ŚWIAT KSIĘGOWYCH

(1)

Nr 1(19)/2011

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce istnieje od 1907 roku. Pismo bezpłatne. ISSN 1896-5040

ŚWIAT KSIĘGOWYCH

Księgowi na start!

XXXV Bieg Piastów, Jakuszyce 4–6 marca 2011

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce istnieje od 1907 roku. Pismo bezpłatne. ISSN 1896-5040

ŚWIAT KSIĘGO ŚWIAT KSIĘGO

ŚWIA WY

(2)

(3)

Szanowni Państwo!

Cztery lata mijają od wprowadzenia Kodeksu zawo- dowej etyki w rachunkowości, choć jego początki sięga- ją 2003 r. Wówczas na konferencji, zorganizowanej przez SKwP, poświęconej 100. rocznicy urodzin prof.

dr. hab. Stanisława Skrzywana, podzieliłam się z ze- branymi refleksjami na temat rachunkowości kreatyw- nej i etyki w rachunkowości. Wyraźne wyartykułowa- nie problemu i ożywiona dyskusja podkreśliły wagę zagadnienia. Oczywiście większość osób wykonują- cych zawody związane z rachunkowością i bez kodeksu wie, jakie postępowanie jest etyczne. Jednak stworze-

nie katalogu zasad etyki stało się niezbędne, choćby dlatego, by przypomnieć, skomen- tować i dać punkt odniesienia, gdy sytuacja jest niejasna i powstaje dylemat.

Choć SKwP, jako członek Międzynarodowej Federacji Księgowych (IFAC), jest zobo- wiązane do przestrzegania zasad kodeksu etyki opracowanego przez tę organizację, to jednak pokusiło się o stworzenie własnego. Kodeks zawodowej etyki w rachunkowości powstał z potrzeby ducha i stanowi efekt pracy polskiego środowiska rachunkowości.

Zasady etyki mają charakter uniwersalny i temu niewątpliwie zawdzięczamy również zainteresowanie, jakie nasz kodeks budzi w kręgu uczestników biznesu niezwiązanych wprost z rachunkowością. W ciągu czterech lat propagowania zawartych w nim zasad Kodeks zawodowej etyki w rachunkowości zyskał prawie 1400 sygnatariuszy zbioro- wych i 142 indywidualnych (nie będących członkami Stowarzyszenia). Wprowadzono moduły etyki w rachunkowości do programów szkoleniowych SKwP, jak również na wszystkich poziomach certyfikacji zawodu księgowego, systematycznie rozwija się bank dylematów etycznych, trwa obecnie druga edycja konkursu na najlepsze opraco- wanie dylematu etycznego z rachunkowości.

Zainteresowanie kodeksem i propagowaniem jego zasad nie ogranicza się jedynie do środowiska polskiego, czego dowodem jest niedawne spotkanie eksperckie poświęcone kodeksowi, zorganizowane na prośbę Europejskiej Federacji Księgowych i Audytorów Małych i Średnich Przedsiębiorstw (EFAA). Szerszą relację o nim znajdziecie Państwo w tym numerze „Świata Księgowych”. Kodeks zawodowej etyki w rachunkowości i jego zasady będą także jednym z tematów, jakie zostaną poruszone na posiedzeniu Rady Międzynarodowych Standardów Etycznych dla Księgowych IFAC, które odbędzie się w czerwcu tego roku w Warszawie.

Nasze środowisko aktywnie uczestniczy w szerzeniu dobrych praktyk, dzięki którym problem etyki w rachunkowości zaistniał w społecznej świadomości, a teraz jest szan- sa, by Kodeks zawodowej etyki w rachunkowości przekroczył polskie granice i szeroko służył rozwijaniu profesjonalizmu osób zajmujących się rachunkowością.

prof. Anna Karmańska przewodnicząca Komisji Etyki SKwP i Komisji Profesjonalizmu Zawodowego RN

W NUMERZE

wydarzenia

Audytor na rynku

4

ważne sprawy SKwP

Klub Członków Honorowych

SKwP

5

rachunkowość

60 lat z rachunkowością

6

etyka

Przekraczając granice

8

certyfikacja

Kolejni dyplomowani

księgowi

10

prezentacje

Podkarpacki Oddział SKwP

w Rzeszowie

11

nasze pasje

Księgowi już po raz trzeci

na starcie Biegu Piastów

12

wydarzenia

Gnieźnieńscy jubilaci

12

wokół nas

W telegraficznym skrócie

14

zmiany w prawie

15

Prezydium Zarządu Głównego:

Prezes: Zbigniew Messner Wiceprezesi: Franciszek Wala, Bronisław Micherda

Sekretarz: Stefan Czerwiński Skarbnik: Edward Kosakowski

© by SKwP. Publikacja jest chroniona przepisami prawa autor- skiego. Wykonywanie kserokopii lub powielanie inną metodą oraz rozpowszechnianie bez zgody wydawcy w całości lub części jest zabronione i podlega odpowiedzialności karnej.

Przedruk materiałów ze „Świata Księgowych” (w całości lub części), wprowadzanie do banku danych oraz przenoszenie na nośniki magnetyczne dozwolone na zasadach ustalonych w ustawie – Prawo autorskie. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów oraz zwrotu zamówionych materiałów a niezatwierdzonych do druku. Materiałów nie- zamówionych nie zwracamy. Redakcja nie ponosi odpowie- dzialności za treść zamieszczonych reklam.

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Zarząd Główny ul. Górnośląska 5; 00-443 Warszawa

tel.: 022 622 77 39, 022 622 77 40, faks: 022 622 77 81, NIP: 526-030-79-56 e-mail: sekretariat@skwp.pl

Rada programowa: Grażyna Boryń,

Stefan Czerwiński, Zdzisław Fedak, Ryszard Gorycki, Bronisław Micherda (przewodniczący),Janusz Turakiewicz Redaktor naczelna: Jolanta Roszczyk

Sekretarz redakcji: Małgorzata Szczepańska Projekt graficzny i łamanie: Studio Diament Fot. na okładce: Marcia Oliva Soto Druk: PZGraf Koszalin

Redakcja: ul. Górnośląska 5; 00-443 Warszawa, tel. 022 622 77 39, faks 022 622 77 81 e-mail: sekretariat@skwp.pl

(4)

wydarzenia

Audytor na rynku

Trzy główne tezy konferencji

„Zielona Księga: polityka bada- nia sprawozdań finansowych – w poszukiwaniu rozwiązań” to:

konieczność zmiany prawa bilan- sowego, poprawa jakości rachun- kowości i wzmocnienie niezależ- ności biegłych rewidentów.

Dokument „Zielona Księga. Polity- ka Badania Sprawozdań Finansowych:

Lekcje Wyciągnięte z Kryzysu” opu- blikowała Komisja Europejska w paź- dzierniku 2010 r., zapraszając do dyskusji na temat przyszłości rynku usług audytorskich i roli biegłych rewiden- tów w zglobalizowanej gospodarce.

Zainteresowanie KE tą problematyką

spowodował ostatni kryzys finansowy, a zwłaszcza fakt, że wiele instytucji finansowych i przedsiębiorstw, które jako pierwsze padły jego ofiarą, uzyskały wcześniej pozytywne opinie z badania sprawozdań finansowych. Nie było zatem jakichkolwiek sygnałów ze strony audytorów, wskazujących na zagroże- nie działalności badanych firm.

Spotkanie zorganizowane przez Pol- skie Towarzystwo Ekonomiczne, Stowa- rzyszenie Księgowych w Polsce i Krajo- wą Izbę Biegłych Rewidentów odbyło się 7 lutego 2011 r. w siedzibie Zarządu Kra- jowego PTE. Wzięli w nim udział, obok przedstawicieli PTE, KIBR i SKwP, rów-

nież przedstawiciele Ministerstwa Finan- sów: dr Wiesław Szczuka – podsekretarz stanu i Joanna Dadacz – dyrektor Depar- tamentu Rachunkowości, a także zaproszeni goście reprezentujący środowiska biegłych rewidentów i księgowych.

Konferencję otworzyła prof. dr hab.

Elżbieta Mączyńska – prezes PTE, przed- stawiając powody, dla których zorganizowano to spotkanie. Następnie zebranych powitał prof. dr hab. Zbigniew Messner

– prezes Zarządu Głównego SKwP, który zwrócił uwagę, że zmiany w polityce badania, mające znaczenie dla biegłych re- widentów rzutują wprost na środowisko księgowych, które nie pozostaje w próż- ni i musi regować na zmiany. Dlatego trzy główne merytoryczne organizacje, dbające o jakość informacji finansowej, wspólnie postanowiły przedyskutować te niezwykle istotne zagadnienia, dotyczące nie tylko biegłych rewidentów, ale bez- pieczeństwa obrotu finansowego. Adam Kęsik – prezes KRBR, stwierdził zaś, że trzeba było kryzysu finansowego, by za- cząć dyskusję o roli biegłego rewidenta.

Dr Wiesław Szczuka – wiceminister finansów i przewodniczący Komisji Nadzoru Audytowego w swoim wystą- pieniu stwierdził, że dyskusja wywoła- na przez KE ma służyć przywróceniu zaufania do zawodu biegłego rewidenta. Zaprezentował stanowisko Pol- ski w odpowiedzi na pytania zawarte

w Zielonej Księdze przygotowanej przez Komisję Europejską.

Adam Kęsik, przedstawiając „Pozycję zawodową i zadania biegłego rewidenta w świetle postulatów Zielonej Księ- gi”, zajął odmienne niż rząd stanowisko wobec Zielonej Księgi.

Wystąpienia wywołały burzliwą dysku- sję i ta gorąca, pełna emocji debata świad- czyła o znaczeniu poruszanych tematów.

(5)

Zebranie klubu, które odbyło się 24 stycznia 2011 r. w siedzibie Zarządu Głównego, otworzył przewodniczący Pre- zydium Klubu – Janusz Czerwieniec. Przy- byłych powitał prof. Zbigniew Mess ner – prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce i członek honorowy SKwP, który przedstawił dokonania Stowa- rzyszenia w mijającej kadencji władz.

– Cztery lata temu stworzony i inten- sywnie promowany „Kodeks zawodowej etyki w rachunkowości” ma coraz więcej sygnatariuszy. Zasady Kodeksu populary- zowane są na łamach prasy, etykę wprowadzono także jako element edukacyjny do systemu certyfikacji zawodu księgo- wego, propagowaniu służy, organizowany już po raz drugi, konkurs na najlepsze opracowania dylematów etycznych w ra- chunkowości – powiedział prof. Zbigniew

Messner. – Kodeks nasz wzbudził także zainteresowanie zagranicą, o czym świad- czy zaplanowane na 22 lutego spotkanie z przedstawicielami Europejskiej Fede- racji Księgowych i Audytorów Małych i Średnich Przedsiębiorstw, które będzie poświęcone etyce i kodeksowi.

Profesor omówił również dokonania Stowarzyszenia w certyfikacji zawodu księgowego – tytuł dyplomowanego księ-

gowego uzyskało już ponad 200 osób, a także podsumował krótko działania sta- tutowe w ciągu ostatnich czterech lat.

Duże zainteresowanie wzbudziła multi- medialna prezentacja o współpracy mię- dzynarodowej, przedstawiona przez Do- rotę Wyczółkowską (kierowniczkę działu współpracy z zagranicą Biura ZG SKwP).

Część oficjalną zakończył Janusz Czer- wieniec, który podziękował Jolancie Roszczyk (dyr. BZGł.) za organizację spotkania, a uczestnikom za udział. Zaprosił wszystkich na wspólny obiad. Wieczorem członkowie honorowi obejrzeli spektakl

„Dziewczyny z kalendarza” w Teatrze Ko- media w Warszawie. Wszyscy byli bardzo zadowoleni ze spotkania i chętnie spotka- liby się za rok.

wydarzenia

biorstw powinno być badanie sprawoz- dań finansowych, obok nadzoru i ładu korporacyjnego. Zwłaszcza, że istnieje między nimi bezpośrednia zależność.

Bez stałej współpracy i bez wzajemnego zrozumienia między biegłymi rewiden- tami a organami nadzoru nie można mówić o racjonalnej ocenie i efektyw- nym wykorzystaniu pracy biegłych re- widentów. Niezależność, kompetencje i zaangażowanie członków organów nadzoru przedsiębiorstw, w tym przede wszystkim rad nadzorczych, stanowi klucz do zrozumienia i docenienia roli biegłego w badaniu sprawozdania, a także wykorzystania jego wniosków.

Podczas debaty mocno akcentowano kwestię niezależności biegłego rewidenta.

Środowisko biegłych uważa, że polepsze- nie współpracy między nimi a organami nadzoru korporacyjnego, radami nadzor- czymi oraz komitetami audytu wpłynęło-

by na wzmocnienie ich pozycji i nieza- leżności. Zahamowałoby także tendencje spadkowe wysokości wynagrodzeń za usługi badania sprawozdań finansowych, co zagraża ich jakości.

Krzysztof Burnos (KRBR) dwa dni później wziął udział w konferencji zwołanej przez Komisję Europejską, na której KE przedstawiła wyniki konsul- tacji społecznych, dotyczących Zielonej Księgi w sprawie polityki badania spra- wozdań finansowych. Z odpowiedziami w języku angielskim można zapoznać się na stronie internetowej http://ec.europa.

eu/internal_market/auditing/news.

Fot. Paweł Adamczyk (dzięki uprzejmości PTE) W przygotowaniu artykułu wykorzystano opracowanie pokonferencyjne Leszka Dubickiego, niezależnego eksperta z audytu (całość opracowania dostępna na stronie www.skwp.pl)

Moderatorkami konferencji były:

prof. Anna Karmańska – przewodni- cząca Komisji Etyki ZG SKwP, prorek- tor SGH i prof. Gertruda Świderska – przewodnicząca Komisji Egzamina- cyjnej KIBR, przewodnicząca Komisji ds. Doskonalenia Przepisów i Zasad Rachunkowości RN SKwP. Wśród po- zostałych prelegentów byli: prof. Jerzy Gierusz – członek Rady Naukowej SKwP, Krzysztof Burnos – członek Ko- misji KRBR ds. współpracy międzyna- rodowej, Leszek Dubicki – niezależny ekspert z audytu i Agnieszka Tyczyń- ska-Osińska z Zespołu Doradców Fi- nansowo-Księgowych „Finans-Servis”

sp. z o.o. (obszerna relacja z wystąpień dostępna na stronach www.skwp.pl i www.pte.pl)

Uczestnicy konferencji zgodzili się, że głównym czynnikiem działającym na rzecz stabilności finansowej przedsię-

Klub Członków Honorowych SKwP

(6)

rachunkowość

60 lat z rachunkowością

Rozmowa z dr. Zdzisławem Feda- kiem – redaktorem naczelnym miesięcznika „Rachunkowość”

Anna Gogolewska: Jak dawno jest Pan związany z rachunkowością i „Ra

chunkowością”?

Zdzisław Fedak: Jestem z rocznika, który po wojnie równolegle studiował i pracował. Wiedzę zdobywałem w Szko- le Głównej Handlowej Oddział w Łodzi, a pracowałem w przemyśle. Podczas stu- diów, ponieważ byłem dość dobrym stu- dentem, dostawałem różne propozycje asystentury. Najbardziej spodobała mi się ta od profesora S. Skrzywana – wspa- niałego wykładowcy, znawcy rachunko- wości, niezwykle mądrego i szlachetne- go człowieka. Zostałem jego asystentem.

Potem przeniosłem się z Łodzi do War- szawy. Profesor Skrzywan sprawił, iż w 1950 r. przeniesiono mnie ze Zjedno- czenia Przemysłu Metalowego do Biu- ra Organizacji Rachunkowości (BOR), którym kierował. Tam też rozpoczęła się moja współpraca z poprzednikiem „Ra- chunkowości” – „Biuletynem BOR.” Na jego łamach zacząłem publikować arty- kuły. Z czasem dołączyłem do członków redakcji pisma „Rachunkowość”. Od 1981 r. prowadzę je, korzystając z po- mocy pozostałych członków redakcji.

Dziś są to panie Róża Sokołowska, Daria Masłowska oraz panowie Edward Kosa- kowski i Antoni Kwasiborski.

A.G.: Jak wyglądała Pana droga za

wodowa?

Z.F.: Po pracy w działach finanso- wo-księgowych fabryki obrabiarek im.

Strzelczyka (d. Johna) i zjednoczeniach przemysłowych, a potem w BOR, prze- szedłem do Ministerstwa Finansów, gdzie pełniłem funkcje wicedyrektora, a potem dyrektora Departamentu Rachunkowo- ści. Pracowałem też w Szkole Głównej Handlowej, przemianowanej później na Szkołę Główną Planowania i Statystyki, jako asystent, adiunkt i wykładowca. Je- stem doktorem nauk ekonomicznych, jak również dyplomowanym biegłym księgo-

wym i biegłym rewidentem. Od kilku kadencji jestem jednym z wiceprzewodni- czących Rady Naukowej Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, byłem wicepreze- sem i członkiem Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, a także przez jakiś czas pro- wadziłem Komisję ds. Standardów Rewi- zji Finansowej Krajowej Rady Biegłych Rewidentów. Od początku powstania Komitetu Standardów Rachunkowości, działającego przy Ministerstwie Finan- sów, jestem jego członkiem.

A.G.: Ma Pan bardzo duży dorobek wydawniczy, ilu książek jest Pan au

torem?

Z.F.: Publikacji z rachunkowości mam rzeczywiście wiele. Zalicza się do nich sztandarowy – moim zdaniem – swego czasu podręcznik rachunkowości prze- mysłowej¹ z 1973 roku, którego autorem byłem wspólnie z prof. Stanisławem Skrzywanem. Podręcznik ten miał kilka wydań. Innym ważnym dziełem, w tworzeniu którego brałem czynny udział, była kilkakrotnie wznawiana „Mała en- cyklopedia rachunkowości” pod redak- cją S. Skrzywana, do której opracowałem wiele haseł. Ponadto napisałem dobrze przyjęty podręcznik rewizji finansowej², zaś coroczne wydawnictwo „Rachun- kowości” Zamknięcie roczne zawiera obszerne opracowania mego autorstwa, poświęcone zasadom sporządzania bi- lansu oraz rachunku zysków i strat.

A.G.: Wszystkie te tematy pojawiają się również na łamach „Rachunkowości”?

Z.F.: Oczywiście, staram się zajmo- wać tym, co uważam za ważne. Na ła- mach „Rachunkowości” piszemy od lat dla dużej grupy osób księgowych, praktyków i teoretyków, biegłych re- widentów, dyrektorów finansowych, zainteresowanych problematyką finan- sów i rachunkowości, zagadnieniami

1 S. Skrzywan, Z. Fedak, Rachunkowość przedsiębiorstwa przemysłowego, PWE, Warszawa 1973.

2 Z. Fedak, Metody i technika rewizji spra- wozdań finansowych, SKwP, Warszawa 1998.

podatkowymi, problemami związany- mi z tematyką prawa handlowego czy ubezpieczeń społecznych, problematy- ką rewizji finansowej. Mówiąc krótko, każdy nasz czytelnik, bez względu na pełnioną funkcję, znajdzie w naszym piśmie interesujący dla siebie dział i odpowiedzi na nurtujące go pytania.

A.G.: Jak zmieniał się kształt czaso

pisma przez ponad sześćdziesiąt lat?

Z.F.: W okresie PRL nasze działania koncentrowały się wyłącznie na proble- mach rachunkowości. Tematyka była bardzo wąska i skierowana do określonej grupy odbiorców. Nie było potrzeby poru- szania innych problemów, gdyż zajmowa- ły się tym inne pisma fachowe. Po zmia- nach ustrojowych i likwidacji wielu pism, a jednocześnie w miarę wzrostu znacze- nia prawa gospodarczego i podatkowego, a także komplikowania się przepisów, po- jawiła się potrzeba zajęcia się tymi tema- tami w „Rachunkowości”, dlatego rozsze- rzyła ona swój zakres tematyczny. Nadal jednak naszym adresatem jest pracownik służby finansowo-księgowej, biegły rewident i adepci do zawodu.

A.G.: Przez lata poruszaliście Pań

stwo na łamach pisma wiele proble

mów; czy ich tematyka zmieniała się?

(7)

rachunkowość

Z.F.: Kluczowe tematy artykułów pokrywały się z najważniejszymi w po- szczególnych okresach gospodarczych zagadnieniami. Należy uwzględnić, że od wejścia Polski w gospodarkę rynkową nastąpiły dwa procesy, które wywarły istotny wpływ na poruszaną w piśmie problematykę. Pierwszy, to zanikająca rola centralnego zarządza- nia, gdyż przedsiębiorstwa stawały się własnością prywatną. W to miejsce we- szły zagadnienia nowoczesnego bilan- sowania, z uwzględnieniem warunków w jakich działają dzisiaj przedsiębior- stwa oraz prawa bilansowego i handlowego. Drugi, to rosnąca rola podatków – VAT, CIT, PIT i ich wpływ na sposób ewidencji. To wszystko znalazło od- zwierciedlenie na łamach pisma.

A.G.: Jak w przeszłości dobierali Państwo tematy?

Z.F.: O dobór tematów na czasie nie było trudno, ponieważ pismo ści- śle współpracowało z Departamentem Rachunkowości Ministerstwa Finan- sów. Wszystko, co w danym momencie było dla przedsiębiorstw i centralnego planisty ważne i aktualne, wymagało z naszej strony zilustrowania i przybli- żenia. Mieliśmy do tych informacji cią- gły dostęp. Niezmiernie istotny był też kontakt redakcji z departamentami finansowo-księgowymi poszczególnych resortów. Dzięki temu wiedzieliśmy, jakie tematy powinny być opracowane przez naszych wysoko wykwalifikowa- nych kolegów.

A.G.: Czy władze ingerowały w tam

tych czasach w linię wydawniczą pi

sma?Z.F.: Nie pamiętam jakiejś ingerencji władz w tematykę pisma. Tylko jeden temat był tabu – żądanie wyższych płac dla źle wynagradzanej służby finansowo-księgowej.

A.G.: Po lekturze roczników „Ra

chunkowości” jestem zaskoczona róż

norodnością tematów opisywanych na jej łamach. A czy były lub są jakieś tematy, których nie poruszano?

Z.F.: Oczywiście. Przede wszystkim nie zajmowaliśmy się specyfiką wąsko- specjalizowanych gałęzi gospodarki.

Na przykład nie pisaliśmy na tematy le-

śnictwa (amortyzacji lasów, kosztów od- nowy i pozyskania), floty morskiej czy bankowości. Trudno też było i jest zna- leźć autorów artykułów poświęconych zagadnieniom sfery budżetowej, rolnic- twa, a dziś – przykładowo – przekształ- cania szpitali w spółki z o.o. itp. Zdajemy sobie sprawę z tych luk, ale głównym ich powodem nie jest niedostrzeganie problematyki, lecz trudności w znalezieniu specjalistów, którzy mogliby miarodaj- nie naświetlić te zagadnienia.

A.G.: Który z okresów w „Rachunko

wości” uważa Pan za najciekawszy?

Z.F.: Każdy okres, w którym się dzie- je coś nowego, co wymaga rozwiązania jest ciekawy. Przykładowo, w okresie Gierka nastał czas wielkich inwesty- cji oraz rozruchu nowych produkcji;

przyczyniło się to do pojawienia nowej problematyki opisywanej na naszych łamach. Inny ciekawy okres, to lata dziewięćdziesiąte – czas reform i przemian gospodarczych, uczenia się gospodarki rynkowej. Dziś aktualne jest zapoznawanie się z Międzynaro- dowymi Standardami Rachunkowości i Sprawozdawczości Finansowej oraz Międzynarodowymi Standardami Re- wizji Finansowej.

A.G.: Czy pozyskiwanie materiałów do artykułów jest trudne?

Z.F.: To, co potrzebne i ciekawe za- wsze jest trudne do pozyskania. Przy- kładowo, kiedyś redakcja zwróciła się do supermarketów, głównie córek międzynarodowych sieci, z prośbą, aby całkowicie anonimowo wypowiedzia- ły się na temat sposobu prowadzenia przez nie ewidencji towarów – sprze- daży i kontroli zapasów. Na trzydzieści pism skierowanych do supermarketów otrzymaliśmy jedną tylko odpowiedź informującą, że temat objęty jest tajem- nicą handlową. Pozostali w ogóle nie odpowiedzieli.

A.G.: Które z działów pisma były najbardziej trafione?

Z.F.: Z punktu widzenia misji pisma, czyli sprzyjania rozwojowi rachun- kowości, najważniejszy był i jest dział artykułowy, choć nie zawsze zamiesz- czamy opracowania doskonałe. Inne

działy mają za zadanie odpowiedzieć na nurtujące Czytelników pytania, na ich listy, czy inaczej zgłaszane wątpliwości, udzielać porad. Ułatwiały i ułatwiają one życie i pracę księgowych, ale trzeba pamiętać, iż przeważnie mają charakter doraźny. Staramy się też w różny spo- sób informować, co w rachunkowości i rewizji finansowej dzieje się w świecie i na naszym podwórku.

A.G.: Wydajecie Państwo także ze

szyty specjalne. Do kogo są kierowane?

Z.F.: Zeszyty specjalne pomyślane są jako pomoc dla księgowych i biegłych rewidentów przy wykonywaniu ich za- dań. Są to: „Ustawa o rachunkowości z wyjaśnieniami”, „Wzorcowy wykaz kont wraz z wykazem typowych księ- gowań”, „Inwentaryzacja”, „Zamknięcie roku.” Każdy zeszyt ilustruje określo- ne zagadnienie, wyjaśnia wątpliwości z nim związane, ułatwia pracę i uzu- pełnia wiedzę Czytelników. Wydajemy również „Tematy egzaminacyjne dla kandydatów na biegłych rewidentów”, które są bardzo pomocne przy przygotowaniu się do egzaminu.

A.G.: Od roku 1950 do 1956 w czaso

piśmie brak informacji na temat skła

du osobowego Rady Programowej oraz Komitetu Redakcyjnego. Czy pamięta Pan nazwiska osób, które uczestniczy

ły w tworzeniu pisma właśnie w tym okresie?

Z.F.: Trudno mi przypomnieć so- bie wszystkich, ale w pracach Komi- tetu brali udział m.in. Prof. Stanisław Skrzywan – redaktor naczelny, Zdzi- sław Paryziński – kolejny redaktor naczelny, Ludwik Rywik, Stefan Woj- ciechowski, Halina Druska i Tadeusz Troszczyński.

A.G.: W jakim stopniu Rada Progra

mowa pomaga redakcji?

Z.F.: Rada Programowa „Rachunko- wości”, działająca w ramach Rady Na- ukowej SKwP, jest dla nas niezmiernie ważna. Składa się ona z wybitnych fa- chowców – pracowników urzędów cen- tralnych, profesorów wyższych uczelni, biegłych rewidentów, głównych księgo-

dokończenie na str. 13

(8)

etyka

Dorota Wyczółkowska

Przekraczając granice

Zasady, powołanego do życia cztery lata temu, Kodeksu zawo- dowej etyki w rachunkowości stają się coraz powszechniejsze.

W siedzibie Zarządu Głównego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce 22 lutego 2011 r. odbyło się spotkanie eksperckie, poświęcone Kodeksowi zawodowej etyki w rachunkowości. Przy- byli na nie przedstawiciele Europejskiej Federacji Księgowych i Audytorów Ma- łych i Średnich Przedsiębiorstw (EFAA):

Federico Diomeda – dyrektor wyko- nawczy EFAA oraz Marie Lang – starszy menedżer. Władze SKwP reprezentowa- li: prof. Zbigniew Messner – prezes ZG oraz Franciszek Wala – wiceprezes ZG, obecni byli członkowie Komisji Etyki SKwP wraz z jej przewodniczącą prof.

Anną Karmańską, dr Stanisław Leszek – przewodniczący Komisji ds. Etyki przy Krajowej Radzie Biegłych Rewidentów (KRBR), a także reprezentanci środowi- ska sygnatariuszy Kodeksu.

– Stowarzyszenie należy do EFAA od 15 lat i cały czas nasi przedstawiciele aktywnie działają w jej komisjach – powiedział prof. Zbigniew Messner, witając zebranych. – Cieszy nas zainteresowanie jakie budzi Kodeks zawodowej etyki w rachunkowości, który Sto- warzyszenie propaguje od czterech lat.

W tym czasie jego wartości doceniło wiele firm i osób prywatnych, zajmują-

cych się zawodowo rachunkowością, które choć nie na- leżą do naszej organizacji, to podpisu- ją się pod zasadami zawartymi w Ko- deksie i chętnie je propagują w swoim środowisku biz- nesowym. Nasze

dzisiejsze spotkanie stanowi dowód, iż prezentowane w Kodeksie treści są uniwersalne i mogą być użyteczne nie tylko dla polskich księgowych.

– Kodeks zawodowej etyki w rachun- kowości stanowi wynik ponaddwulet- niej pracy zespołu ludzi. Niezmier- nie ważne jest jego popularyzowanie w środowisku księgowych i biznesu

w Polsce, a także wprowadzanie go do programów nauczania rachunkowości – powiedziała prof. Anna Karmańska.

Kodeks, opracowany przez Stowarzy- szenie, został uznany przez przedstawicieli EFAA za oryginalny i niespotykany w Europie przykład oddolnej regulacji zagadnień etycznych przez organizację księgową. Zwrócono uwagę na słuszność zaadresowania Kodeksu do szerokiej grupy osób „zajmujących się rachunko- wością”, a nie tylko do samych „księgo- wych”, który to termin uznano za zbyt wąski, by mógł pomieścić w sobie wiele specjalizacji i funkcji zawodowych, wiążących się z tak rozległą dziedziną zawodową, jaką jest rachunkowość.

Na pytanie Marie Lang, czemu Stowa- rzyszenie nie implementowało bezpo-

średnio Kodeksu etyki IFAC (Między- narodowej Federacji Księgowych), prof.

Anna Karmańska odpowiedziała krótko – Jest zbyt obszerny i nie przystaje do spe- cyfiki profesji księgowych w Polsce.

– Kodeks zawodowej etyki w ra- chunkowości, nie narusza ramowych założeń Kodeksu IFAC, został dostoso- wany do polskich warunków i potrzeb – podkreślił Franciszek Wala, wiceprezes ZG SKwP.

– Przestrzeganie kodeksu etyki przez badane podmioty w znaczący sposób ułatwia pracę biegłych rewidentów – za- uważył Stanisław Kozłowski, przedstawi- ciel Kancelarii Księgowo-Audytorskiej

„Buchalteria” – jednego z sygnatariuszy Kodeksu, a także członek Komisji Etyki.

– Etyka rzutuje bowiem na całą kulturę korporacyjną firmy, a co za tym idzie na sposób prowadzenia przez nią biznesu.

Z doświadczenia wiem, że kierownic- two wielu przedsiębiorstw bądź bagate- lizuje sprawę etycznego postępowania, bądź stwierdza, że etyka jako zjawisko niemierzalne jest trudna lub wręcz nie- możliwa do wprowadzenia.

Podobne stanowisko zajął dr Stani- sław Leszek – przewodniczący Komisji ds. Etyki KRBR, który mówił o potrzebie etycznego postępowania przez biegłych rewidentów, a zarazem o trudnościach w przekonaniu osób do stosowania Ko- deksu etyki na tych samych zasadach, co przepisów prawnych. – W przypadku tych ostatnich – powiedział – obo- wiązek jest sam przez się zrozumiały, stosowanie następuje automatycznie i natychmiast. Z etyką jest inaczej –

(9)

etyka

pewne zasady, postawy i wzorce pro- ponowanych zachowań muszą dotrzeć do świadomości, zostać w pełni zrozu- miane i odniesione do osobistej sytuacji zawodowej. Stąd też w przypadku etyki ważny jest proces edukacyjny i infor- macyjny, który pomoże w wypracowa- niu „nawyków” etycznego postępowa- nia w sytuacjach trudnych i rodzących wątpliwości etyczne.

– Lista sygnatariuszy Kodeksu zawodowej etyki w rachunkowości systematycznie się powiększa. Wydano już 1400 poświadczeń sygnatariuszy zbiorowych oraz 142 sygnatariuszy indywidualnych – zaznaczył Tadeusz Pieniążek, członek Komisji Etyki.

Największą grupę sygnatariuszy zbiorowych stanowi Mi- nisterstwo Sprawie- dliwości.

– Kodeks etyki przyjęły do stosowania prokuratury, sądy oraz jednostki organizacyjne służ- by więziennej – po-

wiedziała Grażyna Urbaniak, główna księgowa Ministerstwa Sprawiedliwo- ści, która jest także członkiem Komisji Etyki SKwP. Warto zauważyć, iż sygnatariuszami Kodeksu są również wszyscy członkowie Stowarzyszenia – ponad 20 tys. osób.

Spotkanie eksperckie można uznać za ważny początek dyskusji prowadzą- cej do umiędzynarodowienia rozwią- zań etycznych zaproponowanych przez SKwP. Przedstawiciele EFAA widzą Sto- warzyszenie w roli lidera w wytyczaniu dobrych praktyk i etycznych zachowań wśród osób, które swoją przyszłość za- wodową związały z rachunkowością.

Federico Diomeda, aby zaprezentować

tę unikatową metodologię opracowania Kodeksu SKwP na forum międzynaro- dowym, zaproponował zorganizowanie specjalnej konferencji, propagującej osiągnięcia naszej organizacji.

Możemy wyrażać nadzieję, że propozycje zawarte w Kodeksie SKwP prze- dostaną się do międzynarodowej opinii publicznej, stanowiąc cenną inspirację dla przyszłych rozwiązań dotyczących etyki zawodowej. Kodeks zawodowej etyki w rachunkowości zaczyna prze- kraczać polskie granice.

Autorka jest kierownikiem działu współpracy z zagranicą Biura ZG SKwP

1%

„W ubiegłym roku ofiarność Państwa umożliwiła częściowe sfinansowanie zabiegów rehabilitacyjnych, za co gorąco dziękujemy

w imieniu naszej córki i własnym!

Katarzyna i Roman Papiewscy”

Patrycja Aleksandra Papiewska, córka pracownika Biura Zarządu Głównego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, urodziła się 8 lutego 2008 r. z zespołem wad wrodzonych.

Jej leczenie i rehabilitacja są niezwykle czasochłonne i kosztowne, a rokowania nieznane. Rodzice zajmują się córką

z wielkim poświęceniem, ale koszty leczenia i rehabilitacji przekraczają ich możliwości. Dlatego liczy się każda złotówka.

Jeśli zechcesz wpłacić 1 proc. swojego podatku na konto Patrycji – będzie to wielki dar!

Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Pomocą”

KRS 0000037904

tytułem: darowizna na leczenie i rehabilitację Papiewska Patrycja Aleksandra 9303

(10)

certyfikacja

Kolejni dyplomowani księgowi

Tym razem w Oddziale Okręgowym SKwP w Bydgoszczy 28 stycznia 2011 r.

uroczyście zostały wręczone certyfikaty

„dyplomowanego księgowego” pierw- szej grupie członków oddziału, którzy uzyskali ten zaszczytny tytuł zawodowy.

Dla nadania wydarzeniu odpowiedniej rangi zorganizowano je na uroczystym posiedzeniu Zarządu Oddziału Okrę- gowego SKwP, na które przybyli, prócz władz okręgowych i terenowych oddzia- łu, członkowie honorowi oraz zaproszeni goście specjalni. Sześć osób złożyło uroczyste ślubowanie, przyjęte przez Stani-

sławę Gudeb- ską – prezesa Zarządu Od- działu Okrę- gowego SKwP w Bydgoszczy.

N a s t ę p n i e wręczono im c e r t y f i k at y nadania tytułu dyplomowanego księgo-

wego i zostali przyjęci w poczet człon- ków zwyczajnych–dyplomowanych

księgowych, otrzymu- jąc stosowną legityma- cję członkowską.

Uroczysty charakter wydarzenia podkreśli- ły gratulacje, kwiaty, zdjęcia i podziękowa- nia oraz wspomnienia z czasów, gdy człon- kowie Stowarzyszenia otrzymywali tytuły

„dyplomowanych bie- głych księgowych”.

Okazało się, że wieloletni prezes byd- goskiego oddziału, członek honorowy – Hieronim Nowaczyk, jako pierwszy w Polsce uzyskał taką legitymację z Mi- nisterstwa Finansów (legitymacja nr 1).

Na zakończenie uroczystości zaproszo- no wszystkich na poczęstunek.

Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DzU nr 82, poz. 537) weszło w życie 1 lipca 2010 r. Wprowadzone zostały m.in. nowe nazwy zawodów związanych z rachunkowością, oraz odpowiadające im kody zawodów.

W związku z tym zmianom uległy uchwały Zarządu Głównego SKwP, regulujące system certyfikacji zawodu księgowego. Obecnie ścieżka edukacyjna Stowarzyszenia obejmuje następujące stopnie kształcenia:

stopień I – księgowy

stopień II – specjalista ds. rachunkowości stopień III – główny księgowy

stopień IV – dyplomowany księgowy

Pierwszym trzem stop- niom odpo- wiadają kody z a w o d ó w przewidzia- ne w rozpo- rządzeniu:

k s i ę g o w y – 331301,

specjalista ds. rachunkowości – 241103, główny księgowy – 121101.

Oczywiście, w nowej ścieżce certyfikacji uznawane będą kwalifikacje zawodowe osób, które ukończyły odpowiednie stopnie przed wprowadzeniem zmian. (TS)

Nowe kody zawodów

(11)

prezentacje

Na mocy uchwały Zarządu Głów- nego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce 18 maja 1957 r. reaktywo- wano działalność Rzeszowskiego Oddziału Wojewódzkiego SKwP.

Jego sygnatariuszami-założycielami było 11 osób. Tworzeniem struktur zajął się Bronisław Wisz. Pierwsze zgroma- dzenie członków Oddziału SKwP odbyło się 1 sierpnia 1957 r. z udziałem 43 osób.

Przewodniczącym został Stanisław Para- poniak, który pełnił tę funkcję nieprzerwanie do końca 1988 r. Od 1 stycznia 1989 r. fotel prezesa oddziału zajął Ma- rian Kuźniar, a od 1991 r. tę zaszczytną funkcję piastuje Krzysztof Cieśla.

Od 10 maja 2003 r. oddział nosi nazwę Podkarpacki Oddział SKwP, a jego pra- cami kieruje siedmioosobowy zarząd, zaś dyrektorem biura oddziału jest Kry- styna Bednarska-Szalacha. Od począt- ku działalności oddziału liczba człon- ków zwyczajnych systematycznie rosła.

W 1965 r. było ich 1013, a w 1996 r. już 4720. Po 1989 r. tendencja ta odwróciła się i liczba członków zaczęła maleć. Nie zmniejszała się natomiast aktywność zawodowa i zapotrzebowanie na usługi świadczone przez oddział. Od dwóch lat liczba członków zwyczajnych dyna- micznie wzrasta. Obecnie oddział zrze- sza 503 członków zwyczajnych oraz 203 członków wspierających.

Systematycznie prowadzona jest intensywna działalność edukacyjno- szkoleniowa. Oddział posiada wpis do ewidencji oświatowych placówek kształ-

mają szansę na zdobycie prestiżowego tytułu dyplomowanego księgowego.

W oddziale pierwsi dyplomowani księgowi otrzymali certyfikaty 11 paź- dziernika 2010 r. podczas obligatoryj- nego szkolenia biegłych rewidentów w Krynicy, a przyrzeczenie odebrał prezes Krzysztof Cieśla.

Oddział prowadzi również obligato- ryjne szkolenia dla biegłych rewiden- tów, a także szkolenia dofinansowywa- ne ze środków unijnych.

Od 2002 roku Oddział Podkarpacki SKwP wspiera finansowo i patronuje

„Międzyszkolnemu Konkursowi Ra- chunkowości”, który od 2006 ma zasięg ogólnopolski.

Jednym z najważniejszych wydarzeń ostatnich lat był obchodzony w 2007 roku Jubileusz 50-lecia działalności Pod- karpackiego Oddziału SKwP, w którym wzięło udział wielu znaczących gości, re- prezentantów władz samorządowych oraz przedstawicieli Zarządu Głównego SKwP.

Oddział od 1996 r. posiada własny lokal o łącznej powierzchni 671,4 m² w Rzeszo- wie przy ulicy Targowej 3. Mieszczą się tam biura oddziału, sale szkoleniowe oraz biura Regionalnego Oddziału KIBR. Sale wykładowe wyposażono w klimatyzację, odpowiednie meble i sprzęt audio-wizu- alny. Do dyspozycji członków Stowarzy- szenia jest również zasobna biblioteka.

cenia ustawicznego w Wydziale Edukacji i akredytację Podkarpackiego Kuratora Oświaty na prowadzone kursy. Figuruje również w rejestrze instytucji szkoleniowych prowadzonym przez Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie.

W ciągu minionego półwiecza od- dział realizował wszystkie zadania sta- tutowe. Rokrocznie w różnych formach szkoleń (kursów, seminariów, konferencji i odczytów) uczestniczy około 3000 osób. Szczególnie atrakcyjne są trzydniowe konferencje wyjazdowe dla głównych księgowych, organizowane od 1997 r. dwa razy w roku w miej- scowościach zdrowotno-wypoczynko- wych. Dużą wagę przykłada się do in- tegracji środowiska księgowych, a także do pogłębiania wiedzy i umiejętności zawodowych członków. Organizuje dla nich m.in. nieodpłatne spotkania dys- kusyjne i umożliwia konsultacje.

Bardzo ważnymi wydarzeniami dla oddziału, jak i dla całej organizacji, było wprowadzenie w 2007 r. Kodek- su zawodowej etyki w rachunkowości, a w 2009 r. certyfikacji zawodu księ- gowego. Podkarpacki Oddział na każ- dym kursie, jak również na specjalnie organizowanych spotkaniach prowadzi szkolenia z etyki w rachunkowości, propaguje zasady Kodeksu.

Równie mocno angażuje się w pro- mowanie certyfikacji zawodu księgo- wego. Dużym zainteresowaniem cieszą się kursy na trzy stopnie certyfikacji, a absolwenci trzeciego stopnia – po- tencjalni kandydaci na stopień czwarty,

Podkarpacki Oddział SKwP

Rzeszów

35-064 Rzeszów, ul. Targowa 3 tel. (17) 852 23 96, 852 51 57 faks (17) 850 00 03

e-mail: biuro@rzeszow.skwp.pl www.rzeszow.skwp.pl

Spotkanie noworoczne zarządu, wykładowców i pracowników SKwP Oddział Podkarpacki – grudzień 2010 r.

Pierwsi asystenci rachunkowości z certyfikatami – marzec 2010 r.

(12)

nasze pasje

Pierwsza sobota i niedziela marca tradycyjnie będzie poświęcona ry- walizacji o nagrodę główną i pucha- ry branżowe w biegach narciarskich na czterech dystansach XXXV Biegu Piastów.

Coraz liczniejsza grupa księgowych stanie do walki o „Puchar Księgowe- go”, ufundowany przez Zarząd Główny Stowarzyszenia Księgowych w Polsce.

Dwa lata temu, gdy Puchar wręczano po raz pierwszy, w biegu branżowym księ- gowych zarejestrowało się tylko kilku zawodników, rok później było ich już kilkunastu, w tym jeden cudzoziemiec.

Ciekawi byliśmy, co przyniesie nam ju-

bileuszowy XXXV Bieg Pia- stów. Z radością obserwowa- liśmy listy rejestracyjne i do biegów o Puchar Księgowe- go zgłosiło się 41 osób w tym 5 cudzoziemców.

Puchary otrzymają najlep- si księgowi, biegnący na dystansach: 50 km stylem klasycznym i dowolnym, 26 km stylem klasycznym i 30 km stylem dowolnym, ale zwy-

cięzcami będą wszyscy. Choć Puchar Księ- gowego stanowi cenną nagrodę, to jednak w Biegu Piastów najważniejszy jest sport, zdrowy wysiłek, zmierzenie się z własny- mi słabościami. Propagowanie biegów narciarskich przez księgowych ukazuje ten

zawód w nowym świetle, stanowi dowód na to, że księgowi to nie tylko liczby i przepisy, ale także sport, upór i fantazja.

Wszystkim startującym życzymy pobicia życiowych rekordów, pozostałych zaprasza- my do Jakuszyc za rok. Naprawdę warto!

Nie tylko oddziały okręgowe Stowa- rzyszenia świętują jubileusze swojej dzia- łalności. Pięknymi osiągnięciami mogą pochwalić się również oddziały terenowe, które właśnie wychodzą z cienia. Dziś przedstawiamy Oddział Terenowy SKwP w Gnieźnie, ale czekamy na wiadomości o innych prężnych OT. Warto przecież za- prezentować swoje pomysły i sukcesy, nie tylko by się pochwalić, ale może kogoś za- inspirować...

Początki gnieźnieńskiej organizacji księ- gowych sięgają 1963 roku. Z inicjatywy grupy miejscowych księgowych powstało Koło Terytorialne SKwP w Gnieźnie, po- wołane uchwałą przez Zarząd Oddziału Okręgowego SKwP w Poznaniu.

Wśród trzydziestu członków-założycieli znajdował się również Bogdan Andrzejew- ski – obecny prezes gnieźnieńskiego oddzia- łu. Początkowo głównym celem działalno- ści było organizowanie kursów księgowości i nawiązywanie współpracy z innymi orga- nizacjami zawodowymi, takimi jak Polskie Towarzystwo Ekonomiczne i Zrzeszenie Prawników Polskich. Prace koła intensy-

fikowały się z każdym rokiem i były tak owocne, że po czterech latach przekształ- cono je w oddział, który wykroczył poza granice Gniezna i objął swoją działalnością Wrześnię, Wągrowiec i Słupcę.

Od samego początku jednym z głów- nych zadań było i jest nadal propagowanie zawodu wśród młodzieży, wzbudzanie zainteresowania problematyką rachunko- wości wśród uczniów szkół średnich, za- chęcanie młodych kadr do związania się z tym pięknym, choć bardzo wymagają- cym zawodem.

W najlepszym dla siebie roku 1975 gnieźnieński oddział liczył prawie 1300 osób (dla porównania w tym samym roku do Oddziału Wielkopolskiego należało 9000 osób).

Obecnie oddziałem kieruje zarząd w składzie: Bogdan Andrzejewski – prezes, Jan Byczkowski – wiceprezes, Genowefa Koziarzewska – sekretarz, Mieczysław Mi- kuła – skarbnik, Teresa Gruzik – członek.

Oddział Terenowy w Gnieźnie postano- wił podczas swojego jubileuszu 47-lecia działalności uczcić również 80-lecie istnie-

nia Wielkopolskiego Oddziału SKwP. Ob- chody miały miejsce 23 listopada 2010 r.

i na uroczystość przybyli m.in.: Jerzy Mu- siał – prezes Wielkopolskiego Oddziału SKwP wraz z wiceprezesami: Grzegorzem Bosym i prof. Wiktorem Gabrusewiczem, reprezentującym Katedrę Rachunkowości Uniwersytetu Ekonomicznego w Pozna- niu oraz Mieczysław Pawlicki – członek honorowy i długoletni były prezes Od- działu Wielkopolskigo. Obecni również byli: Dariusz Pilak – wicestarosta powiatu gnieźnieńskiego, Ilona Wencel – wice- dyrektor Zespołu Szkół Ekonomiczno- Odzieżowych w Gnieźnie, władze oddzia- łu-jubilata oraz jego członkowie.

Podczas uroczystości nie zabrakło wspo- mnień i podsumowań, padło wiele ciepłych słów i życzeń na przyszłość. Odznaczono także zasłużonych członków Stowarzysze- nia. Srebrne odznaki „Zasłużony w rozwoju Stowarzyszenia Księgowych w Polsce”

otrzymali: Anna Frąckowiak i Ryszard Burzyński, zaś Bogdana Andrzejewskiego i Mieczysława Mikułę uhonorowano za szczególną działalność społeczną i zawo- dową. A już za dwa lata oddział będzie świętował swoje półwiecze!

Na podstawie materiałów nadesłanych z OT SKwP w Gnieźnie

Księgowi już po raz trzeci na starcie Biegu Piastów

Gnieźnieńscy jubilaci

Fot. Marcia Oliva Soto (dzięki uprzejmości Biura Biegu Piastów)

(13)

rachunkowość

60 lat z rachunkowością

wych firm. Członkowie Rady reprezen- tują różne ośrodki, takie jak Gdańsk, Poznań, Wrocław Warszawa, Katowice.

Z jednej strony Rada Programowa oce- nia to, co zamieściliśmy w miesięczniku, z punktu widzenia przydatności, komu- nikatywności oraz aktualności materia- łów, a z drugiej strony inspiruje tematykę pisma i wytycza kierunki. Na czele Rady przez długie lata stał profesor Witold Bień, który ze względów zdrowotnych musiał się wycofać. Teraz Radzie prze- wodniczy pan prof. Sławomir Sojak.

A.G.: Kto szczególnie, Pana zda

niem, zasłużył się dla pisma?

Z.F.: Trudno wymienić wszystkich;

na pewno do tej grupy zaliczają się: prof.

W. Bień, prof. A. Jarugowa, J. Dora- czyński – twórca polskich planów kont, T. Żyznowski, K. Koc, T. Troszczyński – znawca tematyki ewidencji materia- łów i zapasów, S. Niesengolc – wybitny fachowiec w dziedzinie środków trwa- łych i amortyzacji, Z. Czubryt – zajmu- jący się zagadnieniami handlu i obrotu towarowego, T. Płoszajski – specjalista w dziedzinie budownictwa, J. Skowroń- ski – wybitny teoretyk i praktyk, J. Brol oraz wielu, wielu innych. Każdy miał swój niepowtarzalny wkład w tworze- nie pisma, publikując na jego łamach swoje artykuły. Każdą z tych osób darzę ogromnym szacunkiem i z wdzięczno- ścią wspominam naszą współpracę.

A.G.: Analizując nakłady czasopi

sma na przestrzeni sześćdziesięciu lat, widać tendencję spadkową. Co, Pana zdaniem, ma na to największy wpływ?

Z.F.: W początkowych latach ist- nienia, kiedy pismo znajdowało się u szczytu, było monopolistą. Innych pism nie było, a pieniądz nie odgrywał roli, wszystkie wydatki ponosiły firmy, wysokość nakładu limitował przydział papieru. Dziś jest zupełnie inaczej. Po pierwsze, nastąpiło duże rozdrobnienie firm, a dla wielu z nich rachunkowość prowadzą biura rachunkowe. Każde

biuro prowadzi księgowość dla kilku, kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu firm i jest odpowiedzialne za prawi- dłową rachunkowość oraz rozliczanie się firm. Przedsiębiorca nie musi zatem dbać o aktualizację i pogłębianie wiedzy swoich księgowych, m.in. poprzez zakup specjalistycznych czasopism.

Po drugie nastąpiła wyraźna pola- ryzacja między rachunkowością pro- wadzoną dla celów zarządczych a ra- chunkowością obsługującą głównie cele podatkowe. Ci, którzy prowadzą rachunkowość, aby przede wszystkim sprostać wymogom podatkowym, nie są szczególnie zainteresowani rachun- kowością o podbudowie naukowej.

Trzecia przyczyna, to duża konkurencja na rynku czasopism. Na przykład dzien- niki „Rzeczpospolita” czy „Gazeta Praw- na”³ mają stałe działy rachunkowości, które przynoszą wyjaśnienie doraźnych kwestii, co wielu wystarcza; nie mają oni ambicji wiedzieć „dlaczego tak się robi i co się robi, ważne, że trzeba zrobić”.

Inna przyczyna – to Internet i ustawiczny brak czasu na zgłębianie tematu. Coraz częściej wystarcza receptura. Wszystko to wpływa na wysokość nakładu.

A.G.: Jakie są mocne strony mie

sięcznika?

Z.F.: Przede wszystkim fachowość oraz miarodajność zamieszczanych informacji. Na kłamstwie czy na błędach trudno nasze pismo przyłapać. Prezen- tujemy szerokie spektrum omawianych zagadnień. Niejednokrotnie zagadnienia przedstawiane są z różnych punktów widzenia i to zarówno w myśl rachunko- wości stosowanej w UE, a więc i w Pol- sce, oraz międzynarodowej (MSR), z uwzględnieniem postanowień prawa gospodarczego, jak wreszcie podatkowego. Pokazanie problemu tylko z jednej perspektywy na dziś nie wystarcza. Inny atut – nasz miesięcznik stara się naświe- tlić większość zagadnień z punktu widzenia praktyki, w kontekście tego, co tak

3 Obecnie „Dziennik. Gazeta Prawna”.

naprawdę się w życiu dzieje. Mamy też silne oparcie w różnych kształtujących polską rachunkowość organizacjach.

Konsultacje są uzgadniane z Minister- stwem Finansów. Wkładkę „Audytor”

wydajemy w porozumieniu z Krajową Izbą Biegłych Rewidentów. Miesięcznik jest pismem Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, które dzięki Radzie Programo- wej kształtuje nasz profil. Zapoznajemy Czytelników z projektami standardów opracowanych przez Komitet Standar- dów Rachunkowości, umożliwiając tym samym zgłaszanie do nich uwag nim

„klamka zapadnie”. Oczywiście wiem, że wiele informacji na te i inne tematy jest dostępnych w Internecie, jednak wycho- dzimy z założenia, iż to, co my piszemy, jest wiarygodne, pewne i stanowi wy- znacznik do bezpiecznego działania.

A.G.: Co poczytuje Pan za najwięk

szy sukces „Rachunkowości”, a czego nie udało się osiągnąć w trakcie tych sześćdziesięciu lat?

Z.F.: Sukcesem jest czas naszego ist- nienia – nieprzerwanie od przeszło sześćdziesięciu lat. Dowodzi to, że mamy grono czytelników, którzy nam ufają.

Natomiast porażkę stanowi spadek na- kładu.

A.G.: A jakie plany mają Państwo na przyszłość?

Z.F.: Przyświecają nam dwa główne cele. Pierwszy ściśle wiąże się z misją zarówno pisma, jak i Stowarzyszenia – przyczyniać się rozwoju polskiej ra- chunkowości, a zarazem działać w inte- resie naszej gospodarki. Drugi, to efek- tywna pomoc tym, którzy codziennie zmagają się z zawodowymi, niełatwymi przecież problemami.

A.G.: Życzę szczerze sukcesów i dzię

kuję za rozmowę.

Dr Zdzisław Fedak – redaktor naczelny mie- sięcznika „Rachunkowość”

udzielił obszernego wy- wiadu Annie Gogolewskiej, gdy zbierała materiały do swojej pracy magisterskiej pt. „Rachunkowość – hi- storia i współczesność”. Pracę, której promoto- rem był prof. dr hab. Sławomir Sojak, obroniła w ubiegłym roku w Katedrze Rachunkowości na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.

dokończenie ze str. 7

(14)

wśród nas

n

Jubileusz 50-lecia istnienia toruńska or- ganizacja księgowych obchodziła 21.10.2010 r.

Licznie zgromadzonych gości powitał Jerzy Cze- chowicz – prezes Zarządu

toruńskiego Oddziału Okręgowego SKwP. Kolejnym punktem obchodów było okolicznościowe wystąpienie Stefana Czer- wińskiego – sekretarza Zarządu Głównego SKwP oraz innych zaproszonych gości. Prof. dr hab. Sławomir Sojak przedstawił pokrótce historię pisma „Rachunkowość” oraz wygłosił re- ferat okolicznościowy nt. Wykorzystanie Yield Management i macierzy Boston Consulting Group do kształtowania ren-

towności (na przykła- dzie usług hotelarskich i gastronomicznych).

Następnie, w uznaniu zasług w działalności na rzecz realizacji celów statutowych Stowarzy- szenia, nastąpiło wręcze- nie członkom oddziału toruńskiego 10 złotych i 8 srebrnych odznak „Zasłużony w rozwoju Stowarzyszenia Księgowych w Polsce”. Uroczystość przebiegała w miłej, rodzinnej atmos- ferze, a zakończyła się uroczystym poczęstunkiem.

n

Szczególnym wydarzeniem w życiu SKwP O/O w Zie- lonej Górze było uroczyste spotkanie, połączone z obiadem, członków Prezydium Zarządu O/O i dyrektora biura z wy- kładowcami. Podczas tej uroczystości, 8.12.2010 r., Stanisław Gauza – prezes Zarządu O/O wręczył wykładowcom listy okolicznościowe, podkreślające zasługi i dowody uznania za pracę na rzecz kształcenia księgowych oraz tworzenia wize- runku naszej organizacji.

n

W siedzibie Oddziału Okręgowego SKwP w Krakowie, 5 stycznia 2011 r., w gronie ponad 100 osób, odbyła się uro- czystość opłatkowa dla członków Oddziałów Terenowych z Krakowa, Chrzanowa, Olkusza, Nowego Sącza, Nowego Targu i Tarnowa oraz dla biegłych rewidentów z Regionalne- go Oddziału w Krakowie. Wziął w nim udział m.in. Tomasz Sokolnicki – dyrek-

tor Izby Skarbowej w Krakowie, który zapoznał zebranych z założeniami zmian w funkcjonowaniu organów skarbowych, mających stać się bar- dziej przychylnymi

podatnikom. Spotka- nie opłatkowe prowa- dził prof. Bronisław Micherda – wiceprezes ZG SKwP i prezes O/O w Krakowie.

n

Rozpoczęła się już kampania wyborcza w O/O SKwP w Krakowie. W styczniu odbyły się Ogólne Zgromadzenia Członków OT w: Chrzanowie (prezes Maria Bil), Nowym Sączu (prezes Stanisława Góral-Żurawlew), Nowym Targu (prezes Józef Ścisłowicz), Tarnowie (prezes Maria Wielkus) i Krakowie (prezes Konrad Grabiński), które podsumowały 4-letnią kadencję oraz dokonały wyboru zarządów i delega- tów na Zjazd Okręgowy.

n

Uroczystość 10-lecia działalności Oddziału Terenowego w Chrzanowie świętowano 27 stycznia 2011 r. i prócz człon- ków uczestniczyli w niej także: Tadeusz Arkit – poseł na Sejm RP, Ryszard Kosowski – burmistrz Miasta Chrzanowa, Maria Siudaj – wicestarosta chrzanowski. Gratulacje w imieniu Sto- warzyszenia przekazał jubilatom prof. Bronisław Micherda – wiceprezes ZG SKwP i prezes O/O SKwP w Krakowie.

n

SKwP O/O w Szczecinie po raz siódmy organizuje Bal Księgowego i Biegłego Rewidenta, który zgodnie ze zwycza- jem odbywa się zawsze w ostatni piątek karnawału na Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie. Uczestniczą w nim osoby zaprzyjaźnione z oddziałem, współpracownicy oraz wszyscy, którzy lubią i chcą się bawić, każdy jest mile widziany. W tym roku motywem przewodnim balu będzie kokarda i mucha.

n

Komisja Europejska oficjalnie ogłosiła pierwszą decy- zję w sprawie uznania równoważności systemów nadzoru nad rewizją finansową w dziesięciu „krajach trzecich” (tj. nie będących krajami członkowskimi Unii Europejskiej). Należą do nich: Australia, Chiny, Chorwacja, Japonia, Kanada, Ko- rea Południowa, Republika Południowej Afryki, Singapur, Szwajcaria, Stany Zjednoczone. Decyzję podjęto w ramach programu udoskonalania rynku usług rewizji finansowej, aby stworzyć sprzyjające warunki dla rozwoju międzynaro- dowej współpracy firm świadczących tego typu usługi.

n

W Genewie 8 marca 2011 r. w Pałacu Narodów odbę- dzie się konferencja współorganizowana przez Konferencję Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (UNCTAD) i Radę IFAC ds. Międzynarodowych Standardów Edukacyj- nych Rachunkowości (IAESB) nt. Wdrożenia Międzynarodo- wych Standardów Edukacyjnych oraz doskonalenie wysokiej jakości sprawozdawczości korporacyjnej.

n

W Stambule 21 marca 2011 r. odbędzie się Forum IFAC pod hasłem Współpraca z MŚP na rzecz budowania i utrzy- mania wartości, poświęcone małym i średnim firmom audy- torskim i księgowym.

W telegraficznym skrócie

(15)

zmiany w prawie

W celu ułatwienia Państwu zapoznania się z ciągłymi zmianami przepisów prawa sygnalizujemy, że w ostatnim kwartale weszło w życie kilka istotnych orzeczeń oraz nowelizacji dotychczas obowiązujących przepisów. Prezentujemy Państwu najistotniejsze z nich. Przeglądu dokonano w porządku chronologicznym według dat wejścia regulacji w życie.

1 stycznia 2011 r.

z – ustawa z 19 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU nr 57, poz. 352). Zgodnie z nowelizacją kosztem uzyskania przychodów będzie także podatek należny od nieodpłatnie przekazanych towarów, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami, w przypadku gdy wyłącznym warunkiem ich przekazania jest uprzednie nabycie przez otrzymującego towarów lub usług od przekazującego w określonej ilości lub wartości.

z – ustawa z 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (DzU nr 226, poz. 1478). Nowelizacja wprowadza w ustawach o podatkach dochodowych jednolitą zasadę, zgodnie z którą przychody w walutach obcych i koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu/

poniesienia kosztu. Ponadto – w zakazie PIT – ustawa wprowadza możliwość odliczenia wydatków na bezprzewodowy Internet oraz znosi obowiązek posiadania faktury VAT, aby takiego odliczenia dokonać. W zakresie zaś CIT doprecyzowuje m.in. skutki likwidacji spółek niebędących osobami prawnymi oraz zasady występowania z takich spółek wspólników.

z – ustawa z 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (DzU nr 238, poz. 1578). Regulacja wprowadza zmiany m.in. w zakresie VAT. Zgodnie z nowelizacją w okresie od 1.01.2011 r.

do 31.12.2013 r. podatnicy VAT są obowiązani stosować nowe stawki podatkowe, tj. 23%, 8% i 5%, zaś stawka zryczałtowanego zwrotu podatku wynosi 7%. Ponadto ustawa wprowadziła przepisy przejściowe, regulujące zasady rozliczania czynności opodatkowanych wykonanych przed dniem zmiany stawki podatku, dla których obowiązek podatkowy powstanie w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu.

z – ustawa z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (DzU nr 247 poz. 1652). Nowela wprowadza na okres od 1.01.2011 r. do 31.12.2012 r. ograniczone prawo do odliczenia podatku naliczonego (60% – nie więcej niż 6000 zł) związanego z nabyciem samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Podatnik, nabywając paliwo silnikowe, olej napędowy lub gaz do napędu wymienionych samochodów, nie będzie również uprawniony do odliczenia podatku naliczonego związanego z tymi wydatkami. Ponadto w okresie od 1.01.2011 r. do 31.12.2012 r. podatnik nie jest obowiązany do naliczania VAT w związku z nieodpłatnym udostępnieniem samochodu służbowego do celów prywatnych – a więc na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością – jeżeli przedmiotem wykorzystania będą ww. samochody.

z – ustawa z 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (DzU nr 226 poz. 1476). Zgodnie z nowelizacją podatnicy przy identyfikacji towarów oraz określaniu zakresu świadczonych usług są obowiązani stosować klasyfikacje statystyczne tylko wówczas, gdy przepisy o VAT w tym zakresie powołują symbole statystyczne. Nadto wprowadza nowe zasady określania zakresu usług zwolnionych z VAT, dotyczy to m.in. usług medycznych i edukacyjnych.

z – rozporządzenie ministra finansów z 17 grudnia 2010 r. w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej (DzU nr 249, poz. 1661). Od 1 stycznia 2011 roku podatnik może wystawić i przesłać nabywcy faktury elektroniczne w dowolnym formacie elektronicznym, pod warunkiem uzyskania akceptacji tego sposobu przesyłania faktur przez odbiorcę.

z – rozporządzenie Rady Ministrów z 10 grudnia 2010 r. w sprawie środków przymusu bezpośredniego stosowanych przez inspektorów i pracowników kontroli skarbowej (DzU nr 244, poz. 1624) Rozporządzenie określa warunki i sposoby użycia środków przymusu bezpośredniego, do stosowania których są uprawnieni inspektorzy i pracownicy kontroli skarbowej, a także szczegółowe rodzaje i tryb wyposażania inspektorów i pracowników kontroli skarbowej w indywidualne techniczne i chemiczne środki lub urządzenia przeznaczone do obezwładniania i konwojowania osób albo do zatrzymywania oraz unieruchamiania pojazdów mechanicznych i innych środków przewozowych.

20 stycznia 2011 r.

z – obwieszczenie ministra finansów z 21 stycznia 2011 r. w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (MP nr 8, poz. 75). Zgodnie z obwieszczeniem stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych wynosi 12,50 % kwoty zaległości w stosunku rocznym, zaś obniżona stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych wynosi 9,38 % kwoty zaległości w stosunku rocznym.

Kolumnę redaguje:

DORADCA Zespół Doradców Finansowo-Księgowych Sp. z o.o. w Lublinie GRUPA FINANS-SERVIS Opracowanie: Sylwia Pietras