Mechanizmy subsydencji neoproterozoiczno-dolnopaleozoicznych basenów
sedymentacyjnych na zachodnim skłonie kratonu wschodnioeuropejskiego
Dla systemu genetycznie powiązanych basenów sedymentacyjnych, rozwiniętych w ediakarze-wczesnym paleozoiku na zachodnim skłonie kratonu wschodnioeuropejskiego (basen bałtycki, basen lubelsko- podlaski, basen wołyńsko-podolsko-mołdawski), wykonano jednowymiarową analizę sybsydencji tektonicznej. Analizy przeprowadzono dla łącznie 85 profili otworów wiertniczych lub profili syntetycznych. Rozwój systemu basenów pery-Tomquista rozpoczął się w późnym ediakarze fazą synryftowej ekstensji i szybkiej subsydencji. Ryftowanie wzdłuż zachodniej krawędzi kratonu wschodnioeuropejskiego wiązało się z ostatnią fazą rozpadu prekambryjskiego superkontynentu Rodinii/Pannotii. Poryftowa subsydencja termiczna była mechanizmem rozwoju omawianego systemu basenów pod koniec ediakaru, w kambrze oraz we wczesnym i środkowym ordowiku, gdy rozwijały się one na pasywnej krawędzi paleokontynentu Baltiki. W późnym ordowiku i sylurze na zachodnim skłonie kratonu wschodnioeuropejskiego rozwinęło się zapadlisko przedgórskie orogenu kaledońskiego, którego subsydencja kontrolowana była przez mechanizm fleksuralnego uginania płyty. Proces ten był następstwem skośnej kolizji Baltiki i Wschodniej Awalonii.Subsidence mechanisms of the Neoproterozoic-lower Palaeozoic
sedimentary basins of the western slope of the East European Craton
Tectonic subsidence history was analysed for the Ediacaran-Lower Palaeozoic Peri-Tomquist system of sedimentary basins, including the Baltic Basin, the Lublin-Podlasie Basin, and the Volyn-Podillya-Moldavia Basin. The analysis were conducted by performing ID backstripping for 85 wells or synthetic sections. The development of the Peri-Tomquist system of sedimentary basins commenced with an event of relatively rapid syn- rift tectonic subsidence and extension in the latest Ediacaran. The rifting was related to the latest stages of break-up of the Precambrian super-continent Rodinia/Pannotia. The latest Ediacaran to Middle Ordovician tectonic subsidence pattern was characteristic of post-rift thermal sag stage of extensional basins. At this stage, the studied area became a passive continental margin of Baltica. During late Ordovician and Silurian flexural foredeep basin of the Caledonian collision zone developed at the western slope of the East European Craton. This process was a consequence of the Avalonia and Baltica convergence and oblique collision.
