• Nie Znaleziono Wyników

"Trajana Wały", H. Gajewska, [w:] "Słownik Starożytności Słowiańskich". T. 6, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977 : [recenzja]

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share ""Trajana Wały", H. Gajewska, [w:] "Słownik Starożytności Słowiańskich". T. 6, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977 : [recenzja]"

Copied!
3
0
0

Pełen tekst

(1)
(2)

S w i a t o w i t X X X V

Elżbieta Kowalczyk

H. GAJEWSKA, Trajana Wały, w: Słownik Starożytności Słowiańskich, t. VI, Wrocław—Warszawa—Kraków—Gdańsk 1977, s. 125.

W przedostatniej części Słownika Starożytności Słowiańskich można zaobserwować na przykładzie notek niekonsekwencję układu haseł o umocnieniach podłużnych (wzdłużnych). W dotychczas wydanych to-mach ukazały się cztery hasła (Danewirke, Limes Romanus, Limes Saxo-niae, Limes Sorabicus) zawierające wiadomości o tych obiektach. Arty-kuły te w różnym stopniu wyczerpywały problematykę zagadnienia. Za-brakło na przykład szczegółowych informacji o wałach, murach, palisa-dach i rowach stanowiących obok miejsc obrony punktowej, podstawowy składnik limesu rzymskiego oraz o nazwach, przebiegu i datowaniu po-szczególnych jego części.

Należało się również spodziewać, że analogicznie do haseł mówiących 0 limesach, hasła omawiające inne umocnienia podłużne o nazwie dwu-członowej jak Wały Śląskie lub Chrobrego, Wały Kujawskie, Wał Po-hronski i inne znajdą się w części słownika obejmującej litery W-Ż. Tymczasem w części T-U pojawiło się hasło Trajana Wały.

Zawarte w tym haśle informacje na temait umocnień podłużnych no-szących tę nazwę są niepełne. Rejestrując drobną nieścisłość, jaka wy-nikła z kontekstu zdań, należy wyjaśnić, że Brazda lui Isac i Brazda lui Tatar Bunar nie leżą w Rumunii, a w Mołdawskiej i Ukraińskiej SRR 1 znane są w historiografii pod częściej spotykaną nazwą Dolny Wał Tra-jana lub rzadszą Wał Żmijowy. Z obszaru Mołdawskiej SRR znamy po-nadto Gómy Wał Trajana zwany też Wałem Greutungów, a z obszaru Rumunii Wały Atanaryka i Ga łącki.

Autorka hasła pominęła także inne wały noszące tę nazwę, a miano-wicie znaczną część Wałów Z m/i j owych znajdujących się na obszarze Ukraińskiej SRR. Nie wyjaśniła też do końca etymologii nazwy Wały

(3)

290

Elżbieta Kowalczyk

Trajana, która w literaturze przedmiotu bywa wyprowadzana również

od imienia starosłowiańskiego boga Trojaina lub od Trojana-Bojana

cza-rownika z wierzeń Bułgarów i Serbów. Oba te imiona są znane w

histo-rii i kulturze ludów tureckich i słowiańskich. W historiografii przeważa

jednak przekonanie, że nazwa ta na obszarze Ukraiiny mogła się pojawić

jako zapożyczenie ludowe z obszaru naddunajskiego luib, że jest ona

wy-nikiem erudycji historyków rosyjskich XVIII wieku. Bezpodstawność

tej nazwy wywodzonej od imienia cesarza Trajana w stosunku do

Wa-łów Żmijowych wykazały przeprowadzane w ostatnich laitach badania

wykopaliskowe przeprowadzane na tych obiektach. Na podstawie

odkry-tej drewnianej konstrukcji wewnętrznej wałów typu

rusztowo-prze-kładkowego i zrębowego oraz zabytków ruchomych można było odnieść

czas budowy wałów na koniec X i początek XI wieku.

Naziwę Wały Trajana noszą również wały na Podolu (Ukraińska S RR).

Jeden z tych wałów położony nad Zbruczem był w połowie lat

trzy-dziestych wizytowany przeiz prof. К. Majewskiego.

Każda wielotomowa publikacja słownikowa ima zazwyczaj tom lub

tamy uzupełnień. Sądzę, że nadeszła właściwa pora, aby przeprowadzić

wśród archeologów i historyków kwerendę haseł, których zabrakło w

do-tychczas wydanych tamach.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Zaś efekty uczenia się o zn aczają stw ierdzenie tego, co uczący się w ie, co rozum ie i p o ­ trafi w ykonać po ukończeniu procesu uczenia się, ujęte w

Zmiany transformacyjne dokonujące się wówczas w kraju wpłynęły niewątpliwie na zjawisko płodności kobiet nie tylko w wymiarze ilościowym, ale także na

For

Bij de start van het proces, toen de nieuwe woningwet nog niet was ingegaan, voorzagen de gemeente en corporaties al dat huurders een rol zouden krijgen in het proces..

We consider robust ensemble-based (EnOpt) multiobjective pro- duction optimization of on/off inflow-control devices (ICDs) for a sector model inspired by a real-field case.. The use

Cała ludzka wiedza, zarów no prawdziwa, jak i fałszywa, według Jo h n a L ocke’a, jest wynikiem wglądu umysłu w idee, które zdobył przez doświadczenie zmysłowe

Ostatnie wystąpienie w panelu doktoranckim przedstawiła mgr Diana Dajnowicz, doktorantka II roku studiów na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku, wygłaszając referat pt.. W