Przedmiotowe zasady oceniania z języka polskiego dla absolwentów szkoły podstawowej

(1)

Przedmiotowe zasady oceniania z języka polskiego dla absolwentów szkoły podstawowej Opracowały: Grażyna Czerner, Joanna Mączkowska, Aleksandra Radecka

Uwagi wstępne

Nowa podstawa programowa proponuje funkcjonalne łączenie teorii i praktyki

językowej. Łączy ona wiedzę o systemie języka, akcentując w ten sposób cel poznawczy i autonomiczny w kształceniu językowym oraz pragmatyczny, skoncentrowany na

wykorzystaniu znajomości systemu językowego w praktyce odbioru oraz tworzeniu wypowiedzi.

Struktura podstawy programowej i jej najważniejsze obszary

I. Kształcenie literackie i kulturowe obejmuje: czytanie utworów literackich. Odbiór tekstów kultury.

II. Kształcenie językowe. Gramatyka języka polskiego. Zróżnicowanie języka.

Komunikacja językowa i kultura języka. Ortografia i interpunkcja.

III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki. Mówienie i pisanie.

IV. Samokształcenie Kryteria ocen z języka polskiego 2. Poziomy wymagań dla klas I LO 3. Poziomy wymagań dla klas II LO 4. Poziomy wymagań dla klas III LO 5. Poziom wymagań dla klas IV LO

Wymagania związane z kształceniem umiejętności pisania pracy typu maturalnego - poziom podstawowy i rozszerzony.

Wymagania związane z kształceniem umiejętności wypowiedzi ustnej maturalnej.

Warunki i tryb oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów z języka polskiego(

zgodnie z założeniami szkolnego systemu oceniania) Ocenianie bieżące

Kartkówki i sprawdziany

Oceniania semestralne i końcoworoczne Egzamin klasyfikacyjny

(2)

Egzamin poprawkowy System odwoławczy Archiwizacja prac

Kryteria ocen z języka polskiego

Uczeń otrzymuje oceny za :

I odpowiedź ustną, dominuje forma rozwiązywania zadań przygotowujących do matury z działu: literatura, nauka o języku, teksty kultury,

II pisemne prace klasowe na tematy realizujące wymogi matury w zakresie podstawowym i rozszerzonym oraz czytanie ze zrozumieniem, matury ustne,

III testy sprawdzające wiadomości, znajomość lektur, sprawdziany,

IV dyktanda, wypowiedzi o charakterze retorycznym, np. mowy na określony temat, V samodzielnie opracowany materiał poszerzający wiadomości ( np. referat, zestawy bibliograficzne, projekt, prezentacja),

VI aktywność na lekcjach, VII recytacja.

Za poszczególne formy sprawdzania wiedzy przyznawana jest określona liczba punktów:

40 pkt. – praca klasowa: dłuższa wypowiedź pisemna i sprawdzian z wiadomości z całego działu, test semestralny, matura próbna pisemna i ustna

25 pkt. – odpowiedź ustna, kartkówki, testy

20 pkt. – praca na lekcji, czytanie ze zrozumieniem, referat

15 pkt. – recytacja, dyktando, mowa, przygotowanie bibliografii na dany temat, dodatkowo:

20 pkt. maksymalnie - za udział w konkursach przedmiotowych, pracę w gazecie szkolnej, teatrze szkolnym ( maksymalnie po 4 punkty w semestrze za pracę w gazecie i w teatrze) , innych formach działań związanych z przedmiotem, np. prowadzenie zajęć podczas „Pikniku Młodych Pasjonatów” (2p).

(3)

Do wystawienie oceny semestralnej i końcoworocznej stosuje się następujący przelicznik:

0 – 40 pkt. – niedostateczny 41 – 55 pkt. – dopuszczający 56 – 70 pkt. – dostateczny 71 – 85 pkt. – dobry

86 – 99 pkt. – bardzo dobry 100 i więcej pkt. – celujący

I Ocenianie odpowiedzi ustnej

Na ocenę dopuszczającą (11 - 14 pkt.) uczeń potrafi:

Wiadomości

 przyporządkować autorom tytuły i głównych bohaterów utworów literackich wskazanych w podstawie programowej;

 określić ramy chronologiczne omawianych epok;

 objaśnić znaczenie nazw omawianych epok literackich;

 wskazać podstawowe cechy najważniejszych dla omawianych okresów gatunków literackich;

 wskazać cechy postaw i wzorców osobowych charakterystycznych dla danej epoki;

 wskazać cechy prądów i umysłowych i artystycznych;

 posługiwać się kluczowymi dla rozumienia omawianych epok pojęciami;

 streścić główne wątki utworów epickich i dramatycznych z listy lektur obowiązkowych;

Umiejętności

 rozpoznać najważniejsze środki stylistyczne w utworach literackich omawianych epok;

 scharakteryzować bohaterów literackich;

 przekazywać efekty swej pracy na lekcjach w komunikatywny sposób;

 umiejętnie przywoływać cytaty z tekstów literackich do wypowiedzi własnych;

 podstawowe umiejętności w zakresie komunikacji werbalnej

Na ocenę dostateczną (15 – 18 pkt.) uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą , a ponadto:

Wiadomości

(4)

 wyjaśnić literaturoznawcze sensy pojęć;

 wskazać podstawowe cechy gatunków;

 powiązać fakty literackie z istotnymi wydarzeniami historycznymi;

 wskazać związki omawianych epok z wcześniejszymi;

Umiejętności

 opisać motywy i tematy literackie, odwołując się do omówionych utworów;

 scharakteryzować wzorce osobowe i postawy bohaterów, odwołując się do omówionych utworów literackich;

 scharakteryzować podstawowe prądy artystyczne i umysłowe oraz hasła programowe i idee poszczególnych epok, odwołując się do omówionych utworów literackich;

 scharakteryzować wizję świata i człowieka w poszczególnych epokach , odwołując się do omówionych utworów literackich;

 wskazać i opisać charakterystyczne cechy językowe i stylistyczne w tekstach literackich omawianych epok;

 określić tematykę i problematykę omówionych utworów;

 prezentować na lekcji zagadnienia wcześniej przygotowane w domu;

 podejmować próby włączenia się do dyskusji.

Na ocenę dobrą (19 – 21 pkt.) uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną , a ponadto:

Umiejętności

 wskazać związki literatury z wydarzeniami historycznymi, kulturą i sztuką oraz filozofią omawianych epok;

 porównać wzorce osobowe, kreacje bohaterów oraz wizję świata i człowieka w omawianych epokach, odwołując się do utworów literackich;

 scharakteryzować koncepcję artysty i zadania sztuki w omawianych epokach, odwołując się do utworów literackich;

 wskazać dominantę kompozycyjną i myślową oraz dokonać analizy typowego dla epoki i autora utworu literackiego;

 zająć i uzasadnić stanowisko w dyskusji z odwołaniem się do utworu, cytatu, kontekstu lub wiedzy o epoce;

 formułować wnioski, uogólnienia i argumenty, prezentując swój punkt widzenia;

 ocenić bohaterów literackich w kontekście epoki, zwracając uwagę na ich komplikację psychologiczną i uwikłania w problemy moralne, społeczne;

 komponować w trakcie zajęć dłuższe wypowiedzi w sposób zwarty, logiczny i uporządkowany;

 wypowiadać się płynnie, poprawnie pod względem stylistycznym i ortograficznym.

 wskazywać na powiązania między różnymi tekstami kultury

Na ocenę bardzo dobrą (22 – 24 pkt) uczeń potrafi to , co na ocenę dobrą, a ponadto:

Wiadomości

 wymienić głównych twórców kultury i ich dzieła w omawianych epokach;

 wykazać się opanowaniem pamięciowym licznych fragmentów tekstów literackich oraz swobodnie posługiwać się cytatami;

(5)

 przedstawić ewolucję bohatera literackiego oraz wybranych gatunków literackich na podstawie omawianych utworów;

Umiejętności

 wyjaśnić funkcje motywów antycznych i symboli biblijnych w poznanych utworach literackich;

 rozpoznać nawiązania do tradycji we współczesnym utworze literackim lub filmie;

 formułować wnioski płynące z porównania kształtu artystycznego tekstów literackich;

 samodzielnie gromadzić, porządkować i wykorzystywać w wypowiedziach ustnych ( i pisemnych) materiały z różnych źródeł dotyczące literatury, filmu i innych dziedzin sztuki;

 dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła literackiego:

 posługując się biegle terminologią historyczno- i teoretycznoliteracką;

 rozpoznając przenośne znaczenia dzieła ( metaforyczne, alegoryczne, paraboliczne);

 dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła sztuki( w tym tekstu lit.), ze wskazaniem funkcji środków specyficznych dla danej dziedziny sztuki;

 wykazać się swobodą konwersacji, kulturą dyskusji i piękną polszczyzną;

 odwoływać się do opinii autorytetów ( sądy historyków literatury, myśli filozofów...) dla obrony własnego stanowiska;

 dowodzić własnej racji w ocenie dzieł sztuki;

 dokonać syntezy twórczości literackiej( epoki, autora, prądu);

 dokonać pisemnej parafrazy i stylizacji literackiej tekstu.

Na ocenę celującą (25 pkt.) uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą , a ponadto:

 prezentując swoje poglądy, umiejętnie posługiwać się wiedzą spoza programu szkolnego, świadczącą o dużej erudycji;

 formułować wnioski dojrzałe , wnikliwe;

 stawiać hipotezy badawcze;

 polemizować , by obronić własne stanowisko, szukając wciąż nowych argumentów.

II Pisemne prace, w tym prace klasowe:

Na ocenę dopuszczającą ( 17 – 21 pkt.) uczeń powinien:

 zrozumieć temat pracy ;

 postawienie własnej tezy przy ocenie tekstu literackiego z nawiązaniem do innych tekstów kultury,

 zachować trójdzielność kompozycyjną;

 wprowadzić do pracy cytaty z utworów;

 napisać pracę językiem komunikatywnym, unikając błędów ortograficznych.

(6)

Na ocenę dostateczną ( 22 – 28 pkt.) uczeń powinien:

 zaprezentować własną koncepcję rozwinięcia tematu;

 podjąć próbę skomponowania pracy w sposób zamierzony i nieschematyczny;

 zadbać o poprawność ortograficzną i interpunkcyjną;

Na ocenę dobrą (29 – 34 pkt.) uczeń powinien:

 w funkcji argumentacyjnej właściwie wykorzystać materiał literacki i historycznoliteracki;

 umiejętnie łączyć poszczególne części pracy tak, by jej tekst był spójny;

 stosować urozmaiconą leksykę (bogate słownictwo) i składnię (różne typy zdań);

 sięgać do różnych źródeł wiedzy, cytować badaczy literatury, historyków sztuki i filozofów;

 zadbać o poprawność i jednorodność stylu;

Na ocenę bardzo dobrą (35 – 39 pkt.) uczeń powinien:

 pamiętać o oryginalnym zamyśle kompozycyjnym;

 zadbać o szczególnie klarowną koncepcję rozwinięcia zasugerowanych przez temat problemów, oryginalny pomysł interpretacyjny;

 w budowaniu argumentacji wykorzystać materiał literacki., historycznoliteracki czy kulturowy;

 umieścić w szkicu krytycznym własne przemyślane sądy wartościujące i uogólniające, umiejętnie skonfrontować je z sądami badaczy literatury;

 zadbać o poprawność frazeologiczną i fleksyjną;

 posłużyć się żywym stylem i bogatą leksyką;

Na ocenę celującą ( 40 pkt.) uczeń powinien:

 w toku argumentacyjnym wykorzystać materiał wykraczający poza. treści programowe;

 wykazać się oryginalnością ujęcia tematu, dojrzałością i wnikliwością;

 umiejętnie wykorzystać sądy profesjonalnych badaczy literatury, konfrontując je z własnym spojrzeniem;

 sporządzić dokładne przypisy.

III Ocenianie testów sprawdzających wiadomości i sprawdzianów

Według punktacji podawanej przy każdym teście i przeliczonej procentowo na odpowiednią dla kategorii skalę punktową:

(7)

dopuszczający – 11 – 14 pkt.

dostateczny – 15 – 18 pkt.

dobry – 19 – 21 pkt.

bardzo dobry – 22 – 24 pkt.

celujący – 25 pkt.

IV Ocenianie dyktanda

W ocenie dyktanda decydujące jest kryterium ilościowe.

Ocena dopuszczająca (7 – 8 pkt.):

 10 błędów ogółem – 6 kardynalnych, 4 drugorzędne lub po 5 kardynalnych i drugorzędnych

 7 interpunkcyjnych

Ocena dostateczna (9 – 10 pkt.):

 5 interpunkcyjnych

Ocena dobra (11 – 13 pkt.):

Ocena bardzo dobra (14 pkt.):

 3 błędów ogółem – 1 kardynalnych, 2 drugorzędne lub 3 drugorzędne

Ocena celująca (15pkt.):

 praca bezbłędna.

V Ocenianie mowy, ćwiczenia z retoryki Ocena dopuszczająca (7 – 8 pkt.)

- uczeń buduje komunikatywną wypowiedź na dany temat,

(8)

- pomimo pewnych niespójności wywód jest zrozumiały, - wykorzystuje co najmniej jedną z technik perswazyjnych Ocena dostateczna (9 – 10 pkt.):

- uczeń wygłasza świadomie swoje stanowisko w danej sprawie, - posługuje się komunikatywnym językiem,

- panuje nad kompozycją mowy,

- wykorzystuje kilka technik perswazji, mimo pewnych nieścisłości, które mogą się pojawić, świadomie z nich korzysta

- uczeń wygłasza uporządkowany i przemyślany wywód w danej sprawie, - stosuje różnorodne środki perswazji ,

- posługuje się zróżnicowaną argumentacją, - dba o etykę słowa i poprawność języka Ocena bardzo dobra (14 pkt.):

- uczeń w oryginalny i przemyślany sposób buduje swoją wypowiedź, - świadomie, funkcjonalnie posługuje się różnorodnymi środkami perswazji, - dba o etykę słowa, bogactwo języka,

- wykazuje się bardzo dobrym przygotowaniem merytorycznym Ocena celująca (15pkt.):

- uczeń wykazuje się wszystkimi umiejętnościami jak wyżej, dodatkowo swoją wypowiedź wzbogaca o argumenty z zakresu kultury spoza podstawy programowej i funkcjonalnie je wykorzystuje.

VI Ocenianie referatu

Referat jest forma wypowiedzi pisemno-ustną i dobrowolną ( dla uczniów, którzy z własnej woli podejmują się dodatkowego zadania ), toteż nie przewidujemy tutaj ocen niższych niż dobry .

(9)

W przypadku, gdy referat nie spełnia wymagań na tę ocenę, dajemy uczniowi kolejny termin na uzupełnienie jego treści lub oceniamy aktywność ucznia według zasad ustalonych w PSO.

 referat spełnia wymogi tematu w sposób zadowalający , chociaż pewne treści są w nim zbędne i dobrane mało selektywnie,

 kompozycja nieco chaotyczna; jednoaspektowe i odtwórcze ujęcie problemu,

 uczeń przygotował referat na podstawie jednego zasadniczego źródła ( najczęściej podanego przez nauczyciela), na ogół bez pełnej bibliografii,

 uczeń raczej odczytuje całość referatu , nie radzi sobie z przekazem ustnym..

 zdania na ogół zbudowane poprawnie; słownictwo komunikatywne, ale trudniejsze terminy nie zostały wyjaśnione.

Ocena bardzo dobra (18 – 19 pkt.):

 referat spełnia wymogi tematu w sposób zadowalający, jednak sporadycznie mogą pojawiać się w nim treści szczegółowe i nieistotne;

 kompozycja przemyślana; wieloaspektowe ujęcie problemu; wyraźne znamiona indywidualnego spojrzenia na referowane zagadnienie,

 uczeń wykorzystał co najmniej trzy różne źródła informacji ( w tym jedno podane przez nauczyciela) i sporządził ich bibliografię (dopuszcza się uchybienia w opisie bibliograficznym ),

 uczeń częściowo przekazuje treść referatu ustnie, nieco chaotycznie, dlatego pewniej czuje się, odczytując jego fragmenty,

 zdania zbudowane raczej poprawnie; nieco chaosu w wypowiedzi ustnej; większość trudniejszych terminów została wyjaśniona

Ocena celująca (20 pkt.):

 referat ściśle odpowiada wymogom tematu; zawiera treści selektywne i niezbędne;

 kompozycja logiczna i uporządkowana; wieloaspektowe i twórcze ujęcie problemu,

 uczeń wykorzystał wiele różnorodnych źródeł informacji i sporządził ich bibliografię (często z podaniem stronic),

 referat raczej wygłoszony ustnie, poprzedzony planem; uczeń odczytuje jedynie ważne cytaty z tekstów źródłowych,

 wypowiedź ustna, jak i pisemna skonstruowana zgodnie z normami

poprawnościowymi; wszystkie obecne w referacie terminy zostały przystępnie wyjaśnione.

VI Ocenianie aktywności na lekcji

 Uczeń wzbogaca treść lekcji o wartościową wiedzę pozaszkolną.

(10)

Ocena bardzo dobra (19 - 18pkt.):

 Uczeń potrafi wskazać kierunek interpretacyjny na lekcji poświęconej nowemu tematowi; potrafi wskazać trafne nawiązania merytoryczne.

 Uczeń bierze udział w dyskusji, prezentując przemyślane i uzasadnione stanowisko;

wykazuje aktywność w poszukiwaniach rozwiązań interpretacyjnych.

Ocena dostateczna (14 – 12pkt.):

 Uczeń uczestniczy w procesie lekcyjnym, formułując wypowiedzi trafne, lecz niepełne.

Ocena dopuszczająca (11 – 9pkt.):

 Uczeń rzadko wykazuje aktywność podczas lekcji, a jego wypowiedzi mają charakter odtwórczy (powtarzanie zdania podręcznika, nauczyciela, przedmówcy).

Ocena niedostateczna (8 – 0 pkt.):

 Uczeń nie uczestniczy w tworzeniu treści lekcji; zagadnięty nie wie. o czym jest mowa; nie wykonuje poleceń nauczyciela

VII Ocenianie recytacji

Ocena dopuszczająca (7 – 8 pkt.):

 tekst opanowany całościowo, ale nieutrwalony, toteż niezbędna jest pomoc nauczyciela (podpowiedź),

 uczeń popełnia błędy dykcyjne różnego typu,

 uczeń intonuje najczęściej tylko zdania pytające z akcentem zdaniowym na ostatnim wyrazie,

 brak jakiejkolwiek modulacji głosu; sposób recytacji monotonny,

 z reguły mówienie zbyt szybkie lub zbyt wolne, w zależności od stopnia opanowania pamięciowego tekstu,

 w zasadzie brak interpretacji tekstu, głównie rozumiana jako jego bezbłędne wygłoszenie z pamięci.

(11)

Ocena dostateczna (9 – 10 pkt.):

 tekst opanowany całościowo, ale czasami konieczna jest pomoc nauczyciela,

 uczeń popełnia błędy dykcyjne w wymowie trudniejszych grup spółgłoskowych i samogłosek nosowych,

 uczeń stara się intonować każdy typ zdania (czasem robi to hiperpoprawnie),

 raczej brak modulacji głosu,

 z reguły zbyt szybkie lub zbyt wolne mówienie, w zależności od stopnia opanowania pamięciowego tekstu,

 w zasadzie brak interpretacji tekstu, głównie rozumiana jako jego bezbłędne wygłoszenie z pamięci.

 tekst opanowany całościowo, dobrze - tak, że zbędna jest ingerencja nauczyciela,

 uczeń popełnia sporadyczne błędy dykcyjne w wymowie trudniejszych grup spółgłoskowych i samogłosek nosowych,.

 uczeń poprawnie intonuje zdania pytające, oznajmujące i rozkazujące, ale nie radzi sobie z intonacją zdań wykrzyknieniowych,.

 uczeń stara się dostosować modulację głosu do charakteru recytowanego tekstu,

 uczeń stara się dostosować tempo mówienia do charakteru tekstu,

 uczeń podejmuje próbę własnej interpretacji głosowej i mimicznej tekstu.

Ocena bardzo dobra (14 pkt.):

 uczeń poprawnie artykułuje głoski; sporadycznie może się zdarzyć mniej staranna wymowa ,,nosówek” (w tym hiperpoprawność),

 uczeń intonuje bez zastrzeżeń każdy typ zdania (w tym zdania wykrzyknieniowe); ma świadomość kadencji i antykadencji,

 uczeń moduluje głos w sposób naturalny, stosowny do charakteru tekstu lub postaci, której kwestię wygłasza,.

 uczeń ma świadomość charakteru wygłaszanego tekstu (np. liryka, opisowa, refleksyjna, apelu etc.) i dostosowuje swój głos do autora.,

 uczeń interpretuje tekst głosowo, wyrażając uczucia bohaterów.

 Artykulacja głosek nie budzi

 uczeń intonuje bez zastrzeżeń każdy typ zdania (w tym zdania wykrzyknieniowe); ma świadomość kadencji i antykadencji,

 uczeń moduluje głos w sposób naturalny, stosowny do charakteru tekstu lub postaci, której kwestię wygłasza,.

 uczeń ma świadomość charakteru wygłaszanego tekstu (np. liryka, opisowa, refleksyjna, apelu etc.) i dostosowuje swój głos do autora.,

 uczeń interpretuje tekst w sposób autorski i zaskakujący.

(12)

1. Poziomy wymagań dla klas I LO

Wiadomości i umiejętności Poziomy wymagań

konieczny (dop) 41 -55 pkt.

podstawowy (dst) 56 – 70 pkt.

rozszerzający (db) 71 – 85 pkt

dopełniający (bdb) 86 – 99 pkt.

Uczeń zna i rozumie:

1. Utwory (lub ich

fragmenty) wskazane w podstawie

X X X X

2 Utwory z zakresu lektury uzupełniającej

omawiane na lekcjach

X X

3 Chronologię epok i ich ramy czasowe

X X X X

4 Pojęcia z zakresu komunikacji językowej (nadawca, odbiorca, tekst, sytuacja komunikacyjna, kanał, kod, kontekst komunikacyjny) lub akt komunikacji językowej

X X X

5 Pojęcie normy językowej i błędu językowego

X X X

6 Ślady tradycji biblijnej, antycznej i

chrześcijańskiej obecne w literaturze polskiej

X X X

7 Nurty filozoficzne związane z omawianą

X X

(13)

tradycją literacką

8 Pojęcia związane z kulturą europejską i polską:

Biblia, Stary i Nowy Testament, mit, dziedzictwo antyku, teocentryzm,

franciszkanizm, ascetyzm, kultura rycerska,

humanizm, reformacja,.

renesans, barok,

sarmatyzm, oświecenie, racjonalizm, klasycyzm, sentymentalizm,

parenetyka

X X X X

fatum, sacrum, profanum, dance macabre, stoicyzm, epikureizm,

kontrreformacja, empiryzm, utylitaryzm

X X X

katharsis, vanitas, makiawelizm, libertynizm, rokoko, marinizm, karnawalizacja

X X

9 Gatunki literackie:

przypowieść, epopeja, tragedia, komedia, tren, fraszka, bajka, satyra, pieśń, epos rycerski ,hymn, sonet, pamiętnik

X X X X

psalm, kazanie, kronika, elegia, epos rycerski, hymn, oda, sonet,powieść

X X X

legenda, epigramat, poemat heroikomiczny, powiastka filozoficzna

X X

(14)

10 Style w sztuce:

klasyczny,

klasycystyczny, gotycki, romański, renesansowy, barokowy

X X X

manieryczny, rokokowy X X

11 Przemiany konwencji literackiej

X X

12 Przemiany konwencji literackiej

decorum, mimesis, harmonia, koncept

X X X

dowcip, manieryzm X X

13 Relacje między tekstami a ich kontekstem

historyczno-kulturowym

X X X

14 Związki między kulturą polską a europejską

X X X

15 Związki między kulturą polską a europejską

X X

16 Język poznanych tekstów staropolskich

X X X

17 Różnice między językiem tekstów staropolskich i współczesną polszczyzną

X

18 Różnice między mową a pismem

X X X X

19 Funkcje tekstów:

estetyczną, ekspresywną, impresywną, poznawczą, fatyczną, wychowawczą

X X X

20 Zapożyczenia z innych języków

X X

(15)

Uczeń potrafi:

21 Rozpoznać rodzaje i funkcje środków stylistycznych

charakterystycznych dla poznawanych epok:

inwokacja, porównanie homeryckie, antyteza, inwersja, hiperbola, makabra

X X X

oksymoron, paradoks, peryfraza

X X

ars amandi, alegoryzacja, peryfraza, emblemat

X

22 Wskazać toposy kulturowe:

dom, śmierć, Chrystus, Syzyf, Prometeusz

X X X X

Hiob, ogród X X X

apokalipsa, raj, arkadia, Edyp

X X

Eros i Tanatos, ziemia obiecana, motyw artysty ako mędrca

X

23 Odtworzyć główne idee utworów poznanych na lekcjach

X X X X

24 Dokonać interpretacji utworów wskazanych w podstawie programowej

X X X

25 Analizować i interpretować inne

poznane utwory literackie

X X

(16)

26 Oceniać i wartościować poznane dzieła

X

27 Parafrazować teksty za pomocą różnych środków językowych

X

28 Opisać charakterystyczne cechy językowe i

stylistyczne poznanych utworów

X X X

29 Ustalić konteksty

potrzebne do interpretacji utworu

X X X

30 Zastosować konteksty w interpretacji

X X

31 Porównywać różne dziedziny sztuki

X X

32 Charakteryzować różnych bohaterów literackich

X X X X

33 Oceniać bohaterów literackich

X X X

34 Porównywać bohaterów literackich

X X

35 Stosować pojęcia związane z kulturą europejską i polską:

Biblia, Stary i Nowy Testament, mit, dziedzictwo antyku, teocentryzm,

franciszkanizm, ascetyzm, kultura rycerska,

humanizm, Renesans, Barok, sarmatyzm, Oświecenie, racjonalizm, klasycyzm,

sentymentalizm

X X X X

(17)

fatum, sacru, profanum, dance macabre, stoicyzm, reformacja,

kontrreformacja, empiryzm, utylitaryzm

X X X

katharsis, vanitas, makiawelizm, libertynizm, rokoko, marianizm,

karnawalizacja

X X

36 Stosować pojęcia z zakresu estetyki:

decorum, mimesis, harmonia, koncept

X X X

manieryzm, smak, dowcip X X

37 Wskazać różnice między odmianą pisaną a

mówioną języka

X X X

38 Słuchać wykładu z notowaniem

X X X X

39 Zaprezentować wypowiedź dotyczącą treści omawianych na lekcji

X X X X

40 Poprawnie formułować pytania i odpowiedzi

X X X

41 Uczestniczyć w dialogu X X

42 Zabierać głos w dyskusji X X

43 Uczestniczyć w polemice X X

44 Argumentować własne stanowisko

X X

45 Przekonująco bronić własnego stanowiska

X X

46 Opracować i wygłosić X X

(18)

referat

47 Konstruować dłuższą wypowiedź ustną

X X X X

48 Wygłosić mowę ze świadomym użyciem środków retorycznych

X X

49 Przygotować prezentację z wykorzystaniem celowego materiału pomocniczego

X X

50 Rozróżniać szkic interpretacyjny od rozprawki

X X X X

51 Zbudować trójdzielną wypowiedź pisemną

X X X X

52 Dokonać analizy tematu, ułożyć plan wypowiedzi

X X X

53 Komponować spójną wypowiedź pisemną

X X X

54 Napisać szkic interpretacyjny

X X X

55 Napisać recenzję X X

56 Dokonać interpretacji porównawczej tekstów

X

57 Przygotować relację z uzasadnioną oceną tematu

X X X X

58 Sporządzić funkcjonalną notatkę

X X X

59 Wypełniać druki urzędowe

X X X X

60 Prowadzić korespondencję z

zastosowaniem zwrotów adresowych i etykiety

X X X

(19)

językowej

61 Poprawić własną wypowiedź

X X X X

62 Ocenić wypowiedź cudzą pod względem jej

poprawności i rzetelności, odróżnić fakty od opinii

X X X

63 Opowiedzieć treść tekstu X X X X

64 Streścić linearnie tekst X X X

65 Dokonać podziału tekstu na części składowe

X X

66 Streścić logicznie tekst X

67 Rozumieć teksty użytkowe

X X X X

68 Czytać ze zrozumieniem teksty publicystyczne

X X X

69 Czytać ze zrozumieniem artykuły

popularnonaukowe

X X

70 Czytać ze zrozumieniem krótkie fragmenty tekstów naukowych i

filozoficznych

X

71 Korzystać z literatury:

notować, relacjonować

X X X X

72 Gromadzić, porządkować i wykorzystywać w wypowiedziach ustnych i pisemnych materiały z różnych źródeł

X X X

73 Scalać zebrane informacje w problemowe całości

X X

74 Sporządzać bibliografię do tematu wypowiedzi

X X X

(20)

2. Poziomy wymagań dla klas II LO

1. utwory (lub ich

fragmenty) wskazane w podstawie

X X X X

2 utwory z zakresu lektury uzupełniającej omawiane na lekcjach

X X

3 chronologię epok i ich ramy czasowe

X X X X

4 pojęcia z zakresu wiedzy o języku: stylizacja językowa, gwara, indywidualizacja, trawestacja, parafraza, polisemia, homonimia, nacechowanie

emocjonalne wyrazów, neologizmy, ściśnienia, funkcje językowe, synonimy, style

funkcjonalne, antonimy

X X X

(21)

5 idee: mesjanizm, prometeizm,

winkelriedyzm, praca u podstaw, praca organiczna

X X X

6 ślady tradycji biblijnej, antycznej i

średniowiecznej obecne w literaturze polskiej

X X X

7 nurty filozoficzne związane z omawianą tradycją literacką

X X

8 pojęcia związane z kulturą europejską i polską:

spór klasyków z

romantykami, ludowość, fantastyka,

indywidualizm, wallenrodyzm, werteryzm, wieszcz, czucie, demonizm, egzotyzm, intuicja, irracjonalizm, katastrofizm,

emancypacja, ukraińska szkoła poetów, realizm, naturalizm

X X X X

towainizm, filomata, filareta, gotycyzm, mesjanizm, Orient, bajronizm, profetyzm, idealizm, organicyzm, autokreacja, scjentyzm, tolerancja, monizm przyrodniczy

X X X

antynomia, autotematyzm, Storm und Drang,

weltschmerz, metafizyka, spirytualizm,

X X

(22)

prowidencjalizm 9 gatunki literackie:

epopeja, dramat

romantyczny, komedia, pieśń, hymn, powieść epistolarna, ballada, opowiadanie, nowela, reportaż, powieść realistyczna, powieść historyczna

X X X X

psalm, litania, dumka, felieton, powieść tendencyjna, szkic krytyczny, oda, sonet,

X X X

rapsod, poemat dygresyjny, powieść poetycka

X X

10 rapsod, poemat dygresyjny, powieść poetycka

X X

11 pojęcia z zakresu estetyki:

mimetyzm, synkretyzm, groteska, realizm, naturalizm, synestezja, symbolizm

X X X

12 relacje między tekstami a ich kontekstem

historyczno-kulturowym

X X X

13 związki między kulturą polską a europejską

X X X

14 związki między kulturą romantyzmu,

pozytywizmu a współczesną

X X

15 język poznanych tekstów literackich

X X X X

(23)

16 różnice między językiem tekstów romantycznych, pozytywistycznych a współczesną polszczyzną

X

17 różnice między mową a pismem

X X X X

18 funkcje tekstów:

X X X

19 zapożyczenia z innych języków

X X

Uczeń potrafi:

20 rozpoznać rodzaje i funkcje środków stylistycznych

charakterystycznych dla poznawanych epok:

inwokacja, porównanie homeryckie, antyteza, personifikacja, inwersja, hiperbola, metafora, onomatopeja, epitet, anafora, apostrofa, pytanie retoryczne, eksklamacja

X X X

oksymoron, peryfraza, metonimia, instrumentacja zgłoskowa, parenteza

X X

alegoryzacja, symbol, eufenizm, ironia

X

21 odczytać aluzje literackie w tekście

X X

22 zanalizować wiersz pod względem

wersyfikacyjnym

X X X

23 wskazać toposy

(24)

kulturowe:

dwór, śmierć, Polska- Chrystusem Narodów, wędrówka, ojczyzna, bunt, nieszczęśliwa miłość, pielgrzym, geniusz

X X X X

maska, teatr życia, praca, X X X

24 odtworzyć główne idee utworów poznanych na lekcjach

X X X X

25 dokonać interpretacji utworów wskazanych w podstawie programowej

X X X

26 analizować i interpretować inne

poznane utwory literackie

X X

27 oceniać i wartościować poznane dzieła

X X

28 parafrazować teksty za pomocą różnych środków językowych

X

29 opisać charakterystyczne cechy językowe i

X X X

30 ustalić konteksty

potrzebne do interpretacji utworu

X X X

31 zastosować konteksty w interpretacji

X X

32 porównywać różne dziedziny sztuki

X X

33 charakteryzować bohaterów literackich

X X X X

(25)

34 oceniać bohaterów literackich

X X X

35 porównywać bohaterów literackich

X X

36 stosować pojęcia związane z kulturą europejską i polską:

spór klasyków z

romantykami, ludowość, fantastyka,

indywidualizm, wallenrodyzm, werteryzm, wieszcz, czucie, demonizm, egzotyzm, intuicja, irracjonalizm, katastrofizm,

emancypacja, ukraińska szkola poetów, realizm, naturalizm

X X X X

towianizm, filomata, filareta, gotycyzm, mesjanizm, Orient, bajronizm, profetyzm, idealizm, organicyzm, autokreacja, scjentyzm, tolerancja, monizm przyrodniczy

X X X

antynomia, autotematyzm, Storm und Drang,

weltschmerz, metafizyka, spirytualizm,

prowidencjalizm

X X

37 stosować pojęcia z zakresu estetyki:

mimetyzm, synkretyzm, groteska, realizm, naturalizm, synestezja,

X X X

(26)

symbolizm

38 słuchać wykładu z notowaniem

X X X X

39 zaprezentować

wypowiedź dotyczącą treści omawianych lekcji

X X X X

40 poprawnie formułować pytania i odpowiedzi

X X X

41 uczestniczyć w dialogu X X X

42 zabierać głos w dyskusji X X

43 uczestniczyć w polemice X X

44 argumentować własne stanowisko

X X

45 przekonująco bronić własnego stanowiska

X X

46 opracować i wygłosić referat

X X

47 konstruować dłuższą wypowiedź ustną

X X X X

48 wygłosić mowę ze świadomym użyciem środków retorycznych

X X

49 przygotować prezentację z wykorzystaniem celowego materiału pomocniczego

X X

50 rozróżniać szkic interpretacyjny od rozprawki

X X X X

51 zbudować trójdzielną wypowiedź pisemną

X X X X

52 dokonać analizy tematu, ułożyć plan wypowiedzi

X X X

(27)

53 komponować spójną wypowiedź pisemną

X X X

54 napisać szkic interpretacyjny i rozprawkę

X X X

55 napisać recenzję X X

56 dokonać interpretacji porównawczej tekstów

X

57 przygotować relację z uzasadnioną oceną tematu

X X X X

58 sporządzić funkcjonalną notatkę

X X X

59 wypełniać druki urzędowe X X X X

60 prowadzić korespondencję z zastosowaniem zwrotów adresowych i etykiety językowej

X X X X

61 poprawić własną wypowiedź

X X X X

62 ocenić wypowiedź cudzą pod względem jej

X X X

63 opowiedzieć treść tekstu X X X X

64 streścić linearnie tekst X X X

65 dokonać podziału tekstu na części składowe

X X

66 streścić logicznie tekst X

67 rozumieć teksty użytkowe X X X X

68 czytać ze zrozumieniem teksty publicystyczne

X X X

69 czytać ze zrozumieniem artykuły

X X

(28)

popularnonaukowe 70 czytać ze zrozumieniem

krótkie fragmenty tekstów naukowych i

filozoficznych

X

71 korzystać z literatury:

notować, relacjonować

X X X X

72 gromadzić, porządkować i wykorzystywać w

wypowiedziach ustnych i pisemnych materiały z różnych źródeł

X X X

73 scalać zebrane informacje w problemowe całości

X X

74 sporządzać bibliografię do tematu wypowiedzi

X X X

4. Poziomy wymagań dla klas III LO

1 utwory (lub ich

fragmenty) wskazane w

X X X X

(29)

podstawie programowej.

2 utwory z zakresu lektury uzupełniającej omawiane na lekcjach

X X

3 chronologię epok i ich ramy czasowe

X X X X

4 ślady tradycji biblijnej, antycznej, staropolskiej i romantycznej obecne w literaturze

X X X

5 nurty filozoficzne związane z omawianą tradycją literacką – nietzscheanizm, schopenchaueryzm, bergsonizm,

behawioryzm, psychoanaliza,

materializm dialektyczny, sceptycyzm poznawczy,, pragmatyzm

X X X

6 pojęcia związane z kulturą europejską i polską:

Młoda Polska, modernizm, impresjonizm, ekspresjonizm,

symbolizm, katastrofizm, nihilizm, franciszkanizm Dekadentyzm, fin de siecle, nirwana, Sztuka dla ztuki, bohema, cyganeria, filister, femme fatale, chłopomania / ludomania, folklor, dulszczyzna, kołtun Skamander, Awangarda Krakowska, Druga Awangarda, Kwadryga, Żagary,

X X X X

(30)

awangarda, katastrofizm, dadaizm, ekspresjonizm, surrealizm, futuryzm, psychologizm, formizm, socrealizm, Holocaust parnasizm, spleen, mizoginizm, oniryzm, happening

X X X X

7 gatunki literackie:

dramat naturalistyczny, dramat symboliczny, powieść młodopolska, powieść panoramiczna, dziennik, powieść polityczna, powieść psychologiczna, powieść produkcyjna, satyra polityczna

X X X

powieść autotematyczna, powieść rozwojowa, powieść, strumienia świadomości, tragifarsa kołtuńska, moralitet, kaligram

X X X

powieść conradowska, powieść symultaniczna, poemat rozkwitający

X X

8 style w sztuce:

impresjonizm, ekspresjonizm, symbolizm, secesja, realizm, naturalizm, dadaizm, surrealizm, futuryzm, formizm, kubizm, kolaż, abstrakcjonizm, socrealizm, pop-art

X X X

fowizm, suprematyzm, X X

(31)

unizm, neoplastycyzm 9 przemiany konwencji

literackiej

X X

10 pojęcia z zakresu estetyki:

symbol, alegoria, sacrum, profanum, ironia,

groteska, parodia, sarkazm, tragizm, arcydzieło, kicz, kultura masowa, kultura elitarna, pop-kultura

X X X X

bruleska, X X X

11 relacje między tekstami a ich kontekstem

historyczno - kulturowym

X X X

12 związki między kulturą polską a europejską.

X X X

13 społeczne i terytorialne zróżnicowanie języka:

dialekt, gwara, regionalizm, żargon,

X X X X

zróżnicowanie

pokoleniowe, socjolekt

X X X

14 style indywidualne i funkcjonalne:

potoczny, artystyczny, publicystyczny, naukowy, urzędowy

X X X X

15 typy stylizacji

archaizacja, stylizacja gwarowa, stylizacja potoczna

X X X X

trawestacja, parafraza, indywidualizacja

X X X

(32)

16 funkcje tekstów:

X X X

Uczeń potrafi:

17 rozpoznać manipulację językową, perswazję

X X X

18 rozpoznać rodzaje i funkcje środków stylistycznych

charakterystycznych dla poznawanych epok:

epitet, metafora,

porównanie, onomatopeja, antyteza, inwersja,

hiperbola, oksymoron

X X X X

synestezja, metonimia, parenteza, paralelizm składniowy

X X X

19 wskazać toposy kulturowe:

taniec, koniec świata, śmierć, miłość, artysta, kobieta anioł, femme fatale, toposy życia

X X X X

20 odtworzy ć główne idee utworów poznanych na lekcjach

X X X X

X X X

X X

23 oceniać i wartościować X

(33)

poznane dzieła

24 parafrazować teksty za pomocą różnych środków językowych

X

25 opisać charakterystyczne cechy językowe i

X X X

26 ustalić konteksty

potrzebne do interpretacji utworu

X X X

27 zastosować konteksty w interpretacji

X X

28 porównywać różne dziedziny sztuki

X X

29 charakteryzować bohaterów literackich

X X X X

30 oceniać bohaterów literackich

X X X

31 porównywać bohaterów literackich

X X

32 stosować pojęcia związane z kulturą europejską i polską:

Młoda Polska, modernizm, impresjonizm, ekspresjonizm,

symbolizm, katastrofizm, nihilizm, franciszkanizm, dekadentyzm, fin de siecle, nirwana, Sztuka dla sztuki, bohema, cyganeria, filister, femme fatale, chłopomania / ludomania, folklor, dulszczyzna,

X X X X

(34)

kołtun Skamander, Awangarda Krakowska, Druga Awangarda, Kwadryga, Żagary, awangarda, katastrofizm, dadaizm, ekspresjonizm, surrealizm, futuryzm, psychologizm, formizm, socrealizm, Holocaust parnasizm, spleen, mizoginizm, oniryzm, happening

X X X

33 stosować pojęcia z zakresu estetyki:

symbol, alegoria, sacrum, profanum, ironia,

groteska, parodia, sarkazm, tragizm, arcydzieło, kicz, kultura masowa, kultura elitarna, pop-kultura

X X X X

bruleska, X X X

34 słuchać wykładu z notowaniem

X

35 zaprezentować

wypowiedź dotyczącą treści omawianych na lekcji

X X X X

36 poprawnie formułować pytania i odpowiedzi

X X X

37 uczestniczyć w dialogu X X

38 zabierać głos w dyskusji X X

39 uczestniczyć w polemice X X

40 argumentować własne stanowisko

X X

(35)

41 przekonująco bronić własnego stanowiska

X X

42 opracować i wygłosić referat

X X X

43 konstruować dłuższą wypowiedź ustną

X X X X

44 przygotować prezentację z wykorzystaniem celowego materiału pomocniczego

X X X

45 zbudować trójdzielną wypowiedź pisemną

X X X X

46 dokonać analizy tematu, ułożyć plan wypowiedzi

X X X

47 komponować spójna wypowiedź pisemną

X X X

48 sporządzić recenzję filmową.

X X X

49 przygotować relację z uzasadnioną oceną tematu.

X X X X

50 sporządzić funkcjonalna notatkę

X X X X

51 poprawić własną wypowiedź

X X X X

52 ocenić wypowiedź cudzą pod względem jej

X X X

53 opowiedzieć treść tekstu X X X X

54 streścić linearnie tekst X X X

55 dokonać podziału tekstu na jego części składowe

X X

56 streścić logicznie tekst X X

(36)

57 rozumieć teksty użytkowe X X X X 58 czytać ze zrozumieniem

teksty publicystyczne

X X X

59 czytać ze zrozumieniem teksty popularnonaukowe

X X X

60 czytać ze zrozumieniem fragmenty tekstów naukowych i filozoficznych

X X

61 korzystać z literatury:

notować, relacjonować

X X X X

62 gromadzić, porządkować i wykorzystywać w

wypowiedziach ustnych i pisemnych materiały z różnych źródeł

X X X

63 scalać zebrane informacje w problemowe całości

X X

64 sporządzać bibliografię do tematu wypowiedzi

X X X

(37)

5. Wymagania związane z kształceniem umiejętności pisania

pracy typu maturalnego (rozprawka i analiza i interpretacja utworu poetyckiego)

 poziom podstawowy

Poziom wykonania (rozprawka):

A. Sformułowanie stanowiska: 6 pkt - stanowisko adekwatne do problemu, zdający wyraźnie formułuje tezę, w której prezentuje własne stanowisko. 3pkt. - stanowisko jest częściowo adekwatne do problemu podanego w poleceniu. 0 pkt - stanowisko nieadekwatne lub brak stanowiska

B. Uzasadnienie stanowiska: 18 pkt - uzasadnienie trafne, szerokie i pogłębione. 12 pkt. - trafne i szerokie. 8 pkt - trafne ale wąskie. 4 pkt. - częściowe. 0 pkt - brak uzasadnienia.

C. Poprawność rzeczowa: 4 pkt - brak błędów rzeczowych. 2 pkt - nie więcej niż jeden błąd rzeczowy. 0 pkt - więcej błędów rzeczowych.

D. Zamysł kompozycyjny: 6 pkt - kompozycja funkcjonalna. 3 pkt - zaburzenia funkcjonalności. 0 pkt - brak zamysłu kompozycyjnego.

E. Spójność lokalna: 2 pkt - pełna spójność lub nieznaczne zaburzenia spójności. 1 pkt - zaburzona spójność. 0 pkt - brak spójności.

F. Styl tekstu: 4 pkt - styl stosowny. 2 pkt - częściowo stosowny. 0 pkt - brak stosowności.

G. Poprawność językowa: 6 pkt - brak błędów lub nieliczne błędy nierażące. 3 pkt - Liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące.

0 pkt - liczne błędy rażące.

(38)

H. Poprawność zapisu: 4 pkt - zapis w pełni poprawny lub nieliczne błędy nierażące. 2 pkt - Liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące. 0 pkt - liczne błędy rażące.

Poziom wykonania (analiza i interpretacja utworu poetyckiego):

A. Koncepcja interpretacyjna: 9 pkt - koncepcja interpretacyjna niesprzeczna z utworem, spójna i obejmująca sensy niedosłownie. 6 pkt - Koncepcja niesprzeczna z utworem, ale niespójna i/lub obejmująca w większości znaczenia dosłowne . 3 pkt - Koncepcja częściowo sprzeczna z utworem. 0 pkt - Brak koncepcji lub koncepcja całkowicie sprzeczna z utworem.

B. Uzasadnienie tezy interpretacyjnej: 15 pkt - uzasadnienie trafne i pogłębione. 10 pkt - uzasadnienie tezy interpretacyjnej trafne, ale niepogłębione. 5 pkt - częściowo trafne. 0 pkt - Brak trafnych argumentów uzasadniających interpretację

C. Poprawność rzeczowa: 4 pkt - brak błędów rzeczowych. 2 pkt - nie więcej niż jeden błąd rzeczowy. 0 pkt - więcej błędów rzeczowych.

D. Zamysł kompozycyjny: 6 pkt - kompozycja funkcjonalna. 3 pkt - zaburzenia funkcjonalności. 0 pkt - brak zamysłu kompozycyjnego.

E. Spójność lokalna: 2 pkt - pełna spójność lub nieznaczne zaburzenia spójności lokalnej.

1 pkt - zaburzona spójność. 0 pkt - brak spójności.

F. Styl tekstu: 4 pkt - styl stosowny. 2 pkt - częściowo stosowny. 0 pkt - brak stosowności.

 poziom rozszerzony

Poziom wykonania (rozprawka bezproblemowa)

A. Określenie problemu: 9 pkt - Określenie problemu zgodne z tekstem i pełne. 6 pkt - Określenie problemu zgodne z tekstem, ale niepełne. 3 pkt - Określenie problemu częściowo zgodne z tekstem. 0 pkt - Brak określenia problemu lub problem niezgodny z tekstem,

(39)

B. Sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu: 9 pkt - Stanowisko adekwatne do tekstu i pełne. 6 pkt - Stanowisko adekwatne do tekstu, ale

niepełne. 3 pkt - Stanowisko częściowo adekwatne do tekstu. 0 pkt - Brak stanowiska lub stanowisko nieadekwatne do tekstu .

C. Poprawność rzeczowa: 2 pkt - brak błędów rzeczowych. 0 pkt - Jeden błąd rzeczowy lub więcej błędów rzeczowych.

D. Zamysł kompozycyjny: 6 pkt - kompozycja funkcjonalna. 3 pkt - Zaburzenia funkcjonalności kompozycji. 0 pkt - Brak zamysłu

kompozycyjnego.

E. Spójność lokalna: 2 pkt -pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności. 1 pkt - Znaczne zaburzenia spójności .

0 pkt - wypowiedź niespójna.

F. Styl tekstu: 4 pkt - stosowny. 2 pkt - częściowo stosowny. 0 pkt - styl niestosowny.

G. Poprawność językowa: 4 pkt -- brak błędów lub nieliczne błędy nierażące. 2 pkt - Liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące.

Poziom wykonania (interpretacja porównawcza):

A. Koncepcja porównywania utworów: 6 pkt - Koncepcja niesprzeczna z utworami i spójna. 4 pkt - Koncepcja niesprzeczna z utworami i częściowo spójna. 2 pkt - Koncepcja częściowo sprzeczna z utworami. 0 pkt -koncepcja sprzeczna z utworami lub brak koncepcji.

B. Uzasadnienie tezy interpretacyjnej: 12 pkt - Uzasadnienie trafne, pogłębione. 8 pkt - Uzasadnienie trafne, ale niepogłębione.

4 pkt - Uzasadnienie częściowo trafne. 0 pkt - Brak trafnych argumentów uzasadniających interpretację porównawczą.

(40)

C. Poprawność rzeczowa: 2 pkt - brak błędów rzeczowych. 0 pkt - Jeden błąd rzeczowy lub więcej błędów rzeczowych.

D. Zamysł kompozycyjny: 6 pkt - kompozycja funkcjonalna. 3 pkt - Zaburzenia funkcjonalności kompozycji. 0 pkt - Brak zamysłu

kompozycyjnego.

E. Spójność lokalna: 2 pkt -pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności. 1 pkt - Znaczne zaburzenia spójności .

0 pkt - wypowiedź niespójna.

F. Styl tekstu: 2 pkt - stosowny. 2 pkt - częściowo stosowny. 0 pkt - styl niestosowny.

6. Wymagania związane z kształceniem umiejętności wypowiedzi ustnej maturalnej.

Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi ustnej

Wypowiedź egzaminacyjna powinna spełniać dwa warunki:

- być dłuższym monologiem na temat określony w poleceniu;

- stanowić formalną oraz znaczeniową całość.

Wypowiedź, która nie spełnia obu tych warunków, nie może być uznana za wypowiedź egzaminacyjną. W takim wypadku zdający otrzymuje 0 punktów.

Kryteria oceny meritum wypowiedzi monologowej A. Zgodność wypowiedzi z poleceniem

B. Stopień realizacji polecenia

(41)

C. Jakość realizacji polecenia

D. Poprawność rzeczowa i terminologiczna

Schemat zasad oceny wypowiedzi spełniającej warunki wypowiedzi egzaminacyjnej

16 - 15 pkt

A. Wypowiedź w całości zgodna z poleceniem B. Realizacja wszystkich elementów polecenia

C. Realizacja pogłębiona, (co najmniej jeden element powinien być pogłębiony) D. Wypowiedź bezbłędna (16 pkt); wypowiedź z błędami (15 pkt)

14 - 13 pkt

A. Wypowiedź w całości zgodna z poleceniem B. Realizacja wszystkich elementów polecenia C. Realizacja powierzchowna

D. Wypowiedź bezbłędna (14 pkt); wypowiedź z błędami (13 pkt)

12 - 11 pkt

A. Wypowiedź w całości zgodna z poleceniem B. Realizacja niektórych elementów polecenia C. Realizacja pogłębiona

10 - 9 pkt

A. Wypowiedź w całości zgodna z poleceniem B. Realizacja niektórych elementów polecenia C. Realizacja powierzchowna

(42)

8 - 7 pkt

A. Wypowiedź częściowo zgodna z poleceniem B. Realizacja wszystkich elementów polecenia C. Realizacja pogłębiona

6 - 5 pkt

A. Wypowiedź częściowo zgodna z poleceniem B. Realizacja wszystkich elementów polecenia C. Realizacja powierzchowna

4 - 3 pkt

A. Wypowiedź częściowo zgodna z poleceniem B. Realizacja niektórych elementów polecenia C. Realizacja pgłębiona

2 - 1 pkt

A. Wypowiedź częściowo zgodna z poleceniem B. Realizacja niektórych elementów polecenia C. Realizacja powierzchowna

(43)

0 pkt - Wypowiedź nie jest wypowiedzią egzaminacyjną lub jest niezgodna z poleceniem

Schemat zasad oceny organizacji wypowiedzi monologowej

A. Na poziomie całościowym: wypowiedź jako całość zorganizowana

- na poziomie lokalnym: pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenie spójności - 8 pkt

- na poziomie lokalnym: znaczne zaburzenia spójności - 6 pkt

B. Na poziomie całościowym: zaburzenia w całościowej organizacji wypowiedzi - na poziomie lokalnym: pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności - 4 pkt

- na poziomie lokalnym: znaczne zaburzenia spójności - 2 pkt

C. Na poziomie całościowym: wypowiedź niezorganizowana

- na poziomie lokalnym: wypowiedzenia w większości nieuporządkowane - 0 pkt

Kryteria oceny meritum wypowiedzi dialogowej i przestrzegania zasad uczestniczenia w rozmowie

Kryteria oceny meritum wypowiedzi dialogowej i przestrzegania zasad uczestniczenia w rozmowie

A. Adekwatność wypowiedzi B. Stopień rozwinięcia wypowiedzi

C. Przestrzeganie zasad uczestniczenia w rozmowie

Schemat zasad oceny meritum wypowiedzi dialogowej i przestrzegania zasad uczestniczenia w rozmowie .

(44)

8 pkt

A. Wypowiedzi w pełni adekwatne B. Wypowiedzi odpowiednio rozwinięte

C. Zachowane wszystkie zasady uczestniczenia w rozmowie

7 pkt

A. Wypowiedzi w pełni adekwatne B. Wypowiedzi odpowiednio rozwinięte

C. Naruszona któraś z zasad uczestniczenia w rozmowie

6 pkt

A. Wypowiedzi w pełni adekwatne

B. Wypowiedzi niewystarczająco lub nadmiernie rozwinięte C. Zachowane wszystkie zasady uczestniczenia w rozmowie

5 pkt

A. Wypowiedzi w pełni adekwatne

B. Wypowiedzi niewystarczająco lub nadmiernie rozwinięte C. Naruszona któraś z zasad uczestniczenia w rozmowie

4 pkt

A. Wypowiedzi częściowo adekwatne B. Wypowiedzi odpowiednio rozwinięte

C. Zachowane wszystkie zasady uczestniczenia w rozmowie

3 pkt

A. Wypowiedzi częściowo adekwatne

(45)

B. Wypowiedzi odpowiednio rozwinięte

C. Naruszona któraś z zasad uczestniczenia w rozmowie

2 pkt

B. Wypowiedzi niewystarczająco lub nadmiernie rozwinięte C. Zachowane wszystkie zasady uczestniczenia w rozmowie

1 pkt

B. Wypowiedzi niewystarczająco lub nadmiernie rozwinięte C. Naruszona któraś z zasad uczestniczenia w rozmowie

0pkt

Wypowiedzi nieadekwatne

Kryteria oceny stylu i języka wypowiedzi monologowej i dialogowej - łącznie

Kryteria oceny stylu i języka wypowiedzi monologowej i dialogowej A. Stosowność stylu

B. Poprawność gramatyczna i leksykalna C. Poprawność wymowy i prozodia

Schemat zasad oceny stylu i języka wypowiedzi monologowej i dialogowej:

8 pkt

A styl stosowny

(46)

B. brak rażących błędów i licznych błędów C. zadawalająca

7 pkt

A styl stosowny

B. brak rażących błędów i licznych błędów C. niezadawalająca

6 pkt

A styl stosowny

B. błąd rażący lub liczne błędy C. zadowalająca

5 pkt

A styl stosowny

B. błąd rażący lub liczne błędy C. niezadowalająca

4 pkt

A. styl częściowo stosowny

B. brak rażących błędów i licznych błędów C. zadowalająca

3 pkt

A. styl częściowo stosowny

B. brak rażących błędów i licznych błędów C. niezadowalająca

2 pkt

(47)

A. styl częściowo stosowny B. błąd rażący lub liczne błędy C. zadowalająca

1 pkt

A. styl częściowo stosowny B. błąd rażący lub liczne błędy C. niezadowalająca

0 pkt

Styl niestosowny

Kryteria oceny prac i wypowiedzi maturalnych zgodna z wytycznymi CKE.

7. Warunki i tryb oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów z języka polskiego ( zgodnie z założeniami szkolnego systemu oceniania)

7.1. Ocenianie bieżące

 Podstawową formą bieżącego sprawdzania wiedzy, umiejętności i oceniania ucznia jest: odpowiedź ustna, kartkówka (krótka forma pisemna), sprawdzian (dłuższa forma pisemna), aktywność i zaangażowanie ucznia.

 Czas trwania odpowiedzi ustnej i kartkówki nie może przekroczyć 20 minut.

 Oceny mają charakter jawny

 Na prośbę ucznia nauczyciel wystawiając ocenę ma obowiązek ją uzasadnić.

 Każda ocena musi mieć charakter mobilizujący.

 Pisemne prace powinny być ocenione w terminie do trzech tygodni od napisania pracy

7.2. Kartkówki i sprawdziany

 Nauczyciel informuje uczniów o planowanym sprawdzianie tydzień wcześniej i zapisuje to w dzienniku lekcyjnym.

 Kartkówka obejmuje mały zakres materiału (3-4 lekcji tematycznych) i nie wymaga wcześniejszej zapowiedzi.

(48)

 W tygodniu mogą odbywać się najwyżej trzy sprawdziany, w ciągu dnia jeden sprawdzian.

7.3. Ocenianie semestralne i końcoworoczne

 Ustalając ocenę semestralną i końcoworoczne nauczyciel uwzględnia 1) zdobytą wiedzę i umiejętności

2) zaangażowanie i aktywność 3) obecność na lekcjach

 Oceny klasyfikacyjne powinny być ustalone zgodnie z przedmiotowym systemem oceniania

 Oceny semestralne i końcowe muszą być średnią punktów wpisanych do dziennika ze wszystkich kategorii.

 Podstawą oceny klasyfikacyjnej semestralnej i końcoworocznej są punkty znajdujące się w dzienniku lekcyjnym

 Oceny semestralne i końcoworoczne w dokumentacji przebiegu nauczania wpisuje się w pełnym brzmieniu.

 Ocenie semestralnej i końcoworocznej podlegają zajęcia obowiązkowe, dodatkowe oraz fakultatywne.

 Nauczyciel powiadamia ucznia i wychowawcę o przewidywanej ocenie

niedostatecznej na miesiąc przed klasyfikacją, a wychowawca w formie pisemnej powiadamia rodziców

 Uczeń, który opuści 50% odbytych lekcji w danym semestrze może być klasyfikowany na podstawie egzaminu klasyfikacyjnego.

 Nie stosujemy zasady zdawania na ocenę wyższą w ostatnim tygodniu klasyfikacji semestralnej i końcoworocznej.

 Uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną może zdawać egzamin poprawkowy.

7.4. Egzamin klasyfikacyjny

 Uczeń nie klasyfikowany może złożyć prośbę o egzamin klasyfikacyjny do Dyrektora w dniu zakończenia klasyfikacji. W podaniu powinien określić przyczyny

nieobecności i zaproponować termin egzaminu klasyfikacyjnego. Rada Pedagogiczna podejmuje decyzję dotyczącą egzaminu klasyfikacyjnego. Dyrektor wyznacza termin egzaminu klasyfikacyjnego i powiadamia o tym ucznia

 Formę i termin egzaminu ustala Dyrektor w porozumieniu z nauczycielem przedmiotu

 Wyniki egzaminu klasyfikacyjnego zatwierdza Rada Pedagogiczna

 Ocena wystawiona na podstawie egzaminu klasyfikacyjnego jest ostateczna

7.5. Egzamin poprawkowy