Strona 1 z 8
SCHEMAT OCENIANIA DO ETAPU REJONOWEGO KONKURSU Z CHEMII
W ROKU SZKOLNYM 2020/2021
1. Uczestnik otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach.
2. Odpowiedzi niezgodne z poleceniem (nie na temat) są traktowane jak brak odpowiedzi.
3. Za każdą prawidłową odpowiedź w zadaniach zamkniętych (1 - 10) przyznajemy 1 pkt.
4. Niewłaściwy dobór lub brak współczynników w równaniach reakcji powoduje utratę punktów za zapis tego równania.
5. Za całkowicie prawidłowe rozwiązanie zadania obliczeniowego inną metodą niż zapropo- nowano przyznajemy maksymalną liczbę punktów.
6. Błędny zapis jednostki lub jej brak przy ostatecznym wyniku liczbowym wielkości mia- nowanej powoduje utratę 1 punktu.
7. Błąd w obliczeniach, w tym błędne przybliżenie niezgodne z zasadami matematycznymi, powoduje utratę 1 punktu.
8. Dla zadań rachunkowych wymagane jest zapisanie pełnego rozwiązania tzn. przedstawie- nie toku rozumowania łączącego dane z szukanymi. Podanie samego wyniku końcowego (nawet jeśli jest on poprawny), bez zapisania prowadzących do niego obliczeń, nie jest traktowane jako poprawne rozwiązanie zadania.
9. Jeśli uczeń źle zaprojektuje doświadczenie chemiczne – nie otrzymuje punktów za całe zadanie.
10. Użycie przez ucznia błędnej liczby, która nie jest dana w treści zadania i nie wynika z wcześniejszych obliczeń, traktowane jest jako błąd metody rozwiązania.
11. Jeżeli w proponowanym rozwiązaniu znajdują się błędne fragmenty wskazujące na zasad- nicze braki w zrozumieniu treści zadania lub zagadnień, których dotyczy zadanie, to za częściowo poprawne odpowiedzi dotyczące tych zagadnień, nie przyznaje się punktów.
12. Jeśli uczniowi braknie miejsca na rozwiązanie zadania w miejscu do tego przeznaczonym,
może rozwiązać je w brudnopisie, jednak - aby zostało ono ocenione - musi być jedno-
znacznie wskazane, że jest to rozwiązanie konkretnego zadania przeznaczonego do oceny.
Strona 2 z 8
ODPOWIEDZI DLA ZADAŃ ZAMKNIĘTYCH: 10 x 1pkt = 10 pkt
ODPOWIEDZI DLA ZADAŃ OTWARTYCH
Numer
zadania Oczekiwana odpowiedź Schemat oceniania
Maksy- malna liczba punktów
11. Zapisanie symbolicznego równania reakcji.
Obliczenie masy cząsteczkowej lub masy jednego mola tlenku – 135 u lub 135 g.
Obliczenie masy atomowej lub masy jednego mola pierwiastka – 119 u lub 119 g.
Identyfikacja pierwiastka na podstawie wy- znaczonej masy – cyna.
Ustalenie wzoru tlenku SnO, podanie nazwy tlenku – tlenek cyny(II)
3 pkt.
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania, wykonanie poprawnych obli- czeń, identyfikacja pierwiastka, podanie wzoru tlenku i nazwy tlenku.
2 pkt
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania, wykonanie poprawnych obli- czeń, identyfikacja pierwiastka, ale podanie błędnego wzoru tlenku lub błędnej nazwy tlenku.
1 pkt.
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania prowadzącej od danych do szukanych, ale popełnienie błędu rachunko- wego uniemożliwiającego poprawną identy- fikację pierwiastka i w konsekwencji nie- podanie poprawnego wzoru i nazwy tlenku.
albo
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania części zadania zakończonej co najmniej na etapie poprawnego ustalenia masy czą-
3 pkt.
Nr pytania
Odpowiedź
A B C D
1. X
2. X
3. X
4. X
5. X
6. X
7. X
8. X
9. X
10. X
Strona 3 z 8 steczkowej lub masy jednego mola tlenku.
12. Zapisanie równania reakcji
2CnH2n+2 + (3n+1)O2→ 2nCO2 + (2n+2)H2O lub
CnH2n+2 + ½(3n+1)O2→ nCO2 + (n+1)H2O
2 pkt.
- za prawidłowo napisane równanie reakcji tzn. poprawnie zapisane wszystkie wzory i uzgodnione współczynniki stechiometryczne.
1 pkt
- za prawidłowo napisany schemat równania reakcji tzn. poprawnie zapisane wszystkie wzory, ale brak lub błędnie uzgodnione współczynniki stechiometryczne.
2 pkt.
13. Obliczenie masy azotanów w spożytej porcji szpinaku – 180 mg,
Wyznaczenie procentu jaki stanowi spożyta porcja z toksycznej dawki dobowej – 30 %
3 pkt.
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania, wykonanie poprawnych obli- czeń, podanie wyniku w % masowych.
2 pkt.
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania, wykonanie poprawnych obli- czeń, ale podanie wyniku bez jednostki lub w innej jednostce niż %.
albo
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania, ale popełnienie błędów ra- chunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowego, podanie uzyskanego wyniku z poprawną jednostką.
1 pkt
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania części zadania zakończonej co najmniej na etapie poprawnego ustalenia masy azota- nów w spożytej porcji szpinaku, (wykonanie poprawnych obliczeń i zastosowanie po- prawnych jednostek).
albo
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania, ale popełnienie błędów ra- chunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowego i podanie uzyskanego wyniku z błędną jednostką.
3 pkt.
14. Kolejno zaznaczenia: F, F, F. 2 pkt. - za wszystkie poprawne zaznaczenia.
1 pkt – za dwa poprawne zaznaczenia 0 pkt. – za jedno poprawne zaznaczenie lub brak poprawnych zaznaczeń.
2 pkt.
15. 3H2SO4 + 2Al → Al2(SO4)3 + 3H2 H2SO4 + Mg → MgSO4 + H2
Obliczenie masy wodoru wydzielonego w reakcji z glinem – 0,67 g
2 pkt.
- za poprawne zapisanie dwóch równań reak- cji (po jednym punkcie za każde poprawnie zapisane równanie).
5 pkt.
Strona 4 z 8 Obliczenie masy wodoru wydzielonego w
reakcji z magnezem – 0,5 g
Po zakończeniu reakcji masy zawartości zlewek będą się różniły, gdyż w obu zlew- kach środowisko reakcji opuszczą inne ilości wydzielonego wodoru.
Uwaga:
Część rachunkową zadania ocenia się tylko w przypadku, gdy potrzebne równania reak- cji zapisane są poprawnie lub zawarte w nich błędy nie zmieniają sensu zadania a w szcze- gólności nie powodują jego uproszczenia.
3 pkt.
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania, wykonanie poprawnych obli- czeń dla obu zapisanych wcześniej równań reakcji i sformułowanie poprawnej odpowie- dzi.
2 pkt.
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania, wykonanie poprawnych obli- czeń dla obu zapisanych wcześniej równań reakcji, ale przedstawienie błędnej odpowie- dzi lub brak odpowiedzi
albo
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania, wykonanie obliczeń dla obu zapisanych wcześniej równań reakcji
i sformułowanie odpowiedzi, ale popełnienie błędu rachunkowego (sformułowana odpo- wiedź musi być zgodna z uzyskanym wyni- kiem obliczeń).
1 pkt
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania, wykonanie obliczeń, ale tylko dla jednego z rozważanych przypadków.
Uwagi:
-samo zapisanie odpowiedzi, przy braku od- powiednich obliczeń, na podstawie których możliwe jest jej sformułowanie, nie jest pod- stawą do przyznania punktu.
-udzielenie odpowiedzi na podstawie ilości wydzielonego wodoru wynikającego ze współczynników stechiometrycznych w rów- naniach reakcji nie jest podstawą do przy- znania punktów.
16.1 Zawartość cylindrów kolejno:
1. azot 2. tlen 3. chlor
4. tlenek węgla(IV) 5. wodór
- po 1 pkt za każde poprawne uzupełnienie. 5 pkt.
Strona 5 z 8 16.2 Cylinder 1.
Obliczenie gęstości gazu:
d = 1,25 g/dm3
2 pkt.
- za zastosowanie poprawnej metody obli- czania gęstości gazu zidentyfikowanego w cylindrze, wykonanie poprawnych obliczeń, podanie wyniku z poprawną jednostką.
1 pkt
- za zastosowanie poprawnej metody obli- czania gęstości gazu zidentyfikowanego w cylindrze, ale popełnienie błędu rachunko- wego lub podanie wyniku z błędną jednostką (nie wynikającą z przedstawionych obli- czeń).
Uwaga:
W obliczeniach należy uwzględnić, że tlen, azot, chlor i wodór tworzą cząsteczki dwu- atomowe.
10 pkt.
Cylinder 2.
Wyznaczenie liczby cząsteczek gazu:
N ≈ 2,69 ∙1021 cząsteczek
2 pkt.
- za zastosowanie poprawnej metody obli- czania liczby cząsteczek gazu zawartego w cylindrze, wykonanie poprawnych obliczeń, podanie wyniku bez jednostki.
1 pkt
- za zastosowanie poprawnej metody obli- czania liczby cząsteczek gazu zawartego w cylindrze, ale popełnienie błędu rachun- kowego lub podanie wyniku z jednostką.
Uwaga:
W obliczeniach należy uwzględnić, że tlen, azot, chlor, wodór tworzą cząsteczki dwu- atomowe
Cylinder 3.
Obliczenie masy gazu:
m = 0,317 g
2 pkt.
- za zastosowanie poprawnej metody obli- czania masy gazu zidentyfikowanego w cy- lindrze, wykonanie poprawnych obliczeń, podanie wyniku z poprawną jednostką.
1 pkt
-za zastosowanie poprawnej metody oblicza- nia masy gazu zidentyfikowanego w cylin- drze, ale popełnienie błędu rachunkowego lub podanie wyniku z błędną jednostką (nie wynikającą z przedstawionych obliczeń).
Uwaga:
W obliczeniach należy uwzględnić, że tlen, azot, chlor, wodór tworzą cząsteczki dwu- atomowe
Strona 6 z 8 Cylinder 4.
Obliczenie liczba atomów w próbce gazu:
N ≈ 8,06 ∙1021 atomów
2 pkt.
- za zastosowanie poprawnej metody obli- czania liczby atomów zawartych w próbce gazu prawidłowo zidentyfikowanego w cy- lindrze, wykonanie poprawnych obliczeń, podanie wyniku bez jednostki.
1 pkt
- za zastosowanie poprawnej metody obli- czania liczby atomów zawartych w próbce gazu zidentyfikowanego w cylindrze, ale popełnienie błędu rachunkowego lub podanie wyniku z jednostką.
albo
- w przypadku błędnie zidentyfikowanego gazu za zastosowanie poprawnej metody obliczania liczby atomów zawartych w prób- ce zidentyfikowanego w cylindrze gazu, wykonanie poprawnych obliczeń, podanie wyniku bez jednostki.
Cylinder 5.
Obliczenie liczby moli cząsteczek gazu:
n = 0,0045 mol
2 pkt.
- za zastosowanie poprawnej metody obli- czania liczby moli cząsteczek zawartych w próbce gazu, wykonanie poprawnych obli- czeń, podanie wyniku w molach.
1 pkt
- za zastosowanie poprawnej metody obli- czania liczby moli cząsteczek zawartych w próbce gazu, ale popełnienie błędu ra- chunkowego lub podanie wyniku bez jed- nostki lub z błędną jednostką.
Uwaga:
W obliczeniach należy uwzględnić, że tlen, azot, chlor, wodór tworzą cząsteczki dwu- atomowe
17. Zapisanie nazw:
1. 4,4-dimetylopent-2-en 2. 4 -metylopent-2-yn 3. 2-chloro-2-metylobutan 4. 2-bromobutan
Rzędowość atomów węgla w przykładzie 3:
4 pkt.
- po 1 pkt. za każdą prawidłowo zapisaną nazwę.
5 pkt.
1 pkt
- za prawidłowe oznaczenie rzędowości wszystkich atomów węgla w przykładzie 3.
18. I. 3 pkt. 3 pkt.
Strona 7 z 8 Obliczenie masy CuSO4 w roztworze:
ms = 36 g.
Obliczenie masy hydratu potrzebnego do sporządzenia roztworu: mhydratu = 56,25 g.
Obliczenie masy wody: mH2O = 243,75 g.
albo II.
Wyznaczenie zawartości procentowej soli w hydracie: %CuSO4 = 64%.
Skorzystanie z reguły krzyżowej i obliczenie stosunku masowego hydratu i wody:
mhydratu : mwody = 3 : 13.
Obliczenie masy potrzebnego hydratu i masy wody: mhydratu = 56,25 g, mwody = 243,75 g.
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania, wykonanie poprawnych obli- czeń, podanie masy hydratu i masy wody z poprawną jednostką.
2 pkt.
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania, ale popełnienie błędu rachun- kowego prowadzącego do błędnego wyniku liczbowego, podanie uzyskanego wyniku z poprawną jednostką.
albo
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania, wykonanie poprawnych obli- czeń, ale podanie wyniku bez jednostki lub z błędną jednostką.
1 pkt
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania zadania, ale popełnienie błędu rachun- kowego prowadzącego do błędnego wyniku liczbowego, podanie uzyskanego wyniku z błędną jednostką.
albo
- za zastosowanie poprawnej metody rozwią- zania części zadania (wykonanie poprawnych obliczeń i zastosowanie poprawnych jedno- stek) zakończonej co najmniej na etapie:
I. poprawnego ustalenia masy hydratu po- trzebnego do sporządzenia roztworu lub
II. poprawnego ustalenia stosunku maso- wego hydratu i wody potrzebnych do sporządzenia roztworu.
19. Probówka 1.
H2SO4 + 2Li → Li2SO4 + H2↑ 2H+ + 2Li → 2Li+ + H2↑ Probówka 2.
2HNO3 + CaO → Ca(NO3)2 + H2O CaO + 2H+ → Ca2+ + H2O
Probówka 3.
3Ba(OH)2 + 2H3PO4 → Ba3(PO4)2 ↓+ 6H2O 3Ba2+ + 6OH- + 6H+ + 2PO43- → Ba3(PO4)2 ↓ + 6H2O
Probówka 4.
Reakcja nie zachodzi
Miedź w szeregu aktywności metali znajduje się za wodorem i nie wypiera go z kwasu
Dla każdej probówki (8 × 2 pkt) tzn.:
po 1 pkt.
- za napisanie prawidłowo, w formie czą- steczkowej, równania reakcji zachodzącej w probówce lub poprawnej informacji, że dana reakcja nie zachodzi.
oraz po 1 pkt.
- za zapisanie prawidłowo, w formie jonowej skróconej, równania reakcji zachodzącej w probówce lub poprawne uzasadnienie wcześniejszego stwierdzenia o niezachodze- niu reakcji.
Uwaga:
Jeśli jest możliwe napisanie równania reak- cji w formie jonowej skróconej, a zostanie
16 pkt.
Strona 8 z 8 chlorowodorowego.
Probówka 5.
Na2SO4 + BaCl2→ 2NaCl + BaSO4↓ Ba2+ + SO42- → BaSO4↓
Probówka 6.
AlCl3 + 3NaOH → 3NaCl + Al(OH)3↓ Al3+ + 3OH- → Al(OH)3↓
Probówka 7.
Reakcja nie zachodzi
Powstaje mieszanina jonów w roztworze Probówka 8.
2Na + 2H2O → 2NaOH + H2↑ 2Na + 2H2O → 2Na+ + 2OH- + H2↑
użyta inna forma zapisu, punktu nie przyzna- je się.
