Miêdzynarodowa konferencja Tectonics & Sedimentation
Bonn, Niemcy, 16–18.02.2009
W dniach 16–18.02.2009 r. w Bonn odby³a siê miêdzy-narodowa konferencja tektoniczno-sedymentologiczna. G³ównym organizatorem by³ Steinmann Institute für Geo-logy Uniwersytetu w Bonn (ryc. 1), a obrady toczy³y siê w ramach spotkania Towarzystwa Geologii Sedymentacyj-nej, Sekcja Centralnej Europy (SEMP-CES). Temat prze-wodni konferencji zosta³ zdefiniowany nastêpuj¹co: Procesy tektoniczne inicjuj¹ce erozjê i transport osadów w kontynentalnych i morskich basenach — badania i modelo-wanie.
W spotkaniu udzia³ wziê³o 140 osób z 14 krajów. Pol-skê reprezentowa³ tylko autor tego sprawozdania, tj. dr Ma-rek Widera z Instytutu Geologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Podczas prezentacji ustnych wyg³oszono 41 referatów. Ponadto krótko omówiono i zaprezentowano 40 posterów. Wœród wymienionych by³ referat M. Widery i A. Ha³uszcza-ka (UWr, Wroc³aw), pt. Sediment architecture and tectonic evolution of the Cenozoic grabens in the Polish Lowlands, central Poland oraz poster M. Widery i T. Dobosza (Proxi-ma, Wroc³aw), pt. Provenance of pebbles occurring in the fine-grained Neogene deposits in central Poland. Przede wszystkim warto jednak wymieniæ tematy i autorów refe-ratów wprowadzaj¹cych (ang. keynotes) w problematykê kolejnych sesji, które na zaproszenie organizatorów wyg³osili œwiatowej s³awy specjaliœci w dziedzinie tektoni-ki i sedymentologii. W porz¹dku chronologicznym oma-wiane by³y:
Dynamika basenów a architektura facji (ekstensyj-na, kompresyj(ekstensyj-na, przesuwcza) — Randell A. Ste-phenson (Aberdeen);
Pochodzenie osadów — Hilmar von Eynatten (Göttingen);
Aktywne baseny a neotektonika — Klaus Reicherter (Aachen);
Stratygrafia sekwencji a tektonika — George Post-ma (Utrecht);
Zale¿noœæ miêdzy wynoszeniem, klimatem i erozj¹ — Fritz Schlunegger (Bern);
Równowa¿enie dop³ywu materia³u — Matthias Hin-derer (Darmstadt);
Od riftingu do rozpadu kontynentów — Dario Sciun-nach (Milano).
Streszczenia wszystkich referatów oraz posterów opu-blikowano w materia³ach konferencyjnych. Redaktorami tomu s¹: Tom McCann, Niko Froitzheim, Jean Tein i Andreas Schäfer, który by³ jednoczeœnie pomys³odawc¹, jak i g³ównym organizatorem konferencji.
Ostatni¹ atrakcj¹ pobytu w Bonn by³a wycieczka pokonferencyjna, która odby³a siê dnia 19 lutego. Naszymi przewodnikami byli: Peter Lokay, Jean Tein i Thorsten Utescher. G³ównym celem wycieczki by³a odkrywka Garzweiler I, bêd¹ca jedn¹ z trzech obecnie czynnych odkrywek w Reñskim Zag³êbiu Wêgla Brunatnego. £¹cznie w odkrywkach Garzweiler I, Hambach i Inden
eksploatuje siê rocznie oko³o 100 mln ton wêgla brunatnego, co stanowi ponad 55% niemieckiego wydo-bycia. Wêgiel z Zag³êbia Reñskiego wykorzystywany jest zarówno do celów energetycznych (90%, 10,3 tys. MW), jak i poddawany jest przeróbce chemicznej (10%).
W odkrywce Garzweiler I uczestnicy wycieczki z bli-ska mogli obserwowaæ zazêbiaj¹ce siê mioceñskie osady morskie (piaski) i osady l¹dowe (piaski zawêglone, wêgle brunatne). Du¿e wra¿enie zrobi³a te¿ najwiêksza na œwie-cie samojezdna koparka o nazwie Bagger 288, której masa wynosi 13,5 tys. ton, a jej dobowe zdolnoœci wydobywcze siêgaj¹ 240 tys. ton wêgla lub 240 tys. m3nadk³adu (ryc. 2). Interesuj¹ce by³y tak¿e struktury deformacyjne na kontak-cie piaski podwêglowe/wêgle brunatne oraz otoczaki krze-mieni górnokredowych wœród osadów piaszczystych, zalegaj¹cych miêdzy pok³adami ,,œrodkowym” i ,,gór-nym”, czyli Frimmersdorf i Garzweiler. Niestety, geneza zarówno wspomnianych deformacji, jak i otoczaków, nie zosta³a dotychczas wyjaœniona. Na koniec pobytu w odkrywce Garzweiler I obserwacjom poddany zosta³ kon-takt neogeñskich piasków i plejstoceñskich: ¿wirów,
pia-199
Przegl¹d Geologiczny, vol. 57, nr 3, 2009
Ryc. 1. Miejsce konferencji, Steinmann Institute für Geology
Uniwersytetu w Bonn. Fot. M. Widera
KONGRESY, SYMPOZJA I KONFERENCJE
sków i mu³ów, reprezentuj¹cych poziomy terasowe, m.in. Renu (ryc. 3).
W drodze powrotnej do Bonn zatrzymaliœmy siê jesz-cze na punkcie widokowym odkrywki Hambach, która jest najg³êbsz¹ w Zag³êbiu Reñskim (ponad 200 m). Wreszcie odwiedziliœmy niewielk¹ cegielniê w Ziewel, gdzie eks-ploatowane s¹ ró¿nokolorowe i³y — najprawdopodobniej paleogeñskiego/eoceñskiego wieku. W tym przypadku
uderzaj¹ce jest makroskopowe podobieñstwo wspomnia-nych osadów do mioceñsko-plioceñskich i³ów poznañskich na Ni¿u Polskim. Podsumowuj¹c, mo¿na wyraziæ opiniê, ¿e wycieczka pokonferencyjna by³a doskona³ym zwieñ-czeniem bardzo udanego spotkania tektoników i sedymen-tologów w Bonn.
Marek Widera
200
Przegl¹d Geologiczny, vol. 57, nr 3, 2009
Ryc. 3. Kontakt osadów neogeñskich i plejstoceñskich w
odkrywce wêgla brunatnego Garzweiler I. Obie fot. M. Wi-dera
Ryc. 2. Odkrywka wêgla brunatnego Garzweiler I. Widoczny jest
fragment najwiêkszej koparki Bagger 288, która eksploatuje pok³ad ,,œrodkowy” Frimmersdorf
