……….
Imię i nazwisko
DZIAŁ III – APARAT RUCHU
Zadanie 1
Wymień funkcje układów budujących aparat ruchu.
Układ szkieletowy (część bierna):
• ………
• ………
• ………
• ………
Mięśnie szkieletowe (część czynna):
• ………
• ………
• ………
Zadanie 2
a) Pokoloruj na żółto czaszkę, na niebiesko kręgosłup, na zielono kończynę górną, na czerwono kończynę dolną, na pomarańczowo klatkę piersiową. Następnie otocz pętlami i podpisz obręcz barkową, obręcz miedniczną, szkielet osiowy i szkielety kończyn.
b) Dopasuj funkcje do wymienionych elementów układu kostnego:
czaszka ____ a) Ochrania serce i płuca.
kręgosłup ____ b) Chroni mózg.
kończyny dolne ____ c) Dźwigają ciężar całego ciała.
klatka piersiowa ____ d) Utrzymuje pozycję pionową ciała i chroni rdzeń kręgowy.
Zadanie 3
Rozpoznaj rodzaje kości (ze względu na kształt) i podaj po dwa przykłady do każdego rodzaju.
Ich długość zdecydowanie przekracza szerokość i grubość, umożliwiają poruszanie kończyn.
To kości ……….., np. ……….. i ……… .
Długość i szerokość tych kości znacznie przekraczają grubość. Pełnią głównie funkcje ochronne. To kości ……..………., np. ……… i ……… .
Ich długość, szerokość i grubość są mnie więcej takie same. Są odporne na złamania.
To kości ……..………., np. ……… i ……… .
Mają nieregularne kształty, a często również wyrostki będące miejscem przyczepu mięśni.
To kości ……..………., np. ……… i ……… .
Zadanie 4
Opisz schemat budowy czaszki. Pokoloruj na zielono kości mózgoczaszki, a na niebiesko kości trzewioczaszki.
Zadanie 5 Uzupełnij tekst.
Kręgosłup człowieka składa się z ……… lub ………. kości, zwanych ……… . Pomiędzy nimi znajdują się krążki międzykręgowe zbudowane z tkanki ……….. . Ze względu na budowę i funkcje możemy wyróżnić kilka ……… kręgosłupa:
- szyjny (z ……… kręgów) będący oparciem dla czaszki, umożliwiający ruchy ………. , - ……….. (z 12 kręgów) tworzących wraz z ………. i mostkiem klatkę
……….. ,
- ……….. (z ……… kręgów o najbardziej masywnych trzonach) dźwigających ciężar ……… części ciała,
- krzyżowy (z 5 ………. kręgów) będący oparciem dla obręczy ……….. , - ogonowy (z …… lub ………. zrośniętych kręgów) tworzących część ……… .
Zadanie 6
Podkreśl na czerwono kości kończyny górnej, na zielono – kończyny dolnej, na żółto – obręczy barkowej, a na niebiesko – obręczy miednicznej.
kości śródręcza kość krzyżowa łopatka kość piszczelowa kość promieniowa kości stępu kość łokciowa kość kulszowa kość łonowa kość miedniczna kość udowa kości podudzia kość ramienna kości śródstopia obojczyk paliczki kość strzałkowa
kości nadgarstka kość biodrowa rzepka
Zadanie 6
Podpisz elementy budowy stawu łokciowego.
Zadanie 7
Wytnij i wklej ilustracje do tabelki na następnej stronie. Uzupełnij brakujące informacje.
Rodzaje połączeń kostnych
Nazwa Ilustracja Opis Przykład występowania
Nieruchome połączenie kości za pomocą tkanki łącznej
włóknistej.
Kręgosłup – połączenia kręgów
Umożliwiają obracanie kości wokół siebie.
Staw łokciowy
Kulisty
Stawy
Zadanie 8
Podkreśl prawidłowe wyrażenia, aby tekst był prawdziwy.
Tkanka chrzęstna/kostna składa się z osteocytów oraz substancji międzykomórkowej.
Substancja międzykomórkowa zawiera związki wapnia/miedzi i fosforu/fluoru, dzięki którym kość jest elastyczna/sztywna i twarda/miękka, oraz białka/cukry, dzięki którym jest
sztywna/sprężysta i odporna/podatna na zniekształcenia.
Zadanie 9
Wpisz nazwy części kości (trzon, nasada) oraz właściwe liczby przy poniższych opisach.
[ ] Zbudowana z beleczek kostnych, w przekroju przypomina gąbkę, co nadaje jej stosunkową lekkość i sprężystość.
[ ] Galaretowata substancja występująca w jamach szpikowych kości długich.
[ ] Zbudowana z koncentrycznie ułożonych blaszek kostnych, co nadaje jej twardość i zwiększa wytrzymałość.
[ ] Chroni powierzchnie nasad kości przed ścieraniem.
[ ] Zawiera liczne naczynia krwionośne i nerwy, pełni ważną rolę w regeneracji kości.
1
2
3 4
5
Zadanie 10
Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe lub F, jeśli jest fałszywe.
Mięśnie gładkie pracują zależnie od naszej woli. P F
Mięśnie gładkie kurczą się powoli. P F
Mięsień sercowy kurczy się szybko. P F
Mięśnie szkieletowe wolno się męczą. P F
Brzusiec to największy mięsień brzucha. P F
Ścięgna mocują mięśnie do kości. P F
Mięśnie potrzebują do pracy dużej ilości energii. P F Tzw. zakwasy są spowodowane gromadzeniem w mięśniach kwasu octowego. P F Zadanie 11
a) Podkreśl nazwy mięśni ze względu na ich funkcje.
krętacz zginacz prostownik rozciągacz
b) Wyjaśnij na czym polega ich antagonistyczne działanie.
………
c) Podaj przykład pary takich mięśni.
………..
Zadanie 12
Połącz schorzenia układu ruchu z ich przyczynami (niektóre występują przy kilku schorzeniach). Na tej podstawie sformułuj zasady higieny dotyczące układu ruchu.
Nadmierna kifoza ___, ___
Skolioza ___, ___
Krzywica ___
Płaskostopie ___
Osteoporoza ___
1. Nieprawidłowo dobrane obuwie, osłabione napięcie mięśniowe.
2. Niedobór witaminy D3 oraz niewystarczająca ilość lub złe przyswajanie wapnia.
3. Nierównomierne obciążanie kręgosłupa lub/i nieprawidłowa postawa podczas siedzenia przy biurku (np. siedzenie na podgiętej nodze, niepisząca ręka zwisająca swobodnie itp.)
4. Garbienie się
5. Słabe mięśnie pleców i brzucha.
Zasady higieny układu ruchu:
1. ……….
2. ……….
3. ……….
4. ……….
Zadanie 13
Uzupełnij brakujące słowa.
W przypadku ……… lub ………. należy unieruchomić dwie ………
przylegające do uszkodzonego stawu. W przypadku ……… usztywniamy dwa sąsiadujące z nim ……… .
Przy podejrzeniu urazów ……… nie wolno zmieniać pozycji poszkodowanego. Należy ………. rannego, aby uniknąć wychłodzenia,
……….. miejsce zdarzenia i wezwać ……… .
