E w a P R A Ł A T
P olitechnika W rocław ska, W ydział Inform atyki i Z arządzania ew a.pralat@ pw r.edu.pl
A N A L I Z A R O Z W O J U Z A K U P Ó W G R U P O W Y C H W P O L S C E
S treszczen ie. A rtykuł do ty czy zm ian, ja k ie zaszły w ciągu ostatnich k ilk u lat w sytuacji serw isów zakupów grupow ych w P olsce. S erw isy te po jaw iły się w naszym k raju w 2010 roku oferując m ożliw ość tańszego zakupu p roduktów i u słu g w przypadku zg ło szen ia się odpow iedniej liczby chętnych. P oczątkow o portale te rozw ijały się prężnie i zysk ały rzesze zw olenników , je d n a k stopniow o zaczęły tracić n a znaczeniu.
W artykule p rzedstaw iono w y n ik i badań dotyczących zarów no n astaw ienia kupujących, ja k i u sługodaw ców . O m ów iono rów n ież k ierunki działań p odjętych przez serw isy,
w celu u trzym ania się n a rynku.
S łow a k luczow e: Internet, zakup online, zakup grupow y, serw is zakupów grupow ych
ANALYSIS OF GROUP BUYING IN POLAND
S u m m ary. T he p u rp o se o f this p ap e r is to p rese n t and discuss the changes that d uring several last years has h ap p en ed in th e situation o f group b u ying services in P oland. T h e y appeared in 2010 offering the p o ssib ility o f b u y in g cheaper services and products pro v id ed that n u m b er o f b u y ers w ill b e b ig enough. A t first the portals w ere thriv in g an d gained m an y clients b u t soon after they started to lose th eir interest. T he results o f survey carried out b o th am ong the clients and th e com panies are presented.
T he activities that are taken b y services in o rder to stay on the m arket are discussed.
K eyw ords: Internet, o nline shopping, group buying, group b u y in g service
1 . W p r o w a d z e n i e
Z ak u p y g rupow e w Internecie zw iązane są z e znaną od daw na zasadą m ów iącą, że im w ięcej się kupuje, tym w ięk sze rab a ty m o żn a uzyskać. Z ak u p y g rupow e p row adzone są przez serw isy internetow e, b ęd ą ce pośrednikam i p o m ię d zy firm am i oferującym i sw e produkty i usługi a kupującym i. W edług założeń z takich działań w szystkie strony po w in n y odnosić korzyści: klienci uzy sk iw ać p ro d u k ty lub usługi w znacząco niższych cenach, serw isy
otrzym yw ać p row izję od sprzedaw ców , a firm y prom ow ać się w ten sposób i pozyskiw ać klientów , k tórzy rów nież w p rzyszłości będ ą korzystać z ich usług.
W artykule p rzedstaw iono sytuację zakupów grupow ych w Polsce. Z aprezentow ano w yniki b adań prow adzonych w śród kupujących oraz sprzedających, a d otyczących opinii na tem at w sp ó łp racy z serw isam i zakupów grupow ych. P rzedstaw iono także zm iany, ja k ie zaszły w ciągu p ięciu lat funkcjonow ania serw isów w naszym kraju w nastaw ieniu sprzedających i kupujących, pow o d y tych zm ian oraz ich k onsekw encje dla m odelu biznesow ego tego rozw iązania.
2 . P o l s k i e s e r w i s y z a k u p ó w g r u p o w y c h
2.1. H istoria p olskich zak u p ów gru p ow ych i ich oferta
P ierw sze serw isy zakupów grupow ych: G ruper.pl oraz C itydeal.pl (obecny G roupon.pl) p o w stały się w P olsce w iosną 2010 roku, czyli zaledw ie pó łto ra roku p o d ebiucie pierw szego na św iecie portalu u m ożliw iającego zak u p y g rupow e - G roupon.com . P raw dziw y boom nastąpił w je d n a k kolejnym roku. S zacuje się, że w ciągu niespełna p ię ciu lat na krajow ym rynku pojaw iło się ponad 180 portali, z których po d koniec 2014 ro k u p ozostało m niej n iż 40 [W rzos 2014]. N a rys. 1 p rzedstaw iono liczbę u ży tkow ników i zasięg portali zakupów grupow ych w latach 2010-2014.
W raz z e zw iększaniem się liczby serw isów n a rynku, niektóre z nich starały się zróżnicow ać sw ą ofertę k o ncentrując się na o kreślonym typie o fert (przykładow o na produktach dla dzieci, w y p oczynku czy zabiegach upiększających) lub n a konkretnym regionie (zazw yczaj b yły to najw ięk sze m iasta, ale ta k że G orzów c z y B ielsko-B iała).
Jed n ak że p rzetrw ały p rzed e w szy stk im p ortale prezentujące tem atycznie ró żnorodne oferty, które zazw yczaj dotyczą usłu g salonów fryzjerskich, gabinetów kosm etycznych, stom atologicznych i m edycyny estetycznej, fitness clubów , w arsztatów sam ochodow ych, restauracji oraz biletó w do k in i teatrów . P onadto, w cenach p rom ocyjnych m ożna kupić różnorodne pro d u k ty dostępne w sklepach o nline i tradycyjnych. O ferow ane są rów nież rab aty n a p o b y t w hotelach, p en sjo n atach i sanatoriach, a także w ycieczk i krajow e oraz zagraniczne.
Z e w zg lęd u na du żą liczbę portali i p rezentow anych n a n ic h o fert pojaw ili się tzw . agregatorzy, czyli p ortale um ożliw iające p rzeglądanie o fert pochodzących z w ielu serw isów zakupów grupow ych i filtrow anie ich w edług m iast, rodzaju usługi cz y w ysokości oferow anych zniżek. D o n ajpopularniejszych agregatorów należą obecnie serw isy G oD ealla oraz G rupeo.
4 0 %
r 3 0 %
L 20% liczba użytkowników [min]
— — zasiąg wśród internautów
- 10%
2 0 1 0 2 0 1 1 2 0 1 2 2 0 1 3 2 0 1 4
Rys. 1. Liczba użytkowników i zasięg serwisów zakupów grupowych w Polsce w latach 2010-2014 Fig. 1. Number o f users and the reach o f group buying services in Poland in the years 2010-2014 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Czubkowska 2014.
W a żn ą ro lę w za k u p ach grupow ych o dgryw ają new slettery, k tóre przy ciąg ają na serw isy zn aczn ą część uży tk o w n ik ó w (w 2012 roku g enerow ały o n e p ołow ę odw iedzin) [M akarenk 2 012]. W k olejnych latach n ajw iększe firm y p ro w a d ziły działan ia zm ierzające do p ersonalizacji new sletteró w - m ia ły o n e w y o d ręb n iać g ru p y k o n su m en tó w i identyfikow ać w zorce ich zachow ań. W p rzy p ad k u G roupona sp ecjaln y algorytm an a liz u je d an e klienta, h istorię p rze g ląd a n y ch p rze z niego o fert oraz doko n an y ch ju ż zakupów i n a tej p odstaw ie tw o rzy pro fil k upującego i dobiera dla niego p ro p o zy c je w arte prezentacji.
2.2. K lien ci k rajow ych serw isów za k u p ó w gru p ow ych
Z b ad a ń przep ro w ad zan y ch p o d ko n iec 2011 ro k u [K rela 2012, O cetkiew icz 2011]
w ynika, ż e z serw isów ' zak u p ó w grupow ych w P o lsce k o rzy sta ły w tym czasie przed e w szy stk im o so b y w w ie k u 25-34 lata, które sta n o w iły n iem al 1/3 użytkow ników . C o czw arty ku p u jący był m ło d szy i m iał 15-24 lata. U ży tk o w n icy b y li w w iększości (75% ) m ieszkańcam i m iast, a o d se tek k upujących k o b ie t był niew iele w y ższ y od odsetk a m ężczyzn i w y n o sił 53% . N ajw ięcej uży tk o w n ik ó w (38% ) d okonyw ało za k u p ó w raz w m iesiącu lub rzadziej (odpow iednio 38% i 27% ), a średnia k w o ta ku p o n u w 80% p rzy p ad k ó w nie przekroczyła 100 P LN .
D la p o n ad p o ło w y an k ietow anych najatrak cy jn iejsze b y ły k u p o n y do restauracji (54% ).
Inne kateg o rie typu S PA , fryzjer, hotel, k osm etyczka, klub w zb u d zały znacznie m niejsze zainteresow anie resp o n d en tó w (od 29 % do 19% ). P rzy zak u p ach u ży tk o w n icy k ierow ali się przede w szy stk im kryterium cenow ym - d la 4 6 % najw ażn iejsza b y ła k w o ta udzielonej zniżki,
d la 42% p rocent tej zniżki, a dla 27% kw ota, ja k ą n ależy zapłacić za kupon. K ryteria p o zafinansow e - dogodna lokalizacja i długi term in realizacji - b y ły najw ażniejsze odpow iednio dla 31% i 23% respondentów . Co m o że zaskakiw ać, typ oferow anej usługi m iał p rzy zakupie decydujące znaczenie tylko dla co piątej osoby.
W yniki badań p rzeprow adzonych pod koniec 2013 ro k u [Z im niak 2014] pokazują, że w przeciągu dw óch lat profil u żytkow nika serw isu zakupów grupow ych uleg ł istotnej zm ianie. P rzed e w szystkim częściej zaczęły k o rzystać z tych ro zw iązań osoby m ające pow yżej 45 lat. R ów n ież w yniki b adań G em iu sa z 2014 roku potw ierd zają tę obserw ację - osoby należące do przed ziału w iekow ego 45-55 lat stan o w iły 14% kupujących, a m ające ponad 55 lat kolejne 15% [Z akupy g ru p o w e ... 2014].
Jeśli chodzi o n ajisto tn iejszy elem ent, którym k ierow ali się respondenci, to był to nadal asp ek t finansow y, ale dotyczył on kw oty, ja k ą należy zapłacić za kupon. U żytkow nicy znacznie m niejszą w agę niż w cześniej p rzykładali do k w o ty i p rocentu udzielonej zniżki (odpow iednio 21% i 28% ). K upu jący kierują się ju ż potrzebam i, a nie m agią zn iżek i dlatego aż 60% (czyli trzykrotnie w ięcej niż w 2011 roku) ja k o k luczow e kryterium zak u p u w skazało typ oferow anej usługi [Z im niak 2014],
D o najczęściej w ybieranych k ategorii zakupów grupow ych w śród ko b iet należały
„R estauracje i kaw iarnie” (70% ) oraz „Z drow ie i u ro d a” i „K u ltu ra i ro zry w k a” (po 42% ).
M ężczyźni najchętniej n abyw ali ku p o n y z obszaru „S p o rt i rekreacja” (57% ) oraz „P odróże”
i „R estauracje i kaw iarnie” (po 48 % ) [Zim niak 2014],
M o żn a zauw ażyć, że uży tk o w n icy serw isów grupow ych po pierw szej fali fascynacji nauczyli się dokonyw ać bardziej racjonalnych zakupów . N a rys. 2 przed staw io n o inform acje 0 sposobie w yszukiw ania ofert p rz e z kupujących. A ż 42% b adanych p rzeglądało tylko in teresujące ich kategorie, a k o lejn e 34% szukało w y łącznie p otrzebnych im p roduktów 1 usług. 60% resp o n d en tó w oceniając d okonane na serw isach społecznościow ych zak u p y stw ierdziła, że zaw sze by ła z nich zadow olona, w tym 10% naw et bardzo zadow olona. Jednak 30% badanych p rzyznało, że zdarzyło się im b y ć u satysfakcjonow anym z dokonanego zakupu. Jako p rzyczynę w skazali p rzede w szy stk im n isk ą ja k o ść pro d u k tu lub usługi (69% ) oraz gorsze ich trak to w an ie niż klientów , k tó rzy zapłacili p ełn ą cenę (56% ), a także długi czas o czekiw ania na realizację ku p o n u i b rak m ożliw ości je g o realizacji (po 25% ). R ów nocześnie zaledw ie 4% respondentów kupiło b y w szy stk ie tow ary i usługi w pełnej cenie, a p ołow a respondentów nab y łab y tylko ich część. W p o rów naniu do w y ników b adań z 2011 roku niem al trzykrotnie zw iększył się odsetek resp o n d en tó w m ających p oczucie, że nie są traktow ani ja k p ełnow artościow i klienci.
■ Przeglądam oferty tylko z potrzebnym i usługam i lub produktam i
□ Przeglądam oferty tylko z interesujących kategorii
□ Przeglądam w szystkie oferty dla mojego m iasta
Rys. 2. Sposób wyszukiwania ofert przez klientów serwisów zakupów grupowych w 2013 roku - odsetki wskazań
Fig. 2. Ways o f selection o f the offers by users o f group buying services in 2013 - the percentage o f answers
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Zimniak 2014.
2.3. O p in ie firm - p artn erów serw isów gru p ow ych
W sp ó łp raca z serw isam i zakupów g rupow ych daje firm om w iele m ożliw ości.
W łaścicielom pensjo n ató w i hoteli p o zw ala p o zy sk ać k lientów w okresach, w których o b łożenie obiektów je s t stosunkow o niskie. Jest to także najtańszy sposób zaprezentow ania o ferty p rze z now o pow stałe firm y. Ponadto, zadow oleni k lienci pow inni (w edług założeń) nie tylko p o w racać dokonując zakupów ju ż w norm alnej cenie, ale także rekom endow ać daną firm ę sw ym znajom ym , zw iększając w ten sposób je j rozpoznaw alność.
N ajw ięk szy m m ankam entem w e w sp ó łp racy z serw isam i zakupów grupow ych je s t w ysoka p ro w izja p rzez nie pobierana. W ynosi ona około połow y w artości kuponu, co oznacza, ż e sprzedaw ca uzyskuje zazw yczaj nie w ięcej n iż 25% początkow ej ceny.
W bad an iu p rzeprow adzonym w g rudniu 2013 roku u dział w zięło 47 firm , które oferow ały p ro d u k ty lub usługi w serw isach zak u p ó w grupow ych. Ich oferty w ystaw iane były w takich kategoriach ja k „R estauracje i kaw iarnie” (30% ) oraz „H otele i noclegi”
i „P rodukty” (po 23% ) [Zim niak 2014],
38% firm b y ło zaw sze zadow olonych ze w sp ó łp rac y z serw isam i zakupów grupow ych, ale niem al tyle sam o było zaw sze n iezadow olonych (30% ), a k o lejn e 15% tw ierdziło, że zdarzyło się im być niezadow olonym . N ajistotniejszym i problem am i były d u że koszty w sp ó łp racy z serw isam i zakupów grupow ych, w sk azan e przez w szystkie b adane firm y oraz trudność z o bsługą dużej liczby k lientów w k ró tk im czasie (86% ) i m ałe zainteresow anie ofertą po zakończeniu sprzedaży kupo n ó w (62% ). P o m im o tych trudności aż 55% firm
zd ecydow ałoby się na p o now ną w spółpracę z serw isam i zakupów grupow ych (w b adaniu z 2011 roku grupa ta stanow iła % respondentów ) [Pasław ski 2011],
S przedaż kuponów w serw isie p ow inna m ieć w pływ na zw iększenie zainteresow ania ofertą firm y w p óźniejszym czasie. Z jaw isko takie zaobserw ow ało 41% respondentów , z tym że tylko w przypadku 9% z n ic h m iało ono duże natężenie. W p o rów naniu z w ynikam i z 2011 roku zw iększył się znacznie odsetek firm podejm ujących działania w celu zachęcenia nabyw ców k u p onów do kolejnych zakupów w regularnych cenach. W tym celu przy zn ają one rabat n a następ n y zakup oraz k artę stałego klienta. N iem al trzykrotnie w stosunku do 2011 roku w zrosła też liczba firm grom adzących dane teleadresow e k lientów w celu prezentacji sw ych ofert drogą elektroniczną.
3 . P r z y c z y n y s p a d k u z a i n t e r e s o w a n i a z a k u p a m i g r u p o w y m i w P o l s c e
S erw isy zakupów grupow ych szybko zm ieniły m odel sw ej działalności i zaczęły oferow ać zw ykłe kupony rabatow e. W ten sposób k ażdy u żytkow nik m o że kupić ofertę b ez k onieczności czekania n a odpow iednio du żą liczbę osób zainteresow anych tym sam ym pro d u k tem lub tą sam ą usługą. Jednakże p o pierw szych latach fascynacji now ym sposobem dokonyw ania zakupów liczba u ży tkow ników serw isów zakupów grupow ych system atycznie spada, co w id ać n a rys. 1, a k olejne firm y zam ykają sw oje serw isy. P rócz m ałych serw isów zn ik ają też w ielkie: A gora w styczniu 2013 ro k u zlikw idow ała H appyD ay, a A llegro w kw ietn iu 20 1 4 roku Citeam , który n ależał do najw iększych w kraju [W rzos 2014], P rzyczyn takiego stanu rzeczy n ależy u p atry w ać w co najm niej kilk u obszarach, w śród których do n ajw ażniejszych należą zm iany w n astaw ieniu k lientów oraz p rzedsiębiorców .
3.1. P rob lem y zw iązan e z w yceną ofert
O ferty prezentow ane p rz e z serw isy zakupów g rupow ych n ie zaw sze o znaczają dla k lientów tak du że korzyści, ja k b y m o g ło b y to w ynikać z ich opisu. P odstaw ow ym pro b lem em je s t zaw yżanie cen, o d których liczo n e są n astęp n ie rabaty. Innym , neg aty w n y m działaniem je s t o ferow anie prod u k tó w w cenie w yższej niż są one dostępne w sklepach internetow ych czy w serw isach akcyjnych.
W ostatnich m iesiącach 2013 roku p rzeprow adzono badanie p olegające na przean alizo w an iu 677 ofert p rezentow anych p rze z serw isy zakupów grupow ych i spraw dzeniu, czy ich cena została p raw idłow o o kreślona [Zim niak 2014], W tym celu zbadano, czy w artość kuponu (bez zniżki) je s t zgodna z cennikiem firm y oraz czy cena z rab a tem je s t atrakcyjna w stosunku do cen ry nkow ych na p o d o b n e usługi czy produkty.
O koło 80% z analizow anych ofert stanow iły usługi zw iązane p rzede w szystkim z kategoriam i: „Z drow ie i u roda” „R estauracje i k aw iarnie” , „S port i rekreacja” oraz „H otele i noclegi” . P ozostałe 20% kuponów dotyczyło p roduktów [Zim niak 2014].
W w yniku analizy stw ierdzono, że w sposób praw idłow y w yzn aczo n a była cena zaledw ie 2/3 b adanych ofert. W śród p ozostałych 15% stanow iły oferty, których cena bez zniżki pod an a n a kuponie by ła w yższa niż ta podana w cenniku firm y. N ajw ięcej takich kuponów p ochodziło z kategorii „Z drow ie i u roda” oraz „P rodukty” . K olejne 9% ofert dotyczyło produktów i usług, które m ożna było nabyć n a rynku taniej n iż kupując je z rabatem p rzez serw isy zakupów grupow ych. Tu ponow nie najliczniej by ła reprezentow ana kategoria „P rodukty” oraz „K u rsy i szkolenia” . O statnie 10% stanow iły oferty, których ceny nie m ożna było zw eryfikow ać m .in. innym i dlatego, że b y ły one przygotow ane specjalnie z m yślą o zakupach grupow ych [Z im niak 2014], N a rys. 3 zaprezentow ano w yniki uzyskane dla sześciu kategorii, najliczniej reprezentow anych w badaniu.
Sport i rekreacja Hotele i noclegi Restauracje i kawiarnie Kursy i szkolenia Zdrowie i uroda Produkty
40%
1 I 1 ! ! i
j 1 1 1 1 1
j
i
i
H--- 1--- 1--- 1--- 1--- 1
60%
Ko 20%
■wycena właściwa
□ wycena zawyżona
□tańsze oferty na rynku
0 prawidłowość wyceny niemożliwa do sprawdzenia
80% 100%
Rys. 3. Wyniki analizy sposobu wyceniania ofert w wybranych kategoriach Fig. 3. The results o f the offers valuation analysis in selected categories Źródło: Opracowanie własne na podstawie Zimniak 2014.
3.2. P rob lem y zw ią za n e z n astaw ien iem firm i serw isów
C zęść usługodaw ców d ecydując się n a sprzedaż kuponów przez serw is zakupów grupow ych m a nadzieję, że to będ zie rek lam a dla ich firm y i że klienci później skorzystają z oferow anej usługi płacąc z a nią ju ż p ełn ą cenę. S ytuacja tak a nie zdarza się często, gdyż kupujący p rzyzw yczaili się do nisk ich cen i w o lą ku p ić k olejną u sługę na portalu, naw et ryzykując, ż e nie b ęd ą w pełni zadow oleni z je j ja k o ści. S erw isy zabezpieczają się też przed
sytuacją, w której przed sięb io rca sam obniży cenę sw ych u słu g - w um o w ie zam ieszczana je s t zazw yczaj k lauzula m ów iąca o tym , że firm a n ie m oże św iadczyć u słu g w tej sam ej cenie, co p rz y w spółpracy z p o rtalem [M ajdan 2014].
W arto zaznaczyć, że han d lo w cy serw isów grupow ych uzy sk u ją p ro w izję od sprzedanych ofert, co pow oduje, że zależy im na ja k najw yższej sprzedaży. N ie biorą pod uw agę, że m niejsi przedsiębiorcy często nie są w stanie obsłużyć dużej liczby zam ów ień. N iek ied y sprzedający czują się zm uszani do oferow ania zb y t w ysokich rabatów i w konsekw encji zaniżan ia ja k o ści sw oich usług. W efekcie k lient je s t niezadow olony, g dyż m usi długo czekać n a realizację sw ego kuponu, a ja k o ść usługi często p ozostaw ia w iele do życzenia. P ow odów do zadow olenia nie m a też p rzedsiębiorca, który nieraz m usi św iadczyć usługi na granicy opłacalności. N iezadow oleni klienci n ie tylko d zielą się negatyw nym i opiniam i ze znajom ym i, ale coraz pow szechniej p o zostaw iają n egatyw ne kom entarze na forach internetow ych [U O K iK 2013, L ipiec 2012].
Inną kw estią są pro b lem y zw iązane z reklam acjam i. S erw isy zakupów grupow ych niechętnie j e rozpatrują p rzerzucając całkow itą o d pow iedzialność na sprzedaw cę. D zieje się tak cho ciaż to serw isy dysp o n u ją w p łaconym i p rze z klien ta środkam i do czasu ich rozliczenia. Ponadto, naw et je ś li reklam acja zostanie uznana, to zazw yczaj w płacone p ieniądze nie w racają do klienta, a m a on je d y n ie m o żliw o ść p rzezn aczen ia ich n a zakup innej oferty serw isu.
N iek tó rz y p rzedsiębiorcy rezygnują z prezentow ania ofert w serw isach zakupów grupow ych po zły ch d ośw iadczeniach ze w sp ó łp racy z nim i. P rzykładem m ogą być kilkum iesięczne naw et op ó źn ien ia w p rzekazyw aniu środków ze sprzedanych kuponów przez G rupera [C zubkow ska 2014].
4 . P r z y s z ł o ś ć z a k u p ó w g r u p o w y c h w P o l s c e
M odel zakupów grupow ych p rzeżyw a kryzys n ie tylko w P olsce. P orów nując zasięg zakupów grupow ych z m arca 2012 i m arca 2014 ro k u m o ż n a zaobserw ow ać spadki w krajach takich ja k R osja czy Turcja. Z askoczeniem m oże być bardzo d u ży w zro st zainteresow ania tym rozw iązaniem w D anii, a co ciekaw sze ponad p o ło w ę k upujących stanow ią tam osoby w w ieku pow yżej 45 roku życia [Z akupy g ru p o w e ... 2014],
O becnie polsk ie serw isy zakupów grupow ych są raczej p latform am i zakupow ym i, oferującym i ogólnopolskiem u odb io rcy głó w n ie rab a ty do sklepów internetow ych oraz atrakcje turystyczne [C zubkow ska, O tto 2013]. Jedn o cześn ie coraz w ięk szy nacisk k ładziony je s t na strefę m obilną z e specjalnym i ofertam i, dedykow anym i w yłączn ie u żytkow nikom sm artfonów . D zięki w yko rzy stan iu geolokalizacji inform acje o tych ofertach sam e docierają do zainteresow anych osób.
Z daniem ekspertów rynek zakupów grupow ych w P olsce przechodzi m etam orfozę i przeo b raża się z rynku oferty w rynek klienta. O znacza to, żc dla klien tó w coraz w ięk sze zn aczenie b ęd z ie m iała dostępność oferty, a także b ezpieczeństw o oraz w y g o d a zakupów . G łów nym czynnikiem , k tóry będzie w pływ ać n a decyzję o zakupie będzie ja k o ść , nato m iast cena p ow inna być atrakcyjna w stosunku do o ferty rynkow ej.
W ostatnim czasie p ojaw iają się tem atyczne serw isy zakupów grupow ych. S ą one dedykow ane k lientom , którzy chcą kupić sprzęt k om puterow y czy oprogram ow anie.
N ajw iększą zaletą takiego rozw iązania je s t fakt, że użytkow nik d ostaje w yłączn ie propozycje dopasow ane do sw ych p otrzeb i zainteresow ań.
W łaściciele serw isów szukają też now ych rynków - pow stają pierw sze serw isy z ofertam i dla m ałych i średnich firm (sw oje u sługi oferują p rzykładow o program iści, g raficy kom puterow i czy m arketingow cy). O ferow ane rabaty są w ysokie, gdyż sprzedający w iedzą, że łatw iej m o żn a „przyw iązać” k lienta biznesow ego niż indyw idualnego.
W P olsce działa ju ż też k ilkanaście organizacji u m ożliw iających firm om z sektora M S P p rzystąpienie do tzw . grup zakupow ych. P ozw alają one na w spólne z a k u p y usług telekom unikacyjnych, paliw a, energii c z y ubezpieczeń. M o żn a w ten sposób n abyw ać także m ateriały biurow e, środki czystości, a n aw e t usługi kurierskie. N egocjow aniem rabatów zajm uje się specjalna firm a, której pro w izja zależy od w ysokości uzyskanego rabatu [Frąk 2013].
B ib lio g ra fia
1. C z ubkow ska S.: G rupow e z a k u p y się nam przejadły. G ru p e r m a pro b lem y - nie płaci sw oim partnerom . „G azeta P raw n a” , n r 274, 2014.
2. C z ubkow ska S., O tto P.: G rupow a u cieczk a o d zakupów grupow ych. K olejna bańka pęka. „G azeta P raw na” , n r 303, 2013.
3. F rąk M .: Z ak u p y g rupow e - oszczędności d la m ałych firm . „G azeta W yborcza” , n r 231, 2013.
4. M ajd an K .: Z akupy g rupow e ju ż n ie grupow e. M aso w y spadek użytkow ników . „G azeta W y b o rcza” , n r 54, 2014.
5. M akarenk V .: Z ak u p y grupow e, czyli co łączy G roupona z energetyką? „G azeta W y b o rcza” , n r 248, 2012.
6. P asław ski K.: C o polscy p rzed sięb io rcy m yślą o g rupow ych zakupach. „C R N ” , n r 11, 2 0 1 1.
7. U rząd O chrony K onkurencji i K onsum entów : Z ak u p y grupow e. P oradnik dla konsum entów , W arszaw a, listopad 2013.
8. W rzos W .: Z ak u p y g rupow e to już p rzeszłość? C iteam zam yka biznes. „K om puter Ś w iat” , n r 04, 2014.
9. Z im n iak M .: A naliza ry n k u zakupów grupow ych w P o lsce i identyfikacja korzyści. P raca m agisterska. P o litech n ik a W rocław ska, W ro cław 2014.
10. K rela T.: Z ak u p y grupow e - ko n iec chw ilow ej m ody? http://w w w .spidersw eb.pl /2 012/11/zakupy-grupow e-koniec-chw ilow ej-m ody.htm l. 11.2012.
11. L ipiec P.: Z ak u p y grupow e: co poszło nie tak? h ttp ://paw ellipiec.natem at.pl/40337, zakupy-grupow e-co-poszlo-nie-tak. 11.2012.
12. O cetkiew icz R.: Z akupy grupow e po serii n iepow odzeń zm ieniają m odel biznesow y.
h ttp ://in teraktyw nie.com /biznes/artykuly/e-com m erce/zakupy-grupow e-po-serii- n iepow o d zen -zm ien iaja-m o d el-b izn eso w y -2 4 5 7 3 9 ?p ag e= l. 03.2011.
13. Z ak u p y grupow e w P olsce coraz m niej popularne, h ttp ://w w w .egospodarka.pl/113758, Z ak u p y -g ru p o w e -w -P o !sc e-co raz -m n iej-p o p u la m e,l,3 9 ,l.h tm l. 08.2014.
A b s tr a c t
G roup buying services appeared in P oland in 2010. T h ey w ere offering the po ssib ility o f b u ying cheaper services and products p rovided th at nu m b er o f buyers w ill be b ig enough.
In the b eginning an interest in this k in d o f b u ying w as very big. In 2011 the n u m b e r o f users reached 6 m illion o f u sers and num erous services hav e appeared on th e P o lish m arket.
H o w ev er one year later the group buying services started to lose th e ir clients. In resp o n se the services changed th e ir business m odel and started to offer d iscounts regardless o f the n um ber o f p ro sp ectiv e buyers. T he results o f su rv ey carried out am o n g the clients o f group buying services show s they feel treated w orse than th e clients w ho hav e p aid the full price. M oreover som e o f the offers are n ’t as attractiv e as th e y seem to be. T h e com panies th at co llaborate w ith such services com plain abo u t v ery h ig h charges.
