Koszykówka na wózkach
1. Informacje ogólne:
Koszykówka na wózkach jest sportem integracyjnym, ponieważ osoby sprawne fizycznie, mogą grać z niepełnosprawnymi. W koszykówce na wózkach jest 5 klas zawodników, i 3 grupy pośrednie. W zależności od rodzaju schorzenia, oraz sprawności danego zawodnika, jest on przydzielany, do odpowiedniej klasy. Najmniej sprawni, znajdują się w najniższych klasach, zaś najbardziej sprawni, w najwyższych. W koszykówce na wózkach jest stosowany limit punktowy, aby zawodnicy najmniej sprawni, mogli grać razem, z tymi najsprawniejszymi. Aby szanse były wyrównane, to wszyscy zawodnicy (nawet Ci sprawni fizycznie siadają na wózkach). Suma punktów nie może przekroczyć 14 (Mistrzostwa Świata, Europy), zaś w rozgrywkach ligowych dopuszcza się sumę nieprzekraczającą 14,5 punktów.
Zawodnicy pełnosprawni w koszykówce integracyjnej otrzymują 5 punktów Najlepsze drużyny świata w koszykówce na wózkach:
Kanada
USA
Australia
Holandia
Wielka Brytania
Japonia
Włochy
2. Dla kogo przeznaczona jest koszykówka na wózkach .
W mojej ocenie koszykówka na wózkach (jako sport zawodowy), jest przeznaczona dla tak zwanych „paraplegików”, czyli osób mających w pełni, lub prawie w pełni sprawną górną partię ciała. Dlaczego? Piłka koszykowa jest sportem, gdzie nie tylko konieczne jest panowanie nad wózkiem, ale też szybka reakcja rzutowa, jednoczesna jazda, i kozłowanie, oraz szybkie manewrowanie wózkiem, a w szczególności pewny chwyt. Dla osób niemających sprawnej góry mogłoby to być nieco problematyczne. Inną formą koszykówki na wózkach jest tak zwana „koszykówka rehabilitacyjna”, w której uczestniczyć może osoba z każdym rodzajem niepełnosprawności. W takiej koszykówce, nikt nie gra, o „złote kalesony”, nie liczy się czas, a rehabilitacja, rozwój, i dobra zabawa – tak samo, jak w każdym innym sporcie.
3. Historia koszykówki na wózkach:
Koszykówka na wózkach była formą usprawniania inwalidów wojennych po II Wojnie Światowej. Pomysłodawcą takiej formy rehabilitacji, był doktor Ludwig Guttmann.
Rehabilitacja poprzez sport rozpoczęła się w dwóch szpitalach administracyjnych, dla amerykańskich inwalidów wojennych:
1. Corona Naval (Kalifornia)
2. Framingham (stan Massachusetts)
Europejską Kolebką tej dyscypliny jest Stoke Mandeville w Wielkiej Brytanii.
Budynek szpitala administracyjnego w stanie Massachusetts
Doktor Ludwig Guttmann
4. Wózek do koszykówki
Wózek do koszykówki jest dobierany specjalnie pod zawodnika (rodzaj schorzenia, funkcja na boisku). Najlepsze wózki do piłki koszykowej produkuje firma GTM Elite. Wózek – choć drogi (18900zł), to warty swej ceny. Lekki, zwrotny, szybki. Wyposażony w zderzak zapobiegający upadkowi, pochylone koła zapewniające zwrotność, i szybkość podczas meczu, oraz dodatkowy wąs antywywrotny (dodatkowe tylne kółko) zapobiegający upadkowi do tyłu. Wózek wyposażony jest również w pasy bezpieczeństwa, którymi związane są nogi zawodnika. Zapobiega to wysunięciu się zawodnika z wózka podczas „biegu”. Średnica kół, nie może przekroczyć 69 cm. Poniżej przykładowy wózek do piłki koszykowej.
Wózek do gry w koszykówkę
5. Zasady gry
Celem gry jest zdobywanie punktów, za celne rzuty, do kosza drużyny przeciwnej. Drużyna składa się z 5 zawodników, co oznacza, że podczas meczu, na boisku znajduje się 10 zawodników. Wymiary boiska, to 28x15m. Czas gry wynosi 4 razy po 10 minut. Kosz zawieszony jest na wysokości 3,05m. Drużyna musi przeprowadzić składną akcję w 24 sekundy. Podczas meczu na parkiecie, muszą znajdować się zawodnicy, o różnym stopniu niepełnosprawności. Wszystkie ostre elementy wózka muszą być osłonięte gąbką, lub materiałem. Siedzenie wózka, nie może być wyższe niż:
a) 5cm – dla zawodników nisko punktujących b) 10cm – dla zawodników wysoko punktujących
6. Słowo na koniec
Sport, jest bardzo ważnym elementem życia każdego człowieka (a w szczególności osoby niepełnosprawnej), ponieważ pozwala na utrzymanie prawidłowej kondycji, poprawia samopoczucie (nawet jeżeli czasami coś nie wychodzi), oraz rozwija. Polecam obejrzeć film
„Murderball – gra o życie”, gdzie główną rolę gra Mark Zupan – niepełnosprawny zawodnik drużyny rugby na wózkach, który okazuje, jak sport zmienił jego życie na lepsze (chociaż były gorsze, i lepsze dni). Mark Zupan jest tetraplegikiem niemającym chwytu w rękach. Aby piłka nie wypadała mu z rąk, smaruje ręce talkiem przed rozpoczęciem meczu.
Mark Zupan (z piłką)
Opracował Mikołaj Lamparski klasa 2 PSS
