wakacyjnych doœwiadczeñ z napotkanymi obiektami przy-rody nieo¿ywionej.
Obrazy zosta³y wykonane pastelami, farbami plakato-wymi, kredkami o³ówkoplakato-wymi, o³ówkiem, piórkiem lub w technice kola¿u (w tej technice zw³aszcza najm³odsze dzie-ci najlepiej wyra¿aj¹ swoj¹ ekspresjê).
Jury konkursu — mgr Jadwiga Suchecka-Dyl¹g, prof. dr hab. Andrzej Grodzicki, mgr Joanna Kielar, prof. dr hab. Micha³ Sachanbiñski i mgr Antoni Stryjewski — nagrodzi³o 12 prac i wyró¿ni³o 18. Dodatkowo zosta³y przyznane spe-cjalne nagrody pieniê¿ne, ufundowane przez rektora Wy¿-szej Szko³y Rzemios³ Artystycznych we Wroc³awiu, oraz nagroda specjalna kierownika Muzeum Geologicznego Pañstwowego Instytutu Geologicznego.
Laureatami naszego konkursu zostali: w kategorii wie-kowej 7–10 lat: Weronika Lasko z Polkowic (Œwiat amo-nitów) — I miejsce, Szymon Krasucki z Jeleniej Góry (Nacieki w jaskini) — II miejsce, Olga Mamajew z Legnicy (Morskie Oko) — III miejsce; w kategorii wiekowej 11–14 lat: Ewelina Ho³od z Legnicy (Majestat gór — dzieñ, noc) — I miejsce, Urszula Pokrywka z Polkowic (Agat) — II miejsce, Daniela Kurowska ze Œwierzawy (Wielis³awka noc¹) — III miejsce; w kategorii wiekowej 15–19 lat: Joanna Stangret z Lubina (Amonit — Jura) — I miejsce, Sandra Sasiela z Jawora (Marzenia kamienia I, II) — II miejsce, Urszula Nosiadek z Rybnika (Odbicie w wêglu) — III miejsce.
Do niezwykle ciekawych i prezentuj¹cych wysoki poziom artystyczny nale¿a³y prace wykonane pod kierunkiem pani Celiny Lisickiej z pracowni plastycznej M³odzie¿owego Centrum Kultury w Legnicy. S¹ to prace wykonane tech-nik¹ batiku, dla których inspiracj¹ sta³y siê agaty z Pogórza Kaczawskiego i Gór Kaczawskich. Ich autorzy (Marta Grze-sik, Zuzia Lewandowska, Agata Palica, Karolina Barczy-szyn, Ola Mieliñska, Barbara Ochromowicz, Ania Wierciñska, Marysia Marciniak, Ma³gosia Kot, Agnieszka Grzegorzew-ska i Jeremi Fornagel) otrzymali nagrody specjalne rektora Wy¿szej Szko³y Rzemios³ Artystycznych we Wroc³awiu — prof. dr hab. Micha³a Sachanbiñskiego.
We wszystkich trzech konkursach profesjonalne podej-œcie do zagadnieñ przyrody nieo¿ywionej i zagadnieñ ma-larskich prezentowa³y prace z Lubina (woj. dolnoœl¹skie), z pracowni plastycznych prowadzonych przez pani¹ Irenê Oleksyn — wykonywane najczêœciej technik¹ suchych pasteli i bardzo dok³adnie opisywane. W 2005 r. zosta³y nagrodzone dwie prace wykonane w tej pracowni — I nagrodê w kategorii wiekowej 15–19 lat otrzyma³a wymie-niona wœród laureatów Joanna Stangret, a nagrodê
spe-cjaln¹ kierownika Muzeum Geologicznego PIG otrzyma³a Ma³gorzata Bób (11 lat) za pracê Sól kamienna.
Do prac o wysokim poziomie artystycznym, z widocz-nym ogromwidocz-nym zaanga¿owaniem opiekunów, ich umiejêt-noœci¹ doboru tematu i techniki do mo¿liwoœci i wra¿-liwoœci dzieci, nale¿¹ prace ze specjalnych oœrodków szkolno-wychowawczych. W 2005 r. otrzymaliœmy prace wykonane przez dzieci z G³ogowa, Jawora, Lwówka Œl¹skiego i Z³otoryi. W kategorii dzieci specjalnej troski I nagrodê otrzyma³a Katarzyna Grzechnik z Lwówka Œl¹skiego za pracê pt. Zaklête uczucia, II nagrodê otrzy-ma³a Katarzyna Suska z Jawora (woj. dolnoœl¹skie) za pracê pt. ¯ycie w kryszta³ach soli, a III nagrodê otrzyma³ Dariusz Lochman z G³ogowa (woj. dolnoœl¹skie) za pracê pt. Tur-kusowy œwiat.
Warte wiêkszego zainteresowania, gdy¿ promuj¹ce postawy szacunku i dba³oœci o przyrodê w ka¿dej jej posta-ci, s¹ plastyczne i paraplastyczne dzia³ania nauczycieli nauczania pocz¹tkowego z Publicznej Szko³y Podstawo-wej im. Jana Kochanowskiego w Wa³brzychu oraz z pra-cowni prowadzonych przez pana Lecha Jakubowskiego w Gorzowie Wielkopolskim — Pracowni w Spo³ecznej Szkole Podstawowej Stowarzyszenia Edukacyjnego i Pracowni U Szefa. Dzieci z tych pracowni otrzyma³y wyró¿nienia.
Nagrodzone prace zosta³y wyeksponowane w Muzeum Z³ota. Organizatorzy przewiduj¹ te¿ organizacjê wystawy prac laureatów w Muzeum Mineralogicznym Uniwersyte-tu Wroc³awskiego.
Prace plastyczne skrupulatnie archiwizujemy w nadziei, ¿e uda siê nam utrwaliæ ich ¿ywot poprzez specjalny kata-log. S¹ one bowiem œwiadectwem talentu i wra¿liwoœci, fantazji i pracowitoœci dzieci i m³odzie¿y, jak równie¿ wa¿nym œwiadectwem naszego ¿ycia w otaczaj¹cym nas œrodowisku, nadawania mu nowych znaczeñ, poszerzania przestrzeni poznania, poszukiwañ, namys³u i badañ, a tak¿e œwiadectwem potrzeby wyra¿ania piêkna dostrzeganego w przedmiotach, zdarzeniach, ludziach oraz przyrodzie.
Serdeczne podziêkowania nale¿¹ siê burmistrzowi Z³oto-ryi Ireneuszowi ¯urawskiemu za miejsce w Urzêdzie Miej-skim, fundusze i kuratelê, Pani Annie Ardelli — naczelnikowi Wydzia³u Spraw Spo³ecznych oraz Jej wspó³pracownikom, Zofii Korkosz z ko³a PTPNoZ i pracownikom Muzeum Z³ota za pomoc w przygotowaniu uroczystoœci. Podziêko-wania sk³adam równie¿ jurorom, sponsorom oraz dr Antoni-nie Pacholskiej i dr Adamowi Szynkiewiczowi z Uniwer-sytetu Wroc³awskiego za wspó³pracê w organizacji konkursu. Joanna Kielar Serwis fotograficzny na str. 366
Przygotowania do 7. Miêdzynarodowego Kongresu Jurajskiego
We wrzeœniu tego roku w AGH w Krakowie odbêdzie siê 7. Miêdzynarodowy Kongres Jurajski, zorganizowany przez Grupê Robocz¹ Systemu Jurajskiego — Jurassica Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Takie spotkania maj¹ ju¿ ponad dwudziestoletni¹ historiê i odbywaj¹ siê ostatnio w czteroletnim trybie. Po spotkaniach w Niem-czech (Erlangen, 1984), Portugalii (Lizbona, 1987), Francji (Poitiers, 1991), Argentynie (Mendoza, 1994), Kanadzie (Vancouver, 1998) i W³oszech (Palermo, 2002) przysz³a tym razem kolej na Polskê. Czêœæ terenowa wrzeœniowego kongresu bêdzie przebiegaæ w du¿ej mierze przez obszar Pienin, gdzie bêdziemy chcieli przybli¿yæ œwiatowemu
gronu geologów interesuj¹cych siê problematyk¹ jurajsk¹ skomplikowan¹ historiê geologiczn¹ (zw³aszcza jurajsk¹) tego obszaru.
Swoist¹ pieniñsk¹ prób¹ generaln¹ przed tym kongre-sem by³o 5. Spotkanie Polskiej Grupy Roboczej Systemu Jurajskiego — Jurassica PTG, które odby³o siê w Kroœ-cienku w dniach 26–28.09.2005 r.
Spotkaliœmy siê tym razem w samym sercu Pienin, gdzie od wielu pokoleñ rzesze geologów ³ami¹ sobie g³owy nad skomplikowan¹ geologi¹ pieniñskiego pasa ska³kowe-go. Ma³y jego fragment, znajduj¹cy siê w polskich grani-cach, jest tylko niewielk¹ czêœci¹ tej struktury, która rozci¹ga 381
siê od okolic Wiednia, przez zachodni¹ S³owacjê, Polskê, wschodni¹ S³owacjê i Ukrainê Zakarpack¹ a¿ po Rumuniê, gdzie koñczy swój bieg. Dla lepszego zrozumienia jego mezozoiczno-kenozoicznej historii kluczowe znaczenie ma okres jurajski, kiedy pieniñski basen sedymentacyjny prze-¿ywa³ najburzliwsze wydarzenia, zarówno tektoniczne, jak i sedymentacyjne, a wszystko to na tle dynamicznego roz-woju pó³nocnej czêœci oceanu Zachodniej Tetydy. To w jego budowie mo¿na rozpoznaæ szeroko rozprzestrzenione w ca³ym ³añcuchu alpejskim, liczne, typowe dla tego orogenu facje jurajskie, od utworów typu gresteñskiego, poprzez facje wapieni i margli plamistych (Fleckenkalk i Flecken-mergel), ró¿norodnych wapieni krynoidowych, czerwonych wapieni bulastych facji ammonitico rosso, ró¿nokolorowych radiolarytów, wapieni kalpionellowych, wapieni rogowco-wych typu maiolica (=biancone) — na przyk³ad w masy-wie Trzech Koron i Sokolicy — czy s³ynnych na ca³y œwiat muszlowców rogoŸnickich. To z powodu tych ostatnich M. Neumayr wprowadzi³, a za nim W.J. Arkell powtórzy³ w swoim monumentalnym dziele o jurze œwiatowej, nazwê RogoŸnik Beds dla najlepiej biostratygraficznie udokumen-towanego œrodkowotytoñskiego poziomu amonitowego Se-miformiceras semiforme w obszarze alpejsko-karpackim. Bogactwo faunistyczne muszlowców rogoŸnickich, dawna i wspó³czesna historia badañ ich paleontologicznych i bio-stratygraficznych wartoœci, czyni¹ tzw. Ska³ki RogoŸnic-kie szczególnie wa¿nym geotypem. W roku 1989 zosta³y one wpisane na listê UNESCO Œwiatowego Dziedzictwa Gologicznego jako wybitnej klasy obiekt naukowy o miê-dzynarodowym znaczeniu paleontologicznym i stratygra-ficznym (drugim i ostatnim zarazem z polskich obiektów geologicznych na tej liœcie jest kopalnia soli w Wieliczce). St¹d te¿ pozyskiwano skamienia³oœci, które stanowi³y kolekcje opracowywane ju¿ w XIX wieku przez K. Zittela, M. Neumayra, S. Zarêcznego czy V. Uhliga. Przez dzie-si¹tki i, jak widaæ, ju¿ setki lat zainteresowanie tym regio-nem nie zmala³o, a wrêcz przeciwnie, to tutaj rodz¹ siê nowe pomys³y i hipotezy próbuj¹ce znaleŸæ odpowiedŸ na pytania o roli tego regionu w zrozumieniu geologicznej ewolucji tej czêœci Europy na tle mezozoiczno-kenozoicz-nej historii ³añcucha alpejsko-karpacko-dynarydzkiego.
Intensywne badania terenowe na obszarze pieniñskie-go pasa ska³kowepieniñskie-go w Polsce, prowadzone od kilku lat w miêdzynarodowym zespole polsko-s³owacko-ukraiñskim, by³yby niemo¿liwe, gdyby nie szczególna ¿yczliwoœæ gospodarzy tego terenu. Jako organizatorzy zesz³oroczne-go spotkania (Renata Jach, Jan Golonka, Jaros³aw Zachar-ski i ni¿ej podpisany), chcielibyœmy wyraziæ nasze serdeczne podziêkowania Dyrekcji Pieniñskiego Parku Narodowego, zw³aszcza w osobach Dyrektora Micha³a Soko³owskiego, Teresy Ciesielki, Krzysztofa Karwow-skiego i S³awomira Wróbla, jak i by³ego Dyrektora Parku — Andrzeja Szczocarza, za autentyczne zainteresowanie naszymi badaniami i stworzenie przyjaznej atmosfery do ich realizacji. Pragniemy równie¿ podziêkowaæ Pani Bo¿enie Kotoñskiej, Ma³opolskiemu Konserwatorowi Przyrody w Krakowie, za umo¿liwienie wielu z nas prac w obrêbie rezerwatów przyrody, które w wielu przypadkach powsta³y przed laty jako forma ochrony obiektów przyrody nieo¿y-wionej na tym terenie. Bez Ich ¿yczliwej pomocy zrozumie-nie zawi³oœci geologii pieniñskiej by³oby bardzo utrudnione. W Kroœcienku z radoœci¹ witaliœmy coraz szersze gro-no zaprzyjaŸnionych s³owackich i czeskich kole¿anek i
kolegów, dziêki którym nasze spotkanie nabra³o w pe³ni miêdzynarodowego charakteru. W obecnoœci prawie 50 uczestników konferencji pierwszego dnia spotkania wyg³oszono 24 referaty, w których zosta³y przedstawione najnowsze wyniki badañ. Streszczenia tych wyst¹pieñ zosta³y umieszczone jako abstrakty w 3 zeszycie Tomów Jurajskich. Dodatkowo na ³amach tego czasopisma opubli-kowano kilka artyku³ów poœwiêconych tematyce jurajskiej. Wieczór pierwszego dnia spotkania w Kroœcienku poœwiê-cony by³ omówieniu aktualnych przygotowañ do 7. Miê-dzynarodowego Kongresu Jurajskiego oraz w³¹czeniu siê w projekt IGCP 506 (Marine and Non-marine Jurassic: Global Correlation and Major Geological Events), jak i wyborom nowych w³adz grupy roboczej Jurassica. W wyni-ku przeprowadzonego g³osowania ukonstytuowa³ siê nowy zarz¹d w sk³adzie:
Jacek Gutowski — przewodnicz¹cy;
Andrzej Wierzbowski — zastêpca przewodnicz¹cego; Anna Feldman-Olszewska — sekretarz;
Renata Jach;
Grzegorz Pieñkowski.
Kolejne dwa dni (27 i 28 wrzeœnia) spêdziliœmy na wycieczkach terenowych. Ta czêœæ wrzeœniowego spotka-nia by³a poœwiêcona problematyce stratygraficznej, sedy-mentologicznej i paleogeograficznej utworów jurajskich pieniñskiego pasa ska³kowego. Pierwszy dzieñ wycieczki terenowej rozpocz¹³ siê wizyt¹ w siedzibie dyrekcji Pieniñ-skiego Parku Narodowego (ryc. 1), gdzie dyrektor parku, Micha³ Soko³owski, zapozna³ nas ze sta³¹ wystaw¹ obra-zuj¹c¹ przesz³oœæ Pienin, jak i ich dzisiejszy krajobraz oraz naturalno-kulturowe walory tego zak¹tka Karpat. Przed wyruszeniem w teren bardziej szczegó³owo zapo-znaliœmy siê z geologiczn¹ czêœci¹ wystawy, autorstwa Andrzeja Wierzbowskiego i pisz¹cego te s³owa, chc¹c w ten sposób wstêpnie oswoiæ siê z tematyk¹ geologii pie-niñskiej, z któr¹ za chwilê mieliœmy siê zetkn¹æ w terenie. Pierwsza wycieczka przebiega³a na trasie: Kroœcienko — okolice Jaworek (dolina potoku Grajcarek u wylotu w¹wozu Homole); przejœcie przez w¹wóz Homole; zapoznanie siê z profilem bramy skalnej rezerwatu Zaskalskie–Bodnarówka; przejœcie pod gór¹ Bereœnik do doliny Bia³ej Wody; prze-kroczenie granicy polsko-s³owackiej na prze³êczy Roz-dziele; zejœcie do wsi Litmanová i przejazd autokarem do Kroœcienka przez przejœcie graniczne Lysa nad Dunajcem. W trakcie tej wycieczki zapoznano siê z kilkoma klasycznymi profilami jury sukcesji ska³kowych: czorsztyñskiej, niedzic-kiej i czertezicniedzic-kiej. Drugi dzieñ wycieczki wiód³ z Kroœcienka na zamek w Czorsztynie; poprzez pasmo Flaków i Niedzicê do wsi Falsztyn, a na zakoñczenie pod ska³kê Ob³azowa w prze³omie Bia³ki na Spiszu (ryc. 2). Na tej trasie z kolei zapoznaliœmy siê z jurajskimi profilami sukcesji czorsztyñ-skiej (zamek w Czorsztynie, Ob³azowa, Falsztyn), jak i suk-cesji braniskiej (Flaki).
Wieczorem tego dnia ¿egnaliœmy siê w dobrych humo-rach — g³ównie dlatego, ¿e pogoda nam dopisa³a — z obiet-nic¹, ¿e spotkamy siê wszyscy w Krakowie we wrzeœniu 2006 roku! Pragnê jeszcze w tym miejscu podziêkowaæ wszystkim, którzy przyczynili siê do przebiegu naszej kon-ferencji w mi³ej atmosferze, a zw³aszcza pracownikom SKS Sokolica w Kroœcienku, którzy nas goœcili.
Micha³ Krobicki Serwis fotograficzny na str. 456
382
456
Ryc. 1. Uczestnicy 5. Spotkania Polskiej Grupy Roboczej Systemu Jurajskiego —Jurassica PTG w g³ównym gmachu Muzeum Pieniñ-skiego Parku Narodowego. Fot. M. Krobicki
Ryc. 2. Prze³om Bia³ki pomiêdzy ska³kami Ob³azow¹ a Kramnic¹. Fot. J. Gutowski
