PODEJŒCIA ADAPTACYJNE W MONITOROWANIU STANU MASZYN GÓRNICZYCH
S ³ o w a k l u c z o w e System adaptacyjny, kopalnia odkrywkowa, technika diagnostyczna
S t r e s z c z e n i e
Maszyny górnicze czêsto pracuj¹ w warunkach obci¹¿eñ niestacjonarnych, zmiennych w czasie (TVLC).
Niestacjonarnoœæ obci¹¿enia jest spowodowana g³ównie niestacjonarnoœci¹ technologicznego procesu urabiania (zmiennoœæ zewnêtrznego obci¹¿enia spowodowana przez pracuj¹ce ko³o maszyny, zmienny w czasie strumieñ materia³ów transportowanych przez przenoœniki itp.). Uwzglêdniaj¹c zmiennoœæ obci¹¿enia zewnêtrznego, z³o-
¿on¹ budowê mechaniczn¹ diagnozowanego obiektu, wp³yw na œrodowisko naturalne, wysoki poziom zak³óceñ wewnêtrznych / zewnêtrznych, mo¿liwoœæ wyst¹pienia uszkodzeñ wielokrotnych (w ró¿nych miejscach, rozwi- jaj¹cych siê, charakter uszkodzeñ, tzn. rozproszone / lokalne, itp.), monitorowanie stanu staje siê powa¿nym zadaniem. W istocie rzeczy, diagnostyka zu¿ycia, a zw³aszcza uszkodzenia lokalne (na przyk³ad dotycz¹ce pêkniêæ / z³amañ zêbów) jest skomplikowana i niestety nawet profesjonalne systemy diagnostyczne czasem nie s¹ w stanie jej skutecznie prowadziæ. Zdaniem autora, jednym z mo¿liwych powodów jest to, ¿e systemy diagnostyczne s¹ zamkniête i maj¹ sztywne zasady przetwarzania sygna³ów i wyci¹gania wniosków. Dla przyk³adu, przy tak wyj¹tkowej maszynie, jak¹ jest koparka ko³owa, potrzebne jest znacznie bardziej zindywidualizowane podejœcie.
W niniejszym opracowaniu przedstawiono próbê generalizacji wymogów dla takiego systemu diagnostycznego.
Pierwszym za³o¿eniem jest to, ¿e monitorowanie stanu powinno byæ adaptacyjne na poziomie przed przetwo- rzeniem sygna³u, na poziomie ekstrakcji cech diagnostycznych i wreszcie na poziomie diagnostycznego wy- ci¹gania wniosków. Poni¿sze kwestie zosta³y przedstawione jako praktyczny wynik badañ prowadzonych w tej dziedzinie: adaptacyjny pre-procesor sygna³u (filtr adaptacyjny) dla wykrywania lokalnych uszkodzeñ skrzynek przek³adniowych i ³o¿ysk (G&B), adaptacyjny subsystem dla wykrywania uszkodzeñ lokalnych (G&B), adap- tacyjny subsystem diagnostycznego wyci¹gania wniosków dla diagnostyki uszkodzeñ lokalnych (G), adaptacyjny subsystem diagnostycznego wyci¹gania wniosków dla oceny wspó³pracy kó³ zêbatych (G). Zostanie on zilu- strowany przyk³adami opartymi na danych przemys³owych pobranych z maszyn górniczych podczas zwyk³ej (niestacjonarnej) pracy, a mianowicie z dwustopniowej skrzynki przek³adniowej stosowanej w napêdzie prze- noœnika, z³o¿onej skrzynki przek³adniowej z uszkodzonym stopniem planetarnym (koparka ko³owa), ³o¿ysk stosowanych w ko³ach pasowych (przenoœniki taœmowe).
