obowi¹-zywaæ niektóre nowe przepisy: wejdzie w ¿ycie znowelizowana ustawa o KBN, poszerzy siê te¿ lista uczelni podleg³ych Ministerstwu Edukacji Narodowej. Zmieni siê równie¿ (nieste-ty na niekorzyœæ) sposób naliczania kosztów uzyskania przychodu z tytu³u praw autorskich. Na szczeblu uczelni czeka nas bardziej restrykcyjny sys-tem zakupów komputerów. Warto za-poznaæ siê z odpowiednimi pismami okólnymi.

Ale przede wszystkim warto wyko-rzystaæ œwi¹teczne dni na wypoczynek i relaks, czego wszystkim Pañstwu bar-dzo serdecznie ¿yczy

R O Z M A I T O ΠC I

Z data 27 listopada 2000 r. ukaza³ siê Dziennik Ustaw RP Nr 103. Pod pozycja 1100 zamieszczono tekst ustawy z dnia 26 paŸdziernika 2000 r. o zmianie ustawy o jed-nostkach badawczo-rozwojowych. Ustawa wejdzie w ¿ycie po up³ywie trzech miesiê-cy od dnia og³oszenia. Tekst ustawy dostêp-ny jest m. in. na stronie http://www.abc.com. pl/serwis/du/2000/1100.htm

DOKTORAT

HONORIS CAUSA NA UWR

Z okazji Œwiêta Nauki Wroc³awskiej Uniwersytet Wroc³awski przyzna³ doktorat honoris causa niemieckiemu historykowi prof. Hansowi Adolfowi Jacobsenowi.

Hans Adolf Jacobsen jest profesorem hi-storii wspó³czesnej i nauk politycznych. Jest orêdownikiem dialogu i porozumienia miê-dzy Wschodem i Zachodem oraz wspó³pra-cy naukowej miêdzy Polsk¹ a RFN. Jest cenionym w kraju i za granic¹ naukowcem. W swojej pracy naukowej zajmuje siê ba-daniem narodowego socjalizmu i polityki zagranicznej Niemiec, historii niemieckiej myœli politycznej, pokoju i konfliktów miê-dzynarodowych. Przez wiele lat by³ dorad-c¹ niemieckich organizacji rz¹dowych i po-zarz¹dowych.

WITAMY W MEN

Od nowego roku akademie wychowania fizycznego bêd¹ podlega³y MEN.

Miejmy nadziejê, ¿e oznacza to równie¿ wiêksz¹ iloœæ pieniêdzy dla tego resortu.

KOMISJA AKREDYTACYJNA

Na posiedzeniu Konferencji Rektorów Polskich Uczelni Technicznych przyjêto podstawowe zasady dzia³ania systemu akredytacji. W celu ich praktycznego wdro¿enia powo³ana zosta³a Komisja Akredytacyjna Uczelni Technicznych. Jej sekretariat bêdzie siê mieœci³ zapewne w Krakowie.

Rektorzy uczelni technicznych podkre-œlili zas³ugi prorektorów, którzy na swoich konferencjach wypracowali wiêkszoœæ przy-jêtych zasad. Jednym z najaktywniej dzia-³aj¹cych na tym polu jest prorektor PWr prof. Jerzy Œwi¹tek.

Planuje siê, ¿e umowa o przyjêciu zasad akredytacji przez uczelnie techniczne nast¹-pi 10 lutego 2001 w Opolu.

STUDENTKA ROKU 2000

Katarzyna £ubniewska, studentka II roku prawa na Uniwersytecie Wroc³awskim, zwyciê¿y³a w VII edycji ogólnopolskiego konkursu „Studentka Roku 2000”, którego

fina³ zorganizowano 11 listopada we wro-c³awskim Teatrze Polskim. Jurorzy, wœród których byli rektorzy i prorektorzy wroc³aw-skich uczelni, artyœci i przedstawiciele me-diów, oceniali nie tylko wdziêk i urodê kan-dydatek, ale te¿ ich walory intelektualne.

Z okazji

Œwiat Bo¿ego Narodzenia

a tak¿e

Nowego Roku,

Nowego Wieku,

Nowego Tysi¹clecia

sk³adamy najserdeczniejsze ¿yczenia

wszelkiej pomyœlnoœci

i licznych powodów do zadowolenia

ze swojej pracy zawodowej.

Niech nadchodzacy rok przynosi same mi³e niespodzianki

Redakcja

Z S E N A T U

XIV POSIEDZENIE SENATU

Senat rozpatrzy³ 11 wniosków osobo-wych pozytywnie zaopiniowanych przez komisjê ds. rozwoju kadry naukowej.

• Wyra¿ono zgodê na mianowanie na sta-nowisko profesora zwyczajnego prof. dr hab. in¿. W³adys³awa Tomczaka (IZ), prof. dr hab. in¿. Mieczys³awa Gastomczyka (ME) i prof. dr hab. in¿. Jerzego Zabrze-skiego (ME). Poparcie dla tej ostatniej kan-dydatury zg³osi³ równie¿ dziekan Wydz. Chemicznego.

• Zatwierdzono wnioski o mianowanie na stanowisko profesora nadzwyczajnego: dr hab. in¿. Piotra Dro¿d¿ewskiego (Chem.), dr hab. in¿. Jacka Machnikowskiego (Chem.), dr hab. in¿. Zygmunta Sadow-skiego (Chem.), dr hab. in¿. Jacka Kacz-mara (Mech.) i dr hab. in¿.Marka Ryba-czuka (Mech.).

• Podjêto te¿ decyzjê o ponownym mia-nowaniu na stanowisko profesora nadzwy-czajnego dr hab. in¿. Krzysztofa Sachsego (El-ka), dr hab. in¿. Wojciecha Ciê¿kow-skiego (Górn.) i dr hab. Jana Waszkiewi-cza (IZ).

• Pozytywnie zaopiniowano propozycjê powo³ania dr in¿. Stanis³awa Balickiego na kierownika Studium Nauk Humanistycz-nych. Pe³ni³ on dot¹d obowi¹zki kierowni-ka SNH, w wyniku balota¿u zyskierowni-ka³ popar-cie pracowników Studium.

• Prof. Jerzy Œwi¹tek omówi³ propono-wane zasady rekrutacji na studia na PWr na rok akademicki 2001/02. Uczelnia zamie-rza zrezygnowaæ z prowadzenia egzaminu wstêpnego z jêzyka obcego (ze wzglêdu na ma³¹ liczbê zainteresowanych). Nowoœci¹ bêdzie mo¿liwoœæ sk³adania przez kandyda-tów dokumenkandyda-tów tak¿e w filiach oraz mo¿-liwoœæ przenoszenia kandydata miêdzy fi-liami lub do Wroc³awia, o ile liczba kandy-datów w danym oœrodku by³aby za ma³a do prowadzenia zajêæ na jakimœ kierunku. Po-nadto prorektor przyj¹³ jako autopoprawki uwagi senackiej komisji ds. dydaktyki.

Prof. A.Mulak przypomnia³ stanowisko KRASP, by ograniczaæ skalê zjawiska pre-miowania wstêpem na studia zwyciêzców olimpiad, poniewa¿ jest to powodem mno-¿enia siê w¹skotematycznych olimpiady s³u-¿¹ce tylko temu celowi.

Senat przyj¹³ dokument wraz z popraw-kami (55:0:1).

• Senat wyrazi³ zgodê (54:1:0) na przy-st¹pienie Politechniki Wroc³awskiej do spó³-ki akcyjnej „Wroc³awsspó³-kie Zintegrowane

Centrum Logistyczne”. Spó³kê tworzy 13 podmiotów, wœród nich Gmina Wroc³aw, PKO BP, dwie spó³ki spedycyjne, KOGE-NERACJA S.A. Udzia³ PWr, który wynie-sie 10 tysiêcy z³, ma daæ uczelni pewien wp³yw na decyzje WZCL. Centrum dekla-ruje zainteresowanie mo¿liwoœci¹ kszta³ce-nia na PWr specjalistów z dziedziny logi-styki.

Prof. J.ZwoŸdziak przedstawi³ pozytyw-n¹ opiniê komisji ds. ekonomiczno-finan-sowych.

• Prorektor L.Jankowski przedstawi³ wniosek o wyra¿enie przez Senat zgody na sprzeda¿ gruntu przy ul. Wroñskiego. Uprzednio Senat (29 czerwca) wyrazi³ zgo-dê na podjêcie rozmów z nieujawnionym inwestorem, który by³ zainteresowany po-stawieniem tam obiektu mog¹cego pe³niæ rolê komercyjnego domu akademickiego. Powierzchnia obiektu ma wynieœæ 3000 m.kw., powierzchnia mieszkalna – 2500 m.kw., wartoœæ inwestycji – 17 mln z³. Pro-rektor zak³ada, ¿e charakter inwestycji zo-stanie zastrze¿ony odpowiedni¹ klauzul¹ w umowie sprzeda¿y.

Komisja ds. ekonomiczno-finansowych zaopiniowa³a pozytywnie wniosek. Jednak-¿e czêœæ cz³onków Senatu odnios³a siê do propozycji krytycznie. Prof. M.Piekarski uzna³, ¿e proponowany teren powinien byæ wykorzystany pod budowê nowych obiek-tów samej uczelni, zw³aszcza sal dydaktycz-nych (studenci mog¹ mieszkaæ na Wittiga czy Psim Polu). Przedstawiciel studentów J.Kowalczyk zapyta³ „Którzy studenci bêd¹ tam mieszkaæ?”. Prof. E.Kubica zaniepo-koi³ siê, czy zwiêkszenie liczby osób miesz-kaj¹cych w rejonie budynków D nie zwiêk-szy ju¿ i tak du¿ego t³oku na parkingach. Prof. K.Bartoszewski wyrazi³ obawê, ¿e w praktyce bêd¹ trudnoœci z wyegzekwowa-niem zastrze¿onego charakteru inwestycji. Prof. W.Kollek by³ zdania, ¿e skala 500 miejsc dla studentów nie jest wystarczaj¹-cym rozwi¹zaniem. In¿. S.Kobia³ka oceni³, ¿e koszt inwestycji 17 mln z³ jest zani¿ony. Prof. R.Grz¹œlewicz prosi³, by sprecy-zowaæ: kto jest partnerem rozmów, jakim dysponuje kapita³em, jaka jest jego wiary-godnoœæ i jak jego propozycja wygl¹da na tle ewentualnych innych ofert.

Prorektor L.Jankowski by³ zdania, ¿e ze wzglêdu na poufnoœæ takich informacji mo¿e tylko podaæ, ¿e partnerem jest spó³ka z o.o., która zarz¹dza kilkoma tysi¹cami mieszkañ we Wroc³awiu, a wskaŸnikiem wiarygodnoœci jest fakt, ¿e ma szansê uzyskania bankowego kre-dytu (o ile bêdzie w³aœcicielem gruntu).

W g³osowaniu Senat odrzuci³ wniosek (17:32:7).

• Natomiast ¿yczliwie odniesiono siê do propozycji nabycia autobusu (37:3:12). Kry-terium cenowe zmusza w³adze rektorskie do uzyskania zgody Senatu na taki zakup. Naj-tañszy autobus kosztuje 600.000, zaœ pojazd o przyzwoitym standardzie – 0,8 do 1,5 mln z³. Przepisy nie daj¹ mo¿liwoœci dofinanso-wania zakupu z funduszu socjalnego.

Dyrektor administracyjny A.Kaczkowski szeroko uzasadni³ koniecznoœæ inwestycji: posiadane 3 autobusy s¹ bardzo wyeksplo-atowane, obs³uguj¹ filie i liczne wycieczki; wspó³czynnik wykorzystania wynosi 85%.

• JM Rektor poinformowa³, ¿e w ostat-nim okresie odby³a siê w ministerstwie na-rada rektorów podleg³ych resortowi eduka-cji narodowej i konferencja KRASP w Ra-domiu, a planowane jest posiedzenie KRASP w Koszalinie. Bie¿¹ce, choæ dale-kie od ostatecznych, wiadomoœci o podzia-le œrodków w nowym bud¿ecie sk³ania³y do umiarkowanego optymizmu: w stosunku do pierwszych propozycji œrodki na badania w³asne powinny wzrosn¹æ o 10%, a œrodki na dzia³alnoœæ statutow¹ – zmaleæ o 6%. Œrodki z KBN s¹ kierowane g³ównie na granty, co oznacza ograniczenie funduszy na inwestycje.

Od nowego roku akademie wychowania fizycznego bêd¹ podlega³y MEN, zatem przyznana pula pieniêdzy bêdzie dzielona na wiêksz¹ liczbê uczelni.

MEN przypomnia³ te¿ o zapomnianej przez niektóre uczelnie zasadzie, ¿e liczba studentów zaocznych nie mo¿e przekroczyæ liczby studentów stacjonarnych. Pozostaje dyskusyjne, czy oblicza siê ten wskaŸnik w skali ca³ej uczelni, czy tak¿e poszczegól-nych wydzia³ów. Wiadomo bowiem, ¿e s¹ kierunki szczególnie popularne, które prze-kraczaj¹ wielokrotnie zalecane proporcje. Œrednio w Polsce na uczelniach MEN 52% studentów to zaoczni, a 48% – stacjonarni. – Prace na ustaw¹ o szkolnictwie wy-¿szym mog¹ doprowadziæ do uchwalenia ustawy cz¹stkowej. Przewidywane s¹ w tej sprawie kontakty miêdzy KRASP i KRUN. – Na posiedzeniu KRPUT przyjêto praw-ne ramy systemu akredytacji. Powstanie Komisja Akredytacyjna Uczelni Technicz-nych.

– JM Rektor wyrazi³ nadziejê, ¿e w przysz³ych latach uda siê wypracowaæ nie-co inn¹, mniej obci¹¿aj¹c¹ formê Œwiêta Nauki Wroc³awskiej. Mo¿na np. obchodziæ akademicki dzieñ pamiêci.

Z S E N A T U

sta-nowisko min. Wittbrodta w sprawie emery-tur równoleg³ych. Za czasów poprzedniego ministra zwyciê¿a³a tendencja by je znieœæ. – JM Rektor wyrazi³ dezaprobatê dla dezinformuj¹cych og³oszeñ pojawiaj¹-cych siê we Wroc³awiu: instytucja o na-zwie „Akademicki Instytut Naukowy” zachêca do udzia³u w kursach przygoto-wuj¹cych do egzaminów na studia, m.in. na Politechnikê.

K³amliwe, nastawione na sensacjê s¹ te¿ rozprowadzane przez Gazetê Wybor-cz¹ plakaty („Politechnika w polu”) i ar-tyku³y prasowe.

• Prorektor L.Jankowski zapowiedzia³, ¿e w przysz³ym roku zakup komputerów PC bêdzie mo¿liwy tylko w trybie przetar-gu. Przetargi zostan¹ zorganizowane w trzech terminach og³oszonych w piœmie okólnym. Uzasadnieniem tej decyzji jest nadu¿ywanie przez pracowników obowi¹-zuj¹cych zasad nabywania sprzêtu przez sztuczne dzielenie zamówieñ. Ra¿¹ce przy-padki sk³oni³y w³adze uczelni do wprowa-dzenia ww. zasad.

• Prof. J.Biernat poinformowa³ o przy-k³adach nieliczenia siê przez wiele uczelni z zaleceniami Rady G³ównej dotycz¹cymi trybu otwierania specjalnoœci dydaktycz-nych. Nie jest to dobry prognostyk dla po-wstaj¹cej komisji Akredytacyjnej.

Prorek-tor L.Jankowski wyrazi³ przypuszczenie, ¿e omawiane zjawisko wi¹¿e siê z ustawowym uprawnieniem wy¿szych szkó³ zawodowych do tworzenia kierunków bez zewnêtrznych uzgodnieñ.

• W zwi¹zku z nowelizacj¹ Ustawy o ochronie praw autorskich dr Z.Smalec zwróci³ siê o uœciœlenie zasad nabywania przez PWr licencji na oprogramowanie kom-puterowe.

Nawi¹zuj¹c do tego problemu dyr. A.Kaczkowski poinformowa³, ¿e w rozu-mieniu przepisów oprogramowanie free domain jest darowizn¹, od której nale¿y odprowadzaæ podatek!

Nastêpne posiedzenie Senatu: 21 grud-nia 2000, godz. 14.00. (mk) Dokoñczenie ze strony 5

W ostatnim czasie ukaza³y siê nastê-puj¹ce zarz¹dzenia wewnêtrzne i pisma okólne:

• Zarz¹dzenie wewnêtrzne 46/2000 z dnia 21.11.2000 r. w sprawie wydzielenia czêœci budynku T-19 przy ul. Wittiga 8;

• Pismo okólne 28/2000 z dnia 21.11.2000 r. w sprawie powo³ania Studenckiej Odwo-³awczej Komisji Stypendialnej:

JM Rektor powo³a³ Studenck¹ Odwo³aw-cz¹ Komisjê Stypendialn¹ w sk³adzie: Ju-styna Chmiel (W-8), Damian Drwiêga (W-2), Wojciech Maj (W-10), Bogdan Mikoda 11), Kamil Wiœniewski (W-3), Micha³ Janicki (Filia Jelenia Góra) i Rafa³ Nowakowski (W-4).

Zadaniem Komisji jest rozpatrywanie od-wo³añ studentów od rozstrzygniêæ pod-jêtych przez studenckie komisje

stypen-dialne na wydzia³ach i filiach. Po wszyst-kich posiedzeniach, na których rozpatry-wano odwo³ania studentów, Komisja spo-rz¹dza protokó³ zawieraj¹cy zestawienie podjêtych rozstrzygniêæ i przedstawia go prorektorowi ds. studenckich. W spra-wach, w których na mocy Regulaminu pomocy materialnej decyduje Rektor, Komisja przedstawia prorektorowi ds. studenckich wniosek o podjêcie decyzji. Komisja og³osi sta³y termin dy¿urów, w czasie których bêd¹ przyjmowane odwo-³ania. Dy¿ury te bêd¹ pe³nione w siedzi-bie Samorz¹du Studenckiego;

Komisja zosta³a powo³ana na czas trwa-nia roku akademickiego 2000/2001. • Pismo okólne 29/2000 z dnia 24.11.2000 r. w sprawie udzielania zamówieñ na sprzêt komputerowy klasy PC w roku 2001:

W roku 2001 dostawy sprzêtu kompute-rowego klasy PC dla jednostek organi-zacyjnych PWr bêd¹ realizowane w ra-mach trzech przetargów nieograniczo-nych. Wnioski nale¿y sk³adaæ w termi-nach: do 1.03.2001 r., do 2.07.2001 r. oraz do 10.10.2001 r. Udzielenie zamó-wienia poza przetargami jest mo¿liwe jedynie w wyj¹tkowych przypadkach, za zgod¹ Prorektora ds. Ogólnych; • Pismo okólne 30/2000 z dnia 4.12.2000 r. w sprawie realizacji zamówieñ publicznych o wartoœci poni¿ej 3000 euro:

Aby zapobiec nieuzasadnionemu dzie-leniu zamówieñ, JM Rektor ustali³, ¿e zastosowanie trybu zamówienia z wol-nej rêki jest mo¿liwe jedynie w przy-padku uzyskania zgody Prorektora ds. Ogólnych. 

Zarz¹dzenia,Okólniki, Og³oszenia

W listopadowym numerze Biuletynu In-formacyjnego Dzia³u Wspó³pracy Miêdzy-narodowej znaleŸliœmy ofertê stypendialn¹ Uniwersytetu Technicznego w DreŸnie.

Ju¿ w 1999 r. TU Drezno zaproponowa³ partnerskim uczelniom z Polski, Bu³garii, Republiki Czeskiej i Wêgier udzia³ w 5-let-nim projekcie, którego celem jest uaktyw-nienie dotychczasowej wspó³pracy. Na rok akademicki 2000/2001 przyznano

Politech-nice Wroc³awskiej dwa stypendia studenc-kie i jedno badawcze.

Bli¿sze informacje i formularze mo¿na uzyskaæ w Dziale Wspó³pracy Miêdzyna-rodowej, bud. A-1, pok. 147.

Podania o przyjêcie na studia oraz wy-magane dokumenty nale¿y sk³adaæ w DWM do dnia 31.12.2000 r.

Wstêpna kwalifikacja zostanie przepro-wadzona przez prof. Joachima Potrykusa –

opiekuna projektu ze strony PWr oraz kie-rownika DWM – mgr Krystynê Galiñsk¹.

Ostatecznej kwalifikacji dokona komi-sja, w sk³ad której wchodzi przedstawi-ciel Fundacji i trzech nauczyprzedstawi-cieli akade-mickich z Uniwersytetu Technicznego w DreŸnie.

Zakwalifikowani kandydaci bêd¹ mogli rozpocz¹æ studia od 1.10.2001 r.

(dwm)

PROFESOR ZBIGNIEW ŒWIECKI

Wspomnienie

9 grudnia 2000 roku na cmentarzu œw. Rodziny we Wroc³awiu licznie ze-brane grono wspó³pracowników, wycho-wanków i przyjació³ po¿egna³o profeso-ra dprofeso-ra hab. in¿. Zbigniewa Œwiêckiego

Profesor Zbigniew Œwiecki urodzi³ siê 22 kwietnia 1921 roku w Kielcach, w cenionej w mieœcie rodzinie: dziadek – Stanis³aw by³ w³aœcicielem drukami, ojciec – W³odzimierz, in¿ynierem gór-nikiem. W Kielcach uczêszcza³ do gim-nazjum im. Stefana ¯eromskiego, a po przeniesieniu siê rodziny na Œl¹sk kontynuowa³ naukê w liceum im. Miko³aja Kopernika w Katowicach i tam uzyska³ w 1939 roku œwiadectwo dojrza³oœci

Lata wojny i okupacji spêdzi³ w Warszawie i jej okolicach. Jako ¿o³nierz AK bra³ czynny udzia³ w Powstaniu Warszawskim. Po jego upadku zosta³ wywieziony do obozu jenieckiego w Niemczech. W roku 1945 powróci³ do kraju i rozpocz¹³ w gronie pierwszych s³uchaczy studia na Wydziale Hutniczym Politechniki Wroc³awskiej. Po zlikwidowaniu tego Wydzia³u, kontynuowa³ studia na Wydziale Chemii Technicznej Politechniki Wroc³awskiej. W roku 1950 jako jeden z pierwszych absolwentów Uczelni, po zdaniu publicznego egzaminu i przedstawieniu pracy eksperymentalnej wykonywanej pod kierownictwem profesora W³odzimierza Trzebiatowskiego, uzyska³ dyplom magistra in¿yniera.

Pracê nauczyciela akademickiego rozpocz¹³ profesor Œwiêcki jeszcze przed zakoñczeniem studiów (ju¿ w1948 roku) na stanowi-sku zastêpcy asystenta; pocz¹tkowo w Katedrze Mineralogii i Pe-trografii Uniwersytetu Wroc³awskiego, a nastêpnie w Katedrze Chemii Nieorganicznej Politechniki. Po zakoñczeniu studiów kon-tynuowa³ pracê naukow¹ i dydaktyczn¹. Pocz¹tkowo (pod kierow-nictwem profesora Zbigniewa Tokarskiego) w Katedrze Ceramiki, a póŸniej Zak³adzie Ceramiki Instytutu Technologii Nieorganicz-nej i Nawozów Mineralnych Politechniki Wroc³awskiej, którymi kierowali profesorowie W³odzimierz Bobrownicki i Jerzy Schro-eder. Prowadzi³ tam zajêcia dydaktyczne zwi¹zane ze specjalizacj¹ w zakresie technologii ceramiki, zgodnie z opracowanym przez Niego programem, oraz pe³ni³ funkcjê kierownika zak³adu.

Od roku 1976 pracowa³ w Instytucie Budownictwa Politechniki Wroc³awskiej jako kierownik Zak³adu Materia³oznawstwa i Cera-miki. W latach 1981–1986 przebywa³ w Oranie w Algierii prowa-dz¹c zajêcia dydaktyczne na tamtejszych uczelniach.

Rozwój naukowy prof. Œwieckiego przebiega³ kolejno poprzez: uzyskanie w 1958 roku stopnia kandydata nauk (doktora), w latach 1959/60 pracowa³ naukowo w Anglii w laboratoriach Uniwersyte-tu w Sheffield. W roku 1963 zakoñczyl przewód habilitacyjny. W 1964 uzyska³ tytu³ docenta, w 1971 roku profesora nadzwyczajne-go i w 1979 roku profesora zwyczajnenadzwyczajne-go.

Profesor zajmowa³ siê pocz¹tkowo podstawami fizykochemicz-nymi technologii ceramiki, nastêpnie do³¹czy³ do nich równie¿ problematykê reologii ceramicznej, a póŸniej zagadnienia zwi¹za-ne ze zniszczeniem materia³ów kruchych i wytwarzaniem kompozy-tów. Bardzo du¿o inwencji wykaza³ przy wytwarzaniu i stosowa-niu biomateria³ów, co poci¹gnê³o za sob¹ wieloletni¹ wspó³pracê z Katedr¹ i Klinik¹ Chirurgii Wydzia³u Medycyny Weterynaryjnej AR we Wroc³awiu i z Akademi¹ Medyczn¹ we Wroc³awiu.

Posiada³ szczególn¹ umiejêtnoœæ nawi¹zywania kontaktów miê-dzyludzkich, które czêsto owocowa³y wspó³prac¹ z innymi oœrod-kami naukowymi, a tak¿e przemys³owymi. Swoj¹ pracê naukow¹ wi¹za³ zawsze z poszukiwaniem nowych rozwi¹zañ technicznych. Wspó³pracuj¹c z innymi badaczami, równie¿ z przemys³u, uzyska³ kilkanaœcie patentów, z których kilka by³o realizowanych. By³ ko-referentem 21 projektów obiektów przemys³owych , przewa¿nie zak³adów materia³ów budowlanych . W ramach dzia³alnoœci

tech-nicznej pracowa³ w zespole pod kierownictwem profesora Jerzego Schroedera w Indiach przy nietypowych próbach uzyskiwania wap-na z odpadu przemys³owego.

Du¿o uwagi poœwiêci³ Profesor rozwojowi kadry naukowej. By³ promotorem 23 zrealizowanych przewodów doktorskich, z których wiêkszoœæ zosta³a wyró¿niona. Napisa³ ponad 40 recenzji prac dok-torskich i habilitacyjnych. W latach 1969–1976 by³ kierownikiem studium doktoranckiego oraz zastêpc¹ dyrektora ds. Rozwoju Ka-dry Naukowej w Instytucie Technologii Nieorganicznej i Nawo-zów Mineralnych, a od 1978 roku ponownie pe³ni³ tê funkcjê w Instytucie Budownictwa.

Opublikowane prace Jego autorstwa lub wspó³autorstwa to po-nad 100 artyku³ów w pismach krajowych i zagranicznych, a wœród nich dwa skrypty i szeœæ ksi¹¿ek o szerokiej tematyce: od „Cera-miki w technice wysokich napiêæ” po „Bioceramikê w ortopedii”. Swoje i wspó³pracowników prace wielokrotnie prezentowa³ na licz-nych konferencjach krajowych i zagraniczlicz-nych.

Bra³ czynny udzia³ w ¿yciu naukowym i technicznym kraju. By³ cz³onkiem Komisji Materia³oznawstwa PAN we Wroc³awskim To-warzystwie Naukowym, a w ostatnich latach cz³onkiem Sekcji Materia³ów Ceramicznych Komitetu Nauki o Materia³ach PAN. Bra³ udzia³ w pracach Rad Naukowych: Instytutu Materia³ów Ognio-trwa³ych, Instytutu Szk³a i Ceramiki, Oœrodka Badawczo Rozwo-jowego Ceramiki Elektrotechnicznej, czynnie uczestniczy³ w dzia-³alnoœci Naczelnej Organizacji Technicznej (SiTPMB i SEP).

Po przejœciu na emeryturê utrzymywa³ kontakty z uczelniami wroc³awskimi i swoimi wspó³pracownikami. Na bie¿¹co œledzi³ œwiatowe wydarzenia naukowe, sk¹d czerpa³ pomys³y oryginalnych prac, pisa³ projekty grantów i inspirowa³ wspó³pracowników do dzia³alnoœci naukowej. Chêtnie dzieli³ siê wyszukanymi informa-cjami z ka¿dym zainteresowanym. By³ kierownikiem wielu Gran-tów finansowanych przez KBN. Po kilku latach podj¹³ ponownie pracê w Instytucie Szk³a i Ceramiki w Warszawie w charakterze doradcy dyrektora.

Wyrazem uznania osi¹gniêæ prof. Zbigniewa Œwiêckiego s¹ licz-ne nadalicz-ne Mu odznaczenia pañstwowe, stowarzyszeniowe i regio-nalne z Krzy¿em Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski na czele. Wielokrotnie otrzymywa³ Nagrodê Rektora PWr za osi¹gniêcia naukowe, wspó³pracê z przemys³em i dzia³alnoœæ dydaktyczn¹, przyznano Mu Z³ot¹ Odznakê Politechniki Wroc³awskiej, a tak¿e Z³ot¹ Odznakê IMO. W roku 1999 wraz z zespo³em zosta³ wyró¿-niony Nagrod¹ Prezesa Rady Ministrów za wybitne krajowe osi¹-gniêcia naukowo-techniczne.

Rodzinny dom Profesora by³ zawsze otwarty dla jego uczniów, doktorantów i wspó³pracowników. Lubi³ rozwi¹zywaæ wa¿ne za-gadnienia w zaciszu w³asnego domy, gdzie czu³ siê najlepiej. St¹d te¿ liczne spotkania u pañstwa Œwiêckich przy fili¿ance herbaty lub kawy i pysznym cieœcie domowej roboty.

Profesor Zbigniew Œwiecki postrzegany by³ zawsze jako cz³o-wiek ¿yczliwy, pe³en pomys³ów z pogranicza wielu dziedzin nauki i ci¹gle aktywny nie tylko intelektualnie, ale i fizycznie. Niezwy-kle ciekawy œwiata, wiek nie by³ dla niego przeszkod¹ w licznych podró¿ach i wycieczkach, o czym chêtnie opowiada³ i zachêca³ swoich wspó³pracowników do czynnego wypoczynku.

Mimo swego wieku, odszed³ od nas zbyt wczeœnie, nie zd¹¿yw-szy zrealizowaæ wzd¹¿yw-szystkich swoich planów. Pozostanie w naszej pamiêci zawsze uœmiechniêty, pe³en optymizmu i m³odzieñczej werwy, chêtny do s³u¿enia rad¹ i pomoc¹ w rozwi¹zywaniu pro-blemów nie tylko naukowych ale i tych prywatnych. Pozostawi³ puste miejsce w pokoju i przy biurku, ale nie pozostawi³ pustki w naszych umys³ach.

Profesor dr hab. in¿. Zbigniew Œwiêcki zmar³ 6 grudnia 2000 roku.

Genowefa Rosiek, Bogus³awa Werner, Instytut Budownictwa Politechniki Wroc³awskiej

Posiedzenie

16 listopada 2000 r.

• Komitet zmieni³ uchwa³ê nr 1/2000 przyznaj¹c¹ œrodki na DOT w roku 2000. Zwiêkszy³ o 300.000 z³ œrodki na DOT Ministra Kul-tury i Dziedzictwa Narodowego – do kwoty 1.770.000 z³ zmniej-szaj¹c œrodki nierozdzielone bêd¹ce w dyspozycji Ministra Nauki do kwoty 5.756.045 z³.

• Zaaprobowano zmianê uchwa³y 4/99 dotycz¹cej zasad wyna-gradzania za recenzje naukowe i kontrole merytoryczne wykona-nia zadañ finansowanych ze œrodków ustalonych w bud¿ecie pañ-stwa na naukê. Zmiana uchwa³y wprowadza zasadê wyznaczania wynagrodzenia za uczestniczenie w ka¿dym dniu posiedzenia.

• Komitet rozpatrzy³ wnioski o ustanowienie projektów celo-wych zamawianych, zg³oszonych do XXIII konkursu. Wyrazi³ apro-batê w odniesieniu do piêciu z piêtnastu przedstawionych wnio-sków (patrz tabela poni¿ej).

• Wg opinii Departamentu Wspó³pracy z Zagranic¹ i Integracji Europejskiej sumaryczna kwota dofinansowania ze œrodków KBN polskich zespo³ów badawczych uczestnicz¹cych w 5. PR UE wy-nosi obecnie 10.806.570 z³. Otrzyma³o j¹ ³¹cznie 76 jednostek. Cztery dalsze zg³oszenia na kwotê 312.200 z³ s¹ rozpatrywane.

• Min. Ma³gorzata Koz³owska omówi³a przed³o¿enie rz¹dowe projektu bud¿etu na rok 2001. Oczekuje siê wzrostu nominalnego o 8,9% przy realnym wzroœcie o 1,6% w stosunku do ustawy bu-d¿etowej 2000 r. (udzia³ w PKB spadnie z 0,45% w roku bie¿¹cym do 0,42% w roku 2001). Zwrócono równie¿ uwagê na nowe ujêcie wydatków na projekty badawcze – na wszystkie ich rodzaje w ujê-ciu podporz¹dkowanym dziedzinom nauki. Wydatki te zosta³y ob-jête preferencj¹ finansow¹ (wzrost œrodków o ok. 28% w porówna-niu z rokiem 2000).

Ostatnie

posiedzenie

komisji KBN

W dniach 6 i 7 grudnia br. odby³o siê wspólne, a zarazem ostat-nie posiedzeostat-nie KBP i KBS, poostat-niewa¿ wchodz¹ca w ¿ycie 1 stycz-nia 2001 r. nowelizacja ustawy nie przewiduje dalszego istniestycz-nia komisji Komitetu.

• Komisje zmieni³y podzia³ œrodków na DOT pomiêdzy pod-mioty dzia³aj¹ce na rzecz nauki. W zwi¹zku z rezygnacj¹ niektó-rych zleceniobiorców z realizacji zadañ oraz odst¹pieniem przez urz¹d KBN od podpisania trzech umów (ze wzglêdu na nierozli-czenie umów z lat ubieg³ych) zmniejszono ³¹czn¹ kwotê o 297.250 z³.

• Zapoznano siê z danymi na temat dofinansowania czasopism naukowych za œrodków dzia³u Nauka w 1999 roku. W Polsce ukazuje siê oko³o 1950 tytu³ów o charakterze naukowym i popular-nonaukowym. Ponad 700 z nich jest dofinansowywanych kwot¹ ponad 9 mln z³ ze œrodków prze-znaczonych na DOT. Komisje przyjê³y projekt systemu oceny, selekcji i dofinansowywania

pol-numer

wniosku wnioskodawca tytu³ projektu

PCZ 02/23 Minister Œrodowiska Opracowanie i praktyczne sprawdzenie koncepcji zrównowa¿onego rozwoju leœnictwa wielofunkcyjnego w regionie uprzemys³owionym

PCZ 12/23 Wojewoda Pomorski System zarz¹dzania kryzysowego w sytuacjach zagro¿enia powodzi¹ dla potrzeb województwa pomorskiego (opracowanie modelowego systemu wczesnego ostrzegania przeciwpowodziowego na obszarze ¯u³aw Gdañskich i Gdañska)

PCZ 06/23 Rz¹dowe Centrum Studiów Strategicznych wraz z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej, Ministrem Edukacji Narodowej i G³ównym Urzêdem Statystycznym

System prognozowania popytu na pracê w Polsce

PCZ 10/23 Marsza³ek Województwa

Wielkopolskiego Opracowanie systemu zbiórki i unieszkodliwianiaopakowañ po pestycydach i pilota¿owe wdro¿enie go w województwie wielkopolskim

PCZ 09/22 Komendant G³ówny Policji Opracowanie systemu ochrony pracowników i funkcjonariuszy policji przed negatywnymi konsekwencjami stresu zawodowego

• Min. Koz³owska omówi³a poniesione wydatki bud¿etowe (dzia³ 77 – Nauka) wg stanu z 31 paŸdziernika br.

• Cz³onkowie Komitetu zapoznali siê ze stanowiskiem Ministra Nauki na temat trybu ustalania, czy prace realizowane przez jed-nostki naukowe maj¹ charakter us³ug badawczo-rozwojowych (wg znowelizowanej ustawy o KBN z 15 wrzeœnia 2000 r.), co ma zna-czenie przy ustalaniu zobowi¹zañ podatkowych. Zdaniem Ministra Nauki kwalifikacja prac z punktu widzenia zgodnoœci z definicj¹ oraz klasyfikacj¹ dzia³alnoœci powinna byæ dokonywana wy³¹cz-nie w poszczególnych jednostkach sfery nauki lub u przedsiêbior-ców, którzy prowadz¹ badania naukowe, prace rozwojowe lub dzia-³alnoœæ innowacyjn¹ na podstawie wewnêtrznych regulacji praw-nych, wydawanych przez odpowiednie organy tych podmiotów.

Stanowisko to zawarte jest w piœmie adresowanym do Ministra Finansów i stanowi propozycjê wyk³adni dla izb i urzêdów skarbo-wych (tekst dostêpny jest pod adresem http://www.kbn.gov.pl/fi-nauki98/list_27102000.html).

• Nastêpne posiedzenie Komitetu Badañ Naukowych odbêdzie siê 21 grudnia 2000 roku.

Zmierzamy

ku spo³eczeñstwu

informacyjnemu

Sejm RP podj¹³ 14 lipca 2000 r. uchwa³ê w sprawie budowania podstaw spo³eczeñstwa informacyjnego w Polsce. W nastêpstwie tego Rada Ministrów na posiedzeniu 28 listopada 2000 roku przy-jê³a stanowisko wraz z programem „Cele i kierunki rozwoju spo³e-czeñstwa informacyjnego”.

Stanowisko rz¹du podkreœla znaczenie, jakie przywi¹zuje on do transformacji spo³eczeñstwa przemys³owego w spo³eczeñstwo in-formacyjne. W strategicznych dokumentach („Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju”, „Koncepcja œredniookre-sowego rozwoju gospodarczego kraju do roku 2002”, „D³ugookre-sowa strategia trwa³ego i zrównowa¿onego rozwoju - Polska 2025”) przyjêtych przez Radê Ministrów, uwzglêdniano te problemy, wska-zuj¹c na ich wagê, zarówno w sensie gospodarczym, jak i spo³ecz-nym.

Polska jako pañstwo aspiruj¹ce do Unii Europejskiej powinna wype³niaæ m.in. postulat Deklaracji Ministrów, przyjêtej podczas konferencji „Global Information Networks”, która odby³a siê w 1997 r. w Bonn.

Rz¹d postanowi³::

• przedstawiæ Sejmowi dokument programowy „Cele i kierunki rozwoju spo³eczeñstwa informacyjnego w Polsce”, który uwzglêd-nia wszystkie zagadnieuwzglêd-nia wymienione w uchwale parlamentu,

• zobowi¹zaæ Radê Ministrów do przed³o¿enia do 31 maja 2001 r. „Strategii rozwoju spo³eczeñstwa informacyjnego w Polsce na lata 2001-2006”, stworzonej na wzór podjêtej przez UE inicjatywy i za-wieraj¹cej plan dzia³añ i oszacowanie skutków finansowych.

Tekst przyjêtego przez Radê Ministrów 28 listopada br. progra-mu „Cele i kierunki rozwoju spo³eczeñstwa informacyjnego” wraz z dokumentami towarzysz¹cymi dostêpny jest na stronie http:// www.kbn.gov.pl/cele/ 

skich czasopism naukowych, który m.in. zobowi¹zuje urz¹d KBN do og³oszenia informacji o systemie i mo¿liwoœciach sk³adania przez wydawców wniosków o dotacjê oraz do rozpowszechnienia w In-ternecie informacji o procedurze i warunkach wprowadzania cza-sopism na tzw. listê filadelfijsk¹ (w latach 1998 i 1999 znajdowa³o siê na niej 31 polskich tytu³ów). Komisje zapozna³y siê te¿ z dany-mi o odwo³aniach od postanowieñ KBP i KBS. Dotycz¹ one rozli-czenia zadañ dofinansowywanych w roku 1998 i 1999 ze œrodków na DOT.

• Komisje zapozna³y siê ze stanowiskiem Rady Ministrów na temat uchwa³y Sejmu RP z 14 lipca 2000 r. Dotyczy ona budowa-nia podstaw spo³eczeñstwa informacyjnego w Polsce i dokumentu programowego „Cele i kierunki rozwoju spo³eczeñstwa informa-cyjnego w Polsce”. Rada Ministrów zobowi¹za³a tak¿e wszystkich swych cz³onków do przygotowania do 31 stycznia 20001 r. planów informatyzacji podleg³ych im urzêdów, zaœ Ministra Nauki - Prze-wodnicz¹cego KBN do monitorowania realizacji zadañ oraz przed-k³adania odpowiednich informacji co kwarta³ Radzie Ministrów (wszystkie wspomniane dokumenty s¹ dostêpne na stronie http:// www.kbn.gov.pl/cele/).

• Chc¹c zagospodarowaæ niewykorzystane œrodki bud¿etu nauki przyznane na rok 2000 komisje zaaprobowa³y wnioski zespo³ów o zwiêkszenie dotacji podmiotowej na dzia³alnoœæ statutow¹. Szanse na realizacjê tych wniosków s¹ jednak nik³e z uwagi na zapowiedŸ decyzji Ministra Finansów zmniejszaj¹cej o 3,5% przyznane œrod-ki finansowe na Naukê w roku bie¿¹cym. W tej sytuacji komisje uchwali³y protest.

• Przeprowadzono merytoryczn¹ dyskusjê nad tezami dokumen-tów:

– wstêpne za³o¿enia do przepisów wykonawczych przewidzia-nych w znowelizowanej ustawie o Komitecie Badañ Naukowych (referowa³ prof. Bogdan Ney),

– ramowe zasady oceny i kategoryzacji placówek naukowych w latach 2002 - 2005 (referowa³ prof. Maciej ¯ylicz).

• Po wprowadzeniu poprawek dokumenty te zosta³y przyjête wraz z uchwa³¹ o roli KBN w koordynacji i finansowaniu wspó³pracy naukowej i technicznej z zagranic¹.

• Komisje wys³ucha³y równie¿ wyst¹pienia min. Ma³gorzaty Koz³owskiej na temat:

– dochodów i wydatków w czêœci 28 - Nauka w projekcie usta-wy bud¿etowej na rok 2001,

– wydatków bud¿etu nauki wed³ug stanu z 30 listopada br., – œrodków pozostaj¹cych do zagospodarowania w rozdziale do-tacje celowe.

• Ponadto komisje:

– wystosowa³y list do Ministra Finansów z apelem o zaniecha-nie poboru podatku dochodowego wymaganego od Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej,

– zapozna³y siê z wynikami obiegowego g³osowania dotycz¹ce-go systemu informatycznedotycz¹ce-go uKBN. Na pytanie „Czy chcia³by (chcia³aby) Pan (Pani) Profesor zapoznawaæ siê z dokumentami rozsy³anymi na posiedzenia gremiów Komitetu w formie elektro-nicznej czy w formie dotychczasowej?”25 osób wybra³o formê elek-troniczn¹, a 33 – dotychczasow¹.

Podziêkowanie za wspó³pracê z³o¿y³ Sekretarz KBN min. dr Jan Krzysztof Fr¹ckowiak oraz przewodnicz¹cy obu komisji. (tz)

Uchwa³a

Komisji KBN

Zgromadzeni 6 grudnia 2000 r. na wspólnym posiedzeniu wy-brani przez œrodowisko naukowe cz³onkowie Komisji Badañ Pod-stawowych Komitetu Badañ Naukowych oraz Komisji Badañ Sto-sowanych Komitetu Badañ Naukowych zdecydowanie wystêpuj¹ przeciw zapowiedzianej decyzji Ministra Finansów odbieraj¹cej nauce polskiej 3,5% przyznanych jej i tak ¿enuj¹co niskich œrod-ków finansowych.

Decyzja Ministra Finansów bêdzie oznaczaæ, ¿e wszystkie oœwiadczenia rz¹du Rzeczpospolitej Polskiej o roli nauki w rozwo-ju krarozwo-ju s¹ jedynie pustymi frazesami.

Przewodnicz¹cy oraz cz³onkowie        Komisji Badañ Podstawowych        i cz³onkowie Komisji Badañ Stosowanych KBN Warszawa, 6 grudnia 2000 r.

27. grudniowe

œwiêto chórów

W czasie pierwszego grudniowego weekendu (1-3. XII. 2000) wroc³awscy melomani mogli wys³uchaæ koncertów 27. Festiwalu Barbórkowego Chórów Studenckich. Tê imprezê pod honoro-wym patronatem JM Rektora Politech-niki Wroc³awskiej prof. dr hab. An-drzeja Mulaka w tym roku przygoto-wa³y: debiutuj¹ca w roli dyrektora ar-tystycznego festiwalu Ma³gorzata Sa-piecha-Muzio³ i dyrektor organizacyj-ny Anna Poderska. Obie Panie s¹ za-wodowo zwi¹zane z nasz¹ uczelni¹ – M. Sapiecha-Muzio³ od lutego 2000 prowadzi Akademicki Chór Politechni-ki Wroc³awsPolitechni-kiej, a A. Poderska ³¹czy pracê na PWr z dzia³alnoœci¹ w Dolno-œl¹skim Oddziale Polskiego Zwi¹zku Chórów i Orkiestr.

Po po³udniu 1.XII.2000 r. odby³ siê w Sali Wielkiej Ratusza koncert inaugu-racyjny. Otwarcia festiwalu dokonali pro-rektor ds. studenckich prof. Ludwik Ko-morowski i prodziekan Wydzia³u Górni-czego dr Stanis³aw Œlusarczyk. Po ofi-cjalnych wyst¹pieniach g³os zabra³a wspó³pracuj¹ca od wielu lat z festiwa-lem Iwona Klein-Polak. Prezentowa³a ona publicznoœci wystêpuj¹ce zespo³y i ich repertuar w czasie wszystkich kon-certów. Jako pierwszy wyst¹pi³ zawodo-wy chór z Katowic „Camerata Silesia” pod dyrekcj¹ Anny Szostak, który przed-stawi³ utwory muzyki dawnej (msza B. Pêkiela ze zbiorów Biblioteki Jagielloñ-skiej) i wspó³czesnej (dzie³a

kompozy-torów: K. Szymanowskiego, A. Pärta, R. Augustyna). Radoœæ i swoboda mu-zykowania tego zespo³u oraz poczucie humoru zaprezentowane w trzech bi-sach wprawi³y s³uchaczy koncertu w znakomity nastrój.

Drugi koncert festiwalowy odby³ siê tego samego dnia wieczorem w Muzeum Architektury. Wype³ni³y go utwory chóralne wspó³czesnych kom-pozytorów wroc³awskich: P. Dro¿-d¿ewskiego, T. Kulikowskiego, L. La-prusa, J. A. Wichrowskiego, R. Augu-styna. i L. Wis³ockiego. Nowoœci¹ te-gorocznego festiwalu by³o rozpoczê-cie koncertu w formie prowadzonej przez dr Annê Granat-Janki rozmowy z obecnymi na sali twórcami, którzy opowiedzieli o inspiracjach i okolicz-noœciach powstania prezentowanych Akademicki Chór Politechniki Wroc³awskiej oraz (na pierwszym planie) prodziekan Wydzia³u Górniczego

utworów. Wykonawc¹ by³ Chór Kameral-ny Politechniki Wroc³awskiej „Consonan-za” pod dyrekcj¹ Marty Kierskiej-Wit-czak.

Sobota 2.XII. 2000 r. by³a dniem dwóch koncertów. Na pierwszym – od-bywaj¹cym siê w koœciele Bo¿ego Cia³a – Akademicki Chór Politechniki Wro-c³awskiej pod batut¹ M. Sapiechy-Muzio³ zaprezentowa³ swój nowy repertuar, a Akademicki Chór Politechniki Œl¹skiej w Gliwicach (uczestnicz¹cy we wszystkich dotychczasowych festiwalach) wykona³ pod dyrekcj¹ Czes³awa Freunda wspó³-czesne utwory polskie przygotowane z okazji przypadaj¹cego w bie¿¹cym roku jubileuszu 55-lecia istnienia zespo³u. Na zakoñczenie Bielski Chór Kameralny (zdobywca Grad Prix i Pucharu Prezyden-ta Rzeczypospolitej Polskiej na tegorocz-nym Ogólnopolskim Turnieju Chórów „Legnica Cantat 31”) prowadzony przez Beatê Borowsk¹ przedstawi³ szeroki re-pertuar od dawnej muzyki polskiej po-przez muzykê cerkiewn¹ po amerykañskie spirituals. W trakcie wieczornego koncer-tu w koœciele Œw. El¿biety przy ul. Gra-biszyñskiej wyst¹pi³y dwa zespo³y. Wro-c³awsk¹ Akademiê Muzyczn¹ im. K. Li-piñskiego reprezentowa³ Zespó³ Wokal-ny prowadzoWokal-ny przez Jolantê Szybalsk¹-Matczak, który wykonaniem „Mszy gó-ralskiej” T. Maklakiewicza wprowadzi³ s³uchaczy w nastrój zbli¿aj¹cych siê Œwi¹t Bo¿ego Narodzenia. Zespo³owi towarzy-szy³ na organach Piotr Rojek, sopranowe solo wykona³a Agnieszka Dro¿d¿ewska. Druga czêœæ koncertu poœwiêcona by³a uczczeniu Roku Bachowskiego. Chór Ka-meralny pod batut¹ prof. Zygmunta Gzelli i Zespó³ Instrumentalny Akademii Mu-zycznej w £odzi wykonali kantatê, frag-ment Mszy h-moll i motet J. S. Bacha.

Niedzielnemu koncertowi fina³owemu kolejny raz u¿yczy³ goœcinnych progów koœció³ Œw. Maksymiliana Marii Kolbe-go na G¹dowie. Wykonana zosta³a kan-tata „Najwy¿szy Dar – Eucharystia” wro-c³awskiego kompozytora Miros³awa G¹-sieñca opatrzona tekstem przez Janusza Telejkê. Zespó³ wykonawców z³o¿ony z wroc³awskich solistów: Anety Góral-Marks (sopran), Rafa³a ¯urakowskiego (tenor) i Mariusza Godlewskiego (bary-ton) oraz Akademickiego Chóru Politech-niki Wroc³awskiej, Zespo³u Wokalnego Akademii Muzycznej im K. Lipiñskiego z Wroc³awia, Chóru Akademii Medycz-nej w Warszawie i Orkiestry Symfonicz-nej Zespo³u Szkó³ Muzycznych im S. Mo-niuszki w Wa³brzychu poprowadzi³a M. Sapiecha-Muzio³.

Melomanka

Fot. S³awomir Szrek/SpAF

Rozmowa Anny Granat-Janki z wroc³awskimi kompozytorami (od prawej): Tomasz Kulikowski, Jan Antoni Wichrowski, Leszek Wis³ocki, Piotr Dro¿d¿ewski i Rafa³ Augustyn

Soliœci koncertu fina³owego: Aneta Góral-Marks (mezzo sopran) i Rafa³ ¯urakowski (tenor) Bielski Chór Kameralny. Dyryguje Beata Borowska.

VII Konferencja Naukowa „Technologia Elektronowa”

ELTE 2000

Polanica Zdrój, 18-22.09.2000

Od roku 1980 co trzy, cztery lata organizowane s¹ najwa¿niej-sze ogólnopolskie konferencje naukowe z cyklu „Technologia Elek-tronowa” (wrzesieñ 1980 – Wroc³aw-Karpacz, czerwiec 1984 – Warszawa-Rynia, czerwiec 1987 – Poznañ, wrzesieñ 1990 – Ksi¹¿, kwiecieñ 1994 – Szczyrk, maj 1997 – Krynica). G³ównym organi-zatorem VII Konferencji Naukowej „Technologia Elektronowa” ELTE 2000, która odby³a siê w Polanicy w okresie od 18 do 22 wrzeœnia 2000 r., by³ Instytut Techniki Mikrosystemów Politechni-ki Wroc³awsPolitechni-kiej. Komitetowi Naukowemu przewodniczy³ prof. dr in¿. Andrzej Ha³as, a Komitetowi Organizacyjnemu dr in¿. Janusz Markowski, dyrektor Instytutu Techniki Mikrosystemów PWr. Wspó³organizatorem konferencji by³o Polskie Towarzystwo Pró¿-niowe. Odby³a siê ona pod auspicjami Sekcji Polskiej IEEE.

Mimo znanej kondycji finansowej nauki polskiej oraz odbywa-nia siê wielu „konkurencyjnych” konferencji zagranicznych i kra-jowych chêæ uczestniczenia w ELTE 2000 wyrazi³o 340 osób. Osta-tecznie wziê³o w niej udzia³ ³¹cznie 290 osób z takich miast jak: Warszawa (np. 42 osoby z Instytutu Technologii Elektronowej, 32 uczestników z Instytutu Mikroelektroniki i Optoelektroniki Poli-techniki Warszawskiej i 18 osób z Instytutu Technologii Materia-³ów Elektronicznych), Wroc³aw (56 uczestników z Instytutu Tech-niki Mikrosystemów PolitechTech-niki Wroc³awkiej), Kraków (Katedra Elektroniki Akademii Górniczo-Hutniczej – 16 osób), Czêstocho-wa, Gdañsk, Gliwice, Kielce, Koszalin, Lublin, £ódŸ, Poznañ, Rze-szów, Toruñ i Zielona Góra. Chocia¿ konferencja mia³a charakter krajowy goœciliœmy tak¿e kilku uczestników z zagranicy.

Konferencja rozpoczê³a siê od uczczenia minut¹ ciszy pamiêci Prof. Bohdana Paszkowskiego, naukowca wielce zas³u¿onego dla polskiej technologii elektronowej i jednego z inicjatorów cyklu kon-ferencji ELTE, który zmar³ w sierpniu br.

Bardzo szerok¹ tematykê ELTE 2000 zgrupowano w szeœciu sek-cjach:

• Sekcja Materia³y Elektroniczne obejmowa³a podstawy fizyczne i chemiczne oraz in¿ynieriê warstw i materia³ów elektronicznych, technologiê wytwarzania materia³ów i warstw oraz ich

charaktery-zacjê. W jej ramach wyg³oszono 6 referatów sekcyjnych i przed-stawiono (podczas sesji plakatowej) 64 komunikaty z prac w³asnych. • Sekcja Mikro- i Nanoelektronika obejmowa³a technologiê i projektowanie uk³adów scalonych, modelowanie i diagnostykê struktur pó³przewodnikowych, podstawy fizyczne i przyrz¹dy na-noelektroniki, wybrane uk³ady hybrydowe, przyrz¹dy du¿ej mocy i wielkiej czêstotliwoœci oraz koncepcje nowych przyrz¹dów i uk³a-dów. Powy¿sz¹ tematykê reprezentowa³o 7 referatów sekcyjnych i 53 komunikaty.

• Do sekcji Fotonika przyporz¹dkowano prace zwi¹zane z ma-teria³ami i elementami optoelektronicznymi oraz aplikacjami foto-niki w aparaturze i systemach. W jej ramach wyg³oszono 7 refera-tów sekcyjnych, zaœ w sesji plakatowej zaprezentowano 61 komu-nikatów.

• Sekcja Technika Pró¿ni i Technologie Pró¿niowe dotyczy³a wytwarzania i pomiarów pró¿ni, wykorzystania wi¹zek elektrono-wych, jonowych i molekularnych w badaniach i procesach techno-logicznych, zastosowania plazmy w procesach technologicznych i przyrz¹dach, pró¿niowych metod wytwarzania warstw cienkich, mi-kroelektroniki pró¿niowej oraz niekonwencjonalne zastosowania techniki pró¿niowej. Tê tematykê reprezentowa³o 6 referatów sek-cyjnych i 39 komunikatów.

• Sekcja Magnetoelektronika pomieœci³a prace dotycz¹ce ma-gnetyków niskowymiarowych, cienkowarstwowych struktur magne-tycznych i mieszanych, magnemagne-tycznych struktur granularnych oraz ich zastosowañ. W jej ramach przedstawiono 4 referaty sekcyjne i 12 komunikatów.

• Sekcja Mikrosystemy obejmowa³a problematykê czujników i przetworników wielkoœci fizycznych i chemicznych, technologii MEMS i LIGA oraz cienko- i grubowarstwowej, metod przetwa-rzania sygna³ów w mikrosystemach jak te¿ metod projektowania komputerowego w technice mikrosystemów). W ramach tej sekcji wyg³oszono 6 referatów sekcyjnych i zaprezentowano 42 komuni-katy.

Nowe trendy œwiatowe i najbardziej spektakularne osi¹gniêcia, ale tak¿e problemy nurtuj¹ce ca³e polskie œrodowisko szeroko ro-zumianej technologii elektronowej znalaz³y odzwierciedlenie w 9 referatach plenarnych i 1 referacie specjalnym przygotowanych na zaproszenie Komitetu Naukowego. Wyg³osili je:

– prof. Daniel J. Bem, Multimedialne universum,

– prof. Andrzej Jakubowski, Mikroelektronika – kierunki, bariery i granice rozwoju,

– prof. Sylwester Porowski, Azotek galu – pó³przewodnik dla nowej generacji przyrz¹dów elektronicznych i foto-nicznych

– prof. Leszek R. Jaroszewicz, Œwiat³owodowe czujniki inteligentne – obecny stan rozwoju,

– prof. Andrzej Jeleñski, Materia³y elektroniczne nowej generacji,

– prof. Andrzej Miniewicz, Polimery, ciek³e kryszta³y i biomateria³y w fotonice i elektronice molekularnej, – prof. G. Reiss, Spinelectronics and its applications, – prof. Jerzy Ru¿y³³o, Rola procesów pró¿niowych w tech-nologii mikroelektronicznej

– prof. Wac³aw Kasprzak, Prognozy rozwoju technologii. Niestety, inne obowi¹zki nie pozwoli³y prof. Andrzejo-wi Wiszniewskiemu, ministroAndrzejo-wi nauki osobiœcie poinfor-mowaæ uczestników ELTE „Jak to naprawdê jest z nauk¹ polsk¹”. Nades³ane wyst¹pienie zosta³o przedstawione przez prof. Jerzego Zdanowskiego.

Tak referaty plenarne, jak te¿ dyskusje prowadzone za-sadniczo podczas sesji plakatowych pozwoli³y na inte-gracjê uczestników konferencji.

pracowników nauki. Do nagród i wyró¿nieñ kandydowa³o 57 prac prezentowanych pod-czas sesji plakatowych, których autorzy lub g³ówni wspó³autorzy nie ukoñczyli 35 roku ¿ycia. Szeœcioosobowa komisja, z³o¿ona z przewodnicz¹cych sekcji ELTE 2000 i kie-rowana przez prof. Jerzego Zdanowskiego przyzna³a 3 nagrody i 6 wyró¿nieñ. Pierw-sz¹ nagrodê otrzyma³ Jan Muszalski z In-stytutu Technologii Elektronowej w War-szawie, wspó³autor pracy „Diody elektro-luminescencyjne z mikrownêk¹ rezonanso-w¹ (RCLED) z InGaAs/GaAs”. Wœród wy-ró¿nionych znaleŸli siê m.in.

• Grzegorz Przybylski z Instytutu Tech-niki Mikrosystemów PolitechTech-niki Wroc³aw-skiej, wspó³autor komunikatu „Wp³yw roz-pylania jonowego na morfologiê powierzch-ni stali powierzch-nierdzewnej i tytanu”,

• Kamil Wiœniewski z Instytutu Techni-ki Mikrosystemów PolitechniTechni-ki Wroc³aw-skiej, wspó³autor pracy „Szybkie ¿ród³o podczerwieni dla czujników gazu”,

Generalnie uczestnicy wysoko oceniono aktualnoœæ tematyki oraz poziom prezento-wanych referatów plenarnych, sekcyjnych i prezentacji plakatowych. Chocia¿ obrady odbywa³y siê ³¹cznie w piêciu miejscach, zaœ uczestnicy zamieszkiwali w siedmiu ho-telach lub pensjonatach strona organizacyj-na ELTE równie¿ uzyska³a bardzo pozytyw-n¹ ocenê. Bardzo du¿y udzia³ w tym ma dr in¿. Waldemar Oleszkiewicz – wiceprze-wodnicz¹cy Komitetu Organizacyjnego, który przez ponad rok rozwi¹zywa³ bie¿¹ce prace organizacyjne tak du¿ego przedsiê-wziêcia jakim by³a konferencja ELTE 2000. W krótkich chwilach wolnych od obrad or-ganizatorzy umo¿liwili uczestnikom m.in. zasmakowanie w walorach uzdrowisko-wych Polanicy, bli¿sze poznanie Kotliny K³odzkiej oraz udzia³ w wycieczce do Czech (Adršspaskie Skaly).

Bardzo obszerne materia³y pokonferen-cyjne (1338 stron) zawieraj¹ce pe³ne tek-sty zdecydowanej wiêkszoœci referatów ple-narnych, sekcyjnych i komunikatów plaka-towych zosta³y przygotowane w wersji elek-tronicznej ns CD-romie. Mimo krajowego charakteru konferencji kilkadziesi¹t prac zosta³o przygotowanych w jêzyku angiel-skim. Na wspomnianym CD-romie znala-z³a siê tak¿e dokumentacja fotograficzna konferencji czyli oko³o 200 zdjêæ prezen-tuj¹cych przebieg sesji plenarnych i obra-dów sekcyjnych, sesje plakatowe, dyskusje kuluarowe oraz uroczyst¹ kolacjê. Zainte-resowanych materia³ami konferencji zapra-szamy do kontaktu z organizatorami tj. In-stytutem Techniki Mikrosystemów.

Organizatorem VIII Konferencji Nauko-wej „Technologia Elektronowa” ELTE 2003 bêdzie Instytut Mikroelektroniki i Optoelek-troniki Politechniki Warszawskiej. 

Królewskie Towarzystwo Fotograficzne doceni³o

osi¹g-niêcia naukowe profesora Adama Zaleskiego

PROGRESS MEDAL

Królewskie Towarzystwo Fotograficzne – The Royal Photogra-phic Society – zosta³o za³o¿one w 1853 roku pod patronatem an-gielskiej królowej Wiktorii i ksiêcia Alberta. Dekretem z 1894 roku uzyska³o prawo do okreœlenia „Królewskie”.

Od chwili swego powstania RPS realizuje misjê promowania sztuki i wiedzy fotograficznej. Dzia³alnoœæ RPS jest bardzo bogata i ró¿norodna. Wydawany jest The RPS Journal (rocznie 10 nume-rów prezentuj¹cych nowoœci, zastosowania i materia³y przegl¹do-we), organizowane wystawy ukazuj¹ce wspó³czesny i historyczny dorobek s³awnych fotografów i cz³onków Towarzystwa, a tak¿e warsztaty, kursy mistrzowskie i wyjazdy terenowe. Towarzystwo dysponuje kolekcj¹ historycznych zbiorów zawieraj¹c¹ ponad 250 tysiêcy obiektów. Organizuje konkursy i festiwale miêdzynarodo-we. Daje pole do dzia³ania specjalistycznym grupom zaintereso-wañ, które zajmuj¹ siê ró¿nymi aspektami fotografii: od archeolo-gii po ¿urnale. To tylko czêœæ dzia³alnoœci Towarzystwa.

Najbardziej presti¿owym przejawem dzia³alnoœci RPS jest jednak doroczna uroczystoœæ, podczas której przyznawane s¹ nagrody za dzia-³alnoœæ na ró¿nych polach dotycz¹cych fotografii i zapisu obrazu. Przy-znawane tu nagrody i medale dotycz¹ osi¹gniêæ ró¿nego typu Towa-rzystwo nadaje tak¿e honorowe cz³onkostwo RPS, którego jedynym polskim posiadaczem by³ dotychczas tylko prof. Witold Romer.

Tegoroczna uroczystoœæ odby³a siê 2 listopada w Chartered Ac-countants’ Hall w londyñskim Moorgate.

Bardzo znacz¹cym zaszczytem dla naszej uczelni by³o nadanie profesorowi Adamowi Zaleskiemu z Politechniki Wroc³awskiej PROGRESS MEDAL – medalu za osi¹gniêcia naukowe przyczy-niaj¹ce siê do postêpu w technice fotograficznej.

Prezydent RPS Raymond Clark przedstawi³ krótk¹ charaktery-stykê laureata. Przypomnia³, ¿e jego naukowa dzia³alnoœæ rozwinê-³a siê w zespole kierowanym przez znanych w œwiecie naukowym Zachodu profesorów Witolda Romera i W³adys³awa Markockiego, którzy mimo barier politycznych umieli wnieœæ wiele do œwiatowej wiedzy w swojej dziedzinie. Jako ich nastêpca prof. Adam Zaleski jest autorem lub wspó³autorem 13 patentów i 82 znacz¹cych arty-ku³ów z dziedziny fotografii. Jego publikacje – wysoko ocenione przez miêdzynarodowe œrodowisko naukowe – dotycz¹ w³asnoœci

strukturometrycz-nych, wp³ywu struktury kryszta-³ów na parametry sensytometryczne, obróbki, sensybili-zacji i w³aœciwoœci emulsji fotogra-ficznych, modyfi-katorów wzrostu ziaren, obróbki fo-tograficznej i ba-dañ nad starzeniem siê materia³ów fo-tograficznych.

Podkreœlono rów-nie¿, ¿e prof. Adam Zaleski aktywnie uczestniczy³ w wielu konferen-cjach od Chin po USA. Laureat

otrzy-ma³ ponadto honorowe cz³onkostwo RPS.

W ostatnich latach laureatami Progress Medal zostali Leo J.mas (1999), Emmett N.Leith (1998), dr Paul B.Gilman (1996), Tho-mas i John Knoll (1995), prof. J.W. Mitchell (1994) i Lennart Nils-son (1993).

(Jak przysta³o na imprezê Towarzystwa Fotograficznego, zebra-ni zobaczyli materia³ zdjêciowy dotycz¹cy laureata. Du¿e o¿ywie-nie publicznoœci wzbudzi³o zdjêcie prof. Zaleskiego trzymaj¹cego model fullerenu otrzymany z okazji jubileuszu 70-lecia. „Fulleren” by³ darem i dzie³em kolegów w Wydzia³u Chemicznego przyby-³ych pod dowództwem dziekana Miros³awa Soroki.)

A oto inne tegoroczne nagrody RPS:

CENTENARY MEDAL zosta³ przyznany Rayowi K.Metzkero-wi z USA – autoroK.Metzkero-wi artystycznych fotografii wystaK.Metzkero-wianych w licz-nych galeriach œwiatowych,

FENTON MEDAL przyznawany jest za znacz¹ce zas³ugi dla dzia³alnoœci RPS; jego laureatami zostali pani Joan Wakelin i Jon Richardson,

DAVIES MEDAL – otrzyma³ go Stephen Watt-Smith, który jako chirurg z John Radcliffe Hospital w Oxfordzie wniós³ istotny wk³ad do chirurgii rekonstrukcji twarzy przez utworzenie systemu ³¹cz¹cego metody rentgenowskiej tomogra-fii komputerowej z technikami cyfrowego przetwa-rzania obrazu (pozwalaj¹cymi skuteczniej planowaæ chirurgiczn¹ strategiê) i metodami transmisji inter-netowej, a tak¿e za prace nad systemami cyfrowo ste-rowanych procesów s³u¿¹cych wytwarzaniu ludzkich implantów u¿ywanych do rekonstrukcji twarzy.

SAXBY MEDAL przyznano prof. Tungowi H. Jeongowi z Center for Photonic Studies, Lake Fo-rest College, USA za prace z dziedziny holografii,

SELWYN AWARD (za osi¹gniêcia w obrazowa-niu trójwymiarowym) przyznano pani Sophie Trian-taphilidou (University of Westminster w Wlk. Bry-tanii) za prace z zakresu fotografii cyfrowej,

LUMIÉRE AWARD otrzyma³ Alan Parker, œwia-towej s³awy re¿yser angielski (m.in. Midnight Express, Evita, The Commitments),

TERENCE DONOVAN AWARD przypad³a To-mowi Woodowi (Irlandczykowi dzia³aj¹cemu obec-nie w USA) za fotograficzny dorobek artystyczny, Pani dr Halina Chudzyñska w rozmowie z dr Saundersem

J.DUDLEY JOHNSTON AWARD nadano Colinowi Westerbec-kowi za prace na temat historii fotografii i filmu,

VIC ODDEN AWARD otrzyma³a pani Harriet Logan za foto-grafiê dziennikarsk¹.

Ponadto 5 osób zosta³o honorowymi cz³onkami RPS: Anglicy Jane Bown i Thurston Hopkins oraz Amerykanin David Doubilet za prace fotograficzne, a za dzia³alnoœæ naukow¹ – Kevin Fitzpa-trick z Anglii (specjalista z zakresu fotomikrografii) i O.P.Sharma z Indii (pionier kszta³cenia w dziedzinie fotografii w swoim kraju, a tak¿e fotograf i pisarz).

Uroczystoœæ zakoñczy³a siê spotkaniem towarzyskim, które stworzy³o okazjê do wielu rozmów. Mo¿na by³o wymieniæ po-gl¹dy z dr Davidem Fieldem – szefem dzia³u badañ w fabryce ¿elatyny Crawforda. Obecny by³ tu np. d³ugoletni pracownik Kodaka dr Saunders, który wspó³pracowa³ tam swego czasu z Selwynem od którego nazwiska pochodzi przyznawany przez RPS medal za osi¹gniêcia w obrazowaniu trójwymiarowym. (W tym samym laboratorium kierowanym przez Selwyna pracowa³ w czasie wojny prof. Witold Romer!) By³y równie¿ spotkania bardziej prywatne, jak z uczestniczk¹ wroc³awskiego Pierwsze-go WielkiePierwsze-go Zjazdu Fototechników (1998) pani¹ dr Halin¹ Chu-dzyñsk¹, absolwentk¹ PWr mieszkaj¹c¹ od lat w Londynie.

Niewiele ponad dwa lata temu (25-26 wrzeœnia 1998) odby³ siê Pierwszy Wielki Zjazd Fototechników po³¹czony z konferencj¹ „Naukowa i dydaktyczna dzia³alnoœæ Katedry i Zak³adu Fototech-niki PolitechFototech-niki Wroc³awskiej”. W programie zjazdu by³y rów-nie¿ obchody jubileuszu 70-lecia prof. Adama Zaleskiego. Z tej okazji zamieœciliœmy w numerze 111 „Pryzmatu” (paŸdziernik 1998) liczne dane dotycz¹ce dorobku wroc³awskich fototechników z ich mistrzem – prof. Witoldem Romerem na czele. Ten wybitny uczo-ny (którego stulecie urodzin obchodzimy w tym roku!) odcisn¹³ silne piêtno nie tylko na rozwijanej przez siebie dziedzinie, ale tak-¿e na tworzonym zespole naukowym. Do dziœ kr¹¿¹ legendy o tym, jak dop³aca³ z w³asnej kieszeni dobrze wykwalifikowanym pracow-nikom technicznym, by nie rezygnowali z pracy na uczelni, a przez to pozwolili mu utrzymaæ wysoki poziom prowadzonych przez Ka-tedrê Fototechniki prac. Nietrudno wiêc zgadn¹æ, ¿e tym wiêksz¹ wagê przyk³ada³ do kszta³conej tu kadry naukowej.

Szczególny klimat ¿ywego zainteresowania dla nauki i zdolno-œci odnoszenia zawi³ych teoretycznych zagadnieñ do praktyki kon-tynuowali jego nastêpcy. Prof. W³adys³aw Markocki zajmowa³ siê zjawiskami rozpraszania œwiat³a w halogenosrebrowych warstwach fotograficznych, problemami uzyskiwania i uczulania emulsji j¹-drowych i tzw. emulsjami modelowymi. Jego prace przynios³y znaczne osi¹gniêcia utylitarne.

Prof. Adam Zaleski, jego nastêpca, napisa³ pod kierunkiem prof. W.Romera pracê doktorsk¹ „Pomiar ziarnistoœci obrazów fotograficznych oparty na zasadzie zrównywania deseni ziarni-stych”. Do koñca lat 60. pracowa³ nad okreœlaniem fizycznych cech warstw œwiat³oczu³ych i obrazów na nich uzyskanych. PóŸ-niejsze lata to g³ównie prace nad fizykochemi¹ i technologi¹ pro-cesów fotograficznych, zw³aszcza zarodkowania i wzrostu krysz-ta³ów halogenków srebra, w³asnoœciami emulsji z kryszta³ami o ró¿nej chemicznej strukturze wewnêtrznej i ró¿nych formach zewnêtrznych. Ta wiedza pozwoli³a mu opracowaæ nowe tech-nologie wytwarzania materia³ów œwiat³oczu³ych o ró¿nych w³a-œciwoœciach i ró¿nym przeznaczeniu. Powsta³a w ten sposób tech-nologia wytwarzania emulsji œwiat³oczu³ej stosowanej do holo-grafii, jak i wykonane wspólnie z prof. Markockim opracowanie technologii emulsji do b³on dla defektoskopii rentgenograficz-nej. Prof. Zaleski uczestniczy³ równie¿ w tworzeniu nowocze-snej (wdro¿onej w BZF „Foton”) technologii dwustrumieniowej syntezy emulsji z monodyspersyjnymi kryszta³ami o modelowej budowie przestrzennej. Kierowa³ te¿ zespo³em, który opraco-wa³ i wdro¿y³ do produkcji bardzo wówczas poszukiwany mate-ria³ wprost-pozytywowy. W latach 1997-99 by³ konsultantem na-ukowym Bydgoskich Zak³adów Fotochemicznych i Rady Tech-niczno-Ekonomicznej przy Warszawskich Zak³adach Fo-tochemicznych „Foton” (1993-97). W latach 80. zosta³ cz³onkiem grupy badawczej Internationale Arbeitsgeme-inschaft für Forschung der Gelatine z siedzib¹ we Fre-iburgu (Szwajcaria) i przedstawicielem Polski w Interna-tional Comittee of the Photographic Science z siedzib¹ w Londynie. W 1992 roku zosta³ cz³onkiem komitetu redak-cyjnego Journal of Information Recording Materials wy-dawanego w Niemczech.

Po jego przejœciu na emeryturê kierownictwo Zak³adu obj¹³ przedstawiciel m³odego pokolenia dr Piotr Nowak.

Otwarcie siê kraju na nowe techniki i technologie, wœród których ogromne znaczenie maj¹ techniki wizualizacji cy-frowej, kreuje nowe obszary badawcze Zespo³u. Jednocze-œnie rozwijaj¹cy siê rynek pracy dla fototechników stwarza potencjalne mo¿liwoœci poszerzania oferty dydaktycznej. Mo¿na oczekiwaæ, ¿e duch Katedry i Zak³adu Fototechniki PWr nie zaginie, a wspania³a tradycja zostanie podtrzymana. Maria Kisza Prof. Adam Zaleski i prezydent RPS Raymond Clark

Pami¹tkowe zdjêcie z bankietu. Po lewej Director of Imaging Technology Research Group (University of Westminster), prof. Ralph Jacobson.

70-lecie

Profesora Kazimierza Urbanika

– doktora hc Politechniki Wroc³awskiej

W czasie minio- nych wakacji z Uni-wersytetu Wro-c³awskiego odszed³ na emeryturê jeden z najwybitniej-szych powojen-nych polskich ma-tematyków – prof. Kazimierz Urba-nik. Gdy w listopa-dzie 1995 r. otrzy-mywa³ doktorat ho-noris causa Poli-techniki Wroc³aw-skiej, jego promo-tor prof. Tomasz Byczkowski uza-sadniaj¹c to wyró¿-nienie napisa³: „Wiêkszoœæ badañ naukowych w dzie-dzinie probabilistyki i procesów stochastycznych prowadzonych w Instytucie Matematyki PWr ma swoje Ÿród³o w dzia³alnoœci prof. Kazimierza Urbanika, a pracownicy naukowi zajmuj¹cy siê t¹ dzie-dzin¹ wiele zawdziêczaj¹ kontaktom i inspiracji Profesora.”

Nazwisko prof. Urbanika jest uwiecznione na tablicy osób wy-bitnie zas³u¿onych dla PWr znajduj¹cej siê w gmachu g³ównym tej uczelni. I w³aœnie te zwi¹zki Profesora z PWr s¹ jest jednym z po-wodów przypomnienia ¿ycia i dorobku naukowego Profesora w po-ni¿szym artykule.

Ale zacznijmy od pocz¹tku...

1. KAZIMIERZ URBANIK urodzi³ siê 5 lutego 1930 roku w Krzemieñcu (jest to tak¿e miejsce urodzenia znanego nie tylko w miêdzynarodowym œrodowisku matematycznym wybitnego pol-sko-amerykañskiego matematyka Marka Kaca, ¿yj¹cego w latach 1914-1984). Tam rozpocz¹³ naukê w tzw. Szkole Æwiczeñ przy s³yn-nym Liceum Krzemienieckim. II Wojna Œwiatowa w dramatyczny sposób wp³ynê³a na losy rodziny Urbaników. Po przesiedleniu w 1945 roku na Dolny Œl¹sk i osiedleniu siê w Brzegu, w 1948 roku Kazimierz zda³ maturê.

W latach 1948-1952 studiowa³ matematykê i fizykê na Uniwer-sytecie Wroc³awskim. 1 paŸdziernika 1950 roku, jeszcze jako stu-dent, rozpocz¹³ pracê dydaktyczn¹ na stanowisku pomocnika asy-stenta. By³ równoczeœnie niezmiernie aktywnym uczestnikiem wielu ró¿norodnych seminariów naukowych. Najbardziej jednak by³ zwi¹-zany z poniedzia³kowym konwersatorium z teorii miary i prawdo-podobieñstwa profesorów: Hugona Steinhausa i Edwarda Marczew-skiego. Po ukoñczeniu studiów kontynuowa³ pracê naukowo-dy-daktyczn¹ w Instytucie Matematycznym Uniwersytetu Wroc³aw-skiego oraz wspó³pracowa³ z Instytutem Matematycznym Polskiej Akademii Nauk.

Tradycj¹ „przedwojennej polskiej szko³y matematycznej” by³y aktywne zwi¹zki nauczyciela i ucznia, dzielenie siê problemami naukowymi z innymi i wspólne ich rozwi¹zywanie. Powstawa³y publikacje, przygotowywano odczyty, zaœ niejako spraw¹ wtórn¹ by³y stopnie naukowe i stanowiska akademickie. Gdy w roku 1956 K. Urbanik uzyska³ stopieñ kandydata nauk (doktorat) za pracê o

procesach kaskadowych (procesach Markowa), by³ ju¿ autorem b¹dŸ wspó³autorem 21 publikacji z ró¿nych dzia³ów matematyki i fizy-ki. By³y to zarówno prace czysto teoretyczne jak i aplikacyjne.

W roku 1957 zosta³ mianowany docentem w Katedrze Funkcji Rzeczywistych, po trzech latach uzyska³ tytu³ profesora nadzwyczaj-nego, a maj¹c 34 lata, zosta³ 1 lipca 1964 r. profesorem zwyczajnym. Rok póŸniej wybrano go na cz³onka korespondenta Polskiej Akade-mii Nauk. Cz³onkiem rzeczywistym PAN jest od 1973 roku.

2. Opisana powy¿ej wspania³a kariera akademicka prof. Urbani-ka wsparta jest Jego ogromnym dorobkiem naukowym, na który sk³ada siê 181 publikacji naukowych, w tym bardzo wiele o funda-mentalnym znaczeniu. Przedstawienie ich roli i pozycji w matema-tyce przekracza mo¿liwoœci tego opracowania. Dlatego ograniczê siê do pobie¿nego i bardzo lakonicznego omówienia.

Pierwsza publikacja z 1953 roku (wspólna z prof. B. Knaste-rem) dotyczy³a topologii, a ostatnia z 2000 roku jest poœwiêcona procesom stochastycznym. W³aœnie szeroko rozumianej teorii praw-dopodobieñstwa, której nowoczesne podstawy poda³ w 1933 roku A.N. Ko³mogorow, Profesor poœwiêci³ najwiêcej publikacji i pracy badawczej.

W latach piêædziesi¹tych, by³y to prace dotycz¹ce twierdzeñ gra-nicznych dla zmiennych losowych o wartoœciach w grupach topo-logicznych i procesów dystrybucyjnych. W latach szeœædziesi¹tych prof. K. Urbanik stworzy³ teoriê prognozy i scharakteryzowa³ ci¹gi harmonizowalne wprowadzaj¹c pojêcie ca³ki losowej. Jego teoria by³a uogólnieniem s³ynnej teorii Wienera-Ko³mogorowa, a ponad-to wykaza³a piêkne zasponad-tosowanie teorii przestrzeni Orlicza-Birn-bauma. PóŸniej by³y operatorowe twierdzenia graniczne, prace do-tycz¹ce pó³grup rozk³adalnoœci miar probabilistycznych, rozk³adów samorozk³adalnych Paula Levy’ego i ich uogólnieñ oraz zastoso-wanie metody Choquet’a punktów ekstremalnych w probabilisty-ce. Lata dziewiêædziesi¹te to losowe transformaty Laplace’a oraz funkcjona³y ca³kowe od procesów Levy’ego i ich nieskoñczona podzielnoœæ. Wiele z wy¿ej wymienionych wyników inspirowa³o badania w kraju i zagranic¹ oraz wesz³o do opracowañ monogra-ficznych: (1) Ulfa Grenandera, Probabilities on algebraic structu-ers, New York, 1963; (2) Herberta Heyera, Probability measures on locally compact groups, Berlin, 1977; (3) Zbigniewa J. Jurka i J.Davida Masona, Operator –limit distributions in probability the-ory, New York, 1993; (4) S. Kwapienia i W.A. Woyczyñskiego, Random series and stochastic integrals: single and multiple, Bir-khauser, Boston, 1992.

Innym wybitnym osi¹gniêciem Profesora jest wprowadzenie i szczegó³owe zbadanie algebr miarowych z tzw. splotem uogólnio-nym, rozpoczête prac¹ z 1964 roku, która by³a zainspirowana ba-daniami J.F.C. Kingmana z Cambridge. Ta tematyka jest kontynu-owana do dzisiaj. Ostatnia z dwudziestu prac z tego zakresu zosta³a opublikowana w 1999 roku.

Poza teori¹ prawdopodobieñstwa Profesor ma znacz¹ce osi¹gniê-cia w innych dzia³ach matematyki. Wspomnimy tu tylko o trzech: algebrach ogólnych, fizyce matematycznej i teorii informacji.

W latach 1958-1966 profesor Urbanik w cyklu prac rozstrzy-gn¹³ zagadnienie pe³nej charakteryzacji

algebr, w których pojêcie niezale¿noœci ma w³asnoœci niezale¿-noœci liniowej. Warto przypomnieæ, ¿e algebry ogólne by³y wpro-wadzone i badane przez prof. Edwarda Marczewskiego i jego wspó³-pracowników. Wiele z tamtych wyników jest w monografii Geor-ge’a Gratzera Universal algebra, Springer-Verlag, New York, 1979. W pracach z dziedziny fizyki matematycznej zawieraj¹cych wyniki uzyskane m.in. w ramach wspó³pracy z fizykiem prof. Ro-manem S. Ingardenem, powsta³y podstawy informacyjnej termo-dynamiki, w której udowodniono prawo wzrostu entropii. W innej publikacji profesor Urbanik opisa³ warunki konieczne i dostatecz-ne komutowania obserwabli w mechanice kwantowej.