Klasa 4a na 06.11.2020
Temat: Rośliny i zwierzęta wokół nas.
Ludzie, czyli my jesteśmy częścią tej okrutnej przyrody gdzie organizmy się nawzajem zjadają, by móc przeżyć. Stoimy jednak wysoko w łańcuchu pokarmowym, nie musimy też polować na jedzenie, ani go zbierać. Wszystko do jedzenia można kupić w sklepie, rośliny – hodujemy na polach, podobnie nie polujemy na zwierzęta, grzyby, jagody, borówki, jeżyny są tylko dodatkiem w naszej diecie. Skoro na ogół niewiele nam zagraża możemy widzieć przyrodę nieco inaczej.
Dostrzegamy piękne kolory kwiatów roślin, różne barwy zwierząt. Otaczamy się przyrodą po dobroci, ale czasem przyroda wchodzi do naszego życia nieproszona…
Piękne ale śmiertelnie niebezpieczne zwierzęta tropików
Drzewołaz Skrzydlica
Rośliny w naszych domach.
W naszych domach hodujemy wiele roślin tzw doniczkowych. Pochodzą one w większości z cieplejszego niż nasz klimatu, tam, gdzie rośliny są zielone przez cały rok. Nie chcielibyśmy mieć koło siebie „suchych badyli” jak to bywa za oknem. Nasze rośliny liściaste zrzucają liście na zimę, bo ich powierzchnia i tak przemarznie zimą. Wyjątkiem są tu np. bluszcze, ostrokrzewy, ogniki, różaneczniki, bukszpan, barwinek, mają one twarde skórzaste i dość małe blaszki liściowe, czasem pokryte np. woskiem
Tropikalne rośliny wzbudzają nasz zachwyt pięknymi liśćmi np. Monstera dziurawa, Maranta, Kroton, Szeflera, Sansewieria, Wilczomlecz biało unerwiony – zwany klejnotem Madagaskaru i wiele innych. Rośliny doniczkowe mogą też mieć piękne kwiaty np. Storczyki, Echmea, Fiołek afrykański, Kalanchoe. Hodujemy też jakże piękne kaktusy np. Opuncja, „Siedzenie teściowej”
(Echinokaktus Grusona), rośliny gruboszowate jak np. Drzewko szczęścia, uszy Shreka. Bywają też w naszych domach rozmaite aloesy, paprocie, palmy, draceny, jukki, sagowce itd.
Rośliny zimozielone:
Ostrokrzew Bluszcz
Barwinek Ognik
Rośliny domowe o ozdobnych liściach – przykłady:
Monstera Maranta Sansewieria (języki teściowej)
Przykłady roślin domowych o ozdobnych kwiatach:
Kalanchoe Echmea Fiołek
Inne rośliny domowe:
Aloes Siedzenie teściowej Świątynia Buddy
Uszy Shreka Żyworódka (Matka tysięcy) Sagowiec
Rośliny w naszych domach to też przyprawy świeże z których możemy uszczykiwać listki do sałatek zup i innych potraw. Często uprawiamy w doniczkach aloesy, które już od wielu lat znane są ze swych zdrowotnych właściwości. Większość naszych roślin domowych jest jednak mniej lub bardziej dla nas trujących np. paprocie, wilczomlecze, diffenbachia. (nasiona wilczomlecza biało unerwionego wystrzeliwują z jego torebek nasiennych więc nie powinien stać np. koło stołu w kuchni bo jedno jego nasionko da nam solidną biegunkę, natomiast 3-5 są śmiertelnie niebezpieczne dla małych psów czy kotów)
Wilczomlecz biało unerwiony
Rośliny w naszych domach
- oczyszczają powietrze z dwutlenku węgla (ale tylko w dzień kiedy przeprowadzają fotosyntezę) - nawilżają powietrze poprzez parowanie wody z ich liści
- upiększają nasze pomieszczenia
- poprawiają nasz nastrój (wnętrze z zielonymi roślinami wydaje nam się przyjaźniejsze) - wyrabiają w nas nawyk opiekuńczości, systematyczności np. odpowiednie podlewanie - dostarczają świeżych przypraw i leków (np. aloes)
Hodowla zwierząt w naszych domach.
W naszych domach czy mieszkaniach hodujemy też często różne zwierzęta, takie jak chomiki, szczury, świnki morskie, szynszyle, króliki, koszatniczki, ptaki jak np. papugi, zięby, kanarki oraz oczywiście psy i koty. Poza nimi zdarza nam się utrzymywać hodowlę rybek akwariowych, węży, jaszczurek, żółwi czy np. patyczaków. Zwierzęta w przeciwieństwie do roślin wymagają więcej uwagi, trzeba o nie odpowiednio dbać tj zmieniać im podściółkę, oczyszczać wodę, dawać odpowiednie ilości, takiego jak trzeba pokarmu. Niektóre lubią też być głaskane, przytulane czesane itp. Pamiętajmy jednak, że zwierzątko to nie chwilowa fanaberia, ale obowiązek, czasem na wiele lat ( np. zadbana świnka morska dożywa 12 lat). Każdą decyzję o zwierzaku dla siebie trzeba dobrze przemyśleć. Nie kupujemy, nie bierzemy zwierząt o niepewnym pochodzeniu. Narażamy się na np. choroby czy pupila czy nas, sklepy lub hodowle mają specjalne certyfikaty więc nie będzie nam grozić kara za trzymanie w domu zwierzęcia chrononego, zagrożonego wyginięciem lub bardzo niebezpiecznego.
Świnki morskie lubią być przytulane, głaskane, nawet czesane np. Peruwianki – długowłose Trzeba też dbać o ich dietę, muszą unikać przeciągów, chleba itd
… no jak mnie nie lubić?
Zwierzęta hodowane w domach - wyrabiają opiekuńczość,
- uczą odpowiedzialności, - uczą systematyczności - są towarzyszami zabaw
- umożliwiają obserwację trybu życia zwierzęcia
Przyroda lubi się też wpraszać do naszych domów czy ogrodów. Każdej jesieni do naszych domostw (piwnic, strychów) sprowadzają się na zimę myszy, szczury. Prawie każdy z nas zaobserwował w domach złotooka – małego owada wczesną jesienią wlatującego przez okna.
Niektóre zwierzęta towarzyszą ludziom w ich gospodarstwach domowych i często są uważane za szkodniki ( wymienione w podręczniku: wołek, mklik, prusak) oprócz nich kołatek ryjący w naszych meblach i wydający ciche stukające odgłosy w dawnych wiekach uważany za zwiastuna nieszczęścia. Na szkodniki polują myśliwi, najbardziej widoczne są pająki dzięki pajęczynom w rogach pokoi. (ale pamiętajmy: Gdzie pająk swe sieci buduje, tam miłość i zgoda panuje)
Złotook
Warto o niego dbać, gdyż niszczy szkodniki upraw takie jak np. mszyce;
w jednym sezonie niepozorny owad zje ich ponad 400.
Dajmy mu spokojnie przezimować w domu
W naszych ogrodach żyje znacznie więcej organizmów niż w domach, jest to prawie jak ich środowisko życia. Na nektar z ogrodowych kwiatów skuszą się rozmaite motyle jak i pszczoły, pędami roślin nie pogardzą mszyce i pluskwiaki, a także ślimaki. Marchewki wygryzie kret, wiśnie obtłuką szpaki. Liszki znowu będzie zjadać sikorka, lub chrząszcze; mszyce – biedronka; ślimaki - ropucha. Nasze zadbane trawniki chętnie zasiedlą uporczywe chwasty, jak np. mniszek lekarski – zwany błędnie mleczem; w uprawach ogrodowych miotła, rdest czy perz chętnie zajmą miejsce warzyw.
Pospolite chwasty:
Miotła zbożowa Rdest plamisty Perz właśiwy
W miastach, nawet tych największych, żyją zwierzęta czy rośliny, które zamieniły las lub łąkę na środowisko miejskie gdzie łatwiej o pokarm – najczęściej śmietniki, kanały ściekowe ale też parki miejskie, zdrojowe, cmentarze ( np. cmentarz w Cedzynie pod Kielcami, mnóstwo tam wiewiórek), lub gołębie miejskie wyjadane przez sokoły, ale też sowy płomykówki polujące na wsiach na myszy. Łatwo znaleźć w miastach czy wsiach miejsce na nocleg, lub gniazdo w zakamarkach budynków, strychach, kanałach. Rozrost miast zwiększa skalę zjawiska, każdy przecież słyszał o dzikach maszerujących w naszym mieście i to po największych ulicach (Aleja Piłsudskiego )
Notatka:
Tylko tekst w niebieskich ramkach.
Można też narysować swoje ulubione zwierzę lub roślinę ( może być wymarzone) Uzupełniamy też na bieżąco zeszyt ćwiczeń.
