CENTRUM EDUKACJI EKOLOGICZNEJ JUŻ OTWARTE!

(1)

KLASTER ENERGII BOBROWNIKI-WOJKOWICE- PSARY POWOŁANY DO ŻYCIA s. 8

CENTRUM EDUKACJI EKOLOGICZNEJ JUŻ OTWARTE!

S. 6

DNI KULTURY EKOLOGICZNEJ ZA NAMI! s. 18-19 ŻYCIE NA AMERYKAŃSKIM CAMPUSIE s. 23-24

(2)

I N W E S T Y C J E

CHODNIK W GOLĄSZY BISCE CORAZ DŁUŻSZY

Z D N I A N A D Z I E Ń W I D A Ć C O R A Z W I Ę K S Z E P O S T Ę P Y P R Z Y B U D O W I E P O N A D

K I L O M E T R O W E G O O D C I N K A C H O D N I K A P R Z Y D R O D Z E P O W I AT O W E J W G O L Ą S Z Y B I S C E . I N W E S T YC J A , W S PA R TA P O N A D P Ó Ł M I L I O N O WĄ D O TA C J Ą Z B U D Ż E T U P S A R , U M O Ż L I W I S PA C E R U J Ą C Y M B E Z P I E C Z N E P O R U S Z A N I E S I Ę O D G Ó R Y S I E W I E R S K I E J D O B R Z Ę K O W I C .

Już wkrótce na chodniku pojawi się kostka brukowa W ramach przeprowadzonych prac

budowlanych wykonano kanalizację deszczową wraz z zabudową studni rewizyjnych, studzienek ściekowych oraz separatora z osadnikiem. Ułożo- no krawężniki oraz wykonano kon- strukcję chodnika z kruszywa. W kolejnym, końcowym etapie inwestycji wykonawca ułoży górną nawierzchnię z kostki brukowej oraz wykona prace związane z uzupełnieniem brakującej warstwy asfaltu na drodze.

Dzięki budowie ponad kilometrowe- go odcinka chodnika, piesi będą mo- gli poruszać się bezpiecznie od Góry Siewierskiej do Brzękowic. Zgodnie z umową prace zakończą się w sierp- niu 2022 roku. Koszt tego przedsię- wzięcia wynosi 1 094 979,37 zł, z czego

W PSARACH I SARNOWIE POWSTANĄ NOWE SIECI

22 K W I E T N I A W Ó J T T O M A S Z S A D Ł O Ń P O D P I S A Ł U M O W Ę D O T YC Z ĄC Ą B U D O W Y S I E C I W O D O C I ĄG O W E J W S A R N O W I E I P S A R AC H O R A Z S I E C I K A N A L I Z AC J I S A N I TA R N E J

C I Ś N I E N I O W E J W S A R N O W I E . WA R T O Ś Ć P R Z E D S I Ę W Z I Ę C I A T O B L I S KO 3,1 M L N Z Ł , Z C Z E G O P O N A D 750 T YS . Z Ł S TA N O W I P O Z YS K A N E D O F I N A N S O WA N I E .

Przedsięwzięcie obejmuje budo- wę sieci wodociągowej wraz z przy- łączami, które będą prowadzone w ulicy Wiejskiej w Psarach i Sarno- wie. W trakcie realizacji zaplanowano przekroczenie DK 86, a także budowę dwóch sieci wodociągowych – po północnej i południowej stronie ulicy Wiejskiej. Sieć wodociągowa prowa-

547 777,47 zł to dotacja dla powiatu

będzińskiego z budżetu Gminy Psary. Wykonawcą inwestycji jest firma Dro- grem Łukasz Kyrcz z Bytomia. Red.

dzona będzie metodą bezwykopową – przewiertem sterowanym, a jej łącz- na długość wyniesie ok. 2854 mb. Ro- boty obejmą także budowę nowych przyłączy do budynków o długości 1000 mb.

Następnie zostaną wykonane ro- boty związane z budową sieci kanalizacji sanitarnej ciśnieniowej wraz

z sięgaczami do granic posesji w ulicy Wiejskiej w Sarnowie. W ramach prowadzonych prac zaplanowano również wykonanie sieci kanalizacji sanitarnej na odcinku od ulicy Space- rowej do ulicy Kamiennej. Kanalizacja zostanie wykonana metodą przewier- tu sterowanego oraz metodą wykopu otwartego. Łączna długość sieci kana- lizacyjnej to blisko 250 mb. Na zakoń- czenie zostanie odtworzona i napra- wiona nawierzchnia istniejących dróg i chodników w pasie planowanych ro- bót budowlano-montażowych.

Wykonawcą inwestycji jest firma TWP Bogusław Szymoniak z Rudy Ślą- skiej. Ich łączny koszt to 3 086 871,97 zł, a kwota dofinansowania z Europej- skiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 wynosi 759 179 zł. Planowany termin zakoń- czenia inwestycji to 31 stycznia 2023 roku. Red.

Wartość inwestycji to ponad 3 mln zł

(3)

SALA GIMNASTYCZNA W GRÓDKOWIE JUŻ POD DACHEM

J E D N A Z N A J W I Ę K S Z YC H G M I N N YC H I N W E S T YC J I , K T Ó R A R O Z P O C Z Ę Ł A S I Ę W Z E S Z ŁY M R O K U – B U D O WA N O W E J S A L I G I M N A S T YC Z N E J W G R Ó D K O W I E P O W O L I D O B I E G A K O Ń C A . B U DY N E K Z O S TA Ł J U Ż W P E Ł N I Z A D A S Z O N Y I O C I E P L O N Y. D Z I Ę K I P O Z Y S K A N Y M D O TA C J Ą TA , WA R TA B L I S K O 2 , 8 M L N Z Ł I N W E S T YC J A , Z O S TA N I E W 10 0 % S F I N A N S O WA N A Z E

Ś R O D K Ó W Z E W N Ę T R Z N YC H .

Wartość inwestycji wynosi blisko 2,8 mln zł Sala gimnastyczna w Gródkowie

posiada już pełne zadaszenie z płyt warstwowych oraz zabudowę stropo- dachu nad częścią stanowiącą zaple- cze. Dodatkowo, na zewnątrz budynek został już częściowo ocieplony styro- pianem i wełną mineralną. Wykonany został także łącznik pomiędzy budyn- kami, który ułatwi przemieszczanie się między nimi.

Z dnia na dzień postępy prac wi- doczne są również wewnątrz, gdzie rozprowadzono instalacje wodno-ka- nalizacyjne i elektryczne, wykonano izolacje podposadzkowe cieplne oraz przeciwwilgociowe wraz z wylewkami.

TRWAJĄ PRACE NA ULICY KRÓTKIEJ W MALINOWICACH

W M A R C U R U S Z Y Ł A P R Z E B U D O WA U L I C Y K R Ó T K I E J W M A L I N O W I C AC H . W R A M AC H T E J , WA R T E J B L I S KO 250 T YS . Z Ł , I N W E S T YC J I N A C Z Ę Ś C I R E M O N T O W E J D R O G I P O J AW I Ł A S I Ę J U Ż KO S T K A B R U KO WA .

Podczas dotychczasowych prac na części remontowanej drogi zamontowano już krawężniki betonowe, wykonano podbudowy z kruszywa łamanego oraz ułożono nową kostkę brukową na podsypce cementowo- -piaskowej.

Cała inwestycja obejmie 320 m, na których dodatkowo zostaną wyregu- lowane pionowe studzienki dla zawo- rów wodociągowych oraz wykonane pobocza gruntowe. Wykonawcą zadania jest firma BRUK POL BIS z My- słowa, a przewidywalny koniec robót to 30 czerwca 2022 roku. Koszt przed-

sięwzięcia wynosi 242 310 zł. Red. Na części ulicy pojawiła się nawierzchnia z kostki brukowej Inwestycja objęła również wydzie-

lenie osobnego korytarza oraz dwóch mniejszych sal lekcyjnych w starej sali gimnastycznej, która dotychczas mie- ściła się w budynku szkoły. Powsta- ły tam ścianki działowe, pojawiły się nowe posadzki wraz z wykładzinami PCV oraz wymieniono drzwi. Nowe sale posiadają już sufity podwieszane i gładzie gipsowe na ścianach.

Sala gimnastyczna w Gródkowie została zadaszona

Wykonawcą inwestycji jest konsor- cjum firm: PHU MONTER Grzegorz Wąsowicz z Częstochowy, ZRBI BUDO_

MAX Sp. j. Piotr Marks z Częstochowy oraz RS GROUP Sławomir Rek z Myka- nowa. Zgodnie z zawarta umową prace zakończą się w czerwcu 2022 roku.

Koszt inwestycji to blisko 2,8 mln złotych, a kwota ta całkowicie finanso- wana jest z pozyskanych dotacji. Red.

(4)

LIKWIDACJA BARIER ARCHITEKTONICZNYCH W GMINIE PSARY

B U D O WA P O C H Y L N I , P L A N Y T Y F L O G R A F I C Z N E I P Ę T L E I N D U K C YJ N E T O T Y L K O C Z Ę Ś Ć

D Z I A Ł A Ń I N W E S T YC YJ N YC H , K T Ó R E P O D E J M O WA N E S Ą , B Y D O S T O S O WA Ć O B I E K T Y G M I N N E D O P O T R Z E B O S Ó B Z N I E P E Ł N O S P R AW N O Ś C I A M I . N A Z L E C E N I E G M I N Y W 2 02 0 R . Z O S TA Ł A O P R A C O WA N A A N A L I Z A D O S T Ę P N O Ś C I O B I E K T Ó W U Ż Y T E C Z N O Ś C I P U B L I C Z N E J

S TA N O W I Ą C YC H W Ł A S N O Ś Ć G M I N Y P S A R Y, D Z I Ę K I K T Ó R E J S U K C E S Y W N I E R E A L I Z O WA N E S Ą Z A D A N I A W Y N I K A J Ą C E Z O P R A C O WA N I A .

20 września 2019 r. weszła w życie ustawa o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.

Ustawa nakłada na wszystkie podmioty publiczne obowiązki dotyczące zapewnienia dostępności w aspekcie archi- tektonicznym, cyfrowym i informacyjno-komunikacyjnym.

Gmina Psary stale podejmuje dzia- łania zwiększające dostępność i wpro- wadza przepisy ustawy. Zgodnie z nią zostały wyznaczone osoby pełniące funkcje koordynatorów ds. dostępno- ści, które przygotowują i wdrażają plan działania na rzecz poprawy zapewnienia dostępności osobom ze szczególny- mi potrzebami, monitorują działalność gminy w zakresie zapewniania dostęp- ności, a także wspierają osoby z niepeł- nosprawnościami i innymi potrzebami w dostępie do usług świadczonych przez gminę. Dodatkowo na stronie BIP Gminy Psary zostały opublikowane dane kontaktowe do koordynatorów oraz treść planu działania na rzecz poprawy zapewniania dostępności.

Przestrzeń publiczna dostosowy- wana do potrzeb osób z niepełno-

sprawnościami

Od 2020 r. dostosowywane są budyn- ki użyteczności publicznej do potrzeb osób z różnymi niepełnosprawnościa- mi. Firma handlowa ALTAR Przemy- sław Sonik 2 lata temu dostarczyła do urzędu 80 tabliczek przydrzwiowych

Przy urzędzie została zamontowana pochylnia ułatwiająca dostanie się do budynku osobom z niepełnosprawnościami A4, a Zakład Gospodarki Komunalnej

w Psarach zamontował je z zachowa- niem standardów dostępności. Wartość inwestycji wyniosła łącznie 10 320 zł.

Wiele działań podjęto w 2021 roku

W listopadzie 2021 r. wykonano projekt windy przy budynku Gminnego Centrum Medycznego w Psarach za 29 961,60 zł. W tym samym miesiącu przeprowadzono postępowanie na wyłonienie wykonawcy pochylni przy budynku urzędu. Zakres działań obej- mował dodatkowo przesunięcie miejsca postojowego dla osób z niepełno- sprawnościami, korektę krawężnika oraz oznaczenie 6 stopni taśmą anty-

poślizgową wykonaną z miękkiego PCV w kolorze żółtym. Wykonawcą zadania była firma ROMEX Budownictwo Sp.

z o.o., a jego wartość wyniosła 98 037,41 zł. W tym samym czasie, w związku z projektem współfinansowanym ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

„Dostępny Samorząd Plus – Polska Za- chodnia i Północna”, zespół pracowni- ków Urzędu Gminy Psary uczestniczył w cyklu szkoleń pt. „Doskonalenie kadr JST w zakresie stosowania rozwiązań ułatwiających zatrudnienie osób z nie- pełnosprawnościami”. Dodatkowo w ramach projektu w urzędzie został przeprowadzony audyt dostępności.

Kolejne zadania realizowane w bieżącym roku

W styczniu tego roku złożono wniosek do PFRON-u na dofinansowanie zakupu drukarki brajlowskiej, zakup i montaż tabliczek informacyjnych z nu- merami pokoi nad klamkami na drzwi oraz nakładek na poręcze przy schodach z alfabetem Braille’a. Zakładany koszt realizacji projektu to 29 622,02 zł, a wnioskowana kwota dofinansowania sięga 10 364,74 zł.

4 kwietnia została podpisana umo- wa na budowę windy przy Gminnym Centrum Medycznym w Psarach. Wyko- W placówkach zamontowane zostały tablice tyflograficzne

(5)

nawcą prac jest firma Liftprojekt Inży- nieria Dźwigowa Paweł Rafalik z Ostro- wa Mazowieckiego, a ich koszt wyniesie 527 965,20 zł.

Zakupiono także schodołaz do przedszkola w Strzyżowicach za 9 800 zł oraz stanowiskowe pętle indukcyjne do Urzędu Gminy i Ośrodka Pomocy Społecznej w Psarach. Koszt urządzeń wyniósł 3 936 zł. Zlecono również ozna- czenia krawędzi stopni poprzez mon- taż specjalnych nakładek w: Urzędzie Gminy i Ośrodku Pomocy Społecznej w Psarach oraz szkołach podstawowych w Dąbiu i w Gródkowie. Łączna wartość

tego zadania dla wszystkich obiektów to 31 999,68 zł, a wykonawcą jest firma

„OLTECH” Adam Zgrzywa.

W ostatnim czasie zakupiono tak- że tablice tyflograficzne z planami budynku: do Urzędu Gminy i Ośrod- ka Pomocy Społecznej w Psarach, do szkół w: Dąbiu, Gródkowie, Sarnowie i Strzyżowicach oraz do przedszkoli w Sarnowie i w Strzyżowicach. Od- zwierciedlają one przestrzeń danej kondygnacji oraz jej najważniejsze elementy. Plany wykonane zostały przez Nowe Studio Wojciech Nowicki, a łączna wartość tego zadania wynosi

49 938 zł.

Warto wspomnieć, że dostosowa- ne do osób z niepełnosprawnościami zostało także Centrum Edukacji Ekolo- gicznej w Górze Siewierskiej, do które- go zakupiono schodołaz. Urządzenie umożliwi dostanie się na wieżę widoko- wą osobom poruszającym się na wóz- kach inwalidzkich. Koszt tego zadania to 9 999 zł. .W razie potrzeby skorzystania z urządzenia wystarczy minimum dwa dni wcześniej skontaktować się z Gmin- nym Ośrodkiem Kultury, pod nr tel.

32 267 22 59.

Ponadto, cały czas przeprowadzane są szkolenia z zapewniania dostępno- ści osobom ze szczególnymi potrzebami, dokonywane są analizy obiektów użyteczności publicznej w gminie pod kątem dostosowania do osób z nie- pełnosprawnościami, analizy stanu zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w zakresie dostępności cyfrowej, wspieranie tych osób w dostępie do usług świadczo- nych przez urząd, zapewnienie dostęp- ności nagrań obrad Rady Gminy, a tak- że monitorowanie działań w zakresie zapewnienia dostępności. Na rok 2023 zaplanowano natomiast wykonanie nowej strony internetowej dla urzędu gminy. Red.

OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA W PRECZOWIE ZMODERNIZOWANA

W MARCU Z AKOŃCZ YŁY SIĘ PR ACE Z WIĄ Z ANE Z REMONTEM W OCHOTNICZE J STR A Ż Y POŻ ARNE J W PRECZOWIE . INWEST YC JA , K TÓR Ą W YKONAŁ Z AKŁ AD GOSPODARKI KOMUNALNE J, OBJĘŁ A KOMPLEK SOWĄ MODERNIZ AC JĘ DWÓCH Ł A ZIENEK ZNA JDUJĄC YCH SIĘ NA PARTER ZE BUDYNKU.

W ramach przedsięwzięca wymienione zostały instalacje elektryczna, wodna i kanalizacji. Wszystkie stare okładziny z płytek ściennych i podło- gowych zostały skute, na posadzkach wykonane zostały nowe wylewki, a ściany wytynkowano. Na wcześniej przygotowanych podłożach położo- no nowe okładziny z płytek ściennych i podłogowych. Wykonany został także biały montaż: dwie toalety, pi- suar oraz dwie umywalki z szafkami.

Ponadto zamontowano nowe źródła światła i wymieniono drzwi do łazie- nek.

Wykonawcą inwestycji, której koszt wyniósł około 30 000 zł był Zakład Gospdarki Komunalnej w Psarach Sp. z o.o., a prace zakończyły się

w marcu. Red. Na ścianach i podłogach pojawiły się nowe płytki

Na schodach pojawiły się taśmy antypoślizgowe wykonane z miękkiego PCV

(6)

CENTRUM EDUKACJI EKOLOGICZNEJ OTWARTE!

2 2 K W I E T N I A O D B Y Ł O S I Ę U R O C Z Y S T E O T WA R C I E P L E N E R O W E G O C E N T R U M E D U K A C J I E K O L O G I C Z N E J W G Ó R Z E S I E W I E R S K I E J . T O W YJ ĄT K O W Y PA R K D O Ś W I A D C Z E Ń Z W I E Ż Ą W I D O K O WĄ , E D U K A C YJ N Y M P L A C E M Z A B AW I R Ó Ż N Y M I S T R E FA M I , K T Ó R E G O K O S Z T W Y N I Ó S Ł B L I S K O 4 M L N Z Ł I A Ż W 95% Z O S TA Ł S F I N A N S O WA N Y Z E Ś R O D K Ó W

Z E W N Ę T R Z N YC H !

Za nami otwarcie Centrum Edukacji Ekologicznej w Górze Siewierskiej. To wyjątkowe miejsce na mapie naszej gminy powstało w ramach partner- skiego projektu „Zagłębiowski Park Linearny – rewitalizacja obszaru funk- cjonalnego doliny rzek Przemszy i Bry- nicy”, realizowanego przez 6 jednostek samorządu terytorialnego z Zagłębia Dąbrowskiego: Dąbrowę Górniczą – lidera, Będzin, Sosnowiec, Sławków, Siewierz i Psary. Projekt realizowany był w celu ochrony różnorodności biologicznej, poprawy atrakcyjności naszej gminy i regionu, rozwoju oferty rekreacyjnej wykorzystującej potencjał przyrodniczy gminy oraz rozwoju po- staw proekologicznych i poprawy stanu środowiska naturalnego.

Na początku uroczystości wójt To- masz Sadłoń przywitał zgromadzonych gości, omówił w krótkim przemówie- niu zrealizowany w Górze Siewierskiej projekt oraz podziękował wszystkim osobom zaangażowanym w jego powstanie. Nie zabrakło również uroczy- stego przecięcia wstęgi, którego wraz z wójtem dokonali: Dyrektor Departa- mentu Infrastruktury i Środowiska Gór-

nośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii Blanka Romanowska, I Wiceprezydent Dąbrowy Górniczej Damian Rutkowski, Przewodniczący Rady Gminy Psary Ja- centy Kubica, Radna Rady Gminy Psary Krystyna Kluszczyk, sołtys Góry Siewier-

skiej Włodzimierz Kotuła oraz przed- stawiciel wykonawcy firmy Maximus Krzysztof Gramski. Następnie zgroma- dzeni udali się na krótką wycieczkę po Centrum Edukacji Ekologicznej, którą poprowadził Marek Warski, przyrodnik i nauczyciel lekcji edukacji żywej. Po tej części goście udali się do Centrum Usług Społecznych w Strzyżowicach, gdzie mieli okazją zobaczyć prezen- tację multimedialną podsumowującą projekt.

Centrum Edukacji Ekologicznej z wieloma atrakcjami

Koncepcja funkcjonowania Centrum Edukacji Ekologicznej w Górze Siewier- skiej została wykonana przez Marię i Michała Augustyniaków. Centrum promuje najnowsze trendy i rozwią- zania w zakresie szeroko rozumianej edukacji przyrodniczej, ekologicznej, bioróżnorodności, a także nauczania o regionie.

Największą atrakcją dla odwiedza- jących park jest 15 m wieża z tarasem widokowym, z którego rozpościera się doskonały widok na pobliskie miejsco- wości, a kiedy warunki atmosferyczne Podczas otwarcia Centrum Edukacji Ekologicznej nie zabrakło przecięcia wstęgi

W parku znajdują się tablice z kodami QR odsyłającymi do treści edukacyjnych

(7)

są sprzyjające możemy dostrzec nawet góry. Osoby poruszające się na wóz- kach inwalidzkich mogą się na nią do- stać za pomocą schodołazu, wystarczy tylko wcześniej zadzwonić i umówić się z Gminnym Ośrodkiem Kultury.

Na terenie centrum znajduje się rów- nież edukacyjny plac zabaw – park doświadczeń z bezpieczną nawierzch- nią i kolorowymi pagórkami o różnej wielkości. Myślą przewodnią placu jest meteorologia, dlatego zawiera on sta- nowiska przybliżające tematykę pro- cesów zachodzących w atmosferze.

Plac zabaw wyposażony jest w: tablice edukacyjne dla maluchów, huśtawkę gniazdową, pierścień do balansowa- nia, tyrolkę, wir wodny, urządzenia do pomiaru wiatru oraz elementy zabawy dźwiękiem. Na odwiedzających czeka także ścieżka edukacyjna z 23 tablica- mi, na których znajdują się informacje dotyczące niskiej emisji oraz kody QR, odsyłające czytelnika do ogólnodo- stępnych stron internetowych lub do- datkowych danych. Co ważne, tablice są tyflograficzne, z wypukłym tekstem brajlowskim, dzięki czemu osoby nie- widome lub niedowidzące mogą same zapoznać się z zawartymi na nich tre- ściami. Na terenie parku działa rów-

Prezentacja multimedialna podsumowująca projekt została wyświetlona w Centrum Usług Społecznych

Centrum Edukacji Ekologicznej otwarte jest przez cały tydzień nież aplikacja mobilna, która wyświe- tla 6 modeli domu 3D w rozszerzonej rzeczywistości. Ponadto w centrum znajduje się amfiteatr, strefy: wzroku, zapachu, słuchu (z szumiącymi rura- mi, gongami tybetańskimi, litofonami, dzwonami rurowymi i głuchym tele- fonem), dotyku i smaku oraz sztuczna pasieka z ulami. Nie brakuje również ogrodu roślin leczniczych, o który dbać będą nasi uczniowie, przedszkolaki

i maluchy ze żłobka, ogrodu geologicz- nego z kamiennymi głazami, labiryntu i ogródka meteorologicznego.

W Centrum Edukacji Ekologicznej znajdują się ścieżki sensoryczne, ławki, stoły parkowe, kosze na śmieci i na psie odchody oraz stojaki na rowery. Teren parku jest oświetlony i ogrodzony, a wszystkie furtki i bramy są zamykane na noc. Co ważne, teren jest również całodobowy monitorowany 28 kame- rami, a osoby, które przyjadą tu samo- chodem mogą go zostawić na dużym parkingu, który powstał przy ulicy Zło- tej.Koszt tej wyjątkowej inwestycji wy- niósł 3 923 772,01 zł, z czego aż 95%

stanowiły pozyskane dotacje – 2 536 085,73 zł ze środków unijnych w ramach RPO WSL oraz 1 205 373,75 zł zł z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metro- polii. Red.

Największą atrakcją parku jest 15 m wieża widokowa

(8)

I N F O R M A C J E

KLASTER ENERGII BOBROWNIKI – WOJKOWICE – PSARY POWOŁANY DO ŻYCIA

20 K WIETNIA ZOSTAŁ POWO Ł ANY DO Ż YCIA „KL ASTER ENERGII BOBROWNIKI – WOJKOWICE – PSARY”. TO W YJĄTKOWE PR ZEDSIĘWZIĘCIE , K TÓREGO PODSTAWOW YM CELEM JEST DĄ ŻENIE DO OBNIŻENIA CEN ENERGII ELEK TRYCZNE J DL A MIESZK AŃCÓW OR A Z PR ZEDSIĘBIORCÓW Z GMIN, WCHODZ ĄC YCH W SKŁ AD KL ASTR A. S ŁUŻ YĆ TEMU BĘDZIE SZEREG INWEST YC JI

INFR ASTRUK TUR ALNYCH I WDROŻEŃ OP T YMALIZUJĄC YCH.

Wójt Tomasz Sadłoń wspólnie z wójtem Bobrownik Małgorzatą Bednarek, burmistrzem Wojkowic Tomaszem Szczerbą, prezesem SIM Zagłębie Piotrem Czarnojańczykiem oraz dyrektorem Klastrów Energii Mi- chałem Mroskowiakiem podpisali po- rozumienie, dzięki któremu powstał

„Klaster Energii Bobrowniki – Wojko- wice – Psary”.

W następnym kroku do klastra energii dołączą spółki komunalne, a także zainteresowane przedsiębior- stwa. Podstawowym celem klastra jest obniżenie cen energii elektrycznej dla mieszkańców i przedsiębiorców wchodzących w skład Klastra Energii, w oparciu o inwestycje odnawialnych źródeł energii, magazyny energii, a także systemy zarządzania energią.

Dodatkowym skutkiem powstania klastra jest uzyskanie niezależności energetycznej gmin, co w kontekście sytuacji wojennej na terytorium Ukra- iny, staje się kolejnym atutem.

W pierwszej fazie aktywność klastra skoncentruje się wokół zebrania danych dotyczących energii elektrycznej na obszarze gmin, a także tworze- nia analiz niezbędnych do efektywnej realizacji inwestycji. Wynikiem pierw-

20 kwietnia został powołany Klaster Energii Bobrowniki - Wojkowice - Psary szej fazy prac będzie powstanie Stra- tegii Rozwoju Klastra. Równolegle będą analizowane Miejscowye Plany Zagospodarowania Przestrzennego oraz pozyskiwania dofinansowań ze środków zewnętrznych. Red.

WNIOSEK O 40 ZŁ ZA ZAKWATEROWANIE OBYWATELA UKRAINY ZŁOŻYSZ W OPS

OD 7 K WIETNIA 2022 R. MIESZK AŃC Y, K TÓR Z Y GOSZCZ Ą W SWOICH DOMACH OBY WATELI UKR AINY MOGĄ SKŁ ADAĆ DO OŚRODK A POMOC Y SPO ŁECZNE J WNIOSKI NA REFINANSOWANIE PONIESIONYCH KOSZ TÓW. DZIENNA K WOTA Z A UDZIELENIE SCHRONIENIA I W YŻ Y WIENIA OSOBIE , K TÓR A PR ZEKROCZ YŁ A POLSKO - UKR AIŃSK Ą GR ANICĘ PO 24 LUTEGO W YNOSI 40 ZŁ.

Ustawa o pomocy obywate- lom Ukrainy w związku z konflik- tem zbrojnym na terytorium tego państwa przewiduje świadczenie pieniężne z tytułu zapewnienia za-

kwaterowania i wyżywienia obywa- telom Ukrainy. Rozporządzenie Rady Ministrów zawiera wytyczne komu, na jakich zasadach, na jaki czas i ile należy się za udzielenie schronienia i wyżywienia osobie, która po 24 lutego przekroczyła polsko-ukraińską granicę.

40 zł na dzień, maksymalnie przez 60 dni

Świadczenie będzie przyznawane na podstawie złożonego do Ośrodka Pomocy Społecznej wniosku za okres faktycznego zapewnienia zakwate-

rowania i wyżywienia, ale nie dłużej niż za okres 60 dni i będzie wypłaca- ne z dołu. W szczególnie uzasadnio- nych przypadkach może zostać, za zgodą wojewody przedłużone. Wy- sokość świadczenia została ustalona w kwocie 40 zł za osobę dziennie.

Miejsce składania wniosku jest zmienione z uwagi na przekazanie świadczenia Ośrodkowi Pomocy Społecznej. Złożone wnioski w Urzę- dzie Gminy Psary zostaną przekaza- ne protokołem do Ośrodka Pomocy Społecznej. Red.

(9)

PIERWSZE ZAKUPY W TYM ROKU W RAMACH FUNDUSZU SOŁECKIEGO

W E W R Z E Ś N I U 2 021 R O K U M I E S Z K A Ń C Y G M I N Y Z D E C Y D O WA L I N A J A K I E Z A D A N I A

P R Z E Z N A C Z Ą Ś R O D K I W R A M A C H F U N D U S Z U S O Ł E C K I E G O. Z A N A M I P I E R W S Z Y K WA R TA Ł T E G O R O K U , D L AT E G O P O S TA N O W I L I Ś M Y S P R AW D Z I Ć C O D O T E J P O R Y U D A Ł O S I Ę J U Ż K U P I Ć .

Od 12 lat w budżecie naszej gminy zostają wydzielone środki finansowe dla każdego sołectwa. O ich przezna- czeniu decydują mieszkańcy na zebra- niach wiejskich, które odbywają się we wrześniu. W ubiegłym roku do podzia- łu było ponad 470 tys. zł. Jakie zakupy zostały do tej pory zrealizowane?

Pierwsze sprzęty trafiły do jedno- stek Ochotniczych Straży Pożarnych

Dla jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w Dąbiu została zakupiona między innymi: pralka, suszarka do ubrań, detektor prądu przemiennego, detektor gazów niebezpiecznych i dra- bina teleskopowa. Strażacy otrzymali także 2 hełmy ratownicze, 5 par butów specjalnych, 4 pary rękawic bojowych, 10 kominiarek niepalnych, lonże ase- kuracyjne oraz rozdzielacz kulowy.

Łączny koszt nowych sprzętów i ubrań wyniósł ponad 22 tys. złotych.

W jednostce Ochotniczej Straży Po- żarnej w Preczowie pojawiła się kame- ra termowizyjna, dwie chłodnie, radio- telefony i sanie lodowe. Strażacy mają także nowe kombinezony i ubrania specjalistyczne. Koszt tych zakupów wyniósł ponad 30 tys. złotych.

Strażacy z OSP w Górze Siewierskiej otrzymali nowe koszarowe i galowe ubrania, w tym mundury, krawaty, ko- szulki, buty oraz czapki, tzw. rogatywki.

Dzięki środkom z funduszu sołeckiego zyskali również nowoczesne wyposa- żenie techniczne, w tym: prądownicę pianową, mikrofonogłośnik, taśmę an- typoślizgową, nożyce do cięcia drutów i prętów, latarki, opryskiwacz i kosz na śmieci. Łączny koszt powyższych zaku- pów wyniósł ponad 15 tys. zł.

W świeżo wyremontowanym budynku Ochotniczej Straży Pożar- nej w Sarnowie pojawiła się nato- Do OSP w Dąbiu zakupiono nowy sprzęt i ubrania

Strażacy z Preczowa otrzymali m.in. sanie lodowe miast nowa szafa i lodówka za blisko 8 tys. zł.

W drugim kwartale roku planowa- ne są kolejne zakupy, które tym razem

OSP w Górze Siewierskiej otrzymało m.in.

wyposażenie techniczne trafią do klubów sportowych, Stowa- rzyszenia Kobiet 18+, Zespołu Folklo- rystycznego „Od Do” oraz ośrodków kultury z przeznaczeniem dla Kół Go- spodyń Wiejskich i kół emerytów. Red.

(10)

Stypendia sportowe otrzymali mieszkańcy, którzy w 2021 r. wykazali się największymi osiągnięciami w tej dziedzinie

WRĘCZONO STYPENDIA SPORTOWE WÓJTA GMINY PSARY

14 M A R C A W S A L I B A N K I E T O W E J W O Ś R O D K U K U LT U R Y W P R E C Z O W I E O D B Y Ł A S I Ę U R O C Z Y S T O Ś Ć W R Ę C Z E N I A S T Y P E N D I Ó W S P O R T O W YC H W Ó J TA G M I N Y P S A R Y. W Ś R Ó D L A U R E AT Ó W Z N A L E Ź L I S I Ę M I E S Z K A Ń C Y, K T Ó R Z Y W 2 021 R O K U W Y K A Z A L I S I Ę

N A J W I Ę K S Z Y M I O S I Ą G N I Ę C I A M I W T E J D Z I E D Z I N I E .

W gronie najzdolniejszych sportow- ców znalazło się aż 21 mieszkańców gminy Psary. Po wręczeniu stypendiów laureaci mieli okazję opowiedzieć o swoich osiągnięciach, dzięki wyświe- tlonej prezentacji z ich fotografiami i sukcesami. W spotkaniu, oprócz spor- towców i ich rodzin uczestniczyli także wójt Tomasz Sadłoń, zastępca wójta Marta Szymiec oraz sekretarz Mirella Barańska–Sorn. Na uroczystości moż- na było odczuć rodzinną i przyjazną atmosferę.

Stypendia otrzymali:

• Emilia Maziarz - zajęła II miejsce w Ogólnopolskich Regatach o Puchar Komandora KW LOK Garland Gliwice ILCA4,

• Julia Maziarz - zajęła m.in. II miejsce w IX Ogólnopolskich Regatach Kac- per Sailor Poraj i II miejsce w regatach o Puchar Wójta Gminy Chełm Śląski,

• Kamila Maziarz zajęła m.in. I miejsce w regatach Inter Puchar Zagłębia Dąbrowa Górnicza i I miejsce w Pucha- rze Nysy Głębinów,

• Ksawery Skibiński - zajął m.in.

I miejsce w zawodach o Puchar Polski w Tarnowskich Górach i II miejsce w zawodach o Puchar Polski w Gdańsku. Co więcej, Ksawery został powołany do

Kadry Narodowej.

• Jakub Ucieszyński - zajął II miejsce w Mistrzostwach Polski w koszykówce w kategorii U17.

• Jakub Makuła - zajął m.in. I miejsce na XI Międzynarodowym Mitingu Pływackim w Pawłowicach (w stylu grzbietowym oraz dowolnym) i I miejsce w VII Jesiennych Zawodach Pływac- kich w Woli zarówno (w stylu grzbietowym oraz dowolnym),

• Stanisław Sypion - w zawodach z łucznictwa zajął: II miejsce w Mistrzo- stwach Polski Juniorów Młodszych w kwalifikacji klubowej i II miejsce w XXXIV Międzynarodowym Turnie- ju o Złotą Ciupagę Góralską Juniorów Młodszych w kwalifikacji klubowej.

Dodatkowo, Stanisław został powo- łany do Kadry Narodowej Juniorów Młodszych.

• Edyta Wacławczyk - zdobyła: srebrny medal Mistrzostw Śląska Kadetek w siatkówce, srebrny medal Mistrzostw Śląska Juniorek w siatkówce oraz zosta- ła powołana do Kadry Narodowej U18 dziewcząt, dzięki czemu brała udział w Turnieju finałowym Mistrzostw Świata Kobiet U18 w Meksyku.

• Nina Zapora - zajęła m.in. III miejsce w konkurencji kick-light kat. - 42kg na

Mistrzostwach Polski Kadetów Młod- szych w Kick-Boxingu we Włoszakowi- cach i I miejsce w konkurencji techniki szybkościowe Kadeci Dziewczęta -155 cm na Mistrzostwach Polski Taekwon- -do w Będzinie,

• Zuzanna Zapora - zajęła m.in. II miejsce w konkurencji point-fighting w Pucharze Polski Kadetów Młodszych w Kick-Boxingu w Zawierciu i I miejsce w konkurencji techniki szybko- ściowe oraz walki semi - hogo Kadeci Dziewczęta na Mistrzostwach Polski Taekwon-do w Będzinie,

• Aleksandra Bącela - została powo- łana do Kadry Śląska w koszykówce dziewcząt.

• Emilia Łukaszewicz i Kacper Siudy- ka - zajęli: II miejsce na Mistrzostwach Okręgu Śląskiego klasa 10-11 OPEN w Bieruniu i III miejsce w kat. 10-11 GPP na Ogólnopolskim Turnieju Tańca Towarzyskiego ZORBA w Rędzinach.

• Przemysław Sapiński - zajął m.in.

I miejsce w Jaworznickiej Lidze Kick- boxingu i I miejsce na Mistrzostwach Polski Wojska Polskiego i Służb Mun- durowych w Siedlcach w Kickboxingu, w konkurencji point-fighting,

• Jan Stencel - zajął m.in. I miejsce w zawodach Bonus Cup Rotax Max Challenge Poland w Poznaniu i III miejsce podczas VI rundy Rotax Max Challenge Poland w Toruniu, I miejsce podczas V rundy Rotax Max Challenge Poland w Słomczynie, co dało mu tytuł II wicemistrza w swojej kategorii wiekowej w rozgrywkach Rotax Max Chal- lenge Poland.

• Julia Szopa - zajęła m.in. II miejsce w Winter Carramba Cup rocznik 2014-2013 w Katowicach i II miejsce w Ogólnopolskim Turnieju Gimnasty- ki Artystycznej Sosnowiec Winter Star kat. 2013 A. Dodatkowo, Julia została powołana do Kadry Województwa Ślą- skiego Okręgowego Związku Gimna- stycznego w Katowicach.

• Jan Zaporowski - zajął: III miejsce na I Otwartych Mistrzostwach Śląska w Kickboxingu w Katowicach w konkurencji kick-light w kat. -63 kg Ka-

(11)

Po wręczeniu stypendiów laureaci mieli okazję opowiedzieć kilka słów o swoich osiągnięciach det ST LC i III miejsce na I Otwartych

Mistrzostwach Śląska w Kickboxingu w Katowicach w konkurencji point-fighting -63 kg Kadet Starszy.

• Natalia Tadra - zajęła m.in. I miejsce w X Festiwalu Amatorskiego Ruchu Ar- tystycznego w Chorzowie i II miejsce na XDance Festival Online,

• Pola Kubień - zajęła m.in. III miejsce i II miejsce w Zawodach Pływackich Nemo Grand Prix 2021 w stylu klasycz- nym (I i II edycja),

• Mariusz Maczuga - zajął m.in. I miejsce w grze pojedynczej kat.+55 oraz II miejsce w grze podwójnej męskiej w Yonex Forever Young w Suchednio- wie,

• Aleksander Zięba - zajął m.in.:

I miejsce w Biegowym Grand Prix Pie- kar Śląskich na 3,5 km i I miejsce w Bie-

ZA NAMI ZEBRANIA SPRAWOZDAWCZE W JEDNOSTKACH OSP

JAK CO ROKU, W JEDNOSTK ACH OCHOTNICZ YCH STR A Ż Y POŻ ARNYCH ODBYŁY SIĘ ZEBR ANIA SPR AWOZDAWCZE , PODCZ AS K TÓRYCH DRUHOWIE PODSUMOWALI DZIAŁ ANIA PODE JMOWANE W MINIONYM ROKU I USTALILI PRIORY TET Y NA BIEŻ ĄC Y ROK.

W marcu w Ochotniczych Strażach Pożarnych w: Goląszy-Brzekowicach, Górze Siewierskiej, Psarach, Preczo- wie, Dąbiu, Sarnowie i Strzyżowicach odbyły się walne zebrania sprawozdawcze. Podczas spotkań druhowie przedstawili dokumenty z działalności jednostek – sprawozdania finansowe i sprawozdania Komisji Rewizyjnych.

Po dyskusji nad sprawozdaniami, w wyniku głosowania każdy z zarzą- dów OSP otrzymał absolutorium za działalność w roku 2021. Na spotkaniach omówiono również plany dzia-

łalności strażaków na rok 2022.

Miniony rok bez wątpienia należał do bardzo pracowitych. Na terenie gminy Psary odnotowano łącznie 396 zdarzeń. Strażacy byli wzywani do 318 miejscowych zdarzeń, 64 pożarów i 14 fałszywych alarmów.

W spotkaniach, prócz licznie przy- byłych członków OSP uczestniczyli również między innymi: posłowie na Sejm RP Rafał Adamczyk, Waldemar Andzel i Barbara Dolniak, Komendant Powiatowy PSP w Będzinie Arkadiusz Spera, Zastępca Komendanta Po- wiatowego PSP w Będzinie Szymon Gwóźdź, Naczelnik Wydziału Opera- cyjno-Szkoleniowego PSP w Będzinie

Krzysztof Sadowski, Starszy Inspektor Wydziału Operacyjno-Szkoleniowego PSP w Będzinie Wojciech Ziętek, Pre- zes ZOG ZOSP RP i Wójt Gminy Psary Tomasz Sadłoń, Wiceprezes ZOG ZOSP RP Damian Jaworek, Przewodniczący Rady Gminy Psary dh Jacenty Kubi- ca, Radni Rady Gminy Psary, Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury Lidia Ści- wiarska oraz sołtysi i przedstawiciele stowarzyszeń i organizacji pozarządo- wych z gminy Psary. Zaproszeni goście pogratulowali strażakom otrzyma- nych absolutoriów, podziękowali za dotychczasową działalność na rzecz społeczności lokalnej i życzyli dalszych sukcesów. Red.

gowym Grand Prix Piekar Śląskich na

2,4 km. Wszystkim laureatom gratulujemy

i życzymy dalszych sukcesów Red.

W 2021 r. strażacy z naszej gminy brali udział w 396 zdarzeniach Zarządy OSP otrzymały absolutoria

(12)

„UCHWAŁA ANTYSMOGOWA” – PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE SIĘ DO ZAPISÓW, SPOSÓB POSTĘPOWANIA

O D 1 W R Z E Ś N I A 2 017 R . N A T E R E N I E W O J E W Ó D Z T WA Ś L Ą S K I E G O O B O W I Ą Z U J E U C H WA Ł A N R V/ 3 6/1/ 2 017 S E J M I K U W O J E W Ó D Z T WA Ś L Ą S K I E G O Z D N I A 7 K W I E T N I A 2 017 R .

W S P R AW I E W P R O WA D Z E N I A N A O B S Z A R Z E W O J E W Ó D Z T WA Ś L Ą S K I E G O O G R A N I C Z E Ń W Z A K R E S I E E K S P L O ATA C J I I N S TA L A C J I , W K T Ó R YC H N A S T Ę P U J E S PA L A N I E PA L I W, Z WA N A

„ U C H WA Ł Ą A N T Y S M O G O WĄ”. Z G O D N I E Z J E J Z A P I S A M I I N S TA L A C J E N I E S P E Ł N I A J Ą C E W Y M A G A Ń , K T Ó R YC H E K S P L O ATA C J A R O Z P O C Z Ę Ł A S I Ę P R Z E D 1 W R Z E Ś N I A 2 017 R O K U P O W I N N Y Z O S TA Ć W Y M I E N I O N E Z G O D N I E Z E W S K A Z A N Y M I W U C H WA L E A N T Y S M O G O W E J T E R M I N A M I . W I E L E O S Ó B Z A S TA N AW I A S I Ę K I E DY N A L E Ż Y W Y M I E N I Ć P O S I A D A N Y K O C I O Ł , P I E C L U B K O M I N E K .

Podmioty posiadające instalacje dostarczające ciepło do systemu cen- tralnego ogrzewania (kocioł) powinny rozpocząć klasyfikację od sprawdze- nia wieku kotła na dzień 1.09.2017 r., a następnie na podstawie obliczone- go wieku sklasyfikować piec do odpo- wiedniej grupy wiekowej. Zgodnie z zapisami uchwały antysmogowej dla tego typu instalacji istnieją 4 terminy wymiany:

• wymiana do 31.12.2021 r. gdy wiek kotła jest powyżej 10 lat (2006 r. i star- sze), oraz dla instalacji bez tabliczek znamionowych,

• wymiana do 31.12.2023 r. gdy wiek kotła jest w przedziale od 5 do 10 lat (od 2007 r. do 2012 r.),

• wymiana do 31.12.2025 r. gdy wiek kotła jest poniżej 5 lat (od 2013 r. do 31.08.2017 r. ),

• wymiana do 31.12.2027 r. gdy ko- cioł jest Klasy 3 lub 4 wg. Normy PN-EN 303-5:2012.

Podmioty posiadające instalacje wydzielające ciepło, lub wydzielają- ce ciepło i przenoszące je do innego nośnika (tzw. miejscowy ogrzewacz powietrza np.: kominek, piec) powinny wymienić instalacje na spełniającą wymagania Rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1185 z dnia 24.04.2015. do 31.12.2022 r. chyba że, instalacja:

• osiąga sprawność cieplną min 80 % lub • jest wyposażona w urządzenie do redukcji emisji pyłu.

Wymiana nieekologicznego źródła

ciepła to niewątpliwie spory wydatek, dlatego zachęcamy do skorzystania z ogłoszonego przez Narodowy Fun- dusz Ochrony Środowiska i Gospodar- ki Wodnej programu priorytetowego

„Czyste Powietrze”. To ogólnopolski program dopłat do wymiany starych pieców oraz docieplenia domów jed- norodzinnych.

Celem Programu jest walka ze smo- giem.

Więcej informacji znajdziecie Pań- stwo na stronach internetowych wo- jewódzkich funduszy ochrony śro- dowiska i gospodarki wodnej (www.

wfosigw.katowice.pl/ogloszenie-o-na- borze-wnioskow.html) oraz w gminnym Punkcie Informacyjno-Konsulta- cyjnym w Urzędzie Gminy Psary. Nasi konsultanci chętnie pomogą Państwu przygotować niezbędne dokumenty, złożyć wniosek o dofinansowanie oraz rozliczyć inwestycję.

Źródło: https://powietrze.slaskie.pl/

OBCHODY MIĘDZYNARODOWEGO DNIA KSIĄŻKI

MIĘDZ YNARODOW Y DZIEŃ K SIĄ ŻKI DL A DZIECI OBCHODZONY JEST 2 K WIETNIA , W DNIU URODZIN DUŃSKIEGO PISAR Z A DL A DZIECI – HANSA CHRISTIANA ANDERSENA. DZIEŃ TEN ZOSTAŁ USTANOWIONY W CELU PROMOWANIA LITER ATURY PIĘKNE J DL A NA JM ŁODSZ YCH.

Z tej okazji filia biblioteczna w Strzyżowicach wraz z wychowaw- cą i uczniami klasy III Szkoły Podsta- wowej w Strzyżowicach zaprosiła młodych czytelników na uroczystą akademię, poświęconą twórczości sławnego baśniopisarza. Uczniowie zaprezentowali niezwykle interesu- jący montaż słowno-muzyczny, któ- ry dostarczył uczestnikom mnóstwo niezapomnianych wrażeń i emocji ukazując piękno słowa literackiego i popularyzując przy tym książkę

jako najważniejsze źródło informacji.

Nie zabrakło również wspólnej wesołej zabawy i zagadek związa- nych z najbardziej znanymi baśnia- mi Andersena. Uczniowie wykazali się świetną znajomością baśni i bez problemu poradzili sobie z zadania- mi. Mieli także okazję obejrzeć pięk- ną wystawę poświęconą twórczości pisarza. Oglądając barwne ilustracje wchodzili w niezwykły i tajemniczy

świat wyobraźni. GBP Montaż słowno-muzyczny

w wykonaniu uczniów

(13)

KONCERT PIEŚNI WIELKANOCNYCH

10 K W I E T N I A , W N I E D Z I E L N E P O P O Ł U D N I E W O Ś R O D K U K U LT U R Y W D Ą B I U Z A G O Ś C I Ł A P R AW D Z I W I E Ś W I ĄT E C Z N A AT M O S F E R A . P O D C Z A S K O N C E R T P I E Ś N I W I E L K A N O C N YC H N A S C E N I E R O Z B R Z M I A ŁY P I E Ś N I W I E L K O P O S T N E , W I E L K A N O C N E O R A Z M U Z Y K A PA S YJ N A .

W koncercie udział wzięły gminne zespoły śpiewacze: Dąbie, Kapela Gródków, Strzyżowiczanie oraz Zespół

ALEJA PRZYSZŁOŚCI

UHONOROWANIE JUBILEUSZU X- LECIA STOWAR Z YSZENIA KOBIET 18+ PR ZEZ POSADZENIE ALE I DR ZEW POD NA Z WĄ ALE JA PR Z YSZŁOŚCI, ZIŚCI ŁO SIĘ NA DZIEŃ ZIEMI 2022 ROKU.

W asyście strażaków z OSP w Dą- biu został posadzony szpaler gło- gów ozdobnych. Dzięki współpracy z Gminą Psary, udało się ustalić sa- tysfakcjonującą lokalizację - wzdłuż parkingu przy boisku sportowym w Brzękowicach Dolnych. Akcja pod- szyta jest piękną i niekwestionowaną ideą. „Drzewo to symbol. Symbol siły - jak siła kobiet, symbol życia - jak ży- cie, które może dać tylko kobieta. To symbol obfitości, bo karmi ludzi, ptaki i zwierzęta - jak kobieta, która karmi swoje potomstwo. I wreszcie, poprzez silne korzenie - drzewo jest symbo- lem powiązania z Matką Ziemią, która nas żywi i chroni - tak, jak silne jest przywiązanie kobiety do rodziny, spo- łeczności, do miejsca w którym żyje.

Posadzenie alei drzew zwanej Aleją Przyszłości, to wartościowy wkład w poszanowanie środowiska naturalnego i ochronę przyrody. To zwrócenie uwagi całej lokalnej społeczności na potrzebę stałej dbałości o środowisko naturalne, to proekologiczna postawa stanowiąca wyraz nowoczesnego pa-

triotyzmu XXI wieku. Działania naszej organizacji na rzecz środowiska naturalnego mają znaczenie wspólnoto- we, ekologiczne i perspektywiczne”.

Nazwa alei drzew została wyło-

W sadzeniu drzew pomogli strażacy z Dąbia niona w drodze konkursu, w którym wzięli udział uczniowie Szkoły Pod- stawowej im. T. Kościuszki w Dąbiu.

Dziękujemy zaangażowanym jed- nostkom za współpracę. SK18+

OD-DO. Koncert rozpoczął swoim wy- stąpieniem Wójt Gminy Psary Tomasz Sadłoń, który wraz z Dyrektorem GOK

Lidią Ściwiarską złożył wszystkim ze- branym życzenia świąteczne.

Wydarzenie było transmitowane on- -line za pośrednictwem kanału YouTu- be Gminnego Ośrodka Kultury Gminy Psary, w ramach realizowanego Pro- jektu „goknet-GOK Gminy Psary wita w sieci!” z programu Konwersje Cyfro- we. Red.

W koncercie wzięły udział gminne zespoły śpiewacze

Na scenie rozbrzmiewały m.in. pieśni Wielkanocne

fot. Stowarzyszenie Kobiet 18+

(14)

K U L T U R A

KULINARNE PASJE SENIORÓW

N O W Y S E Z O N D Z I A Ł A L N O Ś C I C Z Ł O N K O W I E K L U B U S E N I O R A B R Z Ę K O W I C E - G O L Ą S Z A R O Z P O C Z Ę L I P R O J E K T E M K U L I N A R N Y M . O K A Z U J E S I Ę , Ż E Z A W S Z E , N I E Z A L E Ż N I E O D W I E K U , J E S T D O B R Y C Z A S N A D O S K O N A L E N I E S W O I C H U M I E J Ę T N O Ś C I I Z M I A N Ę

Ż Y W I E N I O W YC H N A W Y K Ó W, Z W Ł A S Z C Z A , J E Ż E L I D Z I E J E S I Ę T O P O D C Z U J N Y M O K I E M FA C H O W C A - U C Z E S T N I K A T O P C H E F P O L S K A . W A Ż N E T E Ż , Ż E N A R E A L I Z A C J Ę Z A D A N I A S E N I O R Z Y O T R Z Y M A L I D O F I N A N S O W A N I E Z B U D Ż E T U G M I N Y P S A R Y.

Warsztaty prowadzone przez szefa kuchni Adriana Felixa odbywały się w Ośrodku Kultury w Goląszy Górnej.

Uczestniczyło w nich 30 seniorek i se- niorów, którzy pracowali w 5-osobo- wych grupach na profesjonalnie wy- posażonych stanowiskach. Podczas kolejnych pięciu wtorkowych spotkań poznali tajniki właściwego odżywia- nia, pogłębili wiedzę o właściwościach smakowych i odżywczych różnych produktów, nauczyli się przygotowy- wać proste, smaczne, a przede wszystkim zdrowe potrawy i pomysłowo je dekorować.

Spod rąk seniorów wychodziły praw- dziwe kulinarne cuda. Jednym z nich była imponująca miska Buddha bowl, przebój serwisów ze zdrowym jedze- niem - kolorowy, zbilansowany i war- tościowy odżywczo posiłek na bazie różnego rodzaju kasz, makaronów, sy- cących warzyw, wzbogacony świeżymi ziołami i sosami. Dużym zainteresowa- niem cieszyły się zdrowe przekąski wa- rzywne: kuskus z kalafiora, chrupiące placki pakora, rewelacyjne boczniaki a`la KFC czy wreszcie, przygotowywa- ne w tygodniu przedświątecznym da-

Podczas warsztatów seniorzy poznali tajniki właściwego odżywiania nia wielkanocne. Bardzo miłym akcen-

tem kończącym każde warsztatowe spotkanie była degustacja wspólnie wykonanych potraw, służąca nie tylko kulinarnemu podsumowaniu, ale ma- jąca również ważny dla grupy wymiar integracyjny.

Dzięki przeprowadzonym warszta- tom członkowie Klubu Seniora Brzę- kowice-Goląsza poznali wiele nowych

smaków, kulinarnych sztuczek i nie- szablonowych przepisów. Wzbogacili swoje domowe menu. Stali się bardziej świadomymi konsumentami, prefe- rującymi zdrowe i pełnowartościowe potrawy. Rozbudzona świadomość kulinarna zapewne już wkrótce za- owocuje nowymi projektami, pozwa- lającymi czerpać radość ze zdrowej i smacznej kuchni. KSBG

DLA SIEBIE I DLA INNYCH

PO DWULETNIE J PR ZERWIE ZNÓW Z AGOŚCILIŚMY W NASZ YCH MUR ACH UCZESTNIKÓW

WARSZ TATÓW TER APII Z A JĘCIOWE J Z BĘDZINA. BYŁO WIELE R ADOŚCI I Z ABAW Y, A PR Z Y OK A Z JI KIERMASZ PR ZEDMIOTÓW I OZDÓB, K TÓRE CZŁONKOWIE WARSZ TATÓW WŁ ASNORĘCZNIE

W YKONALI. DOCHÓD Z NIEGO ZOSTAŁ PR ZEK A Z ANY NA ICH STATUTOWĄ DZIAŁ ALNOŚĆ.

Wydarzenie związane jest z obcho- dami Międzynarodowego Dnia In- walidów i Osób Niepełnosprawnych i przypada zwyczajowo na trzecią nie- dzielę marca. Dla nas wszystkich była to okazja, aby spotkać się z szeroko pojętą twórczością uczestników WTZ w Będzinie, aby poznać ich możliwości i umiejętności, aby podziwiać występy sceniczne i kolorową panoramę ozdób świątecznych, które były prezentowane na kiermaszu towarzyszącemu temu wydarzeniu. GBP

fot. Klub Seniora Brzękowice-Goląsza

Uczestnicy warsztatów terapii zajęciowej zagościli w naszej gminie po dwuletniej przerwie

(15)

PRZEDSZKOLAKI Z PSAR W TEATRZE

2 0 K W I E T N I A D Z I E C I Z G R U P : B I E D R O N K I , P O Z I O M K I I S K R Z AT Y W Y B R A ŁY S I Ę Z W I Z Y TĄ D O T E AT R U D Z I E C I Z A G Ł Ę B I A W B Ę D Z I N I E . C E L E M W YC I E C Z K I B Y Ł O R O Z B U D Z E N I E W Ś R D

D Z I E C I Z A I N T E R E S O WA N I A K U LT U R Ą , P O Z N A N I E Z A S A D P R AW I D Ł O W E G O Z A C H O WA N I A S I Ę W T E AT R Z E O R A Z W Y Z WA L A N I E P O Z Y T Y W N YC H E M O C J I .

Spektakl pt. „Tymoteusz i Psiuń- cio” dostarczył dzieciom wiele ra- dości, czego najlepszym dowodem były roześmiane buzie przedszko- laków. Główny bohater – mały miś Tymoteusz zaprzyjaźnił się z bez- domnym pieskiem Psiuńciem, którego bardzo chciał zatrzymać w swoim domku, ale tata miś się nie zgadzał. Tymczasem nocą do

Z A PR O S Z E N I E N A O L I M P PR Z YJ Ę ŁO PI ĘĆ D R UŻ Y N Z E S Z KÓ Ł Z T E R E N U N A S Z E J G M I N Y.

W mitologiczną podróż zabrali nas uczniowie klasy piątej, którzy “z przy- mrużeniem oka” pokazali świat greckich bogów i herosów. Następnie piątoklasiści przystąpili do zmagań.

Doskonale poradzili sobie we wszystkich konkurencjach między innymi:

rozwiązywali krzyżówkę, wyjaśniali znaczenie związków frazeologicznych, łączyli w pary mitologiczne postacie, a także przygotowywali smaczne potrawy dla greckich bogów. Wszystkie drużyny wykazały się bardzo dobrą znajomością mitologii greckiej. Zma-

domu skradł się podstępny lis, który zamierzał ukraść cały doby- tek niedźwiedzi. Na szczęście pod łóżkiem czekała na niego warczą- ca niespodzianka. Psiuńcio stał się bohaterem, który odzyskał skra- dzione przez lista rzeczy. W za- mian otrzymał dozgonną wdzięcz- ność i miłość nie tylko Tymcia, ale i taty misia. ZSP Psary

ganiom uczniów przyglądali się zaproszeni goście: sekretarz Mirella Ba- rańska-Sorn, nauczyciele oraz rodzice.

Wszystkim uczestnikom gratulujemy wiedzy i dziękujemy za udział w kon- kursie. SP Dąbie

1 KWIETNIA - DNIEM BEZ TECZEK I PLECAKÓW

SA M O R Z Ą D U C Z N I OWS K I 1 K W I E T N I A Z A PR O S I Ł WS Z YS T K I C H U C Z N I ÓW I N AU C Z YC I E L I D O WS P Ó L N E J Z A BAW Y - D N I A B E Z PL E C A K A I T E C Z K I . Z W I E L K Ą R A D O Ś C I Ą Z A M I E N I L I Ś M Y S WOJ E CO DZ I E N N E PL E C A K I N A P O M YS ŁOW E N O S I D Ł A T Y P U:

WA L I Z K I , KO S Z E , S I AT K I , K L AT K I D L A Z W I E R Z ĄT, R ÓŻ N E G O R O DZ A J U P O K R OWC E I P O S Z E W K I .

Najbardziej pomysłowi przywieź- li podręczniki na taczkach, desko- rolkach czy w małych dziecięcych wózeczkach. Kreatywność uczniów

i nauczycieli nie miała granic.

Wszyscy zostali nagrodzeni słodycza- mi, a najbardziej pomysowi uczniowie dostali drobne upominki. Idea

zrealizowana prima aprilis okazała się strzałem w dziesiątkę. SP Dąbie

(16)

G Ł O S S Z K O L N Y

ŚWIĘTO CZEKOLADY W PRZEDSZKOLU W STRZYŻOWICACH

12 K W I E T N I A W PR Z E D S Z KO LU W S T R Z Y ŻOW I C AC H O B C H O DZ I L I Ś M Y Ś W I Ę TO C Z E KO L A DY.

Małe Motylki poznały historię po- wstawania czekolady oraz pojawienia się jej w naszym kraju. Mogły także skosztować oraz ocenić jej smak. Prze- prowadzone były również rozmowy na temat walorów smakowych i skut- ków ubocznych spożywania zbyt dużej ilości tego smakołyku. W myśl zasady „co za dużo to nie zdrowo” po- szliśmy na plac przedszkolny by „spa- lić” słodkie kalorie. ZSP Strzyżowice

SPEKTAKULARNY SUKCES ZOSI - UCZENNICY SZKOŁY PODSTAWOWEJ W SARNOWIE

ZO F I A K I C I A K TO U C Z E N N I C A K L A S Y Ó S M E J, K TÓ R A W O S TAT N I M C Z A S I E O D N I O S Ł A W I E L K I S U KC E S W WOJ E WÓ DZ K I M KO N K U R S I E PR Z E D M I O TOW YM . DZ I E WC Z Y N A ZO S TA Ł A F I N A L I S T K Ą WS P O M N I A N E G O KO N K U R S U Z M AT E M AT Y K I I L AU R E AT K Ą Z J Ę Z Y K A P O L S K I E G O.

Z Zespołem Szkolno-Przedszkol- nym w Sarnowie związana jest od przedszkola. Nauczycielki wspomi- nają Zosię jako dziecko samodzielne, które zawsze miało swoje zdanie.

Uczennica często powtarzała słowa:

„Wszystko sama”. Jak widać, od naj- młodszych lat dziewczynce sprawia- ło niesamowitą radość samodzielne rozwiązywanie jakiegoś problemu. Ta cecha charakteryzuje Zosię do dziś. W czasie II etapu edukacyjnego dziew- czynka dała się poznać jako osoba

niezwykle odpowiedzialna, która potrafi porażkę przekuć w sukces. Od najmłodszych lat uczennica brała udział w wielu różnorodnych kon- kursach na wszystkich szczeblach, a dyplomami z jej osiągnięciami można by wykleić dość pokaźną ścianę. Jed- nak dopiero w klasie ósmej udział w Wojewódzkim Konkursie Przedmioto- wym z języka polskiego i matematyki przyniósł Zosi spektakularny sukces.

Uczennica od dawna interesuje się matematyką i jak twierdzi, chce zwią-

zać swoją przyszłość właśnie z tym przedmiotem. Pod kierunkiem Kata- rzyny Nawrot nieprzypadkowo zo- stała finalistką w/w konkursu z matematyki. Z języka polskiego natomiast uzyskała tytuł laureata, co pozwoli jej na zwolnienie z egzaminu ósmokla- sisty z tego przedmiotu. Przygo- towujący ją nauczyciel – Wioletta Mokosa – twierdzi, że sukces Zosi to wypadkowa wielu czynników: ponad- przeciętnej inteligencji, logicznego myślenia i umiejętności wyciągania trafnych wniosków, systematyczności oraz ustawicznego kształcenia. Bez wątpienia do sukcesu przyczyniły się też: wiara we własne siły, holistyczne podejście do nauki, ale i szerokie za- interesowania, pokora w stosunku do wiedzy czy cierpliwość. Ponadto Zo- sia potrafi opanować emocje w sytu- acjach stresogennych, myśleć szybko i precyzyjnie odpowiadać na pytania.

Wie, że pozytywne myślenie przybliża człowieka do celu. Nie szuka proble- mów, tylko rozwiązań. Wszystkie wy- żej wymienione cechy przyczyniły się bez wątpienia do sukcesu dziewczyn- ki, która nie zamierza „osiąść na lau- rach”, bo przed nią kolejne wyzwania.

Ciesząc się z osiągnięć ósmoklasistki dyrektor, nauczyciele i personel Ze- społu Szkolno-Przedszkolnego w Sar- nowie życzy jej dalszych zwycięstw.

GRATULACJE ZOSIU!!! ZSP Sarnów

(17)

MOBILNOŚĆ PSARSKICH UCZNIÓW W RUMUNII

U C Z N I O W I E Z E S Z K O ŁY P O D S TAW O W E J W P S A R A C H W R A Z Z N A U C Z YC I E L A M I O D B Y L I W M A R C U K O L E J N Ą W I Z Y T Ę Z A G R A N I C Z N Ą W R A M A C H P R O G R A M U E R A S M U S +,

A K O N K R E T N I E R E A L I Z O WA N E G O O D T R Z E C H L AT P R O J E K T U S T E A M . T Y M R A Z E M

Z A P L A N O WA N E W P R Z E D S I Ę W Z I Ę C I U Z A D A N I A W Y K O N Y WA N E B Y ŁY W R U M U N I I W M I E Ś C I E P E T R O S A N Y.

Gospodarze oraz partnerskie dele- gacje z Turcji, Węgier, Estonii i Polski w czasie tygodniowej wizyty głównie zgłębiali tajemnice wody. W związku z tym zarówno w goszczącej szkole, jak i na miejscowym uniwersytecie można było obserwować różnego rodzaju eksperymenty i pokazy. Po- nadto uczestnicy mieli sposobność odwiedzenia dwóch niezwykłych miejsc: stacji uzdatniania wody oraz wydrążoną w górach Hydroelektrow- nię Hateg, zasilaną wodami z malow- niczego wysokogórskiego Jeziora Si- riu, na którym wybudowano potężną tamę.

Realizowano także zadania z zakre- su programowania i kodowania. Sporo emocji dostarczyła młodzieży projek- towej praca przy tworzeniu modnej kolekcji ubrań z wykorzystaniem ma- teriałów już wcześniej używanych w ramach akcji „zero waste”, którą na- stępnie zaprezentowano w formie po-

Uczniowie mieli okazję zwiedzić hydroelektrownię Hateg

Uczestnicy wyjazdu odwiedzili wiele ciekawych miejsc kazu mody w miejscowym teatrze.

Odbyły się też dwa spotkania robo- cze, poświęcone podsumowaniu dotychczasowych działań i zaplanowa- niu kolejnych, które realizowane będą podczas spotkań grup na Węgrzech i w Estonii.

Udział uczniów w projekcie wspania- le przyczynia się do rozwijania kompe- tencji kluczowych. Komunikowanie się w języku angielskim, budowanie relacji, współpraca, rozwijanie umie- jętności, poszerzanie wiedzy, pozna- wanie nowych miejsc, otwieranie się na innych itp. to ogromny zysk, który niewątpliwie wzbogaca całą społecz- ność szkolną. ZSP Psary

Dzięki wyjazdom dzieci poszerzają swoją wiedzę

(18)

K U L T U R A

DNI KULTURY EKOLOGICZNEJ ZA NAMI!

W T Y M R O K U P O R A Z P I E R W S Z Y W N A S Z E J G M I N I E O D B Y ŁY S I Ę D N I K U LT U R Y

E K O L O G I C Z N E J . T E M AT Y K A K O N K U R S Ó W, P R E L E K C J I , W Y D A R Z E Ń I S P O T K A Ń D O T YC Z Y Ł A S Z E R O K O R O Z U M I A N E J E K O L O G I I I O C H R O N Y Ś R O D O W I S K A .

Gminny Ośrodek Kultury Gminy Psa- ry wspólnie z Urzędem Gminy, Gmin- ną Biblioteką Publiczną, szkołami pod- stawowymi w Strzyżowicach i w Dąbiu oraz z Gminnym Żłobkiem zorganizo- wali Dni Kultury Ekologicznej w gminie Psary. Impreza obejmowała szereg wydarzeń, które odbywały się od 7 do 22 kwietnia.

Dni Kultury Ekologicznej rozpo- częły się wyłonieniem laureatów

konkursu plastycznego na ekologiczną pisankę.

Do Gminnego Ośrodka Kultury w Gródkowie wpłynęło blisko 40 prac plastycznych wykonanych różnymi technikami. Ocenie podlegały przede wszystkim: pomysłowość, użycie od- powiednich biodegradowalnych ma- teriałów, forma i estetyka. W kategorii przedszkole: I miejsce zdobył Antoni Piszczek, II miejsce Łucja Cichoń, a III miejsce Izabela Szczerba. Wyróżnie- nie w tej kategorii otrzymali: Alan Ziółkowski, Blanka Muc oraz Zuzanna Płaneta. W kategorii klasy I-III nagrody otrzymali: I miejsce Julia Woldan, II miejsce Zofia Golda i III miejsce Zuzan- na Zawalska.

Tego samego dnia w Ośrodku Kul- tury w Strzyżowicach odbył się kon- kurs piosenki „MUZYKA LUBI EKO”, w którym wzięło udział 16 wokalistów w kategorii wiekowej klas IV-VI. Każ- dy z nich zaprezentował jeden utwór

o tematyce ekologicznej. Ocenie pod- legały: intonacja, dykcja, dobór piosenki do tematu oraz ogólny wyraz artystyczny. Jury przyznało następu- jące miejsca i wyróżnienia: I miejsce Paulina Knapik, II miejsce Natalia Ją- derko, a III miejsce Karolina Dudziak.

Wyróżnieni zostali: Emilia Kuś, Błażej Szczeszek oraz Amelia Bochenek. Po- zostali uczestnicy otrzymali pamiątko- we dyplomy. Nagrody, gratulacje oraz podziękowania dla wszystkich uczest- ników wręczył osobiście wójt Tomasz Sadłoń.

Następnie Szkoła Podstawowa w Dąbiu zaprosiła szóstoklasistów z pozostałych placówek do udziału

w VI Gminnym Konkursie Plastycz- no-Technicznym z cyklu „Podaruj mi drugie życie” pod hasłem „Guzik z pę- telką”. Uczniowie pełni zapału i werwy stanęli przed niecodziennym zada- niem stworzenia czegoś wyjątkowe- go z guzików! Bardzo szybko okazało się, że pomysły posypały się jak z rę- kawa i drużyny przystąpiły do pracy.

Po godzinie oczom jury ukazały się guzikowe przedmioty: torebka, samo- chód - zabawka, pudełeczka na biżu- terię, bransoletka, naszyjnik i drzewko szczęścia. Bezkonkurencyjne okazały się uczennice ze Szkoły Podstawowej w Strzyżowicach, które stworzyły gu- zikową biżuterię z pojemnikiem oraz Dni Kultury Ekologicznej rozpoczęły się wyłonieniem laureatów konkursu na ekologiczną pisankę

Uczniowie z gminnych szkół wzięli udział w konkursie „Guzik z pętelką”

(19)

Pszczelarze z terenu gminy Psary otrzymali ule ekologiczne drzewko szczęścia.

Spektal, poszukiwanie Wielka- nocnego zajączka i ekologiczny

pokaz mody

12 kwietnia odbyły się kolejne ekologiczne aktywności. W Centrum Usług Społecznych w Strzyżowicach uczniowie najmłodszych klas oraz przedszkolaki z Dąbia i Sarnowa mieli okazję zobaczyć spektakl „Jaś i drzewo fasoli”, czyli barwną opowieść o losach ubogiego Jasia i jego mamy. Przedsta- wienie teatralne nie tylko wzruszało, ale i bawiło widzów, a dodatkowo do- starczyło im bogatej wiedzy dotyczą- cej dbałości o środowisko i otaczającą nas przyrodę.

Tego samego dnia popołudniu Gminny Żłobek w Psarach zorganizo- wał spotkanie „Na tropie Wielkanoc- nego zajączka”. Zabawa rozpoczęła się w Parku Żurawiniec, gdzie przy pięknej wiosennej pogodzie bawiło się ponad 100 rodzin, które odwiedziły 4 stacje ukryte w parku. Na każdej z nich znaj- dowały się zadania nawiązujące do na-

W bibliotece zorganizowano pokaz mody ekologicznej w wykonaniu uczniów ze szkoły w Strzyżowicach

Jednym z wydarzeń Dni Kultury Ekologicznej była prelekcja prowadzona przez pszczelarza Zenona Będkowskiego uki segregacji śmieci, produktów biodegradowalnych, oszczędzania wody i odnawialnych źródeł energii. Dzięki zajączkowi można było poczuć praw- dziwy klimat Świąt Wielkanocnych. Na koniec każdy kto bacznie szukał i liczył jajka w lesie, otrzymał niespodziankę oraz mógł posilić się pysznym ciastem i lemoniadą. Po uśmiechach dzieci i ro- dziców można stwierdzić, że zabawa była wspaniała!

Dla miłośników mody Gminna Bi- blioteka Publiczna w Psarach przy- gotowała natomiast ekologiczny pokaz w wykonaniu uczniów ze szkoły w Strzyżowicach. Młodzież projektując stroje wykazała się niezwykłą pomy- słowością. Udowodniła, że wystarczy

kilka butelek typu PET, parę worków na śmieci, trochę starych i zużytych płyt kompaktowych, by stworzyć pięk- ną kreację. Pokaz tej niecodziennej mody został entuzjastycznie przyjęty przez zgromadzoną w psarskiej bibliotece publiczność, która następnie miała okazję uczestniczyć w wykładzie kosmetolog Marzeny Skowron, doty- czącym wyrabiania i stosowania natu-

ralnych kosmetyków oraz przyjaznych dla skóry tkanin.

Warsztaty pszczelarskie i przekazanie gminnych uli 13 kwietnia zostały zorganizowane warsztaty pszczelarskie dla uczniów ze szkoły w Dąbiu, które poprowadził Zenon Będkowski. Na to wyjątkowe spotkanie zaproszeni zostali również pszczelarze z naszej gminy należący do Zagłębiowskiego Klubu Pszczela- rzy. Podczas warsztatów wójt Tomasz Sadłoń wręczył każdemu z nich ul wielkopolski w barwach gminy Psary.

Idealnie wpisującym się w Dni Kul- tury Ekologicznej wydarzeniem było również powołanie 20 kwietnia do ży- cia „Klastra Energii Bobrowniki – Woj- kowice – Psary”, o którym więcej pisze- my na str. 7.

Finałowym, kończącym Dni Kultury Ekologicznej wydarzeniem było natomiast wielkie otwarcie Centrum Edu- kacji Ekologicznej w Górze Siewier- skiej, które odbyło się w Dzień Ziemi, 22 kwietnia. Red.

Gminny Żłobek w Psarach zorganizował spotkanie „Na tropie Wielkanocnego zajączka”

(20)

Z D R O W I E

HOMO SAPIENS - CZŁOWIEK MYŚLĄCY…BEZ PRZESADY

„ N I E B E Z P I E C Z N I E J E S T Z A N A D T O P O K A Z Y WA Ć C Z Ł O W I E K O W I , J A K B A R D Z O P O D O B N Y J E S T Z W I E R Z Ę T O M , N I E W S K A Z U J Ą C M U J E G O W I E L K O Ś C I . R Ó W N I E Ż N I E B E Z P I E C Z N E J E S T

Z A N A D T O U K A Z Y WA Ć M U J E G O W I E L K O Ś Ć B E Z J E G O N I K C Z E M N O Ś C I . J E S Z C Z E

N I E B E Z P I E C Z N I E J J E S T Z O S TAW I Ć G O N I E Ś W I A D O M Y M I J E D N E G O I D R U G I E G O. A L E B A R D Z O K O R Z Y S T N I E J E S T U K A Z Y WA Ć M U I J E D N O , I D R U G I E ”. B L A I S E PA S C A L 162 3 -16 62

Co biolog ewolucjonista może powie- dzieć na temat funkcjonowania ludzkiego ciała? Prócz tego, że sam jest czło- wiekiem i co nieco na ten temat wie, to w jakim aspekcie może autorytatywnie wypowiadać się w tej materii? Pewnie wielu wolałoby widzieć w tym „warszta- cie” np. lekarza, natomiast ewolucjonista, biolog wygląda tu dosyć egzotycz- nie i nie urywajmy tego, drażliwie.

Każdy kto widzi „słonia w sklepie z porcelaną” może z łatwością przewi- dzieć efekt jego działalności. Tak też prawdopodobnie jawi się tu ewolucjonista rozprawiający o medycynie, ludz- kim organizmie i funkcjonowaniu czło- wieka w środowisku. Jednak pierwsze wrażenie często jest mylne. Wystarczy z otwartym umysłem przejść przez lek- turę niniejszego tekstu, by przekonać się że „ociężały zwierz” odkrywa w sklepie nowe ścieżki pomiędzy kruchymi to- warami, niejednokrotnie dochodząc do półek gdzie spoczywają porcelanowe cuda o istnieniu których, wielu klientów nie miało pojęcia.

Co wiemy o nas samych?

Porzucając antropocentryzm oraz pomijając patetyczne frazesy o człowie- czeństwie, wejdźmy w ramy poruszane- go tematu i na początek sprawdźmy co wiemy o nas samych. Prezentowane tu podejście do człowieka może wydać się lekko niesmaczne, jednak jest ono nie- zbędne, by znaleźć odpowiednią per- spektywę omawianych spraw.

A więc zacznijmy, na rozgrzewkę mały sprawdzian:

• wymień trzy cechy budowy ana- tomicznej organizmu człowieka, które mógłbyś zakwalifikować jako podobne, lub tożsame z elementami budowy organizmu zwierzęcego np.

małpy,

• wskaż trzy elementy charaktery- styczne w historii życia organizmu ludzkiego, które występują również u znanych Ci gatunków zwierząt,

• wskaż podobieństwa pomiędzy strukturą społeczności ludzkiej a in- nej zwierzęcej,

• nazwij zachowania i emocje, któ- re mogą charakteryzować zarówno człowieka jak i zwierzę.

Jak sądzę osoby, które są fanami pro- gramów przyrodniczych, na pierwsze dwa pytania odpowiedzą bez więk- szych problemów. W obu przypadkach, jakiekolwiek porównanie człowieka do innego ssaka naczelnego będzie słusz- ne. Pewne kłopoty mogą zaistnieć gdy wkroczymy na obszar, który większość z nas uważa za typowo ludzki i niechęt- nie odnajduje w nim pierwiastki zwie- rzęce. Trudno bowiem doszukiwać się

„prymitywnych”, zwierzęcych zachowań w tak wysublimowanym świecie jak nasz ludzki. Przecież wszystko co robimy jest w większości przypadków słuszne i prze- myślane, mądre i celowe. Staramy się być rozsądni i rozważni, a jeżeli popełnimy jakieś obyczajowe faux pas, odczuwając wstyd traktujemy to jako wypadek przy pracy i ignorując, lub naprawiając sytu- ację nadal jesteśmy ludźmi. Gdzie w tym wszystkim miejsce na zwierzęcość? Co najwyżej zwierzętami nazywamy osoby,

które wykazują skrajne zachowania, nie mieszczące się w kanonach przyzwo- itości, odnajdując w nich zoologiczne przymioty nadajemy im negatywnego wydźwięku. W kanonie naszej kultury nie wypada więc zachowywać się jak zwierzę. Tymczasem w codziennych

„normalnych” zachowaniach odnajdu- jemy szereg aspektów, które wprost wyrastają z „pozostałości„ po naszych przodkach. Interesujące, że naukowcy przez szereg lat nie zauważali tego faktu tkwiąc w pompatycznym przekonaniu o swojej ludzkiej doskonałości. Wielu z nich zgodnie z zasadą, nieucywilizo- wane oznacza pierwotne, oddawało się studiom poświęconym zachowaniu się człowieka, które oparte były przede wszystkim na badaniu tzw. „prymitywnych kultur”. Pamiętamy z telewizji fa- scynujące podróże naukowców, którzy wybierając się w nieprzebyte obszary amazońskich lasów, lub pustynnych oaz Afryki, odnajdywali egzotyczne ple- miona, które dostarczały im niezmiernie ważnych i wstrząsających informacji na temat zachowania naszego gatunku jako całości. Nieco przekornie, brytyjski biolog Desmond Moris w książce „Naga małpa”, doceniając starania pionierów antropologicznych i etnogrficznych wy- praw, twierdzi iż praca wykonana przez tych naukowców jest niezmiernie ważna i ciekawa, ponieważ pokazuje co może się zdarzyć jeżeli grupa Homo sapiens zboczy w ślepą uliczkę rozwoju kultu- rowego. Co więcej, wiedza ta jednak nie daje nic co pozwala poznać zachowania typowych ludzi XXI wieku. Więc z biolo- gicznego punktu widzenia jedyną słusz- Tomasz Sawczyn - pracownik na-

ukowy i dydaktyczny Katedry i Zakła- du Fizjologii, Ślaskiego Uniwersytetu

Medycznego w Katowicach. Biolog, fizjolog, edukator. Od kilkunastu lat zajmuje się tematami z dziedziny me- dycyny eksperymentalnej. Prywatnie sportowiec amator, entuzjasta biega-

nia, swimrunu i dobrej muzyki.