Spis treści
Wstęp . . . 9
ROZDZIAŁ I Miejsce Simmla w socjologicznej refl eksji dotyczącej ubierania się | 13 Paradygmat normatywny . . . 15
Ostentacja dawnej i współczesnej klasy próżniaczej . . . 16
Moda ograniczona habitusem . . . 20
Teoria trickle down, czyli przenikanie mody z góry na dół . . . 23
Badania empiryczne dotyczące ubioru . . . 26
Paradygmat interpretatywny . . . 28
Koncepcja mody jako uniwersum dyskursu . . . 29
Ubieranie się jako komunikacja . . . 32
Moda jako wyraz ambiwalencji kulturowych . . . 34
Kontrolowanie ekspresji i manipulowanie wrażeniem . . . 35
Wpływ Simmla na rozwój socjologii mody . . . 37
Teoria trickle down – krytyka . . . 38
Teoria trickle down – kontynuacje . . . 41
ROZDZIAŁ II Simmla koncepcja mody a socjologia współczesna: rekonstrukcja kategorii analitycznych | 45 Moda jako forma uspołecznienia . . . 46
Odróżnienie i upodobnienie jako wyróżniki mody . . . 47
Twierdzenie o dynamice mody – zrewidowanie teorii trickle down . . . 58
Uspołecznienie a współczesne kategorie analityczne: od pozycji społecznej do tożsamości jednostki . . . 66
Racjonalny charakter mody: społeczne umiejscowienie jednostki . . . 66
Intuicje Simmla a kategoria roli . . . 68
Spis treści
6
Intuicje Simmla a kategoria statusu społecznego . . . 73
Intuicje Simmla a kategoria tożsamości . . . 79
Zmysłowy charakter uspołecznienia . . . 86
Intuicje Simmla a kategoria estetyzacji . . . 86
Formalny charakter uspołecznienia – towarzyskość . . . 94
ROZDZIAŁ III Ubieranie się jako proces wzajemnego oddziaływania. Metodologia badań własnych | 101 „Wczesne intuicje” Simmla a założenia symbolicznego interakcjonizmu . . . . 101
Socjologia Simmla jako socjologia humanistyczna . . . 103
Indukcja analityczna jako metoda dowodzenia naukowego . . . 107
Wzajemne oddziaływanie jako jednostka analizy . . . 109
Wybrane koncepcje interakcjonistyczne jako kontynuacja myśli Simmla . . 111
Mechanizmy jaźni . . . 113
Ubranie jako gest znaczący . . . 114
Metody i techniki analizy i zbierania danych . . . 117
Eksploracja i inspekcja . . . 119
Kategorie Simmlowskie jako pojęcia uwrażliwiające . . . 121
Opis badania . . . 123
Dobór badanych i sytuacji badania . . . 125
Obserwacja w lumpeksie „Second Life” . . . 131
Konstrukcja narzędzia badawczego . . . 136
Wywiad z użyciem fotografi i . . . 139
Wywiad „moja szafa” . . . 142
Kwestie etyczne . . . 146
ROZDZIAŁ IV Praktyki ubraniowe klientów lumpeksu „Second Life” | 155 Rola jako kontekst interpretacyjny . . . 157
Rola społeczna a normy ubraniowe . . . 158
Rola a ciekawość i denerwująca niemożność identyfi kacji innego . . . 164
Negocjowanie, dystansowanie się od lub fetyszyzacja roli, czyli ubieranie się jako rozładowanie napięcia . . . 169
Status jako kontekst interpretacyjny ubrania . . . 174
Ubieranie się jako wskaźnik statusu . . . 174
„Być jak Beata K.” i „nie być jak wieśniara z Przywidza”, czyli ubraniowe marzenia i lęki . . . 177
Spis treści 7
Trafy i nokauty, czyli przyjemność społecznej aprobaty
i przykrość wynikająca z braku uznania . . . 180
Ubraniowa nietolerancja, czyli złość z powodu ubrania innych . . . 184
Tożsamość jako kontekst interpretacyjny ubioru . . . 188
Ubieranie się a przyjemność bycia sobą . . . 189
Strategia „ujdzie”, czyli ubierać się tak, żeby nie było nieprzyjemnie . . . 193
Ubiór a miłe spotkania i unikanie nieprzyjemnych sytuacji . . . 194
Wyglądać dobrze i czuć się dobrze . . . 197
Nerwowe zmiany i niepewność przymiarek; ubieranie się jako uzgadnianie, kim jestem . . . 198
Ubieranie się a poczucie kontroli nad przebiegiem tożsamości . . . 202
Estetyzacja jako kontekst interpretacyjny . . . 206
„Najmilej, kiedy to, co podoba się innym, podoba się tobie” – ubieranie się a sensus communis . . . 206
Zasada „nieuprzejmej uwagi” a lęk przed wykluczeniem . . . 212
Towarzyskość, czyli przyjemność bycia razem . . . 217
Uroki wyjścia do kawiarni i „zipowania na chacie” . . . 217
Flirt kontra nuda . . . 220
Ubieranie się a „popęd towarzyskości” . . . 223
Podsumowanie . . . 225
Bibliografi a . . . 231
