Cena 12 gr. Czw artek, dnia 18 grudnia 1924 r. Nr. 217 Rok I.
Pismo niezależne i bezpartyjne
Redakefa 1 Admlnlstraeja: Toruń, ul. Św. Katarzyny nr. 3. Telefon nr. SIR
Z Sejmu.
Oddać — czy nie oddać przed Trybunał stanu?
W A RSZA W A , 17. 12. (PAT) Izba przystąpiła do dalszej rozprawy nad w nioskiem o postaw ienie w stan o- skarżenia byłego m inistra K ucharskie-
8°' * . .
Pos. Ballin (W yzw.) dow odzi, że w i
nien jest tu nie sam p. K ucharski, lecz jego koledzy m inisterjalni i dlatego na
leżałoby oskarżyć przedew szystkiem by lego prem iera W itosa i pos. K orfantego.
Stronnictw o m ów cy głosow ać będzie za w nioskiem , gdyż pokazuje on ludowi zgniliznę ustroju kapitalistycznego.
Poseł M arek (PPS) ośw iadcza, że w spraw ie tej nie m a m ow y o jakichkol wiek politycznych w ykroczeniach. P.
K ucharskiem u czynione są, zarzuty czy
sto m aterjalnej natury, które rozstrzy
gnąć m a w łaściw y sąd. Staw iony byłe
mu m inistrow i K ucharskiem u zarzut brzmi nie w tern, że zniósł on zarząd państw ow y nad zakładam i żyrardowski mi, lecz w form ie, w jakiej to1 uczynił, że suma 2 586 000 franków szw ajc. przyjęta została w sierpniu w tej sam ej ilości m a trek polskich, w jakiej była zw aloryzo
w ana w kw ietniu. W końcu sw ego prze
m ów ienia m ów ca zażądał oddanie p. K u charskiego przed Trybunał Stanu.
Pos. Poznański (Jedn. Lud.) uw aża, że na te spraw ę należy patrzeć pod ką
tem w idzenia w ielkiej odpow iedzialno ści, jaka ciąży na posłach. Całe społe
czeństw o patrzy, jak się ten Sejm w ypo
w ie w tej spraw ie.
Pos'. Chrucki (KI. ukr.) zapow iada, że klub jego głosow ać będzie za w ydaniem p. K ucharskiego.
Pos. Rom ocki (Chrz. Dem.) w yjaśnia,
£e istotnie jako referent podkom isji bu
dżetowej dla spraw y żyrardow skiej, w y raził si , że państw o poniosło stratę. N ie m oże jednak używać tego, jako argu
m entu przeciw ko K ucharskiem u, gdyż m iędzy stratą dla państw a a w iną czło
w ieka istnieje duży dystans, który m usi być w ypełniony dow ódam i w iny.
Po końcow em przem ów ieniu ref. pos.
M oraczew skicgo (P.P.S.) p. m arszałek stw ierdził dostateczne quorum (połow ę ustawow ej Jiczby posłów ) i zarządził na życzenie Izby imienne głosowanie. Po
j obliczeni u głosów okazało się, że głoso wało posłów 346, w tem białych kartek oddano 38, które według regulaminu o- brad sejmowych nie są liczone. Za wnio skiem glosowało 175, przeciwko 139. Za tem wniosek nie uzyskał kwalifikacyj większości i dlatego został cdrzucony.
N a tem obrady zakończono. N astępne posiedzenie w czw artek o godz. 4-ej po południu.
Skład nowego gabinetu łotew skiego.
RYGA, 17. 12. (PAT) W skład now ego gabinetu łotew skie
go w chodzą prem ier H ugo Celnin, spra
wy zagraniczne, — Zygfryd M eierow icz, ośw iata — prof. Felsberg, finanse — Blum berg. N ow y gabinet złożył niezw ło
cznie deklarację w parlam encie, którą izba przyjęła 49 głosam i przeciw 37 gło-
ii। immi iii—wmr~~ii muiiiiirim~rTTirnnri mm n u r^nrr——
som socjalistów . G łów ne punkty dekla
racji zaw derają zachow anie rów now agi budżetow ej, zapewnienie bezpieczeń
stwa kraju na zewnątrz i w ewnątrz, o - obronę instytucyj dem okratycznych o- raz status quo w zakresie ustaw odaw stwa socjalnego.
. 11
—KS—fcESK—E tss——■■————n —!
Zam ach kom unistyczny na Prokuratora w Sofji.
SO FJA , 17. 12. (PAT) W czoraj w ieczorem nieznani osobni
ciężko raniony. Sprawcam i zam achu są
^praw dopodobnie kom uniści, przeciw ko cy dokonali zam achu na prokuratora
trybunału w Sofji, strzelając doń kilka
krotnie z rewolw eru. Prokurator został
którym prokurator podjął surowe zarzą gżenia i od których otrzym ał listy z po
gróżkam i.
H erriot poważnie chory.
PA RYŻ, 17. 12.
Stan zdrow ia H erriota pogorszył się znacznie Lekarze radzą prem jerow i francuskiem u, aby w yjechał po 14-tu dniach odpoczynku na dłuższą kurację Poszczególne stronnictw a odbyw ają na
rady w spraw ie w yboiu now ego prem je ra W kuluarach sejm owych obiega po
głoska, że na w ypadek dalszej choroby H erriota im r’iw e jest ustąpienie jego gabinetu w począ.kach stycznia. Jako następcę H erriota w ym ieniają Pa‘.m e- vego
Spraw a W ilna
stanow czo załatw iona.
Orzeczenie Rady Am basadorów
W A RSZA W A , 17. 12.
W A RSZA W A , 17. 12. dziła, że granice Polski są ustalone i do Rada am basadorów odrzuciła żąda- radziła Litw ie podjęcie z Polską stosun- nie Litw y, dom agającej się przyznania ków .
jej W ilna. Rada am basadorów stwier-
Dym isja gabinetu
niem ieckiego przyjęta.
M isję utw orzenia nowego gabinetu otrzym a Stresem ann.
BERLIN , 17. 12 Poniedziałkow a rada m inistrów po
stanow iła w ręczyć prezydentow i prośbę o dym isję. N astępnie kanclerz udał się do pi-ezydenta Eberta, który dym isję rządu przyjął. W ostatniem posiedzeniu brali udział w szyscy m inistrow ie prócz Stresem anna i Luthera. W edle w iado
m ości dotychczasow ych, prezydent m a
pow ierzyć m isję utw orzenia rządu Stre- sem annow i, który baw i w jednem z sa
natoriów i w raca w środę do Berlina. — N je jest w ykluczonem , że Stresem ann nie przyjm ie m isji, w obec niew yjaśnio
nej sytuacji w parlam encie W ów czas w chodzi w grę rząd na dotychczasow ej podstaw ie z drem M arksem .
W ielkie
sprzysięźenie m ahom etańskie
. LONDYN, 17. 12.
Pism a donoszą z K airu, że dochodze
nia sądow e w sprawie zam ordow ania sirdara Lee Staacka ustaliły, że spisek
nie ograniczał się do sam ego Egiptu, lecz brał w nim udział cały św iat m aho m etański.
s—a—mh—Kasaras—ae——u ł e e i —
W ym iana 6-procent, złotych bonów skarbow ych.
Z dniem 15 grudnia br. m inisterjum skarbu przystępuje do v/ykupu 6 proc, złotych bonów skarbow ych serji II. —- K lucz w ym iany ustalony został na 1 zł.
K ażdy 1 zł. rów ny 1 frankow i szwajcar
skiem u w bonach. W obec zlikw idow a
nia P.K .K .P. i jej oddziałów , które — jak przew idział tekst na obligacjach — m iały w ym ieniać bony skarbow e, m ini
sterjum skarbu zleciło w ykup oddzia
łom B anku G ospodarstw a K rajow ego.
N adto w ym ianę uskuteczniać będzie centr. kasa państw ow a. P.K.O. oraz ca
ły szereg banków pryw atnych, upow a
żnionych do' tego przez Bank G ospodar
stw a K rajow ego.
6 proc, złote bony skarbow e, nabyw a ne w sw oim . czasie po kursie franka szw ajcarskiego, który stał poniżej pary
tetu złota, były dla nabyw ców pew ną i korzystną lokatą kapitału.
Bony w ym ieniać m ożna za gotów kę, lub też na ostatnio w ypuszfizonę 8 proc, bilety skarbow e serji I., płatne przez skarb Państw a w dn. 1 lutego 1925 roku.
Bilety te, przypom inam y, m ają ten przy w ilej, iż w razie potrzeby m ogą być * przed upływ em term inu w ykupu dyskon tow ane przez Bank Polski na ogólnych zasadach dyskonta. .
Jak zapobiec zwyżce cen zboża.
Jak słychać w kołach pow ażnych przedsiębiorstw m łynarskich rozw aża
ny jest obecnie projekt w szczęcia akcji zapobiegaw czej zw yżce cen zboża i m ą
ki. Plan opiera się na zasadzie inter
w encji przy pom ocy rządowego zapasu żyta zagranicznego (am erykańskiego),
— rzuconego na rynek w m om entach tendencji zw yżkow ej. Zdaniem m łyna
rzy obecna cena żyta w kraju jest dość w ysoka i nie pow inna w zrastać. Zapo
biec zw yżce m oże jednak, w obec sła
bych zbiorów tegorocznych, tylko przy
w óz żyta z zagranicy. D la pokrycia ró
żnicy cen projektuje się specjalne cła od (luksusow ej pszennej m ąki am erykań
skiej, sprow adzonej obecnie bez cła. Z tych ceł pow stałby fundusz na w yrów nanie strat w ynikłych ze sprzedaży m ą
ki am erykańskiej po stabilizowanych cenach krajow ych. Projekt rozw a
żony m a być w sferach rządow ych.
N r . 2 1 7 s
—---
S tr . 2RQPONMLKJIHGFEDCBA .E X P R E S S P O M O R S K I*’
N o w e t r a n s p o r t y m o n e t s r e b r n y c h .
W t y c h d n i a c h w y j e d z i e d e l e g a t m e n n i c y p a ń s t w o w e j d o A m e r y k i w c e l u o m ó w i e n i a s p r a w z w i ą z a n y c h z p r z e j ę c i e m d a l s z y c h t r a n s p o r t ó w s r e b r n y c h m o n e t 2 z l o t o w y c h , b i t y c h w S t a n a c h Z je d n o c z o n y c h .
N i e b a w e m r ó w n i e ż w y r u s z y z W a r s z a w y d e l e g a c j a p o o d b i ó r p i e r w s z e g o t r a n s p o r t u p o l s k i c h m o n e t s r e b r n y c h , b i t y c h w m e n n i c y f r a n c u s k i e j .
O d N o w e g o R o k u o b ie g m o n e t s r e b r n y c h z n a c z n i e s i ę z w ię k s z y .
N o w e z d o b y c z e w P o m p e i.
N o w e s p o s o b y r o z k o p y w a n i a . N o w a u lic a . N ie - z n is z c z o n e p i ę t r o w e d o m y z b a l k o n a m i i t a r a s a m i .
S k le p y , n a p i s y w y b o r c z e . D o m L a o m e d o n a
j n a w e t s p e c j a l n y p o k ó j s t o ło w y n a o t w a r te r n p o w i e t r z u i p o d g o le m n i e b e m , w k t ó r y m w o k ó ł s t o .u j a d a l n e g o s z e m r z e b i e g n ą c y k o ł e m p o to c z e k . A w p o b liż u w i d n ie j e s z t u c z n a g r o ta z p o d o b i z n ą n a t u r a ln y c h s k a ł i k a m i e n i ...
T a k i e g r o t y s z t u c z n e , j a k w ia d o m o , . u w a ż a n e b y ł y d o t ą d j a k o s p e c j a ln o ś ć e p o k i b a r o k a i z F r a n c j i r o z e s z ł y s ię p o | c a ł y c h N ie m c z e c h , A u s t r j i , P o l s c e a n a - I w e t R o s ji. O b e c n ie w id z im y , ż e p r o t o - I t y p u i c h t r z e b a s z u k a ć w s t a r o - r z y m - I s k i m ś w ie c ie . R ó w n ie ż o k a z a ł y s ię
„ n i e o r y g i n a l n e m i " s ł a w n e m u s z l e w I ś c i a n a c h A l h a m b r y h i s z p a ń s k i e j : W P o m p e i j e s t p i ę k n a f o n t a n n a , o b l e p io n a I m u s z l a m i m o r s k i m i .
N o w y t e n d o m , k t ó r y n a l e ż a ł d o L o - 1 r e n s a T i b u r ti n a , a n a z w a n y j e s t z p o w o - | d u j e d n e g o z f r e s k ó w n a ś c i a n a c h je g o
— d o m e m L a o m e d o n a , j e s t r ó w n ie ż . s k a r b n i c ą s z t u k i m a l a r s k i e j ó w c z e s n e j. I W o b e c c i ą g ły c h u l e p s z e ń w s p o s o b ie
r o z k o p y w a n i a t e r e n ó w h i s to r y c z n y c h , k t ó r e p o z w a la j ą n a o d k o p y w a n i e b e z n a j m n i e j s z y c h u s z k o d z e ń c a ł y c h g m a c h ó w z i c h z a w a r to ś c ią i u l i c , o d k o p a n o n o w ą u l i c ę w P o m p e i , p r o w a d z ą c ą z f o r u m d tf j e d n e j z b r a m m i a s t a t a k ś w ie t -
! n i e , ż e t a j e d n a u l i c a d a j e z w i e d z a j ą c e m u d o k ł a d n i e js z e p o ję c ie o te r n , j a k w y g l ą d a ła P o m p e j a i j a k ż y l i j e j m i e s z k a ń c y , n i ż w s z y s t k i e in n e , w c z e ś n i e j o d - S p e c ja l n ą u w a g ę z w r a c a z a r z ą d m i a k o p a n e d z i e l n i c e , n i ż w s z y s t k o , c o d o - s t a w k i e r u n k u z a p r o w ia n t ó w a n i a R z y - | o d k o p a n o . M a m y p r z e t o d w a s z e r e - m u . P r z y g o t o w u j e s ię t y l e ś r o d k ó w ż y w g j d o m ó w z o c a l o n e m i g ó r n e m i p i ę t r a - n o ś c i, j a k b y n a d ł u g i e o b lę ż e n ie . Z n i e s i o m j j w y c h o d z ą c y m i n a u l i c ę d e k o r a c y j n o p o d a t e k o d m ą k i , a n a d w y s o k o ś c i ą n e m j b a l k o n a m i i t a r a s a m i , k t ó r e d a l e - c e n y r o z to c z o n o k o n t r o l ę ,, a b y k u p c y i k 0 b a r d z i e j w y g l ą d a ją n a „ m i e s z k a l n e " , p o ś r e d n i c y n i e w y z y s k a l i z a n a d t o p o - । w i n n y c h c z ę ś c ia c h P o m p e i, g d z ie m y ś ln e j k o n j u n k t u r y .
U r o c z y s t o ś c i ś w i ę t e g o r o k u r o z p o c z y n a j ą s i ę o t w a r c i e m z a m u r o w a n y c h ś w ię t y c h d r z w i w c z t e r e c h g ł ó w n y c h k o ś c i o ł a c h R z y m u . A z a t e m w k a t e d r z e ś w P i o t r a , w k o ś c i e l e S t. M a r i a M a g g io r e , d a l e j ś w . J a n a i ś w . P a w ł a . U r o c z y s t o ś c i k o ń c z ą s ię p o n o w n e m z a m u r o w a n i e m d r z w i. N a jw s p a n i a ls z a c e r e m o n j a o d b y w a s ię w k a t e d r z e ś w . P i o t r a , g d z ie p a p ie ż i d ą c z a p r z y k ł a d e m A l e k s a n d r a V I . w r o k u 1 5 0 0 , s a m c e l e b r u j e ś w i ę t y o b r z ę d . W t y m c e l u p a p i e ż p r z e n ie s i o n y z o s ta j e n a c z e le p o c h o d u , z ło ż o n e g o z k a r d y n a ł ó w i c a ł e j ś w i t y w a ty k a ń s k i e j z k a p l ic y S y k s t y ń s k i e j a ż d o ś w i ę t y c h d r z w i . W s z y s t k i e i n n e d r z w i s ą z a m k n i ę te . P a p i e ż s c h o d z i n a z ie m ię i u d e r z a 3 r a z y z ł o ty m m ł o t k ie m w z a m k n i ę t e d r z w i. T ó s a m o p o w t a r z a 3 r a z y s p o w i e d n i k - k a r d y n a ł , p r z y c z e m r o b o t n i c y w g o r ą c z k o w y m p o ś p i e c h u z r y w a j ą o b m u r ó w k ę ,z a m y k a j ą c ą w e j ś c i e . L u d c h w y t a w ó w c z a s c e g ł y i k a w a ł k i m u r u , a b y je z a n i e ś ć d o d o m u .j a k o ś w i ę te r e - i i k w je . W ó w c z a s p r o w a d z i p a p i e ż z k r z y ż e m w p r a w e j , a z p ł o n ą c ą ś w i e c ą w l e w e j r ę c e k a r d y n a ł ó w i c a ł e d u c h o w i e ń s t w o n a k o n i e c b a z y l i k i, g d z ie u d z i e l a b ł o g o s ł a w i e ń s t w a .
P o d o b n a c e r e m o n i a p o w t a r z a s ię p r z y z a k o ń c z e n i u ś w i ę t e g o r o k u , k i e d y d r z w i s i ę z n o w u z a m u r o w u j e . W s z y s c y p i e l g r z y m i p r z y b y w a ją c y d o R z y m u w c z a s i e u r o c z y s t o ś c i ś w i ę t e g o r o k u , o - t r z y m u j ą z u p e ł n y o d p u s t g r z e c h ó w .
T r z y m iljo n y p ie lg r z y m ó w
u d a s i ę d o R z y m u .
P r z y g o t o w a n i a d o r o z p o c z ę c i a ś w i ę t e g o r o k u . |
R Z Y M , 1 7 . 1 2
s ię n a to , P r z y g o t o w a n i a r o z p o c z y n a j ą c e g o w s t y c z n iu ś w i ę t e g o r o k u , s ą j u ż u k o ń c z e n i u . C h o d z i je s z c z e t y l k o o a b y p a p i e ż w y b r a ł k a r d y n a ł a , k t ó r y m a o t w o r z y ć d r z w i b a z y l i k i .
Ś w i ę t e l a t a j u b i le u s z o w e , t o n a j w i ę k s z e u r o c z y s t o ś c i k o ś c i o ła r z y m s k o - k a t o l i c k ie g o . O d b y w a j ą s i ę o n e c o ć w ie r ć w i e k u , a p o r a z p i e r w s z y ś w i ę c o n o ta k ą , u r o c z y s t o ś ć w 1 4 7 5 r . O d t e g o c z a s u t r z y r a z y o d w o ł a n o u r o c z y s t o ś c i . S e t k i t y s ię c y , n a w e t m i l i o n y p i e l g r z y m ó w o d w i e d z a w ó w c z a s R z y m i t o w ł a ś n i e w p i e r w s z y c h d n i a c h s t y c z n i a .
„ D a i l y M a il" w r e t r o s p e k t y w n y m p r z e g l ą d z i e z a z n a c z a , ż e o s t a tn i ś w i ę t y p o k , t o z n a c z y 1 9 0 0 , n i e o d z n a c z a ł s ię z b y t n i ą f r e k w e n c j ą p i e lg r z y m ó w , p o n i e w a ż p r z y b y ł o t y l k o 3 5 0 t y s ię c y p i e l g r z y m ó w w m u r y R z y m u . N a t o m ia s t te g o f o k u n a p ł y w p i e l g r z y m ó w z a p o w i a d a js ię k o l o s a l n y . P e w n e o z n a k i w s k a z u j ą n a to , ż e 3 d o 4 m i l j o n ó w w i e r n y c h z a w i t a ją d o S t o l i c y P i o t r o w e j , c o b ę d z ie s t a n o w i ł o r e k o r d w t y m k i e r u n k u .
W a t y k a n , r z ą d w ł o s k i i g m i n a m i a s t a R z y m u z j e d n o c z y ły s t a r a n i a , a b y u m o ż l i w i ć p r z y j ę c i e m i l io n o w y c h r z e s z , s t w o r z o n o s p e c j a l n e d o m y p o c ią g o w e . — Z a k o n y ż e ń s k i e i m ę s k i e s t o ją o t w o r e m d l a p i e lg r z y m ó w , j a k r ó w n i e ż w i e l e i n - p y c h k o ś c i e l n y c h z a k ł a d ó w . O p r ó c z t e g o m a g i s t r a t m i a s t a R z y m u z a r z ą d z i ł o b l i c z e n ie p o z o s t a j ą c y c h d o r o z p o r z ą d z e n i a p r y w a t n y c h m i e s z k a ń i p o k o j ó w , k t ó r e m o ż n a w y n a ją ć n a k r ó t k i c z a s z a u m i a r k o w a n ą c e n ę . R z ą d u d z i e l a t y m , k t ó r z y b u d u j ą n o w e d o m y , a w y k o ń c z ą j e d o s t y c z n i a , s p e c j a l n y c h u lg . — Z p o w o d u t e g o w z m ó g ł s ię z n a c z n i e r u c h b u d o w l a n y .
i o b c i ę t e w p o ło w ie ś c i a n y d o m ó w i k o l u m n a d y s ą j e d n a k t y l k o r u i n ą .
N a w i a d o m o ś ć o t e r n z c a ł e g o ś w i a t a z le c ie li s i ę a r c h e o l o d z y . R z e c z n a t u r a l-
Z1 0 C l B l ’ b i ę c l-I v l l v U l U v l Z y • n Z v v ó I l C l ' V U l O d ^ I v C X i U l l lV C J . o L l U n i I I I U I U I v ł ł
n a , p r z ie d e w s z y s tk ie m W ł o s i , a z a n i m i ! Z w ła s z c z a w t r z e c h m a le ń k i c h p o k o -
< r • — . z*^ _ _ 1 _ . 1 Z _ 1 - X 1 z* 1 A ł i r l f l V r» I r 4 - WYrj Ct I A /" I A T Y 1
O sta tn ie d e p e sz e . |
W A R S Z A W A , (P A T ) K o m is j a a d m in i s t r a c y jn a d y s k u t o w a ł a d z i s ia j w d ia ls z y m c i ą g u w s p r a w i e s y t u a c j i w w o j e w ó d z t w a c h w s c h o d n i c h .
B Y L Y D Y R E K T O R T E A T R U T O R U Ń S K IE G O P . F R . F R Ą C Z K O W S K I L E K T O R E M W Y M Ó W I" U N IW E R S Y T E T U
L W O W S K IE G O .
W y d z i a ł h u m a n is ty c z v x y U n i w e r s y -
N ie m c y . C o r o k g ł ó w n y i n s p e k t o r r o b ó t w P o m p e i, p . D e ll a C o r t e d r u k u j e n o w ą b r o s z u r ę o „ D o m a c h i m i e s z k a ń c a c h P o m p e i " . P r a c a w r e i... p o s u w a s ię ż ó ł w i m k r o k i e m .
B o j e d n a k m u s i m y p r z y z n a ć , ż e w c i ą g u o s t a tn i c h d z i e s i ę c i u l a t o d k o p a n o t y l k o j e d n ą u l i c ę i p r z y l e g a j ą c e d o n i e j d o m y . P o ł o w a m i a s t a w d a l s z y m c i ą g u s p o k o j n i e d r z e m ie s o b ie p o d p o p io łe m W e z u w i u s z a . J e ś l i k o p a n i e d o k o n y w a n e b ę d z ie w t e m p ie d o t y c h c z a s o w e m , t o n a O d k o p a n ie c a ł e g o m i a s t a p o t r z e b a b ę d z ie je s z c z e 1 0 0 l a t
W o s t a t n i o o d k o p a n e j d z i e l n i c y m o g ą z w i e d z a ją c y c z y ta ć n a d ^ e r c i e k a w e i lic z n e n a p i s y , p r a w i e w s z y s t k i e p o p i e r a ją c e l u b z w a l c z a j ą c e k a n d y d a t ó w w a l k w y b o r c z y c h w P o m p e i . C ie k a w e s ą w s z e l k i e g o r o d z a j u s k l e p y z r e s z t k a m i r ó ż n y c h t o w a r ó w , u m e b l o w a n ie m i t. W r e s z c i e d u ż y s k a r b n o w y c h e - g z e m p l a r z y p d m p e ja ń s k i e j s z tu k i m a l a r s k i e j , m o z a i k , r z e ź b , z n a k o m i c i e z a c h o w a n y c h .
L e c z n a j w i ę k s z ą s e n s a c j ą n o w e j u l i c y j e s t p i ę k n y d o m n a s a m y m je j k o ń c u , n a j p i ę k n i e j s z y o k a z b u d o w n i c t w a , j a k i d o t y c h c z a s o d k o p a n o . W c h o d z i s ię d o ń p r z e z w y s o k ą b r a m ę i... s t a j e s ię w z d u m i e n i u .
K a ż d y m a p r z e c u d n e p a ł a c e i w i l le w ł a ś n i e z e p o k i b a r o R a z i c h p a r k a m i , a l e j a m i , f o n t a n n a m i , g r o t a m i s z tu c z n e - m i , s a d z a w k a m i m a r m u r o w e m i i t p . K to c h o ć r a z w ż y c iu b y ł w T i v o l i l u b w e .F r a s c a ti , t e n n i e z a p o m n i n i g d y t a k ic h c u d ó w : j a k w i l la d ‘E s t e , w i l l a A l d o b r a n d i n i , w i ll a T o r l o n i a . C o ś p o d o b n e g o o d -
j a c h s ą m a l o w i d ł a , k t ó r e p o d w z g lę d e m j t e c h n i k i i f i n e z j i n i ą u s t ę p u j ą n a j l e p - l s z y m p r a c o m w ł o s k i e g o r e n e s a n s u . A ! p r z e c ie ż P o m p e j a b y ł a t y l k o m a ł y m m i a
£ t e m p r o w i n c j o n a l n y m . R z y m m i a ł n a - p e w n o je s z c z e r z e c z y p i ę k n i e j s z e . A z n o w u R z y m b y ł t y l k o k o p i s t ą , n a ś l a d o w c ą w i e lk i c h a r t y s t ó w g r e c k i c h , k t ó r y c h z n a m y t y l k o z i m i o n , j a k P o l i g n o t u s a , ' Z e u s k i s a , A p e l le s a , a k t ó r y c h p r a c e m a l a r s k i e p r z e s z ł y d o n a s j e d y n i e w o p o w i a d a n ia c h .
fflojewotm Jan BrelsM
zwolniony ze M ypoifctaw e]
D E K R E T M i n i s te r s t w o
S p r a w W e w n ę tr z n y c h N r . A . P . 1 0 4 3 4 .
W a r s z a w a , d n i a 1 1- g o g r u d n i a 1 9 2 4 . D d P a n a
J a n a B r e js k i e g o W o j e w o d y P o m . w s ta n i e n i e c z y n n y m
W o b e c u p ł y w u z d n i e m 3 0 - g o l i s t o p a d a 1 9 2 4 p ó ł r o c z n e g o t e r m i n u p o z o s t a w a n i a p r z e z P a n a w s t a n i e n i e c z y n n y m i n i e p o w o ł a n i a P a n a w t y m o k r e s i e z p o w r o t e m d o s ł u ż b y c z y n n e j, z w a l n i a m P a n a z e s ł u ż b y n a p o d s t a w ie a r t . 5 6 - g o u s t a w y o p a ń s t w o w e j s ł u ż b i e c y w i ln e j .
J e d n o c z e ś n i e z a w i a d a m i a m , ż e s p r a - . w a p r a w e m e r y t a l n y c h P a n a z o s t a n i e z a ła t w io n a p o u s t a l e n i u c z y i j a k i o k r e s P A R Y Ż , (P A T
P o l i c j a t u t e j s z a w y d a l ił a 4 W ło c h ó w , p o d e j r z a n y c h o u p r a w i a n i e p r o p a g a n d y
k o m u n i s t y c z n e j . ? j
t e t u L w o w s k i e g o p o w o ł a ł n a s t a n o w i s k o l e k t o r a w y m o w y k i e r o w n i k a s z k o ł y d r a m a t y c z n e j w e L w o w ie „ M ło d e j S c e n k i "
p . F r a n c i s z k a F r ą c z k o w s k i e g o .
P . F r ą c z k d w s k i , j a k w i a d o m o b y ł je
^ o p a n o o b e c n ie w P o m p e i . A p r z y t e m n i e j e s t t o w i l l a z a m i e j s k a , l e c z d o m w m ie ś c ie , a c z k o l w i e k p o ł o ż o n y j u ż n a k r a ń c u m i a s ta , w p o b l i ż u b r a m y m i e j
s k i e j . T e r n w i ę c e j z a d z i w i a o l b r z y m i a
P a ń s k ie j p r a c y z a w o d o w e j, p o p r z e d z a j ą c e j s ł u ż b ę p a ń s t w o w ą , d o l ic z o n y P a n u b ę d z i e d o w y s ł u g i e m e r y t a l n e j w m y śl p r z e p is ó w a r t . 1 - g o p u n k t u n u s t a w y z d n i a 1 3 l u t e g o 1 9 2 4 r ( D z . U s t a w R . P . B E R L IN , (P A T )
P r e z y d e n t R z e s z y E b e r t p r z y ją ł d ż i ś w p o ł u d n i e n a d ł u ż s z e m p o s ł u c h a n i u m i n i s t r a s p r a w z a g r . S t r e s e m a n n a .
d n y m z g ł ó w n y c h o r g a n i z a t o r ó w T e a t r u N a r o d o w e g o ( r z ą d o w e g o ) w T o r u n i u i j e g o p i e r w s z y m d y r e k t o r e m w l a t a c h 1 9 2 0 /2 1
p r z e s t r z e ń , z a j ę t a p r z e z o g r ó d , p r z e c i ę t y w p o ip r z e k p r z e z d o ś ć s z e r o k i i g ł ę b o k i p o to k w m a r m u r o w y c h b r z e g a c h , z a l t a n k a m i , f o n t a n n a m i i g r o t a m i ? ' J e s t t u
N r . 1 8 p o z . 1 7 8 ).
M i n is t e r :
R a t a j s k i . ( P ie c z ę ć .)
Z T e a tr u .
P r a w o p o c a ł u n k u , s z t u k a w 3 a k t a c h B e r n a r d a
Y v e s ‘a M i r a n d ę '- Q u i n s o n ‘a ; R eż.: K . B e n d a ,
„ P r a w o p o c a ł u n k u " a r a c z e j p r a w o d o ż y c ia ...! N ie d o ż y c i a c h e r la c z e g o , z d e g e n e r o w a n e g o , a l e d o t ę t n i ą c e g o g o r ą c ą k r w i ą , w o l n ą o d r t ę c i i s a l v a r s a n u , p u l s u j ą c e j w m ł o d y c h i z d r o w y c h ż y ł a c h ; n i e w m u m i a c h b a l s a m o w a n y c h j a k .o w e z a p y lo n e p o r t r e t y n a ś c i a n a c h p r z e
ż y t e j d o s y t a r a s y i d a w n o j u ż z e s z łe j z w i d o w n i , p o k t ó r e j p l ą t a j ą s i ę r e s z t k i j u ż t y l k o ' a r c h i w a l n y c h o k a z ó w m i n i o n e g o g a t u n k u . P r a w o p o c a łu n k u p e ł n o - k r w i s t e g o r e p r e z e n t a n t a c a ł e g o p l e m ie n i a — s p r a w o i n f i l t r a c j i o d r o d c z e j e n e r g i i w i t a l n e j , k t ó r ą r e k l a m u ją a u t o r z y
„ L m b r a s s e z - m o i ! " d l a w y k r w i o n e j i w y r a f i n o w a n i e m s ł a b o p r o d u k ty w n e j F r a ń c j i A u t o r z y w i e d z ą z h i s t o r j i s w e g o n a r o d u , ż e k i l k a k r o t n e k r z y ż o w a n i e n a d o b ’e m u w y s z ło , c h o ć b y w s p o m n i e ć
• o h i i e r z y C e z a r a , p ó ź n i e j s z y c h u r z ę d n i k ó w r z y m s k i c h , w r e s z c i e i n w a z j ę G e r m a n ó w . W y r a z e m t e j w z m o ż o n e j s i ł y
ż y c io w e j b y ł a d o n o ś n o ś ć r o g u R o l a n d a i g i g a n t y c z n o ś ć r y c e r z y K a r o l a W i e lk i e g o . D z i s i e j s z a F r a n c j a p o t r z e b u je t a k ż e n o w e g o r e n e s a n s u r a s o w e g o , o k t ó r y w o ł a j ą h y g j e n i ś c i , p o l i t y c y , e k o n o m i ś c i i l i t e r a c i o d l a t k i l k u d z i e s i ę c u . R e s t a u r a c j a n o r m a l n e g o ż y c i a p łc io w e g o i r o d z i n y o t d p o b o ż n e ż y c z e n ie ’ n i e t y l k o B o u c a t e l la , le c z w s z y s t k i c h p a t r jo t y c z - n y c h s t a t y s t ó w f r a n c u s k i c h .
S t a r a , a r a c z e j z e s t a r z a ł a F r a n c j a , r e p r e z e n t o w a n a p r z e z „ L ’A c t i o n f r a n - c a is e " , „ L e F i g a r o " , p r z e ż y w a n o w y o k r e s „ b a r b a r z y ń s k i e j " i n w a z j i , r e p r e
z e n t o w a n e j p r z e z D o r o b k i e w i c z a , z a s ł u ż o n e g o o f i c e r a z o s t a t n i e j w o j n y , w y g r a n e j p r z e z C l e m e n c e a u , k t ó r e m u h r a b in a d e l a T o u r d 'A r g e n t p r z e d 1 9 1 4 r . n i e p o d a ł a b y s w e j a l a b a s t r o w e j r ą c z k i ■— c h y b a n a j w y ż e j d l a z b a d a n i a p u l s u . T e n w i n i a r z - o f i c e r , r a t u j ą c y z k o l c z a s ty c h z a s i e k ó w „ k a p r a l a " m a r g r a b io w s k i e g o , z b i j a j ą c e g o b ą k i w c z a s i e p o k o j u i z g r y w a j ą c e g o s ię w k a r t y i w k o k o t y — m a c i e k a w y g i e s t , k i e d y z e s t r a t ą c e d u je p a ł a c z id jo c ia ł,e j r o d z i n i e a r y s t o k r a ty c z n e j, g d y r e z y g n u j e z - „ p o c a łu n k u "
i g d y n a t o m i a s t b i e r z e s z t u r m e m „ w i e l
k ą " d a m ę , k t ó r a s p a l a s i ę w o ż y w c z y m
o g n i u w i e l k o d u s z n e g o p o s w o je m u „ n a j e ź d ź c y " w je g o z d r o w e j e ty c e . F r a n c j a b o w i e m p o tr z e b u j|e n i e t y l k o z d r o w y c h r o z p ło d o w c ó w , le c z t a k ż e p a t r ja r c h ó w , s t r z e g ą c y c h c z y s to ś c i r o d z i n n e g o o g n i
s k a i z d r o w e g o w y c h o w a n i a , m ło d e g o , lic z n e g d p o t o m s t w a . J e ś li z a ś c h o d z i o e t y k ie t ę , t o m o ż n a i ą ł a t w o n a l e p i ć c h o ć b y p r z e z a d o p t o w a n i e , b y l e w y s t a r c z y ł a z a p a s z p o r t d l a p o m y ś ln e g o c e lu , d o p ó k i i n a d n i ą w z u p e ł n o ś c i ż y c ie n i|e p r z e j d z ie b e z r e s z t y d o p o r z ą d k u .
N o w y t o p r o b l e m , k t ó r y w l i t e r a t u r ę w c i s n ą ł s i ę w p o w o j e n n e j d o b ie . I u n a s p o r u s z a n y w z n a n y c h u t w o r a c h , ( „ C z y s t y i n t e r e s " , „ D z ie je s a l o n u " ) — t y l k o z t ą r ó ż n i c ą ż e f r a n c u s k i n o u v e a u - r ic h e g ó r u j e k u l t u r ą n a d p o l s k i m , c o j e s t z r e
s z t ą z r o z u m i a ł e m . — S z t u k a — j a k j ą p r z e z w a n o — p o s ł u g u j e s ię s t a r ą f a k t u r ą — a l e z a t o m i ł y m d i a lo g i e m , p o l e r o w a n y m • i ś w ie ż y m , w y r a ż a j ą c y m w s p o s ó b n i e r a ż ą c y n a j d r a s t y c z n i e j s z e k w e s t i e , t u s z o w a n e z r e s z t ą s a m ą t e z ą B o „ P r a w o p o c a łu n k u " j e s t w z n o w i e n i e m „ c o m e d i e e n t h e s e " , „ k o m e d j i " — j e ś li n a t o m i a n o z a s ł u g u j e , s p o ł e c z n o - t e n d e n c y j n e j .
D o b r z e z r o b i ł a d y r e k c j a , w y s t a w i a j ą c
t e n s y m p a t y c z n y u t w ó r . R e ż y s e r j a d o p i-<
s a ł a , a p . D ą b r o w sk i d o p o m ó g ł j e j a r ty -1 s t y c z n y m , s t y lo w y m p o m y s ł e m d e k o r a c y j n y m . W y k o n a n i e ( s ą d z ą c z o b s e r w a c j i w c z o r a jsz e j) p o s i a d a ł o d ó ib re te m p o i z a s ł u g u j e n a u z n a n i e p r z e d e w s z y s t - ' k i e m d z i ę k i t r z e m k r e a c j o m . M i a n o w i
c ie : P , R o m s k a n a m a ś c i ł a p r a w d z i w i e s w ą A u r o r ę k o r o n a c y j n y m o l e j e m H e n r y k a I V ., u t r z y m u j ą c t o n w j e d n a k o w e j
^ y ż y n i e i p o d k r e ś l a j ą c „ q u a n d m e m e * ’1 s w e g o r o z b u d z o n e g o d o b o r u p o l i n ji p r a g n i e ń a u t o r ó w . K o m iz m k a p i t u l a c ji w y s t ą p i ł w u m i a r z e i w r a m a c h , z a k r e ś l o - / n y c h s o b ie p o z i o m e m c ł n r a k t e r y s t y k i .
P . D ą b r o w sk i z a p r e z e n t o w a ł r ó w n ie f t g ł ę b i e j o d c z u t e s t u d ju m w s w e j r o l i M a r g r a b i e g o , w y p o s a ż a j ą c j ą w p r e c y z j ą i t r a f n o ś ć p l a s t y k i .
P . L e n k u tr z y m a ł z u m i a r e m k o n t r a s t , w y d o b y w a ją c n a j a w sz c ze r o ść
J ś w i e ż ą p r o s t o t ę B o u c a t e l l e g o .
S y l w e t y P P . B o r k o w sk ieg o , P a w ło w s k ie g o , K w a sk o w sk ie g o , j a k o i n t e r e s u j ą c e — i P a ń s ł u ż y ł y z a b a r w n e t ł o d l a s z c z u p ł e j, le c z z w a r te j a k c ji . — S z t u k a W in n a m ie ć p o w o d z e n i e i s a m a s ię r e k la m o w a ć z e w z g l ę d u n a w a r to ś ć i w y k o
n a n i e . A g n L
