Język polski
zagadnienia do opracowania 25.05-28-05.2020
klasa 1 Tb 3h
Temat: Fraszki Jana Kochanowskiego jako zapis codzienności. Theatrum mundi w poezji Jana Kochanowskiego (2h)
1. Fraszka nowy gatunek literacki.
2. Fraszki w twórczości Jana Kochanowskiego
W języku potocznym fraszka to błahostka, drobnostka. Dla poety nie były tylko dowcipnym
komentarzem codzienności. Każdy ukazywał jakiś wycinek rzeczywistości, tworząc w całości pełny obraz świta i człowieka.
3. Motyw thetrum mundi we fraszce O żywocie ludzkim
thetrum mundi to topos ukazujący świat i życie ludzkie jako przedstawienie; świat jest sceną, Bóg reżyserem, a ludzie aktorami .
określ, kim jest podmiot liryczny i w czyim imieniu się wypowiada jakie znaczenie ma w tym utworze słowo fraszka
jakie wartości osoba mówiąca uznaje za nietrwałe?; dlaczego tak sądzi?
udowodnij ,że w utworze pojawia się topos theatrum mundi . 4. Omówienie i interpretacja wybranych fraszek
O żywocie ludzkim ( Wieczna Myśli...)
kim jest adresat wypowiedzi
jaka jest jego pozycja w świecie
omów obraz świata i człowieka przedstawiony w wierszu Do gór i lasów
przedstaw sytuację liryczną w utworze
wykaż, że fraszka ma charakter autobiograficzny ( jak poeta charakteryzuje swoja młodość;
kim był , jakie pełnił funkcje?
w jakim celu pojawiły się w utworze nawiązania do mitologii i filozofii ? Raki
Raki to wierszowany, który można czytać zarówno od lewej, jak i od prawej strony.
w czyim imieniu wypowiada się podmiot liryczny i jaki temat porusza?
jak osoba mówiąca charakteryzuje kobiety ?
przeczytaj fraszkę na wspak - jak zmienia się wizerunek kobiet i mężczyzn ?
Przeczytaj fraszki Na lipę
przedstaw sytuację liryczna w każdej z nich
scharakteryzuj osobę mówiącą
kto jest adresatem wypowiedzi?
jaka relacja łączy osobę mówiącą z adresatem ?
zapisz wnioski w formie tabeli ( wzór w podręczniku )
jaka wiedza o relacjach międzyludzkich wyłania się z analizowanych fraszek, jeśli potraktujemy jako cykl
Temat : Sztuka dobrego życia - pisze i poucza Mikołaj Rej z Nagłowic. Żywot człowieka poczciwego( 1h).
1. Mikołaj Rej był samoukiem, nie zdobył gruntownego wykształcenia. Jest nazywany ojcem literatury polskiej, ponieważ tworzył wyłącznie w języku ojczystym. Rej wprowadził do literatury język potoczny, często rubaszny ( prostacki, grubiański). Mikołaj Rej był również był także działaczem reformacyjnym (wyznawca kalwinizmu).Wiódł życie ziemianina, założył miasteczka Okszę i Rejowiec.
2. Żywot człowieka poczciwego składa się z trzech ksiąg o charakterze pouczającym.
Tematyka utworu:
życie szlachcica ziemianina jako obraz ludzkiego życia od narodzin do śmierci
wychowanie szlachcica, jego edukacja, małżeństwo, działalność publiczna, obowiązki wobec ojczyzny, życie towarzyskie i przygotowanie do śmierci.
Najważniejszą częścią księgi drugiej był rozdział Rok na cztery części rozdzielon, będący pochwałą wiejskiego życia w każdej porze roku .
Żywot to gatunek literatury parenetycznej ( wzory osobowe). Inny wzór epoki to dworzanin ( opisany w dziele Łukasza Górnickiego Dworzanin polski ).
3. Przeczytaj fragment tekstu Mikołaja Reja, s. 78-80. Odpowiedz na pytania :
jaki obraz wsi ukazuje M. Rej ?
Scharakteryzuj narratora , ustal jakim jest gospodarzem, jaki jest jego stosunek do Boga, rodziny, służby; czym jest dla niego życie na wsi
przedstaw model szlachcica ziemianina w oparciu o wcześniejsze wnioski
wskaż, różne środki językowe służące ukazaniu życia na wsi ( co najmniej trzy ); określ ich funkcję , np.
Środek językowy Żywot człowieka poczciwego Funkcja
np. zdrobnienia