Postępowanie karne NSP (z) – semestr letni
Kazus – postępowanie przygotowawcze i środki przymusu
Prokuratura Rejonowa dla Wrocławia Krzyki-Zachód w dniu 3 stycznia 2020r.
otrzymała pisemne zawiadomienie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej o możliwości popełnienia przestępstwa niealimentacji z art. 209 § 1 k.k. przez Mieczysława Cwanego. Z treści zawiadomienia wynikało, że Mieczysław Cwany nie zapłacił ani razu alimentów na rzecz małoletniej córki Kornelii Cwanej w okresie od 1 czerwca do 31 grudnia 2019r.
Ponadto, zawarte tam było żądanie ścigania i ukarania sprawcy przestępstwa. Prokurator Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia Krzyki-Zachód we Wrocławiu dnia 18 stycznia 2020r.
wszczął w przedmiotowej sprawie śledztwo, którego prowadzenie powierzył w całości KP Wrocław Krzyki. W toku postępowania ustalono, że na Mieczysławie Cwanym ciąży obowiązek alimentacyjny, wynikający z postanowienia Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Krzyków, III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 15 maja 2019r., w którym Sąd zasądził od Mieczysława Cwanego na rzecz Kornelii Cwanej alimenty w wysokości 400 złotych miesięcznie, płatne do ostatniego dnia każdego miesiąca.
W dniu 31 stycznia 2020r. przesłuchano w charakterze świadka matkę Kornelii Cwanej, Aurelię Kotowską, która zeznała, że istotnie jej mąż nie płaci zasądzonych alimentów. W imieniu córki Aurelia Kotowska złożyła wniosek o ściganie i zażądała ukarania sprawcy przestępstwa. Aurelia Kotowska dodała też, że Mieczysław Cwany jest nadal jej mężem, ale nie zamieszkują razem od roku.
W toku postępowania uzyskano szereg dokumentów, w tym zaświadczenie od komornika o bezskuteczności egzekucji alimentów.
W dniu 15 lutego 2020 roku przedstawiono Mieczysławowi Cwanemu zarzut popełnienia przestępstwa z art. 209 § 1 k.k. Podejrzany nie przyznał się do winy i odmówił składania wyjaśnień. Prokurator postanowił zastosować środek zapobiegawczy w postaci zakazu opuszczania kraju powiązanego z zatrzymaniem paszportu oraz poręczenia majątkowego w wysokości 20.000 złotych. Podejrzany nie wpłacił kwoty poręczenia, w związku z czym prokurator złożył wniosek do Sądu Okręgowego we Wrocławiu o zastosowanie tymczasowego aresztowania na okres 3 miesięcy. We wniosku wskazał, że istnieje dostateczne prawdopodobieństwo popełnienia przez podejrzanego zarzucanego mu czynu zabronionego oraz przesłanka szczególna w postaci uzasadnionej obawy matactwa ze strony podejrzanego, gdyż może on wpływać na zeznania pokrzywdzonej ze względu na to, że jest mu znana jej tożsamość. Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 17 lutego 2020r.
zastosował tymczasowe aresztowanie na okres jednego miesiąca z zastrzeżeniem, że jeśli w ciągu 14 dni podejrzany wpłaci kwotę 20.000 złotych tytułem poręczenia majątkowego, środek ten ulegnie zmianie.
Dnia 18 lutego 2020 roku do prokuratora nadzorującego śledztwo przyszła Aurelia Kotowska, która oświadczyła, że w sumie nie chce, aby jej mąż trafił do więzienia, w związku z czym cofa w imieniu córki wniosek o ściganie. Dodała, że prawa jej córki nie zostaną naruszone, bo otrzymuje ona i tak świadczenia z funduszu alimentacyjnego.
W związku z oświadczeniem Aurelii Kotowskiej w dniu 19 lutego 2020 roku prokurator umorzył śledztwo na podstawie art. 17 § 1 pkt 10 k.p.k. ze względu na brak wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej. Postanowienie o umorzeniu śledztwa nie zawierało uzasadnienia. Odpis postanowienia doręczono w dniu 28 lutego 2020 roku Aurelii Kotowskiej oraz Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej. W dniu 1 marca
2020r. Prokurator złożył wniosek do Sądu Okręgowego we Wrocławiu o uchylenie tymczasowego aresztowania, gdyż postępowanie zostało umorzone.
W dniu 5 marca 2020 roku do Prokuratury wpłynęło zażalenie skierowane za jej pośrednictwem do Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków autorstwa pełnomocnika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, który zarzucił w nim obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia w postaci art. 12 § 1 k.p.k. oraz art. 17 § 1 pkt 10 k.p.k. poprzez uznanie, że zachodzi negatywna przesłanka procesowa w postaci braku wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej, w sytuacji, gdy wniosek o ściganie złożony przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej nie został cofnięty. Zarządzeniem z dnia 6 marca 2020 roku prokurator odmówił przyjęcia zażalenia ze względu na to, że zostało wniesione przez osobę nieuprawnioną.
Przeanalizuj dokładnie treść powyższego kazusu. Zwróć uwagę na przepisy proceduralne i materialne (w szczególności art. 209 k.k.).
Pytania pomocnicze:
1. Jakie dostrzegasz uchybienia proceduralne w przedmiotowym postępowaniu?
Wymień wszystkie uchybienia wraz z podaniem właściwej podstawy prawnej. W razie potrzeby skorzystaj z orzecznictwa lub komentarzy.
2. Czy Aurelia Kotowska mogła złożyć i cofnąć wniosek o ściganie w imieniu małoletniej córki? Czy Aurelia Kotowska mogła reprezentować małoletnią córkę pomimo tego, że podejrzanym w przedmiotowej sprawie jest jej mąż?
3. Czy zastosowane środki zapobiegawcze były zasadne? Oceń sposób procedowania w przedmiocie zastosowania środków zapobiegawczych i ich uchylenia.
4. Czy cofnięcie wniosku o ściganie przez Aurelię Kotowską było skuteczne?
5. Czy zażalenie pełnomocnika MOPS-u było zasadne? Czy prokurator słusznie umorzył postępowanie i odmówił przyjęcia zażalenia? Jaką decyzję powinien podjąć Sąd po ewentualnym przekazaniu mu zażalenia?
Kazus należy przeanalizować całościowo i udzielić odpowiedzi na wszystkie powyższe pytania, a także zwrócić uwagę na ewentualne inne uchybienia.
W przypadku wskazania konkretnego uchybienia należy podać właściwą podstawę prawną i napisać jak powinno być prawidłowo (np. jaka powinna zapaść decyzja procesowa albo jak powinno wyglądać przeprowadzenie danej czynności).
Każde twierdzenie należy uzasadnić. Swoją wypowiedź można podeprzeć odpowiednią tezą orzeczniczą albo tezą z komentarza czy też piśmiennictwa (w szczególności jeśli brak jest podstawy prawnej, która wprost wskazuje na konkretne uchybienie).
Rozwiązanie należy przesłać drogą mailową do końca dnia 24 maja 2020r. Nadesłanie rozwiązania po terminie skutkuje obniżeniem oceny za kazus o pół stopnia (0,5). Prace nadesłane po 31 maja 2020r. nie będą oceniane, a zamiast oceny do średniej ważonej element ten będzie liczony jako „0”, co znacznie obniża średnią.
