Delft University of Technology
MyFutures
Inzichten, overzichten en tips. Samenvatting
Sleeswijk Visser, Froukje
Publication date
2018
Document Version
Final published version
Citation (APA)
Sleeswijk Visser, F. (Ed.) (2018). MyFutures: Inzichten, overzichten en tips. Samenvatting. Delft University
of Technology.
Important note
To cite this publication, please use the final published version (if applicable).
Please check the document version above.
Copyright
Other than for strictly personal use, it is not permitted to download, forward or distribute the text or part of it, without the consent
of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license such as Creative Commons.
Takedown policy
Please contact us and provide details if you believe this document breaches copyrights.
We will remove access to the work immediately and investigate your claim.
This work is downloaded from Delft University of Technology.
MyFutures:
Samenvatting
- inzichten, overzichten en tips
Met een stijgende levensverwachtingen en een
terugtrekkende oveheid moeten mensen meer zelf
regelen voor hun oude dag. Maar plannen maken
voor de toekomst en deze met familie, vrienden,
buren en locale instanties bespreken is niet
gemakkelijk.
In het MyFutures project, onderzochten we hoe
individuen met deze uitdaging kunnen omgaan;
met elkaar als individuen en met instanties.
Het resultaat is een set richtlijnen voor allerlei
instanties (woon, zorg, sociaal) om in gesprekken
de mogelijke toekomsten en wat daarin belangrijk
inzichten, overzichten en tips
inzichten, overzichten en tips
Samenvatting
edited by Froukje Sleeswijk Visser
2
MyFutures is een onderzoeksproject (2016-2018) gericht op hoe
mensen hun persoonlijke, mogelijke toekomsten kunnen verbeelden
en zich hierop kunnen voorbereiden. MyFutures maakt deel uit
van het onderzoeksprogramma Research through Design met
projectnummer 14608 dat (mede)gefinancierd is door de Nederlandse
Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en Nationaal
Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA.
© 2018 MyFutures
Leeswijzer
In dit boekje komt u veel download verwijzingen tegen naar
extra materiaal. In de pdf versie zijn deze als
hyperlink
opgenomen en zodoende direct beschikbaar.
Vanuit de papieren versie verwijzen wij u naar de MyFutures
website (myfutures.nl) vanwaar u alle downloads kan vinden
op de downloadpagina.
Referentie
Sleeswijk Visser, F. (ed.) 2018. MyFutures: Samenvatting. Delft
University of Technology.
Inhoud
Over MyFutures
...
5
Een zinvol gesprek ontwerpen over
...
7
mogelijke persoonlijke toekomsten
Overzicht van het onderzoeksproject
...
9
Resultaten van het onderzoek
...
11
Waarom lukt het niet?
...
13
Hoe lukt het wel?
...
15
De twee denkbewegingen van een gesprek
...
16
De zes elementen van een gesprek
...
18
Aanleiding
...
19
Anderen
...
23
Tijd en plaats
...
27
Onderwerp
...
31
Inhoud
...
35
Tastbare tools
...
39
Kansen om een zinvol gesprek over de
...
43
toekomst aan te gaan
Persoonlijke toekomsten bespreken in
...
45
zorggesprekken
Je eigen toekomst vorm geven samen met je buurt
..
46
Praten met familie over hoe je de toekomst
...
47
samen ziet
Colofon/Team/Publicaties
...
48
4
Waarom juist ontwerpers naar dit
vraagstuk kijken?
Burgers die in onze participatiesamenleving zelf hun oude
dag moeten inrichten. Het is een complex maatschappelijk
vraagstuk. Zeker in de wetenschap dat weinig mensen zich
oud voelen. Het MyFutures team bestaat uit ontwerpers,
gespecialiseerd in onderzoek en vormgeving voor
maatschappelijke vraagstukken. We brengen disciplines
samen en redeneren vanuit behoeftes van gewone mensen
in het alledaagse leven en komen zo tot praktische, nieuwe
oplossingen.
Zie de project(web)pagina van MyFutures voor het proces
>
Over MyFutures
Waarom MyFutures?
MyFutures is een onderzoeksproject (2016-2018) met als
centrale vraag: hoe kunnen we mensen helpen zich voor te
bereiden op hun toekomstige oude dag? De overheid vraagt
namelijk van burgers en instanties dat zelf te organiseren.
Mensen vinden dat moeilijk. Daar komt bij dat mensen nu ook
nog eens veel meer oude dag hebben dan mensen vroeger.
Antwoorden op onze centrale vraag vonden we door middel
van onderzoek, onderwijs, casestudies, workshops met onze
partners, en interviews met experts en gewone mensen.
Vooral van deze laatste groep hebben we veel geleerd.
Het project is gesubsidieerd door NWO/STW met
cofinanciering door de partners. Ontwerpers van de TU Delft
en Design Academy Eindhoven werkten hierin samen met
ontwerpbureaus (Afdeling Buitengewone Zaken, KoDieZijn,
Muzus en STBY), zorgorganisaties (Vivent en ZuidZorg),
verzekeraars (Achmea en CZ), gemeentes (Rotterdam en
Eindhoven) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten.
Artikel Bespreek je oude dag met je kinderen,
Nederlands Dagblad, 5 juli 2018
.
Waarom is dit nodig?
De gemiddelde Nederlander wordt steeds ouder.
Als samenleving willen we graag dat mensen ook op een
aangename manier oud kunnen worden. Uit een soort
van vage reflex gaan we er vaak van uit dat het wel goed
komt, of dat de overheid het wel regelt. Diezelfde overheid
wil echter dat we juist zelf meer verantwoordelijkheid
nemen. Dat ouderen zelf de regie voeren over hun leven,
eventueel geholpen door familie, vrienden, buren en andere
leden van de gemeenschap en waar nodig geholpen door
gemeenschappelijke voorzieningen, zorgverzekeraars
en zorgaanbieders. We moeten met elkaar nieuwe
samenwerkingsvormen vinden om dit te ondersteunen.
Persoonlijke wensen
We kunnen betere keuzes maken als we zelf onze
persoonlijke wensen en behoeftes voor ons latere leven
inventariseren. Dat voorkomt dat we keuzes moeten maken in
periodes van stress. Als bijvoorbeeld een partner overlijdt, of
als er sprake is van acute zorg, een spoedverhuizing wegens
ziekte of andere urgente situaties. Want vaak zijn deze laatste
beslissingen vooral praktisch en gericht op de korte termijn
en kunnen ze levensgeluk voor de langere termijn in de weg
staan.
Nadenken over onze eigen toekomsten
Nadenken over mogelijke toekomsten en onze wensen en
behoeftes is niet makkelijk. Ook al wordt dit van ons verwacht,
of zou het slim zijn om te doen. Zomaar, in je eentje en
zonder aanleiding daarover nadenken gaat waarschijnlijk niet
gebeuren.
Wat MyFutures betreft moeten we daar met z’n allen, burgers,
bedrijven, instanties, overheid, meer aandacht aan besteden.
We moeten het samen oppakken, samen mensen helpen bij
het nadenken over de toekomst. Zo ontstaat bewustwording
en kan ieder van ons voor zichzelf definiëren wat belangrijk is
als hij of zij ouder wordt.
Het is onze overtuiging dat als we van mensen verwachten
dat zij zich op de toekomst voorbereiden, we ze ook een goed
ontworpen, zinvol gesprek hierover moeten aanbieden.
De resultaten uit dit onderzoek zijn richtlijnen voor zulke
gesprekken.
Niemand is zelf oud
Eén van de problemen van nadenken over onze ‘oude dag’
is dat de meeste mensen zich niet oud voelen, ook als ze
objectief gezien al wat ouder zijn. Oud? Anderen zijn oud,
ik niet. Het gevolg is dat mensen weinig nadenken over hun
latere ik. Eén van onze geïnterviewden verwoordde dit mooi:
‘Ik wil me nu best buigen over een paar randvoorwaarden voor
mijn latere leven, maar ik wil zeker geen uitgestippeld pad.’
Dat is precies wat MyFutures onderzocht: Hoe bepaal je nu
welke toekomstige randvoorwaarden belangrijk zijn voor jezelf.
Een zinvol gesprek ontwerpen
over mogelijke persoonlijke
toekomsten
Tot voor kort hadden we een verzorgingsstaat en regelde
de overheid de oude dag voor haar burgers. In de
participatiemaatschappij moet iedereen dat nu zelf doen,
samen met familie, buurt, locale overheden en instellingen.
Dat is voor alle betrokkenen moeilijk. Wat moet er geregeld
worden, wat kan er geregeld worden? En vooral: hoe,
wanneer en met wie denk ik na over mijn mogelijke toekomst?
Het MyFutures project onderzocht hoe we mensen kunnen
helpen na te denken over hun toekomst. Vooral door op
het juiste moment het juiste gesprek over dit onderwerp te
8
July 2016
January 2017
January 2018
July 2017
July 2018
RESEARCH
Cases and learnings
FAMIL
Y
ELDERL
Y
PERSONAL
BUDGET
(PGB)
MEET
YOUR
FUTURES
INTER
VIEWS
Connection with (international)
Academics and projects
Langer thuis
Myerson
Sanders
Summ()n
TEAM
TU Delft
knowledge institutes
design agencies
care institutions
insurers
municipalities
Afdeling Buitengewone Zaken
Design Academy Eindhoven
Muzus
KoDieZijn
STBY
Vivent
Zuidzorg
Achmea
CZ
Gemeente Rotterdam
Gemeente Den Haag
Gemeente Eindhoven
Vereniging Nederlandse Gemeenten
PGB
PGB
F
AMIL
Y
F
AMIL
Y
ELDERL
Y
ELDERL
Y
F
AMIL
Y
F
AMIL
Y
F
AMIL
Y
F
AMIL
Y
F
AMIL
Y
Zorggroep
Almere
PGB
MEET
YOUR
FUTURES
(“Dus veel mensen staan hier niet open voor een volgende stap in de vriendschap?”) “Nee, daar hebben veel mensen moeite mee. Ik denk dat dat komt door de ervaringen die ze mee hebben gemaakt.”
Het sociale netwerk van ouderen was
vroeger (toen zij zelf volwassen waren)
een stuk kleiner dan dat van de huidige generatie volwassenen.
Stelletjes doen veel samen. Wanneer één van de twee weg valt
heeft dat meteen een grote invloed op het sociale leven van een oudere.
Wanneer een oudere ziek wordt
, of
voor een zieke partner moet zorgen als
mantelzorger, dan wordt het sociale
netwerk ook steeds kl
einer.
Ouderen willen niet teveel druk op het
leven van de kinderen leggen.
Als aan ouderen wordt gevraagd om
hun sociale netwerk te beschrijven
zijn dienstverleners (zo
als kappers,
tuinmannen, hulpverleners)
daarvaak een onderdeel van.Ouderen vinden het vaak moeilijk om sociaal contact te maken en te houden
met jongere buurtgenoten.
Ze denken
dat jongeren en jong volwassenen het
te druk hebben met hun eigen leven
en
vooral soortgenoten opzoeken.
Het is vaak een ander (thuishulp,
zoon,
dochter) die een oudere stimuleert om
tot actie over te gaan en op zoek te gaan naar nieuwe sociale contacten
Clubjes worden vaak als opening gebruikt om nieuwe contacten te maken. Het is een makkelijke manier om mensen te ontmoeten omdat de
activiteit ze een alibi geeft.
Het contact met de mensen vanuit clubjes of georganiseerde activiteiten heeft niet voor iedere oudere genoeg
diepgang. Het blijft vaak opvlakkig omdat het draait om de activiteit.
Ouderen denken vaak in praktische beperkingen en niet in mogelijkheden.
Ouderen hebben het gevoel dat
het
leven nog maar van korte duur is waardoor ze niet meer investeren in het
sluiten van een nieuwe vriendschap of
bijvoorbeeld verliefd worden.
Ouderen vinden het moeilijk om nieuwe contacten te leggen of vriendschappen op te bouwen omdat ze niet weten hoe ze dat moeten doen.
Vrouwen spreken vaak niet graag alleen
af met mannen in de omgeving van de
man. Ze zijn bang dat de man andere verwachtingen heeft.
Wanneer ouderen hulpbehoevend worden (geestelijk of lichamelijk) maakt ze dat onzeker om deel te nemen aan een sociale activiteit. De drempel om ergens te komen wordt steeds groter waardoor connecties wegvallen.
Ouderen willen zo lang mogelijk zelf de regie houden.
Ouderen zijn onzeker over de toekomst van hun sociale netwerk vanwege ouderdomsverschijnselen (mobiliteit / hulpbehoevendheid).
Hoe het sociale
netwerk kleiner wordt De sociale toekomst Diepte vs oppervlakkig contact Rollen inhet sociale leven
Het makenvan nieuwe
contacten Sociaal netwerkvroeger vs nu TOEKOMST KOERSRICHTING vervolg case HUIDIG VROEGER Clubjesals alibi buurt kinderen diensten
De mogelijkheid op hulpbehoevendheid en/of afhankelijkheid is vaak de aanleiding voor een oudere om te
plannen voor de toekomst.
Plannenvoor de toekomst
“En dat heb ik ook hardop tegen mezelf gezegd; ‘Nu ben ik alleen.’
Je moet er wat aan doen, maar hoe doe je
dat dan? Als je alleen bent, en als je je alleen voelt. Hoe maak je dan contact? Dat was ik helemaal kwijt. Ik had alleen nog contact gehad met mijn vrouw al die jaren.
Ik wist het niet.”
“Als je bij nul moet beginnen en je wil sociale contacten dan
moet je op stap. Nou dan ga je maar naar clubjes zoeken.
Dat weet ik van tevoren, clubjes gaat makkelijk. Daar zit geen
verbinding onderling bij elkaar en zeker niet in de aanvang.
Maar daar begin je wel mee want anders kom je niet aan bod.”“Nou dit is dus een typisch voorbeeld hè, de naald en draadclub, die zie je iedere vrijdag en dit is dus de manier waarop we met elkaar omgaan. Het is allemaal hartelijk,
en vriendelijk, en het is... vrijblijvend.”
“Als je ouder wordt dan zijn de looptijden van relaties daarna kort.”
“Het is gestrand wederom. Ze heeft het
te druk, ze
heeft vriendinnen. Ik wilde structuur aanbrengen in die
situatie. Een vriendschap of zo, en
elkaar dan eens in de
maand ontmoeten. Maar ze kon het niet aan, ze wilde die
afspraak niet maken. Jammer.”
“Net als hier nou ook, dit clubje ken ik dan ook al een
paar jaar, maar buiten de club zie ik ze nooit.”
“Ik mag soms wel bij andere vrouwen langskomen maar
ze komen nooit bij mij. Dat willen ze niet. Dan komt het te
dichtbij. Ze willen die verantwoordelijkheid helemaal niet.”
“Lichamelijk voel ik me best gezond. Wel merk ik dingen
te gaan vergeten en vind het daardoor ook moeilijk om activiteiten te ondernem
en.”
“Wat moeilijk is aan het nadenken over de
toekomst is dat je niet w
eet op wat voor manier je
hulpbehoevend wordt.”
“Ik denk heel veel na. Hoe moet dat straks
als ik oud ben, en ik kan helemaal niks meer, en ik moet in bed blijven..?”
“Ja ik houd m’n eigen wel bezig, zo goed
en
zo slecht als het gaat. Maar als het dadelijk minder gaat, dan valt zoiets ook weer weg hè?
Omdat je niet meer kunt komen, of het van boven niet meer zo goed bij kan houden.”
“Nieuwe nauwe contacten maken dat gaat niet meer zo vlot. Dat heeft met leeftijd te maken.”
(Kunt u zich voorstellen dat u nog wel eens een echte vriendschap met iemand sluit?) “Als ik mobieler was misschien wel.”
“De garantie is er niet meer op onze leeftijd. Morgen hebben we dit of dat.”
“Het kan ook snel omslaan. Omdat
ik hulpbehoevend
wordt of zij. Dt houdt wel een beetje de rem op zo’n
relatie. Daar moeten we niet zo hard voor
lopen want je
weet nooit hoe lang het
nog duurt.”
“De gesprekken zijn hier vrij oppervlakkig. Over vrijkomende woningen, verhuizingen. Nee verder komt dat niet.”
“Ik ben een paar keer bij haar thuis geweest maar op een gegeven moment wilde ze niet meer
. Haar argument
was dat ze niet weer een oude man naar z’n einde wilde helpen. Omdat ze bang was om weer iemand te
verliezen.”
Ouderdomen de invloedop sociaalcontact
De connecties via clubjes blijven vaak binnen het clubje en zijn vrijblijvend. Ouderen geven aan wel behoefte te hebben aan hechter contact buiten de
club maar vinden dit lastig omdat er dan
verplichtingen en verantwoordelijkheid bij komen kijken en omdat ze bang zijn teleurgesteld te worden.
case team:Gerard van Bakel (ZuidZorg)Monique Slijkhuis (ZuidZorg)Alissa van Asseldonk (DAE)Renee Scheepers (DAE)sept. 2017 Het socialeleven van ouderenIn het pilot onderzoek hebben we het thema eenzaamheid en het creëren van je eigen sociale omgeving binnen de context van het Ontmoet & Groetplein afgetast met behulp van 6 gesprekken met ouderen. Hoe was het sociale leven van ouderen vroeger ingericht, hoe is dat nu en hoe ziet hun sociale toekomst eruit? De input uit de interviews hebben we aangevuld met materiaal uit onderzoeken die al eerder bij Zuid Zorg hebben plaatsgevonden.Deze poster laat de belangrijkste thema’s en inzichten zien. thema’s
inzichten
quotes
“...”
MyFutures is een onderzoeksproject (2016-2018) met als centrale vraag: Hoe kunnen we mensen helpen zich voor te bereiden op hun mogelijke, persoonlijke toekomsten? www.myfutures.nl
Dit werk valt onder een Creative Commons
Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internat
ionaal-licentie.
case team:
Froukje Sleeswijk V
isser (TU Delft)Eefje Ernst (TU Delft)Jop Japenga (A/BZ)Moniek Kemner (Kodiezijn)Bob de Beer (V
ivent)
Wilma Spruijt (V
ivent)
september 2016 - juli 2017
Fases vooradviesgesprekkenin de zorgDeze poster geeft een overzicht van manieren om mogelijke, persoonlijke toekomst bespreekbaar te maken in zorggesprekken. De poster toont verschillende levensfasen van de ouder wordende mens. Per fase vind je de aanbevelingen, voorbeelden en kansen om het zorggesprek met ouderen te verbeteren. MyFutures is een onderzoeksproject (2016-2018) met als centrale vraag: Hoe kunnen we mensen helpen zich voor te bereiden op hun mogelijke, persoonlijke toekomsten? www.myfutures.nl
Dit werk valt onder een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internationaal-licentie.barriere / kansaanbevelingen en voorbeelden
Niets aan de hand
Een is ziek, maar enigszins onafhankelijk
Het ontbreekt aan een aanleiding om het over mogelijke toekomsten te hebben.
Als er (nog) niets aan de hand is kunnen mensen
moeilijk over de toekomst
speculeren.
Men gaat pas iets regelen als het zelf niet meer lukt en het eigenlijk al te laat is.
In deze fase leven mensen gewoon hun leven en de m
eesten zijn helemaal niet met toekomstplannen
bezig. Sommige filosoferen w
el eens over verhuizen, een andere invulling aan hun leven, of bij wie
ze graag dicht in de buu
rt willen zijn, maar het blijft meestal bij dromen. Mogelijke zorgen voor de
toekomst zijn er niet of nauw
elijks want daar is ook geen aanleiding toe. Alleen wanneer er in hun
omgeving (familie of vrienden) iets vervelends gebeurt (een overlijden of ziekte) staan mensen even stil
bij wat er in hun eigen leven zou kunnen gebeuren en hoe ze daarmee omgaan. Men voelt zich no
g geen
doelgroep ‘ik heb nog niks’ en ‘misschien iets voor mijn zus’
Kennismaking
Voordat er concrete aanleiding is om over
een zorgtoekomst na te denken, zou het
wel al over verwachtingen kunnen gaan.
Doel van het gesprek:
Onderzoeken
Rol van de gespreksleider:Kennis: Ouder wordende mens
Mindset: Nieuwsgierig, luchtig, o
penhartig Verkennen Sturen Praktisch Beleving Cliënt Mantelzorger(s)
Dit is er aan de handBarrièresAanbevelingen: Soort gesprekVoorbeeldenAanbevelingen: Tijdens het gesprek
Een goede voorbereiding met ‘sensitizing’
zou een dergelijk
gesprek op gang kunnen
helpen kunnen helpen1. Op basis van eigen concrete ervaringen2. Zelf speculeren over een toekomst3. Verwachtingen expliciet maken
Kansen
Het gespreksinstrument ‘Mijn Positieve
Gezondheid’ van Machteld Huber is ee
n mooie
basis voor een gesprek over alle aspecten van
gezond zijn in de toekomst.
Aandacht voor preventie: gezonde leefstijl,
sport, jeugd, alcoho
l, mantelzorg, GGZ, participatie, etc.Streven naar: “ik heb goed op een rijtje wat ik wil en waar ik in de
toekomst zou willen zijn”.
We kunnen ons in deze fase vooral richten op groepen, verenigigingen, wijken. In een gesprek al achterhalen op welke manier mensen in het leven staan en benaderd zouden willen worden.Behoeftenonderzoek, personen en gesprekken die de vraag achter de vraag helder kunnen krijgen.
Mensen kunnen wél met
elkaar over verwachtingen
spreken als zij daarvoor
inhoud aangereikt krijgen:
Goed voorbereiden!
Mensen willen in het algemeen
gehoord worden. Een gesprek waarbij de persoon centraal staat
en over zichzelf mag vertel
len tegen een luisterend oor is een goed begin van een gesprek.
Achterhaal welke tactiek mensen gebruiken o
m met hun toekomst om te gaan (alternatieven
wegvinken, vooruit plann
en en dan terug stippelen, oogklepp
en op, etc) en speel daarop in.
Achterhaal waar zitten de vragen bij deze mensen
.
Mensen zijn niet ontvankelijk voor waarschuwingsgesprekken, en het is dus oo
k redelijk
kansloos om te zeggen denkt u wel hier aan denkt u wel daaraan?!
Als er geen reden is om zich ergens zorgen over te maken landt de boodschap ook
niet. Val mensen niet lastig met informatie waar ze niet op zitt
en te wachten.
Dus niet belerend overkomen.
In deze fase is een van de twee ziek of beperkter geworden en is de ander
steeds meer in een verzorgen
de rol aan het stappen. Dit is vaak een geleidelijk proces en men is zich hier vaak niet bewust van. De ander wordt
bijvoorbeeld een m
antelzorger, maar ziet zichzelf nog
niet in die rol, want
is vooral gewoon een partner, waar zorgen voor de ander in mindere tijden
gewoon bij hoort en uit liefde gedaan wordt. Ze zorgen voor de ander, maar
het wordt nog niet zo benoemd.
Als er een ziek is en waarschijnlijk ziek blijft, wordt de to
ekomst radicaal
anders. Dit is vaak een heftig emotionele bewustwording, en daarbij zijn er wel individuele gedachten maar deze toekomst beelden worden nauwelijks
expliciet gemaakt. Ze worden w
einig besproken onderling of alleen heel
kort. Mensen willen niet teveel geconfronteerd worden met de mogelijke
veranderende toekomst, en
als coping strategie focussen
mensen op het nu
en nabije toekomst en wenden
gedachten over verdere toeko
mst bewust af.
Het is lastig om deze mensen in beeld te krijgen.
Zorgsysteem
Ook voordat er een urgente zorgvraag
is, heeft men baat bij een duidelijk beeld
van het zorglandschap en eventuele
voorbereidingen.Doel van het gesprek:
Informeren
Rol van de gespreksleider:Kennis: ZorglandschapMindset: Open, behulpzaam, praktisch
Verkennen Sturen Praktisch Beleving Cliënt Mantelzorger(s)
Overzicht van de verschillende op
ties
en overwegingen aan de hand van de
zorgwetten.
Overzicht van verschillende partijen en
relevante instellingenChecklist van mogelijke voorbereidingen.
De juiste toon en manier van
verspreiden zijn essentieel.
Samenwerking met breed netwerk die de opties vroeg kunnen aankaarten.
Diensten ter voorkomi
ng van overbelasting van mantelzorgers.Diensten die participatie
van mensen met een
beperking stimuleren.
Er zou veel meer andacht
voor preventie moeten zijn, hier kunnen we nog een hoop diensten ontwikkelen. Diensten met focus op netwerkuitbreiding.Als we stimuleren dat mensen meer met elkaar praten, dan hoeven ook al
deze gesprekken vanu
it zorgaanbieders minder te kosten.
Diensten die een gezonde
leefstijl stimuleren.
Diensten die het zorgen voor elkaar in wijken stimuleren.
Een is afhankelijk van de ander
Dieptegesprek
Zodra er een zorgsituatie concreet wordt,
is het erg belangrijk om te verkennen wat
de diepere behoeften van een cliënt en
zijn/haar omgeving zijn.Doel van het gesprek:
Verbinden
Rol van de gespreksleider:Kennis: Netwerk, preventie, zorgMindset: Vertrouwen opbouwen, mogelijke
scenario’s voorzien Verkennen Sturen Praktisch Beleving Cliënt Mantelzorger(s)
Materialen achterlaten zodat het later met
familie of andere betrokkenen besproken kan worden.
Concrete herinneringen helpen bij het denken
over de toekomst.Allerlei mogelijke tools, zie ook bijv.
contextmapping.com
Adviesgesprek
Het is belangrjk vertrouwen te houden,
maar je moet ook kunnen confronteren om
echte verandering te realiseren, de situatie
aan kunnen passen nu het nog kan.
Doel van het gesprek:
Adviseren
Rol van de gespreksleider:Kennis: Zorgsysteem, eerdere cliëntenMindset: Open, eerlijk, waarschuwen,
confronteren Verkennen Sturen Praktisch Beleving Cliënt Mantelzorger(s)
Gebruik scenario’s om de verschillende
opties voor te leggen
.
Gebruik vooral ook eerdere ervari
ngen
met andere cliënten
Stakeholder mapping om in kaart te brengen
welke mensen relevant zijn, wat er al
in het
netwerk aanwez
ig is en wat ontbreekt.
Zorggesprek
Als er een concrete zorgvraag of behoefte
is, moet er een goede vertaalslag gemaakt
worden van de behoeften van de cliënt
naar een realistisch plan en daarbij
aansluitende uitvoer.Doel van het gesprek:
Organiseren
Rol van de gespreksleider:Kennis: ZorglandschapMindset: Luisteren, matchen, adviseren en
organiseren Verkennen Sturen Praktisch Beleving Cliënt Mantelzorger(s)
Tool om weekrooster te maken, maakt
inzichtelijk wie wat en wanneer do
et, en
welke gaten er evt. nog zijn.Tool om PGB begroting te maken: wat zijn de wensen, en wat zijn de kosten per week,
maand jaar?
In deze fase is de ander bewust mantelzorger. De een heeft de and
er
wekelijks of al dagelijks nodig voor verzorging of hulp. Vaak is er ook al
wat extra hulp ingeschakeld zoals schoon
maak, of thuiszorg. De toekomst
speelt hier een grotere rol omdat er
besef is dat wat er nu veranderd is
waarschijnlijk niet omkeerbaar is. Mensen richten zich op wat nog wel kan,
en de meesten wuiven doem scenarios nog harder weg. Er zijn vaak wel
wat gedachten, maar deze bespreekbaar maken is vaak moeilijk.
Mensen
zien ook vaak maar 1 toekomst pad; ze extrapoleren de situatie van nu naar
nabije toekomst en verder is er weinig ruimte.
Bij het eerste contact
staan mensen al vaak met
de rug tegen de muur.In één gesprek tot de
kern komen is eigenlijk niet mogelijk.
Diensten in wijken zouden
nu al een rol moeten spelen voor mensen met
een beperking of hulpvraag.
Ondersteun cliënten bij de relevante
netwerkuitbreiding.
Indien nodig iemand die ondersteunt bij het
organiseren.Laat dingen achter, zodat
mensen houvast hebben
over wat besproken is.
Een tweede gesprek moet eigenlijk door dezelfde gespreksleider gevoerd worden.Een duidelijke gespreksstructuur maakt het ook mogelijk onderwerpen af te sluiten.
Moment
DromenHerinneringen
Met fysieke fiches kan de cliënt zelf richting geven, maar kan gespreksleider ook subtiel sturen.
Belangrijke plek voor andere betrokkenen
Belangrijke focus op eigen behoeften, toewerken naar ‘portret’ Met een jaarcyclus ondersteun je het vooruitdenken en bepaal je waarvoor je een buffer wilt hebben.
Meteen de basis voor praktische vragen in zorgdossier.
Professionele hulp in huisDe mantelzorger doet erg veel (10
uur per week zorginzet wordt van een mantelzorg verwacht zonder
vergoeding= respijtzorg), zorg in huis is ook geregeld. Deze fase kan erg zwaar worden
, omdat
opname in verpleeghuis het liefst door mensen zelf maar oo
k door het financiele vergoedingssysteem
zo lang mogelijk uitgesteld word
t. De toekomst speelt op dezelfde manier een rol zoals in de vorige
fase: mensen leven vooral in het nu, en h
ebben geen ruimte om over de toeko
mst te speculeren. De
organisatie van de dag van morgen neem
t meestal genoeg
ruimte in beslag. Op momenten dat er
meer ruimte is willen ze vooral gen
ieten en even niet aan het ziek zi
jn en toekomst denken. Kortom de
toekomst is hier heel
kort.Mantelzorgondersteuning zou op dit moment moeten werken. Nu nog iets nieuws starten is eigenlijk bijna niet meer mogelijk.Er zijn te weinig nieuwe
woonvormen waar mensen
met ondersteuning van
elkaar, of hulp met gelijkgestemden
kunnen wonen.De indicatie-uren
worden
afgestemd op opname,
terwijl men nog op een wachtlijst staat.
Opname verpleeghuis
In deze fase is zorg aan huis niet meer haalbaar en wordt iema
veel onzekerheid kan zorgen. Tijdens deze indicatie aanvraag kunnen
vooruit denken. Ze redeneren
ook nog op een wachtlijst komen voo
plaatsgevonden is er ruimte voo
betreft wensen, behoeften en inrichten.
De client blijven zien als een zelfstandig persoon en hem/haar zodanig behandelen.
Voorkomen hospitalisatie.
Zorg- en behan
In principe is thuiszorg afgerond. De mantelzorg blijft thuis wonen en gaat zijn/
haar partner of ouder bezoeken, de client wordt opgenomen.
Netwerk van de juiste mantelzorgers is erg belangrijk!Bestaande gesprekstools meer richten op welzijn, netwerk en leefplezier. Verhuizen naar bv. een woonvorm met ondersteuning of een soort van aanleunwoning. Een goede, persoonlijke match met professionele zorgverleners wordt zeer gewaardeerd.Mensen administratieve
druk uit handen nemen.
Verpleeghuis
De gesprekken zijn nu vaak nog praktisch,
maar zouden veel meer kunnen vertrekken
vanuit de wensen van de cliënt. Praktische
regels volgen.Doel van het gesprek:
Inrichten
Rol van de gespreksleider:Kennis: Gang van zakenMindset: Respectvol, geïnteresseerd,
plannen en organiseren Verkennen Sturen Praktisch Beleving Cliënt Mantelzorger(s) InsteekFocusStreven InsteekFocusStreven InsteekFocusStreven InsteekFocusStreven InsteekFocusStreven InsteekFocusStreven
Partner
workshops
downloads see page 45
Welke nieuwe mogelijkheden voor de toekomst zien mensen na het ervaren van een
speculatieve toekomst?
Een 130-jarig leven? - Dutch Design W
eek 2017
Op welke manier gaan mensen met de toekomst om?
(Niet) met je toekomst bezig zijn
July 2016
January 2017
January 2018
July 2017
July 2018
TION
Newsletters
Events
Symposium ‘Opening up’
Symposium
‘Cocreation’
Final
delivery
Mind the Step
Social Elevation Days
Online
Repository
Mezzo
Launch
>10000
120
100
100
>1000
40
...
Vivent
newspaper
10000
Contextmapping Skills
Context and
Conceptualisation
Interactive
Technology
Design
Deep Dive
Research Project
Context and
Conceptualisation
Contextmapping Skills
16
36
15
16
1
16
12
Supporting People in Pre-Dementia Sam van Eijk, sept. 2017 - febr
. 2018
Co-researching
Your
Future
Pauline Fles, febr
. - sept. 2017
Shared decision making after a breast cancer diagnosis Myrthe ten Bosch, febr
. - aug. 2018
Accessible contact health insurer DSW Matthijs Broekhuizen, jan. 2018 - ...
Non-stigmatizing bike for elderly Isabelle Lugert, jun. 2018 - ...
Graduation projects
4
Film
10
Publications
with stakeholders
‘Research through
Design’
‘The future is plural’
website
The Guide/ Samenvatting
Eng/NL
The future is plural
O pe ning ed iti on Pie ter Jan S tappers & E lisa G iaccard i R E S E A R C H T H R O U G H D E S I G N - P I E T E R J A N S T A P P E R S & E L I S A G I A C C A R D I
Re
se
arc
h
thr
ou
gh
D
esi
gn
researchresearchthroughdesign
design
research for
knowledge
person turns the alarm off by sliding all the sliders to the outer edge. For the user, setting the time in a different mood leaves a dif- ferent trace on the alarm clock. Whereas the central display shows
the wake up time, the in between and end patterns of
the sliders reflect the influence the mood had on the behav- iour leading to this wake up time. We call this trace inherent feedback. It is information provided as a natural consequence of setting the time. It arises from the movement itself. This trace is essentially dynamic. For the system to calculate the “meaning” from the displace- ments, we define two groups of parameters: “action’ and “pattern”. The action parameters describe how the partici- pants actually move the sliders. The pattern parameters de- scribe the result of the action. So, over the actions (i.e., an uninterrupted displacement of one slider) we build up a his- tory of the interaction
that
is reflected in the successive
patterns. TO CONCLUDEThis demo illustrates the importance of a tight coupling be- tween
action and appearance in interaction design. It distin-guishes itself from current electronic products through traces and inherent feedback. In current electronic products, only
the final setting of the time is taken into account. In the alarm clock the intermediate stages are also considered, that is, the history of the final setting is also used to determine the user's needs.
With
inherent
feedback,
we mean
that the visual
feed-back through the appearance of the product is a natural
con-sequence of the user's actions. Because of the inherent feedback,
the traces become visible, are made explicit for the
user and guide his behaviour. For example, when using both hands on the sliders in an even and balanced way the result- ing pattern is symmetrical and smooth. The way this pattern looks will push the user to either heighten the symmetry and smoothness or disrupt them depending on how she feels. Traces and inherent feedback thus work in synergy. Without inherent feedback, using traces is meaningless, as the prod- uct cannot guide the user's behaviour: the trace is invisible and cannot invite the user to act in a emotionally rich manner. The user and the product are blind horses. From our product design perspective, the appearance of in- teractive
products
can no longer
be considered
as arbitrary.
Appearance and interaction need to be designed concur- rently.REFERENCES1.Cooper, A. (1999) The inmates are running the asylum. Indianapolis, SAMS McMillan.2.Picard, R.W. (1997). Affective computing. Cambridge: MIT Press.FURTHER READING3.Wensveen, S.A.G., Overbeeke, C.J., & Djajadiningrat, J.P. (2000) Touch me, hit me and I know how you feel. A design approach to emotionally rich interaction. In: D. Boyarski and W. Kellogg (Eds.) Proceedings DIS2000, New York, pp. 48-534.Wensveen, S.A.G., Overbeeke, C.J., & Djajadiningrat, P.J. (2002) Push me, shove me and I know how you feel. Recognising mood from emotionally rich interaction. In: N. Macdonald (Ed.), Proceedings of DIS2002, London, 25-28 June 2002, pp. 335-340.
Figure 2:
Different w
ays of setting the alar
m cloc k 56 - UIST '02 companion Demonstrations p. 12 (1/6) Designing as a part
of researchPieter Jan Stappers
Design and the growth of knowledge
The spiral of innovation
Bohr GaverWensveen Pasteur W right Keller Lundstrom RyghLinnaeusLeeuwenhoek Mattelmäki Edison
Eye for Generalisation
Eye for Application
Preface & ContentsIntroductionExamples ThemesConclusionReferencesFramings
RESEARCH THROUGH DESIGNCHAPTER 43 OF THE ENCYCLOPEDIA OF INTERACTION DESIGN
57DEFINITIONS23 39636973 HISTORY WENSVEEN KELLER GAVER MATTELMÄKI LUNDSTRÖM RYGH WRIGHT KNOWLEDGE ARTIF ACT LEARNING SHARING
Hoe, wanneer en met wie denk ik na over mijn mogelijke toekomsten?
Zinvol gesprek over de toekomst
DRS
conference
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCom mercial-Share Alike 4.0 Internationa l License. https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Structuri ng ro les in Resea rch th rough Des ign co llabo ration SLEESWIJK VISSER Froukje ID-StudioLab, Faculty of Industrial Design Engineering, Delft University of Technology F.sleeswijkvisser@tudelft.nl doi: 10.21606/dma.2017.297 In Re search through Design knowledge is generated, but not always captured and shared effectively. When working in a multidisciplinary team of, e.g. designers, design researchers, academic researchers and domain practitione rs confusion about roles, processes, and results easily occurs. In a series of three Research through Design cases we develope d a set of role descriptions to help structuring the collaboration in such projects, using different configurations of people, roles and documentation tools. We conclude with a structure for assigning roles that enables multidisciplinary teams to make their Research through Design process more explicit, reflect on their activities as part of process data, and propose moments to
capture knowledge from all actors involved. Research through design, collabor ation, design documentation 1. Intro duction Research through Design (abbr eviated in this paper as RtD) covers a range of approache s in which design and research activities inform each other with the aims of generating new insight and new solutions . Most academic discussions of RtD concern work of academic researchers (in PhD pos itions or beyond, often with a design background)
. When an RtD project involves multiple actors in a multi-faceted project, collaboration can become rather challenging. Different actors are often strongly motivated and dedicated in willing to improve the current situation, come from very different
backgrounds , and bring in a wide variety in expertise knowledge, skills and language. In the last two decades design is increasingly addressing complex and social issues (Norman, 2010; Kimbell, 2011; Dorst, 2011; San ders and Stappers, 2014; Sustar and Mattelmäki, 2017) . The design discipline has broadened from traditiona l product design to the domain of social transformations (e.g. transforming healthcare; Jones and van Patter, 2008) . In social design and service design the domain is often complex, and projects typically involve multi-disciplinary teams. The complexity of design problems expands and designer’s practice is changing, requiring new methods , practices and roles and new networks to collaborate with (Kimbell, 2011). Stakeholders in design processes are no longer designers’ direct clients, but rather a network of different stakeholders. Rygh (2013) sug gests new roles for designers such as conne ctors between diverse stakehol ders, facilitators of co-creation
Sauer
Award
brochure
1 APPL ICATION HANS S AUER A WARD 2 018 @ MyFuturesis a two-year lab project that consists of a
combination of design researc
h, education and case
studies. Our aim is to design
tools to support thinking
about personal fut
ures
, for use b
y individuals and
organisations in thinking about, discussing
, planning
,
and acting to
ward organizing personal sit
uations.
It is set up within the conte
xt of ID-St udioLab, a design researc h communit y at the F acult y of Industrial Design Engineering , TU Delft, whic h is aimed at
people-centered, design driv
en design researc
h.
“The question is how we will li
ve these
longer li
ves?
Will they be year
s full of life, or just life
full of year
s?”
Jeremy Myerson at the opening of the Ne
w Old exhibition
at the Design Museum L
ondon, 20 17 TOPIC & M ISSION In recent y ears, industrializ ed countries are mo ving
away from the w
elfare st
ate. Where pre
viously the
national go
vernment organiz
ed things as elderly
care, no
w the burden of anticipating
, arranging
,
and managing these is placed on local go
vernment,
care organisations, and individual citiz
ens. In the
Netherlands, this transition has been labeled the ‘participation societ
y’.
The sit
uation is ne
w for all in
volved, and the parties
are ill prepared. L
ocal instit utions ha ve to de vise ne w types of ser
vices, and citiz
ens need to consider and
arrange care sit
uations with of
ficials, f
amilies, friends,
and neighbours. But e
ven st
arting suc
h a con
versation
is difficult, f
or all of us: as long as w
e are w
ell, we
procrastinate.
Then, when urgency ar
rives, there is
little time to think.The
MyFutures
Project Lab aims to support individuals
and instit
utions in f
acilit
ating them to deal with
personal fut
ures regarding old age.
The results are
local impro
vements and general guidelines f
or social
and societ
al inno
vations to create a support sy
stem
that bet
ter matc
hes the needs of people.
Through
co-researc
hing and co-designing with citiz
ens and
professionals w
orking in support care instit
utions or
policy making
, we explore ho
w people can be bet
ter supported in thinking , discussing and ar ranging their own wishes f or their o wn fut ure sit uations. TIME/P LACE/S UPP ORT STRUCTURE: THE M YFUTURE S PRO JECT L AB MyFutures is a t wo year temporar y lab (J une 20 16 – June 20
18) but part of a permanent lab: ID-St
udioLab within Delf t Univ ersity of Technology . MyFutures is temporar
y since it is a partly funded project.
The ID-St
udioLab (ht
tp://st
udiolab.io.t
udelft.nl) is a
permanent lab at Delf
t Univ
ersity of Technology with
a physical space f
or doing human centred researc
h,
protot
yping and sharing insights with multidisciplinar
y
teams.
We plan to continue with
The MyF utures
Cumulus conference
MyF utur es - specula tive care and support futur
es in the Ne therlands Bas R aijmak ers, Design Ac ademy Eindho ven (NL) and S TBY (NL, UK) Abstract In many Wes tern socie
ties, decisions about le
aving home and spending y
our las t years in a c are home ar e often taken suddenly . Immedia te health issues f
orce family, friends and neighbour
s who o ffer inf ormal support t o ask f or immedia te formal support . Such ur gent situa tions do no
t lead to the bes
t solutions. MyF utures is a 2-y ear ac ademic -public -priv
ate project to create services and t
ools tha
t take the futur
e thinking and making skills of designer
s and
put them in the hands of the people t
aking futur
e care and support decisions.
We use specula
tive design and film t
o think be
yond the immedia
te, using imaginable futur
e care and support
options in the Ne
therlands as our ma
terial. This will allo
w people who need c
are and their (in)f
ormal c
aregivers to
get familiar with many mor
e options and the po
wer of cr eativity as sour ces f or bespok e futur e solutions. Our appr oach s tates tha t the futur e is plur
al, and should no
t be pr
edicted but imagined in many w
ays to be pr epared for wha t may c ome. MyF utur
es translates this designerly w
ay of thinking and w
orking t
o the daily r
eality of people in
need of c
are, and their c
aregivers.
Introduction In recent dec
ades, in
North-Western Eur
opean socie
ties, the s
tate used t
o guarantee full support t
o older people and
those with chr
onic dise
ases c
oncerning the c
are that was needed, including wher
e and ho w to liv e - in an old ag e home f or ins tance. Ho wever, in curr ent North-Western Eur opean socie ties the s tate no long er mak es these choic es for y
ou, nor does it alw
ays pr
ovide s
tandard ser
vices including housing. No
wadays, older people or those with
chronic dise
ases need t
o decide on wher
e and ho
w to live in the futur
e themselv es, including ho w formal and informal support c an be or ganised. F
amily and friends o
ften play an import
ant r
ole at this moment in lif
e.
The MyF
utures projec
t was se
t up to inv
estigate and int
ervene in these situa
tions. It is se t up as a R esearch-Through-Design pr oject (Stapper s and Giac cardi, 2017) aiming t o develop t
ools and support f
or people t
o design their o
wn
futur
es. Led by two ac
ademic ins titutions, T echnic al University Del ft and Design Ac ademy Eindho ven, the pr oject brings t ogether mor e than t en partner
s including the cities of Eindho
ven, Rotterdam and The Hague, tw
o He alth Insur ance companies, c are organisa tions and f our cr eative ag encies. The k ey premise of the pr oject is tha t designer s hav
e tools and skills tha
t allow them t
o explor
e multiple ide
as,
solutions and futur
es, as an int
egral part of doing design, see e.g. Dor
st (2015), and these skills may be v
aluable t
o
people in g
eneral who need t
o take decisions on their futur
e too. We included specula
tive design and design fic
tion (Dunne and R aby, 2013) in the pr oject to add t echniques tha t help t
o imagine further ahe
ad than mos t people do in everyday lif e. The aim is t o come t o empo wer individuals t o more broadly e xplor
e their possible futur
es, think about
them, and ac t toward them. The MyF utures projec t consis ts of a c ombina tion of r esearch, educ ation and c
ase studies. In the fir
st half y ear w e hav e built the sc affolds of the fr ame work on lit erature, int erviews with e xperts on the t opic and e veryday people and w
orkshops with our p
artner
s. As a r
esult specific moment
s in people
’s lives were identified wher
e people seem
to hav
e a need t
o discuss their thought
s, feelings, e
xpectations with o
thers. We le
arned tha
t ‘in discussion with
other
s’ is an opportunity wher
e it is r
ather na
tural for people t
o open up and r
eflec
t on people
’s own thought
s,
feelings and wishes. Thr
ee of these e veryday moment s were selec ted to inv estigate in further de tail thr ough c ase
studies. The fir
st case zooms in on the fir
st time when making a c
are plan with pr
ofessionals is needed. The sec
ond
case z
ooms in on the moment
s of family mee
tings. The thir
d case zooms in on socialising moment
s. This las
t case is
wher
e we are using film in our design r
esearch. One finding in our r
esearch was tha
t social needs ar
e a dominant
factor in thinking about and or
ganising per sonal futur es. People c an feel mor e lonely as the y grow older , and the y can f eel it is no long er worthwhile t o inv est in ne w relationships bec
ause time has bec
ome short
. How can w
e
stretch this thinking t
owards mor e open futur es? Bas R aijmak ers, MyF utures - C UMULUS 2017 Bengaluru c onference paper page / 14
