Europejskiej (11 marca 2011 r.).
Oświadczenie
Rocznik Integracji Europejskiej nr 5, 466-469
Dok. 3.
Nadzwyczajne posiedzenie
Rady
Europejskiej
(11
marca
2011
r.).
Oświadczenie
OŚWIADCZENIERADY EUROPEJSKIEJ
1. Rada Europejska zebrała się dzisiaj na posiedzeniu nadzwyczajnym, byomówić
wydarzenia wLibii i w południowym sąsiedztwieUE, atakże by ustalić kierunek
polityczny oraz priorytetyprzyszłej polityki UE i jej działań.
2. Demokratyczne powstania powodująradykalne zmiany wkrajachpołudniowego
sąsiedztwa UE, niosącnowe nadzieje i dając sposobność budowania przyszłości
opartej na demokracji, pluralizmie,praworządności, prawach człowiekai sprawie
dliwości społecznej. Postęp i demokracja idąwparze. Rada Europejska wyraża
uznanie dlaodwagiwykazywanej przez mieszkańców tego regionu i potwierdza,
żeto onimuszą decydować o swojej przyszłości,wykorzystując pokojowe idemo kratyczneśrodki.
3. Wszystkie kraje w regionie muszą podjąć lub przyspieszyć reformy polityczne
i gospodarcze. UniaEuropejska będzie wspierać wszelkie działania prowadzące
ku demokratycznym przemianom, systemy polityczneumożliwiające pokojowe
zmiany, wzrost gospodarczyi dobrobyt, a także bardziejproporcjonalną dystrybu
cjędochodów z gospodarki.W tym kontekścieRada Europejskazdużymzadowo leniem przyjmuje oświadczenie wydaneprzez króla Maroka dotyczące utworzenia
komitetu konsultacyjnego mającego opracować zmiany wkonstytucji; zmiany te majązostać przedstawione do zatwierdzenia obywatelomMaroka. Wsparcie UE
będzie zależne od postępów, jakieosiągają partnerzy na drodze dotransformacji.
Ponieważ jednym z najważniejszych celów jest stworzeniesolidnych instytucji de mokratycznych, zacieśnienie stosunków parlamentarnych między Europą atym regionemjest kwestią najwyższej wagi.
4. Jeżelichodzi o Tunezję,Rada Europejskaz zadowoleniem przyjmuje informację, że wybory do zgromadzenia konstytucyjnego odbędą sięw dniu 24lipca2011 r. UEjest gotowa udzielić -w ścisłymporozumieniu z władzami Tunezji- niezbęd
nego wsparcia w tym względzie, w tym przezprzyznanieTunezji szczególnego
statusu.Gdy tylko władze Tunezjibędą gotowe, UE jestskłonna udzielić temu kra jowi wsparcia w stawianiu czoła wyzwaniom gospodarczo-społecznym. Unia
Europejska będzie się nadal angażowaćw perspektywie długoterminowej w pro pagowanie rozwoju gospodarczo-społecznego. Solidarność, jaką obywatele Tune
zji wykazali wobecludności uciekającej zLibii, zasługuje na najwyższe uznanie
ipoparcie.
5. Rada Europejska popierademokratyczneprzemianyw Egipcie. Z zadowoleniem
przyjmuje szybkie przedstawienie pierwszych propozycji dotyczących zmiany
konstytucji i zachęca władzeEgiptu do wytrwałości wprowadzeniureformpoli
tycznych i do stworzenia warunków do całkowitego przejścia do demokracji, wtym przez zniesienie stanu wyjątkowego. Unia Europejska jest gotowaurucho
mić pełne wsparciezgodniez priorytetamiobywateliEgiptu; rozpoczęła także dia log z niedawno powołanymrządem Egiptu.
6. SytuacjawLibii nadal budzi poważny niepokój.Wyrażamygłęboką solidarność z obywatelamiLibiii z ofiarami reżimu. Stanowczo potępiamy gwałtowne repre
sjestosowane przez reżim libijski wobec swoich obywateli; potępiamy także przy padki rażącego i systematycznego naruszania praw człowieka. Z zadowoleniem
przyjmujemy rezolucję nr 1970Rady Bezpieczeństwa ONZ oraz odesłanie kwestii
Libii do rozpatrzenia przez Międzynarodowy Trybunał Kamy. Stosowanie siły
wobec ludności cywilnej- zwłaszcza z użyciem środkówwojskowych -jest nie
dopuszczalne imusi się natychmiast zakończyć.Bezpieczeństwo ludności musi
być zagwarantowane wszelkimi dostępnymi środkami. RadaEuropejska wyraża głębokie zaniepokojenie w związku zatakami skierowanymiprzeciwko ludności
cywilnej, w tym atakami dokonywanymi z powietrza. Aby chronić ludność cy
wilną,państwaczłonkowskie rozważąwszelkie konieczne opcje, podwarunkiem że będzie istniećuzasadniona potrzeba, jasna podstawa prawna i poparcie ze stro ny regionu. Osoby odpowiedzialne zostaną pociągnięte do odpowiedzialności
i poniosą poważne konsekwencje. Aby zareagować na ten kryzys, będziemy współpracować z OrganizacjąNarodów Zjednoczonych, Ligą PaństwArabskich, Unią Afrykańską i naszymi międzynarodowymi partnerami. Apelujemy o bez
zwłoczne zwołanie posiedzenia naszczycie z udziałemLigi Państw Arabskich,
Unii Afrykańskiej i Unii Europejskiej.
7. PułkownikMuammar Kaddafi musi natychmiast oddać władzę. Jego reżimutracił wszelkąlegitymację i przestał być dla UniiEuropejskiej partneremdo rozmów.
Unia Europejska przyjęła środki ograniczające skierowane przeciwko przywód
com Libii oraz przeciw podmiotom posiadającym znaczne aktywa kontrolowane
przezreżim;jestrównież gotowa przyjąć dalszesankcje.
8. Celem jest, by wLibii niezwłoczne rozpoczął się uporządkowany proces demokra tyzacji z wykorzystaniem szerokozakrojonego dialogu. Unia Europejskaz zadowo leniem przyjmuje i popiera utworzenie tymczasowej przejściowej rady narodowej z siedzibąw Bengazi, którą UEuważaza politycznegopartneradorozmów.Unia
Europejskajest gotowa pomagać Libii w tworzeniu państwa konstytucyjnego
i rozwijaniu praworządności. Wyraża gotowośćdo spełnieniapróśb ludnościLibii
o pomoc w ożywieniulibijskiej gospodarki.
9. Nadzwyczajna sytuacja humanitarna wLibii i na jej granicach staje sięcoraz bar
dziej niepokojąca; zaostrzają jąmasowe przepływy migracyjne spowodowane ostatnimi wydarzeniami. Kwestią priorytetową pozostaje zapewnienie bezpiecz
nej ewakuacji obywateli UE i obywateli innych krajów, którzy pragną uciec przed
walkami. Unia Europejska i państwaczłonkowskie uruchomiły pomoc humani tarną i zobowiązały się do dalszej pomocy ludności wLibii oraz osobomprzekra czającym granice tego kraju,w ścisłej współpracy z Wysokim Komisarzem ONZ
ds. Uchodźców, Biurem ds.Koordynacji Pomocy Humanitarnej, Międzynarodową
Organizacjąds.Migracji, MiędzynarodowymKomitetemCzerwonego
Krzyża/Mię-dzynarodowąFederacją Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksię
życa oraz organizacjamipozarządowymi. Unia Europejska apeluje do wszystkich zaangażowanych stron o umożliwienie agencjom i podmiotom świadczącym
pomoc humanitarnądostępu dokażdegorejonu,wktórympomocta jest potrzeb
na; j est równieżgotowa wspierać ich działania. W tymcelu Unia Europej ska zwięk szy koordynacjęswoich działań, abyzapewnić spójnei skutecznewykorzystanie środków i zdolności, zgodnie zzasadami humanitarnymi.
10. Państwa członkowskie,które najbardziejodczuwają skutkiprzepływówmigracyj
nych, wymagają konkretnych przejawównaszejsolidarności. UE i państwa człon
kowskie są gotowe udzielać niezbędnego wsparcia w zależności od rozwoju
sytuacji. UE, zwłaszcza w ramach operacji Hermes 2011 prowadzonej przez agen
cję Frontex, będzie nadal uważnie obserwowaćoddziaływanie wydarzeńnaprze
pływy migracyjne zarównowewnątrzregionu, jak i ukierunkowane na zewnątrz.
W szczególności apeluje się do państw członkowskicho udostępnienie agencji Frontex - stosownie do potrzeb - dalszego personeluidalszych zasobówtechnicz nych. Komisjajest proszona oudostępnieniedodatkowych zasobów. Rada Euro
pejska apeluje o szybkie osiągnięcie porozumienia w sprawie rozporządzenia rozszerzającegomożliwości działania tej agencji.
11. Unia Europejskabędziesię konsultowaćz krajamiodnośnegoregionuw sprawie
wsparcia finansowego i technicznego służącego poprawie kontroli granic i za
rządzania nimioraz w sprawie środków wspomagającychpowrótmigrantów do
krajów pochodzenia. RadaEuropejskazwraca się doRady WSiSW o niezwłoczne zwołanie posiedzenia. Ponadto Rada we współpracy z Komisją proszona jest o przedstawienie,przed czerwcowymposiedzeniemRady Europejskiej, planu doty
czącegorozwijania możliwościzarządzania przepływami migrantówi uchodźców.
12. Należy propagować kompleksowepodejście do kwestiimigracji zgodnie z global
nym podejściem UE. W związkuz tym Unia Europej ska musi także zareagować na wyzwanie,jakim jest mobilność, i propagować kontaktymiędzyludzkie wykorzy
staniem z takich instrumentów,jak partnerstwa na rzecz mobilności z udziałem
wszystkich partnerów, którzy osiągnęli dostateczny postęp w procesie reform iwspółpracują w zwalczaniu handlu ludźmii nielegalnej imigracji. Komisjajest
proszona oprzedstawienie wniosków służących pobudzeniu wymiany młodzieży
między Europą a południowączęścią regionuśródziemnomorskiego.
13. Na poziomie bardziej ogólnym istniejące programy partnerstwa i pomocy zostaną
poddane szybkiej weryfikacji -w ścisłej współpracy z naszymi partnerami w re
gionie- by lepiejukierunkowaćj e na obecnepotrzeby.W związku ztym Komisja i Wysoki Przedstawiciel powinni potraktować priorytetowo metody podejścia
ukierunkowane na dane państwo i oparte na wynikach.
14. W perspektywie średnioterminowej Rada Europejska wzywa doustanowieniano
wegopartnerstwa z tym regionem zgodnie ze swoim oświadczeniem z dnia 4 lute
go2011 r. W tymkontekścieRada Europejska z dużym zadowoleniem przyjmuje
wspólny komunikat Komisji iWysokiego Przedstawiciela, w którym zapropono
wanopartnerstwo na rzecz demokracji i wspólnego dobrobytuz południowymre gionem Morza Śródziemnego, mające za podstawę zróżnicowane i oparte na
zachętachpodejście zwykorzystaniemwszystkichinstrumentówUE. Partnerstwo
takie powinno być również oparte na głębszej integracji gospodarczej, szerszym dostępiedorynkui na współpracy politycznej. Rada Europejska apeluje do Rady,
munikacie, a wszczególności warunki, na których wsparcie udzielane przez UE jej partnerommogłobyzostać zwiększone. Rada Europejska oczekuje kolejnego ko munikatu na temat europejskiejpolitykisąsiedztwa.
15. Niezwykle ważne będzie także udostępnienie krajom w regionie środków słu
żącychodbudowie imodernizacji ich gospodarek. Rozwój gospodarczy i perspek tywy zatrudnienia,zwłaszcza młodych ludzi, są niezwykle ważnymi czynnikami
stabilizującymi demokrację. Rada powinna w trybie pilnym uzgodnić będące w opracowaniu wnioski dotyczące paneurośródziemnomorskich regułpochodze nia, a Komisjaproszona jest o przedstawieniewniosków dotyczących dalszych
sposobów zwiększenia wymiany handlowej i zagranicznych inwestycji bezpo
średnichw regionie wperspektywiekrotko-, średnio- i długoterminowej. Równie pilna jest kwestia ożywieniasektora turystyki w regionie. Rada powinna szybko przeanalizować wnioski Komisji dotyczące wypłat środków powracających do Europejskiego Banku Inwestycyjnego i zbadać dalsze możliwości zwiększenia
ogólnej zdolności udzielaniawsparcia finansowegoprzezEBI. Duże znaczenie ma koordynacjadziałań z innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi. 16. Wyciągając wnioski z ostatnich wydarzeń,Unia Europejska wyrażarównież goto
wość do weryfikacji zadańUnii dla Śródziemnomorza; weryfikacja ta miałaby na celu propagowanie demokracji i wspieranie stabilnościw regionie.Należy nadać
nowyimpuls konkretnym środkom i proj ektom, by wzmocnić instytucj e demokra
tyczne,zwiększyćwolnośćwyrażania opinii,w tymswobodny dostęp doInterne tu, ugruntować społeczeństwo obywatelskie, wesprzeć gospodarkę, zmniejszyć ubóstwo izająć się kwestiąniesprawiedliwościspołecznej.
17. Unia Europejska jest świadoma dalekosiężnego politycznego i gospodarczego od działywaniaomawianych wydarzeń na region w szerszej perspektywiei apeluje
