Treści multimedialne - kodowanie, przetwarzanie, prezentacja
Odtwarzanie treści multimedialnych
Andrzej Majkowski
informatyka + 1
2
Niebieska historia
Grzegorz Krzyśko
3
indygo
http://www.desamodern.pl/product-pol-360-Krakow-niebieski.html
Edward Dwurnik Kraków
niebieski - 2009
Kolor ma znaczenie
4
Prapoczątki
5
Malowidło naskalne z jaskini Chauveta przedstawiające konie
Kompozycja obrazów ze
Skandynawii (Häljesta, Västmanland w Szwecji). Nordycka epoka brązu.
Wyryte linie pomalowano, by były lepiej widoczne.
W neolicie, kiedy pojawiły się pierwsze techniki farbiarskie i człowiek prowadzi już osiadły tryb życia, to nadal kolor niebieski nie zostaje wykorzystany a dominują kolory czerwony i żółty.
Celtowie i Germanie
6
Urzet ( w łacinie guastum, vitrum, isatis, waida) roślina rosnąca dziko na gliniastej glebie w wielu krajach o umiarkowanym klimacie.
Barwnik (indygotyna)
występuje głównie w liściach a otrzymanie niebieskiego
pigmentu wymaga długich i skomplikowanych zabiegów.
Urzet barwierski - morfologia
Bliski Wschód, Azja i Afryka
7
Czynnik barwiący (indygotyna) z liści indygowca działa silniej niż ten w
urzecie, znajduje się w górnych młodych listkach, nadaj trwała niebieska barwę.
W regionach, gdzie rośnie ten krzew, farbowanie za pomocą indygo było już znane w neolicie. Barwnik długu
nieznany na Zachodzie.
Indygowiec farbiarski
Rzym
8
Gajusz Pliniusz Starszy.
XIX-wieczne wyobrażenie
Pliniusz, Historia naturalna
Zdaniem Pliniusza (historyk i pisarz rzymski) w „Historii naturalnej” podaje, że najlepsi malarze używają tylko czterech barw: biel, żółty, czerwony i czarny.
Wyjątkiem jest mozaika, pochodząca z Orientu, w której stosuje się jaśniejszą paletę zieloną i
niebieskawą, również w sztuce bizantyjskiej i
wczesnochrześcijańskiej. W mozaice niebieski jest kolorem wody, a także tła i światła.
Rzym i Grecja
9
Starożytni Grecy i Rzymianie rzadko farbują na niebiesko.
W Rzymie niebieski jest lekceważony i uważany za ekscentryczny ( zwłaszcza w Republice i na początku Cesarstwa) lub też oznaką żałoby. Niebieskie oczy są traktowane niemal jak wada fizyczna, u mężczyzn są oznaką barbarzyństwa i wzbudzają śmieszność.
W Grecji i Rzymie szafir i lapis lazuli są traktowane jako równo cenne i używane w strojach i sztukach zdobniczych. Lapis lazuli jest źródłem pigmentu stosowanym w malarstwie.
Rzym i Grecja
10
Lapis lazuli. Mieszanina minerałów – lazurytu, sodalitu, kalcytu i pirytu.
Przyciągające wzrok złociste iskierki to właśnie
drobniutkie kryształy pirytu.
Azuryt. Skład chemiczny Cu3(CO3)2(OH)2
Kolor moralny
11
XII w. – błękit promowany przez teologów i doceniany przez artystów XIII w. – staje się powszechnie dostępny dzięki farbiarstwu
XIV w. – dominuje wśród barw heraldycznych
Dwa powody:
1.Silny nurt umoralniający średniowiecza 2.Postawa wielkich reformatorów
protestanckich wobec społecznych, artystycznych i religijnych praktyk koloru
Kolor niebieski od połowy XIV w. staje się kolorem moralnym i konkuruje z czerwienią i czernią
Kolory dyskryminujące – XIV i XV w.
12
Barwy stosowane w oznakach
dyskryminacji: biel, czerwień, zieleń i żółć.
Błękit nigdy nie występuje.
Biel i czerń (same i w połączeniu) – dotyczą głownie nędzarzy i kalek (zwłaszcza trędowatych)
Czerwień – kalek i prostytutek
Żółć – fałszerzy, heretyków i żydów Zieleń – muzyków, kuglarzy, błaznów i wariatów.
Przyczyny:
1.Ekonomiczne 2.Etyczne
3.Ideologiczne
13
Jan Vermeer van Delft, właściwe Joahnnes Vermeer(1632- 1675) – ”malarz błękitu”
14
Dziewczyna z perłą, ok. 1665
Alegoria malarstwa ok.1665
Mleczarka ok.1660
XVIII-XX w.
15
Ulubiony kolor (Europejczyków)
Przyczyny triumfu błękitnego:
1.Stosowanie na wielką skalę naturalnego barwnika – indygo 2. Odkrycie nowego sztucznego pigmentu – błękit pruski (pozwala uzyskać nowe odcienie w malarstwie i w farbiarstwie
Cierpienia niebieskiego Wertera
16
• Lata 40-te XVIII – najchętniej noszony (obok szarego i czarnego) na królewskim dworze i w mieście, jasny błękit w strojach ludzi szlachetnie urodzonych ( wcześniej tylko chłopi ) – moda najpierw w stroju kobiecym a potem i męskim
• Ok. 1765 we Francji istnieją już 24 nazwy określające odcienie błękitu uzyskiwane przez farbiarzy ( w XVII w.
13 słów)
• Cierpieniach młodego Wertera (1774) – „werteromania”
przyczynia się do mody na niebieski frak w całej Europie
• 1810 - J. W. Goethe – „Zur Farbenlehre” – rozprawa – subiektywny i kulturowy charakter percepcji kolorów
„fizjologicznych” – kolor na który nikt nie patrzy nie
istnieje. Błękit i żółć dwa bieguny harmonii chromatycznej.
• Żółć – biegun negatywny (barwa pasywna, słaba, zimna) Błękit – biegun pozytywny (barwa aktywna, ciepła,
świetlista) – człowiek powinien naśladować kolory natury (wrażliwość romantyczna)
Nie tylko kolor miłości
17
Edward Hopper, (Nighthawks, 1942)
• Błękit – kolor miłości (romantycznej), melancholii i marzenia, poetów,
przysłów i porzekadeł, rojeń, szczęścia ( „niebieski ptak”, „błękitny ptak”,
„niebieskie migdały”)
• W Niemczech pojęcie „blau sein” –
„być pijanym” – zmęczony i otępiały umysł wskutek nadużycia alkoholu. W Anglii i Stanach Zjednoczonych – „the blue hour” – pora wychodzenia z pracy i pójścia „na drinka”.
• Związek z alkoholem już od średniowiecza – zaleca się przy
farbowaniu urzetem stosowanie zaprawy mocz mocno pijanego człowieka - lepiej wchłonie się barwnik w tkaninę.
„Błękitne diabły”
18
W.C. Handy - Partytura St. Louis Blues
Blues – jako forma muzyczna afro-
amerykańskiego pochodzenia- początki lat 70-tych XIX w., charakterystyczny czteroaktowy rytm, wyrażająca smutek i melancholie duszy.
Blues – w kulturze anglo-amerykańskiej jest skróconą syntagmą „blue devils”
(błękitne diabły)- oznacza melancholię, nostalgie, chandrę .
W język francuskim jako „czarne
myśli”, ang. to be blue, in the blue, niem. alles schwarz sehen, wł. vedere tutto nero i fr. broyer du noir (poddać się czarnym myślom)
Synteza indygo
Produkcja indygo w BASF w 1890 roku
19
Adolf von Baeyer
Upadek indygo na rzecz sztucznych barwników.
1878 – Adolf von Baeyer dokonuje pierwszej chemicznej syntezy
indygo
1890 – Karl Heumann udoskonala procedurę syntezy indygo z aniliny 1897 – firma BASF wprowadza na rynek syntetyczne indygo
20
21
4FeCl
3+ 3K
4[Fe(CN)
6] → ↓Fe
4[Fe(CN)
6]
3+ 12KCl
4Fe
3++ 3[Fe(CN)
6]
4-→ ↓Fe
4[Fe(CN)
6]
3„Błękit pruski”
22
1709 – wyprodukowano w Berlinie nową sztuczną farbę
Przypadkowy wynalazek – Disbach, niemiecki malarz, producent farb
Disbach produkował i sprzedawał m.in.
czerwony barwnik na bazie koszenili z potasem i siarczanem żelaza
Współpraca z Johannem Konradem Dippelem (sprzedaż węglanu potasu zamiast potasu) – tajemnica i majątek 1724 - John Woodward, ang. chemik ogłasza skład chemiczny
1710 - „Notitia Coerulei Berolinensis nuper inventi„ – Johann Leonard
Frisch- pierwsza wzmianka o odkryciu
„błękitu pruskiego”
„Błękit pruski”
23
Łatwo płowieje i jest nieodporny na amoniak (co wyklucza stosowanie go w pewnych mieszankach farb)
W XVIII i XIX w. powszechnie używany do produkcji zielonych tapet ściennych
Od poł. XVIII w. stosowany w technikach i procedurach farbiarskich, aby uzyskać żywsze tony zieleni i błękitu niż te od indygo – konkursy towarzystw i akademii
Otoczony kultem przez impresjonistów i malarzy natury
Peter van der Werf
Złożenie Chrystusa do grobu
24
1709, Peter van der Werff
Najstarszy dowód użycia „błękitu pruskiego” w malarstwie
Hokusai Katsushika (1760-1849) – „starzec opętany malarstwem”
25
Wielka fala u wybrzeży Kaganawy drzeworyt, Ok. 1829 Hokusai Katsushika (błękit pruski)
26
Jeans
27
TYTUŁ SLAJDU
28
Levi Strauss
W 1853 Levi Strauss przybywa do Nowego Jorku i przywozi płótno namiotowe i plandeki na wozy.
Projektuje i szyje spodnie dla
poszukiwaczy złota. Najpierw sprzedaje spodnie i ogrodniczki (overalls) – od
złamanej bieli do ciemnego brązu.
Między 1860-1865 zastępuje materiał
„denimem”- farbowana w indygo „serż”
(tkanina bawełniana o skośnym splocie)
TYTUŁ SLAJDU
29
Levi Strauss
• W 1872 Levi Strauss zawarł spółkę z Jacobem W. Davisem, krawcem z Reno, który zaczął szyć dla drwali spodnie z tylnymi kieszeniami przymocowanymi za pomocą nitów.
• W 1920 pojawia się dopiero nazwa „blue jeans” w handlu.
• W 1919 firma Blue Bell (później Wrangler) staje się konkurencją na rynku i zostaje wprowadzone model „Levi’s 501” z podwójnego denimu, z nitami i metalowymi guzikami.
• W 1936 roku dla uniknięcia pomyłki z konkurencyjnymi spodniami wprowadzono małą czerwoną etykietkę z nazwa firmy.
Niebieski mundur – początek XX w.
30
Mundur marynarski w Polsce, 1935
Niebieski leczy?
31
University of Rochester Medical Center prof. Maiken Nedergaard - na podstawie testów na szczurach - dowiodła, że
popularny niebieski barwnik spożywczy,
nazywany błękitem brylantynowym (E133) - brilliant blue G (BBG), daje
niewyobrażalne rezultaty w leczeniu urazów kręgosłupa.
Niebieski leczy?
Peng W et al. PNAS 2009;106:12489-12493
