ROLA PORTALI INFORMACYJNYCH W WYSZUKIWANIU INFORMACJI I POZYSKIWANIU WIEDZY W KONTEKŚCIE SYSTEMÓW e-ZDROWIA

(1)

Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 216 · 2015 Informatyka i Ekonometria 1

Anna Sołtysik-Piorunkiewicz Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Wydział Informatyki i Komunikacji Katedra Informatyki

anna.soltysik-piorunkiewicz@ue.katowice.pl

Piotr Ziuziański

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach piotrziuzianski@gmail.com

ROLA PORTALI INFORMACYJNYCH

W WYSZUKIWANIU INFORMACJI I POZYSKIWANIU WIEDZY W KONTEKŚCIE SYSTEMÓW e-ZDROWIA

Streszczenie: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie możliwości Internetu w celu zarządzania wiedzą w e-zdrowiu. Autorzy przedstawili narzędzia internetowe, które są wykorzystywane w tym obszarze. Ponadto sklasyfikowano je w następujących kontekstach: komunikacja, e-handel, diagnozowanie oraz wiedza. Wybrane narzędzia internetowe wykorzystywane w kategorii zarządzania wiedzą zostały opisane i ocenione metodą punktową. Portale, które zostały ocenione najlepiej oraz najgorzej poddano ko- lejnej ocenie przy uwzględnieniu kontekstu nawigacyjnego, funkcjonalnego oraz rodzaju publikowanych informacji.

Słowa kluczowe: portal informacyjny, zarządzanie wiedzą, e-zdrowie.

Wprowadzenie

Obecnie coraz częściej technologie informacyjne i komunikacyjne są wykorzystywane w obszarze e-zdrowia [Eysenbach, 2001], przede wszystkim w kontekście wspomagania wyszukiwania informacji i pozyskiwania wiedzy dla potrzeb ochrony zdrowia. Rozwój społeczeństwa informacyjnego istotnie wpływa na sposób i formę dystrybucji informacji i wiedzy za pośrednictwem Internetu oraz portali informacyj-

Małgorzata Furmankiewicz Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach malgorzata.furmankiewicz@gmail.com

(2)

Rola portali informacyjnych w wyszukiwaniu… 95

nych dedykowanych ochronie zdrowia. Coraz liczniejsze grono internautów korzysta z systemów wspomagania decyzji i systemów ekspertowych udostępnionych na portalach informacyjnych w celu samoleczenia czy autodiagnozy. Wielu ekspertów z dziedziny medycyny również traktuje systemy wspomagania decyzji i systemy ekspertowe jako ważne źródło wiedzy w diagnostyce medycznej.

Jakość opieki zdrowotnej jest jednym z głównych wyzwań stojących przed świadczeniodawcami, pracownikami, pracodawcami i agencjami rządowymi w globalnej gospodarce. Jednostki opieki zdrowotnej stanęły w obliczu wyzwań, jakie niesie ze sobą rozwój gospodarki i społeczeństwa informacyjnego w ciągu ostatnich lat, takie jak sposób dystrybucji zasobów opieki zdrowotnej, zapew- nienie opieki zdrowotnej w równym stopniu niezależnie od segmentów społecz- no-gospodarczych ludności oraz kontrola kosztów opieki zdrowotnej.

W celu zapewnienia odpowiedniej jakości ochrony zdrowia stosuje się m.in.

zintegrowane systemy informatyczne, systemy Business Intelligence i Data Mining oraz systemy oparte na technologiach webowych, m.in. portale informacyjne, systemy e-commerce. Rozwój technologii portali informacyjnych przedsiębiorstw do- prowadził do zaproponowania koncepcji informacyjnych portali zdrowotnych [Chou, Chou, 2002, s. 317-330]. Koncepcja portalu informacyjnego zakłada, iż dane pochodzące z różnych źródeł mogą zostać udostępnione w jednym miejscu dzięki odwołaniu się do jednego wspólnego repozytorium. Technologia portalu informacyjnego z powodzeniem może zostać wdrożona na portalach dedykowanych pacjentom, lekarzom, pracownikom oraz menadżerom jednostek ochrony zdrowia.

Celem artykułu jest analiza wybranych portali informacyjnych dedykowanych ochronie zdrowia do wyszukiwania informacji i pozyskiwania wiedzy o zdrowiu w kontekście systemów e-zdrowia. Autorzy podczas badania skupili uwagę na czterech podstawowych kryteriach oceny portali, tj.: architekturze informacji, czytelności portalu, układzie strony i wiarygodności informacji.

1. Narzędzia wykorzystywane w systemach e-zdrowia

Istnieje wiele narzędzi wykorzystywanych w obszarze systemów e-zdrowia, z których korzystają internauci w celach poszukiwania informacji i zdobywania wiedzy na temat zdrowia. Można tu wskazać m.in.: blogi internetowe, fora internetowe lub grupy dyskusyjne, specjalistyczne portale medyczne czy też serwisy informacyjne poświęcone zdrowiu, encyklopedie internetowe, internetowe systemy ekspertowe, wideokonsultacje on-line z lekarzami, porady internetowe lekarzy, po- równywarki cen leków, apteki internetowe [Furmankiewicz, Ziuziański, 2013].

(3)

9

n ś s i t ( m r k c

k k ś k [

R Ź

96

ny i śnie ster i pr tycz (np.

moś rzon kcyj czyl

kon korz świ kon [Ko

Rys.

Źród A

N inte ej n rstw ryw

zne . ZI ść, ż ne z yjne

li w N ntek zys adc ntro olwi

. 1. O dło: O

Ann

Narz erne

arzę wo Z

atny str IP, że w z in . W wska Nale

kst p stają czen li i itz,

Obs Opra

na S

ędz etow

ędz Zdr ych rony

eW w e nny Wśró

azać ży pod ący niod

na 20

zary cowa

Sołty

zia w we z zi, m row h (n y in WUŚ

e-zd ymi ód w

ć ob nad dmio ch daw adzo 10]

y fun anie

ysik

w o zwi moż wia), np. s nfor

Ś) [ drow

kat wsk bsza dmi

otow z n wcó oru ]. W

nkcj wła

k-Pi

obsz iąza żna , pu stro rma [So wiu tego kaza ary ieni wy, narz ów ( (np W ni

ona sne.

orun

zarz ane wy ubl ona acyjn ołtys

jes oria any fun ić, , cz zędz

(np p. P inie

alne nkie

ze e z te ymie liczn

wy ne, sik- st w ami ych

nkcj że zyli

zi I . SP Pań ejsz

syst ewi

e-zd ema enić nyc ybra rzą -Pio wyko

za nar jona

opr int ICT

PZO stw ej p

temó icz,

drow atyk ć za ch ( aneg ądow orun

orzy astos rzęd alne rócz tere T, m

OZ wow

pub

ów w Ma

wia ką o atem (np go N

we nkie ysty sow dzi

e na z o sari m.in -y, wa I lika

wyk ałgo

to t och m: s . st NZO

sys ewic ywa wań

mo arzę obsz iusz n.: p pra Insp acji

korzy rzat

takż hron

stron tron OZ stem cz, anyc

, np ożna ędzi zaró zy s pacj akty pekc i sku

ystyw ta F

że p ny z

ny i na

) je my 20 ch w p. s a w i, co ów

syst jent yki cja upi

wan Furm

pub zdro info inte edno zar 14]

wie skle wyo o zo

fun tem tów lek Sa iono

nych mank

blicz owi orm erne oste rząd . P ele n epy

dręb osta nkcj mów w, N kars anita

o uw

h w o kiew

zne a. O macy

etow ek o dzan Pona narz int ębni ało z

jon w op

Naro skie

arna wag

obsz wicz

, pr Opr yjne wa ochr nia adto zędz tern ić k zap naln piek odo e, ap

a), gę n

zarze z, P

ryw rócz e rz

ko ron usł o na

zi, k neto kont rez nych

ki z owy ptek

Mi na p

e e-z Piotr

watn z w ządo onkr ny z ługa

ależ któr we teks ento h, m dro y Fu

ki), nist pacj

zdro r Ziu

ne i ska owy retn zdro ami ży re s

czy st p

owa moż owo und , lek

ters jent

owia uzia

rzą azan ych nego owia i me mie są ra

y s prze ane żna otne dusz karz stwo tach

a ańsk

ądow nych (np o S a, p

edy eć ś

acz erw edm e na wy ej w

z Zd zy, o Z h.

ki

we h w p. M SPZ prof yczn

świ zej k wisy mioto

rys ydz w Po dro org Zdro

stro wcze Mini ZOZ filak nym iado koja y au owy s. 1.

zieli olsc owia gan owi o- e- i- Z)

k- mi

o- a- u- y, . ić ce a, ny ia

(4)

Zaprezentowany podział jest jedynie propozycją klasyfikacji. Ponadto wy- mienione obszary wzajemnie się przenikają, np. autodiagnoza może odbywać się przy wykorzystaniu encyklopedii internetowych, portali medycznych oraz na podstawie dyskusji z internautami chorującymi na hipotetycznie stwierdzoną u siebie dolegliwość. Uwaga niniejszej publikacji w dalszej części zostanie sku- piona na ostatnim wymienionym obszarze funkcjonalnym, a przede wszystkim na portalach informacyjnych. Na rys. 1 wyraźnie został wyróżniony element

„Wyszukiwarki internetowe”. Zabieg ten jest celowy, ponieważ najczęściej jest to pierwszy etap skorzystania z jakiegokolwiek innego narzędzia internetowego.

Wyszukiwanie informacji jest kluczowe w pozyskiwaniu wiedzy, pozwala na identyfikację źródeł wiedzy, dzięki którym możliwe jest generowanie wiedzy [Chang, Weng, 2011, s. 171-182]. Wyszukiwarki stanowią jedno z najpowszech- niej stosowanych narzędzi technologicznych wspomagających aktywne wyszukiwanie informacji. Narzędzie to ułatwia proces wyszukiwania pożądanej informacji, wykorzystując uporządkowane w sposób tematyczny katalogi internetowe [Budziewicz-Guźlecka, 2007, s. 20]. Stosowane mechanizmy wyszukiwania od- grywają istotną rolę w zarządzaniu wiedzą: jej tworzeniu, konsolidacji, rozpo- wszechnianiu oraz ochronie [Rydz, 2012, s. 322-323].

Na podstawie literatury i studium dostępnych narzędzi internetowych możliwe było wyodrębnienie kilku cech i funkcjonalności danego narzędzia wykorzystywa- nego w obszarze e-zdrowia. Wraz z konkretnymi przykładami narzędzia zostały zaprezentowane w tab. 1. Trzeba zaznaczyć, że wszystkie przytoczone przykłady to polskojęzyczne rozwiązania. Tak jak wcześniej, narzędzia podzielono na cztery kategorie (obszary funkcjonalne): komunikację, e-handel (e-commerce), diagnozę, wiedzę.

Należy zauważyć, że przytoczone przykłady wspierają zarządzanie wła- snym zdrowiem w szerokim zakresie. Można tu wskazać m.in.:

− udostępnienie niezbędnej wiedzy na temat schorzeń czy leków,

− zwiększenie dostępności do medykamentów, sprzętu medycznego i informacji na ten temat,

− ułatwienie kontaktu z lekarzem lub nawet zastąpienie go,

− dostarczenie możliwości komunikacyjnych pomiędzy pacjentami.

W tab. 1 obszar „Wiedza” został wyróżniony w szarościach do dalszych analiz, natomiast nazwy internetowych portali wybranych do analizy zostały po- grubione.

(5)

Anna Sołtysik-Piorunkiewicz, Małgorzata Furmankiewicz, Piotr Ziuziański 98

Tabela 1. Narzędzia wykorzystywane przez Internautów w systemach e-zdrowia

Kat. Narzędzie Charakterystyka Przykłady

KOMUNIKACJA

blog internetowy

chronologiczne zapiski internautów m.in.

na temat:

− zdrowia

− profilaktyki

− walki z chorobą (pacjenckie)

− www.piekne-zdrowie.pl

− www.artemis-zdrowie.pl/blog

− www.luszczyca-blog.pl

forum dyskusyjne, grupa dyskusyjna

umożliwia dzielenie się z internautami swoim doświadczeniem odnośnie do choroby poprzez dyskusję, która przypomina wymianę korespondencji

− www.forumzdrowia.pl

− www.medyczka.pl

− www.forum.mojacukrzyca.org

e-HANDEL

apteka internetowa

sklep internetowy oferujący głównie leki bez recepty, suplementy diety, kosmetyki

− www.aptekagemini.pl

− www.cefarm24.pl

− www.tanie-leczenie.pl

internetowy sklep medyczny

sklep internetowy oferujący głównie asortyment niezbędny dla pracowników opieki zdrowotnej (np. odzież medyczna) i pacjentów (np. artykuły higieniczne, rehabilitacyjne)

− www.novamed.pl

− www.zakupymedyczne.pl

− www.medbon.pl

− www.internetowysklepmedyczny.pl

porównywarka cen leków/

wyszukiwarka zamienników leków

umożliwiają porównanie cen leków w różnych aptekach internetowych i/lub wyszukiwanie tańszych odpowiedników leków

− www.leku.pl

− www.osoz.pl/osoz-www/leki/

tanszeZamienniki/szukaj

serwis aukcyjny umożliwiają kupno/sprzedaż asortymentu medycznego, leków OTC

− www.allegro.pl

− www.swistak.pl

DIAGNOZA

internetowy system ekspertowy

diagnozowanie na podstawie wybranych objawów umożliwia rozpoznanie danej choroby

− www.dooktor.pl/diagnoza

− www.doktor-medi.pl porady

internetowe lekarzy

konsultacja lekarska (diagnoza lub interpretacja wyników badań) w postaci maila, czatu, rozmowy telefonicznej lub wideo rozmowy

− www.edoktor24.pl

− www.qzdrowiu.pl

− www.medicover.pl

WIEDZA

wortale medyczne poświęcone zdrowiu /profilaktyce

wyspecjalizowany portal internetowy, tematyczny serwis informacyjny o zdrowiu i profilaktyce, medycynie

− www.prozdrowie.pl

− www.doz.pl

− www.portalzdrowia.pl encyklopedia

internetowa

encyklopedia stworzona i umieszczona za pomocą Internetu

− www.wikipedia.pl

− www.medisa.pl

strona informacyjna

internetowe strony jednostek ochrony zdrowia o charakterze:

− rządowym

− publicznym

− prywatnym

− www.mz.gov.pl www.zozmsw.katowice.pl

− www.kamed.eu

rządowe systemy zarządzania usługami medycznymi

przeznaczone dla:

− lekarzy i placówek medycznych

− pacjentów

− ZIP: zip.nfz.gov.pl

− eWUŚ: ewus.csioz.gov.pl

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: [Cieciura, 2006; Chou, Chou, 2002, s. 317-330].

(6)

2

s

−

f n

R Ź

p R z o n p k o 2. A

szar

− w

− s

form nym

Rys.

Źród

port Rav zap o zd niał port kie oce

Ana A rze wor stro stro Po mac m kr

. 2. Z dło: O

N tali vden

rop drow ł ba

tal wy nę.

aliz Anali e-z rtal onę onę r

orta cji,

ryte

Zast Opra

Na p in n, J pon wiu ardz mó ymi Re

za p izie dro po inf rząd ale

czy eriu

toso cowa

pods ntern John now

u za zo d ógł

eni ezul

por e po owia świ form ądow oce ytel um w

wan anie

staw neto nso wano

asto dobr

otrz one ltat

rtal odda

a z ięco mac weg enia lnoś wyr

ne kr wła

wie owy on, 1 o m osow rze zym e kr bad

Rol

li in ano kat ony cyjn go sy

ano ści różn

ryter sne.

bad ych 198 met

wan dan mać

ryte dań

la p

nfo o trz tego y pr ną k yste o na por nio

ria o

dań h [C 89]

odę no s ne k ć od

eria ń prz

porta

orm zy w orii rofil kam emu

a p rtal ono

ocen

ń lit Chm

do ę p skal kry d 4 a i p

zed ali i

mac wyb

„W lakt med.

u za pods

u, u trzy

ny w

tera miel ana punk

lę p yteri do pod dsta

info

cyjn bran Wied tyce .eu, arząd

staw ukła y po

wybr

atur larz alizy

kto punk

ium 1 p dkry wio

orma

nyc ne p dza e zd , ądza

wie adu odk

anyc

owy z, S

y p wą ktow m ot

pun yter ono

acyj

ch port

”:

drow

ania na u str kryt

ch p

ych Szum

orta ą. W wą trzy nktu ia, o w

jnyc

tale wot

a usł astę ron teria

porta

h do msk ali i W o od yma u. A a n tab

ch w

e in tnej

ługa ępuj ny, w

a, k

ali in

otyc ki, info ocen

1 d ał 5 Auto nast b. 2.

w wy

nform j pr

ami jący wia któr

nform

cząc Zb orm nie do 5

pun orzy tępn .

yszu

mac rozd

i me ych aryg re p

mac

cyc boro macy

w 5. W

nkt y oc nie

ukiw

cyjn drow

edyc kr god rze

cyjny

ch s ows yjny wyse

W p tów,

cen ust

wani

ne w wie

czn ryte noś dst

ych

stos ski, ych elek rzy , w nili talil

iu…

wyk e.pl,

nym eriów

ści.

awi

ow 20 h w kcjo ypad prz ind li w

…

korz ,

mi ew w:

W iono

any 011;

obs ono dku zeci dyw wspó

zyst

wus arc ka o n

ych

; O szar owa u gd iwn widu

ólni tyw

s.csi chit ażdy

a ry

me Ovas rze anyc dy p nym ualn

ie u wane

ioz.

tekt ym ys. 2

etod ska

e-z ch port m w nie w

uśre e w

gov tury wy 2.

d oc , 1 zdro

po tal s wypa wsz edn

9

w ob

v.pl.

y in ybra

cen 991 owi

rtal speł adk zyst nion 9

b-

. n- a-

ny 1, ia li ł- ku

t- ną

(7)

Tabela 2. Wyniki analizy wybranych portali informacyjnych e-zdrowia Nazwa portalu:

PROZDROWIE KAMED eWUŚ

Kryterium podkryterium Architektura

informacji

zaimplementowana wyszukiwarka 3 1 2

łatwy dostęp do informacji 1 4 4

czytelne menu 1 3 4

Czytelność portalu

jakość zastosowanej grafiki 2 1 5

czytelność wybranej czcionki 4 4 4

sposób rozmieszczenia informacji 1 3 4

Układ strony

podział na bloki tematyczne 4 3 4

łatwa nawigacja 1 4 5

dostępna „mapa strony” 1 1 1

Wiarygodność dane kontaktowe 1 3 4

polityka prywatności 3 1 2

data utworzenia/aktualizacji 4 1 4

Suma punktów: 26 29 43

Źródło: Opracowanie własne.

Z analizy wynika, że najmniej punktów (26 punktów) uzyskał wyspecjalizowany portal internetowy, tematyczny serwis informacyjny o zdrowiu i profilaktyce oraz medycynie prozdrowie.pl, natomiast najlepiej został oceniony rzą- dowy system zarządzania usługami medycznymi ewus.csioz.gov.pl (43 punkty).

Z dalszej analizy wyeliminowano portal kamed.eu, który uzyskał średnią liczbę punków w pierwszym etapie oceny.

Portale prozdrowie.pl, i ewus.csioz.gov.pl zostały poddane bardziej szcze- gółowej analizie, uwzględniającej:

− kontekst nawigacyjny, czyli zastosowane metody nawigacyjne,

− kontekst funkcjonalny,

− kontekst publikowanych informacji.

Każdy kontekst został przeanalizowany na podstawie metod stosowanych na portalu. Wybrane portale zostały poddane powtórnej ocenie na podstawie określonych metod. Wśród metod nawigacyjnych wykorzystywanych na portalach informacyjnych można wyróżnić siedem głównych (rys. 3):

− pasek wyszukiwania,

− tagi,

− łącza tekstowe,

− łącza graficzne,

− mapę odsyłaczy,

− rozwijane pole,

− menu rozwijane (przewijane).

(8)

−

R Ź

P e z s s

o s n

− m

− f

− s

Rys.

Źród

Por elem zna skup spo

otrz swo noś

W mod mod mod foru son

. 3. M dło: O

Po rtal

men lezi pia sob

St zym oją

ci o Wśró

duł duł duł um, ndę/

Met Opra

orta ten ntów

ieni ć si bu p tron mują rolę od w

ód w ł sta ł new ł FA

, /ank

tody cowa

al p n je w n

ie p ię n poru na ąc 4

ę sp wyb

wym atys

wsl AQ, kiet

y naw anie

proz st p naw pos na z usza eW 43 n pośr bran

mag styk lette

tę.

wiga wła

zdro prze wiga szuk zaw ania WUŚ na 6 ród nej

Rol

gań k od

er/e

acyjn sne n

owi eład acyj kiw wart a si Ś u 60 p d dw roli

la p

ń fun dwie e-m

ne w na po

ie.p dow

jnyc wany tośc ię p uzys pun wóc i po

porta

nkc edz mail,

wyko odsta

pl ot wany

ch ych ci m o n skał nktó ch m

orta ali i

cjon zin s

,

orzy awie

trzy y z zam

in mery nim.

ła n ów.

moż al ud

info

naln stro

ystyw e: [Fr

yma zaró mias

form ytor . najl

Int żliw dos

orma

nych on,

wan ranko

ał ty ówn

st u mac rycz

leps tern wośc

stęp acyj h uw

e na owsk

ylk no g

ułat cji zne

szą naut ci:

pnia jnyc wzg

a por ki, 20

ko 1 graf twia [Fr ej p

ą oc ta k pac a od

ch w ględ

rtala 005]

1 pu ficz ać p rank orta

cenę korz cjen dpow

w wy dnio

ach i ].

unk znie poru kow alu,

ę s zyst nt lu wie

yszu ono

infor

kt w e, ja usz wsk , je

spoś tają ub ś edni

ukiw o z k

rma

w ka ak i zani ki, 2

st z

śród ąc z

świ ie in

wani kole

acyjn

ateg i inf ie s 200 zmu

d a ze s iadc

nfo iu…

ei:

nych

gori form ię p 5].

uszo

anal tron czen rma

…

h

ii „ mac po

Int ony

lizo ny n niod acje

„czy cyjn

stro tern y do

owa najp daw e.

yteln nie.

onie nau o op

anyc pier wca

ne . M e, u ta z pan

ch rw a. W

me Mnog

utru zam now

por okr W za

10

enu”

goś udni mias wani

rtal reśl ależ 1

”.

ść ia st ia

i, la ż-

(9)

Na portalu prozdrowie.pl zastosowano następujące metody nawigacyjne:

− łącze tekstowe,

− łącze graficzne,

− pasek wyszukiwania,

− rozwijane pola,

− menu rozwijane (przewijane).

Na stronie ewus.csioz.gov.pl udostępniono z kolei wyszukiwanie informacji za pomocą takich metod, jak:

− łącze tekstowe,

− łącze graficzne,

− mapa odsyłaczy,

− rozwijane pole,

− tagi.

Zarówno na stronie ewus.csioz.gov.pl, jak i na portalu prozdrowie.pl zastosowano te same metody nawigacyjne. Strona eWUŚ jest jednak bardziej przej- rzysta i internauta może stosunkowo szybko znaleźć potrzebne informacje. Mo- że to wynikać z faktu, że na stronie są umieszczone tylko istotne informacje z bardzo wąskiego zakresu tematycznego, jakim jest system eWUŚ. Strona ewus.csioz.gov.pl powstała w 2013 r., z uwagi na wejście w życie nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicz- nych, która daje pacjentom prawo elektronicznego potwierdzenia przez świad- czeniodawców uprawnień do świadczeń zdrowotnych [Korol, Trojanowska, Tyszka, 2012]. Strona ta ma charakter głównie informacyjny, natomiast głów- nymi czynnościami, które może wykonać internauta-pacjent jest zapoznanie się z komunikatami umieszczonymi przez Ministerstwo Zdrowia. Na portalu prozdrowie.pl internauta może z kolei zapoznać się z artykułami zdrowotnymi, ko- rzystając, oprócz wymienionych metod nawigacyjnych, z różnego rodzaju me- chanizmów marketingu internetowego, np. „Zobacz podobne tematy”, „Zobacz też”, „Najczęściej czytane”, „Na skróty”, „Polecane treści”, „Podziel się”. Portal prozdrowie.pl skupia się na tematach dotyczących diety i fitnessu oraz sprawach związanych z ciążą. Jak wynika z analizy portali w kontekście wymagań funk- cjonalnych, portal prozdrowie.pl udostępnia użytkownikom różnego rodzaju sondy. Sondy te są jednak przykładem niekonsekwencji graficznej zastosowanej na tym portalu. Dla zilustrowania dwóch różnych form graficznych wyników sondy, na rys. 4 oraz rys. 5 przedstawiono to samo pytanie ankietowe dostępne na głównej stronie portalu oraz na jednej z podstron portalu.

(10)

R Ź

ł P

k c

r n

Rys.

Źród

Rys.

Źród

łów Pod

kon cjon

rzys na p

. 4. P dło: O

. 5. P dło: O

N w ora

dsu W ntek

naln Z styw pod

Przy Opra

Na p az a

umo W an

kst n ny o prz wan dsta

ykła cowa

orta aplik

ow nali naw oraz zepr ne w awie

d so anie

alu kac

wani zie wig

z ko row w ty e in

ondy wła

pro cji. D

ie po acy onte wad

ym nfor

Rol

y um sne n

ozdr Dod

rtal yjny eks dzon

sam rma

la p

miesz na po

row datk

li in y, c st pu nej mym acji

porta

zczo odsta

wie.p kow

nfor zyl ubli

ana m o na

ali i

onej awie

pl je wo i

rma i za ikow alizy obsz

por info

na p e: [ww

est r istni

acyj asto wan y w zarz rtal

orma

porta ww

pods ww

rów ieje

jnyc oso

nyc wyn

ze f lu, m

acyj

alu p 1].

stron 2].

wnie e mo

ch wan ch in nika

funk mog

jnyc

proz

nie p

eż d ożli

stos ne nfo a, że kcjo gą

ch w

zdro

porta

dost iwo

sow me orma

e of ona się

w wy

wie

alu p

tępn ość p

wan etod acji fero alny bar

yszu

.pl

proz

ny s prow

nych dy n i na owa ym, rdzo

ukiw

zdro

syst wad

h w naw a po ane jak o ró

wani

wie

tem dze

w e-z wiga orta

nar kim óżn

iu…

.pl

m ko enia

zdro acyj lu.

rzęd m jes nić w

…

ome wł

owi jne

dzia st u w k

ento asn

iu u , ko

a, ch zys kont

owan nego

uwz ont

hoc skan tek

nia o bl

zglę teks

ciaż nie ście

arty oga

ędn st fu

ż wy wie e pu

10

yku a.

ion funk

yko edz ubli

3

u-

no k-

o- zy

i-

(11)

kowanej treści. Portale te mogą stosować również różne techniki nawigacyjne umożliwiające łatwiejszy dostęp do informacji, na podstawie której internauci uzyskują niezbędną wiedzę o zdrowiu. Należy jednak zadbać o to, aby portal był spójny graficznie. Nie należy korzystać ze wszystkich dostępnych narzędzi marketingu internetowego, gdyż ich różnorodność i liczba może przesłonić główne przeznaczenie portalu.

W artykule nie poruszono tematyki narzędzi, które wspierają internautów w procesie utrzymywania prawidłowej wagi ciała poprzez odpowiednią ilość ru- chu w swoim codziennym życiu i zdrowe odżywianie, które powinny stanowić raczej odrębny materiał badawczy ze względu na bardzo dużą liczbę tego typu roz- wiązań. Należy zwrócić uwagę, że poszczególne przykłady niejednokrotnie wykra- czają poza przypisaną kategorię narzędzia, np. www.doz.pl („Dbam o zdrowie”) jest portalem o zdrowiu i jednocześnie apteką internetową.

Odpowiednia forma portalu informacyjnego stanowi odpowiedź na stale ro- snące zapotrzebowanie na wiedzę medyczną różnych grup użytkowników, zarówno pacjentów, jak i lekarzy oraz pracowników administracji jednostek ochrony zdrowia. W tym kontekście nie bez znaczenia staje się nie tylko forma dostępu do danych medycznych, ale również jakość i ochrona danych wrażli- wych pacjentów. Stąd wykształciła się potrzeba zarządzania wiedzą o pacjencie, szeroko dyskutowana przez światowe ośrodki badawcze, towarzystwa zajmujące się rozwojem m.in. telemedycyny i systemów zapewniających dostęp do elektronicznego rekordu pacjenta, a także środowisko dostawców systemów infor- matycznych. W przyszłości obszar ten może stanowić szeroki aspekt badań w zakresie zarówno kontekstu prezentacji danych, jak i zarządzania bezpieczeń- stwem danych w ochronie zdrowia.

Literatura

Budziewicz-Guźlecka A. (2007), Zarządzanie wiedzą elementem poprawy konkurencyj- ności przedsiębiorstw [w:] Niedzielski P., Stawasz E., Poznańska K. (red.), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 453”, Wydawnictwo Naukowe Uniwersy- tetu Szczecińskiego, Szczecin.

Chang H.H., Weng I.C. (2011), Enterprise Information Portals in support of business process, design teams and collaborative commerce performance, „International Journal of Information Management”, No. 31.

Chmielarz W., Szumski O., Zborowski M. (2011), Kompleksowe metody ewaluacji jako- ści serwisów internetowych, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uni- wersytetu Warszawskiego, Warszawa.

(12)

Chou D.C., Chou A.Y. (2002), Healthcare information portal: a web technology for the healthcare community, „Technology in Society”, No. 24.

Cieciura M. (2006), Podstawy technologii informacyjnych z przykładami zastosowań, Wydawnictwo Opolgraf SA, Warszawa.

Eysenbach G. (2001), What is e-health, „Journal of Medical Internet Research”, Vol. 3, www.jmir.org, (dostęp: 25.01.2015).

Frankowski P. (2005), Elementy graficzne na stronach WWW, Helion, Gliwice.

Furmankiewicz M., Ziuziański P. (2013), Ocena wykorzystania technologii teleinforma- tycznych w procesie autodiagnozy i samoleczenia w świetle badania opinii internau- tów [w:] Sroka H., Porębska-Miąc T. (red.), Systemy Wspomagania Organizacji SWO 2013, Wydawnictwo UE, Katowice.

Korol E., Trojanowska I., Tyszka N. (2012), Poradnik eWUŚ w rejestracji, Narodowy Fundusz Zdrowia Centrala, Warszawa.

Kolwitz M. (2010), Polski system ochrony zdrowia – perspektywy i możliwości zastoso- wania systemów ochrony zdrowia innych Państw Unii Europejskiej, Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, Szczecin.

Ovaska S. (1991), Usability as a goal for the design of computer systems, „Scandinavian Journal of Information Systems”, Vol. 3, s. 47-62.

Ravden S., Johnson G. (1989), Evaluating usability of human-computer interfaces:

a practical method, Ellis Horwood, Chichester.

Rydz A. (2012), Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie wiedzą [w:] Jemiel- niak D., Koźmiński A.K. (red.), Zarządzanie wiedzą, Wolters Kluwer, Warszawa.

Sołtysik-Piorunkiewicz A. (2014), The recent ideas and trends in health care informa- tion systems [w:] Pańkowska M. (red.), Creativity Support Systems 2014, Wydawnic- two UE, Katowice.

[www 1] http://www.prozdrowie.pl/ (dostęp: 15.09.2014).

[www 2] http://www.prozdrowie.pl/Aplikacje (dostęp: 15.09.2014).

THE ROLE OF INFORMATION PORTALS IN INFORMATION SEARCH AND KNOWLEDGE ACQUISITION IN CONTEXT OF E-HEALTH SYSTEMS Summary: The aim of this article is presentation of Internet possibilities in order to knowledge management in e-health. A variety of Internet tools in this context has been presented. Authors defined these tools and classified them into a few contexts: commu- nication, e-commerce, diagnosing and knowledge. Examples of Internet tools in knowledge context has been described and evaluate. This information portals has been evaluated in navigation, functional and published information context. Researches are based on literature and available tools.

Keywords: information portal, knowledge management, e-health.