a> Cr.
v \
V
KiU
® © © f _ / W @ i
ł*'"'
. V , e> r
TYGODNIK
H B M KBMBW iiiT tjjy w łM iii^ * m TTifffp riW lIB B li Kswjy’V 1 m T'|li^ v . ,w^ .T łW ła ;flB B S M - ^
05
VJ7
06
-
G O H t o a a m u
I N F O R M A T O R P R Z E D S I Ę B I O R C Y P R Y W A T N E G O
Naród nasz z wdzięcznością ¡sarnięta, że Rewolucja Październikowa przyw róciła Polsce niepodległość, że potężne siły zbroj
ne Zw iązku Radzieckiego przyniosły nam wyzwolenie z pęt hitlerow skiej niewoli.
Naród polski nigdy nie zapomni, że to dzięki braterskiej pomocy Zw iązku Ra
dzieckiego Polska mogła wstąpić na dro
gę
wiodącą do Socjalizmu. Dlatego też rocznica W ie lk ie j Rewolucji Październikowej święcona jest w Polsce w atmosfe
rze szczególnej radości i entuzjazmu.
B O L E S Ł A W B IE R U T
S P I S R Z E C Z Y
X X X I I Koczniea Rewolucji Październikowej * Pra
cownicy Samorządu Przemysłowo-Handlowego uczci
li X X X I I Rocznicę Rewolucji Socjalistycznej.
Przemysł i handel prywatny okręgu IP H w Poznaniu 3 Prywatny przemysł w Wielkopolsce — Andrzej 151- banowski. * Sytuacja handlu prywatnego w Wielko
polsce w czasie ostatniego czteroleeia — Mgr. T.
Wajeht. * Międzynarodowe Targi Poznańskie— St. W.
I. Zagadnienia o g ó ln e ... I Tematyka izbowa na R.W.G. — K S.
I I I . Przemysł i zrzeszenia... &
P ryw atny przemysł farmaceutyczny jako przemysł uzu pełniający. * Wykup butli do gazów technicznych — G r * Główny In s ty tu t Przemyślu Rolnego i Spożyw
czego — Gr. * Aktualne przetargi, dostawy i zakupy.
IV . Handel - Centrale Handlowe . . . a Perspektywy rozwojowe handlu w Polsce — S. * Ograniczenia przemiałowe.
V. Ceny i m a r ż e ...III Usługi wykańczalnicze. * Ozdoby choinkowe. * Ryż z importu rumuńskiego.
V I. Ustawodawstwo gospodarcze . . . Ji Odpowiedzialność karna członków zarządu osób praw
nych. * Praw nik radzi: Obrót bezgotówkowy; Zwol
nienie pracownika; Zwrot wpłat na S.F.O.
X. Różne ... 10 Z życia Izb, Związków i Zrzeszeń.
ROK I. N r 34 WARSZAWA 13. XI. 1949 Cena 5 0 zł
OGÓLNOPOLSKI TYG O DNIK GOSPODARCZY
N r 34
X X X II Rocznica Rewolucji Październikowej
C ały postępow y ś w ia t uroczyście obchodzi) X i \ X I I rocznicę W ie lk ie j P a ź d z ie rn ik o w e j Re
w o lu c ji S o c ja lis ty c z n e j.
Z w ycię stw o bow iem p ro le ta ria tu ro s y js k ie g o o tw o rz y ło ogrom ne h o ry z o n ty u ciska n ym masom całego św ia ta . W b u d u ją c y m się i coraz m ocniej krze p n ą cym p ie rw szym państwie, so
c ja lis ty c z n y m m asy te z n a la zły ostoję i po p a rcie w sw ej walce o w yzw olenie. S ta ło się to m ożliw e, d zię ki tem u, że opasują cy ziem ie ła ń cu ch im p e ria lis ty c z n y w w y n ik u p o lity k i p rz y wódców k la sy ro b o tn ic z e j L e n in a i S ta lin a pęki w h is to ry c z n y c h dniach p a źd zie rn iko w ych 1917 r. M asy p ro le ta ria c k ie całego ś w ia ta z n a la z ły p o tw ierdzen ie słuszności sw ych dążeń do styvorzenia społeczeństwa bezklasowego, a dośw iadczenia Z w ią z k u R adzieckiego s ta ły się p rz y k ła d e m d la in n y c h ludów , w ałczących o zniesienie w y z y s k u człow ieka przez człow ieka i ucisku narodu przez naród. S iła Z w ią zku R adzieckieg o z g n io tła faszysto w skich najeźdźców w d ru g ie j w o jn ie ś w ia to w e j, a zw ycię stw o A r m ii R adzieckiej,- niosąc w yzw o le n ie w ie lu n a rodom , o tw o rz y ło przed ty m i n a ro d a m i drogę do so cja lizm u .
* **
Z niesienie sprzeczności dawnego u s tro ju , sprzeczności m iędzy społecznym ch a ra k te re m p ra c y i je d n o s tk o w y m przyw łaszczeniem w a rto ś c i d o d a tko w e j, s o c ja lis ty c z n y stosunek do p ra cy, zniesienie u cisku narodu przez n a ró d - d a ły możność szybkiego m arszu po now ej drodze, — k u odbudow ie gospodarstw a narodow ego i wszechstronnem u ro z w o jo w i Z w ią z k u
Radzieckiego.
O grom ne podniesienie p ro d u k c ji p rze m ysło w e j, o czem p is a liś m y w. poprzedn im num erze OTG, ro z w ó j gosp o d a rki w ie js k ie j w u s tro ju ko łchozow ym p rz y pom ocy p rze m ysłu i p a ń stw ow ych gospodarstw ro ln y c h oraz ośrodków m aszynow ych, lik w id a c ja zacofania ekono
micznego, w szystko to w ram ach g ospod arki p la n o w e j — p o zw o liło szybko podnieść stopę życiow ą i poziom k u ltu r y szerokich mas w n ie o sią g a ln ych dla stosunków k a p ita lis ty c z nych ro zm ia ra ch .
„N asza re w o lu c ja p ro le ta ria c k a je s t je d y n ą na świecie re w o lu c ją , k tó ra zd o ła ła pokazać lu d o w i nie ty lk o swe re z u lta ty p o lity c z n e , lecz re z u lta ty m a te ria ln e ... Nasza re w o lu c ja je st je d yn a , k tó ra nie ty lk o ro z b iła k a jd a n y k a p ita liz m u i dała lu d o w i wolność, ale zdołała prócz tego dać lu d o w i w a ru n k i m a te ria ln e do d o sta tn ie g o życia N a ty m polega s iła naszej' re w o lu c ji, to co ją c z yn i niezw yciężon ą“ — s tw ie rd z ił S ta lin .
W ie lk ie idee róWności i p rz y ja ź n i narodów , wcielone w życie w p ra k ty c e państw a radziec
kiego, w w y n i k u . le n in o w sko - s ta lin o w s k ie j p o lity k i narodow o ściow ej, p rz e k s z ta łc iły Z w ią zek R adziecki w drogow sknź dla w s z y s tk ic h u c is k a n y c h lu d ó w , w szta n d a r w a lk i o u w o ln ie n ie z n ie w o li im p e ria lis ty c z n e j, o społeczeństwo hezklasowe.
Dziś, kie d y w o k ó ł Z w ią zku R adzieckiego z je d n o c z y ły się postępowe s iły dem okratyczne całego św iata, w id ą ć w yra źn ie , w ja k potężnym stopniu- W ie lk a R e w o lu cja S o c ja lis ty c z n a sta ła się elem entem , p rzyśp ie sza ją cym proces h is to ry c z n y w c a ły m świecie.
„Światowe znaczenie Rewolucji Październikow ej polega nie tylko na tym , że jest ona w iel
kim poczynaniem jednego kraju , któ ry dokonał wyłomu w systemie im perializm u, i pierwszym ogniskiem socjalizmu w oceanie krajów im perialistycznych, lecz również na tym , że stanowi ona pierwszy etap rewolucji światowej i potężną bazę je j dalszego rozwoju“ (S talin).
Pracownicy Samorzqdu* Przemysłowo-Handlowego
u c z c i li X X X I I R o c z n i c ę
Pracownicy samorządu przemysłowo-handlowego uczcili X X X I I Rocznicę W ielkiej Październikowej Rewolucji Socjalistycznej.
W dniu I listopada w pięknie udekorowanej sali posiedzeń Izby Przemysłowo-Handlowej w Warszawie odbyła się. uroczysta aka
demia z okazji X X X I I rocznicy Rewolucji Październikowej.
W uroczystości wzięli udział wszyscy pracownicy Izby Przemy
śl owo - Handlowej, Gospodarczego Instytutu Wydawniczego, Związków Zrzeszeń, Ogólnopolskich Zrzeszeń, Zrzeszeń i Central Handlowych Prywatnego Przemysłu oraz zespół redakcyjny i współpracownicy OTG. Dwie połączone sale nie mogły pomieści?
wszystkich słuchaczy.
W skład prezydium powołano: 3. Dobrzenieckiego, M. Szyszkow- skiego, J. Piotrowskiego (który przewodniczył zebraniu), J. M ali
nowską, T. Jeziorowskiego, B. Chylińską, I*. Filipunasa, M. F ili
powskiego, i St. Bruna.
Słowo wstępne wygłosi! dyrektor Izby Przemysłowo-Handlowej w Warszawie mgr M ikołaj Szyszkowski. W krótkim przemó
wieniu podkreślił on znaczenie Rewolucji Październikowej dla światowego obozu postępu i pokoju, oraz doniosły fa k t jeszcze większego zacieśnienia się przyjaznych i serdecznych stosunków
R e w o l u c j i S o c j a l i s t y c z n e ,
między Związkiem Radzieckim a Polską Ludową przez zwolnie
nie i oddanie do dyspozycji Rządu Ludowego Polski przez Rząd ZSRR jednego z największych wodzów A rm ii Czerwonej w cza
sie I I wojny światowej marsz. Konstantego Rokossowskiego.
Marszalek Rokosowski z pochodzenia robotnik warszawski, staw
ny dowódca Frontu Białoruskiego zosta) mianowany Marszalkiem Polski i powołany na stanowisko M inistra Obrony Narodowej.
F akt ten ma głębokie znaczenie i został przez cały naród nale
życie oceniony.
Z kolei glos zabrał v.-dyr. Departamentu Przemysłu Miejsco
wego w Min. Przemysłu Lekkiego inż. J. Mokrzyński, który w rzeczowym referacie zobrazował przebieg i znaczenie Rewo
lucji Październikowej.
„C hw ila — powiedział mówca — w której na zew P a rtii Bol
szewików proletariat Rosji wsparty przez milionowe rzesze bie
doty chłopskiej i żołnierzy zdobył władzę — stała się punktem zwrotnym w historii świata, zapoczątkowała bowiem nową erę w dziejach ludzkości, erę rewolucji proletariackich, erę socjalizmu.
„B yła to pierwsza władza w dziejach rewolucji, która posta
wiła sobie za cel nie zastąpienie władzy jednej grupy wyzyski
2
OGÓLNOPOLSKI TYG O DNIK GOSPODARCZY N r 34
waczy przez władze innej grupy wyzyskiwaczy, lecz zniszczenie wsystkich klas wyzyskujących i pasożytów, zniesienie wszelkiego wyzysku i ujarzmiania człowieczeństwa oraz zorganizowania no
wego, socjalistycznego, bezklasowego społeczeństwa” .
„Jedynie dzięki genialnemu kierownictwu partii Lenina _ Sta
lina, jedynie, dzięki niezłomnej wytrwałości i najwyższego boha
terstwa Ludu Radzieckiego w ZSRR zbudowany został socjalizm i zwyciężyła sprawa Rewolucji Październikowej'. Dalej mówca przedstawił osiągnięcia i rezultaty Rewolucji:
„W ciągu jednego dziesięciolecia Związek Radziecki odrobi! stu
letnie zacofanie i w czasie gdy cały świat kapitalistyczny pod napoceni kryzysu niszczył olbrzymi siły wytwórcze i wyrzucał na bruk miliony robotników — kraj socjalizmu wysunął się do sze
regu najbardziej rozwiniętych przemysłowo mocarstw.
Produkcja przemysłu socjalistycznego w połowie trzeciej pięcio
latki była już dwunastokrotnie wyższa od produkcji Rosji car
skiej przy czym produkcja przemysłu metalowego i budownictwa maszynowego wzrosła czterdziestokrotnie. Powstały nowoczesne ośrodki przemysłowe. Powstały nowe na tysiące kilometrów biegnące linie komunikacyjne. Powstały nowe olbrzymie elek
trownie. Powstało nowych ponad 360 miast, a ludność miejska wzrosła dwa i pół razy."
„Została dokonana — ciągnął dalej mówca _ całkowita prze
budowa oblicza wsi radzieckiej. Na miejsce karłowatych 19 milio
nów chłopskich gospodarstw opartych na średniowiecznej tech
nice utworzono ćwierć miliona wielkich, nowoczesnych gospo
darstw spółdzielczych wyposażonych w setki tysięcy traktorów, kombajnów, siewników i innych maszyn rolniczych. Wieś ra
dziecka stała się wsią socjalistyczną rozwijającą się na drogach postępu, zamożności i kultury."
Kończąc przemówienie dyr. Mokrzyftski podkreślił, że „socja
lizm zwyciężył w Związku Radzieckim gospodarczo, zwyciężył kulturalnie, zwyciężył politycznie. Te zwycięstwa nowego ustro
ju mają światowe i historyczne znaczenie.” Zarówno przemówie
nie dyr. M. Szyszkowskiego jak i referat dyr. J. Mokrzyńskiego__
były przyjęte przez wszystkich słuchaczy długotrwałymi okla
skami.
Po referacie zabrał głos prezes kola ZZPIS przy IP H kol.
T. Jeziorowski, który oświadczył, że zarząd koła zakupił biblio
teczkę marksistowską dla biblioteki pracowników IP H . Z kolei zabrał głos nacz. J. Kosowicz, który wezwał zebranych do spon
tanicznego przystąpienia do współzawodnictwa pracy i zapowie
dział naradę prpdukcyjną pracowników IP H . Na zakończenie akademii dyr. IP H M. Szyszkowski oświadczył, że Izba przezna
cza kwotę 30.000 zł na zakup książek dla biblioteki Komitetu Dzielnicowego PZPR — Mokotów.
Po części oficjalnej odbyła się część artystyczna. Wystąpili znany pianista Bereżyński, który wykonał kilka utworów Rach
maninowa, Różyckiego, Prokofiewa. Paderewskiego i Chopina oraz śpiewaczka Wiera Gran. Wiersze rewolucyjne deklamowała pracowniczka IP H — Potrzebowska. (ew)
Przemysł i handel prywatny okręgu IPH w Poznaniu
Poniżej zamieszczamy parę artykułów omawiających poszczególne zagadnienia gos
podarcze okręgu Izby Przemysłowo - Handlowej w Poznaniu.
Pragniemy w ten sposób, równolegle do naszych numerów branżowych — z natury rzeczy obszerniejszych — zapoczątkować zwiezie omawianie pewnych gospodarczych zagadnień regionalnych.
W gospodarce planowej życie gospodarcze stanowi jedną nierozerwalną, wzajemnie się warunkującą całość. Stąd, mimo pewnych cech charakterystycznych czy to w' za
kresie, ilości czy to specjalizacji przemysłu i handlu danego obszaru — na zagadnienia gospodarcze należy patrzyć pod kątem widzenia całości gospodarki narodowej.
Omawiając jednak pewne regiony możemy dowiedzieć się i stwierdzić jaką rolę, jakie znaczenie posiadają one w tej jednej, wielkiej gospodarce narodowej. I w tym widzimy celowość informowania naszych czytelników o życiu prywatnego przemysłu i handlu w okręgach poszczególnych terenowych Izb Przemysłowo-Handlowych.
REDAKCJA.
Prywatny przemysł w Wielkopolsce
Wielkopolska w ogólnym przekroju gospodarczym zawsze miała charakter rolniczy. Przemyśl wielkopolski byt drobny, niewielka była ilość przedsiębiorstw przemysłowych większych (w r. 1937 ilość przedsiębiorstw w województwie poznańskim wynosiła 9,5%
ogólnej liczby przedsiębiorstw przemysłowych , w całej Polsce, a zatrudnionych w tymże przemyśle było tylko 6,4% ogólnej licz
by zatrudnionych w przemyśle). Te przedsiębiorstwa przemysło
we nastawione były przede wszystkim na zaspakajanie bezpośred
nich potrzeb konsumenta oraz na wytwórczość pomocniczą dla przemysłu wielkiego. Oparte na zdrowych własnych podstawach finansowych, zatrudniające przeciętnie niewielką ilość pracowni
ków wśród których zawsze był właściciel przedsiębiorstwa i bar
dzo często inni członkowie rodziny, miały charakter regionalny.
Zróżnicowanie produkcji było bardzo szerokie i elastyczne, w za
leżności od zmniejszających lub zwiększających się potrzeb kon
sumenta.
Te wszystkie cechy zachował drobny przemysł Wielkopolski istniejący dzisiaj. W ciężkich warunkach powojennych, w ślad za wspaniałym rozkwitem wielkiego przemysłu państwowego, szło odbudowywanie i rozwijanie drobnych przemysłowych przedsię
biorstw prywatnych. Szereg przedsiębiorców, posiadających stoj- sunkowo większe przedsiębiorstwa, na drodze procesów nacjonali
zacyjnych oddawał swe tętniące życiem zakłady w ręce Pań
stwa. Pozostali — niejednokrotnie borykający się z trudnymi warunkami — na swym małym odcinku, opierając się na wy-so- biej fachowości i długoletnim doświadczeniu, dają swój pozy
tyw ny wkład w budowę nowej polskiej gospodarki.
Ilość prywatnych przedsiębiorstw przemysłowych w woj. poz
nańskim oraz ilość zatrudnionych według stanu na 30 września 1949 ilustruje poniższe zestawienie:
Przemysł ilość
przedsiębiorstw ilość zatrudnionych
1. Mineralny 67 1473
2. Metalowy 67 2689
3. Elektrotechniczny 8 64
4. Precyzyjny i optyczny 5 155
5. Chemiczny 178 1530
6. Włókienniczy 35 535
7. Pa piernićzo-prze twórczy a» ił 750
8. Poligra ficzny 37 390
9. Skórzany o 84
10. Drzewny . 114 1041
11. Instrumentów muzycznych 1 44
12. Przetwórczo rolny i spożywczy 550 4287
13. Odzieżowy 57 783
14. Przedsiębiorstwa budowlane 52 1237
15. Chłodniczy i 2
16. Różny niewymieniońy 13
17. Elektrownie 2 4
18. Ogrodnictwo i hodowla 10 484
19. Usługi przemysłowe 56 393
Razem 1353 16125
Największą ilość przedsiębiorstw wykazuje branża przetv rolna i spożywcza. Składa się na nią grupa młynarska ze 11 (13,58%) przedsiębiorstwami i z 1370 zatrudnionych, grupa fe mentacyjna ze 184 przedsiębiorstwami (13,59%) przedsiębio stwami i z 1244 zatrudnionych i grupa spożywcza z 182 (13,45^
przedsiębiorstwami i z 1673 zatrudnionych.
W grupie fermentacyjnej 'najwięcej jest w ytwórni wód wych i innych napojów, wytw órni win. Wytwórni octu tardy.
gazo i musz
OGÓLNOPOLSKI TYGO DNIK GOSPODARCZY
N r U
W grupie spożywczej najwięcej jest olejarni, w ytwórni cuUier-
!iów, przetworów owocowych i w ytwórni namiastek spożywczych.
Z kolei największą ilościowo branżę stanowi branża chemiczna (13,1%), w której najwięcej jest w ytwórni przetworów tłuszczo
wych, dalej wyrobów kosmetycznych, farmaceutycznych, gumo
wych, farb i lakierów.
Trzecią najsilniejszą branżą jest branża metalowa (9,6%), któ
rej wachlarz produkcji jest najobszerniejszy. Najwięcej jest tu w ytw ó rn i’ galanterii, w ytwórni grupy samochodowej i rowerowej, w ytwórni drutu i gwoździ, naczyń blaszanych, wytwórni maszyn przemysłu spożywczego, maszyn rolniczych, urządzeń ogrzewni
czych, narzędzi metalowych, mebli metalowych itp.
Najwięcej zatrudnionych wykazuje branża metalowa (co sta
nowi 16,67% ogólnej ilości zatrudnionych), dalej grupa spożywcza (10,37%), branża chemiczna (9,54%). mineralna (9,13%), grupa młynarska (8,49%) i grupa fermentacyjna (7,71%).
Średnie zatrudnienie na jedno przedsiębiorstwo wynosi 12 osób.
Najwięcej zatrudnionych na jedno przedsiębiorstwo wykazuje branża budowlana bo 24 osoby, mineralna 22 osoby i metalowa 20 osób. Przeciętna zatrudnionych w innych branżach nie sięga 10 osób na jeden zakład i waha się między liczbą 7 a 9 osób na zakład w zależności od branży.
Wartośó produkcji prywatnego przemysłu w woj. poznańskim za I półrocze 1949 wynosiła 5.049 milionów złotych. Do tego trzeba jeszcze dodać sumę zł 810 milionów uzyskaną w tymże I półroczu 49 za produkcję z powierdzonego surowca. Najwięk
szą wartośC produkcji wykazuje branża przetwórczo-rolna i spo żywcza, bo 1.500 milionów zł, dalej branża chemiczna 1.363 milio
nów zł, metalowa 671 milionów zł, drzewna 295 milionów, papier
nicza 257 milionów, nasienna 262 miliony, odzieżowa 248 milionów.
Największe sumy uzyskane za produkcję z powierzonego su
rowca wykazują branża budowlana 243 miliony, przetwórczo-rolna
i spożywcza 189 milionów, metalowa 85 milionów, odzieżowa 67 mi
lionów złotych.
Wielkopolski prywatny przemysł w coraz większej mierze roz
wija produkcję artykułów pomocniczych dla przemysłu uspołecz
nionego oraz uzupełnia produkcję przemysłu uspołecznionego sto
sownie do jego zamówień.
Niektóre branże wykazują zbyt znacznej części swojej pro
dukcji dla sektora państwowego i spółdzielczego.
Poniżej podajemy zestawienie procentowe zbytu produkcji (we
dług wartości) w I i I I kwartale 1949 r.:
B r a n ż a I kwartał 11 kwarta!
dla sekto- dla sekto- dla sekto- dla sekto
ra państw. ra spóldz. ra państw. ra spóldz.
mineralna
metalowa i elektro-
15,7% 15,3% 18,4% 3,4%
techniczna 48,8% 9,2% 46,5% 12,0%
chemiczna 12,2% 18,7% 12,5% 17,8%
poligraficzna 27,0% 19,0% 21,0% 18,0%
drzewna 23,9% 12,0% 27,5% 13,2%
ogrodniczo-nasienna 10,0% 50,0% 10,0% 50,0%
Niektóre branże wykazują również spory udział w produkcji z surowców powierzonych dla sektora państwowego i spółdziel
czego. Wyróżnia się tu branża odzieżowa, która na przestrzeni I półrocza 1949 osiągnęła 83,1% sum uzyskanych za produkcję z surowców powierzonych z tego rodzaju produkcji dla sektora państwowego i 5,7.% dla sektora spółdzielczego, dalej branża bu
dowlana dla której odpowiednie cyfry wynoszą 70% i 5% i bran
ża drzewna z odpowiednimi cyframi 38% i 27%.
Pięcioletni powojenny okres wykazał, że prywatny przemysł Wielkopolski ma swój poważny wkład w rozwoju produkcji ca
łego przemysłu polskiego.
A N D R Z E J K L B A N O W S K I
Sytuacja w
handlu prywatnego w Wielkopolsce czasie ostatniego czteroiecia
Po I I wojnie Światowej życie handlowe Wielkopolski odradzało się wśród wielkich trudności. Nowo utworzone urzędy aprowizacji dokonywały nielada wysiłków, aby zorganizować w pierwszym rzucie dostarczanie artykułów żywnościowych dla większych sku
pisk ludności. Sytuacja, zwłaszcza w Poznaniu przedstawiała się wówczas niezachęcająco. Ówczesny wicewojewoda dla spraw gospodarczych na licznych konferencjach zachęcał do. otwierania sklepów, a ponieważ te na skutek działań wojennych były bez okien, drzwi i trudno je było z dnia na dzień uruchomić, choćby z.braku szyb, dykty itp., przeto życie handlowe skupiało się na rynkach, gdzie dokonywano pierwszych tranzakcji kupna i sprze
daży. W tym okresie powszechnego organizowania życia publicz
nego, ten rodzaj handlu doznawał poparcia ze strony władz miaro
dajnych.
Inaczej wyglądała sytuacja w Poznaniu, a inaczej w wojewódz
twie poznańskim, zwłaszcza w tych miejscowość,ach, ktore mniej lub wcale nie ucierpiały od działań wojennych. Tych ostatnich życie gospodarcze zostało szybko zorganizowane; poniemieckie remanenty towarowe przez dluzszy czas pozwalały na zaspaka
janie potrzeb nie tylko własnego rejonu i zaplecza, ale były rów
nież przedmiotem wywozu tam, gdzie popyt był niezaspokojony.
W Poznaniu — mieście, które w czasie działań wojennych ucier
piało nie o wiele mniej od Warszawy, Gdańska Wrocławia — sytuacja wyglądała inaczej. Dużo towarów uległo spaleniu i zni
szczeniu, dużo towarów zostało rozkradzionych. To też na plan pierwszy poza piekarniami, składami rzeźniczym; i spożywczymi wysunęły się sklepy komisowe, tak typowe dla okresów wyjątko
wego braku towarów
Rok 1946 stał pod znakiem silnego rozwoju sieci prywatnych punktów sprzedaży, zarówno w dawnych powiała, h województwa Poznańskiego, jak i w nowo przyłączonych powiatach Ziemi L u buskiej. W tym początkowym Okresie handel państwowy i spół
dzielczy byl słabo rozwinięty (jak bowiem wiadomo gwałtowny, potężny rozrost uspołecznionego aparatu dystrybucyjnego datuje się od czerwca 1947 r„ tj. od chwili rozpoczęcia „b itw y o handel").
Jednak w tym pierwszym okresie rola i zadania handlu pry
watnego były poważne. Kupieetwo wielkopolskie na ogól zyskało
<ob:e uznanie za należyte wywiązanie się z ówczesnych swych za
lań. Masa towarowa kierowała się wówczas do sklepów prywat
nych, zarówno z fabryk państwowych „i spółdzielczych, jak rów
nież z wytwórni prywatnych, odradzających sic po zawierusze wojennej.
Od połowy 1947 r., w miarę rozrostu uspołecznionej sieci dystry
bucyjnej, kurczy się potencjał handlu prywatnego w Wielkopol
sce, zwłaszcza handlu hurtowego. Maleje masa towarowa, będą
ca bazą obrotów kupieckich
W ysiłki kupiectwa zorganizowanego w zrzeszeniach bran
żowych i terenowych idą obecnie w tym kieruiiau, aby zgodn-e z ogólnymi wytycznymi gospodarczymi, zmierzającymi do socja
lizacji _ proces przemian' gospodarczych i zmian struktury gos
podarczej odbywał się stopniowo i harmonijnie bez naruszenia i zakłócenia potrzeb konsumentów. Zbyt raptowna likwidacja przedsiębiorstw handlowych prywatnych — bez wnikliwych stu
diów nad ogólną siatką przedsiębiorstw handlowych — mogłaby doprowadzić do nagromadzenia stoków towarowych, które z bra
ku 1 odpowiedniej liczby przedsiębiorstw handlu detalicznego nie dochodziłyby do konsumenta. Tego rodzaju zjawisko prowadzi
łoby w prostej lin ii -do niepożądanych pertu-baeji społeczno- gospodarczych.
Trzeba stwierdzić, że u kupca wielkopolskiego nastąpiło prze
stawienie psychiczne. Zdaje on sobie sprawę, że kupiec-właści
ciel j est zjawiskiem przejściowym, że ustąpi on miejsca pracow
nikowi handlowemu, pracującemu w przedsiębiorstwie uspołecz
nionym.
Likwidacja przedsiębiorstw prywatnych może się odbywać obec
nie tylko za zgodą Urzędu Wojewódzkiego.
Zasługuje na podkreślenie, że kupiec wielkopolski- dba o swoją reputację. Skłonność do spekulacji, jak również -lość czynów ści
ganych przez organa Komisji Specjalnej jest mniejsza, niz w innych dzielnicach- Polski. Kupieetwo wielkopolskie ma duże poczucie więzi organizacyjnej. To też procent kupiectwa zrzeszonego w Wielkopolsce jest znacznie większy, aniżeli gdzie indziej. Czę
sto dobre imię kupca wielkopolskiego jest na szwank narażane na skutek działalności nieodpowiedzialnych osobników, nie mają
cych nic wspólnego z kupiectwem, a podciąganych pod ogólny mianownik „in icja tyw y prywatnej” . Jest to z oczywistą krzywdą dla kupców z prawdziwego zdarzenia.
Jak wygląda prywatny handel towarowy na terenie wojewódz
twa poznańskiego na podstawie wykopu ka rt rejestracyjnych w I kwartale 1949 r., to przedstawia nam załączona tabela 1.
4
N r 34
OG0LNOPOLSKTTYGODNTK GOSPODARCZYT A B L IC A I
P R Y W A T N Y H A N D E L T O W A R O W Y
na .te re n ie uiojeuiództum poznańskiego.
B r a n ż a i g r u p a
O g ó ł e m H u r t i p ó ł h u r t J b t a l s kle p o w y i s kła d o w y S ttib n e p rz e d s ię b io rs tw a CO
O ^ HH O,o
G CO T3 Tt<
u CO 3 N coco
Obroty za rok 1948 U) tys. zl.
U)
•o 'S 'S § a o.
G CO TD ^ 3 . M CO N co
Obroty za rok 1948 tu tys. zt.
W '«o s S Oso 2
G CO T3 3U. CO Ń coco
Obroty za rok 1948
uj tys. zł.
c¿
o H -Mo g
— o.
G co 2 co*
CO —I N co
Obroty za rok 1948 w tys. zł 1. Handel rolny ogrodn.
II . Handel spożywczy I I I . Handel wlók.-odzież.
IV . Handel skórą i wyr. skórz.
V. Handel art. dom. użytku VI. Handel żel. i metal.
V II. Han. art. elektr. i radiotech.
V I I I . Handel art. ebem.
IX . Handel artyk. pap.-księg.
X Handel mater. bud.-opal.
X I. Branże różne X II. Towary mieszane
1.421 4.179 2.786 724 302 635 95 617 556 226 386 184
3.115 7.319 4.889 1.196 554 1.610 241 1.714 1.252 721 767 425
9.011.843 10,674,502 12.080.266 2.123.687 958.144 3,688.221 192.902 3.276.570 2.226.780 1.319.202 1.045.269 951.779
360 248 86 148 10 74 8 47 49 20 36 19
1.676 1.270 285 293 51 392 25 245 261 137 178 101
7.895.137 2.773.285 2.236.024 829.958 281.557 1.000.291 133.969 843.948 940.481 307.203 211.344 376.262
377 3135 1628 345 208 532 86 586 394 178 228 165
633 5.132 3.366 632 402 1.185 214 1.419 838 544 438 324
706.884 6.852.731 9.193.315 1.101.373 636.749 2.665.774 57.742 2.400.368 1.175.764 1.001.846 736.819 575.517
684 796 1.072 231 84 29 1 44 113 28 122
806 917 1.238 271 101 33 2 50 153 40 151
409.822 1.048.486 650.927 192.356 39.838 22.156 1.191 32.254 110.555 10.153 97.106 R a z e m: 12.111 23.803 47.549.165 1,105 4.914 17.829.459 7802 15.127 27.104.882 3.204 3.762 2.614.824
Statystykę ilości przedsiębiorstw prywatnego handlu towaro
wego i usług towarowych na dzień 1.1.1948 r., 1.1.1949 r. . 1.7.1949 r.
wykazuje załączona tabela 2.
/
T A B L IC A 2
S ta ty s ty k a ilo ś c i p rze d się b io rstw p ry w a tn e g o p rz e m y s łu i h a n d lu na te re n ie w o je w ó d ztw a poznańskiego na dzień 1. I . 1948, 1. I . 1949
i 1. V I I . 1949 r.
Handel towarowy Handel usługowy 1.1.1948 1.1.1949 1.1.1949 1.1.1948 1.1.1949 1.VTI.1949 Ziemia Lubuska 1.873 l i i i 1.175 487 314 323 Ziemie dawne 13.310 10.827 10.015 3.296 2.999 2.822 Iiazem: 15.183 12.038 11.190 3.783 3.313 3.150 Jak z materiału cyfrowego wynika, ilość przedsiębiorstw han
dlowych i usługowych maleje. Także ilość osób zatrudnionych w tychże przedsiębiorstwach zmniejsza się, przy czym nie od rze
czy będzie zapoznać się z losem prywatnych przedsiębiorstw han
dlu towarowego i usługowego, zlikwidowanych na terenie woje
wództwa poznańskiego na podstawie odpowiedzi ankietowych, otrzymanych od 221 przedsiębiorstw zlikwidowanych w 1 kwar
tale 1949 r., co ilustruje załączona tabela 3 i zapoznanie się z dal
szymi losami b. właścicieli przedsiębiorstw handlowych, zlikwido
wanych na terenie województwa poznańskiego w I kwartale 1949 r. na podstawie 216 odpowiedzi ankietowych, otrzymanych w czasie od 2 do .1 miesięcy po dacie likw idacji (łab. 4).
T A B L IC A 3
Los p ry w a tn y c h p rze d się b io rstw h a n d lu to w a row ego i usługow ego z lik w id o w a n y c h na te re nie w o j. poznańskiego — na podstaw ie odpow ie
dzi a n k ie to w y c h o trz y m a n y c h od 221 przed
siębiorstw ' z lik w id o w a n y c h w I . k w a rta le 1949 r.
%%
1) Nieprzejęte i niewykorzystane 55,2
2) Przejęte przez spótdzialczość, przedsiębiorstwa państwo we wzgl organizacje społeczne (dla prowadzenia dzia
łalności gosn.f 21,7
8) Przejęte przez przedsiębiorców prywatnych 11.2 4) Wykorzystane dla celów niegospodarczych 4,1 5) Wykorzystane w rolnictwie i leśnictwie 1,8
T A B L IC A 4
Los b y ły c h prze d się b io rstw handlowych z lik w i
dow anych na terenie w ojew ództw a poznańskie
go w I, k w a rta le 1949 r. — na podstaw ie 216 odpow iedzi a n k ie to w y c h o trz y m a n y c h ok. 2 —
5 m iesięcy po dacie lik w id a c ji.
%% 1 2 * 4 5 6 7 8 9 10 11 1) Pracują najemnie w przedsiębiorstwach 33,8
w tym: w sektorze prywatnym 3,T
poza sektorem prywatnym 25,0
w sektorze nieznanym 5,1
2) Poszukują pracy (22,7)
8) Pozostają na utrzymaniu rodziny lub ubezpieczeń
i opieki społecznej, (15,3>
4) Zatrudnieni w innym własnym przedsiębiorstwie (10,6) 5) Zatrudnieni we własnym przedsiębiorstwie rolnym 6,5
6) Chorują 4,2
7) Zamierzają otworzyć własne przedsiębiorstwo nowe
lub wznowić zlikwidowane 2,3
8) Pracują najemnie poza przedsiębiorstwami 1,8
9) Żyją z majątku 0,9
10) Pracują najemnie w rolnictwie f leśnictwie 0.5
11) Na studiach 0.9
* **
Kupiectwo wielkopolskie zdaje sobie sprawę z tego, żę nie wol
no mu zmarnować wielkiego doświadczenia handlowego i wiedz*
kupieckiej, jaką nabyło w trakcie prowadzenia własnych przed
siębiorstw i deklaruje gotowość przystąpienia do pracy w nowych placówkach uspołecznionych, dla dobra społeczeństwa.
M G R T . W A J O H T
H U R T O W N IA
A R T Y K U Ł Ó W B IU R O W Y C H I S Z K O L N Y C H
W ik to r Goełz
POZNAN. W A L K I M ŁO D Y C H 28/29 T E L E F O N 34-79
N r 3£
OGOLNOPOLSKI TYGODNIK GOSPODARCZY
M i ę d z y n a r o d o w e T a r g i P o z n a ń s k i e
Targj Poznańskie założone w roku 1921 jako targi kra
jowe przekształciły się w roku 1925 na międzynarodowe Srykazując stały rozwój. W pierwszym już roku umiędzynarodo
wienia się M T P udział zagranicy wyniósł 22,74% i w okresie międzywojennym zawsze pozostawał ponad 20%, niekiedy* nawet ponad 30% z ogólną ilością wystawców od blisko jednego tysiąca do 1620 jak w r. 1928. W najlepszym roku naszej koniunktury, tj. w r. 1929 M TP ńie odbyły się ze względu na Powszechną W y
stawę Krajową,
Droga rozwoju Targów Poznańskich była jasno wytyczona i utorowana, i Targi nasze kroczyły po niej pewnym krokiem ku dalszemu ich świetnemu rozwojowi. Wojna przerwała szybki rozwój tej tak ważnej dla życia gospodarczego kraju instytucji i zrujnowała prawie cały jej dorobek materialny: nie zrujnowała jednak jej dorobku moralnego, jej dobrego imienia i kredytu mo
ralnego w kraju i za granicą. Ten kredyt i opinię Targów nale
żało koniecznie wykorzystać i podtrzymać przez reaktywowanie tej instytucji, która dla życia gospodarczego jest konieczna.
W czasie wojny pawilony Międzynarodowych Targów Poznań
skich nie uniknęły losu zniszczenia, który dotknął je prawie w stu procentach; — żaden z nich nie na.dawał się do użytku. Odbu
dową ich, wymagała już nie dziesiątek, lecz setek milionów.
Zniszczenia przemysłu polskiego spowodowane wojną, prze
miany, jakie w tym przemyśle zaszły — zarówno na skutek zniszczeń, jak i gospodarki wojennej okupanta, jak również zmia
ny, jakie zaszły na skutek upaństwowienia przeważającej części przemysłu zmiany, jakie zaszły w warunkach i metodach pro
dukcji, zdezorientowanie początkowe kół gospodarczych co do za
kresu, rozmiarów i miejsc produkcji krajowej, cen i innych w a
runków nabycia przy braku odpowiednich wydawnictw informa
c y jn y c h — powodowały, że instytucja targów w Polsce powojen
nej nie tylko że nie straciła, lecz nawet znacznie zyskała na aktualności.
Dla rynku krajowego i dla zagranicy Targi Poznańskie stały się potrzebą, która domagała się zaspokojenia. Kom itet Ekono
miczny Rady Ministrów powziął w kwietniu 1946 r. uchwałę uznającą Targi Poznańskie za zasadnicze targi w Polsce, usta
lając zarazem przedwojenny termin ich corocznego odbywania.
Zanim ta uchwała nastąpiła, Ministerstwo Żeglugi i Handlu Za
granicznego zleciło Targom Poznańskim organizowanie udziałów Polski w targach zagranicznych, poczynając od targów w Lyonie, następnie w Paryżu i Sztokholmie. Targi Poznańskie w y w ią zały się ze swego zadania, dzięki czemu stały ich udział w organizowaniu naszego uczestnictwa w targach zagranicznych został zapewniony.
l U i T O f i Ó W f C Z A
^ iowka Z t0 T P O D e /P fę r^ rA
M T P wykazują stały rozwój tak pod względem ilości wystaw
ców, jak i powierzchni otwartej i krytej, ilości zwiedzających i wreszcie niewątpliwie pod względem rozmiarów zawartych na Targach tranzakcji, jakkolwiek te ostatnie nie są po wojnie pu
blikowane Gdy w r. 1939 Targi liczyły 50.000 m. kw. powierzchni krytej, 80.000 m. kw. powierzchni otwartej, 2.000 wystawców i 300.000 zwiedzających, to w. r. 1046, w którym M T P rozpoczęły swoją działalność imprezą na mniejszą skalę pod nazwą „Odzież i dom" — Targi liczyły 3,800 m. kw. powierzchni krytej, 10.000 m. kw. powierzchni otwartej, 136 wystawców i 100.000 zwiedza
jących. W r. 1947 t. j. w pierwszym roku wznowionych między
narodowych targów powierzchnia otwarta wynosiła już 50.000 m. kw., kryta 20.000 m. kw., ilość wystawców 1.604, a zwiedza
jących 351.500. W r. i948 powierzchnia kryta wynosiła już bli
sko 40.000 m. kw., otwarta 225.000 m. kw., ilość wystawców 2.018, zwiedzających 682,000. W roku bieżącym powierzchnia kryta osiągnęła już 44.400 m. kw., powierzchnia otwarta nieco ponad 247 tys. m.2 Ilość wystawców w r. b. nie nadaje się do porów
nania z latami poprzednimi ze względu na zmianę ich charakteru.
Gmach IP H w Poznaniu
O ogromnym znaczeniu propagandowym Świadczy choćby olbrzymia cyfra zwiedzających, których i w roku bieżącym*) było ok. 955.000. Takie cyfry nie wykazują żadne targi zagraniczne.
Ażeby umożliwić takim masom zwiedzenie targów, czas ich trw a
nia został przedłużony do dlii 16. Wykorzystanie targów dla ce
lów propagandowych będzie miało charakter trw ały, na co wska
zuje również fakt, że utworzony dla propagandy i pomocy targom K om itet Obywatelski z kilku podkomitetami ma również posiadać taki charakter. Zadaniem tego komitetu jest obmyślanie i przy
gotowywanie najtańszej i najwygodniejszej komunikacji, po
mieszczeń, zaprowiantowania i rozrywek dla gości targowych.
Ze względu na specjalne znaczenie, jakie dla gospodarki naro
dowej posiada nasz eksport, to roku bieżącym na życzenie czyn
nika rządowego, reprezentowanego przez Komisariat Rządu dla Targów i Wystaw byt położony specjalny nacisk na stronę eks
portową Targów, co oczywiście nie umniejsza ich znaczenia w imporcie. Charakter Targów, ich znaczenie i zadania po woj
nie uległy zasadniczej zmianie, jeżeli chodzi o rynek wewnętrzny.
Rośnie znaczenie M T P jako czynnika propagandy gospodarczego rozwoju Polski, realizacji naszych planów gospodarczych, propa
gandy pewnych nowych artykułów, propagandy zwiększenia wydajności pracy, zainteresowania pracą w przemyśle m. i. przez pokaz pracy różnych maszyn i wreszcie propaganda wszelkich innych zagadnień i celów, która może być skutecznie przeprowa
dzona przez M TP . • ST W.
*) O tegorocznych X X I I M TP , patrz obszerne sprawozdania w nr 6 i 7 OTG.
Ó
OGOLNOPO LSKT T Y G O n w u r n n c p r m A R C ^Y
ZAGADNIENIA OGOLNE
T e m a ł y k a i z b o w a na R. W. G.
W jednym z poprzednich numerów OTU sygnalizowalśmy zgło
szenie Izb Przem y sto wo-H audio wy ch do grupy wystawców na Kuchomej Wystawie Gospodarczej.. Podany został również cha
rakter ; cele jakim ta wystawa służy.
Obecnie pozostaje jeszcze do omówienia tematyka jaka samo
rząd gospodarczy prezentuje na R. W. G.
Izba Przemysłowo-Handlowa w Warszawie jako koordynująca, organizując stoisko wystawowe na Ruchomej Wystaw-e Gospo
darczej, wyszła z zatożenia, że może być pożytecznym zaznajo
mienie iudności wsi i miasteczek z działalnością samorządu gospo
darczego, dla zorientowania tej warstwy ludności o charakterze i wynikach działalności przedsiębiorczości prywatnej na obecnym etapie naszej gospodarki.
Z uwagi na szczupłą powierzchnię, jaką Izba rozporządza na Wystawie oraz krótki termin, do którego należało zmontować stoisko izbowe, tematykę musiano ograniczyć do ośmiu jedynie plansz.
Jasnem jest, że problematyka samorządu gospodarczego przed
stawiona na tych planszach nie wyczerpuje całokształtu działal
ności Izb P.-H., tym niemniej daje ona pogląd na to, w jakim stopniu spełniają one zadania, nakreślone koncepcją ustrojową Polski Ludowej.
Plansze inform ują nas, że prace Izb P.-H., prowadzone są
•w trzech kierunkach: gospodarczym, oświatowym i społecznym.
V. dziedzinie gospodarczej podstawową rolą Izb P.-H. jest na
stawienie prywatnej wytwórczości ńa produkcję uzupełniającą przemysł państwowy i spółdzielczy.
W tym dziale osiągnięto już dosyć pokaźne rezultaty, gdyż pry
watny. przemysł oddaje rynkowi uspołecznionemu od 45 — 100%
wartości swojej produkcji, w zależności od branży. W cyfrach stanowi to blisko 50 miliardów złotycłi.
Pozytywną rolę w meehaniźmie obrotu towarowego, spełniają Centrale Prywatnego Przemysłu, które odprowadzają na rynek uspołeczniony wytwórczość prywatną.
Obroty tych Centra! zwiększają się z kwartału na,kwartał.
Istotną rolę w zaopatrzeniu wsi spełnia przemiał zboża, doko
nywany przez prywatne młynarstwo, w ilości ponad l;j,5 miliona kw intali mąki rocznie.
Produkcja wysokogatunkowych win owocowych i soków P ry
watnego Przemysłu Fermentacyjnego, powiększa niewątpliwie rzesze konsumentów tych napojów > stanowi czynnik pomocniczy 'v walce z nadużywaniem wódki.
Osiągnięciami które warto podkreślić, pochwalić się może dział.
Szkolnictwa Zawodowego Izb Przemysłowo-Handlowych, Zrzeszeń Kupieckich i Kupieckiego Instytutu Wiedzy Zawodowej.
Czterysta sześć jednostek oświatowych kształci młodzież i do
rosłych w zakresie zagadnień handlowych, administracyjno-han- dlowycb i przemysłowych.
(Wszystkie zdjęcia ew — OTG)
Ogólna liczba słuchaczy wynosi 2Ż556 osób.
Ponad 16.000 absolwentów szkól i kursów prowadzonych przez samorząd gospodarczy, wprowadzono do życia gospodarczego kraju.
Świadczenia pieniężne prywatnej przedsiębiorczości na S. F. O.
i S. F. U. S., rzeczowe w postaci odbudowy wielu sklepów, war
sztatów wytwórczych i lokali mieszkalnych, efektywna praca f i
zyczna, znalazły szczególny wyraz w odbudowie Stolicy.
Wszyscy jeszcze pamiętamy, że ruch handlowy i obsługę towa
rową mieszkańców Warszawy, w pierwszym okresie po wyzwo
leniu z jarzma okupanta, należy zawdzięczać w znacznym stopniu t. zw. ,,inicjatyw ie prywatnej".
Niezawodnym czynnikiem w formowaniu społecznej psychik, prywatnego kupca i przemysłowca jest prasa gospodarcza Izb Przemysłowo-Handlowych, wydawana przez Gospodarczy Insty
tu t Wydawniczy przy Izbie Przemysłowo-Handlowej w Warsza
wie. „Ogólnopolski Tygodnik Gospodarczy", będący informato
rem czytelnika odnośnie zagadnień prywatnego przemysłu i han
dlu, jednocześnie poucza i uświadamia prywatnego przemysłowca i kupca o roli i zadaniach, jakie ma on do spełnienia w dzisiej
szej rzeczywistości. Wydawnictwa Gospodarczego Instytutu W y
dawniczego dopomagają do wzbogacenia wiedzy zawodowej prze
mysłowców i kupców, stanowiąc w ten sposób cenny przyczynek do podniesienia ogólnego poziomu fachowości.
Reasumując, wydaje się, że tematyka dobrana została trafnie, gdyż odczytanie wystawionych plansz powinno zorientować widza o charakterze i wynikach działalności Izb Przemysłowo-Handlo
wych, a to przecież było założeniem, którego wynikiem jest właś
nie udział samorządu gospodarczego w Ruchomej Wystawie Gos
podarczoj, K . S.
OGÓLNOPOLSKI TYG O DNIK GOSPODARCZY
N r 34
PRZEMYSŁ I ZRZESZENIA
Prywolny przem ysł farm aceutyczny jako przemysł uzupełniajqcy
Przemyśl prywatny, aby spełniał zadania, przypadające mu
■w ustroju drżącym do zbudowania fundamentów socjalizmu, musi byi potrzebny i elastyczny. Potrzebny, tzn. produkcja jego winna zaspakajać zapotrzebowanie rynku, oraz produkcja ta nie powin
na dublować programu produkcyjnego przemysłu państwowego, a w wypadku, gdy to ma miejsce, tylko wówczas, gdy produkcja przemysłu państwowego jest niedostateczna w stosunku do po
trzeb rynku. Elastyczny — tzn. przemysł prywatny musi umieć w każdej chwili chwytaC właściwy n u rt życia gospodarczego, a przez to samo stanowić stale pogotowie, które w momentach napięcia może przyjśó z pomocą gospodarce uspołecznionej.
N Centrale Prywatnego Przemysłu są właśnie tym przewodem, przez który przechodzą dyspozycje organów planujących i koor
dynujących, które to dyspozycje mają na celu uaktywnienie tyci) pozytywnych cech przemysłu prywatnego.
Typowym przykładem w roku 1940 dla działalności przemysłu prywatnego farmaceutycznego i Centrali Prywatnego Przemysłu Farmaceutycznego jest zwiększenie produkcji eteru do narkozy.
Plan na r. 1949 przewidywał produkcję eteru w fabrykach pry
watnych w wysokości 5.000 kg eteru do narkozy. Rozwój gospo
darki w ciągu r. 1949 wykazał, że ilość ta jest za mała Zlecenie
„Centrosanu", nakazujące podwyższyć produkcję eteru Centrali Prywatnego Przemysłu Farmaceutycznego; zostało natychmiast zrealizowane. W ytwórnie dołożyły wszelkich starań, aby z jed
nej strony uruchomić swe wysiłki w kierunku, zaopatrzenia się surowcowego, z drugiej strony, aby, podwyższyć swoje możliwości produkcyjne. Zadanie zostało spełnione. „Centrosan’ otrzymał żądaną ilość eteru i szpitalnictwo polskie nie ucierpiało na skutek
Wykup butli do gazów teclmicznycli
Ogłoszony został dekret (Dz. łJ. R. P. N r 55 poz. 489; na mocy Którego zbiorniki przenośne do gazów sprężonych, skroplonych , rozpuszczonych pod ciśnieniem o średnicy zewnętrznej do 500 mm i długości do 2 metrów, znajdujące się w posiadaniu osób fizycz
nych i prawnych, za wyjątkiem jedynie butli znajdujących się w posiadaniu przedsiębiorstw i instytucji państwowych, samorzą
dowych ońaz przedsiębiorstw pod zarządem państwowym, jan również za wyjątkiem butli użytkowanych na potrzeby zakładów leczniczych lub stanowiących część urządzenia aptek, podlegają wykupowi na rzecz Skarbu Państwa. W trybie rozporządzenia, które wydać ma M inister Przemysłu Ciężkiego, wskazana będzie władza lub przedsiębiorstwo państwowe, upoważnione do przepro
wadzenia spisu butli, podlegających wykupowi, jak równiek okre
ślony zostanie obowiązek i tryb dokonywania zgłoszeń tych butli, obowiązek udowodnienia tytułu własności oraz obowiązek i wa
runki dostarczenia butli do miejsc wskazanych
Wysokość odszkodowania oraz tryb wykupu i wypłaty, należ
nego odszkodowania określony zostanie rozporządzeniem Ministra Przemysłu Ciężkiego, wydanym w porozumieniu z Ministrem Skarbu. (Cr.)
jego braków. Na iharginesie powyższego zadania rozwiązane zo
stało również pozytywnie zadanie zmniejszenia produkcji eteru etylowego, na który nie ma dostatecznego zapotrzebowania, a któ
rego to produkcja jest nierozerwalnie złączona z produkcja eteru do narkozy. Stosunek ten zmienił się wybitnie na korzyść eteru do narkozy. Był to również pozytywny wynik współpracy wy
twórczości prywatnej, Centrali Prywatnego Przemysłu i Central Państwowych.
Główny liasiyfut Przemysł Rolnego i Spożywczego
Na mocy zarządzenia Ministra Przemysłu Rolnego i Spożyw
czego (Monitor Polski N r A -80, poz. 989) utworzony został w W ar
szawie Główny In stytu t Przemysłu Rolnego i Spożywczego. Za
daniem, tego Instytutu jest prowadzenie prac naukowo-badaw
czych, mających na celu rozwój produkcji przemysłowej w dzie
dzinie przemysłu rolnego i spożywczego. Władzami Głównego Instytutu 'są Dyrekcja i Rada Naukowa, w skład której wcho
dzą osoby powoływane i odwoływane przez M inistra Przemysłu Rolnego i Spożywczego. (Gr.)
Aktualne przetargi, M a w y i zakupy
RSW „Prasa", W-wa, Bagatela 14 ogłosiła przetarg meogr.
na - wykonanie robót dźwigowych w drukarni. Oferty do 19.XI.49.
PZH , Okocimska 24 zakupi chłodnie elektryczne na 220 volt.
Oferty do 15.XI.49.
41 Z OM, W-wa, Asfaltowa 6 azkupi 6.000 póikopowych pęcz
ków rózeg na miotły. O ferty do 20.XI.49.
£ } S P R A W D Z IA N Y SZCZUiKOWO-PASZCZOWE, granicz
ne, dwustronne i trzepieniowe oraz Pirometr Pyro do mierzenia temperatury przy piecach odlewniczych sprzeda F r. Kujawski, Toruń, Grudziądzka 29y31.
4 } W-wa, Towarowa 30 Więcko i S-ka kupuje skórki zajęcze w każdej ilości.
4 W-wa, Kopernika 4 Dykta dębowa masywna oraz forniery egzotyczne.
A Zakłady Drwalew, Nowogrodzka 40 pok. «02 zakupią aparat filtra cyjn y do wody plecakowy lub inny. Oferty.
4 ^ W-wa, Kopińska 20 Warsztat kupuje szyny wąskotorowe od dwóch metrów.
4 | W-wa, Kopińska 20 warsztat. Do sprzedania k i’ ka sztuk pryzmówek do tokarni.
W-wa, teł. 74-05 — wysprzedaż wag dziesiętnych, pras ręcz
nych śrubowych, kasa „N ational", beczek żelaznych; balonów szklanych.
^ W-wa, Wileńska 7 — 24 do sprzedania maszyna kuśnierska.
C ZY Ś C I I FARBUJE NAJLEPIEJ
B / S «K W A
Farbiarnia Parowa - Pralnia Chemiczna
M OSIN A k/Poznanict STEFAN KAŁAMAJSKI
Inż. i . i i LIC K I
Sp. z o. o.
Z A K L A D M E T A L I! RGIOZNY Swarzędz, S\v. Marcin, Telefon 57 W Y K O N I! i E:
Odlewy żeliwne, żeliwną armaturę do- pary, wody i gazu, zawory skośne do
centralnego ogrzewania.
a
N r 34
O G O L N O P O L S K I T Y G O D N IK G O S P O D A R C Z Y
HANDEL-CENTRALE HANDLOWE
Perspektywy rozw ojow e handiu w Polsce
Właściwe rozwiązanie zagadnienia handlu w ustroju demokracji ludowej posiada szczególne znaczenie. W nim bowiem _ jako czułym instrumencie gospodarczym _ wyrażaj« s i, zasadnicze przemiany ustrojowe . gospodarcze, wynikające tak ze zmiany stosunków produkcyjnych, jak i z rozwoju i prężność, całej na- szej gospodarki narodowej.
Handel- w ustroju demokracji ludowej różni si? przede wszyst
kim i zasadniczo od handlu w państwach o ustroju kapitalistycz
nym _ jak wiadomo — tym, że jest w obecnym okresie swoistą formą wymiany i podziału produktów pracy.
Pomimo, że w reprodukcji, to jest w całokształcie czynników gospodarczych, miejsce pierwsze zajmuje produkcja, i w niej za
chodzące zmiany muszą wywierać zasadniczy wpływ na kształ
towanie się obrotu towarowego, to jednak handel nie jest "tylko funkcją bierną gospodarczo, ale podlega on swoistym prawom ekonomicznym i wpływa wzajemnie ze swej strony na rozwói
i kierunek produkcji. J
Funkcja handlu więc-jest nader ważna, a właściwa organizacja Imndlu to metylko techniczna podstawa rozdziału produkcji ale stworzenie takiego aparatu, który może w należnym mu zakre
sie w pełni i we właściwy sposób zaspokoić wszystkie potrzeby najszerszych mas konsumentów.
i e przesłanki znajdują swój wyraz w wytycznych planu sze- praewidufe0 W Za' T ie h?I?dlu wewn«trznego. Plan sześcioletni pizewiduje w wymku zwiększenia produkcji przemysłowej i rol-
Ograniczenśa przemiałowe
g o ° m z ZU " n ° Sp V r“ ządzf 1 e M inistra Handlu Wewnętrzne
go (Dz U. It. P. Nr. 56, poz. 446), który zarządził:
^ 1 ) zakaz przemiału gospodarczego pszenicy na mąkę pszenną Lągama mąki PSMn" ^ 50% w młynach przy prze- j * s^POdarczym pszenicy na inne typy mąk pszennych Jednocześnie wyłączne prawo przemiału pszenicy na mąkę pszenną •>»% przyznane zostało Polskim Zakładom Zbożowym
Rozporządzenie weszło w życie z dniem 2 listopada 1949 r. ' Obok powyższego rozporządzenia ogłoszone zostało drugie’ roz
pij rządzenie tegoż M inistra Handlu Wewnętrznego (Dz. U. R. P.
r. U d , pz. 415), który zabronił wypieku pieczywa pszennego z ma- T T / ' 900/0 PrZemialu z A n t k ie m wypieku ciast cu kie rn i Pada i S ? " * ' r? o r0)r^ d* enie we**ło w *ycie * dniem 2 listo-
ćl . K O Z / l l i
I\aprauia maszyn do księgomania Poznań - Ralajczaka 36 - lei. 98-86
Lista plac z 2-ma odbitkami
B i l a n s ó w k i
Asygnaty przychodowe na 1 i 2 kopie.
K artoteki towarowo - ilościowe.
K artoteki towarowo - wartościowe.
Dzienniki do tychże oraz wszelkie fo r
mularze i przybory do księgowości przc- hitkowej „O R G A ” stale w dostatcei-
ncj ilofiei na składzie.
*<9a3
ffiZteiTKOWA POZNAN. Ul. 27 G R U D N IA 16nej także : znac/ny wzrost obrotu towarowego. Wytyczne planu w zakresie handlu wewnętrznego przewidują rozbudowę i zwięk
szenie udziału przedsiębiorstw uspołecznionych w obrotach, zwłaszcza na szczeblu detalu, i odpowiednie dostosowanie aparatu handlowego do tych zadań, które wynikają ze zwiększenia masy towarowej . i wzrostu siły nabywczej ludności pracującej. Jak wiadomo, dotychczasowy rozwój sieci handlu uspołecznionego wyraża się objęciem hurtu w około 98% i detalu w 48%.
Na skutek ilościowego zwiększenia produkcji przemysłowej i rolnej oraz w drodze importu, przy jednoczesnym podniesieniu jakości produkcji — ogólny wzrost wartości masy towarowej prze
znaczonej do konsumpcji wyniesie według wytycznych planu w okresie sześciu lat około 85%. Biorąc pod uwagę równoległe do wzrostu masy towarowej wzrastanie siły nabywczej ludności pracującej skonstatować należy znaczne zwiększenie konsunicji artykułów przemysłowych i żywnościowych.
I tak np. wskaźnik spożycia na 1 mieszkańca, przyjmując za podstawę r. 1949 = 100, wyniesie w r. 1955 dla tkanin wełnia
nych 141, dla tkanin bawełnianych 145, dla tkanin jedwabnych l l ł , dla obuwia 177, dla mydła 238, dla węgla opałowego 108, dla papierosów 155.
W zakresie żywności wskaźnik spożycia pszenicy wyniesie 148, mięsa wołowego i wieprzowego z tłuszczem 146, tłuszczów roślin
nych 211, cukru 141, mleka 172 i t d.
Rozbudowa sieci handlu uspołecznionego obejmie przede wszyst
kim ośrodki robotnicze i wiejskie.. Sieć dystrybucyjna w mia
stach zwiększy się o przeszło 100%, ośrodkach wiejskich 0 około 110%. Nastąpi również wzrost obrotów w poszczególnych punktach sprzedaży o około 40% w miastach i około 10% na wsi.
Uspołeczniona sieC detaliczna rozprowadzi masę towarową, któ
rej wartość według wytycznych planu sześcioletniego w zakresie handiu wewnętrznego «'zrośnie w r. 1955 w porównaniu do r. 1949 o blisko 160%. Ujm ując zagadnienie branżowo kolejnie największe wzrosty obrotów według cen detalicznych z r. 1949 w y
każą w uspołecznionym aparacie dystrybucyjnym branże: spo
żywcza 291%, włókienniczo-odzicżowa 288-%, chemiczna 238%
1 skórzana 206%.
Rozwój handlu wyrazi się więc zarówno rozbudową sieci han
dlu uspołecznionego jak i ogólnym wzrostem obrotów. Wynikiem tego musi być poprawa zaopatrzenia łudzi pracy nietylbo w za
kresie przekazywania towarów od producenta do konsumenta, ale rówmież polegająca na zapewnieniu dobrej jakości i szerokiego asortymentu towarów. (SI
M YDŁA ♦ P E R F U M Y ♦- K O S M E T Y K I
02020201025323485300010202488948482353539023482323482323480001000200010200020000020002
O G O L N O P O tS K T T V O n n N T K Nt 34
CENY I MARZE
U S ŁU G I W Y K A Ń C Z A L N IC Z E
B iuro Gen znan: C-IV-D-124/20 zatwierdziło ceny za usługi wy
kańczalnicze dla prywatnego przemysłu włókienniczego Tkaniny bawełniane, póljcdwąbne i jedwabne
Barwienie i wykończenie (za 1 mb.) Podszewka
Gorsetowe
łł
Bluzkowe Drelichowe»1
łł
Sukienkowe Inlet >
tt
Bielenie i wykończenie (za 1 n>b.) Planeta (bez drapania)
tt
Bluzkowe
ł*
Pranie i wykończenie (za J inb.) Flanela (bez drapania)
i prasowaniem Koszulowe 1 pyjamowe
Aprętnra z maglowaniem Sukienkowe
Materacowe Ubraniowe Gorsetowe Płótno krawieckie Prasowanie (za 1 mb)
Sukienkowe
Maglowanie (za 1 mb)
Pyjamowe, koszulowe i fartuchowe Inlet
azer. 80 cm M m i
•» 140
„
tt sa____80 Ił •> 70—
140 M ii 105—
>» 80 n w 55—
140 11 łi 85—
80 w M 45__
140 >1 *ł 75—
80 •1 tł 50—
•» 140 ił fł 85—
80 •i »» 80—
»» 160
» tt 120—
szer. 80 cm. Z1 40__
i 140
„
tt 70__t
80 »» „ 50—140 i» i) 80—
80 »i I» 26__
,
140 •1 tt 38— 80 »i ił 23— 140 „ i? 34__ni (za 1 mb.)
»• 80 „ „ 28—
tt 110 !> u 47__
t* 120 »1 n 27".—
140 „ »J 90.—
80 »> >ł 30__
140 Ił n 48—
»0 Ił n 25—
140 łł ił 45—
¿0 ii 15—
PoScielowe Drapanie (za 1 mb)
Szale i chustki dwustr. drapane drapane Szale i chustki jednostr.
tt
Barchan i szlafrokowe jednostr. drap.
Flanela dwustr. drapana D ruk filmowy (za 1 mb)
Do 100 cm. szer. 7 — 8 kolorów Wykończenie tkanin o zawartoSci 100%
Ubraniowe męskie
Ubraniowe męskie czesankowe Płaszczowe męskie
Sukienkowe damskie Płaszczowe damskie
Wykończanie i folowanie tkanin o zawartość Ubranie męskie
Ubranie męskie czesankowe Płaszczowe męskie
Płaszczowe damskie
Wykończenie i karbowanizacja tkanin o zaw Ubraniowe męskie
Ubraniowe męskie czesankowe 'Płaszczowe męskie
Sukienkowe damskie Płaszczowe damskie
140 140 80
«0 160 100 80 140 80 140 80 140 80 110
25—
28—
8__
14—
20—
20—
36__
10—
18—
10—
18—
320..
.140 M „ 250—
140 łł „ 300—
140 łł „ 850—
130 Ił „ 200—
140 łł „ 250—
100% wełny (za łm ł 140 łł „ 280—
140 tt , 330__
140 tt „ 380—
140 „ f 2«0—
100% wełny (za 1 m 140 „ „ 370—
140 łł „ 420—
140 „ „ 470—
130 »f „ 320—
140 Ił „ 370—
140 11 u 400__
140 łł »’ 450__
140 »1 *»500__
140 »1 400—
(za 1 mb t 140 Ił »* ISO—
140 II tt 200—
130 tt tt 120—
140 tt tt 150—
80% wełny (za 1 mb) 140 łł » 180 —
140 łł tt 230__
140 łł ISO— r Iza 1 mb.
140 *1 1»150—
130 120—
8(1% wełny (za 1 mb) 140 Ił 1ł 180— -
140
„ ,,
180____(z.a 1I mb)
140 u 1; 80____
13b ff t: 60____
140 tt tt 80—
0% wełny (za 1 mb) 140 łł ł*110—
140 łł łł 110—
fl 450___ ł) 400___
iy »I, 500—
„ 450—
Wykuiiczeiiie, l ulewanie i karbautzacja tkanin o zawartości 100%
wełny (za 1 mb) Ubraniowe męskie
Ubraniowe męskie czesankowe Płaszczowe męskie
Płaszczowe damskie
Wykończenie tkanin o zawartości «0% wełny (za 1 mb t Ubraniowe męskie
Płaszczowe męskie Sukienkowe damskie Płaszczowe damskie Wykończenie i folowanie tk
Ubraniowe męskie Piaszezowe męskie Płaszczowe damskie
Wykończenie tkanin o zawartości 30% weiny (za 1 mb.
Ubraniowe męskie Sukienkowe damskie Wykończenie i folowanie tk
Ubraniowe męskie Płaszczowe damskie
Wykończenie tkanin o zawartości 0% wełny (za 1 mb) Ubraniowe męskie
Sukienkowe damskie Płaszczowe damskie Wykończanie i folowanie tkań
Ubraniowe męskie Płaszczowe damskie Barwienie przędzy łza 1 kg)
Przędza wełniana 100%
Barwienie wełny luzem
Barwienie tkanin wełnianych 100% wełny
Barwienie tkanin półwęłnianych . . . Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 10 X1 194!» r. i obowiązuje wstecz dla tych umów, które były opatrzone klauzulą: ;.Vłs. cen zatwierdzonych przez B iuro Cen Ministerstwa Handlu U cwnętrz- nego".
O Z D O B Y C H O IN K O W E ( I I )
B iuro Gen, znak: C.IV-E-136/42, w uzupełnieniu zarządzenia N r 28, znak: C-IV-E-136/42 z dnia 2H.X.1949 r. (por. Nr 33 O iG )
i i 1 . • _ 1___ ii fiOtf « 1(1 t fi i» I ‘
A rty k u ł i gatunek
„Formowe „1"
,. „ 1/ 2"
„
2"
..3"
„ t>3^2
Grzybek na łapce metal. wg.
wielkości „3" ptaszek mały na łapce mat. oraz greczynka Ptaszek duży na łapce met.
formy „4"
Dzwonek — bocian, łabędź i afrykanka na łapce metal, oraz M ikołaj ze spadochronem^
Dzwonek duży wielkości „4"
Paw duży na łapce metal.
K a ja k i bez refl. wielkości „S"
K a ja k i z refl. wielkości „3”
K a ja ki wielkości „4"
Ceny"ogłoszone zarządzeniem N r 28, znak C-IV-E-13<>/42 z dnia 09 X 1949 r. oraz niniejszym, obejmują 3,5% narzut na Centra ę Prywatnego Przemysłu Mineralnego i Materiałów Budowlanych.
Ceny te obowiązują także w sprzedaży poza -centralą.
Klauzule podane w w/w. zarządzeniu z dnia 29.X.1949 r. odno
szą się także do niniejszego.
R Y Ż Z IM P O R T U R U M U Ń S K IE G O
b) Biuro Cen pismem z dnia 5.K.1949 r., znak: C-IV-3uc'88/39 za
twierdziło eony sprzedażne ryżu za 1 kg:
Cena Biura Sprzedaży za 1 kg brutto za netto zł 310; cena hurtowa za 1 kg brutto za netto zł 335; tara na netto kg 5. cena hurtowa za 1 kg netto zł 340; cena detaliczna za 1 kg dla kon-
»umenta zł 305.
minkowe produkcji Ceny za
prywatnej 1 tuz.
fabr. hurt. detal za szt.
213— 266— 372— 31—
253,— 317 — 444— 37__
397,— 497— 606— 58—
514__ 043— 000— 75—
(¡05— 831— 1.161— 97__
na
OSO— 857— 1.200__ 100__
774— 9G8,— 1.356— 113—
oraz
891 — 1.114__ 1.560__ 130—
1.110__ 1.388— 1 944— 102—
1.317__ 1.646— 2.304— 192—
555— 694__ 072— 81 —
680— 788— 1.104— 62,-—
891— 1.114— 1.560— 130—
