SILESIA
www.katowice-airport.com
Magazyn Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice 4 (18) 2008
Katowice International Airport Magazine
Metropolia Górnośląska - Siła miast
The Upper Silesian Metropolis
‘The Power of Cities’
CARGO
Lotniczy transport towarów
Transporting goods by air
wstęp introduction
Słowo od Zarządu
Foreword by the Editor-in-Chief
Słowo od redaktora naczelnego
Szanowni Państwo!
Wakacje letnie to – tradycyjnie już – naj- bardziej pracowity okres w roku dla wszystkich osób zatrudnionych w Mię- dzynarodowym Porcie Lotniczym Kato- wice w Pyrzowicach. Lipiec i sierpień zawsze należą do tych miesięcy, w trakcie których na katowickim lotnisku odprawia- nych jest najwięcej pasażerów. W lipcu tego roku, po raz pierwszy w historii,
w ciągu jednego miesiąca z usług MPL Katowice skorzy- stało 300 tysięcy pasażerów. Kończące się wakacje były także ważne ze względu na fakt podpisania przez Górnośląskie To- warzystwo Lotnicze SA tzw. pre-umów, w których to, jako spółka zarządzająca katowickim lotniskiem, przy wsparciu Unii Europejskiej, zadeklarowaliśmy gotowość do realizacji przeło- mowych dla MPL Katowice inwestycji. Wśród nich najważniej- sze to budowa nowej drogi startowej i trzeciego terminalu pasażerskiego. Ich realizacja umożliwi sprostanie ciągle wzra- stającej liczbie podróżnych i pozwoli umocnić pozycję MPL Ka- towice wśród najbardziej komfortowych dla pasażerów i linii lotniczych polskich portów regionalnych.
Z poważaniem
Artur Tomasik Prezes Zarządu GTL SA
Dear Passengers and Guests!
It has already become a tradition that the summer holiday season is the busiest time for everyone working at Katowice Airport in Pyrzowice. July and August are always our most hectic months as we have the largest number of passengers passing through our gates. In July this year, for the first time in its history, over 300 000 pas- sengers came through our airport in the space of one month. The end of the holiday season this year is a particularly important time for the Upper Silesian Aviation Group, which manages Katowice Airport, due to the signing of pre-contractual agreements, in which, with the support of the European Union, the Group has formally announced its readi- ness to begin crucial and groundbreaking investment projects at Katowice Airport. The most important of these projects is the building of the new runway and the third passenger ter- minal, which will allow the airport to cater for the ever-in- creasing passenger numbers and strengthen Katowice Airport’s position amongst the most traveller and airline- friendly of all of Poland’s regional airports.
Yours Sincerely
Artur Tomasik President of the Board of GTL SA
Drodzy Czytelnicy!
Tegoroczne letnie wakacje powoli zbliżają się ku koń- cowi. Pomimo tego zachęcam do zapoznania się z ar- tykułem z serii „Latam z Katowic! liniami czartero- wymi”, poświęcony tym razem Egiptowi. Może za- chęci on osoby, które nigdy tam nie były, do odwie- dzenia kraju faraonów. Oczywiście podróż tę najle- piej rozpocząć w Międzynarodowym Porcie Lotniczym
Katowice. Ponadto polecam artykuł o zbiornikach wodnych po- łożonych w województwie śląskim, który znakomicie wyjaśnia dla- czego wiele osób twierdzi, że Śląsk to Mazury Południa.
Na koniec pragnę poinformować Was, Szanowni Czytelnicy, iż od kolejnego numeru naszego magazynu znacząco zmieni się jego wygląd. Mam nadzieję, że przypadnie on Państwu do gustu.
Tymczasem zachęcam do zapoznania się z tym numerem
„Silesia Airport”.
Z poważaniem
Piotr Adamczyk redaktor naczelny
Dear Readers!
This year’s summer holidays are slowly coming to an end. Regardless of this fact, I’d still like to invite you to read the article on Egypt in the ‘Fly from Katowice! Charters’. Maybe it will encour- age those of you who have never been to Egypt, to visit the land of the Pharaohs. Naturally, Katowice Airport is the best place to fly from to Egypt. There’s also a great article on the many water reser- voirs in the Silesian region, which prefectly explains why so many people believe that Silesia is the Mazurian region of the South.
To finish up, I’d like to inform our readers that as from next issue, our magazine will undergo major changes. I hope you’ll like it. Until then, I hope you enjoy this issue of ”Silesia Airport”.
Kindest Regards
Piotr Adamczyk Editor-in-Chief
Foreword by the Management Board
SILESIA airport 4 (18) 2008
2
REDAKTOR NACZELNY EDITOR-IN-CHIEF Piotr Adamczyk
RADA PROGRAMOWA PROGRAMME BOARD Artur Tomasik
Monika Krzykawska Monika Olszewska Paweł Wojda
WYDAWCA EDITOR
Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze SA Upper Silesian Aviation Group www.gtl.com.pl
PATRONAT PATRON
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Marshal Office of the Silesian Voivodeship www.silesia-region.pl
Śląska Organizacja Turystyczna Silesian Tourist Organisation www.silesia-sot.pl
PRZEKŁAD TRANSLATION Eva Piotrowska STALI WSPÓŁPRACOWNICY REGULAR CONTRIBUTORS Anna Lenar Teresa Semik Jacek Cwetler Cezary Orzech Andrzej Wiktorowicz
DRUK, SKŁAD I OPRACOWANIE GRAFICZNE PRINTING, TYPESETTING AND GRAPHICS
Agencja Reklamowa S-print 2 Sp. z o.o.
Advertising Agency S-print 2 Ltd.
www.s-print.com.pl
REDAKCJA TECHNICZNA TECHNICAL EDITOR Dorota Mańka
REKLAMA ADVERTISING S-print 2 Sp. z o.o.
Beata Darmolińska e-mail: beata@s-print.com.pl tel. +48 32 256 62 14 www.s-print.com.pl OKŁADKA COVER Piotr Adamczyk KONTAKT CONTACT redakcja@gtl.com.pl Katowice International Airport Magazine SILESIA
spis treści table of contents
r e k l a m a Magazyn Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice News
Latam z Katowic! | Fly from Katowice!
Siła miast | The Power of cities
Orzech w niebie | Orzech in heaven
15 lat firmy Keraniss I 15 years of Keraniss
Sylwetki: Wojtek Kuczok I People: Wojtek Kuczok
Brylanty, czekolada i piwo |Diamonds, chocolate and beer
Lotniczy transport towarów | Transporting goods by air
Dwie perły Morza Czerwonego | Two pearls of the Red Sea
Na straży przepisów | Guarding regulations
Teatr w sercu Śląska | The theatre at the heart of Silesia
Śląska Podróż w Czasie | Silesia – A Journey Through Time
Boeing 737
Pomysł na Śląsk |A concept for Silesia 3
4 5 8 9 10 12 16 18 22 24 26 28 30
0!2+).' .!
"%:0)%#:.)%
:
3ZCZEGÐY
newsMilionowy pasażer
W dniu 24 czerwca, w hali przylotów Ter- minalu B Międzynarodowego Portu Lot- niczego Katowice w Pyrzowicach, ponad miesiąc wcześniej niż w minionym roku od- prawiono milionowego pasażera. Okazał się nim Pan Georg Dittrich, który przyleciał linią Germanwings z Kolonii/Bonn. Pan Georg jest częstym gościem katowickiego lotniska, ponieważ prowadzi w Polsce fir- mę. Szczęśliwiec otrzymał od przedstawi-
cieli GTL SA niewielki upominek. Składała się na niego karta Pre- mium Card, umożliwiająca m.in. bezpłatne korzystanie z par- kingu MPL Katowice oraz ufundowany przez restaurację Sza- franowy Dwór z Czeladzi voucher na kolację dla dwóch osób.
Przedstawiciel Germanwings przekazał milionowemu pasaże- rowi, oprócz firmowych upominków, dwa bilety na dowolną tra- sę tej linii o wartości 100 euro każdy.
W tym miejscu warto przypomnieć historię milionowego pa- sażera w MPL Katowice. Po raz pierwszy, licząc w skali 12. mie- sięcy, milionowego pasażera odprawiono w roku 2005, do- kładnie 16 listopada. Była nim restauratorka z Chorzowa – Pani Monika Bujak. Dynamiczny wzrost ruchu powodował, że w ko- lejnych latach milionowy pasażer odprawiany był coraz wcze- śniej. W roku 2006 było to 14 września, a szczęśliwcem oka- zała się pani Ella Schlothauer z Niemiec. W kolejnym 2007 roku uroczystość ta odbyła się niemal półtora miesiąca wcześniej, 27 lipca. Tym razem milionowym pasażerem był Włoch Giovanni Genta. Od 1994 roku, czyli chwili kiedy Górnośląskie Towa- rzystwo Lotnicze SA zarządza Międzynarodowym Portem Lot- niczym Katowice w Pyrzowicach, pierwszy milionowy pasażer został odprawiony 11 lutego 2002 roku. Wtedy musiało upły- nąć 8 lat, aby udało się osiągnąć wynik, który w tym roku uzy- skano w ciągu niecałych 6 miesięcy.
Millionth Passenger
Katowice Airport’s millionth passenger was checked through on the 24th June, one month earlier than last year, at the arrival hall of Terminal B at Katowice Air- port in Pyrzowice, which is managed by the Upper Silesian Aviation Group. The millionth passenger was Georg Dittrich, who flew in on a Germanwings flight from Cologne/Bonn. Georg is a frequent guest of the airport in Katowice, as he runs a company in Poland. The lucky passenger was offered a token gift from the Upper Silesian Aviation Group in the form of a Premium Card enabling free parking at Katowice Airport and a voucher for dinner for two at Szafranowy Dwór in Czeladź. A Germanwings representative presented the mil- lionth passenger with two tickets valued at 100 Euro each, re- deemable on any Germanwings flight, together with several of the company’s promotional gifts.
It’s worth recounting the story behind the ‘millionth passen- ger’ at Katowice Airport. The Airport first checked through its millionth passenger (over a 12 month period) in 2005. In fact, it was the 16th November and the millionth passenger was Monika Bujak a restaurant owner from Chorzów. The dynamic growth in passenger movement has resulted in the millionth passenger being checked through earlier every year. In 2006, it was Ella Schlothauer from Germany, on the 14th Septem- ber. In 2007, this exciting event was almost a month and a half earlier, on the 27th July. This time, the lucky passenger was Giovanni Genta from Italy. From 1994, since the Upper Silesian Aviation Group has managed Katowice Airport in Pyr- zowice, the first millionth passenger was checked through on 11th February, 2002. 8 years was needed to achieve a result that this year was reached in less than 6 months.
Śląska Biblioteka Cyfrowa
Śląsk ma swoją bibliotekę w Internecie. Pod adresem www.sbc.org.pl dostępnych jest już ponad 8 tysięcy pu- blikacji, stanowiących dziedzictwo kulturowe historycznego Ślą- ska i województwa śląskiego. Śląska Biblioteka Cyfrowa jest wspólnym projektem Biblioteki Śląskiej w Katowicach, Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego oraz wielu bibliotek publicznych i uczel- nianych z terenu Górnego Śląska, Zagłębia Dąbrowskiego, Opolszczyzny, Podbeskidzia i regionu częstochowskiego. Śląska Biblioteka Cyfrowa prezentuje w Internecie najcenniejsze zabytki piśmiennictwa przechowywane na Śląsku (starodruki, rękopi- sy, książki, czasopisma, grafiki, mapy, fotografie), dorobek na- ukowy wyższych uczelni i inne materiały związane z regionem.
Znajdziemy też bogate zbiory dotyczące Kresów, zwłaszcza Lwo- wa, z którym Śląsk łączyły historyczne związki. Biblioteka Ślą- ska prowadzi Społeczną Pracownię Digitalizacji – miejsce, w którym wolontariusze skanują materia-
ły przeznaczone do publikacji, a tym sa- mym powiększają zbiory Śląskiej Bibliote- ki Cyfrowej. Serdecznie zapraszamy do od- wiedzenia Biblioteki Śląskiej i Śląskiej Bi- blioteki Cyfrowej w Internecie.
The Silesian Digital Library
Silesia has its own library on the Internet. There are al- ready over 8 000 works available at www.sbc.org.pl, formimg a historical and cultural heritage of Silesia. The Sile- sian Digital Library is a joint-project of the Silesian Library in Katowice, the Silesian University Library as well as many pub- lic and academic libraries from Upper Silesia, the Dąbrowski Basin, Opole, Podbeskidy and the Częstochowa regions. The Silesian Digital Library showcases the most valuable examples of early Polish writing in Silesia (antique books, manuscrips, books, journals, drawings, maps and photographs), the re- search achievements of tertiary institutions and other materi- als connected with the region. Also, the library holds extensive collections of materials from the Kresy (Eastern Borderlands) – particularly from Lvov, which is historically linked with Silesia.
The Silesian Library conducts a Community Digitalisation Stu- dio – a place where volunteers scan mate- rials destined for publication, thus increasing the collection of the Silesian Digital Library. Come along and visit the Silesian Library, and the Silesian Digital Li- brary on the Internet.
Milionowy pasażer MPL Katowice Pan Georg Dittrich z Panią Moniką Krzykawską - Dyrekto- rem Działu Marketingu i Sprzedaży GTL SA Mr Georg Dittrich, Katowice Airport's millionth passenger, with Ms Monika Krzykawska, GTL Director of Sales and Marketing
fot. Piotr Adamczyk
fot. archiwum Biblioteki Śląskiej photo: Silesian Library archives
*EyLI
+ATOWICE
3HANNON $UBLIN
#ORK"IRMINGHAM ,IVERPOOL
$ONCASTER 3HEFFIELD
%DYNBURG 'LASGOW
"OURNEMOUTH %INDHOVEN ,ONDYN "RUKSELA
$ÙSSELDORF $ORTMUND +OLONIA "ONN
&RANKFURT
3TUTTGART
&RANKFURT (AHN -ONACHIUM
0ARY
7ARSZAWA /SLO 3ZTOKHOLM
-ALMÓ
4URYN
-EDIOLAN
"ARCELONA 2ZYM
+ALABRIA
&ARO
-ALAGA
#OSTA
!GADIR
4ENERYFA
)BIZA -AJORKA 4UNIS -ONASTIR
$JERBA
+ORFU :AKHYNTOS
3ALONIKI 6ARNA
"URGAS
"ODRUM
2ODOS$ALAMAN
!NTALYA
0APHOS (ERAKLION
#HANIA
4EL
3HARM (URGHADA +ATOWICE
"RISTOL
LINIE CHARTER 4 połączenia lotnicze z MPL Katowice
airline connections from Katowice Airport
W Metropolii Górnośląskiej mieszka ponad 2 miliony mieszkańców. Zlokalizo- wany jest tutaj nowoczesny przemysł i sie- dziby wielu światowych koncernów.
Na kilkudziesięciu wyższych uczelniach na- szego regionu studiuje ponad sto tysięcy młodych ludzi z całego świata, co świad- czy o gigantycznym potencjale rozwojo- wym tego miejsca. Czternaście miast,
połączonych ze sobą doskonale rozbudowaną siecią komuni- kacyjną, tworzy od lat zwarty system wielkomiejski, stawiający przed nami nowe wyzwanie. Odpowiedzią na nie jest powo- łanie Górnośląskiego Związku Metropolitalnego (GZM) z sie- dzibą w Katowicach.
Przed GZM stoją bardzo trudne zadania inwestycyjne, które niejednokrotnie przerastałyby możliwości jednego miasta. Je- stem przekonany, że – działając wspólnie – Związek odniesie sukces. Kooperacja kilkunastu miast daje bowiem gwarancję, że w niedalekiej przyszłości ten potężny ekonomicznie i piękny kulturowo organizm wielkomiejski będzie z łatwością konku- rował i współpracował z innymi europejskimi metropoliami.
Piotr Uszok
Przewodniczący Zarządu GZM Prezydent Miasta Katowice
The Upper Silesia Metropolis has a popu- lation of over 2 million people. It is home to modern industries and the headquar- ters for many companies of world renown.
Over 100,000 young people from all over the world study at the many institutions of higher education in our region. All of this serves to underline the region’s enormous potential. The 14 cities making up this ag- glomeration, connected by a well-developed transport system, form a cohesive unit continually presenting new challenges.
The answer to these challenges is the formation of the Metro- politan Association of Upper Silesia (MAUS), which has its headquarters in Katowice.
The MAUS is facing extremely difficult investment challenges, which would surpass the capabilities of many cities of similar stature. However, I am certain that in acting together, the Union will be successful. The alliance forged between these 14 cities guarantees that in the not so distant future, this enor- mous economic and culturally significant urban organism will compete and cooperate with other European metropolises.
Piotr Uszok
President of MAUS Executive Board Mayor of Katowice
Górnośląski Związek Metropolitalny
Metropolia Górnośląska
- Siła miast The Upper Silesian Metropolis
‘The Power of Cities’
region local
6
SILESIA airport 4 (18) 2008 SILESIA airport 4 (18) 2008
region local
Metropolię Górnośląską tworzy 14 miast. To wiel- komiejski ośrodek o ogromnym potencjale. No- woczesna gospodarka, edukacja i kultura czynią z Metropolii znakomite miejsce do pracy i życia.
●200 tys. firm i przedsiębiorstw w Metropolii.
●Drugi co do wielkości, po stolicy, budżet inwestycyjny w kraju – 1,2 miliarda PLN na wydatki inwestycyjne miast.
●Najlepszy w Polsce region dla inwestorów:
– atrakcyjne tereny inwestycyjne, – chłonny rynek zbytu,
– wykwalifikowana kadra pracownicza, – Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, – Międzynarodowe Targi Katowickie, Expo Silesia, – znakomite zaplecze biznesowe.
Położenie i komunikacja
Metropolia Górnośląska leży w centrum Europy.
Sieć dróg i połączeń lotniczych gwarantują jej łączność ze wszystkimi ważnymi ośrodkami eu- ropejskimi, a najlepsza w Polsce infrastruktura komunikacyjna zapewnia szybki i sprawny trans- port w całym regionie.
● Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice w centrum Metropolii – 2 miliony pasażerów rocznie.
Ludzie, edukacja, zdrowie
Największym bogactwem Metropolii Górnoślą- skiej są ludzie – profesjonalnie wykształceni, bez- cenni dla prężnie rozwijającej się gospodarki.
● 65% ludności Metropolii jest w wieku produkcyjnym, a 700 tysięcy nie przekroczyło 35 roku życia.
● 425 szkół średnich – 86 tysięcy uczniów rocznie – wysokiej jakości kadra pracownicza.
● 28 szkół wyższych – 144 tys. studentów.
● Blisko 80 jednostek naukowych i badawczo -rozwojowych – 10% potencjału badawczo -rozwojowego kraju.
● Duża liczba szpitali (blisko 14 tys. łóżek), w tym najlepsze specjalistyczne szpitale w kra- ju – Górnośląskie Centrum Medyczne z Kliniką Kardiologii w Katowicach, Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu, Centrum Onkologii w Gliwicach, Wojewódzki Szpital Chirurgii Ura- zowej w Piekarach Śląskich, Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich i inne.
Czas wolny
Spektakle teatralne, wystawy, koncerty świato- wych gwiazd, żagle, narty – Metropolia zadziwia bogactwem i różnorodnością możliwości spę- dzania wolnego czasu.
● Teatry – dramatyczne, komediowe, muzyczne, offowe; filharmonie, opera – m.in.: Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, Śląski Teatr Tańca w Bytomiu.
● Muzea i galerie prezentujące niezwykle boga- te i różnorodne zbiory – m.in.: Muzeum Śląskie
The Upper Silesian Metropolis consists of 14 cities. It is a urban centre of huge potential.
Modern economy, education and culture make the Metropolis an excellent place to work and to live.
● 200,000 firms and enterprises in the Metropolis.
● The second largest Capital Investments budget in the country after the capital city – PLN 1.2 bn of municipalities’ investment expenditure.
● The best region for investors in Poland:
– attractive investment areas, – absorptive market, – skilled labour force,
– Katowice Special Economic Zone, – International Katowice Fair, Expo Silesia
in Sosnowiec,
– excellent business support facilities.
Location and transport
The Upper Silesian Metropolis is situated in the centre of Europe. The network of roads and air connections provides links with all important Eu- ropean centres, while the best transport infra- structure in Poland enables quick and efficient transportation within the whole region.
● International Katowice Airport in the centre of Metropolis – 2 million passengers annually.
People, education, health
People are the greatest wealth of the Upper Sile- sian Metropolis – professionally educated, in- valuable for dynamically growing economy.
● 65% of the Metropolis' inhabitants are of working age and 700,000 are under 35.
● 425 secondary schools – 86,000 pupils annu- ally – highly qualified staff.
● 28 universities – 144,000 students.
● Nearly 80 scientific and research-development entities – 10% of R&D potential of the country.
● Large number of hospitals (nearly 14,000 beds), including the best specialised hospitals in the country – Upper Silesian Medical Centre with a Cardiology Clinic in Katowice, Silesian Heart Diseases Centre in Zabrze, Oncology Centre in Gliwice, Province Trau- matology Hospital in Piekary Śląskie, Centre for Burns Treatments in Siemianowice Śląskie and others.
Leisure time
Theatre performances, exhibitions, world stars’
concerts, sailing, skiing – the Metropolis amazes by the richness and diversity of leisure activities.
● Theatres – also musical and fringe; philhar- monics, opera – inter alia: The Stanisław Wyspiański Silesian Theatre in Katowice, Sile- sian Dance Theatre in Bytom.
● Museums and galleries presenting extremely rich and diverse collections – e.g.: Silesian Mu-
region local
Górnośląski Związek Metropolitalny ma spra- wić, by tu, na Śląsku żyło się lepiej – to jest cel nadrzędny. Uświadomimy całemu światu, ale i Polsce, że na Śląsku już od dziesięcioleci mamy jedno miasto, w którym żyje ponad 2 mln ludzi, gdzie w promieniu 600 km znaj- duje się sześć europejskich stolic, trzy lotniska, a wkrótce skrzyżowanie autostrad A1 i A4.
Dzięki powołaniu Związku Metropolitalnego możemy skutecznie walczyć z bezrobociem.
Możliwość wspólnego pozyskiwania inwesto- rów to dla nas wszystkich ogromna szansa,
a mieszkańcy Śląska to ludzie pracowici. To tu etos pracy i su- mienności pozwala, pomimo dużego bezrobocia, zachować spokój społeczny.
Od dawna prof. Andrzej Klasik, prof. Michał Kulesza, prof. Marek Szczepański oraz inne autorytety mówili nam: zjednoczcie się, a wtedy najwięksi inwestorzy świata sami do was przyjdą.
Układ, gdzie każda gmina w aglomeracji walczy o „kawałek budżetowego tortu dla siebie” jest na dłuższą metę nie do przyjęcia. Próbą przeciwdziałania takiemu zachowaniu jest właśnie konsolidacja, połączenie w jeden organizm.
Andrzej Stania
Przewodniczący Zgromadzenia GZM
The key aim of the Metropolitan Association of Up- per Silesia is to make Silesia a better place to live.
We want to show the whole world, not only Poland, that Silesia has for many decades had one huge city with over 2 million inhabitants. Where, within a radius of 600 km, lie 6 European capitals, three airports and soon, the crossroads of the A1 and A4 motorways. As a result of the formation of the Metropolitan Association, we are able to suc- cessfully fight unemployment. The ability to joint- ly attract investors is, for us, an enormous op- portunity – it is a well-known fact that Silesians are a diligent and hard-working people. This work ethos and con- scientiousness allows the region to retain its peaceful sense of com- munity despite the high unemployment.
For many years, Professors Andrzej Klasik, Michał Kulesza and Marek Szczepański, together with others of similar standing, have told us: unite and the world’s largest investors will come to you. The current system, whereby each city within the agglom- eration fights for its own ‘piece of the budgetary cake’ is, in the long run unacceptable. The only way to counteract this behav- iour is consolidation and jointly becoming one organism.
Andrzej Stania Chairman of the MAUS Council w Katowicach, Galeria Kronika w Bytomiu, Ga-
leria Rondo Sztuki w Katowicach.
● Festiwale i konkursy – m.in.: Rawa Blues, Off Fe- stiwal, Górnośląski Festiwal Sztuki Kameralnej.
● Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku – je- dyny taki kompleks w tej części Europy – 600 ha zieleni – m.in. wesołe miasteczko, zoo, planetarium, skansen.
● Stadion Śląski w Chorzowie – miejsce wielkich sportowych emocji i koncertów światowych gwiazd muzyki.
● „Szlak Zabytków Techniki” – unikatowy w skali Europy – m.in.: Zabytkowa Kopalnia Węgla Ka- miennego „Guido” w Zabrzu, Radiostacja Gli- wicka.
● Dolomity Sportowa Dolina – miejsce, gdzie przez cały rok można jeździć na nartach.
● Pogoria I, II, III – atrakcyjne pod względem przyrodniczym i rekreacyjnym zbiorniki wodne.
● Baza nurkowa „Gródek” w Jaworznie – ma- lownicze miejsce do nurkowania.
seum in Katowice, ‘Chronicle’ Gallery in Bytom, Roundabout of Arts Gallery in Katowice.
● Festivals and competitions – inter alia: Rawa Blues, Off Festival, Upper Silesian Festival of Chamber Arts.
● Provincial Park of Culture and Recreation – the only such complex in this part of Europe – 600 ha of greenery – including a funfair, zoo, plane- tarium and open-air ethnographical museum.
● Silesian Stadium in Chorzów – venue of great sport emotions and concerts of world music stars.
● “Industrial Monuments Route” – unique in the European scale – inter alia: Historic ‘Guido’
Coal Mine in Zabrze, Gliwice Radio Station.
● Sports Valley ‘Dolomity’ – the place, where ski- ing is possible all year round.
● Pogoria I, II, III – water reservoirs attractive from natural and recreational point of view.
● “Gródek” diving base in Jaworzno – a pictur- esque diving place.
Górnośląski Związek Metropolitalny / Metropolitan Association of Upper Silesia ul. Barbary 21a, 40-053 Katowice
tel: (032) 253-0425, faks: (032) 253-0435 e-mail: biuro@gzm.org.pl, www.gzm.org.pl
Górnośląski Związek Metropolitalny
8 Orzech w niebie - podniebne opowieści Czarka Orzecha Orzech in heaven - the soaring tales of Czarek Orzech
Co ma wspólnego cebula ze zdrowiem pilota? Otóż bardzo wiele, ale nie mam tu na myśli warzywa, tylko Centrum Badań Lekarskich Lotnictwa, potocznie zwane Cebulą. Była to pierw- sza tego typu instytucja, powołana do życia w 1928 r. w celu zbadania wpływu lotu na zdrowie i sprawność fizyczną perso- nelu lotniczego. Utworzenie wyspecjalizowanej służby me- dycznej, jako osobnej specjalności, spowodowane było bardzo dużymi stratami pilotów na początku I wojny światowej.
Po analizie okazało się, że tylko dziesięciu na stu poległych lot- ników zginęło na skutek bezpośrednich działań wojennych i w katastrofach. Pozostali ponieśli śmierć ze względu na zły
stan zdrowia. Okazało się bowiem, iż nie wystarczy być po pro- stu zdrowym, ale trzeba wiedzieć jak reaguje organizm w tak odmiennym środowisku, jakim jest powietrze. Jak po latach precyzyjnie obliczono, na każde 241 godzin lotu przypadał 1 wypadek lotniczy. Ponieważ nie było na czym się wzorować, badano nie to, co trzeba, np. reakcje na nieprzewidziane sy- tuacje. Kandydatowi na pilota podczas wywiadu lekarskiego kazano np. trzymać między palcami igłę, aby nagle, bez ostrze- żenia, wystrzelić tuż przy uchu z tyłu głowy z korkowca. Kro- pelka krwi na opuszkach palców dyskwalifikowała kandydata na pilota. Dziś, znając mechanizm odruchów bezwarunko- wych, nikt na taki pomysł by nie wpadł. Lekarze szybko do- pracowali się norm i standardów zdrowia wymaganych od pi- lotów, prowadząc intensywne badania z zakresu fizjologii i patofizjologii organizmu człowieka, narażonego na działanie czynników towarzyszących lotowi. Ponieważ zaczęto latać co- raz wyżej i szybciej, już w 1936 r. Cebula, przemianowana w międzyczasie na Instytut Badań Lekarskich Lotnictwa, po- siadała jedną z najnowocześniejszych w Europie komorę niskich ciśnień. Badano w niej zachowanie się organizmu kiedy nagle zaczyna brakować tlenu. Po wyposażeniu samolotów w silniki odrzutowe powstał kolejny problem: odporności na przecią- żenia. Proste urządzenie, jakim jest maska tlenowa, trzeba było uzupełnić o skomplikowany strój wysokościowy po to, aby pilot nie tracił przytomności na skutek niedokrwienia mózgu.
Jeszcze poważniejszym problemem do rozwiązana było za- bezpieczenie pilota przed nagłym rozhermetyzowaniem kabiny.
Poznanie patogenezy ostrej choroby wysokościowej okazało się przydatne przy leczeniu choroby niedokrwiennej. Generalnie rzecz ujmując, medycyna lotnicza przyczyniła się do poznania wielu czynników chorobotwórczych, szkodzących człowiekowi przebywającemu w skrajnie nieprzyjaznych warunkach środo- wiska naturalnego. Dzisiaj zaostrzone wymogi zdrowotne do- tyczą przede wszystkim wojskowych pilotów samolotów nad- dźwiękowych, pozostali aż tak końskiego zdrowia nie muszą mieć, ale i tak co pół roku przechodzą okresowe badania.
Czarek Orzech
What do onions have to do with the health of pilots? Well, in Polish, a lot, it would seem. The Polish acronym for the Centre for Aviation Medical Exams bears a strong similarity to the Pol- ish word for onion (CBLL, Cebula). Established in 1928, it was the first institution of its type researching the effects of flying on the health and fitness of aviation personnel. The creation of such a specialised field of medicine was brought on by the large number of take offs pilots were required to do at the beginning of WWI. Analysis showed that only ten out of every hundred pilots died as a result of catastrophic events and those directly war-related. The deaths of the remaining pilots were mostly
caused by ill health. It was found that being healthy wasn’t enough and that it was important to understand the way the human body reacted to environmental changes – such as be- ing airborne. Years of data-collection found that for every 241 hours of flying, there was one aviation accident. Unfortunate- ly, due to the lack of adequate precedents on which to model this research, many issues, such as reactions to unexpected events, were of prime concern. During medical examinations, pilot candidates were required to hold a needle between their fingers. Then, without any warning, a cap gun would be fired from behind them, at ear level. A drop of blood on the fingertips disqualified the candidate from becoming a pilot. Today, with research into the understanding of unconditioned reflexes be- ing at a much higher level, ideas such as these would never even be taken into consideration. Through collecting large amounts of physiological and pathological data of the human body’s re- actions to aviation, doctors were able to refine the norms and standards required of pilots. Aircraft, and therefore pilots, be- gan flying higher and faster, and in 1936, the CBLA (which be- came the Institute of Medical Research into Aviation) had the most modern low pressure chamber in Europe. It was used to test the reactions of the body in oxygen-starved environments.
The installation of jet engines added issues connected with grav- itational forces. The seemingly simple oxygen mask needed to be updated to include pressure-demand or diluter-demand mechanisms, stopping pilots from losing consciousness as a re- sult of an inadequate bloody supply to the brain. A more seri- ous problem proved to be ensuring the pilot’s safety in case of sudden cabin depressurisation. Through the gathering of in- formation regarding the background to severe altitude sickness, doctors were able to treat ischaemia (inadequate bloody sup- ply). Generally speaking, aviation medicine, has resulted in sig- nificant research into pathogenic factors, harmful to people in hostile environmental conditions. Today, tough health regula- tions are particularly applied to pilots of supersonic fighter jets.
Other pilots don’t necessarily need to have supersonic health – but they still need to have two medical checks every year.
Badania lekarskie pilotów
Medical
Examinations for Pilots fot. Wojtek Brol
SILESIA airport 4 (18) 2008 SILESIA airport 4 (18) 2008
innowacyjne firmy na Śląsku innovative companies in Silesia W 2008 roku Keraniss obchodzi
15-lecie swego istnienia. Kiedy w 1993 r. powstał nasz pierwszy sklep, w Polsce dopiero kształtowała się gospodarka rynkowa. Obecnie, dzięki ambitnej pracy zarządu i wszystkich pracowników, firma może pochwalić się siecią sklepów na lotniskach w Warszawie, Łodzi i Katowicach.
Pod koniec sierpnia tego roku nastąpi otwarcie sklepu w Terminalu B w Katowicach-Pyrzowicach.
Keraniss to nie tylko tradycja, ale także nowoczesna technolo- gia zarządzania firmą, wykorzystująca najnowsze techniki mar- ketingowe, dostosowane do gustów i oczekiwań naszych Klientów. Sklepy zostały zaprojektowane przez wysokiej klasy specjalistów, dzięki czemu stwarzają niepowtarzalną atmos- ferę luksusu, a robienie zakupów staje się w nich prawdziwą przyjemnością. Licznych nabywców znajdują markowe alko- hole, wyroby tytoniowe, kosmetyki oraz słodycze.
Nasza firma podjęła się promowania w swych sklepach regio- nalnych wyrobów polskich. Ten swoisty eksport daje lokalnym producentom szansę zaistnienia na rynkach europejskich i po- kazania, że również oni dysponują produktami wysokiej jako- ści. Wiele oferowanych przez nas artykułów powstaje w oparciu o tradycyjne staropolskie receptury. Nie zawierają konserwantów, barwników, ani dodatków zapachowych.
Keraniss uczestniczy w programie pt. „Latam z Katowic!”. Jest to specjalny program zniżek, obejmujący zarówno pasażerów lotów czarterowych, jak i korzystających z regularnych połą- czeń lotniczych. W sklepach Keraniss zniżka ta wynosi 5%
na wszystkie produkty z wyjątkiem wyrobów tytoniowych.
Serdecznie zapraszamy!
In 2008, Keraniss turns 15. When our first store opened in 1993, the Polish market economy was only be- ginning to develop. Currently, thanks to the ambitious efforts of both management and a committed staff, the company has a network of stores at airports in Warsaw, Łódź and Katowice. By the end of August this year, a new store will be launched in Terminal B of Katowice Airport in Pyrzowice.
Keraniss is not only founded on tradition, but also the newest technologies in terms of company management and employ- ing the most up-to-date marketing techniques, adapted to the tastes and expectations of our customers. The stores them- selves have been designed by specialists of the highest calibre creating an atmosphere of luxury in which shopping is a pleas- ure. Among the most often purchased goods are top-class al- cohols, tobacco products, cosmetics and confectionary.
Promoting Polish regional products is one of the company’s key aims. These export-standard goods give local producers a chance to become household names on other European markets and to show off the high-quality products available from this region. Many of our goods are produced using tra- ditional Polish recipes and do not contain preservatives, addi- tives or colours.
Keraniss is proud to be a “Fly from Katowice!“ programme partner. This programme includes discounts for passengers of charter flights, as well as those travelling on regularly sched- uled services. A discount of 5% is offered on all merchandise with the exception of tobacco products.
Drop in and take a look!
15 lat firmy Keraniss
w strefach wolnocłowych!
15 years of Keraniss duty free stores!
fot. Piotr Adamczyk
10
SILESIA airport 4 (18) 2008
sylwetki people
Z WOJTKIEMKUCZOKIEM– PROZAIKIEM, POETĄ, KRYTYKIEM FILMOWYM, SCE-
NARZYSTĄ, AUTOREM POWIEŚCI„GNÓJ” (NA PODSTAWIE KTÓREJMAGDAPIE-
KORZ NAKRĘCIŁA FILM „PRĘGI” NAGRODZONY NAFESTIWALU FILMOWYM WGDYNI), LAUREATEM LITERACKIEJ NAGRODYNIKE 2004, PASZPORTUPO-
LITYKI ZA ROK2003 RÓWNIEŻ W DZIEDZINIE LITERATURY, SPELEOLOGIEM I ZA-
GORZAŁYM KIBICEMRUCHUCHORZÓW–ROZMAWIAJACEKCWETLER.
Jacek Cwetler:Czy zmiany kulturowe i obyczajowe, zachodzące na Śląsku, „przerażają” Pana?
Wojtek Kuczok:Cieszę się, że Śląsk się zmienia i przekształca. Mam nadzieję, że swojej tożsamości oraz swych najbardziej charakte- rystycznych cech nie zatraci. To, że zawód górnika przestanie być najważniejszym i najpopularniejszym zawodem nie znaczy, że Śląsk stanie się jakimś pozbawionym cech i nierozpoznawalnym re- gionem, jednym z wielu w Europie. Bardzo modne jest obecnie przyglądanie się przemianom, które nastąpiły w Zagłębiu Ruhry, a które dały temu regionowi nową tożsamość i szansę na nowe
„życie”. Być może jest to jakiś kierunek, jakaś droga dla Śląska, dla jego industrialnego krajobrazu, np. dla Nikiszowca, Huty Kościuszko w Chorzowie czy innych tego typu zabytków.
JC: A przyroda?
WK:Góry. Ja się zdecydowanie lepiej czuję w górach, niż w mieś- cie. Gdybym miał wybór, to wyprowadziłbym się w góry - chęt- niej w Tatry niż w Beskidy, bo lubię góry skaliste. Ale często spę- dzam wolny czas nie wyjeżdżając ze Śląska, szczególnie pod zie- mią, bo zwiedzanie jaskiń jest moją największą pasją. W gra- nicach Śląska jest ich dość sporo, więc mam jeszcze trochę do spenetrowania. Często jeżdżę także w skałki na Jurę.
JC:Może więc wzorem Andrzeja Stasiuka czy Olgi Tokarczuk prze- niósłby się Pan np. na Podhale czy w Sudety i tam żył i tworzył?
WK:Gdybym miał możliwości, pewnie dawno bym to zrobił. Po- wstrzymuje mnie, że tak powiem, życie rodzinne, dzieciaki, któ- re mają tu szkołę. Myślę, że za paręnaście lat, gdy nie będę miał
JACEKCWETLER INTERVIEWSWOJTEKKUCZOK, WRITER, POET, FILM CRITIC,
SCRIPTWRITER, AUTHOR OF “GNÓJ“ ON WHICH MAGDA PIEKORZ’S FILM
“PRĘGI“ WAS BASED, AWARDED AT THEGDYNIAFILMFESTIVAL AND THE
NIKE 2004 PRIZE-WINNER FOR LITERATURE, AS WELL AS THE WINNER OF THE
2003 POLITICALPASSPORT– ALSO FOR LITERATURE, SPELEOLOGIST AND AR-
DENTRUCHCHORZÓW FOOTBALL FAN.
Jacek Cwetler:Do the changes in culture and customs in Silesia “ter- rify“ you?
Wojtek Kuczok: I’m really glad that Silesia is changing and trans- forming. I hope that it never loses its identity and most char- acteristic qualities. Just because, nowadays, being a miner is not the most important and most popular trade, doesn’t mean that Silesia’s going to become some unrecognisable and character- less region indistinguishable from others in Europe. We’ve seen the changes in the Ruhr Valley, which gave that region a new identity and a chance for a new “life“. Perhaps this will give Sile- sia a direction, a road to follow, particularly for its industrial landscape – such as Nikiszowiec, the Kościuszko Steelworks in Chorzów or other structures.
JC:And what about nature?
WK:Mountains. I definitely feel better in the mountains than in the city. If I had the choice, I’d move to the mountains. I’d pre- fer the Tatras to the Beskidy, though, because I like rocky mountains. But on the other hand, I often spend my free time in Silesia, particularly underground, because caving’s my biggest passion. Within Silesia there are many good places to go cav- ing, so I’ve still got quite a few to explore. I also often go rock climbing in the Jura.
JC:Perhaps you’d like to follow the examples of Andrzej Stasiuk or Olga Tokarczuk and move to eg. Podhale or the Sudety Mountains to live and work there?
WK:If I‘d been given the chance, I probably would’ve already done that years ago. The only thing stopping me is my family. The kids go to school here. I think that maybe in a decade or so, when the
Śląsk nie zatraci swej tożsamości
Silesia will never lose its identity
fot. © Agata Stoińska
sylwetki people ich już na głowie, przeniosę się w jakieś wymarzone rejony. Wra-
cając do cudownych miejsc naszego regionu, to na pewno war- to zobaczyć magiczny zameczek w Będzinie - bardzo tajemni- cze miejsce, z jeszcze bardziej tajemniczymi podziemiami.
JC:Czy historia, dzieje, tradycja, legendy tego regionu mają wpływ na Pana przemyślenia i twórczość?
WK: Tak, ale tylko ta tradycja czy dzieje wygrzebane przeze mnie osobiście w jakiejś prehistorii mojej rodziny. Mam rodziców w dość podeszłym wieku, ale matka służy mi wciąż swymi opo- wieściami. Historia tego regionu, granicznego, także na styku różnych zaborów, w którym zderzały się różne prądy kulturo- we, obfituje w wiele wydarzeń barwnych i pouczających. Żywą historią dla mnie jest również to, co stoi, co się na co dzień ob- serwuje. A więc budynki, pomniki, a raczej ich znikanie z mo- jej rzeczywistości. Miejsca, w których się bawiłem, grałem, star- towałem w zawodach sportowych, spartakiadach są dzisiaj za- mienione na supermarkety czy obiekty sportowe.
JC: Jest Pan kibicem Ruchu Chorzów?
WK: Tak. Od urodzenia. Urodziłem się o rzut beretem od stadionu.
Będę wierny temu klubowi dopóki starczy sił. Oczywiście nie mam nic przeciw temu, żeby w Chorzowie grały dwa mocne kluby na poziomie pierwszoligowym, wtedy może miałbym dylemat komu kibicować. A tak wybór jest prosty…
JC:Podróżując po świecie zdarza się Panu korzystać z lotniska w Pyrzowicach?
WK:Lubię to lotnisko. To nie jest już tylko czarna dziura gdzieś na Jurze, ani też małe kameralne lotnisko, jakim pamiętam je sprzed lat, ale poważny port międzynarodowy. I wreszcie jest tu dobry dojazd.
JC: Pracuje Pan z Magdą Piekorz nad kolejnym filmem „Senność”, który w tym roku trafi do kin.
WK:Tak, to kolejny film, który zrobiliśmy wspólnie. Tym razem udało nam się obsadzić w głównych rolach znakomitych pol- skich aktorów: Małgorzatę
Kożuchowską, Rafała Mać- kowiaka, Krzysztofa Kolber- gera, Mariana Dziędziela, Andrzeja Grabowskiego oraz ponownie Michała Że- browskiego. Film jest moc- no związany ze śląskimi re- aliami, tutaj także kręcono większość zdjęć. A resztę będzie można zobaczyć i ocenić jesienią tego roku, kiedy film trafi do kin.
JC: Dziękuję za rozmowę i do zobaczenia na meczach Ruchu Chorzów.
WK:Dziękuję i do zobaczenia.
kids are all grown up, I’ll move to one of my dream places. Just getting back to some of the gorgeous areas of our region, I think it’s definitely worth seeing the stunning castle in Będzin.
It’s an enchanting place with underground cellars that are even more thrilling.
JC:Do the history, traditions, legends of this region have any im- pact on your reflections and work?
WK:Yes, but only the traditions or stories which I managed to dig up by myself through the prehistoric stories of my own fam- ily. My parents are quite elderly, but my mother still keeps telling me her stories. The history of this region, its borders, at the junction of the different partitions and the clashes of cultures, abounding in colourful and enlightening events. Living history for me, is made up of the things that are around me, things that I observe every day. The buildings, statues, or rather the fact that they’re disappearing from my reality. Places where I played with friends, played sport, inter-school events, have to- day been turned into supermarkets or sporting complexes.
JC: You’re a Ruch Chorzów fan?
WK:Yes. From birth. I was born a stone’s throw away from the stadium. And I’ll be a faithful follower for as long as I live. Of course I don’t have any issues with Chorzów having two strong premier-league level teams, but maybe then I’d have a problem with which team to follow. At least now the choice is easy...
JC:In your travels around the world, do you ever use the Airport in Pyrzowice?
WK:I like this airport, it’s not just this black hole stuck in the
middle of the Jura some- where, nor is it the cosy lit- tle airport I remember from years back, but a major in-
ternational airport. And it’s finally easy to get to.
JC:You’re working with Magda Piekorz again, but this time on the film “Senność“, which will be on our screens this year.
WK:Yes, it’s not the first film we’ve done together. This time we’ve managed to get fantastic Polish actors like Małgorzata Kożuchowska, Rafał Maćkowiak, Krzysztof Kolberger, Marian Dziędziel, Andrzej Grabowski and, once again, Michał Że- browski, into the lead roles. The film is explicitly connected with the Silesia and most of the scenes were filmed here. You’ll be able to see the results and judge it for yourself when it hits the screens in autumn this year.
JC: Thank you for taking the time to talk today and see you at the Ruch Chorzów matches.
WK:Thank you, and see you there.
Visiting Poland? Need a car? Just call !
Katowice Kraków Wrocław Warszawa Łódź Gdańsk w w w . j o k a . c om. p l
+ 4 8 ( 0 ) 3 2 3 5 0 1 4 5 0
r e k l a m a Książka ukaże się 4 września nakładem Wydawnictwa W.A.B.
Published by W.A.B., the book will be available on the 4th September
12
SILESIA airport 4 (18) 2008 SILESIA airport 4 (18) 2008
Lataj z Katowic! liniami tradycyjnymi Fly from Katowice! with traditional airlines
Większość ludzi, przyjeżdżających po raz pierwszy do Brukse- li, próbuje na początku ustalić, czy w podzielonej na części fla- mandzką i walońską stolica Belgii należy do tej pierwszej, czy raczej drugiej. Po czym szybko dochodzą do wniosku, że Bruk- sela jest niepowtarzalna i odrębna od obu belgijskich regionów.
W liczącej niespełna milion mieszkańców stolicy Europy prawie co trzeci przechodzień nie jest poddanym króla Alberta II.
Upon arriving in Brussels, most visitors can’t figure out if Bel- gian’s capital is more Flemish or Walloon. With a third of the less than one million people living in Europe’s capital not pledging allegiance to King Albert II, it quickly becomes clear that Brussels is absolutely unique.
Bruksela
brylanty, czekolada i piwo
Brussels
diamonds, chocolate and beer
ul. Lotnisko 81, tel.: 032 787 33 50, 032 787 33 51
r e k l a m a Lataj z Katowic! liniami tradycyjnymi Fly from Katowice! with traditional airlinest W potocznej opinii Europy Belgia to kraj płaski i... nudny. Wystarczy
jednak tylko trochę popytać brukselskiego bywalca i okazuje się, że to miasto jest fascynujące i oferuje mnóstwo atrakcji. Dla znaw- ców architektury jest Grand Place – cudowny rynek z gotyckim ratuszem, Domem Króla i zabytkowymi kamienicami, jakich nie znajdzie się w żadnym innym mieście. Dla wielbicieli sztuki są fantastyczne zbiory „Musee Royale d’Art Ancien” z obrazami Cra- nacha, obu Brueghelów, Rubensa, Rembrandta i Brouwera.
A także „Musee d’Art Moderne” z Gauguinem, van Goghiem, Degasem, Manetem i Magritte’em, który był... tak, tak – Bel- giem. Jest efektowne Atomium: przeszło 103-metrowy model atomu żelaza, który zbudowano z okazji Wystawy Światowej w 1958 r. Z jego najwyższej kuli rozpościera się piękny widok na Brukselę. Oczywiście trzeba także odwiedzić Manneken Pis. Na jego temat są dwie legendy. Pierwsza mówi, że to zgu- biony w lesie królewicz. Druga, że chłopiec, który w XVI w. na- siusiał na podłożony pod mury Brukseli proch i nie pozwolił na- jeźdźcom ich wysadzić. Tak czy inaczej posążek siusiającego chłopca, który w 1619 r. wyrzeźbił Jerome Duquesnoy, jest w Brukseli kochany. Każdy, kto tu przybywa, próbuje wkupić się za jego pośrednictwem w serca brukselczyków. Manneken Pis ma swoją garderobę w muzeum miasta, a w niej ok. 800 stro- jów, w tym m.in. krakowski z czapką z piórami.
Kiedy już zwiedzimy najważniejsze zabytki Brukseli, pora usiąść i coś zjeść. Uwaga, jest tu drogo, a restauratorzy „nabijają” na- iwnych na potężne rachunki. Zwłaszcza w centrum (np.
przy rue des Bouchers): najpierw kuszą „promocjami”, a potem oskubują bez litości. Kogo jednak stać, zje tu dobrze i smacz- nie. Za brukselską specjalność uchodzą małże (stoemp) i pie-
According to European stereotypes, Belgium is a flat and... dull country. Take a moment to talk to a native Brusselian and it quickly becomes obvious that it is, in fact, a fascinating city with many attractions to offer visitors. For architecture afi- cionados, there’s the Grand Place, a stunning market square with its gothic town hall, the King’s House and many period buildings unique to Brussels. Art lovers will swoon over the col- lections of the Museum of Ancient Art which houses works of Cranach, both Bruegels, Rubens, Rembrandt and the Flemmish painter Brouwer. The Museum of Modern Art includes works by Gauguin, van Gogh, Degas, Manet and Magritte, who was...yes, Belgian. There’s also the over 130m model of an atom of iron – the Atomium, which was built for the 1958 World Expo. The view of Brussels from the Atomium’s highest sphere is breathtaking. Of course, if you’re in Brussels, you have to visit Manneken Pis. There are two legends about this statue. The first states that it’s of a lost prince in the forest.
The second asserts that it’s of a boy who, in the 16th century, urinated on a burning fuse placed under the city walls by an in- vading army, thus curtailling the invasion. Either way, the little statue of the urinating boy sculpted by Jerome Duquesnoy, is loved by all Brusselians. The statue even has its own wardrobe of almost 800 costumes housed in the city’s museum, including a traditional peacock-feathered red Cracovian hat.
After visiting Brussels’ most important sights, it’s time to sit down and have something to eat. One warning, it’s not cheap and restaurant owners like to hike up the bills of naive visitors.
This is particularly true of the centre (eg.Rue des Bouchers).
First, customers are lured in by the “specials“, then they‘re bled
14 Lataj z Katowic! liniami tradycyjnymi Fly from Katowice! with traditional airlines
czone krwisto mięsiwa. Popić je można – co przyznają nawet Niemcy – najlepszym piwem w Europie. Jest go tu przeszło ty- siąc odmian. Najbardziej popularne, jasne, to Stella Artois, Cri- stal i Jupiler. Szlachetne to „piwa trapistów”: Orval, Westvleteren, Rochefort, Achel i Chimay. Na deser proponu- jemy inną tutejszą specjalność – czekoladowe praliny. Można by o nich napisać grubą książkę, ale w skrócie powiem, że naj- pyszniejsze to „ganache”, „gianduja” i „truffles”. Porzućcie wszelką nadzieję wy, którzy się odchudzacie! Kto raz spróbuje, ten wyjedzie z Brukseli z nadwagą.
W tym mieście są dwa uniwersytety: flamandzki VUB i francu- skojęzyczny ULB. Jest też jedno lotnisko Zaventem, a właści- wie... dwa, bo wiele samolotów odlatuje z „Brukseli Południowej”, która naprawdę znajduje się w Charleroi (46 km). Pasażerów dowozi się tam pociągiem. Kto przyjedzie samochodem niech uważa, bo Belgowie nie są najlepszymi kie- rowcami. Bezpieczniej jest zostawić pojazd na parkingu i ko- rzystać z trzech linii metra oraz sprawnej sieci komunikacji miejskiej. Najwygodniej jednak poruszać się po Brukseli rowe- rem, których jest tu niemal tyle, co w Amsterdamie.
Na koniec pora pomyśleć o prezentach z podróży. Oczywiście czekoladki, ale kogo stać, niech rozejrzy się za sklepami, w któ- rych leżą wspaniałe koronki lub popatrzy na wystawy jubile- rów. Takich brylantów, jak w Brukseli, nie kupi się nigdzie. No, może poza Antwerpią, która to nazwa niesłychanie śmieszy Anglików (twerp – to w ich języku „gamoń”).
Ze sportów brukselczycy najbardziej kochają kolarstwo, a zaraz po nim piłkę nożną. Ich Anderlecht toczy od dziesięcioleci
„świętą wojnę” z FC Brugge. Wielką popularność zyskał w ostatnich latach tenis dzięki wyczynom Kim Clijsters i Justine Henin. Niestety, obie zawodniczki zakończyły kariery.
Brukselę opuszcza się z żalem. „Nudne” miasto daje się lubić, o czym pięknie śpiewał Jacques Brel. A poza tym zewsząd tu blisko, więc i wrócić łatwo.
Andrzej Wiktorowicz
dry. Those who can afford it though, will eat well. Mussels in Brussels are a must. And to drink it all down – something even the Germans agree – the best beer in Europe. With over 1000 different types of beer to choose from, you’re sure to find something to your liking. The most popular lagers are Stella Artois, Cristal and Jupiler, whereas the more noble are the Trappist beers: Orval, Westvleteren, Rochefort, Achel and Chi- may. For desert, you can’t go past the famous chocolate pra- lines. I could write a whole book about these, but in essence, the tastiest are “ganache“, “gianduja“ and “truffles“. Let go of any thoughts you had about losing weight! All it takes is one tiny taste...
The city has two universities: Flemish VUB and francophone ULB. There’s also an airport, Zaventem, but many planes take off from “Brussels South“, which is actually in Charleroi (46km from Brussels). Passengers commute there by train. For those who intend on driving, be warned, Belgians are not the world’s best drivers. It’s safer to leave the car at a parking station and use the three metro lines and well-developed public transport system. The simplest method of getting around Brussels is by bike, of which there are as many as in Amsterdam.
Before returning home, it’s time to think about souvenirs. Of course, there’s always chocolates, but for those who can af- ford it, it’s worth taking a look at intricate lace or jewellery stores. Diamonds like these you won’t find anywhere else but in Brussels... ok, maybe Antwerp in general – a place whose name never fails to bring a smile to the faces of English-speak- ers (it really should be ‘a twerp’ though...).
As for sports, Brusselians love cycling, closely followed by foot- ball. Ich Anderlecht has been fighting a “holy war“ against FC Brugge. Thanks to the performances of Kim Clijsters and Justin Henin, tennis has become popular more recently. Unfortu- nately, both players have now retired.
People are sad to leave Brussels. It’s easy to like this “dull“ city – as Jacques Brel so eloquently put it. Besides, it’s close to everywhere, so it’s easy to return.
fot. archiwum autora / Photo: author's archives
