Nowe urządzenia zaciskowe dla obrabiarek

Z E S Z Y T Y NAUKOWE P O L IT E C H N IK I Ś L A B K IE P

S e r i a i M E C H A N IK A z . 6 3 N r k o l . 5 3 7

_______ 1978

M i e c z y s ł a w P I S Z , J a n KO SM O L, Adam S C IS Ł O W IC Z

NOWE U R Z Ą D Z E N IA Z A C IS K O W E D LA O B R A B IA R E K

S t r e s z c z e n i e . P o d z i a ł u r z ą d z e ń z a c i s k o w y c h , c h a r a k t e r y s t y k a i s t ­ n i e J ą c T c T T T o z w T ą z a ri. B u d o w a , o b l i c z a n i e i b a d a n ie u r z ą d z e n i a h y d ra u - l l c z n o - e t o ż k o w e g o d o z a c i s k a n i a z e s p o ł ó w o b r a b i a r e k n a p r o w a d n ic a c h .

ł . W s tę p

W z a s a d z i e w s z y s t k i e z e s p o ł y p r z e s u w n e p o w in n y b y ć w c z a s i e o b r ó b k i z a c i ś n i ę t e na p r o w a d n ic a c h ( z a w y j ę t k ie m w y k o n u j ą c y c h r u c h y p o su w o w e ) c e ­ lem z a b e z p i e c z e n i a s i ę p r z e d n i e z a m ie r z o n y m i i c h p r z e m i e s z c z e n i a m i pod w pływ em s i ł s k r a w a n i a . J a k r ó w n ie ż c e le m z w i ę k s z e n i a s z t y w n o ś c i p o ł ą c z e ­ n i a .

P od sta w o w ym z a d a n ie m u r z ą d z e n i a z a c i s k o w e g o J e s t w y w o ła n ie o d p o w ie d ­ n i e j s i ł y d o c i s k a j ą c e j o r a z u t r z y m a n i e j e j p r z e z o d p o w ie d n io d ł u g i o k r e s c z a s u . W z g lę d y k o n s t r u k c y j n e w ym a g a ją n a t o m i a s t z w a r t e j b u d o w y i m a ły c h w y m ia ró w u r z ą d z e n i a z a c i s k o w e g o . Z p o w y ż s z e g o w y n i k a , że s t o s u n e k s i ł y w y w o ły w a n e j p r z e z u r z ą d z e n i e z a c i s k o w e do J e g o c i ę ż a r u ( o b j ę t o ś c i ) może s t a n o w i ć w s k a ź n i k k r y t e r i a l n y i c h o c e n y .

• ę-i-Vł.4/ ■'■■■*

2 . P o d z i a ł u r z ą d z e ń z a c ie k o w y c h

Ze w z g lę d u n a z a s a d ę d z i a ł a n i a w y r ó ż n ia m y u r z ą d z e n i a z a c i s k o w e ) - r ę c z n e ,

- e l e k t r o m e c h a n i c z n e , - e l e k t r o m a g n e t y c z n e , - h y d r a u l i c z n e , - p n e u m a t y c z n e , - m ie s z a n e .

Ze w z g lę d u n a s p o s ó b w y w i e r a n i a s i ł y w y r ó ż n ia m y u r z ą d z e n i a z a c i s k o w e t - ś r u b o w e ,

- d ź w ig n io w e , - m im o ś r o d o w e , - k l i n o w e .

100 M. P i s z , 0 . Kosmol , A. ś c i s ł o w i c z

- s t o ż k o w e , - t ło k o w e , - m em branow e, - in n e .

Ze w z g lę d u na s p o s ó b u t r z y m y w a n ia s i ł y z a c i s k o w e j w c z a s i e , w y r ó ż n ia m y u r z ę d z e n i a z a c i s k o w e :

- sam oham ow ne, do k t ó r y c h e n e r g i a d o p r o w a d z a n a j e s t t y l k o w m om encie z a ­ d z i a ł a n i a u r z ę d z e n i a ,

- n ie sa m o h a m o w n e , d o k t ó r y c h m u s i b y ć d o p r o w a d z a n a e n e r g i a w s p o s ó b c l ę g -

Do n a j k o r z y s t n i e j s z y c h u r z ę d z e ń z a c i s k o ­ w ych n a l e ż ę h y d r a u l i c z n e t ło k o w e i m em brano­

we. C e c h u j e j e z w a r t a b u d o w a, m a łe w y m ia r y i d u ż e s i ł y z a c i s k o w e . Na r y s . 1 p r z e d s t a w i o n o f r a g m e n t h y d r a u l i c z n e g o u r z ę d z e n i a do z a c i e ­ k a n i a p a l e t y na s t o l e o b ro to w y m Centrum O b r ó b ­ k o w e g o C - 1 0 1 NC f i r m y S a a l f e l d [ l j . Z a s a d n i ­ czym e le m e n te m J e s t p rz e w ó d gumowy 1 , k t ó r y o d k s z t a ł c a j ę c s i ę p o d w pływ em c i ś n i e n i a o l e ­ j u , p o w o d u je d o c i s k l i s t w y 2 do p a l e t y 3 a tym samym p a l e t y do p r o w a d n ic s t o ł u 4 .

U r z ę d z e n i a z a c i s k o w e h y d r a u l i c z n e t ło k o w e i mem branowe J a k o n ie sa m o h a m o w n e wymagaję c i ę - g ł e g o u t r z y m y w a n ia c i ś n i e n i a p o d t ł o k i e m l u b m em branę. W z g lę d y b e z p ie c z e ń s t w a w tym p r z y p a d k u w ym a ga ję s t o s o w a n i a k o sz­

to w n y c h a k u m u la t o r ó w c i ś n i e n i a . W o b r a b i a r k a c h o d o m ln u ję c y m u d z ia le u r z ę ­ d z e ń h y d r a u l i c z n y c h a k u m u l a t o r y s t a n o w ię na o g ó ł i n t e g r a l n ę c z ę ś ć w y p o s a ­ ż e n i a i w ó w c za s u r z ę d z e n i a z a c is k o w e h y d r a u l i c z n e t ło k o w e 1 m em branow e sę n a j k o r z y s t n i e j s z e . W o b r a b i a r k a c h , w k t ó r y c h h y d r a u l i k a ma p o d r z ę d n i e j s z e z n a c z e n i e ( g ł ó w n i e c z y n n o ś c i s m a r o w n ic z e ) s t o s o w a n e s ę na o g ó ł u r z ę d z e n i a z a c is k o w e sam oham ow ne. U r z ę d z e n i a z a c is k o w e sam oham owne p o s i a d a j ę m ałę s p r a w n o ś ć m e c h a n ic z n ę ( p o n i ż e j 0 , 5 ) , s ę p o d a t n e na w p ły w y d r g a ń m echa­

n i c z n y c h , p o s i a d a j ę d u ż e w y m ia r y g a b a r y t o w e , j a k r ó w n ie ż s ę s k o m p lik o w a n e t e c h n o l o g i c z n i e . N ie w ym a ga ję j e d n a k c l ę g ł e g o d o s t a r c z a n i a e n e r g i i do z a ­ ciskania.

Na rys. 2 p r z e d s t a w i o n o f r a g m e n t sam oham ow nego u r z ę d z e n i a h y d r a u l i c z ­ nego k l in o w e g o do z a c i s k a n i a s t o ł u o b r o t o w e g o n a p r o w a d n ic a c h w i e r t a r k o - frezarki W F E -8 0 / 1 0 0 [

2 3

. Z a s a d n ic z y m e le m e n te m j e s t k l i n 1 z w i ę z a n y z tłokiem 2. Z a c i ś n i ę c i e p r o w a d n ic y 3 na p o w i e r z c h n i o p o r o w e j 4 n a s t ę p l , gdy k l i n 1 wykona ruch w le w o pod wpływem c i ś n i e n i a o l e j u d o p r o w a d z o n e g o pod tłok 2.

R y s . 1. U r z ę d z e n i a do z a ­ c i s k a n i a p a l e t y na s t o l e w C e n tru m O b rób ko w ym C-101 NC f i r m y S a a l f e l d (N R D ) 1 - p rz e w ó d gum ow y, 2 - l i s t w a d o c is k o w a , 3 - p a ­

l e t a , 4 - s t ó ł

Nowe u r z ą d z e n i a z a c i s k o w e d l a o b r a b i a r e k 10i

VZz/y////A

R y s . 2 . U r z ą d z e n i e do z a c i e k a n i e s t o ł u o b r o t o w e g o na p r o w a d n ic a c h w i e r ­ t a r k o - f r e z a r k i W F E - 8 0 / 1 0 0

1 - k l i n sam oham ow ny, 2 - t ł o k h y d r a u l i c z n y , 3 - s t ó ł o b r o t o w y , 4 - p o ­ w i e r z c h n i a o p o ro w a

3 . Budow a 1 d z i a ł a n i e u r z ą d z e n i a z a c ie k o w e g o h y d r a u l l c z n o - s t o ż k o w e g o [ 3 ]

W Z e s p o l e O b r a b i a r e k I n s t y t u t u B u d o w y M a s z y n P o l i t e c h n i k i ś l ą s k i e j o p r a c o w a n o p r o j e k t u r z ą d z e n i a z a c i s k o w e g o sam oham ow nego h y d r a u l i c z n o - s t o ż - k o w e g o ( r y s . 3X. C e c h u j e e i ą o n o z w a r t ą budow ą i p r o s t o t ą t e c h n o l o g i c z n ą ( w s z y s t k i e e le m e n t y s ą t y p u o b r o t o w e g o ) . S t u m le ń o l e j u pod c i ś n i e n i e m p d o p r o w a d z o n y do p r z e s t r z e n i “A " d z i a ł a na p o w i e r z c h n i ę F t ł o c z k a 1 , k t ó ­ r y n a c i s k a swą p o b o c z n l c ą s t o ż k o w ą na e le m e n t y t o c z n e 2 . E le m e n t y t o c z n e s t y k a j ą c s i ę z n ie r u c h o m ą t u l e j ą 3 i t ł o c z k i e m 4 p o w o d u ją J e g o d o c i s k do p o w i e r z c h n i o p o r o w e j 5 (n p . p r o w a d n i c a ) . Po o d c i ę c i u s t r u m i e n i a o l e j u u r z ą d z e n i e p o z o s t a j e z a c i ś n i ę t e z u w a g i n a z j a w i s k o sa m o h a m o w n o śc i na s t y ­ k u p o w i e r z c h n i s t o ż k o w e j t ł o c z k a 1 z e le m e n t a m i t o c z n y m i 2.

D e ż e l i d o p r o w a d z im y s t r u m ie ń o l e j u n a d t ł o c z e k 1 ( p r z e s t r z e ń ”B “ ) t o n a s t ą p i z w o l n i e n i e z a c i s k u . D o d a tk o w a p o w i e r z c h n i a s t o ż k o w a (o dużej z b i e ż ­ n o ś c i ) na t ł o c z k u 1 p o z w a la n a u z y a k a n i e J a ło w e g o r u c h u t ł o c z k a 4 .

102

M. Pisz, J. Koamol,

a

. Sciełowicz

R y s . 3 . U r z ą d z e n i e z a c i s k o w e h y d r a u l i c z n o - » t o i k o w e 1 - t ł o c z e k , 2 - e le m e n t y t o c z n e , 3 - t u l e j e , 4 - t ł o c z e k , 5

n i e o p o r o w a , F - p o l e p o w i e r z c h n i t ł o c z k a 1

y J h -

V

I J H l k l W

p o w l e r z c h -

R y s . 4 . R o z k ł a d o b c i ą ż e n i a n a e l e m e n t a c h t o c z n y c h 2 , t ł o c z k u 1 1 4 N j , N2 , N j - a l ł y n o r m a ln e , T ^ , T 2 , T j - a l ł y t a r c i a , p - c i ś n i e n i e o l e j u

p o d t ł o c z k i e m i , P - s i ł a d o c ie k o w a

4 . O k r e ś l a n i a w i e l k o ś c i a l ł y z a c ie k o w e j

C e le m o k r e ś l a n i a w i e l k o ś c i a l ł y z a c ie k o w e j r o z p a t r z o n y z o s t a n i e a t a n r ó w n o w a g i e le m e n t ó w t o c z n y c h 2 , t ł o c z k a 1 1 t ł o c z k a 4 . R y a . 4 p r z e d s t a w i a sc h e m a t o b c i ą ż e n i a e l e a a n t u t o c z n e g o 2 , t ł o c z k a 1 i 4 w s t a n i e r ó w n o w a g i.

R ó w n a n ia r ó w n o w a g i p r z e d s t a w i a j * s i ę n a s t ę p u j ą c o d l a a l a a a n t u t o c z n e g o 2 i

N j . c o i K j ♦ T j a l n c t j + NgCoaatg + T gSln aC g +

+ N j c o s a t j + T j e in o t j ■ O ( l )

NjSlncCj + Tjcoea^ - NgSlna^ ♦ TgCoectj +

+ N jS ln O Ł j - TjCOSCŁj » 0 ( 2 )

d l a t ł o c z k a l i

( N ^ s l n o ^ + T j c o a a ^ ) . n + p . F « 0 (3)

d l a t ł o c z k a 4 t

( N j a l n c t j - TjCo sOj) . n - p . F + P « 0 (4)

N. , N2 . N3 - r e a k c j a n o r a a l n e w m i e j s c u s t y k u a l a a a n t u t o c z n e g o 2 z t ł o c z ­ k a m i 1 , 3 , 4 ,

T j , T 2 , T 3 - s i ł y t a r c i a na s t y k u e le m e n t u t o c z n e g o 2 z t ł o c z k a m i 1 , 3 . 4, n - l i c z b a e le m e n t ó w t o c z n y c h .

W p r o w a d z a ję c z a l e ż n o ś ć

T - y u . N . ( 5 )

g d z i e

¿1

- w s p ó ł c z y n n i k t a r c i a 1 r o z w l ę z u j ę c r ó w n a n ia ( l ) , ( 2 ) , ( 3 ) , ( 4 ) . ( S ) o t rz y m a m y w z ó r n a p r z e ł o ż e n i e s i ł l t

1 - P - 1 ♦ ( * l n * 3 - • c o * * 3 , p . F 'e i n a c j + f i j . c o s o t j '

( l

- itj . M 2) * *in («2 -

a i >

-

( ^ i

+ •

e o » ( « 2

"

® i^

* ( l - . /*3 ) . a l n io L j ♦ <*3 J - (¿»2 + J ij ) . c o s i a ^ + d j J ' 6 '

Z a k ł a d a J ę c m ¡1* o r a z p r z y j m u j ęc a y a e t r y c z n ę w e r s j ę z a c i e k u CCj ■ « j ■ Ot . w z ó r ( 6 ) p r z y j m u j e p o a t e ć u p r o s z c z o n a

Nowa urządzenia zaciskowe dla obrabiarek 103

t

104 M. Piez, 0. Kosmol, A, ścisłowicz

P , i + si-noc~ ł

1

• cobcc p . F einot^ + pt. c o s C j

(l - fi2) • sin(cc- Oj) - 2 . ji. cos(oc - dj)

( 1 - f i ) . s i n 2 « - 2 . f i . co s 2 d

a w a r t o ś c i a l ł n o r m a ln y c h d e c y d u j ą c y c h o n a c i s k a c h s t y k o w y c h i

( 7 )

tsina^ + fi. cosac^)

F • i 1

n ' ( Sina: - fi. cosec)

_F(, .1 1________

( s i n ac - ¡j. . c o s ot)

(8)

( 9 )

(^{1 0})

Z w ią z e k p o m ię d z y s k o k ie m y t ł o c z k a 4 a s k o k ie m x t ł o c z k a 1 ( b e z u w z g l ę d n i e n i a o d k s z t a ł c e ń n a s t y k a c h w s p ó ł p r a c u j ą c y c h p o w i e r z c h n i ) p r z e d ­ s t a w i a w z ó r ( l l )

(

1 1

)

g d z i e i

£ - “p r z e ł o ż e n i e ” g e o m e t r y c z n e ,

y - s k o k r o b o c z y t ł o c z k a 4 ( m in im a ln a w a r t o ś ć y w y n ik a z żądanego l u ­ z u p r z y z w o ln io n y m u r z ą d z e n i u z a c is k o w y m i z o d k s z t a ł c e ń z a c i s k a ­ n y c h e le m e n t ó w ) ,

x - s k o k r o b o c z y t ł o c z k a 1 .

Na r y s . 5 p r z e d s t a w i o n o g r a f i c z n y o b r a z w z o r u ( 7 ) i w z o ru ( l l ) .

R y s . 5 . G r a f i c z n y o b r a z w z o r u ( 7 )

x - s k o k r o b o c z y t ł o c z k a 1 , y - s k o k r o b o c z y t ł o c z k a 4 , I , I I , I I I - w y­

n i k i u z y s k a n e z p o m ia ró w d l a t r z e c h r ó ż n y c h w e r s j i z a c i s k u (w g r y s . 3 , 8 , 9 )

Nowe urządzenia zaciskowe dla obrabiarek 105

P r o j e k t o w a n i e t e g o t y p u u r z ą d z e ń z a c i s k o w y c h s p r o w a d z a s i ę do n a s t ę p u ­ j ą c y c h p u n k tó w :

1. D o b ó r k ą t a CC. z u w a g i na z a c h o w a n ie w a ru n k u s a m o h a m o w n o śc i.

D

2 . D o b ó r k ą t ó w CC

2

i OCj z u w a g i na ż ą d a n e " p r z e ł o ż e n i e " 1 = - --- p o r a z s k o k r o b o c z y t ł o c z k a y ( p a t r z r y s . 5 ) .

3 . D o b ó r ś r e d n i c y d^ o r a z l i c z b y e le m e n t ó w t o c z n y c h n z u w a g i na d o ­ p u s z c z a l n e n a c i s k i s t y k o w e . N a c i s k i t e l i m i t u j ą ż y w o t n o ś ć u r z ą d z e n i a .

W a r t o ś ć k ą t a oc. d e c y d u j e o s a m o h a m o w n o śc i z a c i s k u i b a r d z o s i l n i e

p

w p ły w a na p r z e ł o ż e n i e i = -— p o r a z y / x . N a d m ie r n e z m n i e j s z e n i e k ą t a p o w o d u je k o n i e c z n o ś ć z w i ę k s z e n i a s k o k u ,x t ł o c z k a

1

a tym samym w z r o s t g a b a r y t ó w z a c i s k u . Z a le c a n e w a r t o ś c i 0 ^ (n a p o d s t a w ie p r z e p r o w a d z o n y c h p r ó b ) w y n o s z ą 2 , 5

0

- 3 0 . D la OC, > 3 ° z a c i s k i n i e w y k a z y w a ły z j a w i s k a s a ­ m o h a m o w n o śc i.

D o b ó r k ą t ó w 0C

2

i CC^ odbyw a s i ę z u w a g i n a ż ą d a n e p r z e ł o ż e n i e i = o r a z p r z e ł o ż e n i e g e o m e t r y c z n e y / x . Na r y s . 5 p r z e d s t a w i o n o z a ­ l e ż n o ś ć ob u p r z e ł o ż e ń od k ą t a oCg * <Xj = ac. K r z y w a p r z e ł o ż e n ia g e o m e t r y c z ­ n e g o y / x n i e u w z g l ę d n ia o d k s z t a ł c e ń n a s t y k a c h k u l e k z t ł o c z k a m i

1

, 3 i 4 . D o b ó r k ą t ó w i i j d l a u z y s k a n i p ż ą d a n e g o p r z e ł o ż e n i a wymaga zn a ­ j o m o ś c i w s p ó ł c z y n n i k a t a r c i a jj. . Na p o d s t a w i e p r z e p r o w a d z o n y c h p r ó b z a ­ l e c a s i ę p rz y jm o w a ć d o o b l i c z e ń w s t ę p n y c h y = 0 , 1 0 - 0 , 1 5 . Ś r e d n i c ę d k i l i c z b ę e le m e n tó w t o c z n y c h n w y z n a c z a m y z w a ru n k u na d o p u s z c z a l n e n a c i s ­ k i s t y k o w e p o m ię d z y e le m e n te m to c z n y m 2 i t ł o c z k a m i 1 , 3 1 4 . K o r z y s t a j ą c z t e o r i i H e r t z a Ql. 4 j można p r z y j ą ć do o b l i c z e ń w s t ę p n y c h :

q ± - n a c i s k i s t y k o w e p o m ię d z y k u l k ą i t ł o c z k a m i 1 , 3 l u b 4 . N^ - s i ł a n o r m a ln a na s t y k u k u l k i i t ł o c z k ó w 1 , 3 l u b 4 ( k G ) , d^ - ś r e d n i c a k u l k i (mm).

W a r t o ś c i w s p ó ł c z y n n i k a K m ożna p r z y j ą ć :

K = 1 5 0 - p r z y w s p ó ł p r a c y k u l k i z w y p u k ł ą p o b o c z n ic ą s t o ż k o w ą

d ^ , d j , d

4

- ś r e d n i c a t ł o c z k ó w 1 , 3 i 4 ,

K = 1 0 0 - p r z y w s p ó ł p r a c y k u l k i z p ł a s k ą p o w i e r z c h n i ą l u b w k l ę s ł ą p o ­ b o c z n i c ą s t o ż k o w ą .

W a ru n k ie m z a c h o w a n ia o k r e ś l o n e j ż y w o t n o ś c i J e s t : P

( - ^

5

) i = 1, 3 , 4

mm

(

¹²

)

( d l a d 3 . d^J)

q ( q x . q3 . q A a x ^ q dop

106 M. Pisz, 3, Kosmol, A. ścisłowicz

W a r t o ś ć n a c is k ó w d o p u s z c z a l n y c h d l a t ł o c z k ó w 1 , 3 1 4 w y k o n a n y c h z h a r­

t o w a n e j s t a l l d o o k . 6 0 HRC m ożna p r z y j ę ć Q .. 5 ]

^dop " 150 kG/n""2

Z e w z o r u ( 1 2 ) w y n i k a , ż a o n a c i s k a c h s t y k o w y c h w p ie r w s z y m r z ę d z i e d e ­ c y d u j e ś r e d n i c a k u l k i ( d ^ ) a ** d r u g i e j l i c z b a k u l e k . N a l e ż y w ię c d o ­ b i e r a ć k u l k i o J a k n a j w i ę k s z e j ś r e d n i c y a n a s t ę p n i e l i c z b ę k u l e k .

5 . B a d a n ie u r z ę d z e n i a z a c ie k o w e g o

C e le m p r a k t y c z n e g o z w e r y f i k o w a n i a w z o r u ( 7 ) w I n s t y t u c i e B u d o w y M a s z y n w y k o n a n o m o d e le t a k i c h u r z ę d z e ń w t r z e c h w e r s j a c h ( r y s . 3 , r y s . 8 , r y s . 9 ) 1 z b a d a n o z a l e ż n o ś ć s i ł y d o c is k o w e j P w f u n k c j i c i ś n i e n i a z a s i l a n i a p.

M o d e le m i a ł y n s s t ę p u j ę c e w y m i a r y « - 0 ^ - 3 ° , 3 , 5 ° .

- «2 “ “ 5®° *

- ś r e d n i c a t ł o c z k a 1

d j * 4 0 m i (w g r y s . 3 ) , 5 0 mm (w g r y s . 8 ) , 8 5 mm (wg r y s . 9 ) , - ś r e d n i c a e le m e n t ó w t o c z n y c h 2

d k ■ 10 mm ( r y s . 3 ) , 10 mm ( r y s . 8 ) , 13 ram ( r y s . 9 ) , - l i c z b a k u l e k

n - 15 ( r y s . 3 ) , 12 ( r y s . 8 ) , 1 1 ( r y s . 9 ) ,

- m a t e r i a ł t ł o c z k ó w 1 , 3 i 4 - s t a l ł o ż y s k o w a ŁH 1 5 .

S c h e m a t s t a n o w is k a b a d a w c z e g o p r z e d s t a w i o n o na r y e . 6 . S k ł a d a s i ę on o z pom py z ę b a t e j P Z 1 0 , z a w o r u p r z e le w o w e g o Z P , r o z d z i e l a c z e su w a k ow e go t r ó j p o ł o ż e n i o w s g o R , z a c i e k u Z , d y n a m o m e tru t s n s o m e t r y c z n e g o O, m o s tk a t e n s o m e t r y c z n e g o T T 6 C , s z t y w n e g o k o r p u s u K , m a n o m e tru M.

D yn a m o m e tr t e n s o m e t r y c z n y O w r o z p a t r y w a n y m z a k r e s i e o b c l ę ż e ń ma 1 1 - n io w ę c h a r a k t e r y s t y k ę .

W y n i k i p o m ia ró w p r z e d s t a w i o n o w u k ł a d z i e w s p ó ł r z ę d n y c h ( p , P ) n a r y e . 7 o r a z na r y e . 5 w p o s t a c i p u n k tó w I , I I , I I I ( d l a t r z e c h w e r s j i u r z ę - d z e ń z a c i s k o w y c h ) .

C e le m z w o l n i e n i a z a c i s k u , s t r u m i e ń o l e j u d o p r o w a d z o n y z o s t a j e na p r z e - c lw n ę s t r o n ę t ł o c z k a , (c o p r z e d s t a w i a l i n i a c i ę g ł a d l a um ow n ie u je m n e j w a r­

t o ś c i c i ś n i e n i a p.

Nowe u r z ą d z e n i a z a c i s k o w e d l a o b r a b i a r e k 107

Rys. 6. Schemat stanowiska pomiarowego do badania urządzenia zaciskowego Z - urządzenie zaciskowe, D - dynamometr tensometryczny, TT6C - mostek tensometryczny, ZP - zawór przelewowy, K - sztywny korpus stanowiska,

R - rozdzielacz trójpołożeniowy, M - manometr

Rys. 7. Zależność siły dociskowej P od ciśnienia roboczego p dla wersji zacisku wg rys. 3, II - dla wersji zacisku wg rys. 8, I I I •

dla wersji zacisku wg rys. 9

1C8 M. Pisz, 8 , Kosmol, A. Ścisłowicz

6, Wnioski końcowe

1. Przeprowadzone próby doświadczalne potwierdziły słuszność przyjętej koncepcji. Urzędzenie zachowywało warunek semohamowności pomimo odcięcia strumienia oleju dla OC. S 3 ° . Zwolnienie zacisku następowało dopiero po zadziałaniu strumienia oleju po przeciwnej stronie tłoczka 1 ciśnieniem ok. (o,4-0,5) . Pmax.

2. Warunkiem limitujęcym dopuszczalne siły dociskowe P sę naciski sty­

kowe. Celem polepszenia niekorzystnych warunków styku kulki i tłoczka 1 (występuję tu największe siły normalne) stożkowę pobocznicę tłoczka 1 (rys. 3) można zastępie pobocznicę ostrosłupa Jak na rys. 8 lub stożkowę pobocznicę wklęsłę jak na rys. 9.

Rys. 8. Zmodyfikowana wersja urzę- dzenia zaciskowego

1 - tłoczek z samohamownym ostro­

słupem ściętym, 2 - elementy tocz­

ne

Rys. 9. Zmodyfikowana wersja urzę- dzenia zaciskowego z wewnętrznym

stożkiem samohamownym

3. Wyniki prób doświadczalnych sę zgodne ze wzorem teoretycznym (7) dla współczynnika tarcia ^u. = 0,10-0,15 i dla kęta ot^ = 3°.

Wyniki prób wersji zacisku wg rys. 9 odbiegaję od, obliczeń teoretycz­

nych (rys. 5 p. III). Analizujęc ten model po zakończeniu prób stwierdzo­

no, że wskutek błędów montażu na stanowisku próbnym (nie zachowano pros­

topadłości osi do podstawy) występił nierównomierny docisk kulek 2 do bieżni tłoczków 1, 3 1 4. Powstała więc wypadkowa siła poprzeczna (różna od zera), która wywołała dodatkowę siłę tarcia pomiędzy tłoczkiem 1 i kor­

pusem oraz tłoczkami 3 1 4 .

Nowe u r z ą d z e n i a z a c i s k o w e d l a o b r a b i a r e k 109

L IT E R A T U R A

Pi] Dokumentacja Techniczno-Ruchowa Centrum Obróbkowego C-101 NC firmy Saalfeld (NRD).

[[2] Dokumentacja Techniczno-Ruchowa Wiertarko-Frezarki WFE-80/100.

[3J Kosmol 0. , Pisz M. . ścisłowicz A . : Urządzenie do zaciskania zwłaszcza zespołów przesuwnych na prowadnicach obrabiarek. Patent tymczasowy P- 173090, 1974.

[4] Poradnik Inżyniera Mechanika - t. II WNT, Warszawa 1969.

[5] Wrotny L.T. : Podstawy Konstrukcji Obrabiarek. WNT, Warszawa 1973.

HOBHE 3ASCHMHHE yCIPOilCTBA jyiH CTAHKOB

P e ^{3 10} u e

npHBOnaiCH K Jiaccn$H K am ia 3aacHMHiix y c ip o f t c T B , xapaK TepnciH K a cynecTByiomHx pemeHHB h k o h c t p y k iîh h • H a ë ic a Tanace p a c a ë i h Hcnm aHHe rn.upaBJiH 'jeoK oro k o - HycHoro y c T p o itc iB a jta a K penaeH aa y 3 jio B ueTaaaopexyniH x cTaHKOB Ha H an p aB jia- K>mnx.

NEW CLAMPING DEVICES FOR WORKING MACHINES

S u m m a r y

There has been given the division of clamping dev.ces, the characteri­

stics of existing solutions as well as the construction, constructional calculations and testing a hydraulic-conic device for clamping the machi­

ne tool systems on guides.