"Tryptyk dla Fryderyka", Lublin 2010 : [recenzja]

Zenona Rondomańska

"Tryptyk dla Fryderyka", Lublin 2010

: [recenzja]

Echa Przeszłości 13, 440-445

2012

a t a k ż e o p i s y w a n y t u t a j w s p a n i a ł y d z i e n n i k , w i e r n i e o d d a j ą c y g w a ł t o w n e p r z e m i a n y z a r ó w n o w P o l s c e , j a k i w R o s j i . P o d t y t u ł d z i e n n i k a , m i m o n u t y p e s y m i z m u , w i z j i k a t a s t r o f y o s t a t e c z n i e n i e s p e ł n i ł s i ę . P o p o w r o c i e d o P o l s k i J a n S o b c z a k z o s t a ł p r o f e s o r e m U n i w e r s y t e t u W a r m i ń s k o - M a z u r s k i e g o , d y ­ r e k t o r e m I n s t y t u t u H i s t o r i i , w y d a ł k i l k a i n t e r e s u j ą c y c h k s i ą ż e k , s t a ł s i ę c e n i o n y m b a d a c z e m d z i e j ó w p o l i t y c z n y c h E u r o p y W s c h o d n i e j . N a t e m a t n i e ł a t w y c h , p e ł n y c h n a p i ę ć i r o z t e r e k c z a s ó w p o z o s t a ł c i e k a w y z a p i s , b e z k t ó r e g o t r u d n o z r o z u m i e ć t o w s z y s t k o , c o w l a t a c h 1 9 9 0 - 1 9 9 2 d z i a ł o s i ę w t e j c z ę ś c i E u r o p y . Z a p i s o b s z e r n y , w i a r y g o d n y , b e z u p i ę k s z e ń o d d a j ą c y t o w s z y s t k o , c o A u t o r p r z e ż y ł i c o w i d z i a ł . B e z j e g o u w z g l ę d n i e n i a t r u d n o o g a r ­ n ą ć w i e l e m e c h a n i z m ó w i w y d a r z e ń z n a j n o w s z e j h i s t o r i i R o s j i i P o l s k i . O s o b l i w o ś c i ą d z i e n n i k a s ą z d j ę c i a o r a z k r ó t k i e w i a d o m o ś c i z p r a s y z a r ó w n o p o l s k o - , j a k i r o s y j s k o j ę z y c z n e j , k t ó r e u w i a r y g o d n i a j ą s ł o w a A u t o r a , n a d a j ą c j e g o p i s a r s t w u r z e t e l n y c h a r a k t e r .

A r t u r K i j a s

T r y p t y k d l a F r y d e r y k a ,

p o d r e d . T o m a s z a J a s i ń s k i e g o , W y d . P o l i h y m ­

n i a , L u b l i n 2 0 1 0 , s s . 4 0 1

T r y p t y k d l a F r y d e r y k a ,

A r s

o n a o k a z a ł ą o b j ę t o ś ć ( s . 7 - 4 0 1 ) , w y n i k a j ą c ą z w i e l o ś c i p r z y k ł a d ó w m u z y c z ­ n y c h i p l a s t y c z n y c h . N a o k ł a d k a c h u m i e s z c z o n o p r a c e : S ł a w o m i r a A n d r z e j a M i e l e s z k i -

C h o p i n

F r y d e r y k C h o p i n I n M e m o ­

r i a l I I ,

T r y p t y k ,

S c i e n t i a - M u s i c a - A r s ,

T r y p t y k d l a F r y d e r y k a

T r y p t y k u

T r y p t y k u

S c i e n t i a

C h o p i n

1

Tryptyk dla F ryderyka,

2

„Chopiniana” w twórczości Feliksa Nowowiejskiego,

W kręgu k u ltu ­

ry rom antycznej. W 200-lecie urodzin F ryderyka Chopina i w 100-lecie pow stania „Roty” Feliksa

Nowowiejskiego,

j e s t t o j e d y n y a k c e n t p o e t y c k i , b o w i e m p r z e d d r u g ą c z ę ś c i ą -

M u s i c a

a l a s c h e r z o h - m o l l

A r s

Z P o l s k i

F o r t e p i a n

C h o p i n a o t w a r t y w p r z e s t r z e ń n i e p o d l e g ł ą ,

S c i e n t i a

T r i a g - m o l l

P o l o n e z a f i s - m o l l

„ B a r k a r o l a F i s - d u r

S c h e r z a ,

B a l l a d y , F a n t a z j a f - m o l l , B a r k a r o l a F i s - d u r ”

Koncertu fortepianowego f-m oll

Koncert fortepianowy e-moll

Walc E -d u r

Polonez C-dur

E tiu d y C-dur?,

N o ktu rn b-m oll

N o k tu rn u G es-dur?”,

S u m m a r y .

6 P o d t y tu ły : „ I m a g in a t io c r u c i s ”, „ P o d n ie s i e n ie k r z y ż a ”, „ N a m y s ł - w s t r o n ę m e t a o b r a z u ”, „ W id z e n ie ” - J e r z y D u d a G r a c z ,

Polonez fis-m oll

7 P o d ty tu ły : „ M e t o d a ”, „ G o n d o lie r a ”, „ P i e r w s z e a k o r d y ”, „ D w a id i o m y ”, „ F i n a ł”, S u m m a r y . 8 P o d t y tu ły : „I

Scherzo b-m oll

B a lla d a g-m oll

Scherzo b-m oll

B a lla d a F -dur

Scherzo cis-m oll

B a lla d a A s-d u r

Fantazja f-

m oll

B a lla d a f-m oll

Scherzo E -d u r

Barkarola F is-dur

j a k o t e o r e t y k , c h o c i a ż ż a ł o w a ć n a l e ż y , i ż z a m i a s t s u c h e j a n a l i z y d z i e ł a n i e p o d j ą ł s i ę , j a k o p r a k t y k , o m ó w i e n i a w a r s z t a t u k o m p o z y t o r s k i e g o C h o p i n a . K r ó t k i s z k i c ( s . 1 0 5 —1 1 2 ) Z o f i i C h e c h l i ń s k i e j „ Z z a g a d n i e ń r e c e p c j i t w ó r ­ c z o ś c i C h o p i n a ( n a p r z y k ł a d z i e r e c e p c j i

P o l o n e z ó w

P o l o n e z a A - d u r

P o l o n e z a c - m o l l .

F o r t e p i a n C h o p i n a .

M u s i c a

„ N o k t u r n f - m o l l

A r s

sk ieg o , W ła d y s ła w a Ż u k o w sk ie g o , P a w ła B e r n ik a o ra z c z te r e m a p r a c a m i S ła ­

w o m ir a A n d rz e ja M ie le sz k i, w s z y s tk ie o ty tu le „ C h o p in ”. S ą to p r z e d s ta w ie ­

n i a p o p ie r s ia k o m p o z y to ra w y k o n a n e g o z g ip s u p a ty n o w e g o (4), ze s z tu c z n e ­

go k a m ie n ia (1) i ze s t i u k u (1) o ra z d w ie s t a t u e t k i z żyw icy p a ty n o w a n e j,

p o w s ta łe w l a t a c h 1985, 1993, 2 0 0 9 , 2 0 1 0 . P o n ie w a ż k a ż d a p r a c a z a p r e z e n to ­

w a n a j e s t d w ie m a fo to g ra fia m i - z p ro filu i

a n f a c e ,

c a ło ść z a jm u je k i l k a n a ­

ście s tr o n (3 0 0 -3 1 6 ).

„W p e jz a ż u ” (s. 3 1 8 -3 2 7 ) z n a jd u ją się p ra c e p ię c io rg a a rty s tó w : p ła s k o ­

r z e ź b a Z b ig n ie w a S t a n u c h a „ P e jz a ż z C h o p in e m ” (ż y w ic a p a ty n o w a n a )

z 2 0 0 9 r., A d a m a M y ja k a „Z c y k lu

P e j z a ż p o l s k i

” ( te c h n ik a w ła s n a - w ęg iel,

k r e d k a , p a p ie r ) z 2 0 0 5 r., M a r ii S ę k o w sk ie j „W ariacje n a t e m a t ” (k o lo g ra fia ,

k re d k a , ołów ek) z 2009 r., W ie sła w a P ro c ia „W spom nienie I” i „W spom nienie II ”

(olej, p łó tn o ) z 2 0 1 0 r. o ra z M a łg o rz a ty S tę p n ik „ S a m

j e d e n n a f i r m a m e n c i e

. . . ” (olej, p łó tn o ) z 2 0 1 0 r.

„ N a rra c je i s y m b o le ” (s. 3 2 9 -3 4 2 ) p r e z e n t u j ą p ra c e p o w s ta łe w 2009

i 2 0 1 0 r.: A n n y B a r a ń s k ie j „K ied y c is z a p r z e r a d z a się w m u z y k ę . . . ” ( te c h n ik a

m ie s z a n a , p a p ie r), d y p ty k A r t u r a P o p k a „ V a ld e m o ssa - o p o w ieść z ła , opo­

w ie ść d o b r a ” (olej, a k r y l, p łó tn o ), a cy k l B e r n a r d a H o m z iu k a „W c h o p in o w ­

s k im w ir y d a r z u ” (ołów ek, k r e d k a , p a p ie r, r a z d o d a tk o w o h e r b a ta ) tw o rz ą :

„A nioł”, „ M u z a m iło śc i”, „ N a tc h n ie n ie ”, „ W stę g a u c z u ć ”,

„B y ł e m u C ie b ie

w te d n i p r z e d o s t a t n i e . . . ”11,

„W W a rsz a w ie . S ie r p ie ń 1 9 4 4 ”. W te j części

m a m y je s z c z e p ra c e : Z b ig n ie w a L iw a k a „ N ie w ie lk a r y s u n k o w a i r o m a n ty c z ­

n a e tiu d a ” ( te c h n ik a m ie s z a n a , p a p ie r) , A n n y M a r ty Ż u k o w sk ie j „ P rz e d p u ­

b lic z n o ś c ią ” (olej, p łó tn o ) i P a w ła B e r n ik a „D o ty k ” (d łu g o p is, p a p ie r).

„ O p u s” to k o le jn a p o d c z ę ść

A r s

, m o im z d a n ie m n a jc ie k a w s z a , bo p r e z e n ­

t u ją c a (s. 3 4 4 -3 5 8 ) p la s ty c z n e u ję c ie m u z y c z n y c h k o m p o zy cji C h o p in a , co

w y m a g a w ie lk ie j w y o b ra ź n i. Z a m ie sz c z o n o w n ie j fo to g ra fie : p ła s k o rz e ź b y

R a d o s ła w a S k ó ry

„N o k t u r n c - m o l l

op. 48 n r 1” (ży w ica, te c h n ik a w ła s n a ),

g r a f ik i R o m u a ld a K o ło d z ie ja - d w ie w a ria c je n a t e m a t

„M a z u r k a A s - d u r

op.

50 n r 2 ” z 2 0 1 0 r., B a r b a r y N iśc io r

„P r e l u d i u m d - m o l l

op. 28 n r 2 4 ” (a k ry l,

t e k t u r a ) z 2 0 0 9 r., K rz y s z to fa R u m o w sk ie g o „ P ro je k t b ilb o a r d u do p ły ty

C h o ­

p i n / J a g o d z i ń s k i - S o n a t a b - m o l l ”,

z 2 0 0 9 r. i k o r e s p o n d u ją c ą z n im , ch o ciaż

z n a c z n ie w c z e ś n ie js z ą p r a c ę J o a n n y P o la k „Po f in a le

S o n a t y b - m o l l ”

z 2 0 0 1 r.

o ra z A n n y B a r a ń s k ie j „ F r a g m e n ty ” z 2 0 1 0 r.

„P o w iew w sp ó łc z e sn o śc i” p r z y n o s z ą g ra f ik i cyfrow e M a r k a L e tk ie w ic z a

„

N o k t u r n E s - d u r

op. 55 n r 2 - w id z ę k o lo ry i k s z ta łty . E k s p lo r a c ja s y n e s te ­

ty c z n a ”, M a r k a M a z a n o w s k ie g o

„W a lc D e s - d u r

op. 64 n r 1

«M i n u t o w y »”

i W ło d z im ie rz a P a s t u s z a k a

„P o l o n e z e s - m o l l

op. 2 6 n r 2 ”, w s z y s tk ie z 2 0 0 9 r.

R ó w n ie i n te r e s u ją c a j e s t k o le jn a p o d cz ęść

A r s

- „ Im p re s je - a so c ja c je ”

(s. 3 6 0 -3 7 0 ), m ie s z c z ą c a w so b ie w c z e ś n ie js z ą , bo z 2 0 0 5 r. p ra c ę M a r iu s z a

D rz e w iń s k ie g o „ Z a s łu c h a n y w n o k tu r n a c h ” (olej, p łó tn o ) o ra z k ilk a p o w s ta ­

ły c h w r o k u 2 0 0 9 : S ta n is ła w a Ż u k o w sk ie g o „ S y m fo n ia p r z e s tr z e n i” (a k ry l,

p łó tn o ), A licji S n o c h -P a w ło w sk ie j , / n

p r o m p t u

do m u z y k i C h o p in a ” (a k ry l,

re lie f, t e c h n ik a m ie s z a n a ) , I r e n e u s z a W y d rz y ń sk ie g o „ B łę k itn y to n ” (szk ło

o k ie n n e k le jo n e , sz lifo w a n e i p o le ro w a n e ), M a rii S ę k o w sk ie j „ K o n c e rt f o r te ­

p ia n o w y ” (k o lo g ra fia , k r e d k a , o łów ek), W ło d z im ie rz a P a s t u s z a k a „ C h o p in n a

łą c e ” (a k ry l, p łó tn o , t e c h n ik a m ie s z a n a ), M a łg o r z a ty G o rz e le w sk ie j „

p e r d e n -

d o

” (a k ry l, p łó tn o ) i g ra fik ę Z d z is ła w a N ie d ź w ie d z ia „N a z e w n ą tr z n u t a ”.

O s t a t n i a p o d część

A r s

— „ In m e m o ria m ” (s. 3 7 2 —377) to p ra c e p o w s ta łe

d la u c z c z e n ia o b ch o d zo n ej ro czn icy : lin o r y t A d a m a P a n k a „R ok C h o p in o w sk i

1 8 1 0 —2 0 1 0 ”, g r a f ik a k o m p u te r o w a K a m ila S ic z k a „2010 R o k C h o p in o w s k i”,

d w ie g ra fik i cyfrow e A n n y P e rło w s k ie j-W e is e r „ F ry d e ry k C h o p in in M e m o ria l

I” i „ F ry d e ry k C h o p in i n M e m o ria l I I ” o ra z d y p ty k W ło d z im ie rz a P a s t u s z a k a

w te c h n ic e k o la ż u i g r a f ik i cyfrow ej „ N a sz f o r te p ia n ”.

D o d a n y n a z a k o ń c z e n ie in d e k s n a z w is k o ra z s p is y tr e ś c i w ję z y k a c h

p o ls k im i a n g ie ls k im p o d n o s z ą p o z y ty w n e w r a ż e n ie og ó ln e, co s p r a w ia , że

T r y p t y k d l a F r y d e r y k a

u z n a ć m o ż n a z a p u b lik a c ję g łęb o k o p r z e m y ś la n ą ,

u ro z m a ic o n ą pod w z g lę d e m z a w a rto ś c i i ró ż n o ro d n o śc i z a p re z e n to w a n y c h

p ra c , a n a d to , d o b rz e ś w ia d c z ą c ą o p ra c y W y d z ia łu A rty s ty c z n e g o U n iw e r s y ­

t e t u M a rii C u rie -S k ło d o w sk ie j w L u b lin ie .

Z e n o n a R o n d o m a ń s k a

(O lsz ty n )

P e r k u n o v o k o p l j e ,

S t u d i a M y t h o l o g i c a S l a v i c a - S u p l e m e n t a : S u p l e -

m e n t u m 4 , e d . M . K r o p e j , A . P l a t e r s k i , V. N a r t n i k , I n s t i t u t z a a r c h e -

o l o g i j o Z R C S A Z U , Z a l o z b a Z R C , L j u b l j a n a 2 0 1 1 , s s . 2 0 0

P r a c a z b io ro w a

P e r k u n o v o k o p l j e

(„ L a n c a P e r u n a ”) j a k w y ja ś n ia n a w s tę ­

p ie Tom o V in sc a k , s ta n o w i w y d a w n ic z e p o d s u m o w a n ie c z te ro le tn ie g o p ro je k ­

t u „ I n te r p r e ta c ja s a k r a l n a k r a jo b r a z u ”

(S a k r a l n a i n t e r p r e t a c i j a k r a j o b r a z a )

z a tw ie rd z o n e g o p rz e z M in is te r s tw o N a u k i, E d u k a c ji i S p o r tu R e p u b lik i

C h o rw a c ji. U c z e s tn ic y p r o je k tu ro z p o c z ę teg o w 2 0 0 6 r. o b jęli sw o im i s y s te ­

m a ty c z n y m i b a d a n ia m i z a ró w n o m ito lo g ię p o łu d n io w o s ło w ia ń s k ą , to p o n im ię ,

j a k i s ta n o w is k a a rc h e o lo g ic z n e . W sz y stk o w c e lu w y ja ś n ie n ia p ro c e s u ro z w o ­

j u re lig ii s ło w ia ń s k ic h n a o b s z a r a c h d z isie jsz e j C h o rw a c ji, S ło w e n ii, S e rb ii

o ra z B o śn i i H erce g o w in y . B a d a c z e s k u p ili się ta k ż e n a z ja w is k u p rz e jm o w a ­

n i a d a w n y c h r z y m s k ic h s a n k tu a r ió w p rz e z now o p rz y b y łą lu d n o ś ć s ło w ia ń ­

s k ą o ra z a d o p to w a n ia d a w n y c h s a n k tu a r ió w i u ro c z y s k n a p o trz e b y c h rz e ś c i­

ja ń s tw a . Sw oje z a in te r e s o w a n ia s k u p ili g łó w n ie n a o b sz a rz e : I s t r i i M oscenic,

T re b isć a , P e r u n , G ra c isć e , P e r u n c e v a c , p ó łw y se p V eles koło N ov o g V inodol-

sk o g , P a g , Z la r in , K o n a v le , D u b ro w n ik , Z a d a r, S v e to B rd o i m iejsco w o ści

P e r u n i B ogos w p o b liż u V a re s w B o ś n i i H e rc e g o w in ie . P r o je k t o ra z o r g a n i­

z o w a n e w je g o r a m a c h s e m in a r ia m ia ły n a c e lu n ie ty lk o z w ię k s z e n ie w ie d z y