Stankiewicz Zofia

1

SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI

I./1. Relacja . £ . A ~ 2)

I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora P y . * Ć . J I./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora — •*

II. Materiały uzupełniające relację k . ¥ 5^{. H}

III./l. Materiały dotyczące rodziny relatora *—

III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. ---

III./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) — III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 —

III./5. Inne . r — IV. Korespondencja

VI. Fotografie V. Nazwiskowe

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Stankiewicz Zofia z d. Butler pa. "Stanisława" (AWl

Ur. 7 lipca 1892 r, w Derewcacb k. Słucka jako córka nadlea- niczego Eustachego i Zofii. Wykształcenie średnie, nie pracowa­

ła zawodowo, mąż Sylwan Stankiewicz był technikiem budowlanym*

We wrześniu 1939 Zofia wyjechała z Torunia do Brześcia n. B u g i e m , j tam pracowała jako robotnica, potem krawcowa. Wróciła do Torunia w czerwcu 1544 do męża wraz z synem Lechem i zamieszkała przy ul.

H ą z o w e j 22 u Anny Baj poi d. Mąż Sylwan, powróciwszy jako ranny w 1939 r. z bitny nad Bzurą, działał w Okręgowej Delegaturze Rządu z Franciszkiem Kochowi akiom, a od 1942 r* był w AK najpierw komen­

dantem dzielnicy, potem od listopada 1944 komendantem Garnizonu Toruń. Zofia została zaprzysiężona przez "Ludmiłę'* w lipcu 1944 r*, a o d 15 X 44 pełniła funkcję referentki W3K Komendy Garnizonu Toruń. Z ramienia Administracji Zastępczej przydzielała potrzebu­

jącym zapomogi. Po wojnie, ujawniona 25 X 1945 r., aresztowana 30 X 45 r. przebywała w więzieniu w Fordonie do 7 VI 47 r. Zmar­

ła 15 IV 1969 r.

13

Stankiewicz Zofia 2 domu Butler /1H?2 vel 1895- 1969/

ps. Stan isława l

i.

Z.

b.

U r ,, 7 * 0 7 i 8 V 2 v e I 18 9 5 w D e r e w c a c h k S I u c k a , c 6 r k a n a d I e ś n 1 c 2 e q o Eustachego 1 Zofii. Wykształcenie średnie, nie pracowała zawodowo, w 1929 vsl ^1919 mieszkała w W-wie przy ul. Śliskiej 35. W 1939r. wyjechała z synem z Torunia. W latach 1939-- 4© przebywała w Brześciu nad Bug i en; u rodziców męsa, który w tym czasie przebywał w Toruniu /współpracownik Rochowiaka, działał w ODR, od 1942 Komdt. dzielnicy Mokre, od września 1944 Komdt. Garnizonu Toruń /

Wysiedlona pod Pińsk pracowała jako robotnica, następnie krawcowa. Do Torunia wróciła w czerwcu 1944r. Zamieszkała przy ul. Wi*HQwej 22 tt-Atw y Rajpord. Zaprzysiężona przez Halinę Krzeszowsk<k~ Pietkiewicz w lipcu

1944r„ Rozkazem Komendy Okręgu z dn.15.10.1944r. przyjęła obowiązki Komdt.

Garnizonu Obejście i dzielnicy “ S" na terenie inspektoratu Gospodarstwo.

Referentka inspektoratu toruńskiego została po usunięciu Kalińskiej.

Z ramienia Administracji Zastępczej przydzielała potrzebującym zapomogi.

Aktywna działaczka w wydziale opieki społecznej ODR. Miała grupę kobiet z a jmuj *cy ch się o pi e k a sp ołec zn a z ra m i e ni a R o chow i ak a „ 0 r qani zowaIa szkolenia drużyn sanitarnych, tia których wykładowcami b yly lek

Marian Żurawski, mgr neiena - .< amajska ps. K lementyna, 3 ■< a , lek. med. Tomasz Berdziejew.Mieszkała przy ulicy KIonowicza 38 /punkt k o n t a k t o w y ,, s k r z y n k a p o c z t o w a ,, m a g a. z y n s a n i t a r r; y i p r z e c h o w a 1 n :i. a b r oni.

Po wyzwoleniu. Torunia kpt. Sylwan Stankiewicz wydał polecenie WSK przekazania materiałów sanitarnych nowo powstałemu UMK w Toruniu.

U jawniła -się— 25,-±Q.19ft5r. Aresztowana 30.10.1945 przebywała w l^cbacr^

hy-Łwyg gestapo w ;>y ago 5zczv. w wiezieniu na wałach Jagiellońskich t koniec 1945r. przewie;.” dna do Okrąglaka w Toruniu. Po ro*prawie

Wojskowego z dnia 27 „ 0 5 „ 1 ? 4 6 r „ o r z e w i e z 1 o n a d o F o r d o nu ,, g a z a pr ze;.; w.-. ■ ■ d o7.06.1947r ■ Zmari a 15.04.1969r .w Tor uni u ,p oc h ow a na tam z e .

1KJUx k>U)'c^q

p o t O.

P U

■ O - ł f

r e 3. „ o Z o f i i 31 a n k i e w i c z 383/ P o m .

Walka Podziemna na POmorzu w latach 1939-1945, T o r u h 199 0 s „ 19 6, 2 01, 2 34, 2 4 5

Okręg Pomorze AK w Dokumentachl.939-1945, Toruń 1991, s . 17,89

14

Stankiewicz Zofia z domu Butler /1892 vel 1895- 1969/

ps. Stanisława

Ur. 71: 07„ 1892 vel 1895 w Derewcach k. Słucka , cftrka nadleśniczego Eustachego i Zofii. Wykształcenie średnie, nie pracowała zawodowo. W 1929 vel 1919 mieszkała w W-wie przy ul. Śliskiej 35. W 1939r. wyjechała z synem z Torunia. W latach 1939- 44 przebywała w Brześciu nad Bugiem u rodziców męża, ktdry w tym czasie przebywał w Toruniu /współpracownik Rochowiaka, działał w ODR, od 1942 Komdt. dzielnicy Mokre, od września 1944 Komdt. Garnizonu Torufs /

Wysiedlona pod Pihsk pracowała jako robotnica, następnie krawcowa. Do Torunia wróciła w czerwcu 1944r„ Zamieszkała przy ul. Wiązowej 22 u Anny Rajpord. Zaprzysiężona przez Halinę Krzeszowską- Pietkiewicz w lipcu 1944r. Rozkazem Komendy Okręgu z dn.l5.10.1944r. przyjęła obowiązki Komdt„

Garnizonu Obejście i dzielnicy " S" na terenie inspektoratu Gospodarstwo.

Referentka inspektoratu toruńskiego została po usunięciu Kalińskiej.

Z ramienia Administracji Zastępczej przydzielała potrzebującym zapomogi.

Aktywna działaczka w wydziale opieki społecznej ODR. Miała grupę kobiet zajmujących się opieką społeczną z ramienia Rochowiaka. Organizowała szkolenia drużyn sanitarnych, "Na których wykładowcami by^li , lek. med.

Marian Żurawski, mgr Helena Kałamajska ps. Klementyna, *It£&ia^$H*Affl?robacka, lek,, med. Tomasz Ber d z i ej ew„ Mieszkała przy ulicy KI on owi cza 38 /punkt k o n t a k t o w y , s k r z y n k a p o c z t o w a , m a g a z y n s a n i t a r n y i przeć h o w a 1 n i a broni,, Po wyzwoleniu Torunia kpt. Sylwan Stankiewicz wydał polecenie WSK przekazania materiałów sanitarnych nowo powstałemu UMK w Toruniu.

Ujawn iła się 25.10„1945r „Ar eszt owan a 30.10„1945 pr zeb ywała w 1ochac h byłego gestapo w Bydgoszczy, w więzieniu na Wałach Jagiellońskich pod koniec 1945r. przewieziona do Okrąglaka w Toruniu.Po rosprawie Sądu Wo j s k o w e g o z dni a 27.05.1946r.p r z e w i e z i o n a d o F o r d o n u , g d z i e p r z e h y w a ł a do7.06.1947r. Zmarła 15.04.1969r„w Toruniu ,pochowana tamże.

r e 1. o Z o f i i S t a n k i e w i c z 3 83/ P o m ,,

Walka Podziemna na POmorzu w latach 1939-1945, Toruń 1990 s . 196,201,234,245

Okręg Pomorze AK w Dokumentach 1939-1945,Toruń 1991, s.17’89

< n

15

IhSjS. AK Toruń.

Ur. 7.VII.1o92 r..w Derewcach k.Słucka, c. Eustachego, nadleśni­

czego i Zofii z d.Pawłowićz. Wykształcenie średnie, z przyuczeniem

resie 1918-1919 należała tam do POW. W 1919 r. przedostała się wraz z mężem Sylwanem na teran Państwa Polskiego. Do 1923 r. mieszkała pod Warszawą i w Warszawie, a od 1933 r. w Toruniu.

We wrześniu 1939 r . , w cza«ie ucieczki przed Niemcami, dotarła wraz z synem - > Lechem, do Brześcia n.Bugiem, gdzie mieszkali ro­

dzice męża. Wiosną 1940 r. wysiedlona stamtąd przez władze radziec­

kie, przeniosła się do wsi Horodyszcze pow. Pińsk. Pracowała tam w fabryce dykty. Do Torunia wróciła wraz z synem w czerwcu 1944 r.

została zaprzysiężona w lipcu 1944 r. przez Halinę Krzeszowską ps.

"Ludmiła", szefa WSK KO Pom. Od października 1944 r. pełniła fun­

kcję ref. WSK g a m . A K Toruń, a później, w miejsce usuniętej Bole­

sławy Kalińskiej p s."LulaM , ref. WS K insp. AIC Toruń. ] Organizowała--

*iatk*-WSK-.

goszczy na rozprawie w Toruniu, nc ? lata więzienia. Karę odbywała w Fordonie, skąd na mocy emnestii została zwolniona w czerwcu 1947 r.

Pracowała chałupniczo w spółdz. "Rzut%' Toruniu. Zmarła 15*XV, 1969 r.

AP AK T. Z.Stankiewicz;

Walka podziemna...

L.Stankiewicz

16

S$ABX2£W2€E 3USPIA, ps• "Stanisława"v z dou Butler, »oK, Inspektorat

loruh*

Urodzona ?* lipce 1692* w Berewcach kole Słueka* Rodzica* Eustachy

i Zofia a Pawłowi ozów Butlerowie* Ojciec - nadleśniczy* matka • be®

zawodu* Wykształcenie żrecinie ogólne,a prsjucsenia krawcowa* Do 19*9 przebywała aa taranach mitimczzz n y ; w okresie 1918*-1919* należała tan do Bolskiej Organizacji Wojskowej /*CW/* W 1919* przedostała się wraz a mężem fiylwanem na tarany nowo powalalego Kuóstwa f ols kiego | do 1923* zamieszkiwała pod Warszawą 1 w samej Warszawie* Od 1923 .do

wojny przebywała w f o n u d u * We wrześniu 1959*» * czasie ogólnąj w * cleczkl z Pomorza dotarła,jul po oblataniu Warszawy, do Brześcia nad

Bugiem, gdzie mieszkali rodzice a ^ « » Wiosną 19*0* wysiedlona ataa- tąd przez władze Sadeleokie« przeniosła aif do wai Korodyszcze na te­

renie pow* Pieskiego* Tam pracuje w fabryce dykty* a po poważnym wy­

padku w czasie pracy nocnej, pracować w fabr?ce przestaje, zarabia­

jąc po trochu jako krawcowa* Bo Torunia wraca wraz z synem w czerw­

cu ₁₉**»/W okresie ewakuowania sif Siemoów z terenów wschodnich*

tipotyka się tu z mężora, który powołany do wojaka w ₁₉₅₉* i ranny w czasie kampanii wrześniowej * pozostawał cały czas okupacji w 1oraniu*

Po powrocie zamieszkuje wraz z mężem i synem w lokalu przy ul* d o * aowioza 38,należącym de Antoniego Wierzbickiego przebywającego w obo*

zie w Btutthofief udostępniony® przez jego tonę* W lipcu 19*4* wstę­

puje do AKf gdzie był czynnie zaangażowany jej mąż* 2przysiężone

przez Halinę Krzeszowską /"Ludmiłę"/ pełni od października 19*** fun*

keje referentki WSK Garnizonu 'ieruć, e póiniej, w miejsce usuniętej

Bolesławy Kalińskiej /"Lula"/* referentki WSJC Inspektoratu Sertrfk*

Bierze czynny udział w organizowaniu siatki W8£9 w kurtach szkolenia

sanitarnego oraz w gromadzeniu leków* % ramienia Administracji Zastę*

pczej uczestniczy w rozdzielaniu zapomóg potrzebującym* W skład ref o*

r&tu WSE wchodził szereg sekcyjnych* służby sanitarnej, kwaterunko­

wej » łączności i In* oraz referentki dla poszczególnych dzielnic.

i

17

6

Spośród ®apłimi«ia«yciit referentk% dzielnicy J^rsodaieście Cuełmićskie /"Cfeafci^*/ byle Helena Kałemajaka* p©,M&leiiieatynaM f dzielnicy **Śjr64»

mieście /".izarotkt*/ A cne He^pofS* Słzfefni&y iSokre /*m k l * / ICasimiare gfcrobaeka* pe^Halezka*** Zofia Stankiewicz are©ztowaaa została 30*10#

W m po parodniowym trweniu**kotłfi* w rleaakaniu Stankiewiczów przy

w ioruniu,

ul# Mickiewicza Rozprawa sądowa odbyła tslę 27*0&*19*&* prz*d «©4*

Sądem Bekonowym w Bydgoszczy* wyrok 3 lata* łrzebyweła w areszcie śle dczym ika Sałacfa Ua& Sikorskiego, p o wyroku, w irordonie* Zwolniona na

mocy amnestii w c z e m u 19*7 • F o wyjściu a witsiewia ohorowala* la utrzymanie a woje oraz j.-er.oc dla s§ t* i syna starała sit zarobić do*

raźnymi pracami chałupniczymi dla żip-oi "Ezutw w iorunlu* Umarła

1S*Q**1^C>S>.

ElŚblet* Zawaoka “Kobiety w Armii Krajowej aa Iomor»uw praca sbior*

“lalka Podzieana ma iromorzu w latach 193 Iow . b u k o w e w to*

ruaiu* etr* & 2 S 24? ♦W*.

A r e n d o m . Aj4- 2.oruśt teczka O t a h M u A t * aygn. 15^*

f ć > V - U A b . ^ v e J v ~ < t a V v ^

Sporządził i

6,₁₂.₁₉S₂* C£- Pt* ^ 4 *»*-

18

Stankiew icz Z ofia z d. B utler ps.” Stanislaw a”

(1892-1969), referentka WSK Insp. AK Toruń.

Ur. 7 VII 1892r. w Derewcach k. Słucka; córka Eustachego - nadleśniczego, i Zofii z d. Pawłowicz.

Wykształcenie średnie, z przyuczeniem do krawiectwa.

Do 1919 r. przebywała na terenach Mińszczyzny. W latach 1918-1919 r. należała tam do POW. W 1919 r.

przedostała się wraz z mężem Sylwanem na teren państwa polskiego. Do 1923 r. mieszkała pod Warszawą iw Warszawie, a od 1923 r. wToruniu.

We wrześniu 1939 r., w czasie ucieczki przed Niemcami, dotarła wraz z synem —>Lechem, do Brześcia n/Bugiem, gdzie mieszkali rodzice męża. Wiosną 1940 r.

wysiedlona stamtąd przez władze radzieckie, przeniosła się do wsi Horodyszcze, pow. Mińsk. Pracowała tam w fabryce dykty. Do Torunia wróciła wraz z synem w

czerwcu 1944 r. i zamieszkała przy ul. Klonowicza 38 z mężem Sylwanem, pełniącym wówczas funkcję kmdta Dzielnicy Mokre Garn. AK Toruń. Do służby w AK została zaprzysiężona w lipcu 1944 r. przez Halinę Krzeszowską ps. ”Ludmiła”, szefa WSK KO Pom. Od października pełniła funkcję referentki WSK Gam. AK Toruń, a nieco później, w miejsce usuniętej Bolesławy Kalińskiej ps.”Lula”, referentki WSK Insp. AKToruń. [uw. Red.: zachował się dokumento mianowaniu “Stanisławy” referentką WSK L. dz. 166/44 zdn. 15 X 1944.] .,

Aresztowana 30X1945 r., skazana 27 V 1946 r. przez WSR w Bydgoszczy na rozprawie w Toruniu na 3 lata więzienia. Karę odbywała w Fordonie, skąd na mocy amnestii została zwolniona w czerwcu 1947 r. Pracowała chałupniczo w spółdzielni “Rzut” wToruniu.

Zmarła 15 IV1969r.

APAK.T.: B a g i ń s k a Cz., S t a n k i e w i c z Z.; AOP AK z. 13, s. 21.

Walka podziemna...; Zawacka, Szkice...

Lech Stankiewicz

195

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

Ictvuai t e

>

S T A N K I E W I C Z Z O F I A O D R ?

B a r d z o z a n g a ż o w a n a w p r a c ę o p i e k i s p o ł e c z n e j w T o r u n i u .

G , G ó r s k i , P o m o r s k a O D R > [w:] W a l k a p o d z i e m n a . . . , s. 196.

M G r 199 4

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46