Możliwości języka – wstęp do eseju

Możliwości języka – wstęp do eseju

1. Cele lekcji

• zna formę literacką, jaką jest esej,

• zna cechy eseju.

b) Umiejętności Uczeń:

• umie pracować z tekstem,

• potrafi wskazać w wybranym eseju charakterystyczne cechy tego gatunku,

• potrafi stworzyć na swój użytek definicję eseju.

2. Metoda i forma pracy

Metoda problemowa, praca grupowa.

3. Środki dydaktyczne

Tekst eseju Tadeusza Boya Żeleńskiego Czytałem Wertera.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Nauczyciel pyta uczniów o możliwości języka (funkcje wypowiedzi, środki).

2. Nauczyciel rozdaje każdemu z uczniów tekst eseju Tadeusza Boya Żeleńskiego Czytałem Wertera z książki Reflektorem w mrok. Wybór publicystyki. Prosi o zwrócenie uwagi, podczas czytania, na sposób wypowiedzi, zastosowane środki, sądy autora. Uczniowie mogą podkreślać istotne ich zdaniem treści.

b) Faza realizacyjna

1. Po przeczytaniu tekstu uczniowie podają propozycje na określenie cech eseju, nauczyciel je przyjmuje lub odrzuca, naprowadza na prawidłowe odpowiedzi. Propozycje, które zaakceptowała klasa i nauczyciel wypisywane są na tablicy, np. charakter polemiczny, obalenie pewnych sądów, duża ilość środków stylistycznych, ocena subiektywna, nowatorskie spojrzenie na problem, zdania wielokrotnie złożone, luźna kompozycja.

2. Uczniowie do każdej z cech eseju (znajdujących się na tablicy) podają pomysły, jak by je realizowali, pisząc własny esej, np. jedną z cech eseju jest duża ilość środków

stylistycznych; uczeń podaje, jakie środki stylistyczne mógłby zastosować w swoim tekście lub jakich słów użyje, kiedy polemizuje z czyimś poglądem.

c) Faza podsumowująca

1. Nauczyciel dyktuje definicję eseju ze słownika, uczniowie zapisują w zeszycie.

ESEJ – szkic filozoficzny, naukowy, publicystyczny lub krytyczny, zazwyczaj pisany prozą, swobodnie rozwijający interpretację jakiegoś zjawiska lub dociekanie problemu, eksponujący podmiotowy punkt widzenia oraz dbałość o piękny i oryginalny sposób przekazu. Wywód myślowy zawarty w eseju w małym na ogół stopniu respektuje standardowe metody rozumowań. Obok związków logicznych występują w nim nieograniczone rygorami naukowymi skojarzenia pomysłów, poetyckie obrazy, aforyzmy, elementy narracyjne lub logiczno – refleksyjne.

Źródło: Słownik terminów literackich pod red. Janusza Sławińskiego, Zakład Narodowy im.

Ossolińskich, Wrocław 1988, s. 129.

2. Nauczyciel zadaje pracę domową.

5. Bibliografia

1. Boy Żeleński T., Czytałem Wertera [w:] Reflektorem w mrok. Wybór publicystyki, PIW, Warszawa 1985.

2. Słownik terminów literackich pod red. Janusza Sławińskiego, Zakład Narodowy im.

Ossolińskich, Wrocław 1988, s. 129.

6. Załączniki

Napisz esej na temat: Co myślisz o poezji współczesnej?

Lekcja za tydzień: sprawdzian z wiedzy na temat polskich nagród literackich.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak