256 Recenzje
zaśw iadczenia o zdobyciu zawodu. Zaw ód sprzyjał tw orzeniu w ięzów m iędzy m łynarzam i, choć np. m łynarze w odni m ieli się lepiej od m łynarzy w ietrznych, bardziej zależnych od w arunków atm osferycznych. Niem niej zaw ód m łynarza m iał p ew n ą pozycję społeczną.
W uw agach końcow ych autor podsum ow uje dzieje i rozwój m łynarstw a w ie trznego na K ujaw ach, w skazując jednak, że to ju ż przeszłość, a tym sam ym zw raca uw agę na konieczność zachow ania nielicznych ju ż obiektów historycz nych. W śród aneksów znajdują się: 1. Wypis ze spisu w iatraków w w ojew ództw ie bydgoskim z lat 1971/72; 2. Spis m łynarzy w ietrznych na K ujaw ach (1989 r.) - z dokum entacją fo to g ra ficzn ą obiektów , 3. Słow niczek w yrażeń i zw rotów m ły narskich. B ibliografia zaw iera ponad 200 pozycji, w tym także pozycje obce.
K siążka Jana Sw ięcha to pow ażny przyczynek do historii m łynarstw a w ie trznego w Polsce, cenny m ateriał do ustanow ienia ochrony w iatraków jak o za bytków techniki naszego kraju.
Zdzisław M ikulski Uniwersytet Warszawski
N o t y r e c e n z y j n e
H enryk B a r a n o w s k i : Bibliografia K opernikow ska. T. 3. 1972-2001. Przy w spółpracy Jolanty G o ł a w s k i e j . Toruń 2003 W ydaw nictw o U ni w ersytetu M ikołaja K opernika, 268 s., ind.
W 2003 r. ukazał się trzeci tom , w ydaw anej od 1958 r. przez H enryka B ara now skiego, Bibliografii K opernikow skiej. O m aw iany tom obejm uje piśm ienni ctw o z lat 1972-2001. Składa się on z dwóch części. W części pierw szej zesta w iono w ydania pism K opernika, z podziałem n a Pism a autentyczne i Pism a w ątpliw ego autorstw a. W części drugiej zam ieszczono Piśm iennictw o o K oper niku, podzielone na osiem działów. Dział pierw szy, ogólny, zaw iera bibliografie dotyczące K opernika, w iadom ości o rękopisach oraz opracow ania dotyczące: Badań na d K opernikiem , B adaczy K opernika oraz P rac na d w ydaniem dzieł K o pernika. W dziale drugim znalazły się O pracow ania ogólne, podzielone na:
M onografie i opracow ania, Prace zbiorowe oraz Czasopism a - num ery specjalne. W dziale trzecim , zaw ierającym opracow ania biograficzne o K operniku, zgro m adzono opracow ania dotyczące m ateriałów źródłow ych, listów, dokum entów zw iązanych z K opernikiem , jego pochodzeniem i narodow ością, d atą urodzin, m łodo ścią i studiam i w K rakow ie, jeg o pobytem w e W łoszech i na W armii, oso bam i z kręgu K opernika, a także dotyczące tła historyczno-kulturalnego jeg o ży cia oraz m iejscow ości z nim zw iązanych. W dziale czw artym znalazły się opra cow ania na tem at Twórczości i działalności K opernika w dziedzinie astronom ii,
Recenzje 257
fizyki, m atem atyki, ekonom ii, geografii, filozofii, m edycyny, teologii, b u d o w n i ctwa, prawa, poezji i nauk hum anistycznych. W dziale piątym zgrom adzono opra cow ania dotyczące Znaczenia K opernika w nauce. T rzy ostatnie d ziały obej-’ mują opracowania dotyczące różnych form uczczenia pamięci Kopernika w literaturze pięknej, sztuce, m uzealnictw ie, w ystaw ach, sym pozjach, kon feren cjach i ses ja c h naukow ych, jubileuszach itp.
A ndrzej B i e r n a c k i : Jan R ostafiński 1882-1966. P róba biografii. L u b lin 2003 N orbertinum , 101 s., nlb. 2 s., 4 k. tabl., portr., il.
K siążka przedstaw ia biografię w ybitnego polskiego zootechnika - Jan a R o stafińskiego, syna znanego botanika i historyk a nauki z przełom u X IX i X X w. - Józefa Rostafińskiego. A utor opisuje najpierw historię rodu R ostafińskich, na stępnie dzieciństw o i m łodość Jana R ostafińskiego, je g o studia na U n iw ersy te cie Jagiellońskim , podróże po Europie Z achodniej, p racę w C entralnym Tow a rzystw ie R olniczym oraz na stanow isku p rofesora SGGW , lata jeg o uw ięzienia na P aw iaku i w Stutthoffie, działalność społeczną i d zien nikarską oraz je g o ży cie rodzinne. Do książki zostało dołączone w spom nienie o Janie R ostafińskim je g o syna - W ojciecha, a także liczne fotografie rodzinne oraz schem at drzew a
genealogicznego rodziny Bayerów, W entzlów i R ostafińskich.
Jolanta D w o r z a c z k o w a : Szkoła w Lesznie do 1656 roku. N a u czycie le i program y. Leszno 2003, Leszczyńskie Tow arzystw o K ulturalne; Z arząd M iasta Leszna; Państw ow a W yższa Szkoła Z aw odow a im. J. A. K om eńskiego w Lesznie, 111 s., il., ind.
K siążka je s t podzielona na trzy zasadnicze rozdziały. W ro zdziale p ierw szym autorka przedstaw iła kró tką charakterystykę szkoły hum anistycznej w E u ropie oraz pierw sze lata funkcjonow ania szkoły leszczyńskiej. R ozdział drugi opisuje, podejm ow ane w latach trzydziestych X V II w., pierw sze próby je j re fo r my. R ozdział trzeci przedstaw ia funkcjonow anie uczelni leszczyńskiej za re k to ratu Jana A m osa K om eńskiego i jeg o następców . Do książki dołączono C ursus studiorum szkoły leszczyńskiej z 1604 r. oraz opracow ane przez K om eńskiego program y nauczania dla szkoły czteroklasow ej i sześcioklasow ej. K siążka je s t zaopatrzona w streszczenia w języ k u czeskim , niem ieckim i angielskim .