Cena 12 gr. Wtorek, dnia 16 grudnia 1924 r. Nr. 215 Rok I.
Pismo niezależne i bezpartyjne
BeMnta 1 Admtalstnio)a: Toraft, uL 6w. Katarzyny nr. 8. Telefon nr. SMMLKJIHGFEDCBA
Nauczka.
Jak Sejm załatwił sprawę hipotek i pożyczek.
(jz.) W ubiegły pi^ek Sejm rozpa
trywał wniosek grupy posłów z ziem za
chodnich o zmianę rozporządzenia w sprawie przerachowania zobowiązań prywatno prawnych, oraz wniosek tych
że posłów o inne przerachowanie tych pożyczek państwowych, których posia
dacze wpłacili walutę przed 1 grudnia 1920 roku. Jak wiadomo, oba te wnio ski były przedmiotem obrad (w dn. 2 i 4 hm.) sejmowej komisji skarbowej, któ ra załatwiła je w sposób korzystny dla bankierów, obszarników etc. a wysoce krzywdzący tysiączne rzesze wierzycieli, którzy kiedyś w dobrej wierze i zaufa
niu pdżyczyli swoje oszczędności kapi
talistom i państwu. Pokrzywdzeni roz
porządzeniem p. Prezydenta Rzplitej z d.
4 maja br. mimo odrzucenia wniosków wspomnianej grupy posłów przez komi
sję skarbową łudzili się, że na plenum Sejmu ich sprawa inny weźmie obrót, że tam zwyciężą praworządność i spra
wiedliwość.
Stało się inaczej. I na plenum Sejmu zwyciężyły interesy banków i innych dłużników. Pokrzywdzeni posiadacze jhipotek, pożyczek państwowych i wkła
dów bankowych znaleźli w Sejmie bar dzo nieliczną tylko garstkę obrońców.
Z dziewiętnastu klubów sejmowych tyl
ko jeden stanął całkowicie w obronie sprawiedliwości — klub Narodowej Par tji Robotniczej. Z innych klubów tylko nieliczne jednostki stanęły po stronie pokrzywdzonych — a ich wystąpienie było tak słabe, że nasuwa się podejrze
nie, iż stanęli w obronie wierzycieli tyl
ko dlatego, aby móc później werbować ich... głosy.
Na nic się zdały wysiłki tych po
słów, którzy naprawdę szczerae zakrzą- tnęli się dokoła sprawy zmiany rozpo
rządzenia z dnia 4-go maja. Poseł Fau- styniak, który w imieniu klubu N. P. R.
wystąpił z znakomicie opracowanym re
feratem, wykazującym niesprawiedli
wość tego rozporządzenia i krzywdę, wy rządzoną tysiącom bywateli — nie zdo
łał przekonać prawicowo-chłopsko-so- cjalistyczno-żydowską większość o słusz ności żądań pokrzywdzonych. Nie zdołał tego dokonać dla tej prostej przyczyny, że obrońcy banków i innych dłużników nie chcieli się dać przekonać. Nie moż
na rujnować banków, obszarników, ka- mieniczników — oto stanowisko, które zajął wybitny przywódca Związku Lu dowo - Narodowego p. Pluciński (także poznańczyk!) To stanowisko p. Pluciń
skiego podzielili niemal wszyscy jego koledzy klubowi, podzielił je także ks.
patron Adamski z swoją chadecją a przy wtórzyli im skwapliwie witosowcy, wy
zwoleńcy, żydzi i socjaliści.
Zatem krzywda pozostanie krzywdą;
banki i liczni obszarnicy etc. pozostaną w posiadaniu sum, które kiedyś otrzy
mali tytułem pożyczki czy depozytu od ludzi, którzy z zaufaniem włożyli w ich ręce swój zaoszczędzony w wielu latach znojnej pracy grosz, po to, aby sta
rość spędzić w ubóstwie lub nędzy. Po
winni oni wiedzieć, komu to zawdzię
czają. I dlatego* eż wymieniliśmy powy
żej kluby, które głosowały przeciwko zmianie krzywdzącego rozporządzenia.
Wielka szkoda, że wniosek posłów z klubu N. P. R. o imienne głolsowanie nie znalazł dostatecznego poparcia i upadł. Imienne głosowanie umożliwiło
by nam wyjawienie nazwisk tych, któ
rzy sprawiedliwości bronią tylko na ..
wiecach. Ci panowie dbbrze wiedzieli, co czynią, sprzeciwiając się imiennemu głosowaniu bali się odchylić otwarcie przyłbicy. Do imiennego* głosowania nie dopuścili, lecz na wiecach i na łamach swych pism napew. nadal będą udawać gorących obrońców sprawiedliwości. Ga danie i pisanie przecież nie zaszkodzi interesom bankierów etc. a o te jedynie interesy im idzie!
Posłowie ósemkowi przed 5-ym listo pada 1922 r. wmawiali wyborcom — wszystkim razem i każdemu z osobna — że jedynie oni będą bronili rzetelnie i skutecznie interesów szerokich sfer spo
łeczeństwa polskiego. I sposób załatwie
nia pzez tych panów sprawy, będącej dla dziesiątek tysięcy obywateli kwe stią bytu, dowodzi, że naiwni czytelnicy gazet ósemkowych i słuchacze agitato
rów obolzu „narodowego" grubo się po
mylili, sądząc, że słowa ,.szerokie sfery społeczeństwa** do nich się odnoszą. Nie było w nich żadnego oszustwa, bo ósemkowiCze pod ,.szerokiemi sferami**
rozumieją poprostu bankierów, fabry kantów i obszarników — a tylko* zapo- mnieli** to wyjaśnić. W imię prawdy na
leży stwierdzić, że istotnie bankierzy i t.p. kapitaliści cieszą się jaknajdalej idącą opieką ze strony posłów ósemko
wych. Dowody na to są liczne, a jednym z nich, to piątkowe posiedzenie Sejmu Zatem posłowńe ósemkowi są całkiem w porządku. Niesłuszne więc są pre
tensje do nich tych obywateli, którzy nie będąc ani bankierami, ani fabrykanta
mi, ani obszarnikami, swoimi głosami pomogli ósemce do zwycięstwa. Uczynili to z naiwności, a powinni wiedzieć, że w polityce naiwność nie popłaca. Nale
ży przypuszczać, że nauczka, którą im dała ósemka nie pójdzie w las. A zresztą kto wie? Może mają słuszność ci, którzy mówią, że ,.Polak głupi nie tylko przed szkodą ale i po szkodzie**.
littMoiŃffliliWIlIBHiB
MB MM I AM 1 BI UMittl
RZYM, 15. 12. (PAT) Ponieważ przemówienie wysokiego komisarza Ligi Narodów w Gdańsku Mac Donellt zawierało pewpe niejasno
ści i aluzje nie. licujące z objekywnością
liii s ib p. Minkitpi
■i ni tawii W
WARSZAWA, 15. 12. (PAT) Porządek dzienny dzisiejszego posie
dzenia Sejmu t.j. w dniu 16 grudnia br.
przewiduje m. in. sprawozdanie komisji budżetowej o projekcie ustawy o prowi- iorjum budżetowem na czas od 1-go sty .cznia do 31 marca 1925 r. oraz sprawo-
General. Komisarz
p. Strasburger u Papieża
RZYM, 15. 12. (PAT) Dziś w południe Ojciec św. przyjął na audjencji generalnego komisarza Rzplitej w Gdańsku p. Strasburgera, któ remu towarzyszyli członkowie delegacji polskiej pp. Hilnpn, Zaleski i Lalicki. —
Pierwszy żołnierz, który padł
za sprawę Polski.
Na tle złożenia tablicy ku czci Nie
znanego Żołnierza u stóp pomnika ks.
Józefa Poniatowskiego, toczy się w War szawie szeroko dyskusja prasowa.
W związku z tern drukuje p. Wład.
Korczyński artykuł w „Polsce Zbrojnej**
— w którym twierdzi, że pierwszym żoł
nierzem, który padł za sprawę Polski, był ten, co poszedł t-go sierpnia 1914 r.
z „Werndlem" na ramienin, zwieszonym na sznurku, i który padł z promienną nadzieją w sercu że wypędzi Moskali,
i charakterem swego stanowiska, przeto generalny komisarz Rzplitej Polskiej w Gdańsku p. Strasburger zażądał wy
jaśnień od których uzależnił dalsze swe stanowisko w tej sprawip.
jzdanie specjalnej komisji w sprawie po ciągnięcia do odpowiedzialności konsty
tucyjnej przęd trybunałem stanu byłego pinistra przemysu i handlu p. Kuchar
skiego. Jako referent tego ostatniego sprawozdania wystąpi pos. Moraczew- ski (PPS).
Papież udzielił błogosławieństwa Polsce, Prezydentowi Wojciechowskiemu oraz generalnemu komisarzowi Strasburge- rowi. Dziś wieczorem generalny komi
sarz wyjeżdża do Warszawy.
daleko za Wisłę , za Dniepr, i dędzie nam dobrze w naszej przez niego od
budowanej Polsce.
Żołnierzem tym, co pierwszy z całą świadomością ideową oddał swe życie za Polskę, był jeden z dwóch strzelców Piłsudskiego, którzy padli w dniu 13-go sierpnia 1914 r. na polach Karczówka pod Kielcami...
Mogiły ich zapomniane znajdują się na polach Karczówka.
Z
pobytu
p. ministraThugutta w
Wilnie.WILNO, 15. 12. (PAT) W niedzielę, dnia 14 bm. z okazji po
bytu w Wilnie p. min. Thugutta odbył ,się w hotelu Georgea bankiet, wydany na cześć p. ministra przez dalegata rzą
du p. Władysława Raczkiewicza. W ban kiecie wzięli udział przedstawiciele du
chowieństwa wszystkich wyznań, prezy
dent i wiceprezydent miasta, obecni w Wilnie posłowie i senatorowie, kie
rownicy poszczególnych resortów miej
scowej administracji, reprezentanci pra sy wileńskiej i warszawskiej oraż wybi
tne osobistości ze świata naukowego i politycznego. P, ministra powitał dele
gat rządu przemów., w którem podkre
ślił, iż przyjazd p. ministra Thugutta .nastąpił w okresie, W którym rząd u- znał jako zagadnienie pierwszorzędnej wagi troskę o województwa wschodnie.
Na przemówienie p. Raczkiewicza odpo
wiedział p. min. Thugutt. W poniedzia
łek, dnia 15 bm. min. Thugutt przyjął szereg delegacy! oraz przedstawicieli prasy miejscowej warszawskiej, szcze
gółowo informując ich o zamierzeniach
rządu w kierunku ulepszenia aparatu administracyjnego i służby bezpieczeń
stwa. Ponadto p. minister wskazał na konieczność pewnych zmian w dziedzi
nie podatkowej, a w szczególności w za
kresie podatków komunalnych. W godzi nach popołudniowych p. minister odbył konferencję w sprawie bezpieczeństwa z przedstawicielami tutejszego sądowni ctwa. O godz, 21 min. 42 wyjechał do Warszawy, żegnany na dworcu przez przedstawicieli miejscowych władz i społeczeństwa.
H
4osliie i lioi. parlii.
LONDYN, 15. 11. (PAT) Mac Donald zamierza ustąpić z kieA (Townictwa partji robotniczej. Jako jego następcę wymieniają Hendersona byłe
go ministra zdrowia Whitley.
S tr. 2ONMLKJIHGFEDCBA „EXPRESS POMORSKI*1 N r. 2 1 5
N a s to p ie b o jo w e j
5 0 0 .0 0 0 lu d z i.
m a ją N ie m c y
N O W Y JO R K , 1 3 . 1 2 .
„New York Herald" dowiaduje się sensacyjnych szczegółów o rezultatach kontroli wojskowej w Niemczech. Stwier dza mianowicie, że w różnych częściach Niemiec ukrywa się masowo broń ręczną Rada Ambasadorów na podstawie mię dzynarodowej komisji kontrolnej wyśle do Niemiec ostrą notę, w której zażąda spełnienia warunków rozbrojeniowych traktatu wersalskiego, bowiem policja niemiecka jest obok Reichswehry drugą arm ją, liczącą przeszło 100.000 ludzi.
Rada Ambasadorów w nocie swej za żąda oddzielenia policji od wspólnej ko
Is ty c z n ia o trz y m a ją w o jsk o w i d o d a te k n a u m u n d u ro w a n ie .
Z W a rs z a w y d o n o s z ą ; W y d a n e ju ż z o s ta ło z a rz ą d z e n ie w y p ła ty w d n iu 1.
s ty c z n ia d o d a tk u n a u m u n d u ro w a n ie d la w o js k o w y c h w w y s o k o śc i 7 0 0 p u n k tó w — ile to b ę d z ie w y n o s ić w g o tó w c e , n ie d a s ię n a ra ^ ie u s ta lić , g d y ż d o p ie ro 2 0 b m . R a d a m in istró w u c h w a li w y s d k o ś ć m n o ż n e j. O ile b y n a d a l p o
N o w e <s p ła ty z a re je s tra c je s a m o c h o d ó w .
O p ła ty re je s tra c y jn e s a m o c h o d ó w i m o to c y k li b y ły ta k n is k ie , ż e n ie p o k ry w a ły n a w e t k o s z tó w u trz y m a n ia z a ję ty c h re je s tro w a n ie m u rz ę d n ik ó w . M in is te r- ju m ro b ó t p u b lic z n y c h , w y c h o d z ą c z z a ło ż e n ia , ż e u trz y m a n ie s a m o c h o d ó w o s o - J id w y c h n a le ż y z a lic z y ć d o lu k s u su , p o d p io s ło c z te ro k ro tn ie o p ła ty re je s tra c y j
n e .
A więctza zarejestrowanie samochodu osobowego opłaca się obecnie 16 zł za
H a a rm a n , w a m o ir-lu d o ż e rc a p rz e d s ą d e m . Z c a ły m c y n iz m e m z e z n a je , ja k
iłodym chłopcom przegryzał gardło, wysysał krew, Ss a z trupów robił
mendy Reichswehry i poddania policji pod administrację poszczególnych miast i gmin, pozatem zażąda zniesienia po
szczególnych twierdz na nowo ufortyfi
kowanych. Pomimo, że komisja kon
trolna dopilnowała zniszczenia 87.000 karabinów maszynowych, 36.000 armat, 5 miljonów karabinów ręcznych i aeropla nów, fabrykacja broni od r. 1923 trwa potajemnie.
Niemiecki sztab generalny nie gorzej pracuje jak w czasie wielkiej wojny.
Niemcy w ciągu krótkiego czasu mogą wystawić dobrze uzbrojoną armję w sile 500.000 ludzi.
z o sta ła m n o ż n a 4 1 g ro s z y , w ó w c z a s d o d a te k ó w w y n ie sie 2 8 7 z ło ty c h .
J a k s ły c h a ć , p o c z y n io n e s ą s ta ra n ia w m in is te rs tw ie s k a rb u , ż e o ile w o j
s k o n ie o trz y m a s p e c ja ln e g o d o d a tk u ś w iąte cz n e g o , a b y m o ż n a b y ło w y p ła
c ić [p rz e d ś w ię ta m i z a lic z k o w o , c z ęść u p o sa ż e n ia s ty c z n io w e g o ty m , k tó rz y
^ o b ie ^ e g d ż y c z ą . i^asaKaBesw e mh h b
każde 100 kilo wagi „maszyny", z a re je s tro w a n ie w ię c s a m o c h o d u , b io rą c p o d u w a g ę u ż y w a n e u n a s a u ta , w a h a ć s ię b ę d z ie o d 1 2 0 d o 3 2 0 z ł.
Za zarejestrowanie samochodu cięża
rowego oraz motocykla opłata wynosi o- becnie 2 zł za każde 100 kilo wagi.
J e d n o c z e ś n ie p o d n ie s io n o o p ła tę z a e g z a m in s z o fe rs k i z 5 z ł d o 2 0 zł. Nowe opłaty obowiązują od 9, grudnia b. r.
P o d p o z o re m , iż z p o le c e n ia p o lic ji c z u w a „ n a d b e z d o tm n y m T z ja w ia ł s ię z b ro d n ia rz n a d w o rc u k o le jo w y m i w y p a try w a ł s w e j o fia ry .
S k o ro u jrz a ł m ło d z ie ń c a s a m o p a s b łą d z ą c e g o lu b n ie o b e z n a n e g o z w a ru n k a m i m ia sta , d y s k re tn ie p rz y s u w a ł się d o n ie g o i ja k m o ż n a n a jd e lik a tn ie j o fia iW a ł m u s w ą p o m o c .
G ło s je g o b rz m ia ł w te d y c z u le a p o s ta ć s ta rs z e g o , p o w a ż n e g o m ę ż c z y z n y b u d z iła z a u fa n ie .
B ia d a je d n a k , g d y n ie p rz e z o rn y m ło d z ie n ia s z e k d a ł s ię s k u s ić s ło d k ^ e n u s lo w 'k a m i. W ió d ł g o w te d y H a a rm a n d d s w e j u b o g ie j iz d e b k i n a p rz e d m ie ś c iu H a n o w e ru i d o k o n y w a ł s tra s z n e j z b ro d n i. R z u c a ł s ię n a s w ą o fia rę , n a jm n ie j s p o d z ie w a ją c ą s ię ta k ie j n a p a ś c i i
zębami w pijał się
w je j g a rd ło , ro z g ry z a ł tc h a w ic ę i s s a ł d d s y ta s p ły w a ją c ą k re w . P o ta k ie j u c z c ie ro z k ła d a ł n a s to le tru p a , u b ra n ie , k o s z to w n o ś c i i p ie n ią d z e z a b ie ra ł a c ia ło o p ra w ia ł ta k ja k s ię to c z y n i
z bydlęciem w rzeźni.
Z k o ś ć m i ra d z ił s o b ie w te n s p o só b , iż ro z tłu k iw a ł je m ło tk ie m n a k ru c h i w sy p y w a ł d o k a n a łu , z a k o p y w a ł w p o b lis k im o g ro d z ie lu b p o p ro is tu s p rz e d a w a ł.
L ic z n i ś w ia d k o w ie a m ię d z y n im i g o s p o d y n i H a a rm a n a z e z n a je , iż
z lubością oddaje się
p rz y p ra w ia n iu i s p o rz ą d z a n iu
wyrobów masarskich.
O n ic z e m n ie w ie d z ą c a N ie m k a n ie je d n o k ro tn ie p ró b o w a ła ty c h s p e c ja łó w
C z y p . m in is te r s p ra w w o jsk , z n a n ie p o k o ją c ą ta je m n ic ę
d rz w i z a m k n ię ty c h
w p ro c e sie o z n ie sław ie n ie g e n . R a sz e w sk ie g o i p u łk . N o w a cz y ń sk ie g o .
( W A R S Z A W A , 1 4 . 1 2
) Z a k o ń c z o n e w s ą d z ie w o jsk o w y m ro z p ra w y p rz e c iw k o k a p ita n o w i s z ta b u g e n . M is z e w s k iem u , o s k a rż a n e m u o z n ie
? s ła w ie n ie g e n . R a s z e w s k ie g o i p u łk . N o w a c z y ń s k ie g o o d b y w a ły s ię p rz y d rz w ia c h z a m k n ię ty c h .
K a p ita n M is z e w ś k i, k a w a le r V irtu ti M ilita ri i 6 -k ro tn ie p o tw ie rd z a n e g o K rz y ż a W a le c z n y c h , o fic e r, w y m ie n ia n y p rz e z b o ls z e w ic k ie d z ie ło p . t. „ P o ls k ije .w o ż d ż i" , ja k o je d e n „ z n ie b e z p ie c z n ie j- s z y c h 1* z a rz u c a ł g e n . R a s z e w s k ie m u i p u łk . N o w a c z y ń sk ie m u , ż e n ie s ą s z c z e
ry m i P o la k a m i, ż e w c z a s ie n ie w o li d o p o ls k o ś c i s ię n ie p rz y z n a w a li, w s p ó ł
d z ia ła li z w ro g a m i, b y li n a n ie m ie c k ie j s łu ż b ie .
W lip c u te g o ro k u p o lic ja w H a n n o - w e rz e w p a d ła n a tro p
straszliwych zbrodni.
ja k ic h n ie z n a d o ty c h c z a s ż a d n a h is to - rja .
W s z y s tk ie s a d y sty c z n e s p ra w y , n a j
p o tw o rn ie js z e o p o w ia d a n ia ś re d n io w ie c z n e b le d n ą w o b e c
sprawy Haarmana.
P ię ć d z ie s ię c io le tn i te n c z ło w ie k o d o ś ć d u ż e j ite lig e n c ji, w ie lk ie j o b ro tn o ś c i ż y c io w e j m o rd o w a ł m ło d y c h c h ło p c ó w , c ia ło ic h s ie k a ł n a d ro b n e k a w a łk i i s p rz e d a w a ł z n a jd tm y m g o s p o d y n io m d o
wyrobu wędlin
lu b s a m n a d z ie w a ł k ie łb a s y i s a lc e s o n y i
zjadał je
lu b ra c z y ł s w y c h z n a jo m y c h .
Z a w ó d te n p rz y n o s ił m u w id o c z n ie n ie z łe d o c h o d y , s k o ro n ie m a ją c in n e g o z a ję c ia , m ó g ł w ie ś ć ż y c ie z a m o ż n e g o c z ło w ie k a , b y w a ć w tin g la c h , k in a c h , te a tra c h — u b ie ra ć s ię p rz y z w o licie — p a lić c y g a ra i o p ła c a ć je s z c z e s u to s w e g o p o m o c n ik a , 2 6 la t lic z ą c e g o
Gransa,
c z ło w ie k a o z b ro d n ic z y c h in s ty n k ta c h i w y u z d a n ia c h .
H a a rm a n o w i z a rz u c a ją
27 morderstw,
a le c y fra ta w y d a je -s ię b a rd z o n ie p e łn ą , g d y ż p rz e z k ilk a la t u p ra w ia ł s w ó j p ro c e d e r. Ile w is to c ie c h ło p c ó w 1 z a m o rd o w a ł o k ru tn y s a d y sta n ig d y m o ż e n ie b ę d z ie w y ja ś n io n e , g d y ż s a m m o rd e rc a n ie p a m ię ta w s z y s tk ic h s w y c h o fia r i n ie z d a je s o b ie s p ra w y ile ic h b y ło .
S p o s ó b m o rd o w a n ia lu d z i w s k a z u je , iż H a a rm a n je s t ty p e m
niebezpiecznego zboczeńca.
P o ' k u lu a ra c h s ą d u o d b ija ła s ię ta k a n a p rz y k ła d w e rs ja , d o s ta te c z n ie c h a ra k te ry z u ją c a g e n . R a s z e w sk ie g o .
N a o tw a rc iu w y s ta w y s a p e rs k ie j w P o z n a n iu p o w ie d z ieć o n m ia ł p o n o , w s k a z u ją c n a w is z ą c y
portret Kościuszki:
— P o c o z a w ie siliś c ie p o d o b iz n ę te g o je s z c z e w ię k s z e g o n iż P iłs u d sk i d y le ta n ta ?
■ T a k ie o d e z w a n ie s ię b y łe g o z a w o d o w e g o p p u łk o w n ik a s łu ż b y n ie m ie c k ie j je ś li p rz e d s ą d e m b y ło p rz y to c z o n e i u d d w o d n io n e , p o w in n o c h y b a
skończyć karierę
g e n . R a s z e w s k ie g o w w o js k u p o ls k ie m . P u łk o w n ik N o w a c z y ń s k i je st d o w ó d c ą 6 8 -g o p u łk u s ta c jo n u ją c e g o w e W rz e ś n i, g d z ie k a to w a n d d z ie ci p o ls k ie .
W e d łu g o s k a rż e ń k p t. M isz e w s k ie g o , w ta m ty c h o k o lic a c h p u łk . N o w a c z y ń s k i
wędliny.
z djabelskiej kuchni
i n a w s p o m n ie n ie iż ż y w iła s ię lu d z - k ie m m ię s e m z a n o si s ię o d p ła c z u i d o - s ta je m d ło ś c i.
R ó w n ie ż p ra c z k a H a a rm a n a o trz y m y w a ła h o n o ra rja
w naturze.
Z d a w a ło s ię je j, iż s p o ż y w a m ię so ś w iń s k ie i n ie m o ż e w y jś ć z e z d u m ie n ia ja k c z ło w ie k ta k p o rz ą d n y , h o jn y i a k u ra tn y m ó g ł b y ć
ludożercą.
S z c z e g ó ln ą o d ra z ę b u d z i fa m u lu s m o r d e rc y , G ra n s .
U d a je g łu p ie g o , o n ie b e m n ic n ie w ie , m o rd u w a ż a z re s z tą z a rz e c z z w y k łą i n ie w id z i ż a d n e j ró ż n ic y w o d c ię c iu g ło w y k u rz e lu b c z ło w ie k o w i.
W ia d o m o je d n a k iż p o m o c n ik H a a r m a n a d z ia ła ł ta k ż e n a w ła sn ą rę k ę i z a s tę p o w a ł n ie je d n o k ro tn ie s w e g o c h le b o d a w c ę w 7 m o rd o w a n iu c h ło p c ó w .
P o tw ó r, p o z b a w io n y’1 w s z e lk ic h u c z u ć b e s tja w lu d z k ie m c ie te
uśmiecha się idiotycznie
i tę p e m i o c z y m a s p o g lą d a p o s a li, g d z ie z e b ra ły s ię tłu m y p u b lic z n o ś c i.
W ra ż e n ie z a ś ja k ie b u d z ą z e z n a n ia z b ro d n ia rz y 7 z c a ły m c y n iz m e m o p o w ia d a ją c y c h ..o s w y c h c z y n a c h je st ta k w s trz ą s a ją c e , iż c o c h w ila w y b u c h a
spazmatyczny szloch
te j lu b o w e j k o b ie ty a n a w e t m ę ż c z y ź n i o s iln y c h n e rw a c h n ie m o g ą z n ie ś ć ty c h o k ro p n o ś c i.
S a m p rz e w o d n ic z ą c y 7 try b u n a łu o k a z u je w z ru sz e n ie . H a a rm a n ty lk o i je g o p o m o c n ik w y d a ją s ię z u p e łn ie n ie c z u li i o b o ję tn i.
b y ł n a u c z y c ie le m n ie m ie c k im . T a m z a
„ p ra c ę“ s w ą p o b ie ra ł s ły n n y , n a z y w a n y p rz e z p o z n a ń c z y k ó w
gadzinowy dodatek"
o d rz ą d u n ie m ie c k ie g o . D z iś je sz c ze p u ł
k o w n ik N o w a c z y ń sk i je st d o z o rc ą p o lo w a n ia w m a ją tk a c h z n a n e g o h a k a ty s ty S c h y llin g a , je s t je g d p rz y ja c ie le m ...
P o w s z e c h n ą ta je m n ic ą je st, ż e sw e g o c z a s u w w y b o ra c h d o R e ic h sta g u p u łk . N o w a c z y ń s k i b ra ł c z y n n y u d z ia ł w a g i
ta c ji z a lis tą n ie m ie c k ą .
N ie m ie jsc e tu ta j s tre s z c z a ć to w s z y s tk o , c o ja k o p o w a ż n e o s k a rż e n ie rz u c a ł n a g e n . R a sz e w sk ie g o i p u łk . N o w a c z y ń s k ie g o k p t. M is ze w s k i.
S p o łe c z e ń stw o m o ż e s ię w y rz e c z ro z u m ia łe j c ie k a w o ś c i, c o d z ia ło s ię z a z a m k n ię te m i d rz w ia m i s ą d u , p o d
jednym tylko warunkiem,
ż e w im ie n iu s p o łe c z e ń stw a w ie d z ie ć b ę d z ie w s z y s k o p . m in is te r s p ra w w o js k o w y c h i w y s n u je z c a łą b e z w z g lę d n o ś c ią n a p ra w ie o tw a rte w n io s k i w im ię n ie s k a z ite ln o ś c i m u n d u ru p o ls k ie g o w o j
s k a . 2
NABOŻEŃSTWO ŻAŁOBNE ZA ŚP.
GABRJELA NARUTOWICZA.
D z iś, w e w to re k d n ia 1 6 b m . ja k o w ro c zn ic ę tra g ic z n e j ś m ie rc i p ie rw s z e g o p re z y d e n ta R z e c z y p o s p o lite j śp . G a - b rje la N a ru to w ic z a o d b ę d z ie s ię z in i
c ja ty w y rz ą d u u ro c z y s te ż a ło b n e n a b o ż e ń stw o w k a te d rz e św . J a n a . N a b o ż e ń s tw o c e le b ro w a ć b ę d z ie a rc y b is k u p K a rk o w s k i w o b e c n o ś ci P re z y d e n ta R z e c z y p o s p o lite j, c z ło n k ó w rz ą d u p rz e d s ta w i
c ie li S e jm u i S e n a tu o ra z in s ty tu c y j n a u k o w y c h i s p o łe c z n y c h .
POLONIA RESTITUTA" DLA URZĘD
NIKÓW Z NOWYM ROKIEM.
W A R S Z A W A , 1 4 . 1 2 . N a n a d c h o d z ą c y N o w y R o k , o d b ę d ą s ię k o le jn e d e k o ra c je o rd e re m „ P o lo n ia R e s titu ta " . S e k re ta rja t k a p itu ły te g o o rd e ru p rz y g o to w u je ju ż lis tę n o w y c h k a w a le ró w o rd e ru .
T y m ra z e m lis ta o b ją ć m a p rz e w a ż n ie s fe ry u rz ę d n ic z e .
NOWY NAPAD RABUNKOWY W PO
CIĄGU.
Z W a rsz a w y d o n o s z ą : W c z o ra j w n o c y d o p o c ią g u ja d ą c e g o d o W a rsz a w y , w s ia d ła w Ł o w ic z u n ie ja k a J u lja O rz e s z ek . W p o b liż u S o c h a c z e w a w s z e d ł d o p rz e d z ia łu ja k iś m ę ż c z y z n a i g d y 7 p o c ią g ru s z y ł, a p a s a ż e rk a w y g lą d a ła p rz e z o k n o n a k ry ł je j g ło w ę w ła s n e m p a lte m , u s ta z a k n e b lo w a ł, z ra b o w a ł je j w ie le rz e c z y i u c ie k ł. W p rz e d z ia le s ie d z ia ło je sz c ze d w ó c h m ę żc z y z n , k tó rz y p a s a ż e rc e n ie p rz y s z li w c a le z p o m o c ą . A re s z to w a n o * 1 * * * * * ic h n a d w o rc u w W a rs z a w ie .
OBIAD GDAŃSKO-POLSKI W RZYMIE JADŁ 60 P. SAHM U ZALESKIEGO.
R Z Y M , (P A T ) P o s e ł R z e c z y p o s p o lite j p rz y K w iry - n a le , — Z a le s k i, w y d a ł w c z o ra j d la p re z y d e n ta s e n a tu g d a ń s k ie g o S a h m a o -
b ia d , w k tó ry m w z ię li ró w n ie ż u d z ia ł k o m is a rz g e n e ra ln y R z e c z y p o s p o lite j w G d a ń sk u — S tra s b u rg e r i d e le g a c i p o ! s c y n a o b e c n ą s e sję R a d y L ig i N a ro d ó w .
Ostatnie depesze.
P A R Y Ż , (P A T ) - P rz e g m a c h e m a m b a s a d y 7 ro s y jsk ie j w y w ie s z o n o o fic ja ln ą c z e rw o n ą fla g ę s o w ie c k ą . P rz y 7 te j o k a z ji K ra ss in w y g ło s ił p rz e m ó w ie n ie , p o c z e m o b e c n i o d ś p ie w a li m ię d z y n a ro d ó w k ę . *
W IE D E Ń , 1 5 . 1 2 . (P A T )
„ N e u e s W ie n e r T a g e b la tt“ d o n o s i z M o sk w y , ż e w z w ią z k u z w y ja z d e m T ro c k ie g o n a K ry m , w ró ż n y c h p u n k ta c h M o sk w y7 o ra z je j o k o lic a c h d o s z ło ,d o k rw a w y c h s ta rć D o k ła d n ie jsz y c h w ia d o m o ś c i o ty c h s ta rc ia c h w o b e c s u ro w o ś c i c e n z u ry7 s o w ie c k ie j b ra k .
Nt. 2 t5FEDCBA . E X P R E S S P O M O R S K I ’ * S t r . 3
O r a n g u t a n g g e n t l e m a n : p a n O m e g a . T 4 " * " '
P i s z e b e z b ł ę d u . M a 1 2 l a t . K o c h a s i ę d o s z a l e ń s t w a w p a n n i e N i n o u .
R o z s t r z e l a n i e p a n c e r n i k a .
D r e a d n o u g h t „ W a s z y n g t o n " s k a z a n y n a ś m i e r ć n a m o c y u c h w a ł k o n f e r e n c j i w a s z y n g t o ń s k i e j .
N a je d n e j z c ic h y c h u licz ek P a ry ża w p o b liż u P o rte S t. D e n is sto i m a ły , je d n o p ię tro w y d o m e k . W n ę trz e te j w illi s k r y w a n o w y c u d ś w i a t a .
Z n a n y h a n d la rz d z ik ie m i z w ierz ęta m i, B a rn u m , o sa d z ił w te rn z a c isz u
o r a n g u t a n g a z B o r n e o , k tó ry in te li
g e n c ją p rz e w y ż sz a w sz elk ie d o ty c h c z a s z n a n e m ó z g i m a łp ie .
T e n c u d św iata n a z y w a s i ę p a n O m e g a , a p o m ięd z y sw e m i w sp ó łp lem ie ń - c a m i o d g ry w a m n ie jw ię c e j tę s a m ą ro lę co z n a k o m ity b o k se r, g e n jaln y m a te m aty k i* n ie p o k o n a n y D o n J u a n w je d n e j o so b ie , p o śró d lu d z i. P a n O m e g # * * * * * * * * * * * * * * o * * * 5 * p rz y g o to w u je się d o w ie lk ie j k a rje ry i o lśn i n ie w ą tp liw ie c a ły św ia t, n a ra zie Z aś u c z y się p iln ie, a m istrz e m je g o je st je d en z n a jz d o ln ie jsz y c h tre se ró w B a r- a u m a .
C H O I N K I !
( W o b e c z b liża ją cy c h się św iąt B o ż e g o N a ro d z e n ia i ro z p o c zę te j sp rze d a ży c h o in e k — o ra z w z m ia n k i w „ S ło w ie P o m o r sk ie m " — ż^e c e n y ic h w s to su n k u d o c e n p rz ed w o je n n y c h i p o d ro ża ły n ie m a l c z t e r o k r o t n i e c z y n ie p o c z u w a ły b y się d o o b o w ią z k u ja k ieś w ł a d z e k o m p e t e n t n e — z a b e z p i e c z y ć p u b l i c z n o ś ć p r z e d w y z y s k i e m z e s t r o n y s p r z e d a w c ó w , i c z y n i e b y ły b y sk ło n n e p rz y stą p ić d o s p r a w d z e n i a k a l k u l a c j i k o s z t ó w n a b y c ia c h o in ek , ic h p rz ew o z u o ra z c e n s p r z e d a ż n y c h ?
W ra z ie u ja w n ie n ia — w in n y c h p o b ie ran ia n a d m i e r n y c h c e n — c z y n ie n a le ż ała b y ic h p o c i ą g n ą ć d o o d p o w i e d z i a l
n o ś c i ? . . .
M o ż e M a g i s t r a t — i o t e r n , p o m y ś l i ? !
o t e k ś c i e l i t y l k o n i e m i e c k i m , z a p ra s z ają c e n a k o n c e rt lu b p rz e d s ta w ie n ie w „ D e u tsc h e s H e im ie11.
C zy p rz e p is n ie n a k a z u je — ż e o b o k n a p i s ó w n i e m i e c k i c h m u s z ę b y ó i p o l s k i e ? . . . C z y ty lk o n a s z a to le ra n c ja
j e s t t a k k o m p r o m i s o w a ?
co z d z ia ła n o , ja k i w y siłe k i p ra c ę p o ło ż y li tw ó rcy m a ry n a rk i z A d m ira łe m P o rę b sk im n a c z e le, a b y p rz y g o to w a ć g ru n t i p o d staw y d la z ro b ie n ia z P o lsk i p a ń s tw a m o rsk ie g o — a p rz e z to s iln e g o i b o g a teg o .
W T o ru n iu sp ra w ie te j słu ż y T o r u ń s k i O d d z i a ł L i g i M o r s k i e j i R z e c z n e j , w k tó re j n ie stru d z e n ie p ra c u ją p . d r. K o l a n o w s k i , d o w ó d c a f l o t y l l i k a p i t a n m a r y n a r k i p . S t a s z k i e w i c z i k a p i t a n m a r . p . K o s i a n o w s k i . I m w i ę c i p . B y c h o w - s k i e m u , k tó ry w y św ietla w sp o m n ian y film , z a w d z ięc z ają to ru n ia e y o k a zję u j
rz e n ia c ie k aw e g o i p ię k n e g o e k ran u . — N a le ż y się sp o d zie w ać lic z n e j frek w e n c ji tu te jsz e j p u b lic zn o śc i. R ó w n ie ż i m ło d z ież y sz k o ln e j p o w in n o się u d o stę p n ić p o k az te g o w y ją tk o w o in tere su ją c eg o i p o u c za ją ce g o o b ra zu .
D o m ie sz k a n ia g e n ja ln e g o w y c h o w a ń k a w stęp je s t d o z w o lo n y n ie w ielu lu d z io m . T rze b a sz u k a ć , p ro te k c ji i p o le c e ń . a g d y się w ije sz c ie je u z y sk a ło , m o ż n a
O m e g i .
Iło w o ; w [c z a rn y fra k , b ia łą je d w ab n ą k a m ize lk ę , c z a rn e sp o d n iej, a n a g ło w ie n o si c y lin d er. D o b u tó w n ie m ó g ł się je sz c z e p rz y zw y c z a ić i z d a je się u ż y w a ć ic h n ie b ę d z ie , b o g o 1 d ra ź n ą i u n ie m o ż liw ia ją stą p a n ie.
P a n O m e g a w y tw o rn y m ru c h em z d e j m u je k a p e lu sz i le k k o p o c h y la g ło w ę j a k u r o d z o n y g e n t l e m a n . P o c ze m sięg a flo k o sz a z g u m o w e m i p iłk am i. Ż o n g lu je n ie m i z ła tw o śc ią i z ta k ą w p ra
w ą , iż lu d z cy sz tu k m istrz e z ie le n ić m u sz ą z z a z d ro śc i n a w id o k ta k ie g o k u n sz tu . P o u k o ń c z e n iu te j p ro d u k c ji c h w y ta z a 5 0 k g . k u le ż e la zn e i b ez n a jm n ie jsz e g o w y tęż e n ia u n o si je w g ó rę , p r z e r z u c a z r ę k i d o r ę k i , w y w ija m ły n k a i s k ła d a n a sw o je m m ie jscu .
w e jść d o a p a r t a m e n t u p a n a P a n O m e g a u b ra n y ie s t g a -
N a jw a żn ie jsz a c z ę ść p o p isu n ie je s t je d n a k u k o ń c z o n a . M istrz k rzy w d z i 1 n a
n ie - b łę - ra d o ś n ie tw arz , ja k b y u c ^ ek iw a ł e g z am in z sw ej in te lig en c ji.
' T re se r z a d a je p y ta n ie :
— II p a n lic z y la t?
M a ł p a p i s z e n a t a b l i c y , tro c h ę w p raw n y m c h a rak te re m , a le b e z d u o rto g ra fic z n e g o :
■ „ M am la t d w a n aśc ie /''
P o słu g u je się z a ś ję zy k ie m fra n c u sk im .
N a stę p u je d ru g ie , m n iej ju ż d y s k re t
n e p y ta n ie:
— K o g o p a n k o c h a , p a n ie O m e g a ?
„ K o c h a m p a n n ę N in o n “ .
Ip isze o ra n g u ta n g n a ta b licy śm ie ją c
Otwarcie wystawy
pomorskiego przemysłu ludowego
K a sz u b sk ą g w a rą p isa n e z a p ro sz e n ia w e zw a ły a a s d o o g lą d n ię cia te j w y sta
w y u m ie szc zo n e j w sa li „ S trz e ln ic y * -.
W n ie d z ielę d n ia 1 4 b m . o g o d z . 1 2 .3 0 w p o łu d n ie w o b e cn o śc i lic z n ie z eb ra n ej p u b lic z n o śc i o tw o rz y ł w y staw ę p rz e m ó * w ien ie m p . d r. S te in h o rn w im ie n iu p . p re zy d e n ta m ia sta p o c z em p . R y n ie w ic z d b ja śn ił z n ac z en ie w y staw y w k sz tałc e n iu e ste ty k i u m ło d z ie ży w szk o ła ch .
W y staw a p rz e d sta w ia się i n t e r e s u j ą c o i p o w in n a z n a le ź ć w ie lu o d w ie d za ją c y ch . M a m y tu d o sk o n a ły p rz e g lą d rz e m io sła i p rz e m y słu d o m o w e g o , sz tu k i p u d o w e j n a P o m o rz u a w sz c ze g ó ln o śc i k a s z u b s k i e j . O g ro m n y z b ió r h a ftó w z a j- .m u je c a łą śc ian ę sa li. H a tfy p o c h o d z ą
® w y tw ó rn i p . G u lg o w sk ie g o w W d z y d z a ch . K o lo ro w e sty liz o w an e m o ty w y jk w ie tn e p rz e w aż a ją. P rz e c h o w u je się w n ic h sty l d a w n y c h ro b ó t k a szu b sk ic h i n a d a je im sw o isty c h a ra k te r. D a lej -o g lą d a ć m o ż n a o ry g in a ln e z ło ty m szn u re c z k ie m h a fto w a n e s ta re k a sz u b sk ie c z ep c e , d z iś p ra w d z iw e m rik a ty (w y sta w ia je p . G u lg o w sk i). W d z ia le g a rn c a r
s k im p ię k n e , e stety c z n e w ło n ie i fo rm ie
sw y c h
ż y j^c ę.
p o s ł a - się w y ra źn ie n a w sp o m n ie n ie
łe k tó w .
C zy N in o n je st fik c y jn ą, c z y o so b ą ?
K o b ie ta z k rw i i k o ści; b y ła
g a c z k ą w M e n a ż e r j i i O m e g a z a k o c h a ł się w n ie j d o sz ale ń stw a . N a je j w id o k w p a d ał w is tn y sz a ł i trz eb a b y łO ' u s u n ą ć d z iew c z y n ę z p o b liż a o ra n g u ta n g a ze w z g lę d u n a je j b e z p iec z eń stw o . W k ilk a m ie się c y p ó ź n iej O m e g a p o z n a ł s w ą k o c h a n k ę n a f o t o g r a f ] ! i s ta ra m i
ło ść o d ż y ła . P o d o b iz n ę d z ie w c zy n y p o d a rł w strz ę p y i p rz e z k ilk a d n i w y ł z ż a ło śc i i ro z p a cz y .
P r z e b y w s z y 3 2 . 0 0 0 k i l o m e t r , w c i ą g u t r z e c h l a t
s ł y n n y p o d r ó ż n i k K u n d R a s m u s s e n p o w r a c a d o N o r w e g j i .
S ły n n y p o d ró ż n ik K u n d R a sm u sse n , k tó ry p rz e d trz em a la ty w y ru szy ł n a z b a d a n ie k ra jó w p o la rn y ch p o w ró c ił n ie d a w n o d o N o rw e g ji.
P rz y b y ł o n p ro sto z A la sk i. P o c z ą tk o w o m ia ł z a m iar d o sta ć się z G ren la n d ji d o c ieśn . B e ry n g a i z w ie d zić S y b e rję p ó łn o c n ą .
L e c z w ła d ze so w iec k ie a resz to w a ły g o n a z a c h ó d o d c ieśn in y B e ry n g a i m ie j
sc o w y g u b e rn a to r n ie ty lk o n i,e p o z w o lił m u n a d a lsz ą p o d ró ż w g łą b S y b e rji, a le p o p ro stu w y g n ał g o z o b rę b u re p u b lik i R o sy jsk ie j.
W tra k c ie sw y c h p e re g ry n a cji n a p o t
k a ł o n sz ere g sz cz e p ó w E sk im o só w , k tó rz y n ig d y n ie o g lą d a li b ia ły c h lu d z i i k tó ry c h o b y c z a je n ie p o z b a w io n e s ą o - ry g in a ln ej m a lo w n ic z o śc i. I ta k o d k ry ł o n p le m ię N e tslik ó w .
M o ż n a so b ie w y o b ra zić z d u m ie n ie p o d ró ż n ik ó w , g d y w c h o d z ą c d o p e w n e j o - s a d y te g o p le m ie n ia , z o stali o n i o to c z en i p rz ez tłu m k o b ie t w ita ją c y ch się z n im i ja k z d a w n y m i, d o b ry m i z n a jo m y m i.
S e rd e c zn o ść p o w itań p o su n ę ła d o ta k ich g ra n ic , że p o k ilk a z n ic h n a ra z rz u ca ło się p o d ró ż n ik o m n a sz y ję , trz y m a ją c ic h w c iasn y m u śc isk u . W y lan a ta se rd e cz
n o ść w k ró tce z n a laz ła w y ja śn ie n ie , g d y z z a g ła z ó w w y sk o cz y li u z b ro je n i w o jo w n ic y , o ta c za ją c w ro g iem k o łe m p rz y b y ły c h . U w ięz ie n i w ra m io n ac h k ilk u k o b ie t n a w e t m a rzy ć n ie m o g li o o b ro n ie , u sz li śm ie rc i jd y n ie d z ię k i te m u , ż e n ie s taw ili o p o ru i d o w ie d li, że n ie p d sia d a-
w Toruniu.
ta le rze , d z b an k i, w a z k i, lic h ta rz e k u b k i w y sta w n a p . N e c e l z C h m ie ln a i p . M e i
s n e r z K a rtu z. S ą i w y ro b y k o sz y k a rsk ie i p le c io n e m isk i i ta le rz e z W d z y d z . B a rw n ie s tro ją sa lę k ilim y z w a rs z ta tó w m a z u rsk ic h z D z ia łd o w a i p . h r.
W a lew sk iej z S k o sz ew a . E k sp o n a ty te s ą d o n a b y c ia i w c a le n ie d ro g o . In te re s u ją c a ta w y staw a m a p o w aż n e z n ac z e
n ie g d y ż p o w tó rz o n a b ę d z ie w W a r s z a w i e a p o t e m p a r y ż a n i e b ę d ą p o d z i w i a ć t e d l a n i c h e k s c e n t r y c z n e 1 n i e z w y k l e f o r m y n a s z e j s z t u k i l u d o w e j .
T o ru ń p o w in ien b y ć w d z ięc z n y in i- c jato lro m w y staw y z a u m ie szc z e n ie w tu tejs zy c h m u ra c h p o k a z u d z ieł a rty z m u w ie jsk ie g o , trad y c y jn ie p rz e z p o k o le n ia z a c h o w a n e g o n a P o m o rz u , i ż y c z y ć n a le ż y im ja k n a jw ię k sze g o su k c e su i u z n a n ia z a g ra n ic ą .
Z o k a z ji o tw a rc ia W y staw y P rz e m y słu K a sz u b sk ie g o „ K sią ż n ica " im . K o p e rn ik a w y s ta w iła w w itry n ie sw o jej c z y te ln i k ilk a n a śc ie d ru k ó w k a s zu b sk ich — m ię d z y n ie m i T e jn o w y i H ie ro n im a D e rd o w sk ie g o .
a - zo N O W Y J O R K . P o m im o p ro tes tu rz ec zo z n aw c y w s p ra w a c h m a ry n a rk i, S h e a re ra , k tó ry w y stą p ił p rz e c iw k o z n isz c z en iu , n a m o c y u c h w ał k o n fe re n cji w a szy n g to ń sk ie j
ś w i e ż o s p u s z c z o n e g o n a w o d ą d re d n o u g h ta „ W ash in g to n " w ła d z e m e ry k ań sk ie p o sta n o w iły d o trzy m a ć b o w iąz a n ia i
z n i s z c z y ć t e n k o l o s m o r s k i . W ty m c e lu h o lo w n ik i z a cią g n ęły
„ W ash in g to n " n a p e łn y o c ea n , w p o b li
ż u p rz y lą d k a V irg in ja , p o c z e m p a n ce r
n ik „ T e x a s" ro z p o c z ą ł d o n ie g o
o g i e ń z o l b r z y m i c h d z i a ł 1 4 - c a l o w y c h . D z ie w ię ć ra z y tra fiły p o c isk i „ T e x a- s u “ w p a n c e rz „ W ash in g to n a ", p o n a d
ją w c a le b ro n i. O w a w ię c se rd e c z n o ść k o b ie t b y ła je d y n ie p u ła p k ą w c e lu u - b e z w ła d n ien ia p o d ró ż n y c h .
O k ru c ień stw o ty c h E sk im o só w tło m a - c z y się te rn , ż e ż o n y sw o je z d o b y w a ją so b ie p o ry w a ją c o k o lic z n e d z ie w cz ęta . D z ię k i te m u s ą o n i w s ta łe j w o jn ie z s ą - siad u jąc e m i p le m io n a m i, i w k a ż d y m n ie zn a n y m p o d ró żn y m w id z ą o jc ó w lu b b ra c i sw y c h p o rw a n y ch ż o n i lę k a ją się z e m sty .
W p o d ró ż y sw ej p o P ó łn o c n e j A m e ry ce, R a sm u są en p rz e b y ł 3 2 .0 0 0 k ilo m e tr.
W z a to c e G ło d y o d n a la z ł o n re sz tk i u - b ra ń to w a rz y szy s ir J o h n a F ra n k lin a , k tó reg o e k sp e d y c ja z g in ę ła w lo d a c h i śn ie g a sz w r. 1845.
Ju! od 15 lun
p rz y jm u ją listo n o sz e p rz e d p ła tę n a „ E x p re ss P o m o rsk iu * w
n a p rz y sz ły m ie sią c .
Skromne zopytonle
pcd mlresem mlorodojnytli tMz
G d y b y śm y ta k p a rę la t te m u ro z le
p ia li a fisz e o t e k ś c i e p o l s k i m r e k l a m u j ą c e p r z e d s t a w i e n i e l u b k o n c e r t — - p r u s k i e w ł a d z e p o l i c y j n e z p e w n o ś c i ą b y ł y b y j e u s u w a ł y .
A n a sze w ła d z e ?!
Je sz c z e te raz p o z w a l a j ą n a to , że w o k n a c h w y sta w o w y c h w y w ie sz a się a fi
sz e
Nasza Marynarka Wojenna.
P o d ta k im ty tu łe m u k a ż e się d z i s i a j 1 6 -g o g r u d n i a n a e k ran ie k in o te a tru C r i s t a l w s p a n ia ły o b ra z, k tó ry u d a ło się w ła śc icie lo w i te g o k in a o trz y m a ć z a p o śre d n ictw e m „ L ig i M o rsk ie j i R z e c z
n e j" .
O b ra z te n d a je m o ż n o ść w sz y stk im p o z n a ć to c o P o ls k a p o sia d a n a m o rz u — to c o w ta k c ię ż k ic h w a ru n k a ch p o tra fiła stw b rz y ć d la u trw a le n ia p o siad a n ia w y b rz e ż a i d la z a p o cz ą tk o w a n ia u tw o rz e n ia p o tę g i m a ją c e j b ro n ić O jc zy z n ę o d s tro n y m o rz a.
P rze d z d u m io n y m w id z em p rz e su w a ją się , je d e n p o , d ru g im , o b ra z y z ż y c ia i p ra cy n a sz e j m a ry n a rk i, o re aln e m is tn ie n iu k tó re j o g ó ł m ia ł ta k n ie o k re ślo n e i n ie jas n e p o ję cie .
D z i s i a j w i ę c w e w t o r e k 1 6 - g o g r u d n i a i d n i n a stę p n y c h , k a ż d y m o ż e z o b a c z y ć
lin ją w o d n ą . G d y je d n a k rz e c zo z n a w c y w e sz li n a p o k ła d sk a z a n e g o d re ad - n o u g h ta , to o k a z a ło się , ż e ż a d e n z p o c isk ó w , c h o ć b y ły n a p e łn io n e n a js il- n ie jsz e m i m a te rja ła m i w y b u c h o w y m i,
n i e z d o ł a ł p r z e b i ć p a n c e r z a , w o b e c czeg o , w ra z ie rz ec z y w istej b i
tw y ,ty lo k ro tn ie tra fio n y o k ręt, m ó g ł
b y ła tw o d o p ły n ąć d o p o rtu .
N a stę p n ie o strz e liw a n o „ W a sh in g - ,to n“ b o m b a m i p o d w o d n e m i m ie rz ą c w c z ęść je g o p o d w o d n ą , w sa m y m ś ro d - (k u , w p o b liż u m a szy n , a le i tu , c h o ć 5 (b o m b tra fiło d o c e lu ,
n i e u c z y n i o n o w i ę k s z e j s z k o d y . , I n a stęp n e g o d n ia s trz a ły „ T e x asu "
n ie z d o ła ły z a to p ić sk a za n e g o d re a d -
^ n o u g h ta . D o p ie ro trz e c ieg o d n ia a ta k je d n o c z e sn y p rz e z p a n c e rn ik rz e c z o n y
i p rz ez d z ie w ięć
l e c ą c y c h w s z y k u b o j o w y m a e ro p la n ó w w o jsk o w y c h , z k tó ry c h k a ż d y u n o sił
ty siąc o - i n a ł d z ie ła
R a żo n y b rzy m ic h
w p o w ietrzu p o p ię ć b o m b d w u ty sią co fu n to w y c h , d o k o - z n iszc z e n ia.
z b o k u i z g ó ry g ra d e m o l- p o c isk ó w , „ W a sh in g to n "
p rz e c h y lił się n a b o k i w k o ń c u z n ik n ą ł w g łę b in a c h m o rsk ic h .
C ie k a w a, c h o ć k o sz to w n a ta p ró b a , b o „ W ash in g to n " k o sz to w a ł S ta n y Z je d n o c z o n e 3 5 m il jo n ó w d o la ró w , d o w io d ła m o c y
n o w o c z e s n y c h p a n c e r z y O k rę to w y ch .
