Marta Szymańska-Sowula
A nna S am bo rsk a S ta ni sł aw S ow ul a
JAK ZAŁOŻYĆ FIRMĘ
I PROWADZIĆ
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ
Imię Nazwisko E-mail Telefon
K siążKa należy do
J aK założyć firmę i prowadzić
działalność gospodarczą
J aK założyć firmę i prowadzić
działalność gospodarczą
2
Autorzy
oprAcowAnieredAkcyjne
korektA recenzent
Projektokładki
składiłamanie,
przygotowAniedodruku
oprAcowAniegrAficzne
Anna Samborska, Stanisław Sowula Monika Nowicka
Małgorzata Rybka, Sylwia Skrzypińska
Magdalena Skrzydlewska
wydAwnictwo
iSBn 978-83-943650-4-2
Centrum Rozwoju Edukacji EDICON sp. z o. o.
ul. Kościuszki 57 61-891 Poznań Wydanie: II
drukioprAwA CGS Drukarnia ul. Towarowa 3 62-090 Mrowino www.cgs.pl
Materiały edukacyjne obejmują zagadnienia zawarte w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach.
CGS Studio ul. Towarowa 3 62-090 Mrowino www.cgs.pl UKRYTY WYMIAR Krzysztof Kanclerski nowy@uwymiar.pl Rafał Chmiel
S piS treści S piS treści
3 09 Od autorów
11 1. Wprowadzenie
11 Pojęcie przedsiębiorcy i przedsiębiorczości 14 Ekonomia
18 Pomysł na biznes 21 Biznesplan 25 Pytania kontrolne 25 Test kontrolny 27 2. System prawny 27 Czym jest prawo 29 Podstawowe pojęcia
33 Budowa aktu normatywnego 36 Źródła prawa
41 Prawo wspólnotowe oraz umowy międzynarodowe 41 Prawo wspólnotowe
43 Umowy międzynarodowe
45 Rodzaje aktów prawnych krajowych 45 Akty prawa powszechnie obowiązującego 46 Akty prawa wewnętrznego
46 Akty prawa miejscowego 47 Sądy i trybunały
52 Pytania kontrolne 53 Test kontrolny
55 3. Rejestracja działalności gospodarczej 55 Wprowadzenie
56 Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) 61 Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) i Urząd Skarbowy
4
62 Zakład Ubezpieczeń Społecznych
64 Urząd Skarbowy i wybór formy opodatkowania 75 Reglamentacja działalności gospodarczej
81 Konto firmowe 82 Test kontrolny
85 4. Spółki osobowe i kapitałowe 85 Wprowadzenie
86 Zdolność i osobowość prawna 88 Charakterystyka spółek 89 Dlaczego spółka
92 Rejestracja spółki
93 Od czego zacząć przygotowania do zarejestrowania spółki 95 Koszty rejestracji spółki
96 Firma a przedsiębiorstwo
97 Odpowiedzialność za zobowiązania spółki 99 Odpowiedzialność w spółkach osobowych 102 Odpowiedzialność w spółkach kapitałowych 103 Opodatkowanie spółki i wspólników
104 Organizacja spółek
105 Organizacja spółek osobowych
106 Organizacja i organy spółek kapitałowych 111 Organizacja spółki cywilnej
113 Test kontrolny
115 5. Pracownik i pracodawca 115 Istota prawa pracy
116 Stosunek pracy
116 Stosunek pracy – podstawowe pojęcia 119 Źródła prawa pracy
120 Przepisy ogólne 122 Rodzaje umów o pracę 124 Zakończenie stosunku pracy 129 Treść umowy o pracę 131 Telepraca
133 Obowiązki pracodawcy i pracownika
133 Obowiązki pracodawcy 136 Obowiązki pracownika 136 Regulamin pracy
137 Odpowiedzialność porządkowa pracownika 139 Procedura nakładania kar
141 Czas pracy i systemy czasu pracy 144 Okresy odpoczynku
145 Urlopy
146 Zmiana pracodawcy a urlop 147 Plan urlopów
147 Urlop na żądanie 148 Urlop bezpłatny 148 Pracownik w roli rodzica 150 Urlop macierzyński
151 Bezpieczeństwo i higiena pracy
153 Odpowiedzialność pracodawcy za wykroczenia 154 Umowy cywilnoprawne
156 Pytania kontrolne 157 Test kontrolny 161 6. Podatki
161 Czym jest podatek i po co go płacimy 165 Podstawowe pojęcia prawa podatkowego 166 Systematyka podatków
167 Podatki i opłaty lokalne 170 Podatki dochodowe 173 Podatki pośrednie 176 Wpływy budżetowe 177 Pytania kontrolne 178 Test kontrolny 181 7. Finanse 181 Pieniądze na start 182 Dotacje unijne
184 Wsparcie z Urzędu Pracy
185 Pieniądze na innowacyjne pomysły
5
6
185 Anioł biznesu
186 Konkursy dla przyszłych przedsiębiorców 186 Crowdfunding – finansowanie społecznościowe 186 Kredyt bankowy
187 Kredyty, pożyczki, leasing 187 Kredyt
188 Pożyczka 189 Leasing 193 Kasa fiskalna 196 Aktywa, pasywa 196 Aktywa 201 Pasywa 204 Pytania kontrolne 205 Test kontrolny 207 8. Marketing 207 Pojęcie marketingu 210 Teoria marketingu mix 211 Produkt
214 Cena 219 Dystrybucja 220 Promocja 221 Reklama
222 Reklama zewnętrzna
223 Internet, media społecznościowe, e-mailing 224 Ulotki
226 Strategie marketingowe 226 Klasyfikacja strategii 229 Test kontrolny
231 9. Prawo autorskie i patentowe 231 Prawo autorskie
233 Treść praw autorskich 235 Prawo patentowe
239 10. Ochrona danych osobowych 239 Dane osobowe i obowiązek ich ochrony
243 Instytucje stojące na straży ochrony danych osobowych 245 Kiedy jest dopuszczalne przetwarzanie danych osobowych 246 Obowiązki przedsiębiorcy (administratora danych)
249 Dokumentacja i warunki techniczne 251 Odpowiedzialność karna
252 Informacje dodatkowe 253 Pytania kontrolne 253 Test kontrolny
255 11. Prawa konsumenta 255 Wprowadzenie
257 Obowiązki przedsiębiorcy
259 Obowiązki przedsiębiorcy przy zawieraniu umów standardowych 261 Obowiązki przedsiębiorcy przy zawieraniu umów poza lokalem
przedsiębiorstwa i na odległość 263 Odstąpienie od umowy
266 Gwarancja 266 Rękojmia
268 Pytania kontrolne 269 Test kontrolny
271 12. Organizacja biura 271 Wyposażenie biura
274 Dobór wyposażenia do stanowiska pracy 278 Dokumentacja biurowa
284 Sporządzanie korespondencji
284 Zasady redagowania pism urzędowych 285 Części składowe pisma
287 Archiwizacja dokumentacji 288 Pytania kontrolne
289 Test kontrolny 291 Klucz do zadań 296 Spis rysunków 296 Spis tabel
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
mojenotatki
o d autorów o d autorów
Drogi Czytelniku!
Jak założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą to książka, po którą warto sięgnąć, jeśli planujesz założyć własny biznes, zarówno jednoosobową działalność jak i spółkę. Znajdziesz w niej nie tylko wyjaśnienia dotyczące rejestrowania działalności gospodarczej i tego, jakie opłaty i podatki będą od Ciebie wymagane, ale też informacje na temat prawa pracy czy prawa autorskiego, które mogą okazać się niezwykle przydatne, kiedy będziesz zatrudniał pracowników czy kupował oprogramowanie dla swojej firmy.
Z pewnością przydatne okażą się też informacje dotyczące pisania biznesplanu, reklamowania swoich produktów i tego, w jaki sposób zdobyć pieniądze na sfinansowanie swojego pomysłu na biznes. Życzymy przyjemnej lektury!
Autorzy
9
10
l egenda
W polach z ramką zamieściliśmy dodatkowe informacje.
Znajdziesz tu m.in. oznaczenie, dla jakich kierunków przeznaczone są różne treści.
W polach oznaczonych żarówką znajdziesz różnego rodzaju ciekawostki.
l egenda
Technik MasażysTa
asysTenTka sToMaTologicZna / higienisTka sToMaTologicZna / Technik DenTysTycZny
Technik RachunkoWości
Technik usług kosMeTycZnych Technik FaRMaceuTycZny
Technik aDMinisTRacji
Przykład dla
Zastanów się, czy kosmetyczka z Dębicy powinna martwić się wzrostem bezrobocia w chinach? Wydaje się, że nie, ale jeśli w chinach wzrośnie bezrobocie, to mniej osób będzie stać na zakup samochodu, a ponieważ chiny importują dużo samochodów, to fabryki aut w europie mniej ich wyprodu- kują, będzie więc potrzebne mniej opon, które produkowane są m.in. w Dębicy. im mniej opon jest produkowanych, tym mniej pracowników jest potrzebnych. jeśli pracownicy za- kładu stracą pracę, to na skutek braku pieniędzy przestaną chodzić do kosmetyczki.
każdy może być przedsiębiorcą, ale nie każdy może być przedsiębiorczy.
Zapamiętaj!
11 W pierwszym rozdziale podręcznika postaramy się omówić podstawowe pojęcia, których znajomość jest obowiązkowa dla osób rozważających rozpoczęcie prowadzenia działalno- ści gospodarczej. Są to również zagadnienia, które powinien znać każdy, kto choć trochę interesuje się otaczającą go rze- czywistością gospodarczą.
Zapewne wielokrotnie słyszałeś pojęcia takie jak przedsię- biorczość i przedsiębiorca. Są to pojęcia, których znaczenie intuicyjnie odczytujemy, nie zastanawiając się nad ich do- kładną treścią. Pojęcia te są bardzo rozległe i nierozerwalnie ze sobą związane.
Próbując zdefi niować pojęcie przedsiębiorcy, zazwyczaj my- ślimy o osobie, która osiągnęła sukces fi nansowy poprzez prowadzenie działalności gospodarczej. Myślimy o egzotycz- nych wakacjach, drogich samochodach i domu z basenem.
Ale czy tak wygląda życie statystycznego przedsiębiorcy?
Niestety nie. Tylko niewielka ich część jest w stanie zbudo- wać stabilny biznes, przynoszący duże zyski pozwalające na dostatnie życie.
Co zatem decyduje o tym, że niektórzy osiągają sukces w bi- znesie a inni nie? Pomijając element szczęścia, możemy przyjąć, że sukces w największym stopniu zależy od nas sa- mych, od tego czy posiadamy pewne cechy charakteru, takie jak przedsiębiorczość i chęć do działania.
w prowadzenie
w prowadzenie
P
oJĘCie PRZedSiĘBioRCY i PRZedSiĘBioRCZoŚCi01 01
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
12
Innym elementem niezbędnym do tego, aby osiągnąć suk- ces jest wiedza (między innymi ta, którą znajdziesz w tej książce). Pamiętaj jednak, że bez dwóch pierwszych cech nawet najbardziej kompetentna osoba, posiadająca dużą wiedzę na temat gospodarki, prawa i biznesu nie będzie do- brym przedsiębiorcą i nie osiągnie sukcesu.
Czym jest zatem przedsiębiorczość? Możemy ją zdefi nio- wać jako umiejętność:
• wykorzystywania nadarzających się okazji,
• podejmowania ryzyka,
• oceny ryzyka,
• obserwacji innych,
• wyciągania wniosków,
• przewidywania,
• rozwiązywania problemów,
• odczytywania potrzeb klientów.
Oczywiście same umiejętności (predyspozycje) nic nie dadzą, jeśli zabraknie nam chęci do działania. Dzięki umiejęt- nościom wskazanym powyżej, osoba przedsiębiorcza jest w stanie zauważyć i wykorzystać nadarzające się okazje do zrobienia interesu, a w sytuacji, gdy sama nie widzi tych okazji, jest w stanie obserwować innych przedsiębiorców i czerpać od nich pomysły i inspiracje.
Należy pamiętać, że niektóre cechy przedsiębiorcy rozwijają się przez całe życie – głównie poprzez zdobywanie doświad- czeń. W życiu przedsiębiorcy bardzo dobrze sprawdza się maksyma „co cię nie zabije, to cię wzmocni”. Każde doświad- czenie, każdy kolejny rozwiązany problem i każde następne
każdy może być przedsiębiorcą, ale nie każdy może być przedsiębiorczy.
Zapamiętaj!
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą w prowadzenie
13 zlecenie powodują, że nabieramy nowych doświadczeń, które w przyszłości zaowocują podejmowaniem szybszych i bar- dziej trafnych decyzji biznesowych. Każdy, kto decyduje się na bycie przedsiębiorcą, musi mieć świadomość, że wiąże się to z koniecznością ciągłego podejmowania nowych wyzwań (co z kolei wiąże się z nauką i podnoszeniem kwalifi kacji).
Jeśli twoim marzeniem jest zbudowanie dużej i solidnej fi rmy (takiej, która zatrudnia dziesiątki osób i ma ustabilizowaną sytuację rynkową), to niezbędne będzie, abyś posiadał do- datkowe cechy, takie jak:
• odpowiedzialność,
• empatia,
• konsekwencja.
Jednak nie wszyscy przedsiębiorcy muszą posiadać po- wyższe cechy (choć jest to zalecane). Jeśli ktoś prowadzi działalność w małej skali, nie zatrudnia pracowników i jego działalność nie jest nastawiona na długofalowy sukces, może się bez nich obejść. We wszystkich innych przypadkach będą one niezbędne. Odpowiedzialność i empatia są szczegól- nie potrzebne wtedy, gdy zatrudniamy pracowników. Należy mieć świadomość, że od działań pracodawcy zależy nie tylko los jego rodziny, ale również los jego pracowników i ich ro- dzin. Empatia pozwala zrozumieć ich potrzeby i umożliwia skuteczniejsze zarządzanie zespołem ludzi. Natomiast kon- sekwencja będzie niezbędna, ponieważ stworzenie stabilnie działającej fi rmy zajmuje zazwyczaj wiele lat.
Należy zaznaczyć, że przedsiębiorczość nie zawsze musi się wiązać z prowadzeniem działalności gospodarczej. Cechy właściwe dla przedsiębiorcy powinni posiadać również zwykli pracownicy, aby samodzielnie i skutecznie wykonywać swoje obowiązki i umieć rozwiązywać pojawiające się problemy.
Można powiedzieć, że są to cechy uniwersalne, gdyż przed- siębiorczy może być również polityk, rodzic czy dziecko.
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
14
Zapewne każdy przedsiębiorca zastanawia się czasami nad tym, dlaczego niektóre fi rmy osiągają sukces, a inne bankru- tują. Dlaczego niektóre produkty sprzedają się w milionach egzemplarzy, a inne przemijają bez echa. Co decyduje o tym, że niektóre kraje się bogacą, a inne biednieją. Poszukiwaniem odpowiedzi na te pytania zajmuje się ekonomia.
Ekonomia to nauka zajmująca się badaniem różnego typu za- leżności występujących w gospodarce. Bada m.in. to, co i dla kogo należy produkować, aby uzyskać jak największe zyski i najpełniej zaspokoić potrzeby konsumentów. Ekonomia bada również, co wpływa na decyzje zakupowe konsumen- tów i decyzje przedsiębiorców.
e
KonoMiaPrzykład dla
Zastanów się, czy kosmetyczka z Dębicy powinna martwić się wzrostem bezrobocia w chinach? Wydaje się, że nie, ale jeśli w chinach wzrośnie bezrobocie, to mniej osób będzie stać na zakup samochodu, a ponieważ chiny importują dużo samochodów, to fabryki aut w europie mniej ich wyprodu- kują, będzie więc potrzebne mniej opon, które produkowane są m.in. w Dębicy. im mniej opon jest produkowanych, tym mniej pracowników jest potrzebnych. jeśli pracownicy za- kładu stracą pracę, to na skutek braku pieniędzy przestaną chodzić do kosmetyczki.
kondycja twojej fi rmy nie zależy tylko od ciebie. W dużej mierze jest ona związana z kondycją całej gospodarki (nie tylko krajowej, ale również światowej).
Zapamiętaj!
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą w prowadzenie
15 Ekonomię dzielimy na:
• mikroekonomię – bada zachowania konsumentów (gospodarstw domowych) oraz poszczególnych branż i sek- torów gospodarki,
• makroekonomię – bada procesy i zależności występujące w całej gospodarce (powszechnie i globalnie).
Obserwacje ekonomistów pozwoliły na opracowanie praw i te- orii ekonomicznych, które powinien znać każdy przedsiębiorca.
Teorie i prawa ekonomiczne mówią nam o tym, co się wyda- rzy (jaki będzie efekt), jeśli wystąpią określone przyczyny w określonych okolicznościach (czyli zadziałają mechanizmy rynkowe). Najbardziej znane prawa i teorie ekonomiczne to:
• prawo popytu – mówiące o zależności pomiędzy ceną danego dobra a poziomem popytu. Zgodnie z tym pra- wem, wraz ze wzrostem ceny spada popyt na dane dobro, a wraz ze spadkiem ceny popyt powinien rosnąć. Jest to prawo całkowicie zgodne z logiką i zdrowym rozsądkiem.
Ludzie posiadają ograniczone zasoby pieniędzy, w związku z czym nie są w stanie utrzymywać stałego poziomu kon- sumpcji przy wzroście cen.
Oczywiście istnieją wyjątki od tego prawa:
• Paradoks Giff ena – w przypadku, gdy rosną ceny wszyst- kich dóbr i nie towarzyszy im wzrost zarobków, można zaobserwować wzrost popytu na najtańsze produkty, gdyż tylko na takie stać konsumentów;
• Paradoks Veblena – teoria mówiąca o tym, że pewne grupy produktów sprzedają się dobrze właśnie ze względu na wysoką cenę, gdyż ich zakup pozwala wy- różnić się ich nabywcom (tzw. efekt snoba);
• Popyt spekulacyjny – charakteryzuje się tym, że w przypadku wzrostu cen określonych produktów, wzra- sta popyt na te dobra, ponieważ ludzie kupują je w celu późniejszej odsprzedaży i osiągnięcia zysku.
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
16
• prawo podaży – w przypadku wzrostu ceny produktu, wzrasta podaż, czyli ilość oferowanych produktów (przed- siębiorcy mogą więcej zarobić sprzedając produkt lub usługi danego typu). Wraz ze wzrostem podaży dochodzi do nasycenia rynku, zwiększenia konkurencji i w efekcie do spadku cen.
• teoria cykli koniunkturalnych – teoria ta zakłada, że gospodarka nigdy nie rozwija się w sposób ciągły w tym samym kierunku. Oznacza to, że po okresach wzrostu go- spodarczego (wzrostu wskaźników gospodarczych takich jak produkcja, dochód czy zatrudnienie), następuje okres stagnacji lub spadku tych wskaźników. Zadaniem ekonomii jest w tym przypadku przewidywanie tych wahań i szuka- nie sposobów na łagodzenie ich skutków.
• prawo Engla – wraz ze wzrostem dobrobytu w danym społeczeństwie, spada procentowy udział wydatków na żyw- ność w domowym budżecie. Proces ten powoduje, że ludzie mają więcej wolnych środków, które mogą przeznaczyć na inne dobra (samochód, mieszkanie, komputer czy wakacje).
Ekonomia zajmuje się również badaniem i opisywaniem roz- maitych zjawisk i procesów, które mają wpływ na sytuację przedsiębiorców. Część z nich to zjawiska ogólne (czasami światowe), które nie zawsze można przewidzieć, a tym bar- dziej zatrzymać. W związku z tym coraz częściej o sukcesie fi rmy decydować będzie umiejętność szybkiego dopasowa- nia się do zachodzących zmian. Do takich zjawisk należy:
• infl acja (wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych) – proces rozumiany jako utrata wartości pieniądza lub wzrost poziomu cen. Proces ten powoduje, że my jako klienci mo- żemy kupić coraz mniej dóbr za posiadane środki.
Tabela 1. Zestawienie udziału procentowego wydatków na żywność i napoje w budżetach domowych w poszczególnych latach (opracowanie na podstawie danych gus)
2000 2010 2015
28,8% 24,8% 24,4%
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą w prowadzenie
17
• wahania kursów walut – jest to szczególny problem dla fi rm, które eksportują i importują produkty. Kiedy wartość naszej waluty rośnie, nasze produkty stają się mniej kon- kurencyjne (ich cena rośnie) na rynkach zagranicznych, natomiast gdy jej wartość maleje, musimy więcej płacić za produkty importowane do naszego kraju.
Na kształt współczesnej gospodarki ogromny wpływ mają również dwa inne zjawiska:
• rozwój nowoczesnych technologii – na skutek rozwoju Internetu, doszło do sytuacji, w której bardzo ciężko jest osiągnąć stabilizację w biznesie. Każdego dnia przedsię- biorcy muszą walczyć o klienta, ponieważ ten w każdej chwili może zamówić dowolny towar w dowolnym miejscu na świecie. Wymusza to wzrost konkurencyjności, czyli konieczność oferowania usług coraz wyższej jakości w niż- szych cenach.
• globalizacja – w znaczeniu gospodarczym jest to proces zwiększania zależności pomiędzy gospodarkami poszcze- gólnych państw. Oznacza to między innymi, że coraz częściej produkty z polskich fabryk są sprzedawane na całym świecie i odwrotnie. Powoduje to, że spadek ko- niunktury w Niemczech prowadzi do obniżenia zysków polskich fi rm (Niemcy są naszym głównym partnerem go- spodarczym) i może wpłynąć na spowolnienie gospodarcze w Polsce. Z drugiej strony, w przypadku osłabienia wy- miany handlowej z jednym krajem, możemy szukać innych rynków, na których będziemy sprzedawać swoje produkty.
Trudno więc stwierdzić jednoznacznie, czy jest to proces pozytywny czy negatywny. Pamiętajmy, że wartość wy- miany handlowej Polski z innymi krajami ciągle rośnie.
W 2013 roku wyeksportowaliśmy towary o wartości ponad 150 mld zł. Oznacza to, że stan naszej gospodarki jest coraz bardziej uzależniony od stanu gospodarki światowej.
Tabela 2. infl acja w poszczególnych latach (opracowanie na podstawie danych gus)
Rok 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014
Wskaźnik
infl acji 10,1% 1,9% 3,4% 1% 4,2% 2,6% 3,7% 0%
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
18
Wiesz już, jakimi cechami powinien wyróżniać się przedsię- biorca i znasz podstawowe pojęcia ekonomiczne, które mogą mieć wpływ na twój przyszły biznes. Czas na wykonanie pierwszego kroku w kierunku stworzenia własnej fi rmy, czyli znalezienie pomysłu na to, co chcesz robić. Jest to pierwsza i najważniejsza decyzja w procesie tworzenia przedsiębior- stwa. Należy przy tym pamiętać, że waga tej decyzji nie oznacza, że nie można jej zmienić. Bardzo często przedsię- biorcy zmieniają branże, w których operują. Szczególnie ci początkujący. Pamiętaj jednak, że im wcześniej dojdziesz do wniosku, że twój pomysł jest zły, tym szybciej zaczniesz poszukiwania nowego i tym mniej środków stracisz na rea- lizację nietrafi onego pomysłu.
Wśród osób planujących rozpoczęcie prowadzenia działalno- ści gospodarczej można wyróżnić różne grupy:
• osoby przejmujące interes rodzinny – taka sytuacja na- stępuje najczęściej wtedy, gdy rodzice ze względu na wiek chcą przekazać dzieciom prowadzenie przedsiębiorstwa.
• osoby odchodzące na swoje – bardzo często pracownicy przedsiębiorstwa po kilku latach pracy odchodzą i zakła- dają własne fi rmy. Osoby takie znają zazwyczaj daną branżę od podszewki i mają wyrobione kontakty.
• osoby kopiujące pomysł na biznes – zakładanie włas- nej fi rmy jest tu często wynikiem obserwacji innych osób (znajomych, kolegów), jednak takie osoby muszą bardzo dokładnie zaplanować swoją działalność, ponieważ w przy- padku, gdy nie pracowały w danej branży, mogą przyjąć błędne założenia.
• osoby poszukujące oszczędności – w tej grupie znajdują się osoby, które dochodzą do wniosku, że prowadzenie sa- modzielnej działalności będzie dla nich bardziej opłacalne niż praca na etacie. Prowadząc działalność gospodarczą
P
oMYSł na BiZneSJ aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą w prowadzenie
19 można samemu wybrać, od jakiej podstawy będzie się opłacać składki na ZUS oraz obniżać podatek dochodowy odprowadzany do urzędu skarbowego poprzez rozliczanie kosztów prowadzenia działalności.
• osoby bezrobotne – osoby zmuszone sytuacją życiową do założenia działalności gospodarczej (brak pracy). Ich problemem jest najczęściej brak wolnych środków fi nan- sowych. Do plusów tej sytuacji można zaliczyć możliwość uzyskania dotacji z urzędu pracy.
• osoby wypalone zawodowo – bardzo często decyzja o podjęciu działalności wynika z wypalenia zawodowego, czyli zmęczenia i znużenia związanego z wykonywaną pracą.
• osoby szukające dodatkowych zarobków – najczęściej osoby posiadające etat i szukające dodatkowych wpływów do budżetu domowego. Plusem tej sytuacji jest możliwość znacznego zredukowania kosztów prowadzonej działalno- ści, gdyż pracownicy, od których pracodawca odprowadza składki do ZUS muszą płacić jedynie składkę na ubezpie- czenie zdrowotne.
Przykład
obserwujesz swojego sąsiada, który otworzył sklep spo- żywczy. Po kilku miesiącach kupił nowy samochód i zaczął budowę domu. Dochodzisz do wniosku, że założenie sklepu jest świetnym pomysłem i przynosi wysokie zyski. kopiujesz pomysł sąsiada i otwierasz podobny sklep na sąsiednim osiedlu. Po kilku miesiącach okazuje się, że sklep przynosi mniejsze zyski niż zakładałeś (nie stać cię na zakup sa- mochodu), a jedną z przyczyn ograniczających twój zysk są wysokie koszty stałe (m.in. koszt wynajęcia lokalu).
Przyczyną twojego rozczarowania jest w tym przypadku zbyt mała wiedza na temat prowadzonego biznesu. W rze- czywistości twój sąsiad otrzymał spadek, za który buduje dom i dzięki któremu było go stać na zakup lokalu usługo- wego wykorzystywanego do prowadzenia sklepu. Dzięki temu nie musi ponosić comiesięcznych kosztów wynajmu.
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
20
Oczywiście powyżej przedstawiliśmy tylko kilka przykładów, które nie muszą odzwierciedlać twojej sytuacji. W przypadku, gdy nie masz pomysłu na swoją fi rmę, ale masz wolne środki fi nansowe możesz zdecydować się na tzw. franczyzę.
Jest to umowa pomiędzy dwoma przedsiębiorcami. Jednym z nich jest franczyzodawca, a drugim franczyzobiorca.
Franczyzodawca to zazwyczaj duża fi rma, posiadająca ustabilizowaną pozycję na rynku i znaną markę. Podpisanie umowy franczyzy daje przedsiębiorcy (franczyzobiorcy) możliwość korzystania z nazwy franczyzodawcy oraz jego do- świadczeń. W zamian franczyzobiorca musi uiszczać opłatę (stałą lub zależną od obrotów). Jest to dobre rozwiązanie dla osób, które chcą zminimalizować ryzyko wiążące się z za- kładaniem fi rmy.
Na jaką pomoc można liczyć podpisując umowę franczyzy?
Najczęściej jest to pomoc:
• w wyborze lokalu,
• w dostosowaniu lokalu,
• prawna, dotycząca założenia fi rmy (rejestracji, rozliczeń podatkowych i zatrudniania pracowników),
• w wyborze dostawców (bardzo często dostawami zajmuje się franczyzodawca),
• w prowadzeniu działań marketingowych.
frAnczyzA
Przykład
jeśli chciałbyś otworzyć sklep z artykułami dziecięcymi, możesz skorzystać z oferty sieci 5.10.15. jest to sieć spe- cjalizująca się w sprzedaży odzieży dziecięcej, posiadająca w Polsce ok. 230 sklepów. Większość z nich to sklepy prowa- dzone przez franczyzobiorców, którzy mogą liczyć zarówno na pomoc w założeniu sklepu, jak i na wsparcie w całym okresie prowadzenia działalności.
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą w prowadzenie
21 Gdy masz już sprecyzowane plany, co do tego, jaki ro- dzaj działalności będziesz prowadzić, możesz przejść do biznesplanu.
Biznesplan to dokument, w którym powinieneś opisać m.in.:
• koszty rozpoczęcia działalności,
• czas potrzebny na rozpoczęcie działalności (uzyskanie po- zwoleń, remont lokalu),
• cele przedsiębiorstwa (co dokładnie chcesz sprzedawać lub jakie usługi oferować),
• sytuację rynkową, która będzie miała wpływ na twoją działalność,
• plan pozyskania środków na rozpoczęcie działalności,
• spodziewane przychody, koszty i zyski.
Biznesplan może być niezbędny w przypadku występowania o dofi nansowanie z urzędu pracy lub starania się o kredyt.
Niezależnie od wymagań zewnętrznych, każdy (szczególnie początkujący) przedsiębiorca powinien go sporządzić.
Każdy biznesplan musi spełniać 2 warunki. Musi być:
• rzetelny – częstym błędem osób piszących biznesplan jest zbytnie upraszczanie biznesplanu. Szczególnie cho- dzi tu o niedoszacowanie kosztów lub ich pomijanie jako nieznaczących i niemających wpływu na ostateczny (sza- cowany) wynik fi nansowy przedsiębiorstwa. Pamiętaj, że biznesplan powinien zawierać wszelkie możliwe do prze- widzenia koszty.
• realny – drugim najczęściej popełnianym błędem jest zbyt duży optymizm przyszłego przedsiębiorcy. Zazwyczaj dotyczy on wielkości sprzedaży, jaką planuje osiągnąć i szacowanych zysków oraz ignorowania zagrożeń.
Zanim przystąpisz do realizacji biznesplanu, powinieneś go zweryfi kować. Jeśli jesteś początkującym przedsiębiorcą, to najczęściej nie będziesz w stanie przewidzieć wszystkich Biznesplan
70
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
Do zryczałtowanych form opodatkowania zalicza się:
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
• kartę podatkową.
Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjono- wanych podlegają przychody osób fi zycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, również wtedy, gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fi zycznych lub spółki jawnej osób fi zycznych (więcej o rodzajach spółek do- wiesz się w rozdziale 4)19.
Dodajmy, że opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają także otrzymane lub po- zostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z ty- tułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.
Opodatkowanie kartą podatkową polega na opłacaniu stałej kwoty podatku niezależnie od wartości faktycznie uzy- skiwanych przychodów. Taka forma ryczałtu sprawdza się w fi rmach zatrudniających niewielu pracowników oraz po- siadających swoją siedzibę w niewielkich miejscowościach.
Wysokość karty podatkowej rośnie bowiem wraz ze wzro- stem zatrudnienia oraz ze wzrostem wielkości miejscowości, w której działalność jest prowadzona. Karta podatkowa ogra- niczona jest również pod względem rodzajów działalności, które można wykonywać, będąc opodatkowanym kartą.
Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej są zwolnieni z obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Podatnicy ci są jednak obowiązani wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury, o których mowa w odrębnych przepisach, stwierdzające sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi, oraz przechowywać ZrYCZałtoWaneFormY
opodAtkowAniA
19 ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektó- rych przychodów osiąganych przez osoby fi zyczne (Dz.u. z 1998 r. nr 144, poz. 930 z późn. zm.).
71
r eJestracJa działalności gospodarczeJ
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
w kolejności numerów kopie tych rachunków i faktur w okre- sie pięciu lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę. Są oni również obowią- zani prowadzić książkę ewidencji zatrudnienia wszystkich osób zatrudnionych w podmiocie, według ustalonego wzoru.
Rodzaje działalności, które można wykonywać będąc opo- datkowanym kartą to m.in.:
• działalność usługowa oraz wytwórczo-usługowa,
• usługi w zakresie handlu detalicznego żywnością, napo- jami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami,
• usługi w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywno ściowymi,
• gastronomia,
• usługi transportowe,
• usługi rozrywkowe,
• sprzedaż posiłków domowych w mieszkaniach,
• usługi w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego (wolne zawody),
• usługi weterynaryjne (wolne zawody),
• opieka domowa nad dziećmi i osobami chorymi,
• usługi edukacyjne w zakresie udzielania lekcji na godziny,
• inne usługi osób fi zycznych (o których mowa w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fi zyczne).
Do wniosku o wpis do CEIDG przedsiębiorca może dołączyć zgłoszenie rejestracyjne lub aktualizacyjne, o którym mowa w przepisach o podatku od towarów i usług. Od czynności urzędowej polegającej na potwierdzeniu zarejestrowania podatnika podatku od towarów i usług jako podatnika VAT czynnego lub podatnika VAT zwolnionego pobierana jest opłata skarbowa w wysokości 170 zł. Obowiązek uiszczenia tej opłaty powstaje z chwilą złożenia zgłoszenia. Wpłaty opłaty skarbowej należy dokonać na konto urzędu miasta/gminy/
dzielnicy, na terenie których mieści się siedziba wskazanego podAtek VAt
72
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
w formularzu urzędu skarbowego. Dokonujący zgłoszenia zobowiązany jest dołączyć dowód zapłaty należnej opłaty skarbowej, nie później niż w ciągu 3 dni od chwili powstania obowiązku jej zapłaty.
W formularzu VAT-R wskazuje się naczelnika Urzędu Skarbowego (US), do którego kierowane jest zgłoszenie. Jest to naczelnik US właściwy ze względu na miejsce wykonywania działalności. Jeżeli czynności opodatkowane VAT wykony- wane są na terenie objętym zakresem działalności dwóch lub więcej urzędów skarbowych, to formularz VAT-R należy złożyć do urzędu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania.
Opłaty należy natomiast dokonać na konto urzędu miasta.
Zwolnienie z podatku VAT o charakterze podmiotowym przysługuje podatnikom w odniesieniu do sprzedaży nie- przekraczającej łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł. W art. 113 ust. 1 ustawy o VAT wskazano, iż do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku20.
Podatek dochodowy od osób fi zycznych (PIT) jest rozliczany z urzędem skarbowym według miejsca zamieszkania po- datnika. W przypadku podmiotów rozliczających się z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) urzędem skarbowym, w którym należy rozliczać ten podatek, jest urząd właściwy ze względu na siedzibę osoby prawnej.
Podstawowym kryterium ustalania właściwości miejscowej urzędu skarbowego w sprawie podatku od towarów i usług (VAT) jest natomiast miejsce wykonywania czynności, które podlegają opodatkowaniu tym podatkiem, a więc miejsce wykonywania działalności gospodarczej.
20 ustawa z dnia 11 marca 2004 r., o podatku od towarów i usług zwana dalej ustawą o VaT (t.j. Dz.u. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.).
Zapamiętaj! Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą rozli- czają się z tego tytułu z należnych podatków. ceiDg zwraca uwagę, że ważne jest, aby rozliczeń takich dokonywać we właściwym urzędzie skarbowym, ponieważ nie zawsze jest on taki sam w zakresie podatków PiT, ciT i VaT.
73
r eJestracJa działalności gospodarczeJ
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
Porównanie dotyczyć będzie 4 podatników świadczących usługi fryzjerskie:
• w dużej miejscowości, zatrudniającego 1 osobę,
• w dużej miejscowości, zatrudniającego 5 osób,
• w małej miejscowości, zatrudniającego 1 osobę,
• w małej miejscowości, zatrudniającego 5 osób.
Dla każdego przypadku zakładamy dochód w wysokości 50 000 zł i 130 000 zł.
Wybór formy opodatkowania wymaga również uwzględnie- nia kosztów księgowości, możliwych do wykazania kosztów uzyskania przychodów, optymalizacji poprzez inne formy struktur (sp. z o.o. i wypłaty zysku). W przypadku przycho- dów przekraczających 1 000 000 zł można się zastanowić nad rozliczaniem działalności z wykorzystaniem struktur międzynarodowych.
PorÓWnanieForm
opodAtkowAniA21
21 Źródło: http://www.vat.pl/porownanie-form-opodatkowania-zasady-opodatkowania- 9812/.
Tabela 4. Porównanie form opodatkowania (opracowanie własne)
Wielkość miejscowości i liczba pracowników / forma opodatkowania
Ponad 50 tys.
mieszkańców i 1 pracownik
5-50 tys.
mieszkańców i 1 pracownik
50 tys.
mieszkańców i 5 pracowników
5-50 tys.
mieszkańców i 5 pracowników
Karta podatkowa
401 zł x 12 = 4812 zł 362 zł x 12 = 4344 zł 905 zł x 12 = 10860 zł 800 zł x 12 = 9600 zł Po odliczeniu składki zdrowotnej 7,75% podstawy
(12 miesięcy = 2698,37 zł) 50 000 zł → 2114 zł
130 000 zł → 2114 zł 50 000 zł → 1646 zł
130 000 zł → 1646 zł 50 000 zł → 8162 zł
130 000 zł → 8162 zł 50 000 zł → 6902 zł 130 000 zł → 6902 zł Liniowy 19%
odliczane składki społeczne = 8492,25 zł, odliczane składki zdrowotne = 2698,37 zł 50 000 zł → 5188 zł
130 000 zł → 20388 zł Zasady ogólne
odliczane składki społeczne = 8492,25 zł, odliczane składki zdrowotne = 2698,37 zł 50 000 zł → 4217 zł
130 000 zł → 23654 zł Ryczałt
ewidencjonowany (8,5%)
odliczane składki społeczne = 8492,25 zł, odliczane składki zdrowotne = 2698,37 zł 50 000 zł → 3380 zł
130 000 zł → 7630 zł
74
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
Z
adanie1 P
odaTeKLinioWYCZY PRoGReSYWnYPaweł Milewski osiąga 60 000 zł rocznie dochodu z umowy o pracę. Dodatkowo prowadzi działalność gospodarczą i za- stanawia się, czy wybrać podatek liniowy czy progresywny.
Przy jakim dochodzie korzystniejsza jest dana forma?
...
...
...
...
...
Z
adanie2 o
BLiCZKWoTĘ PodaTKUProwadzisz salon kosmetyczny prowadzony przez kos- metyczkę niezatrudniającą personelu. Salon znajduje się w małej miejscowości. Kosmetyczka jest nowym przedsię- biorcą korzystającym z niskiego ZUS-u. Oblicz kwotę podatku korzystając z formy ryczałtu od przychodów ewidencjono- wanych (3%).
Miesięczny przychód salonu: 5 750 zł (średni przychód dziennie:
250 zł x 23 dni pracy/miesiąc)
W tym: 5 000 zł przychodu z tytułu wykonanych zabiegów i 750 zł ze sprzedaży kosmetyków.
Koszty kosmetyków, akcesoriów używanych przy zabiegach:
863 zł (15% przychodu) Czynsz: 800 zł
Media: 300 zł Reklama: 100 zł ZUS: 415 zł
75
r eJestracJa działalności gospodarczeJ
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
...
...
...
...
...
Z
adanie3 R
YCZałTCZYKaRTa PodaTKoWaAgata Nowak osiąga przychody z usług handlowych.
Zastanawia się nad wyborem formy opodatkowania pomię- dzy ryczałtem a kartą podatkową, której stawka wynosi 660 zł. Którą formę opodatkowania powinna wybrać, jeśli szacuje osiągnąć przychód około 9 000 zł?
Uwaga: stawka podatku od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5%.
...
...
...
...
...
Istotną barierą na drodze do prowadzenia własnej fi rmy może być również tzw. reglamentacja działalności gospodarczej.
Chodzi tu o istniejący obowiązek uzyskania koncesji, zezwole- nia albo wpisu w rejestrze działalności regulowanej. Obowiązki te dotyczą kilkudziesięciu rodzajów działalności gospodarczej.
W uproszczeniu możemy stwierdzić, że reglamentacja oznacza, że nie możemy podjąć działalności, jeśli nie speł- nimy przewidzianych prawem szczególnych jej warunków.
W przypadku koncesji i zezwoleń musimy ponadto wystąpić do właściwego organu z wnioskiem o ich udzielenie. W razie
R
eGLaMenTaCJa dZiałaLnoŚCi GoSPodaRCZeJ156
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
Jakie są najważniejsze elementy umowy o pracę?
...
...
...
...
...
Wymień kilka wybranych obowiązków pracodawcy, których nieprzestrzeganie może go narazić na poważne konsekwencje.
...
...
...
...
...
Opisz krótko kwestię nakładania kar na pracowników.
...
...
...
...
...
Jakie okresy wypowiedzenia umowy o pracę obowiązują dla różnych okresów trwania zatrudnienia?
...
...
...
...
...
Jaka jest długość urlopu macierzyńskiego według aktualnie obowiązujących przepisów?
...
...
...
...
...
Pytania kontrolne
157
p racowniK i pracodawca
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
1. Do kategorii pracodawców zaliczamy:
a) tylko przedsiębiorstwa państwowe i fundacje b) tylko fi rmy prywatne i gospodarstwa rolne
c) wszystkie jednostki organizacyjne zatrudniające pracowników 2. Zatrudnienie w formie mianowania wyróżnia się tym, że:
a) pracodawcą jest spółdzielnia
b) pracodawcą może być tylko spółka cywilna
c) pracownik mianowany może być zwolniony tylko w przypadku wystąpienia określonych przyczyn
3. najważniejszym aktem prawnym, regulującym stosunki między pracodawcą a pracownikiem jest:
a) kodeks cywilny b) kodeks pracy
c) kodeks spółek handlowych
4. umowa na czas określony przekształca się w umowę na czas nieokreślony w przypadku:
a) podpisania trzeciej umowy na czas określony, jeśli przerwy pomiędzy poprzednimi umowami nie przekroczyły 1 miesiąca b) podpisania sześciu umów na czas określony, jeśli przerwy po- między poprzednimi umowami nie przekroczyły 3 miesięcy c) w przypadku gdy związki zawodowe podejmą taką decyzję
na wniosek pracownika
5. umowa na czas próbny może być zawarta maksymalnie na:
a) 4 tygodnie b) 3 miesiące c) 12 miesięcy Zaznacz prawidłową
odpowiedź.
TeST KonTRoLnY
210
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
Wyróżniamy cztery podstawowe narzędzia marketingowe (koncepcja 4P):
• Produkt (ang. product)
• Cena (ang. price)
• Dystrybucja (ang. place)
• Promocja (ang. promotion)
Narzędzia te oddziałują na siebie, tworząc swoistą mieszankę (mix). Narzędzia te muszą być łącznie projektowane, stoso- wane i analizowane pod kątem grupy docelowej, do której nasz produkt/usługa jest kierowana.
Zapamiętaj!
Zapamiętaj!
klient kupuje korzyści, a twoim zadaniem jest takie działa- nie, aby mu te korzyści dostarczyć.
aby osiągnąć określony cel, należy stosować różne kombina- cje narzędzi i działań marketingowych. elementy składające się na marketing mix w znacznej mierze są względem sie- bie substytucyjne i komplementarne. oznacza to, że ten sam cel marketingowy można osiągnąć za pomocą różnych kompozycji marketingu mix, a poprzez zwiększenie fi nan- sowania jednego z elementów zwiększa się skuteczność oddziaływania pozostałych. inaczej substytucyjność oznacza możliwość zastępowania wzajemnego, komplementarność natomiast uzupełnianie.
T
eoRia MaRKeTinGU MiX211
m arKeting
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
Rdzeń produktu stanowiący podstawę zakupu. To ten rdzeń decyduje o zaspokojeniu podstawowej potrzeby kupującego.
Człowiek, który jest głodny, kupi coś, co głód zaspokoi, czło- wiek, który nie chce zmarznąć w zimie, kupi ciepłe ubranie.
Natomiast o tym, który z produktów spośród dostępnych na rynku wybierze zadecydują kolejne warstwy poszcze- gólnych produktów.
Produkt podstawowy wyposażony w dodatkowe cechy, a więc dodatkowe korzyści, takie jak: opakowanie, estetyczny wy- gląd, dobra jakość, znana marka, użyteczny kształt. Często to właśnie te cechy sprawią, że naszą potrzebę zaspokoi ten, a nie inny produkt. Ważne jest, aby znać swoich potencjalnych klientów i wiedzieć, które z tych cech będą dla nich użyteczne.
Produkt rzeczywisty, do którego dodano kolejne wartości użytkowe takie jak: gwarancja, usługi posprzedażowe, moż- liwość kredytowania zakupu itp. Te również wpływają na decyzje naszych potencjalnych klientów.
Każdy produkt posiada swój cykl życia, czyli okres, w któ- rym produkt jest obecny na rynku.
Produkt
produktpodStAwowy
produktrzeczywiSty
produktpoSzerzony
CYkLŻYCia
Rysunek 14.
struktura produktu w ujęciu marketingowym (opracowanie własne)
gwarancje
Produkt podstawowy Produkt rzeczywisty
Produkt poszerzony Rdzeń produktu opakowanie
jakość
Kolor kształt
Dostawa kredyt
usługi posprzedażowe gwarancje
212
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
Pojęcie to opiera się na myśleniu o produktach w katego- riach potrzeb, jakie mogą zaspokajać. W różnych okresach oczekiwania odbiorców są inne, toteż właściwości produktu muszą za nimi podążać. Cykl życia produktu zaczyna się od wprowadzenia, które jest stopniowe i wiąże się z niewielką sprzedażą. Dopiero w fazach wzrostu i dojrzałości dochodzi do znacznego wzrostu popytu. Ostatnim etapem procesu jest spadek sprzedaży, który rozpoczyna trend spadkowy.
Klasyczny cykl życia produktu jest złożony z czterech faz:
Wprowadzenie produktu na rynek
Etap, w którym najważniejszą rolą działań marketingowych jest poinformowanie potencjalnych klientów o istnieniu pro- duktu, jest to etap charakteryzujący się niewielką sprzedażą i często zerowym zyskiem.
Wzrost
Etap, w którym sprzedaż i tym samym zyski rosną w wyniku coraz większej akceptacji produktu przez konsumentów. Nadal ważne jest informowanie i przekonywanie klientów co do pro- duktu. Często elementem reklamy towarzyszącym temu etapowi jest przekonywanie klientów o wyjątkowości tego właśnie produktu w porównaniu z produktami konkurencji.
sprzedaż
czas i faza ii faza iii faza iV faza
Rysunek 15.
cykl życia produktu
213
m arKeting
J aK założyć firmę i prowadzić działalność gospodarczą
Dojrzałość, czyli nasycenie
Faza, w której dochodzi do spowolnienia sprzedaży, co zwią- zane jest z nasyceniem rynku. Klienci doskonale produkt znają, często w tym etapie próbują produkty konkurencji, stąd nastę- puje to spowolnienie sprzedaży. Na tym etapie rolą reklamy jest utwierdzanie klientów, że wybrali produkt najlepszy.
Spadek
Etap, w którym następuje wyraźny spadek sprzedaży.
Powodem tego mogą być pojawiające się liczne substytuty czy na przykład zmieniająca się moda.
Każda z tych faz wymaga innej strategii marketingowej!
Świąteczne kampanie marketingowe zaczynają się coraz wcześniej i ten czasowy dystans sprawia, że coraz mniej mają wspólnego z samym świętem. Już nawet na kilka miesięcy przed Wigilią rozpoczynają się działania niektórych marek. Czy zastanawiałeś się, dlaczego sklepy zaczynają tak wcześnie sprzedawać przed świętami? Odpowiedzi dostarcza nam wiedza na temat cyklu życia produktu.
Prawdziwą sztuką jest rozpoczęcie świątecznej kampanii marketingowej w takim momencie, aby faza spadku nastąpiła tuż po zakończeniu świąt.
Marketingowcy coraz bardziej wydłużają czas kampa- nii w tym okresie, by maksymalizować zyski w całym cyklu żywotności produktów.
Wszyscy wielcy producenci elektroniki wypuszczają na rynek swoje produkty do połowy listopada. Podobnie branża gier komputerowych i wideo. W grudniu nie ma już czasu na wprowadzanie rynkowych nowości – trzeba konsumować. Wcześniejszy start, nawet jeśli produkt ma wady, wiąże się z ułatwioną promocją, recenzjami w branżowych mediach oraz pewnością, że urządzenie trafi do wszystkich marketów, dostaw- ców oraz sklepów internetowych.
cena: 53,00 zł
CENTRUM ROZWOJU EDUKACJI
EDICON
ISBN 978-83-943650-4-2
9 7 8 8 3 9 4 3 6 5 0 4 2 Anna Samborska – absolwentka fi nansów i bankowości na Uniwersytecie
Ekonomicznym w Krakowie oraz studiów podyplomowych z doradztwa zawodowego. Doświadczenie praktyczne zdobyła pracując w Małopolskim Związku Pracodawców. Od 2005 roku dzieli się wiedzą z zakresu rachunkowości i przedsiębiorczości ze słuchaczami Szkoły Policealnej TEB Edukacja oraz z uczniami I LO w Krakowie. Działalność edukacyjną łączy z pracą w administracji publicznej.
Stanisław Sowula – absolwent prawa na Uniwersytecie Marii Curie-
