Julian Kałowski
"Enchiridion della vita consacrata.
Dalle Decretali al rinnovamento
post-conciliare (385-2000)",
Bologna-Milano 2001 : [recenzja]
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 45/1-2, 283-284
R
E
C
E
N
Z
J
E
P ra w o K a n o n ic z n e 45 (2 0 0 2 ) n r 1-2
E n c h ir id io n d e lla v ita c o n s a c r a ta d a lle D e c re ta li a l rin o v a m e n to p o st-c o n ci- lia r e (385-2000) ed iz io n e b ilin g u e . C e n tro E d ito r ia le D e h o n ia n o , B o lo g n a , A n c o r a E d itric e , M ila n o 2001, ss. 3465 + [1 3 2 ].
S o b ó r W atykański II w d e k re c ie o p rzy sto so w a n ej d o w spółczesności o d n o w ie ży cia z a k o n n e g o Perfectae caritatis w sp o só b je d n o z n a c z n y stw ierdza: „P rzystosow ana d o w sp ó łczesn o ści o d n o w a życia z a k o n n e g o o b e jm u je za ró w n o n ie u s ta n n e p o w ra c an ie d o ź ró d e ł w szelkiego życia ch rze ścijań sk ieg o , ja k i d o p ierw o tn e g o d u c h a sta n o w iąceg o n a tc h n ie n ie d o zm ie n io n y ch w a ru n k ó w naszej do b y ” (P C 2). Z kolei K o n sty tu cja d o g m aty c zn a o K ościele L u m e n g en tiu m p o d a je p o d staw o w ą p raw d ę, że „ R ad y ew angeliczne... są d a re m B ożym , k tó ry K ościół o trzy m ał o d sw ego P an a i z J e g o laski u staw icznie zach o w u je. S am a zaś w ład za K o ścio ła p o d p rz ew o d n ic tw em D u c h a Ś w iętego zatro szczy ła się o to , aby je w yjaśniać, k ierow ać ich p ra k ty k o w a n iem , a ta k ż e u sta n aw ia ć stałe o d tą d form y życia o p a r te n a tych ra d a c h ” (L G 43). Z w ielkim zatem z ad o w o le n ie m ze w zględu n a w ag ę z ag a d n ie n ia należy przyjąć pozycję, w k tó rej - ja k w sk azu je n a to ty tu ł - z am iesz c zo n e zo stały d o k u m en ty p r o m u lg o w an e p rz e z k o m p e te n tn e w ład ze K o ścio ła k a to lick ieg o , w tym p rz e d e wszyst kim Stolicę A p o sto lsk ą , d o ty czące życia k o n se k ro w a n e g o , a w ięc in sty tu tó w z a k o n nych, in sty tu tó w św ieckich, stow arzyszeń życia a p o sto lsk ie g o o ra z innych zrzeszeń u z n an y c h za tak ie . N ie k tó re z d o k u m e n tó w do ty czą poszczególnych insty tu tó w życia k o n se k ro w a n eg o , w tym głów nie insty tu tó w z ak o n n y c h o ra z św ieckich.
O m a w ia n a po zy cja - c o zasłu g u je n a p o d k re ś le n ie - z aw ie ra ak ty p ra w n e ju ż o d ro k u 385, a w ięc n ie m a l o d p o c z ą tk u is tn ie n ia z o rg an izo w a n y c h fo rm realiz acji ra d ew an g eliczn y ch . W ie lu z n ich n ie w y d a w a n o d o tej p o ry d ru k ie m , a jeś li n a w e t były p u b lik o w a n e , to w sp o s ó b n ieo ficjaln y . W arto śc ią o m a w ia n ej pozycji je s t ró w n ie ż to , że z a w a rto w n iej d o k u m e n ty d o ty cz ąc e in sty tu tó w życia k o n se k ro w a n e g o ta k ż e p o ś re d n io , to zn aczy z te k s tó w o in n ej te m a ty c e z a c z e rp n ię to fra g m e n ty tra k tu ją c e o życiu k o n se k ro w a n y m . P ra w ie w szystkie z a w a rte w n iniejszej p u b lik a cji d o k u m e n ty u k a za ły się ju ż w c ze śn ie j d ru k ie m ja k o sa m o d z ie ln e po zy cje łub w z n an y ch z b io ra c h p raw n y ch , ta k ic h ja k n a p rz y k ła d C o rp u s Iu ris C a n o n ici. E d itio
L ip sien sis secu n d a p o s t A e m . R ichteri curas a d librorum m a n u scriptorum et e d itio n is R o m a n a e fid e m recognovit et a d n o ta tio n e critica instruxit A e. Fridberg, p a rs I. D e cretum M agistri G ratiani; p a rs II. D ecreta liu m collectiones, 2 voll., G raz 1955 (U ni- veränderter N a c h d r u c k d e r 1879 in L e ip zig bei T a uchnitz erschienenen A usgabe. P
ho-2 8 4 R E C E N Z JE [2]
to m e ch a n isc h er N a c h d ru c k); C ollectanea in u su m Secretariae Sacrae Congregationis E p is c o p o r u m et R eg u la riu m , cura A . B izzarri, R o m a e 1885; C odicis lu r is C a n o n ici F ontes, voll. I-IX , cura R Gasparri, J. Serédi, R o m a e 1923-1939 o ra z w innych.
O m a w ia n a p u b lik a c ja m a - co sta n o w i je j w a lo r - c h a r a k te r cało ścio w y i j e s t d z ie łem d w ó ch sław nych i cieszących się w ielk im a u to ry te te m w ydaw nictw - E d iz io n i D e h o n ia n e B o lo g n a o ra z A n c o ra E d itric e M ila n o .
N a szczeg ó ln e p o d k re ś le n ie z a s łu g u je to , że tek sty z a m iesz c zo n e w z b io rz e z o sta ły p o d a n e w dw óch jęz y k ac h , czyli w ta k im , w ja k im d o k u m e n t p ro m u lg o w a n o , o ra z w języ k u w ło sk im . J e s t to p o ż y te c z n e , a n a w e t k o n ie c z n e , p o n ie w a ż w o b e c nej rzeczyw istości n iew ie le o só b - łą c z n ie z d u ch o w n y m i i to ró w n ie ż p o stu d ia c h sp ecjalisty czn y ch - z n a łac in ę lub k o rz y sta je d y n ie z tek stó w łac iń sk ich . A sz k o d a , gdyż p ra w ie w szystkie ź ró d ła d o ty c z ąc e d e p o z y tu w iary ra z in n e d o k u m e n ty K o ścio ła k a to lick ieg o z m ałym i w y ją tk a m i s p o rz ą d z a n o o d p o c z ą tk u w ję z y k u łac iń skim , a jeśli z d a rz a ło się in aczej, w p ó ź n ie jszy ch o k re s a c h d o k o n y w a n o ich p rz e k ła d u n a łac in ę. P o n a d to te k s t łac iń sk i był te k s te m źró d ło w y m , czyli a u te n ty c z nym , i ty lk o o n stan o w ił b a z ę d la w y k ła d ó w o ra z licznych k o m e n ta rz y . O b e c n a rz e czyw istość je s t je d n a k in n a i d la te g o w celu łatw iejszeg o z ro z u m ie n ia dyspozycji z am ieszczo n y ch w p o szczeg ó ln y ch d o k u m e n ta c h kościeln y ch d o k o n u je się ich p rz e k ła d u n a języ k i n o w o ży tn e.
A n o n s u ją c n in ie jsz ą p ozycję w a rto zauw ażyć, że w E u r o p ie Z a c h o d n ie j - w p rz eciw ień stw ie d o P o lsk i - p u b lik o w a n o w cześn iej z b io ry d o k u m e n tó w d o ty czących życia k o n se k ro w a n e g o . N a leż y d o n ich n a p rz y k ła d E n ch irid io n d e statibus
p erfectionis. D o cu m e n ta E cclesia e so d a lib u s instituendis, R o m a e 1949 o ra z in n e
z b io ry z a ró w n o s p rz e d S o b o ru W aty k a ń sk ie g o II, ja k i p ó ź n ie jsze . D z ię k i tym p ierw szy m , zw łaszcza d zie w iętn a sto w iec zn y m , m o ż n a lepiej p o z n a ć i z ro z u m ie ć ew o lu cję in sty tu tó w - w e d łu g o b e c n ie o b o w ią zu jąc e j te rm in o lo g ii in sty tu tó w życia k o n s e k ro w a n e g o i sto w arzy szeń życia a p o sto ls k ie g o , a tym sam ym u w o ln ić się o d p rzy p isy w an ia n ie k tó ry m z a k o n o d a w c o m d z ia ła ń p io n ie rsk ic h , a w ięc u w a ż a n ia ich z a tw ó rcó w now ych fo rm życia k o n se k ro w a n e g o .
W P o lsce ró w n ież u k a z a ły się z b io ry d o k u m e n tó w d otyczących życia z a k o n n e go, n p . P a w eł V I, C haryzm at życia za k o n n eg o . P rzem ów ienia i d o ku m en ty. W y b ó r i o p ra c o w a n ie A . Z u ch o w sk i, T. S u ło w sk a, P ozn ań -W arsz aw a 1974; J a n P a w e ł II,
0 życiu za k o n n y m . P rzem ów ienia. L is ty a p o stolskie. Instrukcje. W y b ó r te k s tó w
1 o p ra c o w a n ie E . W ero n , A J a ro c h , P o z n a ń -W a rsz aw a 1984; Ż yc ie ko n se kro w a n e
w d o k u m e n ta c h K ościoła o d V aticanum I I d o Vita consecrata. Z e b r a ł, o p ra c o w a ł,
w s tę p a m i o p a trz y ł i in d ek sy sp o rz ą d z ił B. H y lla, K ra k ó w 1998. W y m ie n io n e p o zy cje z aw ie rają je d n a k w ytyczne k o m p e te n tn y c h w ła d z ko ścieln y ch , w y d a n e p o z a k o ń c z e n iu S o b o ru W aty k ań sk ieg o II i to ty lk o w p o lsk iej w ersji języ k o w ej.