• Nie Znaleziono Wyników

Stan gmin województwa jeleniogórskiego w 1994 roku

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Stan gmin województwa jeleniogórskiego w 1994 roku"

Copied!
122
0
0

Pełen tekst

(1)

1004 1995

1992 199?

JELENIA GÓRA maj 1995

(2)

r- . :

V

■i.

,

(3)

WOJEWÓDZKI URZĄD STATYSTYCZNY W JELENIEJ GÓRZE

' SG-01

. . ,,0.TEt<A

Nr ©widencvinv 7/-JZ

JELENIA GÓRA maj 1995

(4)

'z' .

jf/',-i w J ■S • i <

SPIS TREŚCI

Strona

Słowo wstępne... ... 3 1. Ludność i dynamika jej zmian... .. . 5

f

2. Warunki bytu mieszkańców gmin... ... 9

& V

'^ 3. v Stan zagospodarowania przestrzeni gmin... 29 3; 1. Uwagi ogólne . . . ...29 3.2. Gospodarka gruntami ... 29

V %. v . /j,

3.3. Wybrane elementy infrastruktury komunalnej ... 38

' ■ i ...

3.4. Mieszkalnictwo... ... ". .;...44

-O,-.. :

3.5. Infrastruktura społeczna... ...59 c*6;. '

4. Władze gmin... ... >... 81

% ' 'J.

5. Gospodarka budżetowa gmin ... ... ✓ . ... 89 5.1. Uwagi ogólne... ...89 5.2. Dochody budżetów gmin... ... 89 i 5.3. Wydatki budżetów gmin «.»A... 95 6. Jednostki gospodarcze w gminach - system "REGON" ...109 7. Wyniki finansowe jednostek gospodarczych w gminach . ... 145

'

Uwaga : Niektóre dane mają charakter wstępny i mogą ulec zmianie w późniejszych ,

opracowaniach WUS. •

Druk.: WUS OP we Wroeławiw

• • %«*.- 1015/151/95» *akł. 200

P• : »nr • ■ .f ••••<?!

Cena 8,- zł

A 'k k.

(5)

■ it «. um:

Ijvrv?

..•iBjuaiic

.aiw iw. .

Słowo wstępne

■: SV- .

?xr ■ ; ■-

: •";#{• -i ;;; oin:

•;r»fi v • rijivrv?'-

/'fi

•*&•*} :■ n ijwtan

■ > u ft.»

•|<1 K;-t

■ X ">H

--»i.. . . 1

"Stan gmin województwa jeleniogórskiego w 1994 roku jest kolejną, piątą już, wydawaną corocznie edycją z cyklu opracowań statystycznych poświęconych rocznej ocenie gospodarki lokalnej. Cykl ten zapoczątkowało wydanie w 1991 roku publikacji "Stan gmin i gospodarki samorządowej w województwie jeleniogórskim w 1990’rl". Odtąd corocznie ukazywały się kolejne wydania statystycznej charakterystyki gospodarki ldkälnej w województwie. Uzupełnieniem tej serii są kwartalne publikacje przeglądowe "Gospodarka lokalna w województwie jeleniogórskim".

Rosnące według naszej oceny, zainteresowanie wydawnictwami podejmującymi problemy funkcjonowania gmin dowodzi wzrastającego znaczenia idei i praktyki samorządności terytorial­

nej. Z drugiej strony zaś jest próbą wsparcia jej aktywności niezbędnymi informacjami statysty­

cznymi. V •; •

"Stan gmin województwa jeleniogórskiego w 1994 roku" nawiązuje, zarówno metodycznie, jak i przedmiotowo do wcześniejszego dorobku publikacyjnego. Zawiera on opis statystyczny i ocenę stanu podstawowych elementów gospodarki lokalnej. Umożliwia porównawczą, dynamiczną ocenę kondycji gmin województwa jeleniogórskiego. Te właśnie intencje sprawiły, że starano się utrzymać przynajmniej w istotnej części, dotychczasowy zakres rzeczowy cyklu wydawnictw w gospodarce lokalnej.

Zachowano zatem podstawowy układ cech statystycznych, które charakteryzują zjawiska społeczno-gospodarcze. Jednocześnie tam, gdzie to było konieczne, uzupełniono je o nowe,

; y r i

aktualne właściwości strukturalne gospodarki lokalnej.

W związku z dokonującymi się zmianami w strukturze kompetencji w zakresie prowadzenia i utrzymania szkół podstawowych zaprezentowano aktualny stan szkolnictwa według organów je prowadzących.

Uznając gospodarkę pieniądzem publicznym, za jeden z najistotniejszych elementów funkcjo-

'■

nowania gmin scharakteryzowano dość dokładnie dochody, a zwłaszcza strukturę wydatków budżetowych gmin.

Zgodnie z obowiązującą od 1 stycznia 1994 roku praktyką, wprowadzono zasadę grupowania działalności gospodarczej zgodną z regułami Europejskiej Klasyfikacji Działalności zamiast stosowanej dotąd Klasyfikacji Gospodarki Narodowej.

Wszystkie dane liczbowe, wyrażające opis zjawisk w ujęciu wartościowym podano w zdenomi-

nowanej jednostce pieniężnej.

(6)

Publikacja obecna została także uzupełniona licznymi wskaźnikami natężenia ważniejszych zjawisk a ponadto graficzną prezentacją, ukazującą uszeregowanie gmin w województwie.

Nie uniknięto także ograniczeń. Ze względu na obowiązujące terminy przetwarzania danych nie było możliwe udostępnienie pełnych informacji o strukturze ludności a także o stanie i strukturze pracujących. Z tego samego powodu zastrzec także należy, że publikowane dane mają charakter wstępny, a nie ostateczny.

Publikacja została przygotowana, zarówno pod względem koncepcji jak i realizacji w Ośrodku Statystyki Lokalnej przy istotnej pomocy innych jednostek organizacyjnych WUS, zwłaszcza Wydziału Statystyki Gospodarczej i Wydziału Badań Społecznych Wojewódzkiego Urzędu Sta­

tystycznego w Jeleniej Górze. Cenną pomoc w uzupełnieniu zawartości wniosły również współ­

pracujące z WUS instytucje zwłaszcza samorządu terytorialnego i Urzędu Wojewódzkiego.

Wojewódzki Urząd Statystyczny w Jeleniej Górze zwraca się z prośbą o przekazywanie wszelkich uwag i propozycji, które mogą przybliżyć formułę następnych publikacji tego cyklu do rzeczywistych potrzeb odbiorców.

mgr KAZIMIERZ ŻURAWSKI Dyrektor

Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Jeleniej Górze

Jelenia Góra, czerwiec 1995 r.

(7)

1. Ludność i dynamika jej zmian

Stan i rozwój ludności oraz zmiany jej struktury wywierają istotny wpływ na ogół zjawisk społecznych i gospodarczych, stymulując m. in. rozmiary potrzeb konsumpcyjnych, potrzeb w zakresie infrastruktury społecznej, poziom aktywności zawodowej itp.

Zmiany liczby ludności i najbardziej podstawowe czynniki tych zmian w gminach województwa jeleniogórskiego przedstawia tabl. 1. Ze względu na terminy przetwarzania danych niemożliwe było jednak ujęcie w tablicy danych charakteryzujących przekroje strukturalne ludności wojewó­

dztwa.

W okresie od 1990 roku do końca 1994 roku liczba ludności w województwie zwiększyła się 0 6,3 tysiąca osób, tj. o 1,22%. Przeciętnie w ciągu roku wzrastała ona zatem o ok. 1,6 tys. osób.

Podobnie jak w cały kraju,także w województwie obserwuje się słabnącą dynamikę przyrostu liczby ludności.

Przyrost, który nastąpił w ostatnim roku (1,4 tys. osób) był wynikiem dodatniego przyrostu naturalnego (2,09 na 1000 ludności) i ujemnego salda migracji (-0,22 na 1000 ludności). W ujęciu dynamicznym stopa przyrostu naturalnego obniżyła się od 1989 r. z 4,7 do 2,09. Jednocześnie nastąpiło zmniejszenie natężenia ruchu wędrówkowego ludności. Jego saldo, przeliczone na 1000 ludności, zmniejszyło się z (-3,8) w 1989 roku do (-0,22). Procesy dynamiki zmian ludnościowych słabną we wszystkich ich przejawach.

Zróżnicowanie przestrzenne dynamiki procesów ludnościowych w gminach jest znaczne.

Liczba ludności zwiększała się głównie w gminach miejskich. Tylko cztery gminy miejskie wykazują ubytek ludności w ciągu ostatniego roku (Bolesławiec, Szklarska Poręba, Świeradów Zdrój i Zawidów). W gminach miejsko-wiejskich zmniejszenia liczby mieszkańców zanotowano w sześciu jednostkach, w grupie gmin wiejskich zmniejszenia dotyczyły także 6 gmin.

Znaczne zróżnicowanie występuje pod względem poziomu przyrostu naturalnego. Wśród gmin miejskich przyrost naturalny na tysiąc ludności przybierał wartości ujemne w Jeleniej Górze (-0,44) i Kowarach (-2,64). Wszystkie gminy miejsko-wiejskie wykazywały dodatni poziom przyrostu naturalnego. Wśród gmin wiejskich ujemny przyrost naturalny występował w gminie Jeżów Sudecki (-1,38 na 1000 ludności) i Siekierczyn (-2,12).

Saldo migracji ogółem w przeliczeniu na tysiąc ludności w większości gmin było ujemne.

Spośród 40 gmin województwa ujemne saldo migracji wystąpiło w 27 gminach. W grupie gmin miej skich było takich gmin 6, w grupie gmin miejsko- wiejskich -12 (z 13 ogółem) zaś w gminach wiejskich - 9.

Przeciętna liczba ludności na 1 km2 powierzchni województwa wynosiła 119,7 osób. Najmniej­

szy poziom zaludnienia występował w gminach Osiecznica - 13,0 i Węgliniec - 28,1 osób na

1 km2.

(8)

6 Rozdział 1

TabL 1. Ludność w gminach województwa jeleniogórskiego w 1994 r.

Stan w dniu 31 XII

Gminy

Ogółem Przyrost

naturalny

Saldo

migracji Ludność na 1 km2 1994 1990 =100 na 1000 ludności

WOJEWÓDZTWO GMINY MIEJSKIE

524220 101,22 2,09 -0,22 119,73

Bolesławiec 44510 100,87 2,44 -6,16 1951,3

Jelenia Góra 93558 100,15 -0,44 0,52 1065,6

Kamienna Góra 23643 100,39 3,01 -3,35 1315,7

Karpacz 5613 98,25 3,06 5,75 147,9

Kowary 13020 105,09 -2,64 3,65 348,2

Lubań 24400 102,35 1,75 1,18 1513,6

Piechowice 7433 99,75 1,34 1,48 116,4

Szklarska Poręba 8194 98,99 1,97 -2,46 108,5

Świeradów Zdrój 4942 100,55 3,77 -3,97 237,9

Wojcieszów 4191 101,26 0,48 0,72 130.3

Zawidów 4843 105,17 5,55 -6,17 797,9

Zgorzelec

GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE

36766 101,84 0,24 -0,70 23183

Bogatynia 26648 102,38 3,46 5,13 195,7

Bolków 11798 102,28 3,19 -4,53 773

Gryfów Śląski 11188 101,13 1,60 -0,62 168,0

Leśna 11112 101,41 3,28 -7,08 106,3

Lubawka 12465 101,39 3,06 -3,14 90,3

Lubomierz 6629 101,02 0,30 -4,64 50,8

Lwówek Śląski 19353 100,74 1,70 -2,17 80,5

Mirsk 9653 101,73 1,73 -0,92 51,8

Nowogrodziec 14675 103,00 8,07 -3,66 83,3

Pieńsk 10238 102,57 4,55 -5,90 92,8

Świerzawa 8298 100,6 2,25 -5,09 52,0

Węgliniec 9509 102,08 0,31 -0,63 28,1

Wleń

GMINY WIEJSKIE

5052 99,16 0,59 -9,99 58,7

Bolesławiec 10908 106,25 6,98 34,63 37,8

Janowice Wielkie 4197 103,76 4,83 4,10 723

Jeżów Sudecki 5748 99,84 -138 337 983

Kamienna Góra 8525 101,25 5,34 -232 53,9

Lubań 6307 99,23 7,23 -4,40 44,4

Marciszów 5032 102,44 2,95 -7,09 61,4

Mysłakowice 10205 98,40 438 -4,57 115,0

150,3

Olszyna 7089 100,31 3,37 -3,79

Osiecznica 5675 111,98 10,92 44,04 13,0

Platerówka 1769 98,06 7,95 -1,14 36,9

Podgórzyn 7970 98,02 2,38 -0,13 96,6

Siekierczyn 4688 100,64 -2,12 -5,93 94,6

Stara Kamienica 5299 102 ;83 2,84 1439 48,0

Sulików 5937 98,21 0,66 -8,14 62,4

Zgorzelec 7140 101.62 2,37 2,78 52.5

(9)

LUDNOŚĆ I DYNAMIKA JEJ ZMIAN 7

Gminy według przyrostu liczby ludności w latach 1990-1994

(1990 = 100)

--- zj

_____ _

1____

Jelenia Góra Bolesławiec Kamienna Góra Karpacz Kowary Lubań Piechowice Szklarska Poręba Świeradów Zdrój Wojcieszów Zawidów Zgorzelec Bogatynia Bolków Gryfów Śląski Leśna Lubawka Lubomierz Lwówek Śląski Mirsk Nowogrodziec Pieńsk Świerzawa Węgliniec Wleń Bolesławiec Janowice Wlk.

Jeżów Sudecki Kamienna Góra Lubań | Marciszów i Mysłakowice

Olszyna Osiecznica Platerówka Podgórzyn Siekierczyn Stara Kamienica Sulików Zgorzelec

, - .... , r* ,,

--- ---

80 83 86 89 92 95 98 100 103 106 109 112 115

(10)

8

Liczba osób na izbę

Rozdział 1

(11)

2. Warunki bytu mieszkańców gmin

W myśl art. 1 Ustawy o samorządzie terytorialnym (Dz. U. 1990 Nr 16, poz. 95 z późniejszymi zmianami) przez gminę rozumie się nie tylko odpowiednie terytorium, lecz również wspólnotę samorządową, którą z mocy prawa stanowią jej mieszkańcy. Nieodzowne zatem jest ukazanie warunków ich bytu.

Z uwagi na trudności statystycznej identyfikacji wszystkich elementów decydujących o ogól­

nym poziomie warunków bytu mieszkańców gmin województwa jeleniogórskiego, zakres prezen­

tacji w tym względzie ograniczono do ukazania:

- warunków mieszkaniowych, - rozmiarów i natężenia bezrobocia, - dostępności usług telekomunikacyjnych,

- warunków w placówkach oświatowo-wychowawczych, - dostępności usług placówek kultury,

- dostępności usług ochrony zdrowia i opieki społecznej.

Poziom warunków mieszkaniowych ludności jest wynikiem oddziaływania splotu wielu czyn­

ników o różnorodnym charakterze, w tym m in. stanu zasobów mieszkaniowych, liczby gospo­

darstw domowych oraz sytuacji demograficznej. Dla scharakteryzowania warunków mieszkanio­

wych w poszczególnych gminach województwa przyjęto dwa aspekty ich oceny, a mianowicie:

zaludnienie substancji mieszkaniowej oraz standard powierzchniowy. Informacje w tym zakresie przedstawia tabl. 2.

Jednym z najistotniejszych mierników poziomu warunków mieszkaniowych ludności jest stan zaludnienia mieszkań i izb. W całym województwie przypada przeciętnie: na jedno mieszkanie - 3,21 osoby, na izbę zaś - 0,91 osoby. Istnieją jednak radykalne różnice w poszczególnych gminach.

Do gmin, w których zaludnienie mieszkań jest najniższe należą:

- Karpacz - 2,68 osoby na 1 mieszkanie, - Szklarska Poręba - 2,92 osoby na 1 mieszkanie, - Jelenia Góra - 2,99 osoby na 1 mieszkanie.

Najmniej korzystne wskaźniki zaludnienia mieszkań wykazują natomiast gminy: Nowogrodziec (3,95) i gmina wiejska Lubań (3,73).

Przestrzenne zróżnicowanie występuje również w zakresie poziomu zaludnienia izb. Najkorzy­

stniej pod tym względem prezentuje się sytuacja w gminach:

- Platerówka - 0,77 osoby na izbę,

- Karpacz - 0,77 osoby na izbę,

- Sulików - 0,80 osoby na izbę.

(12)

10 Rozdział 2

Tabl. 2. Warunki mieszkaniowe ludności w gminach woj. jeleniogórskiego w 1994 r.

Stan w dniu 31XII

Gminy Przeciętna liczba osób Przeciętna powierzchnia

użytkowa mieszkania wm2

w mieszkaniu na izbę ogółem na osobę

WOJEWÓDZTWO GMINY MIEJSKIE

3,21 0,91 62,0 19,3

Bolesławiec 3,19 0,94 55,3 17,4

Jelenia Góra 2,99 0,87 58,5 19,6

Kamienna Góra 3,09 1,06 49,4 16,0

Karpacz 2,68 0,77 61,6 23,0

Kowary 3,20 0,97 55,7 17,4

Lubań 3,14 0,92 56,5 18,0

Piechowice 3,13 0,88 63,1 20,1

Szklarska Poręba 2,92 0,84 61,2 21,0

Świeradów Zdrój 3,05 0,86 65,3 21,4

Wojcieszów 3,07 0,99 54,7 17,8

Zawidów 3,26 0,94 58,4 17,9

Zgorzelec

GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE

3,19 0,92 57,1 17,9

Bogatynia 3,23 0,91 58,3 18,0

Bolków 3,44 0,98 65,9 19,1

Gryfów Śląski 3,19 0,89 65,2 20,5

Leśna 3,15 0,91 62,0 19,6

Lubawka 3,12 0,99 58,0 18,6

Lubomierz i 3,30 0,86 75,4 22,9

Lwówek Śląski 3,40 0,92 67,6 19,9

Mirsk 3,18 0,87 69,1 21,7

Nowogrodziec 3,95 0,91 76,0 19,3

Pieńsk 3,57 0,95 64,6 18.1

Świerzawa 3,53 0,92 73,6 20,9

Węgliniec 3,31 0,90 62,9 19,0

Wleń

GMINY WIEJSKIE

3,19 0,85 71,6 22,5

Bolesławiec 3,72 0,88 79,5 21,4

Janowice Wielkie 3,37 0,99 65,9 19,6

Jeżów Sudecki 3,54 0,88 77,8 22,0

Kamienna Góra 3,59 1,07 64,9 18,1

Lubań 3,73 0,84 83,1 22,3

Marciszów 3,06 0,99 58,7 19,2

Mysłakowicee 3;16 0,96 61,1 19,3

Olszyna 3,32 0,93 , 62,9 19,0

Osiecznica 3,65 0,92 72,6 19,9

Platerówka 3,32 ... 0,77

i.

80,1 24,1

Podgórzyn 3,25 0,90 68,1 21,0

Siekierczyn 3,46 0,83 73,1 21,2

Stara Kamienica 3,26 0,87 75,6 23,2

Sulików 3,28 0,80 • 75,0 22,9

Zgorzelec 3,62 0,81 81,7 22,6

(13)

WARUNKI BYTU MIESZKAŃCÓW GMIN 11

Udział bezrobotnych w ludności zawodowo czynnej

(w %)

(14)

12 Rozdział 2

Największy wskaźnik zaludnienia izb charakteryzuje gminę wiejską Kamienna Góra-1,07 oraz miasto Kamienna Góra - 1,06 osób na izbę.

Istotnym kryterium oceny warunków mieszkaniowych ludności gmin województwa jeleniogór­

skiego jest standard powierzchniowy zamieszkiwania. Charakteryzują go wartości dwóch wskaźników: przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkania oraz jej wielkości, przypadającej na 1 osobę. Przeciętne mieszkanie w województwie posiada 62,0 m2 powierzchni użytkowej, a na osobę w nim zamieszkującą przypada 19,3 m2.

Największą powierzchnią użytkową wyróżniają się mieszkania w gminach wiejskich: Lubań (83,1 m2), Zgorzelec (81,7 m2) i Platerówka (80,1 m2). Jest to wynik dominującej w miejscowo­

ściach wiejskich zabudowy jednorodzinnej. Do gmin o najmniejszej powierzchni użytkowej mieszkań należą natomiast miasta: Kamienna Góra (49,4 m2), Wojcieszów (54,7 m2) oraz Bolesławiec (55,3 m2). W zestawieniu z użytkującą tę powierzchnię ludnością sytuacja przedsta­

wia się nieco odmiennie. Największa powierzchnia użytkowa mieszkania, przypadająca na jedną osobę występuje bowiem w gminach:

- Platerówka -24,1 m2, - Stara Kamienica - 23,2 m2, - Karpacz - 23,0 m2, - Lubomierz - 22,9 m2.

Najmniejszą powierzchnię użytkową mieszkania na jedną osobę notuje się natomiast w mia­

stach:

- Kamienna Góra -16,0 m2, - Bolesławiec -17,4 m2,

- Kowary - 17,4 m2.

Zróżnicowanie standardu mieszkaniowego, zwłaszcza pomiędzy gminami miejskimi i wiejski­

mi województwa, jest zatem znaczne.

Jednym z ważniejszych kryteriów oceny warunków bytu mieszkańców jest możliwość uzyska­

nia zatrudnienia.

Zmiany występujące na lokalnych rynkach pracy w województwie postrzegane są przez ludność i władze lokalne z dużym niepokojem. Zjawiskiem, które ciągle wywiera istotny wpływ na poziom warunków bytu ludności regionu jest bezrobocie. Jego dynamikę i natężenie, a także podstawowe dane z zakresu pośrednictwa pracy zawiera tablica 3.

Podobnie jak w całym kraju, liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy wojewó­

dztwa jeleniogórskiego zmniejszyła się. W dniu 31 grudnia 1994 r. zanotowano 41929 bezrobot­

nych, tj. 94,3% stanu istniejącego rok wcześniej. Zmniejszenie bezrobocia nastąpiło w 25 gminach województwa, w pozostałych 15 gminach liczba notowanych bezrobotnych wzrosła. Charaktery­

styczną cechą tych zmian jest spadek bezrobocia we wszystkich prawie, z wyjątkiem Wojcieszowa,

gminach miejskich. W pozostałych dwóch typach gmin: miejsko-wiejskich i wiejskich połowa

zbiorowości wykazywała wzrost liczby bezrobotnych.

(15)

WARUNKI BYTU MIESZKAŃCÓW GMIN 13

Gminy według stopy bezrobocia w % ludności zawodowo czynnej

Jelenia Góra Bolesławiec Kamienna Góra Karpacz Kowary Lubań Piechowice Szklarska Poręba Świeradów Zdrój Wojcieszów Zawidów Zgorzelec Bogatynia Bolków Gryfów Śląski Leśna Lubawka Lubomierz Lwówek Śląski Mirsk Nowogrodziec Pieńsk Świerzawa Węgliniec Wleń Bolesławiec Janowice Wlk.

Jeżów Sudecki Kamienna Góra Lubań Marciszów Mysłakowice Olszyna Osiecznica Platerówka Podgórzyn Siekierczyn Stara Kamienica Sulików Zgorzelec

(16)

Rozdział 2 14 ^5/_________________

/fl

[ ■ /

J OlKQ _ o^ą^ULAjL

Tabl. 3. Bezrobocie i pośrednictwo pracy w gminach województwa jeleniogórskiego Stan w dniu 31XII

Gminy

Bezrobotni Oferty pracy Bezrobotni

na 1 ofertę

1993 1994 1993

= 100 1993 1994 1993 1994

WOJEWÓDZTWO 44475 41929 94,3 256 312 174 134

GMINY MIEJSKIE

Bolesławiec 3813 3735 98,0 72 33 53 113

Jelenia Góra 6347 5494 86,6 35 52 181 106

Kamienna Góra 2646 2550 96,4 11 241

Karpacz 511 394 77,1 - 4 - 99

Kowary 1010 814 80,6 2 - 505 -

Lubań 2048 1990 97,2 30 6 68 332

Piechowice 592 524 88,5 - -

Szklarska Poręba 520 447 86,0 4 2 130 224

Świeradów Zdrój 481 457 95,0 - - - -

Wojcieszów 420 424 100,1 - - -

Zawidów 432 313 72,5 - 2 - 157

Zgorzelec 2576 2210 85,8 48 121 54 18

GMINY MIEJSKO-WIEJSK.

Bogatynia 968 807 83,4 6 35 161 23

Bolków 1525 1559 102,2

Gryfów Śląski 1083 1089 100,6 4 - 271 -

Leśna 1167 1177 100,9 - 3 - 392

Lubawka 1793 1559 86,9 - - -

Lubomierz 669 737 110,2 _ _ _

Lwówek Śląski 2085 2058 98,7 19 17 110 121

Mirsk 820 874 106,6 - 4 - 219

Nowogrodziec 1405 1506 107,2 2 7 703 215

Pieńsk 789 726 92,0 1 _ 726

Świerzawa 901 925 102,7 - -

Węgliniec 755 713 94,4 4 3 189 238

Wleń 528 471 892 - 5 - 94

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec 921 1023 111,1 3 9 184 114

Janowice Wielkie 376 346 92,0 - 1 - 346

Jeżów Sudecki 444 487 109,7 _ _

Kamienna Góra 1005 946 94,1 3 - 335 -

Lubań 692 744 107,5 1 - 692 -

Marciszów 563 608 108,0 - - - -

Mysłakowice 716 628 87,7 - 3 - 209

Olszyna 684 624 912 2 - 342 -

Osiecznica 550 557 1012 3 3 183 186

Platerówka 132 150 113,6 - - - -

Podgórzyn 670 614 91,6 4 1 168 614

Siekierczyn 403 329 81,6 - -

Stara Kamienica 458 473 1032 - - -

Sulików 482 409 84,9 -

Zgorzelec 495 438 88,5 1 - 495 -

^ Liczona jako relacja liczby bezrobotnych do liczby ludności zawodowo czynnej wg stanu na koniec roku.

Źródło: dane Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Jeleniej Górze

WARUNKI BYTU MIESZKAŃCÓW GMIN 15

p Quo-£■

w latach 1993 -1994

Uprawnieni do pobierania zasiłku dla bezrobotnych

Stopa bezrobocia **

w % Gminy

1993 1994 1993=100 1993 1994

19922 22399 112,4 18,6 19,4 WOJEWÓDZTWO

GMINY MIEJSKIE

1835 1920 104,6 20,0 21,6 Bolesławiec

2654 3091 116,5 15,3 14,6 Jelenia Góra

1304 1500 115,0 25,3 26,9 Kamienna Góra

257 233 90,7 17,7 15,1 Karpacz

394 438 111.2 18,1 16,1 Kowary

823 993 120,7 20,1 21,6 Lubań

270 270 100,0 17.1 16,7 Piechowice

243 276 113,6 13,1 12,4 Szklarska Poręba

207 257 124,2 19,5 20,4 Świeradów Zdrój

232 266 114,7 22,9 25,6 Wojcieszów

205 188 91,7 233 18,6 Zawidów

889 924 103,9 15,4 14,5 Zgorzelec

GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE

374 443 118,5 8,1 7.4 Bogatynia

821 977 119,0 29,3 33,0 Bolków

441 472 107,0 20,8 23,1 Gryfów Śląski

462 548 118,6 23,0 25,5 Leśna

1200 923 76,9 31,2 29,9 Lubawka

227 380 167,4 21,0 25,5 Lubomierz

912 1056 115,8 23,5 25,6 Lwówek Śląski

369 537 145,5 17.7 20,8 Mirsk

545 688 126,2 203 24,0 Nowogrodziec

385 491 127,5 17,9 18,2 Pieńsk

349 445 127,5 223 25,9 Świerzawa

324 388 119,8 18,1- 18,8 Węgliniec

254 267 105,1 23.6 23,1 Wleń

GMINY WIEJSKIE

442 541 122,4 17,7 21,7 Bolesławiec

154 216 140,3 19,9 203 Janowice Wielkie

215 286 133,0 15,7 19,0 Jeżów Sudecki

489 538 110,0 24,0 24,9 Kamienna Góra

333 355 106,6 22,5 26,7 Lubań

294 325 110,5 22,6 26,9 Marciszów

370 394 106,5 14,7 143 Mysłakowice

243 258 106,2 20,7 20,8 Olszyna

224 277 123,7 22,6 253 Osiecznica

76 64 84,2 12,7 15,9 Platerówka

317 367 115,8 17,1 17,3 Podgórzyn

191 148 77,5 17,5 15,7 Siekierczyn

204 262 128,4 16,4 18,7 Stara Kamienica

196 187 95,4 15,8 14,8 Sulików

198 210 106,1 133 12,8 Zgorzelec

(17)

16 Rozdział 2

Natężenie bezrobocia w województwie jest jednak wyższe niż przed rokiem. Stopa bezrobocia wzrosła z 18,6% w końcu 1993 r. do 19,4% w dniu 31 grudnia 1994 r. Okazuje się, że zmniejszeniu liczby bezrobotnych w województwie towarzyszył jeszcze silniejszy spadek liczby ludności czynnej zawodowo. Podobne tendencje wystąpiły w większości gmin. Stąd też stopa bezrobocia aż w 26 gminach, głównie miejsko-wiejskich i wiejskich, powiększyła się. Największy wzrost poziomu bezrobocia wystąpił w gminach:

- Lubomierz - 4,5 punktów procentowych, - Marciszów - 4,3 pkt.,

- Bolesławiec(W) - 4,0 pkt.

Najwyższe stopy bezrobocia, podobnie jak w ubiegłych latach, zanotowano w gminach:

- Bolków - 33%,

- Lubawka - 29,9%,

- Kamienna Góra(M) - 26,9%, - Marciszów - 26,9%,

-Lubati(W) -26,7%.

Najniższe wskaźniki bezrobocia występują w gminach: Bogatynia (7,4%), Szklarska Poręba (12,4%), Zgorzelec(W) (12,8%) i Mysłakowicach (14,2%).

Liczba oferowanych miejsc pracy w dniu 31 grudnia 1994 roku wynosiła w całym województwie 312 i była o 56 ofert większa niż w końcu 1993 roku. Wobec jednoczesnego zmniejszania liczby bezrobotnych, na jedną ofertę pracy w 1994 roku przypadało znacznie mniej bezrobotnych (134) niż w 1993 roku (174).

W poszczególnych gminach występowały jednak zróżnicowane możliwości uzyskania pracy.

Aż w 19 gminach województwa nie było w końcu roku żadnych ofert pracy. Równie niekorzystna sytuacja pod tym względem miała miejsce w gminie Podgórzyn. Przypadało tu 614 bezrobotnych na jedną ofertę, gdyż liczba ofert wynosiła - 1. Podobnie w gminie Pieńsk: 726 bezrobotnych i tylko jedna oferta pracy. Duże wskaźniki bezrobotnych w stosunku do ofert pracy notowano także w gminach: Leśna (392), Janowice Wielkie (346), Lubań(M) (332).

Relatywnie mniejsze trudności znalezienia pracy istniały w gminach: Zgorzelec(M) - 18 bez­

robotnych na 1 ofertę, Bogatynia (23) i Wleń (94). Lokalne rynki pracy w regionie jeleniogórskim prezentują zatem zróżnicowany obraz. Jest on wypadkową oddziaływania czynników makroe­

konomicznych, mikroekonomicznych i społecznych.

Zróżnicowanie warunków bytu ludności pod względem dostępności usług telekomunikacyjnych w gminach województwa jeleniogórskiego zaprezentowano w tablicy 4.

W ciągu ostatniego roku liczba placówek pocztowych i telekomunikacyjnych w województwie zwiększyła się o 1 jednostkę (Szklarska Poręba). Jednocześnie wzrosła liczba abonentów telefo­

nicznych o prawie 5 tysięcy, tj. o 11,3%. Najbardziej dynamicznie rosła liczba abonentów

w gminach wiejskich (17,9%) choć bezwzględny przyrost był największy w miastach, gdzie

nastąpiło zwiększenie o 3,4 tys. abonentów.

(18)

WARUNKI BYTU MIESZKAŃCÓW GMIN 17

Gminy według liczby abonentów telefonicznych na 1000 ludności

Jelenia Góra Bolesławiec Kamienna Góra Karpacz Kowary Lubań Piechowice Szklarska Poręba Świeradów Zdrój Wojcieszów Zawidów Zgorzelec Bogatynia Bolków Gryfów Śląski Leśna Lubawka Lubomierz Lwówek Śląski Mirsk Nowogrodziec Pieńsk Świerzawa Węgliniec Wleń Bolesławiec Janowice Wlk.

Jeżów Sudecki Kamienna Góra Lubań Marciszów Mysłakowice Olszyna Osiecznica Platerówka Podgórzyn Siekierczyn Stara Kamienica Sulików Zgorzelec

O 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200

(19)

18 Rozdział 2

Tabl.4. Dostępność usług telekomunikacyjnych w gminach woj. jeleniogórskiego w 1994 r.

Stan w dniu 31XII.

Gminy

Abonenci telefoniczni Placówki pocztowe i telekomunikacyjne w liczbach

bezwzględnych

na 1000 ludności

w liczbach bezwzględnych

na 10 tys.

ludności

WOJEWÓDZTWO 47692 91,0 136 2,6

GMINY MIEJSKIE

Bolesławiec 4807 108,0 6 1,3

Jelenia Góra 11568 123,6 16 1,7

Kamienna Góra 3009 127,3 4 1,7

Karpacz 766 136,5 4 7,1

Kowary 1166 89,6 1 0,8

Lubań 4000 163,9 2 0,8

Piechowice 359 48,3 3 4,0

Szklarska Poręba 1525 186,1 5 6,1

Świeradów Zdrój 523 105,8 4 8,1

Wojcieszów 188 44,9 1 2,4

Zawidów 232 47,9 1 2,1

Zgorzelec 6432 174,9 5 1,4

GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE

Bogatynia 1874 70,3 5 1.9

Bolków 701 59,4 4 3,4

Gryfów Śląski 590 52,7 2 1,8

Leśna 730 65,7 3 2,7

Lubawka 709 56,9 6 4,8

Lubomierz 325 49,0 3 4,5

Lwówek Śląski 876 45,3 7 3,6

Mirsk 513 53,1 3 3,1

Nowogrodziec 347 23,6 4 2,7

Pieńsk 747 73,0 2 2,0

Świerzawa 279 33,6 3 3,6

Węgliniec 573 60,3 5 5,3

Wleń 96 19,0 3 5,9

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec 235 21,5 1 0,9

Janowice Wielkie 297 70,8 1 2,4

Jeżów Sudecki 399 69,4 3 5,2

Kamienna Góra 287 33,7 3 3,5

Lubań 300 47,6 - -

Marciszów 220 43,7 2 4,0

Mysłakowice 710 69,6 4 3,9

Olszyna 621 87,6 2 2,8

Osiecznica 175 30,8 4 7,0

Platerówka 91 51,4 1 5,7

Podgórzyn 347 43,5 3 6,3

Siekierczyn 174 37,1 2 4,3

Stara Kamienica 170 32,1 2 3,8

Sulików 191 32,2 1 1.7

Zgorzelec 540 75,6 3 4,2

(20)

WARUNKI BYTU MIESZKAŃCÓW GMIN 19

Gminy według księgozbioru bibliotek publicznych na 10 tys. ludności w woluminach

Jelenia Góra Bolesławiec Kamienna Góra Karpacz Ko waty Lubań Piechowice Szklarska Poręba Świeradów Zdrój Wojcieszów Zawidów Zgorzelec Bogatynia Bolków Gryfów Śląski Leśna Lubawka Lubomierz Lwówek Śląski Mirsk Nowogrodziec Pieńsk Świerzawa Węgliniec Wleń Bolesławiec Janowice Wlk.

Jeżów Sudecki Kamienna Góra Lubań Marciszów Mysłakowice Olszyna Osiecznica Platerówka Podgórzyn Siekierczyn Stara Kamienica Sulików Zgorzelec

i

... ■-

O 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000

(21)

20 Rozdział 2

Stan rozwoju telefonii w poszczególnych gminach regionu w zestawieniu z liczbą ludności stanowi o poziomie dostępności usług w tym zakresie. Wzrosła ona w województwie w ciągu roku z 82,0 do 91,0 abonentów na 1000 ludności. Istnieje jednak duże zróżnicowanie dostępności usług telefonicznych w poszczególnych gminach. Skrajne wskaźniki poziomu dostępności zawierają się w przedziale od 21,5 w gminie wiejskiej Bolesławiec i 23,6 w gminie Nowogrodziec do 186,1 w Szklarskiej Porębie, 174,9 w gminie miejskiej Zgorzelec i 163,9 w gminie miejskiej Lubań.

Przeciętny dla województwa wskaźnik dostępności placówek pocztowych i telekomunikacyj­

nych w 1994 roku wynosi 2,6 placówek tego typu na 10 tys. osób. Najwyższą dostępność, podobnie jak w roku poprzednim, miała ludność gmin: Świeradów Zdrój - 8,0, Osiecznica - 7,0 i Karpacz -7,1.

Z drugiej strony w gminie wiejskiej Lubań nie ma takich placówek. Jej mieszkańcy zmuszeni są zatem do korzystania z usług placówek pocztowych i telekomunikacyjnych znajdujących się w sąsiednich gminach.

Głównymi czynnikami sprawczymi zmian w warunkach funkcjonowania placówek wychowa­

nia przedszkolnego i szkolnictwa podstawowego są nie tylko zmiany ich liczebności, lecz również zmiany wielkości zapotrzebowania na ich usługi, wyznaczone przede wszystkim liczbą dzieci w wieku 3-6 lat oraz w wieku 7-14 lat.

Podstawowe wskaźniki ukazujące dostępność usług placówek oświatowo-wychowawczych w gminach województwa jeleniogórskiego ukazano w tablicy 5.

Z usług 113 placówek wychowania przedszkolnego korzystało w regionie 10,9 tys. dzieci podczas gdy przedszkola dysponowały 11,3 tys. miejsc. Ponadto 2550 dzieci uczęszczało do oddziałów przedszkolnych przy szkołach podstawowych.

Warunki opieki nad dziećmi w przedszkolach istniejących w poszczególnych gminach są wyraźnie zróżnicowane. Mimo, iż przeciętnie w regionie na 100 miejsc w przedszkolach przypada 96,8 dzieci, to w niektórych gminach wskaźnik ten przekracza liczbę miejsc. Dotyczy zwłaszcza gmin:

- Świeradów Zdrój - 127,8 dzieci na 100 miejsc, -Kowary - 117,7 dzieci na 100 miejsc, - Nowogrodziec - 112,5 dzieci na 100 miejsc - Zgorzelec (M) - 112,0 dzieci na 100 miejsc.

Niewykorzystane miejsca w przedszkolach istnieją zaś prawie we wszystkich gminach miej­

skich (z wyjątkiem gminy Kamienna Góra), w większości gmin miejsko-wiejskich oraz w 6 gmi­

nach wiejskich. Najmniejszy wskaźnik wykorzystania miejsc w przedszkolach mają gminy:

-Wojcieszów -64,7

- Siekierczyn -70,0

- Węgliniec -74,0

-Lubomierz -74,0.

W czterech gminach wiejskich (Bolesławiec, Platerówka, Lubań i Zgorzelec) brak jest przed-

szkoli.

(22)

pm. '

-v-Obi oue - (ifóJoc

WARUNKI BYTU MIESZKAŃCÓW GMIN

0(obJ% luduuęi

TabL 5. Dostępność usług placówek oświatowo-wychowawczych w gminach województwa jeleniogórskiego w 1994 r.

Stan w dniu 20IX _____________ _______________________

Dzieci ^ w przedszkolach Uczniowie szkół

podstawowych1*' Wskaźnik zmia- nowości naucza­

nia w szkołach podstawowych d

Gminy

na 100 miejsc

na 1 oddział

na 1 oddział

na 1 pełnoza- trudnionego

nauczyciela WOJEWÓDZTWO

GMINY MIEJSKIE

96,8 23,8 22,5 17,7 1,1

Bolesławiec 101,7 26,4 26,0 19,6 12

Jelenia Góra 93,8 23,8 25,9 18,7 12

Kamienna Góra 106,4 22,2 24,3 19,7 1,3

Karpacz 104,1 21,9 20,7 15,5 0,8

Kowary 117,7 23,8 21,6 18,7 1,1

Lubań 93,9 23,2 26,5 18,8 1.1

Piechowice 108,7 26,5 21,7 16,8 1,2

Szklarska Poręba 75,0 21,8 18,6 13,0 1,0

Świeradów Zdrój 127,8 20,7 23,9 18,1 0,9

Wojcieszów 64,7 18,3 23,0 18,4 1,0

Zawidów 90,8 27,3 26,4 24,8 1.3

Zgorzelec

GMINY MIEJSKO-WIEJSKE

112,0 29,8 25,3 20,4 12

Bogatynia 103,8 25,5 25,5 23,1 1,4

Bolków 84,1 20,6 22,2 18,1 0,8

Gryfów Śląski 101,4 21,0 23,0 17,4 U

Leśna 90,1 21,5 20,6 16,2 1,0

Lubawka 92,1 23,2 25,8 19.9 1,0

Lubomierz 74,0 24,7 17,1 13,5 1,0

Lwówek Śląski 94,5 24,2 20,7 17,2 1.0

Mirsk 95,2 19,8 22,2 17,5 1,1

Nowogrodziec 112,5 27,0 22,3 18,5 1,1

Pieńsk 92,9 19,0 22,9 19,6 12

Świerzawa 107,3 24,5 20,2 15,6 0,9

Węgliniec 74,0 22,2 20,4 15,5 1,1

Wleń

GMINY WIEJSKIE

105,0 21,0 17,9 14,9 1,0

Bolesławiec - 16,0 12,9 0,9

Janowice Wielkie 86,7 17,3 20,3 16,7 1,0

Jeżów Sudecki 87,0 20,0 17,2 16,3 0,8

Kamienna Góra 108,5 25,5 16,0 15,2 0,9

Lubań - - 18,8 14,0 1,0

Marciszów 76,7 16,5 17,7 14,2 0,9

Mysłakowice 65,2 18.0 22,3 17,3 0.8

Olszyna 95,0 21,5 20,2 14,4 0,9

Osiecznica 98,0 24,5 19,0 15,4 0,8

Platerówka - 16,3 10,6 0,7

Podgórzyn 74,5 16,4 17,9 14,1 0,9

Siekierczyn 70,0 18,7 21,2 16,8 1,0

Stara Kamienica 91,7 22,0 15,9 14,4 0,9

Sulików 83,3 25,0 18,5 15,3 0,9

Zgorzelec - - 16,2 13,5 0,9

^ Bez dzieci w przedszkolach specjalnych.w Dla niepracujących, bez specjalnych.d Liczba oddziałów szkolnych (klas) nr jedno pomieszczenie do nauczania.

(23)

22 Rozdział 2

Jakość opieki przedszkolnej zależy również od liczebności poszczególnych oddziałów (grup).

Przeciętny oddział przedszkolny w województwie składa się z 23,8 dzieci.

Najbardziej liczne są oddziały w gminach: Zgorzelec (M) - 29,8 dzieci, Zawidów - 27,3 dzieci i Nowogrodziec 27,0 dzieci. Najmniej liczne oddziały przedszkolne mają gminy: Marciszów -

16,5 i Podgórzyn -16,4 dzieci.

Zróżnicowana jest również liczba uczniów w oddziałach (klasach) szkół podstawowych. Prze­

ciętny oddział szkolny w województwie liczy 22,5 uczniów, lecz w siedmiu gminach jego liczebność przekracza 25 uczniów (najwięcej w Zawidowie - 26,4 i Lubaniu (M) - 26,5). Najmniej liczne są oddziały szkolne w gminach wiejskich, zwłaszcza w gminie Platerówka (10,6) i Bolesła­

wiec (W) -12,9.

W niektórych gminach i szkołach proces dydaktyczno-wychowawczy musi być realizowany w systemie dwu-, a nawet trzyzmianowym. Wskaźnik zmianowości nauczania rozumiany jako liczba oddziałów szkolnych przypadających na jedno pomieszczenie do nauczania, obliczony dla całego województwa wynosi 1,1. Są jednak gminy o wskaźnikach 1,4 (Bogatynia), 1,3 (Kamienna Góra (M), Zawidów, Zgorzelec (M) i 1,2 (Bolesławiec (M), Jelenia Góra, Piechowice, Pieńsk).

Z drugiej strony utrzymuje się, zwłaszcza w gminach wiejskich, nadwyżka pomieszczeń do nauczania nad liczbą oddziałów. W gminie Platerówka wskaźnik zmianowości nauczania wynosi jedynie 0,7, w pięciu kolejnych gminach (Karpacz, Bolków, Jeżów Sudecki, Mysłakowice i Osie­

cznica) - 0,8.

Efektywność nauczania określa także relacja liczby uczniów i nauczycieli. Na każdego pełno- zatrudnionego nauczyciela w szkołach podstawowych województwa przypada przeciętnie 17,7 ucznia. W gminie Zawidów wskaźnik ten wynosi jednak 24,8 ucznia, w gminie Bogatynia - 23,1.

Z drugiej strony w jednastu gminach wartość tego wskaźnika jest niższa niż 15. Najmniejsza liczba uczniów przypada na jednego nauczyciela w gminie Platerówka -10,6. Warunki nauczania dzieci w poszczególnych gminach województwa są zatem wyraźnie zróżnicowane.

Bezpośrednim skutkiem istniejącej nierównomiemości rozmieszczenia podstawowych placó­

wek kulturalnych w przestrzeni województwa jest zróżnicowana dostępność ich usług. Statysty­

cznie uchwytnymi elementami są: dostępność placówek bibliotecznych i ich księgozbiorów oraz dostępność kin stałych. Informacje w tym zakresie ujmuje tabl. 6.

Na 1000 mieszkańców województwa przypada 4210 woluminów w bibliotekach. W dwóch gminach wiejskich ich liczba przewyższa 10 tysięcy (Platerówka -12,2 tys., Janowice Wielkie - 10,3). Najmniejszy poziom zasobów bibliotecznych ma gmina Lubawka (1551 woluminów na 1000 mieszkańców), w trzech gminach (Bolesławiec (M), Kowary, Zgorzelec (M) wskaźnik ten nie przekracza 3 tys.

W dużym stopniu zróżnicowany jest poziom dostępności miejsc w kinach stałych. Jedynie

12 gmin, spośród 40, posiada kina stałe. Przeciętnie w skali województwa liczba miejsc na

widowni kin stałych wynosi 10,5 na tysiąc mieszkańców. Największą dostępnością tego rodzaju

(24)

warunkibytumieszkańcówgmin 23

Gminy według liczby uczniów szkół podstawowych na 1 pełnozatrudnionego nauczyciela

Jelenia Góra Bolesławiec imienna Góra Karpacz Kowary Lubań - Piechowice

%'arska Poręba Svvieradów Zdrój Wojcieszów Zawidów Zgorzelec Bogatynia Bolków Gryfów Śląski Leśna Lubawka Lubomierz

^6 wek Śląski Mirsk jH Nowogrodziec

Pieńsk Świerzawa Węgliniec Wleń Bolesławiec Janowice Wlk.

Je^ów Sudecki Sienna Góra Lubań Marciszów Mysłakowice Olszyna Osiecznica Platerówka Podgórzyn s Siekierczyn ara Kamienica Sulików Zgorzelec

. ...

,.L'/ / . ...r' .. ' . .. .

et-.. - - \.r"r.,-/ i-. - ^

______________________________ _ ____

:

hm—' -"‘m

■___ i

... ...

vrz z

>,'• i c J A : 3 ''

L

(25)

24

Gminy według liczby lekarzy na 10 tys. ludności

Rozdział 2

Jelenia Góra Bolesławiec Kamienna Góra Karpacz Kowary Lubań Piechowice Szklarska Poręba Świeradów Zdrój Wojcieszów Zawidów Zgorzelec Bogatynia Bolków Gryfów Śląski Leśna Lubawka Lubomierz Lwówek Śląski Mirsk Nowogrodziec Pieńsk Świerzawa Węgliniec Wleń Bolesławiec Janowice Wlk.

Jeżów Sudecki Kamienna Góra Lubań Marciszów Mysłakowice Olszyna Osiecznica Platerówka Podgórzyn Siekierczyn Stara Kamienica Sulików Zgorzelec

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

(26)

WARUNKI BYTU MIESZKAŃCÓW GMIN 25

usług placówek kultury, z uwagi na ruch turystyczny, charakteryzują się gminy turystyczne:

Karpacz (57,2 miejsc na 1000 mieszkańców i Szklarska Poręba (52,7). Dostępność usług kinowych zmniejsza się od wielu już lat i wiąże się z pewnością z upowszechnieniem odbioru programów telewizji satelitarnej i projekcji video.

Dostępność usług infrastruktury ochrony zdrowia - to element o szczególnym znaczeniu dla warunków bytu mieszkańców gmin, zwłaszcza, że z usług tych korzysta także ludność czasowo przebywająca w województwie.

Istotna jest przy tym nie tylko dostępność placówek podstawowej opieki zdrowotnej (przychod­

nie, ośrodki zdrowia, apteki) lecz także personelu służby zdrowia. Informacje o sytuacji w tym zakresie w gminach województwa jeleniogórskiego w 1994 roku przedstawiono w tabl. 7.

Przeciętna przychodnia rejonowa (łącznie z ośrodkami zdrowia) sprawuje opiekę nad 6,1 tys.

ludności. W miastach, zwłaszcza większych, placówki tego typu obsługują znacznie większą liczbę ludności (Kamienna Góra - 23,6 tys., Jelenia Góra - 15,6 tys., Bolesławiec - 14,8 tys., Kowary - 13,0 tys.). Wynika to z faktu, że miejskie przychodnie rejonowe dysponują znacznie większym, niż placówki wiejskie, zestawem ilościowym i rodzajowym poradni ogólnych i specjalistycznych, a ponadto sprzętu i personelu.

Dostępność presonelu służby zdrowia w poszczególnych gminach regionu jest także znacznie zróżnicowana. Najbardziej korzystna sytuacja w tym zakresie występuje w gminach miejskich (poza Zawidowem, Wojcieszowem i Piechowicami), gdzie najczęściej zlokalizowane są placówki ochrony zdrowia o ponadlokalnym zasięgu obsługi. Z drugiej strony, w wielu gminach (głównie wiejskich) odczuwany jest dotkliwy niedobór, a nawet brak personelu lekarskiego i dentystów.

Usług stomatologicznych nie realizują placówki w gminach wiejskich Bolesławiec, Lubań i Osie­

cznica.

Ważnym elementem kompleksowej oceny warunków bytowych ludności gmin w zakresie opieki zdrowotnej jest również dostępność usług placówek aptecznych. W 1994 roku każda placówka tego typu obsługiwała przeciętnie 7,2 tysiąca ludności. Zróżnicowanie przestrzenne także w tym przypadku jest znaczne. W 9 gminach wiejskich placówki apteczne nie istnieją, w 5 innych obsługują one ponad 10 tys. ludności. Do grupy tych gmin należą zwłaszcza:

- Nowogrodziec - 14,7 tys. mieszkańców na 1 placówkę, - Leśna i Gryfów Śląski - po 11,1 tys. mieszkańców na 1 placówkę.

Relatywnie korzystniejsza sytuacja występuje w gminach:

- Karpacz - 2,8 tys.,

- Wojcieszów - 4,2 tys., - Janowice Wielkie - 4,2 tys.

Ogólny obraz warunków bytowych ludności poszczególnych gmin województwa jeleniogór­

skiego jest splotem poddanych analizie elementów. Podkreślić jednak należy, iż wskazują one

przede wszystkim warunki stworzone przez szeroko rozumianą infrastrukturę osadniczą.

(27)

26 Rozdział 2

](% ^ '• d<^vl

Tabl.6. Dostępność usług placówek kultury w gminach woj.jeleniogórskiego w 1994 r.

Stan w dniu 31 XII

Gminy

Liczba placówek bibliotecznych na

Księgozbiór bibliotek w woluminach

Liczba miejsc na wi­

downi kin stałych 10 tys. ludności na 1000 ludności

WOJEWÓDZTWO GMINY MIEJSKIE

3,8 4210 10,5

Bolesławiec 0,4 2265 10,1

Jelenia Góra 1,0 3532 19,0

Kamienna Góra 1,3 3513 14.4

Karpacz 10,7 8844 57,2

Kowary 1,5 2467 23,7

Lubań 2,9 4309 18,8

Piechowice 1,3 3195 -

Szklarska Poręba 3,7 4523 52,7

Świeradów Zdrój 10,1 4778

Wojcieszów 2,4 5663 -

Zawidów 2,1 3545 -

Zgorzelec

GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE

0,5 2646 7,6

Bogatynia 3,4 3925 16,1

Bolków 3,4 8865 15,3

Gryfów Śląski 3,6 4508 -

Leśna 4,5 4081 -

Lubawka 1,6 1551 -

Lubomierz 10,6 5015 -

Lwówek Śląski 8,3 5783 14,9

Mirsk 6,2 5968 -

Nowogrodziec 4,1 4736 -

Pieńsk 3,9 4139 25,4

Świerzawa 7.2 5973 -

Węgliniec 4,2 4607 -

Wleń

GMINY WIEJSKIE

13,7 5459

Bolesławiec 6,4 4437 -

Janowice Wielkie 9,5 10286 -

Jeżów Sudecki 12,2 6680 -

Kamienna Góra 7,0 4384 -

Lubań 6,3 4757 -

Marciszów 9,9 7433 -

Mysłakowice 4,9 6224 - r

Olszyna 2,8 4704 -

Osiecznica 8,8 6015

Platerówka 11,3 12105

Podgórzyn 10,0 5532 -

Siekierczyn 83 6193 -

Stara Kamienica 73 6625

Sulików 11.8 3780

Zgorzelec 9,8 8666 -

(28)

Tabl.7. Dostępność usług ochrony zdrowia w gminach woj.jeleniogórskiego w 1994 r. ^

WARUNKI BYTU MIESZKAŃCÓW GMIN_______________________________________________________________27

Stan w dniu 31 XII

Ludność

na 1 przy- Lekarzew Dentyściv Pielęgmar-

Ludność na 1 placówkę

apteczną

Gminy chodnię

rejonową 1 ośrodek zdrowia

na 10 tys. ludności

WOJEWÓDZTWO GMINY MIEJSKIE

6096 15,7 3,9 63,1 7181

Bolesławiec 14837 22,7 5,4 114,1 4451

Jelenia Góra 15593 26,5 6,3 80,5 6683

Kamienna Góra 23643 27,1 4,6 111,7 7881

Karpacz 5613 21,4 5,3 155,0 2807

Kowary 13020 42,2 4,6 175,1 4340

Lubań 6100 24,2 3,7 94,3 6100

Piechowice 7433 5,4 4,0 14,8 7433

Szklarska Poręba 8194 15,9 3,7 65,9 8194

Świeradów Zdrój 4942 28,3 6,1 167,9 4942

Wojcieszów 4191 4,8 2,4 21,5 4191

Zawidów 4843 6,2 2,1 18,6 4843

Zgorzelec

GMINY MIEJ-WIEJSKIE

9192 18,5 4,6 84,9 5252

Bogatynia 5330 16,5 4,5 853 8883

Bolków 5889 5,1 2,5 31,4 5899

Gryfów Śląski 5594 17,0 2,7 80,4 11188

Leśna 5556 3,6 2,7 10,8 11112

Lubawka 3116 4,0 3,2 13,6 6233

Lubomierz 6629 3,0 3,0 13,6 6629

Lwówek Śląski 9677 17,1 3,1 75,4 9677

Mirsk 4827 3,1 2,1 15,5 9653

Nowogrodziec 4892 6,1 2,0 233 14675

Pieńsk 5119 3,9 2,9 12,7 10238

Świerzawa 2766 2,4 1,2 9,6 8298

Węgliniec 2377 6,3 2,1 13,7 4755

Wleń

GMINY WIEJSKIE

2526 9,9 4,0 513 5052

Bolesławiec 3636 0,9 - 5,5 -

Janowice Wielkie 4197 9,5 2,4 38,1 4197

Jeżów Sudecki 1916 3,5 5,2 8,7 -

Kamienna Góra 4263 2,3 U 83 -

Lubańd -

Marciszów 2516 6,0 4,0 13,9 V

Mysłakowice 3402 3.9 2,0 14,7 10205

Olszyna 7089 7,1

43

12,7 7089

Osiecznica 5675 1,8 - 8,8 5675

Platerówka 1769 11,3 5,7 1U -

Podgórzyn 2657 7,5 2,5 23,8 -

Siekierczyn 2344 6,4 43 10,7 -

Stara Kamienica 5299 1,9 1,9 9,4 5299

Sulików 5937 5,1 1,7 11,8 5937

Zgorzelec 2380 2,8 2.8 8,4 -

^Dane wstępne.w Łącznie z zatrudnionymi w obwodzie lecznictwa kolejowego.c/ Gminny ośrodek zdrowia zlokalizowany jest w Lubaniu.

(29)

28 Rozdział 2

Gminy według udziału gruntów skomunalizowanych w powierzchni gminy (w %)

Jelenia Góra Bolesławiec Kamienna Góra Karpacz Kowary Lubań Piechowice Szklarska Poręba Świeradów Zdrój Wojcieszów Zawidów Zgorzelec Bogatynia Bolków Gryfów Śląski Leśna Lubawka Lubomierz Lwówek Śląski Mirsk Nowogrodziec Pieńsk Świerzawa Węgliniec Wleń Bolesławiec Janowice Wlk.

Jeżów Sudecki Kamienna Góra Lubań Marciszów Mysłakowice Olszyna Osiecznica Platerówka Podgórzyn Siekierczyn Stara Kamienica Sulików Zgorzelec

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

(30)

3. Stan zagospodarowania przestrzeni gmin

3.1. Uwagi ogólne

Racjonalne zagospodarowanie przestrzeni gmin jest koniecznym warunkiem sprawnej działal­

ności gospodarczej, właściwej struktury funkcjonalnej. Podstawowymi elementami układu prze­

strzennego zagospodarowania gmin są: zabudowa przemysłowa, zabudowa mieszkaniowa, zabu­

dowa socjalno-usługowa, urządzenia infrastruktury technicznej, tereny rolnicze oraz tereny lasów i zieleni. Nie jest jednak zadaniem tego opracowania prezentacja stanu wszystkich elementów.

Podstawowym kryterium doboru zakresu rzeczowego tej części niniejszego opracowania stały się zapisy art.7 Ustawy o samorządzie terytorialnym (Dz.U.1990 nr 16, poz.95). Określają one w sposób ogólny zadania własne gmin dotyczące spraw o lokalnym charakterze. W sposób szczegółowy zadania te zostały określone w Ustawie "kompetencyjnej" (Dz.U. 1990 nr 34, poz. 198).

Znaczną część zagospodarowania przestrzeni gmin stanowi mienie komunalne, w tym nabyte głównie z mocy prawa na podstawie przepisów wprowadzających ustawę o samorządzie teryto­

rialnym... (Dz.U. 1990 nr 32, poz.191).

Stąd też zdecydowano się ukazać nie tylko wybrane elementy infrastruktury komunalnej, lecz również stan komunalnych zasobów mieszkaniowych oraz lokalnej infrastruktury społecznej.

Wpływają one w znacznej mierze na poziom warunków bytowych ludności województwa jelenio­

górskiego.

Podstawą doboru zakresu rzeczowego były zatem kryteria merytoryczne. Zakres ten został jednak częściowo ograniczony niepełną dostępnością informacji statystycznych i pozastatystycz-

nych.

3.2. Gospodarka gruntami

Aktualny układ zagospodarowania przestrzeni w poszczególnych gminach województwa jele­

niogórskiego odzwierciedla przede wszystkim struktura użytkowania gruntów. Pozwala ona ocenić występujące zróżnicowania między gminami a także dynamikę zmian strukturalnych w użytkowaniu zasobów gruntów. Strukturę użytkowania gruntów w gminach województwa według stanu istniejącego w dniu 111995 r. ujęto w tabl.8.

Łączna powierzchnia województwa wynosi 437850 ha. Największą jej częścią dysponują gminy miejsko-wiejskie (46,3%). Gminy wiejskie zajmują 43,8% powierzchni zaś gminy miejskie - 9,9%. Do największych gmin pod względem obszaru należą w grupie gmin wiejskich:

-Osiecznica -43707ha,

- Bolesławiec - 28893 ha.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Lubań Piechowice Szklarska Poręba Świeradów Zdrój Wojcieszów Zawidów Zgorzelec MIASTA I GMINY O PRZYSPIESZONYM ROZ- W03U SPOŁECZNO- -GOSPODARCZYM RAZEM.

Warto dodać, że przeciętna wartość wskaźnika w województwie wynosi 68,8... Gminy według liczby ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym w 1995

Udział ludności tej grupy wiekowej przekracza 30% w jednej gminie miejskiej (Zawidów), czterech gminach miejsko-wiejskich (Lwówek Śląski, Nowogrodziec, Pieńsk, Świerzawa) oraz

Stanów Zjednoczonych 72 Warszawa Aleja Komisji Edukacji Narodowej 14 Warszawa Aleje Jerozolimskie 144. Warszawa Aleje Jerozolimskie 148 Warszawa Aleje Jerozolimskie 179 Warszawa

Gryfów ślęeki Kamienna Góra Karpacz. Kowary

Kamienna Góra Polanica Zdrój Ziębice.. Karpacz

[r]

Jednak gdy zaczynaliśmy wspinać się pod górę, gdy zobaczyliśmy wijące się serpentyny drogi, którą mieliśmy pokonać byliśmy coraz bardziej podekscytowani.. Nie dość, że