KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

(1)

KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

Etap Wojewódzki

Drogi Uczniu

Witaj na III etapie konkursu geograficznego. Przeczytaj uważnie instrukcję.

 Arkusz liczy 16 stron i zawiera 18 zadao oraz brudnopis.

 Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój arkusz jest kompletny.

Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej.

 Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.

 Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądź piórem.

 Dbaj o czytelnośd pisma i precyzję odpowiedzi.

 Oceniane będą tylko te odpowiedzi, które umieścisz w miejscu do tego przeznaczonym.

 Obok każdego numeru zadania podaną masz maksymalną liczbę punktów możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie.

 Pracuj samodzielnie. Postaraj się prawidłowo odpowiedzied na wszystkie pytania.

 Jeśli się pomylisz, przekreśl błędną odpowiedź i wpisz poprawną.

Powodzenia!

Czas pracy:

90 minut

Liczba punktów możliwych do

uzyskania:

100

……… Kod ucznia

- -

Dzień Miesiąc Rok

pieczątka WKK

DATA URODZENIA UCZNIA

(2)

Strona 2 z 16 Zadanie 1. /0-7p./

Legenda:

obserwator

horyzont obserwatora promień słoneczny zacieniona część Ziemi

Uzupełnij zdania:

1. Rysunek przedstawia oświetlenie Ziemi dnia ……….

2. Za południowym kołem polarnym występuje ……….

3. Słońce świeci w zenicie u obserwatora ………...

4. Najwyżej nad horyzontem po południowej stronie nieba górowanie widzi

obserwator ………...

5. Najniżej nad horyzontem górowanie Słońca po północnej stronie nieba widzi obserwator ………...

6. Im bliżej równika, na półkuli północnej, to dzień jest ………

7. Spośród obserwatorów A, B, C największą wartość szerokości geograficznej odnotowuje się u obserwatora ……….

A

B

C

D E

(3)

Strona 3 z 16 Zadanie2. /0-8p./

Na mapie linią połączono punkty o różnych wartościach temperatur lipca.

Wskaż symbol literowy punktu, w którym odnotowuje się wyższe temperatury powietrza w lipcu.

Do symbolu stacji dobierz czynnik odpowiedzialny za zróżnicowanie temperatur powietrza.

Czynniki:

odległość od oceanu,

oddziaływanie prądów morskich, wysokość nad poziom morza, kąt padania promieni słonecznych.

Uwaga: Czynnik można wpisać w kolumnę tabeli tylko raz.

Numer linii

Symbol punktu o wyższych temperaturach powietrza w lipcu

Czynnik odpowiedzialny za występowanie wyższej temperatury powietrza w lipcu.

1.

2.

3.

4.

1

. 2

.

3 .

4 .

A B

C D

E F

G

H

(4)

Strona 4 z 16 Zadanie 3./0-6p./

Na mapie zaznaczono największe miasta województwa podkarpackiego (Dębica, Jasło, Jarosław, Krosno, Mielec, Przemyśl, Rzeszów, Sanok, Stalowa Wola, Tarnobrzeg).

Obok nazwy miasta dopisz symbol, którym zaznaczono go na mapie.

1. Dębica -……….

2. Jarosław - ………..

3. Jasło - ………

4. Mielec - ………

5. Krosno - ………

6. Sanok - ………..

B

D

H

G

J E

I

A

F C

(5)

Obok informacji dopisz nazwę miasta województwa podkarpackiego. Nazwy miast dobierz z tych, które są wymienione w treści poprzedniego zadania.

a) Do lat 90. XX wieku w okolicach miasta skupiało się wydobycie siarki. Obecnie w wyrobisku jednej z kopalń powstał zbiornik wodny, który pełni głównie funkcje rekreacyjne.

………

b) Miasto słynie z wyrobu artykułów szklanych, choć w jego regionie nie ma złóż piasków szklarskich.

………

c) Miasto słynie ze skansenu i ze stałej wystawy obrazów Zdzisława Beksińskiego, która znajduje się w Muzeum Historycznym.

………

d) Znane z zakładów produkujących opony i zakładów produkujących farby. W strefie podmiejskiej produkuje się rowery, odżywki dla sportowców, farby.

………

e) Miasto jest największym ośrodkiem przemysłu lotniczego w Polsce. Ponadto

w specjalnej strefie ekonomicznej produkuje się między innymi samochody sportowe Leopard, wózki golfowe, meble, okna dachowe itp.

………

Zadanie 5. /0-2p./

Oblicz powierzchnię Sanoka na mapie w skali 1:50000, jeśli w rzeczywistości wynosi ona 38 km². Zapisz swoje wyliczenia.

Zadanie 6. /0-6p./

Która godzina czasu miejscowego, strefowego i urzędowego była w Rzeszowie (50°N, 22°E) dnia 22.06.2016 roku w chwili, gdy w Kalkucie (22°N,88°E) Słońce górowało.

Czas miejscowy : ………..

Czas strefowy: ………

Czas urzędowy: ………..

(6)

Strona 6 z 16 Poniższą mapę wykorzystaj do rozwiązania zadań 7. i 8.

Zadanie 7. /0-7p./

Na mapie dużymi literami alfabetu zaznaczono krainy geograficzne Polski. Do symbolu litery dopisz nazwę krainy geograficznej.

Symbol na mapie Nazwa krainy geograficznej A.

B.

C.

D.

E.

F.

G.

H.

I.

J.

B

C

F

I D

G A

E

H J Legnica

Olkusz

Osiek

Łęczna

(7)

Na mapie (strona 6) zaznaczono miejscowości, w okolicy których znajdują się eksploatowane złoża surowców mineralnych – rud cynku i ołowiu, rud miedzi, siarki i węgla kamiennego. Do nazwy miejscowości dopisz nazwę surowca, który wydobywa się w jej okolicy oraz nazwę ery, w której surowiec powstał.

Lp. Nazwa

miejscowości

Nazwa surowca mineralnego, którego złoża wydobywane są w niej lub w jej pobliżu

Nazwa ery, w której powstało złoże 1. Legnica

2. Łęczna 3. Olkusz 4. Osiek

Zadanie 9. /0-5p./

Do nazwy regionu geograficznego dobierz rodzaj rzeźby, która na nim dominuje.

Rodzaje rzeźby dobierz spośród poniższych: alpejska, holoceńska, krasowa, młodoglacjalna, staroglacjalna.

1. Nizina Mazowiecka – ………..

2. Pojezierze Wielkopolskie – ………

3. Pojezierze Pomorskie - ………

4. Tatry – ……….

5. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska - ………

6. Żuławy Wiślane – ………

Zadanie 10. /0-5p./

Do formy terenu dobierz czynnik rzeźbotwórczy odpowiedzialny za jej powstanie.

Czynniki rzeźbotwórcze wybierz spośród poniższych: działalność wód okresowych, działalność wód płynących, działalność zbiorników wodnych, działalność wiatru,

krasowienie, wietrzenie mrozowe, działalność lodowców górskich, działalność lądolodów.

1. niecka deflacyjna – ……….

2. dolina U-kształtna – ………..

3. wąwóz – ……….

4. dolina V-kształtna – .………..

5. gołoborze – ……….

6. klif – ………

7. jaskinia – ……….

(8)

Rys. Struktura płci i wieku ludności Polski

Źródło: http://populationpyramid.net/poland/

Rysunki przedstawiają piramidy wieku ludności Polski dla lat 2000 i 2016.

a) /0-2p./ Podaj dwie zmiany w strukturze wieku ludności Polski, które zaszły w latach 2000 - 2016.

1. ………

2. ……….

b) /0-2p./ Podaj dwie przyczyny zmian w strukturze wieku ludności Polski, które zaszły w latach 2000 - 2016.

1. ……….

2. ……….

c) /0-2p./ Podaj dwie konsekwencje demograficzne, społeczne lub gospodarcze zmian w strukturze demograficznej, jakie wystąpią w Polsce za 15 lat.

1. ……….

2. ………..

2000 rok 2016 rok

mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety

(9)

Uzupełnij tabelę, dopisując do danych statystycznych dotyczących ludności wybranych województw nazwy województw zaznaczonych na mapie kolorem.

Tab. Ludność wybranych województw w 2014 roku

Wyszczególnienie Województwa:

1.

………….

2.

……….

3.

…………..

4.

…………

5.

……….

l. ludności w mln. 4,6 5,5 2,1 1,0 1,2

l. ludności na km² 372 150 119 72,9 59

współczynnik feminizacji

107,3 109 104,2 105,4 105,1

% ludności miast 77,3 64,3 41,3 63,1 60,5

przyrost naturalny na 1000 ludności

-1,1 0,7 0,7 0,2 -0,7

saldo migracji zagranicznych i wewnętrznych na pobyt stały na 1000 ludności

-1,6 2,5 -1,1 -1,3 -1,9

stopa bezrobocia w %

9,6 9,6 14,6 12,5 12,9

Źródło: opracowanie na podstawie Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2015. GUS Warszawa, 2015, s.70-74.

(10)

A B

C D

G

F

E

(11)

Strona 11 z 16

Na mapie zlokalizowano wybrane obiekty z terenu Polski, które są wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Uzupełnij tabelę dopisując do symbolu fotografii nazwę miejscowości, w której obiekt się znajduje i numer obiektu z mapy.

Nazwy miejscowości:

Białowieża, Haczów, Kalwaria Zebrzydowska, Kraków, Malbork, Oświęcim, Turzańsk, Warszawa, Wrocław.

Symbol fotografii

Nazwa miejscowości, w której znajduje się obiekt

Numer obiektu na mapie

A B C D E F G

1 .

4 ..

9 . 7

6 . . 5

. 8

.

2 . 3

.

(12)

Strona 12 z 16

Zadania 14. i 15. rozwiąż wykorzystując poniższą mapę i informacje z literatury.

Zadanie 14. /0-5p./

Na mapie literami A, B, C, D, E zaznaczono miasta, w których znajdują się charakterystyczne obiekty. Do opisu obiektu dopisz nazwę miasta i jego symbol z mapy.

Lp. Charakterystyczny obiekt Nazwa miasta Symbol na mapie 1. Wokół miasta rozciąga się największe skupisko

winnic w Polsce.

2. Ze względu na gwieździsty układ ulic miasto jest zwane „Polskim Paryżem”. Wizytówką grodu jest bulwar Wały Chrobrego (dawniej Tarasy Hakena).

3. Miasto posiada największy port rzeczny w Polsce.

Odbywa się tutaj przegląd piosenki i poezji żeglarskiej – Szantki.

4. Odbywa się tutaj Krajowy Festiwal Polskiej

Piosenki. Jedną z atrakcji turystycznych jest Wieża Piastowska.

5. W krajobraz miejski wkomponowane są metalowe figurki krasnoludków. Jedną z atrakcji

turystycznych miejscowości jest Panorama Racławicka.

A

B

C D

E

F

I H

G

J

(13)

Na mapie, symbolami literowymi F, G, H, I, J zaznaczono obszary, w których można spotkać większe skupiska mniejszości narodowych i grup etnicznych zamieszkujących Polskę. Do symboli dopisz ich nazwy własne.

F - ………..

G - ……….

H - ……….

I - ………

J - ……….

Zadanie 16. /0-10p./

Oceń zdania wpisując znak „X” w odpowiedniej komórce tabeli.

Lp. Zdanie Ocena

Prawda Fałsz 1. Staroobrzędowcy w Polsce mieszkają w okolicach

Rucianego-Nidy, Augustowa i Suwałk.

2. Ze 100 000 staroobrzędowców, którzy przybyli do Polski dziś pozostało zaledwie 1500 osób.

3. Święta Góra Grabarka i Góra Jawor – miejsca kultu prawosławnego znajdują się w województwie podlaskim.

4. Łemkowie w Polsce mieszkają na Ziemiach Odzyskanych oraz w Beskidzie Niskim, na teren którego zaczęli powracać w drugiej połowie lat 60. XX wieku.

5. Cergowa to najwyższe wzniesienie w Beskidzie Niskim.

6. Przełęcz Dukielska oddziela Beskid Niski od Bieszczadów.

7. Jeziora Mamry, Wigry i Hańcza znajdują się w okolicach Suwałk.

8. Puszcza Knyszyńska znajduje się na południe od Puszczy Białowieskiej.

9. W Puszczach Knyszyńskiej i Białowieskiej żyją żubry.

10. Główną rzeką odprowadzającą wody z Niziny Podlaskiej jest Biebrza.

(14)

Połącz skutek z przyczyną.

Zadanie 18. /0-3p./

Uzupełnij schemat wiania halnego zaznaczając kierunek wiatru, strony świata, temperaturę powietrza, ośrodki baryczne.

Duży udział ziemniaka w strukturze zasiewów

w województwie podkarpackim

Duży udział gleb niskich klas bonitacyjnych.

Wysoki udział sadów w strukturze zasiewów

województwa mazowieckiego Wysoki udział pszenicy w strukturze zasiewów

województwa dolnośląskiego

Wysokie zatrudnienie w rolnictwie

Znaczny udział gleb wysokich klas bonitacyjnych

Występowanie dużego rynku zbytu

Wysoki udział żyta w strukturze zasiewów województwa łódzkiego.

1000 m

Słowacja Polska

__________

__

kierunek wiatru temperatura w °C

ośrodek baryczny (niż/wyż) __________

__

strona świata (N/E/S/W) ____°C

8°C

18°C 18°C

____°C

__________

__

__________

__ __________

__

__________

__

(15)

Strona 15 z 16

Brudnopis

(16)

Strona 16 z 16

A